ECLI:NL:RBNHO:2024:10597

Rechtbank Noord-Holland

Datum uitspraak
7 augustus 2024
Publicatiedatum
16 oktober 2024
Zaaknummer
10679868 \ CV EXPL 23-5665
Instantie
Rechtbank Noord-Holland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht; Verbintenissenrecht
Procedures
  • Bodemzaak
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vordering tot betaling van onverschuldigde bemiddelingskosten in het kader van een bemiddelingsovereenkomst

In deze civiele zaak heeft eiser, een particulier, een vordering ingesteld tegen Grace Locations B.V. wegens onverschuldigde betaling van bemiddelingskosten. Eiser heeft een bemiddelingsovereenkomst gesloten met Grace Locations, waarbij de locatie van eiser werd aangeboden aan verschillende boekers. Eiser stelt dat hij onterecht bemiddelingskosten heeft betaald, omdat Grace Locations ook als bemiddelaar voor de boekers optrad, wat in strijd is met de wet. De kantonrechter heeft vastgesteld dat Grace Locations inderdaad als tussenpersoon heeft gefunctioneerd en dat er sprake is van het 'dienen van twee heren', wat niet is toegestaan zonder schriftelijke toestemming van eiser. De rechter oordeelt dat de bemiddelingskosten die door eiser zijn betaald, onverschuldigd zijn en dat Grace Locations een bedrag van € 7.700,00 aan eiser moet terugbetalen, vermeerderd met wettelijke rente. Daarnaast zijn de proceskosten voor rekening van Grace Locations, omdat zij grotendeels ongelijk heeft gekregen. De uitspraak is gedaan op 7 augustus 2024.

Uitspraak

RECHTBANKNOORD-HOLLAND
Civiel recht
Kantonrechter
Zittingsplaats Haarlem
Zaaknummer: 10679868 \ CV EXPL 23-5665
Vonnis van 7 augustus 2024
in de zaak van
[eiser],
wonende te [plaats 1],
eisende partij,
hierna te noemen: [eiser],
gemachtigde: mr. I.M.C.A. Reinders Folmer,
tegen
de besloten vennootschap
GRACE LOCATIONS B.V.,
te Cruquius,
gedaagde partij,
hierna te noemen: Grace Locations,
gemachtigde: mr. R.B.M. van Poorten.
De zaak in het kort
[eiser] en Grace Locations hebben een bemiddelingsovereenkomst gesloten op grond waarvan Grace Locations de locatie van [eiser] aanbiedt aan verschillende boekers. Grace Locations heeft zowel bij [eiser] als bij MGP.today, Van der Valk TV Production en MediaLane bemiddelingskosten in rekening gebracht. Daarmee heeft Grace Locations twee heren gediend en zijn de bemiddelingskosten door [eiser] onverschuldigd betaald. Grace Locations moet om die reden een bedrag van € 7.700,00 aan [eiser] betalen.
Bij de boeking van MediaLane geldt dat partijen hebben afgesproken dat MediaLane de locatie van [eiser] voor de duur van 18 dagen mocht gebruiken tegen betaling van
€ 27.500,00. De kantonrechter gaat er verder van uit dat Grace Locations met MediaLane een vaste prijs had afgesproken waarin ook een bedrag aan ‘agency fee’ was begrepen. Grace Locations hoeft dus niet ook nog een bedrag van € 7.600,00 aan [eiser] te voldoen.

1.De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- dagvaarding van 2 augustus 2023 met 19 producties;
- conclusie van antwoord van 25 oktober 2023 met 19 producties;
- het tussenvonnis van 20 maart 2024;
- de akte wijziging eis (1) van [eiser] van 11 juni 2024 met productie 20;
- de akte wijziging eis (2) van [eiser] van 21 juni 2024;
- de mondelinge behandeling van 24 juni 2024, waarvan door de griffier aantekeningen zijn gemaakt;
- de pleitaantekeningen die tijdens de mondelinge behandeling van 24 juni 2024 door beide partijen zijn overgelegd.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.
Grace Locations is een onderneming die fotografen, stylisten, mode- en interieurmerken, reclamebureaus, film- en televisieproducenten, etc. (hierna: boeker(s)) op verzoek helpt en ondersteunt bij het vinden van geschikte locaties voor fotoshoots of film- en/of televisieproducties.
2.2.
[eiser] is eigenaar van een woning in [plaats 1] (hierna: de locatie). De locatie betreft de privéwoning van [eiser].
2.3.
Op 19 augustus 2019 heeft [eiser] de locatie via een inschrijvingsformulier aangemeld bij Grace Locations.
2.4.
Grace Locations heeft op 18 september 2019 een e-mailbericht aan [eiser] verzonden waarin staat:

De foto’s van je locatie staan inmiddels op onze website. Je kan deze bekijken onder locatienummer 61065.
(…)
Wij willen je locatie aanbieden voor:
redactionele fotografie (éénmalig gebruik): 500 euro NETTO voor een dag van 09:00 uur tot 18:00 uur.
advertorial: 900 euro minus 20% voor een dag van 09:00 uur tot 18:00 uur (combinatie redactioneel en commercieel) – bijvoorbeeld Allerhande.
commerciële fotografie: 1000 euro minus 20% voor een dag van 09:00 uur tot 18:00 uur.
commercials (tvc): 2000 euro minus 20% voor een dag van 10 uren.
internetfilm: tarieven tussen fotografie en commercial tarief, afhankelijk van aantal mensen en gebruik.
Voor overige informatie m.b.t. onze werkwijze en het inzetten van je locatie voor foto- en filmproducties verwijzen wij ook door naar onze algemene voorwaarden: http://www.gracelocations.com/voorwaarden/
2.5.
Op de tussen partijen gesloten overeenkomst zijn de Algemene Voorwaarden van Grace Locations (hierna: de algemene voorwaarden) van overeenkomstige toepassing verklaard.
In artikel 1 van die Algemene Voorwaarden (‘
toepasselijkheid en definities’) staat onder meer
‘Grace Locations bemiddelt tussen opdrachtgevers en locatiehouders over de beschikbaarheid voor de doeleinden van en de vergoeding voor het gebruik van een locatie (…)
In artikel 2 (‘
samenstelling en vergoedingen’) staat:
‘alle vergoedingen en toeslagen zijn excl. agentschap provisie en excl. BTW, welke altijd worden vermeld. Bij meerdaagse producties en events zijn in de meeste gevallen de vergoedingen (…) inclusief een vast bedrag agenschap en excl. BTW(…)’
2.6.
Op 6 december 2019 heeft MPG.today een bevestiging van een boeking van Grace Locations ontvangen. Daarin staat:

Boekingsnr.: 14095
(…)
Opnamedatum: wo. 11 dec ’19 do. 12 dec ‘19
(…)
Vergoeding: € 900,- 1/1 dag Na 18:00 uur overuren à € 150,-
Toeslag(en): Culinair € 50,- Overblijven goederen € 50,- per nacht (op eigen risico).
Bij meer dan 10 personen tegelijkertijd geldt een toeslag van € 50,- p.d.
Betreft fotografie productie, geen film. Verwachte eindtijd per dag 18:00 uur.
Exclusief 20% bemiddelingskosten excl. 21% BTW
(…)”
2.7.
Grace Locations heeft [eiser] op 6 december 2019 een bevestiging van diezelfde boeking verzonden. Daarin staat:

Boekingsnummer: 14095
(…)
Opnamedatum: wo. 11 dec ’19 do. 12 dec ‘19
(…)
Vergoeding: € 900,- 1/1 dag Na 18:00 uur overuren à € 150,-
Toeslag(en): Culinair € 50,- Overblijven goederen € 50,- per nacht (op eigen risico).
Bij meer dan 10 personen tegelijkertijd geldt een toeslag van € 50,- p.d.
Betreft fotografie productie, geen film. Verwachte eindtijd per dag 18:00 uur.
Totaal onder aftrek van 20% bemiddelingskosten(…)”
2.8.
MPG.today heeft op 11 en 12 december 2019 gebruik gemaakt van de locatie. Op 20 december 2019 heeft MPG.today een eindfactuur van Grace Locations ontvangen, waarop staat:

Boeking: 2019/14095
(…)
Huur locatie 61065 te [plaats 2]
2 dagen 11-12-2019 12-12-2019 € 1.800,00
Culinair 50,00
Overblijven goederen (1 nacht) 50,00
Toeslag meer dan 10 personen (1 dag) 50,00
Betreft fotografie productie, geen film
1.950,00
Bemiddelingskosten 20% over € 1.950,00 390,00
(…)
Subtotaal 2.340,00
BTW 21% 491,40
TOTAAL € 2.831,40
(…)”
2.9.
Grace Locations heeft ten aanzien van boeking 14095 een bedrag van € 1.560,00 aan Blue House Kitchen betaald. Deze betaling is op 23 januari 2020 door [eiser] ontvangen.
2.10.
Op 31 december 2019 heeft MPG.today een bevestiging van een boeking van Grace Locations ontvangen. Daarin staat:

Boekingsnr.: 14122
Naam locatie: [eiser]
(…)
Opnamedatum: vr. 3 jan ‘20
(…)
Vergoeding: € 900,- 1/1 dag Na 18:00 uur overuren à € 150,-
Toeslag(en): Bij meer dan 10 personen tegelijkertijd geldt een toeslag van € 50,- p.d.
Betreft fotografie productie, geen film. Verwachte eindtijd per dag 18:00 uur.
Exclusief 20% bemiddelingskosten excl. 21% BTW
(…)”
2.11.
Grace Locations heeft [eiser] een bevestiging van diezelfde boeking verzonden. Daarin staat:

Boekingsnummer: 14122
(…)
Opnamedatum: vr. 3 jan ‘20
(…)
Vergoeding: € 900,- 1/1 dag Na 18:00 uur overuren à € 150,-
Toeslag(en): Bij meer dan 10 personen tegelijkertijd geldt een toeslag van € 50,- p.d.
Betreft fotografie productie, geen film. Verwachte eindtijd per dag 18:00 uur.
Totaal onder aftrek van 20% bemiddelingskosten
(…)”
2.12.
MPG.today heeft op 3 januari 2020 gebruik gemaakt van de locatie. Op 10 januari 2020 heeft Grace Locations aan MPG.today een factuur verzonden, waarop staat:

Boeking: 2019/14122
(…)
Huur locatie 61065 te [plaats 2]
1 dag 3-1-2020 € 900,00
Culinair 50,00
Toeslag meer dan 10 personen 50,00
Betreft fotografie productie, geen film
1.000,00
Bemiddelingskosten 20% over € 1.000,00 200,00
(…)
Subtotaal 1.200,00
BTW 21% 252,00
TOTAAL € 1.452,00
(…)”
2.13.
Op 10 januari 2020 heeft Grace Locations ten aanzien van boeking 14122 aan [eiser] € 800,00 betaald.
2.14.
Ten aanzien van boeking 14122 is op 17 januari 2020 een creditfactuur opgesteld. De kostenpost “
Toeslag meer dan 10 personen(…)” van € 50,00 (exclusief btw) is gecrediteerd aan MPG.today. Ook is een bedrag van € 10,00 gecrediteerd in verband met “
Bemiddelingskosten 20% over € -50,00”.
2.15.
Van der Valk TV Production B.V. (hierna: Van der Valk TV Production) heeft bij Grace Locations aangegeven de locatie meerdere dagen te willen boeken. In de boekingsbevestiging die Grace Locations aan Van der Valk TV Productions heeft verzonden, staat:

Locatienr.: 61065
Boekingsnr.: 16038
Naam locatie: [eiser]
(…)
Datum: ma. 16 mei ’22 di. 17 mei ’22 wo. 18 mei ’22 do. 19 mei ‘22
(…)
Vergoeding: € 7.700,- in totaal Na 18:00 uur overuren à € 300,-
Tarief obv: 16/5 opbouw max 5 uren (na 5 uur geldt 150e pu) + 3 productiedagen (17/18/19 mei) max 10 u, na 10 uren. geldt overuurtarief a 300e pu.
(…)”
2.16.
Op 4 mei 2022 heeft [eiser] van Grace Locations een boekingsbevestiging ontvangen, waarop staat:

Opdrachtgever: Van der Valk TV Production BV
Locatienr.: 61065
(…)
Boekingsnummer: 16038
Opnamedatum: ma. 16 mei ’22 di. 17 mei ’22 wo. 18 mei ’22 do. 19 mei ‘22
(…)
Vergoeding: € 6.100,- totaal Na 8:00 uur overuren à € 300,-
Tarief obv: 16/5 opbouw max 5 uren (na 5 uur geldt 150e pu) + 3 productiedagen (17/18/19 mei)max 10 u, na 10 uren. geldt overuurtarief a 300e pu.
Totaal onder aftrek van 20% bemiddelingskosten
(…)”
Op deze boekingsbevestiging is bij de “
Opnamedatum” met de hand “
+ vr. 20 mei tot 11:00” bijgeschreven.
2.17.
Tussen [eiser] en Van der Valk TV Production is ten aanzien van boeking 16038 een “Twee partijen-overeenkomst tot gebruik van locatie ten behoeve van audio-visuele produkties” (hierna: twee partijen-overeenkomst) tot stand gekomen. In deze twee partijen-overeenkomst zijn bepalingen opgenomen die zien op het gebruik van de locatie tijdens audio-visuele opnamen.
2.18.
Grace Locations heeft Van der Valk TV Production op 30 juni 2022 en op 11 juli 2022 een factuur gestuurd ten aanzien van boeking 16038. Op de factuur van 11 juli 2022 staat:

boeking: 2022/16038
(…)
Huur locatie 61065 te [plaats 2]
17-5-2022 18-05-2022 19-05-20229 overuren à € 300,- € 2.700,00
Tarief obv: 16/5 opbouw max 5 uren (na 5 uren geldt 300,00
150e pu) + 3 productiedagen (17/18/19 mei) max 10u,
20/5 afbouw van 0700-1100 uur a 150epu(…)
3.000,00
Bemiddelingskosten 20% over € 3.000,00 600,00
Subtotaal € 3.600,00
BTW 21% 756,00
TOAAL 4.356,00
(…)”
2.19.
Grace Locations heeft ten aanzien van boeking 16038 aan [eiser] een bedrag van € 5.896,60 betaald. Deze betaling bestond uit € 6.100,00 verminderd met de bemiddelingskosten van 20%, € 716,60 kosten (vervangende) accommodatie, € 60,00 schoonmaakkosten en (7 overuren à € 300,00) € 2.100,00 verminderd met de bemiddelingskosten van 20%.
2.20.
MediaLane TV B.V. (hierna: MediaLane) heeft bij Grace Locations aangegeven de locatie te willen gebruiken voor meerdere dagen. Grace Locations heeft MediaLane geïnformeerd dat voor het gebruik van een locatie voor filmproductie normaliter een vergoeding van € 2.000,00 per dag exclusief BTW wordt berekend, naast bijkomende kosten voor opbouw, overnightset, overuren, accommodatie en een agency fee.
2.21.
Voorafgaand aan het accepteren van de boekingsaanvraag door MediaLane heeft Grace Locations [eiser] per e-mail van 30 november 2022 het volgende bericht verzonden:
“(…)
Op basis van onderstaande informatie lijkt het erop dat wij de productie rond kunnen maken op 22500 euro minus 20%, het lijkt ons een heel mooi bedrag voor deze productie en een onwijs leuk team om op locatie te ontvangen.(…)”
2.22.
[eiser] heeft in reactie op het bovenstaande e-mailbericht op diezelfde dag het volgende bericht aan Grace Locations verzonden:

Ha [betrokkene],Dank voor je mail en we zijn zeker enthousiast dat ze bij ons op willen gaan nemen.Laat je weten zodra je hoort wanneer ze hier langs willen komen?groet [eiser]
2.23.
In de boekingsbevestiging die Grace Locations aan MediaLane heeft verzonden staat:

Locatienr.: 61065
Boekingsnr.: 16643
Naam locatie: [eiser]
(…)
Opnamedatum: wo. 18 jan ‘23
(…)
Vergoeding: € 37329,- totaal Overuren gelden bij uren buiten de bevestigde planning.
Tarief obv 18 gereserveerde productiedagen max 12u pd* + 16/1 opbouw obv max. 9 uren. Overuur tarief na deze uren is: 300e pu. Kostenbegroting en planning; zie bijgaande mail.
(…)”
2.24.
In de boekingsbevestiging van 13 januari 2023 van Grace Locations aan [eiser] staat:

Boekingsnummer: 16643
Opnamedatum: wo. 18 jan ’23 do. 16 feb ’23
(…)
Vergoeding: € 27.500,- totaal Overuren gelden bij uren buiten de bevestigde planning.
Tarief obv 18 gereserveerde productiedagen (12u pd) + 16/1 opbouw obv max. 9 uren.
Overuur tarief na deze uren is: 300e pu. Kostenbegroting en planning: zie bijgaande mail.
Totaal onder aftrek van 20% bemiddelingskosten.
(…)”
2.25.
[eiser] heeft ten aanzien van boeking 16643 een twee partijen-overeenkomst ontvangen.
2.26.
Op de factuur van Grace Locations aan MediaLane van 6 maart 2023 staat:

boeking: 2023/16643
(…)
Huur locatie 61065 te [plaats 2]
1 dag 18-1-2023 € 37.000,00
Afgesproken tarief op basis van overeengekomen dagen _
in jan en feb 2023 (18/1 betreft start datum) 37.000,00
Bemiddelingskosten 0% over € 37.000,00 0,00
1 overnachtingen elders (totaal) à € 2306,21 2.306,21
1 Schoonmaak (totaal) à € 210 210,00
1 Schade (kinder speeltuinhuis à € 300 300,00
Subtotaal € 39.816,21
BTW 21% 8.361,40
TOAAL 48.177,61
(…)”
2.27.
Grace Locations heeft ten aanzien van boeking 16643 aan [eiser] een bedrag van € 22.000,00 uitbetaald, vermeerderd met een vergoeding voor de tijdens de opnamen aan de locatie veroorzaakte schade en de schoonmaakkosten (van in totaal € 510,00).
2.28.
[eiser] heeft Grace Locations op 22 mei 2023 gesommeerd om tot betaling van € 7.600,00 over te gaan.
2.29.
Grace Locations is niet tot betaling overgegaan.

3.Het geschil

3.1.
[eiser] vordert - na wijziging van eis - dat de kantonrechter – voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad –:
- voor recht verklaart dat Grace Locations de aan [eiser] toekomende vergoeding had dienen te berekenen over de volledige van haar opdrachtgever MediaLane ontvangen gebruiksvergoeding;
- voor recht verklaart dat [eiser] ter zake van de bemiddeling in de overeenkomsten met MediaLane, MPG.today en Van der Valk TV Production geen loon aan Grace Locations is verschuldigd en [eiser] ter zake daarvan onverschuldigd een bemiddelingsvergoeding aan Grace Locations heeft betaald;
- Grace Locations veroordeelt tot betaling van € 8.513,00 aan [eiser] ter zake van de van MediaLane ontvangen gebruiksvergoeding en de buitengerechtelijke kosten daarover, vermeerderd met de wettelijke rente;
- Grace Locations veroordeelt tot betaling van € 7.700,00 aan [eiser] voor de bemiddeling bij de overeenkomsten met MediaLane, MPG.today en Van der Valk TV Production betaalde bemiddelingsvergoedingen, vermeerderd met de wettelijke rente;
- Grace Locations veroordeelt in de proceskosten en de nakosten, vermeerderd met de wettelijke rente.
3.2.
Grace Locations voert verweer. Grace Locations concludeert tot niet-ontvankelijkheid van [eiser], dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [eiser], met uitvoerbaar bij voorraad te verklaren veroordeling van [eiser] in de kosten van deze procedure en de nakosten.
3.3.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover nodig, nader ingegaan.

4.De beoordeling

Is sprake van een bemiddelingsovereenkomst tussen partijen?
4.1.
De bemiddelingsovereenkomst is de overeenkomst van opdracht waarbij de ene partij, de opdrachtnemer, zich tegenover de andere partij, de opdrachtgever, verbindt tegen loon als tussenpersoon werkzaam te zijn bij het tot stand brengen van een of meer overeenkomsten tussen de opdrachtgever en derden, (artikel 7:425 BW). De vraag of de overeenkomst die partijen hebben gesloten moet worden aangemerkt als een bemiddelingsovereenkomst, moet worden beantwoord aan de hand van wat partijen hebben afgesproken en de wijze waarop zij hun samenwerking hebben vormgegeven. Bij de uitleg van de gemaakte afspraken is van belang wat partijen over en weer hebben verklaard, wat zij daaruit hebben afgeleid en wat zij daar redelijkerwijze uit mochten afleiden, (de Haviltex-maatstaf). Aanbod en aanvaarding tijdens de totstandkoming van de overeenkomst kunnen in elke vorm geschieden en kunnen besloten liggen in een of meer gedragingen. Om aan te nemen dat sprake is van een bemiddelingsovereenkomst hoeven partijen dat dus niet expliciet te hebben afgesproken.
4.2.
[eiser] stelt dat de tussen partijen gesloten overeenkomst een bemiddelingsovereenkomst is op grond waarvan Grace Locations de locatie aan potentiële boekers aanbiedt. Op het moment dat een boeker daadwerkelijk gebruik wenst te maken van de locatie, komt er een boeking tot stand. Op de boekingsbevestiging, alsook op de factuur die na het gebruik van de locatie aan de desbetreffende boeker en [eiser] worden gestuurd, staan ‘bemiddelingskosten’ opgenomen. [eiser] betaalt Grace Locations per boeking 20% bemiddelingskosten. Volgens [eiser] volgt ook uit de door Grace Locations overgelegde algemene voorwaarden dat sprake is van een bemiddelingsovereenkomst. Daarin wordt meerdere keren gesproken over ‘bemiddeling’. Daarnaast wordt na de bevestiging van een boeking door Grace Locations een twee partijen-overeenkomst opgesteld en naar zowel [eiser] als de betreffende boeker gestuurd, welke overeenkomst de basis vormt voor het gebruik van de locatie.
4.3.
Grace Locations betwist dat sprake is van een bemiddelingsovereenkomst. Zij heeft niet bemiddeld bij het tot stand brengen van een overeenkomst tussen fotografen, televisie- en filmproducenten (oftewel: boekers) enerzijds en eigenaren van bijzondere woningen, appartementen en villa’s anderzijds over het gebruik van die locaties voor foto-, film en televisieproducties (oftewel: [eiser]). Volgens Grace Locations kunnen aan de letterlijke bewoordingen uit de overeenkomst(en) en de algemene voorwaarden geen grote waarde worden gehecht, gelet op de Haviltex-maatstaf.
4.4.
Vast staat dat Grace Locations de locatie via haar website beschikbaar heeft gesteld aan potentiële boekers. Daarnaast ondersteunde zij [eiser] en een geïnteresseerde boeker bij het tot stand komen van een boeking. Zowel voorafgaand aan de totstandkoming van een boeking als daarna handelde Grace Locations als tussenpersoon voor [eiser] en de boeker. Communicatie omtrent logistieke, financiële en praktische onderwerpen als de beschikbaarheid van de locatie, prijsafspraken en randzaken, zoals de inloggegevens van de WIFI-code van de locatie, verliep via Grace Locations. Grace Locations was het aanspreekpunt, [eiser] en de boeker hadden in beginsel geen contact met elkaar.
4.5.
Uit het voorgaande volgt dat de door Grace Locations verrichte werkzaamheden feitelijk hoofdzakelijk waren gericht op het tot stand komen van een boeking en het soepele verloop voor zowel de boeker als [eiser] tijdens het gebruik van een locatie, zodat Grace Locations kan worden beschouwd als tussenpersoon. Dat Grace Locations naast de hiervoor genoemde logistieke, financiële en praktische werkzaamheden ook (logistieke en/of organisatorische) werkzaamheden voor de boeker heeft uitgevoerd tijdens de opnamedagen op de locatie, maakt niet dat Grace Locations geen tussenpersoon was in de zin van artikel 7:425 BW.
4.6.
Daarnaast kwam in beginsel ook een overeenkomst tot stand tussen [eiser] en de boeker, de zogenoemde twee partijen-overeenkomst. In deze twee partijen-overeenkomst zijn bepalingen opgenomen die zien op het gebruik van de locatie tijdens audio-visuele opnamen. Het betoog van Grace Locations dat tussen [eiser] en een boeker nooit een schriftelijke overeenkomst tot stand is gekomen, gaat dan ook niet op. Hoewel niet bij elke boeking een getekende twee partijen-overeenkomst voorhanden is, volgt uit de omstandigheden van het geval dat in de praktijk weldegelijk een overeenkomst tussen [eiser] en de boekers tot stand is gekomen. De locatie is door [eiser] immers in gebruik gegeven aan verschillende boekers, waarna die boekers de locatie mochten gebruiken voor foto- en/of filmproducties. De stelling van Grace Locations dat het opstellen van deze twee partijen-overeenkomsten slechts een service van Grace Locations betrof en deze overeenkomsten voornamelijk waren opgesteld om afspraken over de toegang tot en het gebruik van de locatie tijdens een meerdaagse productie vast te leggen en om verzekeringstechnische redenen, leidt niet tot een ander oordeel.
4.7.
Nu verder niet in geschil is dat Grace Locations voor haar werkzaamheden 20% bemiddelingskosten in rekening bracht bij [eiser] en dus een beloning ontving voor haar werkzaamheden, wordt de tussen partijen gesloten overeenkomst aangemerkt als een bemiddelingsovereenkomst in de zin van artikel 7:425 BW.
Dient Grace Locations twee heren?4.8. Ingevolge artikel 7:427 BW zijn de artikelen 7:417 en 7:418 BW van overeenkomstige toepassing op bemiddelingsovereenkomsten.
4.9.
Ingevolge het bepaalde in artikel 7:417 lid 1 BW is het ‘dienen van twee heren’, in die zin dat Grace Locations zowel bemiddelaar is voor [eiser] als MPG.today, Van der Valk TV Production en MediaLane, toegestaan, op de voorwaarde dat de inhoud van de werkzaamheden van Grace Locations zo nauwkeurig vast staat, dat strijd tussen de belangen van de betrokken partijen is uitgesloten. Daarnaast is op grond van artikel 7:417 lid 2 BW vereist dat de opdrachtgever schriftelijk toestemming geeft voor het ‘dienen van twee heren’, indien de opdrachtgever een natuurlijk persoon betreft. Indien de opdrachtnemer in strijd handelt met artikel 7:417 lid 1 en lid 2 BW heeft hij, ingevolge het derde lid van dit artikel, geen recht op loon jegens de opdrachtgever. Van deze bepaling kan niet ten nadele van de opdrachtgever worden afgeweken.
4.10.
Grace Locations voert aan dat sprake is van twee van elkaar los staande overeenkomsten van opdracht, op basis waarvan Grace Locations kosten in rekening brengt bij [eiser] en een ‘
agency fee’ in rekening brengt bij de betreffende boeker van de locatie. Hierdoor is geen sprake van (een bemiddelingsovereenkomst en) het ‘dienen van twee heren’ waardoor (artikel 7:427 in samenhang met) artikel 7:417 BW niet van toepassing is op dit geschil.
4.11.
Zoals eerder is overwogen, is in sprake van een bemiddelingsovereenkomst tussen [eiser] en Grace Locations. Grace Locations heeft niet betwist dat zij bij een boeking kosten bij zowel [eiser] als de boeker in rekening brengt voor de door haar uitgevoerde werkzaamheden, zodat zij ‘twee heren dient’ in de zin van (artikel 7:427 in samenhang met) artikel 7:417 BW.
4.12.
Grace Locations voert aan dat artikel 7:417 lid 2 BW in dit geval niet van toepassing is. Dit verweer houdt geen stand. Anders dan Grace Locations, is de kantonrechter van oordeel dat [eiser] moet worden beschouwd als een natuurlijk persoon die een opdracht heeft verstrekt anders dan in de uitoefening van een beroep of bedrijf. De locatie betreft de privéwoning van [eiser]. Indien de locatie niet is geboekt, verblijft zij met haar gezin op de locatie. Voor zover de kantonrechter bekend, is de locatie in de periode 2019 tot en met 2023 door vijf boekers gebruikt voor boekingen. Daarom kan niet worden gesteld dat de locatie veelvuldig en structureel en daarmee op bedrijfsmatige wijze aan verschillende boekers ter beschikking is gesteld. Verder heeft [eiser] desgevraagd ter zitting verklaard dat de factuur van één van de boekingen om btw-technische redenen op naam van haar eenmanszaak Blue House Kitchen is gezet. Hoewel de n.a.w.-gegevens op de overgelegde facturen een indicatie kunnen zijn dat sprake is van een in uitoefening van een beroep of bedrijf verstrekte opdracht, is hier in dit geval geen sprake van. Hoewel boeking 14095 van MPG.today is gefactureerd aan Blue House Kitchen, zijn de boekingen van Van der Valk TV Production en MediaLane wél gefactureerd aan [eiser]. Het enkele feit dat één factuur op naam van Blue House staat, leidt er dan ook niet toe dat [eiser] moet worden gezien als een bedrijfsmatig handelende partij.
4.13.
Het recht op loon voor Grace Locations jegens [eiser] is dan ook uitgesloten, tenzij [eiser] schriftelijk toestemming heeft gegeven in de zin van artikel 7:417 lid 2 BW. Daarvan is in dit geval geen sprake. Daarnaast merkt de kantonrechter (ten overvloede) op dat de werkzaamheden van Grace Locations niet zo nauwkeurig vaststonden dat strijd tussen de belangen van [eiser] en MPG.today, Van der Valk TV Production en MediaLane was uitgesloten. Er was immers ruimte om te onderhandelen, waarbij het aannemelijk is dat MPG.today, Van der Valk TV Production en MediaLane streefden naar een zo laag mogelijke prijs bij het boeken van de locatie, terwijl [eiser] een zo hoog mogelijke prijs verlangde. Alleen al daaruit blijkt de strijd tussen de belangen van deze partijen. De kantonrechter concludeert dan ook dat Grace Locations in strijd heeft gehandeld met (artikel 7:427 BW in samenhang met) artikel 7:417 (lid 1 en) lid 2 BW.
Heeft Grace Locations recht op loon?
4.14.
Aangezien Grace Locations, zoals hiervoor is geoordeeld, heeft gehandeld in strijd met het bepaalde in (artikel 7:427 in samenhang met) artikel 7:417 (lid 1 en) lid 2 BW, kan ingevolge het bepaalde in artikel 7:417 lid 3 BW door haar geen aanspraak worden gemaakt op loon. De ‘bemiddelingskosten’ die Grace Locations bij [eiser] in rekening heeft gebracht, dan ook onverschuldigd betaald. Hieronder zal worden uiteengezet welke concrete gevolgen dit heeft ten aanzien van de boekingen van MPG.today en Van der Valk TV Production. De boeking van MediaLane zal apart worden besproken, (zie overweging 4.19. en verder).
4.15.
In de factuur van 6 december 2019 van Grace Locations aan MPG.today staat dat Grace Locations bij MPG.today ten aanzien van boeking 14095 een bedrag van € 390,00 (20% over € 1.950,00) aan bemiddelingskosten in rekening heeft gebracht. Daarnaast volgt uit de factuur van Grace Locations aan Blue House Kitchen dat zij ten aanzien van boeking 14095 een bedrag van € 360,00 aan bemiddelingskosten in rekening heeft gebracht. De bemiddelingskosten die door van [eiser] (uit naam van Blue House Kitchen) zijn voldaan, zijn dan ook onverschuldigd betaald.
4.16.
Uit de factuur die Grace Locations op 10 januari 2020 aan MPG.today heeft gestuurd volgt dat Grace Locations bij MPG.today ten aanzien van boeking 14122 een bedrag van € 200,00 (20% over € 1.000,00) aan bemiddelingskosten in rekening heeft gebracht. Daarnaast volgt uit de factuur van Grace Locations aan [eiser] dat zij ten aanzien van boeking 14122 een bedrag van € 200,00 aan bemiddelingskosten in rekening heeft gebracht. Gelet op overweging 4.14. zijn de bemiddelingskosten die door van [eiser] aan Grace Locations zijn voldaan, onverschuldigd betaald.
4.17.
De factuur van 11 juli 2022 van Grace Locations aan Van der Valk TV Production vermeldt dat Grace Locations ten aanzien van boeking 16038 een bedrag van (20% over € 3.000,00) € 600,00 aan bemiddelingskosten in rekening heeft gebracht. Grace Locations heeft ten aanzien van boeking 16038 bij [eiser] € 1.640,00 (zijnde 20% van € 6.100,00 en 20% van € 2.100,00) aan bemiddelingskosten in rekening gebracht. Deze bemiddelingskosten zijn door [eiser] onverschuldigd betaald.
4.18.
De kantonrechter komt gelet op het voorgaande tot de conclusie dat de vordering tot betaling van (€ 360,00 + € 200,00 + € 1.640,00) € 2.200,00 toewijsbaar is.
Had Grace Locations de aan [eiser] toekomende vergoeding moeten berekenen over de volledige van MediaLane ontvangen gebruiksvergoeding?
4.19.
Uit de e-mail van Grace Locations aan [eiser] op 18 september 2019 volgt onder meer:
“(…)
Wij willen je locatie aanbieden voor:
redactionele fotografie (éénmalig gebruik): 500 euro NETTO voor een dag van 09:00 uur tot 18:00 uur.
advertorial: 900 euro minus 20% voor een dag van 09:00 uur tot 18:00 uur (combinatie redactioneel en commercieel) – bijvoorbeeld Allerhande.
commerciële fotografie: 1000 euro minus 20% voor een dag van 09:00 uur tot 18:00 uur.
commercials (tvc): 2000 euro minus 20% voor een dag van 10 uren.
internetfilm: tarieven tussen fotografie en commercial tarief, afhankelijk van aantal mensen en gebruik.
(…)”
4.20.
[eiser] stelt dat partijen bij e-mail van 18 september 2019 vaste prijsafspraken hebben gemaakt waarvoor de locatie aangeboden zou worden. Partijen zijn bij het aangaan van de bemiddelingsovereenkomst overeengekomen dat Grace Locations de volledig door een boeker betaalde factuur verminderd met 20% bemiddelingskosten aan [eiser] zou voldoen. Grace Locations was daarom gehouden de volledig aan MediaLane in rekening gebrachte gebruiksvergoeding van € 37.000,00 aan [eiser] te betalen, verminderd met de bemiddelingskosten. Deze afspraak is Grace Locations ten aanzien van boeking 16643 niet nagekomen. Daarom vordert [eiser] € 7.600,00. Dit bedrag is gebaseerd op € 29.600,00 (€ 37.000,00 verminderd met 20% bemiddelingskosten) minus het door Grace Locations aan [eiser] betaalde bedrag van € 22.000,00. Grace Locations betwist het voorgaande.
4.21.
Grace Locations voert aan dat zij voor haar dienstverlening in beginsel een vergoeding van 20% van het factuurbedrag rekent. Dit is slechts anders als sprake is van een
fixed fee. Ten aanzien van de boeking van MediaLane is een aparte prijsafspraak (
fixed fee) gemaakt, gelet op de grootte van de productie en het aantal dagen dat MediaLane van de locatie gebruik wenste te maken. Deze
fixed feewas € 37.000,00 exclusief
agency fee, btw en bijkomende kosten. Grace Locations heeft [eiser] het aanbod gedaan om de locatie voor 15 dagen in gebruik te geven aan MediaLane tegen betaling van € 22.500,00. [eiser] is met deze specifieke prijsafspraak akkoord gegaan.
4.22.
De kantonrechter volgt [eiser] niet in haar standpunt dat partijen hebben afgesproken dat steeds de volledig door de boeker betaalde factuur verminderd met 20% boekingskosten aan haar zou worden voldaan. Dit staat niet zo opgenomen in de schriftelijke vastlegging van de afspraken en volgt daar ook niet zonder meer uit. En hoewel partijen blijkens de e-mail van 18 september 2019 vaste prijsafspraken hebben gemaakt over het gebruik van de locatie voor verschillende activiteiten, staan opnamen voor een serie daar niet tussen. Uit de e-mailcorrespondentie van 30 november 2022 volgt dat partijen in het geval van het gebruik van de locatie door MediaLane hebben gecommuniceerd over een boeking van de locatie voor de duur van 15 dagen, waarvoor Grace Locations een vergoeding van € 22.500,00 minus 20% bemiddelingskosten aan [eiser] zou uitbetalen. [eiser] heeft positief op dit voorstel gereageerd. In haar e-mailbericht van dezelfde dag aan Grace Locations staat: “
Dank voor je mail en we zijn zeker enthousiast dat ze bij ons op willen gaan nemen. Laat je weten zodra je hoort wanneer ze hier langs willen komen?”. Vervolgens heeft Grace Locations een boekingsbevestiging aangemaakt. Zowel op de ‘Bevestiging Boeking Locatie’ als op de factuur van Grace Locations aan [eiser] staat dat voor boeking 16643 de locatie voor 18 productiedagen is gereserveerd en aan [eiser] een vergoeding toekomt van in totaal € 27.500,00 onder aftrek van 20% bemiddelingskosten.
De kantonrechter stelt dan ook vast dat partijen voor boeking 16643 een afwijkende prijs zijn overeengekomen op grond waarvan [eiser] een vergoeding van in totaal
€ 27.500,00 onder aftrek van 20% bemiddelingskosten zou ontvangen.
4.23.
De kantonrechter gaat er daarnaast van uit dat Grace Locations een vaste prijsafspraak met MediaLane heeft gemaakt waarin ook een vergoeding zat voor haar bemiddelingswerkzaamheden voor MediaLane. Dat Grace Locations geen vergoeding zou hebben gerekend is in strijd met haar verdienmodel zoals vastgelegd in haar Algemene Voorwaarden. In artikel 2 van die Algemene Voorwaarden is expliciet opgenomen dat bij meerdaagse producties de vergoedingen inclusief een vast bedrag agentschap zijn (overweging 2.5.). Dat op de factuur aan MediaLane staat “bemiddelingskosten 0%” maakt dat niet anders. Ook op die grond is er dus geen aanleiding om te oordelen dat de vergoeding aan [eiser] moet worden berekend over het totaal aan MediaLane in rekening gebrachte bedrag.
4.24.
De vordering tot de voorrechtverklaring dat Grace Locations de aan [eiser] toekomende vergoeding had dienen te berekenen over de volledige van haar opdrachtgever MediaLane ontvangen gebruiksvergoeding zal dus worden afgewezen, evenals de vordering tot betaling van het verschil tussen de door [eiser] ontvangen vergoeding en de door MediaLane betaalde gebruiksvergoeding en de buitengerechtelijke kosten daarover van in totaal € 8.513,00.
Heeft Grace Locations ten aanzien van boeking 16643 recht op loon?
4.25.
Niet ter discussie staat dat Grace Locations ten aanzien van (de totstandkoming van) boeking 16643 voor [eiser] werkzaamheden heeft uitgevoerd, waarna Grace Locations bij [eiser] € 5.500,00 (zijnde 20% van € 27.500,00) aan bemiddelingskosten in rekening heeft gebracht.
4.26.
Omdat Grace Locations ook ten aanzien van boeking 16643 zonder schriftelijke toestemming van [eiser] ‘twee heren heeft gediend’ in de zin van (artikel 7:427 BW in samenhang met) artikel 7:417 BW, handelt Grace Locations ook ten aanzien van deze boeking in strijd met (artikel 7:427 BW in samenhang met) artikel 7:417 lid 2 BW, zodat zij geen recht heeft op loon. De bemiddelingskosten van € 5.500,00 zijn om die reden door [eiser] onverschuldigd betaald. De vordering tot betaling van € 5.500,00 van Grace Locations aan [eiser] is dan ook toewijsbaar.
Conclusie
4.27.
De kantonrechter concludeert dat de vordering tot het voor recht verklaren dat Grace Locations geen bemiddelingskosten in rekening mocht brengen bij [eiser], voor zover deze bemiddelingskosten zien op ‘loon’ voor de producties die op de locatie zijn uitgevoerd door MPG.today, Van der Valk TV Production en MediaLane, toewijsbaar is. Ook de vordering tot betaling van een bedrag van (€ 2.200,00 + € 5.500,00) € 7.700,00 is toewijsbaar. De gevorderde rente over de hoofdsom kan slechts worden toegewezen met ingang van de datum van dagvaarding. Er is namelijk niet toegelicht waarom de rente met ingang van de gevorderde ingangsdatum verschuldigd is.
4.28.
De vordering tot het voor recht verklaren dat Grace Locations de aan [eiser] toekomende vergoeding had dienen te berekenen over de volledige van haar opdrachtgever MediaLane ontvangen gebruiksvergoeding en de vordering tot betaling van
€ 8.513,00 zijn niet toewijsbaar.
4.29.
De proceskosten komen voor rekening van Grace Locations, omdat zij grotendeels ongelijk krijgt. Ook de nakosten kunnen worden toegewezen, voor zover deze kosten daadwerkelijk door [eiser] worden gemaakt. De gevorderde rente over de proceskosten is toewijsbaar met ingang van de datum gelegen 14 dagen na betekening van dit vonnis.

5.De beslissing

De kantonrechter
5.1.
verklaart voor recht dat Grace Locations geen bemiddelingskosten in rekening mocht brengen bij [eiser], voor zover deze bemiddelingskosten zien op ‘loon’ voor de producties die op de locatie zijn uitgevoerd door MPG.today, Van der Valk TV Production en MediaLane;
5.2.
veroordeelt Grace Locations om aan [eiser] te betalen een bedrag van € 7.700,00, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening van dit bedrag;
5.3.
veroordeelt Grace Locations tot betaling van de proceskosten, die de kantonrechter aan de kant van [eiser] tot en met vandaag vaststelt op:
dagvaarding € 132,42;
griffierecht € 244,00;
salaris gemachtigde € 847,50;
vermeerderd met de wettelijke rente over deze bedragen vanaf de datum gelegen 14 dagen na betekening van dit vonnis tot aan de dag van de algehele voldoening;
5.4.
veroordeelt Grace Locations tot betaling van € 135,00 aan nakosten voor zover deze kosten daadwerkelijk door [eiser] worden gemaakt, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de datum gelegen 14 dagen na betekening van dit vonnis tot aan de dag van de algehele voldoening;
5.5.
verklaart dit vonnis wat betreft de onder 5.2 tot en met 5.4 genoemde beslissingen uitvoerbaar bij voorraad;
5.6.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.A.J. Berkers en in het openbaar uitgesproken op 7 augustus 2024.
De griffier De kantonrechter