Uitspraak
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Zittingsplaats Haarlem
Bestuursrecht
zaaknummers: HAA 23/2559 en 23/2558
uitspraak van de voorzieningenrechter van 1 mei 2023 op het beroep en het verzoek om voorlopige voorziening in de zaak tussen
[eisers], uit [plaats], eisers
(gemachtigde: mr. C.L. Mens),
en
het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, verweerder
(gemachtigde: P. Algoe).
Inleiding
Eisers hebben beroep ingesteld omdat verweerder volgens hen niet op tijd heeft beslist op de aanvraag van 21 januari 2023.
Omdat de voorzieningenrechter na afloop van de zitting tot de conclusie is gekomen dat nader onderzoek niet kan bijdragen aan de beoordeling van de zaak beslist hij ook op het beroep van eisers daartegen. Artikel 8:86 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) maakt dat mogelijk.
De voorzieningenrechter heeft het verzoek op 24 april 2023 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen eisers, de gemachtigde van eisers en de gemachtigde van verweerder.
Beoordeling door de voorzieningenrechter
1. De voor de beoordeling van het beroep en het verzoek om voorlopige voorziening belangrijke wet- en regelgeving is te vinden in de bijlage bij deze uitspraak.
2. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het beroep en het verzoek om een voorlopige voorziening niet-ontvankelijk zijn. Hierna legt de voorzieningenrechter uit hoe hij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.
3. Eisers hebben zich op 21 januari 2023 gemeld bij verweerder voor opvang. Op 24 januari 2023 heeft een gesprek plaatsgevonden met de casemanager preventie dakloosheid. Eisers zijn vervolgens verwezen naar de Brede Centrale Toegang (BCT) in Haarlem. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlem heeft bij besluiten van 31 januari 2023 aan eisers maatschappelijke opvang en trajectbegeleiding toegekend. Daartegen hebben eisers bezwaar gemaakt. Ter zitting hebben eisers meegedeeld dat deze procedure nog loopt.
Standpunten partijen
4. Eisers stellen zich – kort samengevat – op het standpunt dat verweerder nog een besluit op hun aanvraag zou moeten nemen, omdat eisers niet zouden vallen onder de doelgroep OGGZ, [1] maar meer specialistische zorg nodig hebben. De BCT kan volgens eisers alleen nachtopvang bieden, wat voor eisers niet adequaat is.
5. Verweerder stelt zich op het standpunt dat, nu het gaat om opvang, de gemeente Haarlem als centrumgemeente de besluiten neemt en daartoe ook gemandateerd is voor de OGGZ-doelgroep.
Beoordeling
6. Tussen partijen staat vast dat er naar aanleiding van de aanvraag van eisers door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlem is beslist over de opvang en begeleiding van eisers.
7. Verweerder heeft terecht gesteld dat de gemeente Haarlem als centrumgemeente besluiten over de opvang van OGGZ-doelgroep neemt. Dit is bepaald in 2.1.5 van de Beleidsregels Toegangsproces en maatwerkvoorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning gemeente Haarlemmermeer 2023. In (hoofdstuk 6 van) de Uitvoeringsregels maatwerkvoorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning gemeente Haarlem 2023 (hierna: Uitvoeringsregels) zijn de criteria voor opvang, de toegangsprocedure en de besluitvorming beschreven.
8. In de Uitvoeringsregels wordt in de doelgroep onderscheid gemaakt tussen de OGGZ-daklozen en de economisch daklozen. Die laatste groep wordt weer teruggeleid naar de eigen gemeente. Volgens de Uitvoeringsregels vallen onder de OGGZ-doelgroep de (kwetsbare) mensen die te kampen hebben met een combinatie van problemen zoals psychiatrische problemen, psychosociale problemen, verslaving, schulden en/of een verstandelijke beperking gecombineerd met (dreigende) dakloosheid. Een deel van de groep is zorgmijdend. Uit de Uitvoeringsregels volgt dat de beslissing of betrokkene ingedeeld moet worden in de OGGZ-doelgroep door de centrumgemeente genomen wordt.
9. Eisers zijn vanwege hun complexe problematiek ingedeeld in de OGGZ-doelgroep. In de e-mail van 20 februari 2023 hebben medewerkers van verweerders gemeente aan (gemachtigde van) eisers uitgebreid toegelicht hoe de aanvraag van eisers is behandeld en het kader, waarin dat is gebeurd, geschetst. Onder meer is toegelicht dat bij de BCT een intakegesprek plaatsvindt om de problematiek te toetsen, waarna de BCT samen met betrokkene een trajectplan opstelt waarin de doelen worden beschreven. Daarna volgt een beschikking die wordt opgestuurd of kan worden opgehaald bij de BCT. De BCT organiseert de opvanglocatie en HVO Querido neemt de begeleiding op zich. Ter zitting is namens verweerder nog toegelicht dat er mogelijkheden zijn om via de BCT in een 24-uursopvang, zoals Spaarnevleugels, te worden geplaatst. Dat is echter wel afhankelijk van de vraag of er plaats is. De BCT heeft daarvan het overzicht.
10. Als eisers bezwaren hebben tegen de indeling in de OGGZ-doelgroep en/of de vorm van de door de BCT georganiseerde opvang kunnen eisers deze in de reeds lopende bezwaarprocedure inbrengen. Deze stellingen leiden niet tot de conclusie dat verweerder nog een besluit zou moeten nemen over de aanvraag van eisers.
11. Nu er reeds besluiten zijn genomen op de aanvraag van eisers, is geen sprake van een niet tijdig beslissen op de aanvraag. Eisers kunnen daarom niet worden ontvangen in hun beroep.
Conclusie en gevolgen
12. Het beroep is niet-ontvankelijk. De voorzieningenrechter beoordeelt dus de zaak niet inhoudelijk. Omdat het beroep niet-ontvankelijk is, is het verzoek om een voorlopige voorziening ook niet-ontvankelijk. Eisers krijgen daarom het griffierecht niet terug. Zij krijgen ook geen vergoeding van hun proceskosten.
Beslissing
De voorzieningenrechter:
- verklaart het beroep niet-ontvankelijk;
- verklaart het verzoek om voorlopige voorziening niet-ontvankelijk.
Deze uitspraak is gedaan door mr. M. Jurgens, voorzieningenrechter, in aanwezigheid van mr. J.H. Bosveld, griffier. De uitspraak is uitgesproken in het openbaar op 1 mei 2023.
griffier
voorzieningenrechter
Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:
Informatie over hoger beroep
Een partij die het niet eens is met deze uitspraak voor zover deze gaat over het beroep, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Centrale Raad van Beroep waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met deze uitspraak voor zover deze gaat over het beroep. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. Kan de indiener de behandeling van het hoger beroep niet afwachten, omdat de zaak spoed heeft, dan kan de indiener de voorzieningenrechter van de Centrale Raad van Beroep vragen om een voorlopige voorziening (een tijdelijke maatregel) te treffen. Tegen deze uitspraak voor zover deze gaat over de voorlopige voorziening staat geen hoger beroep open.
Bijlage
Beleidsregels Toegangsproces en maatwerkvoorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning gemeente Haarlemmermeer 2023
2.1.5
Opvang
De gemeente Haarlem is als centrumgemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van deze voorziening in de regio IJmond, Zuid-Kennemerland en Haarlemmermeer en is door het college daartoe gemandateerd voor de OGGz -doelgroep. De criteria voor opvang en de hoogte van de eigen bijdrage zijn opgenomen in het uitvoeringsbesluit van de gemeente Haarlem.
Wanneer een inwoner niet tot de doelgroep van opvang behoort zoals is opgenomen in de vigerende Verordening van Haarlem, maar wel tot de doelgroep behoort voor opvang zoals is opgenomen in artikel 2.3.1 in samenhang met artikel 2.3.2 van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, dan is de gemeente Haarlemmermeer verantwoordelijk.
(…)
Uitvoeringsregels maatwerkvoorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning gemeente Haarlem 2023
6.1
Centrumgemeente
De gemeente Haarlem is centrumgemeente voor de maatschappelijke opvang in de regio's Haarlemmermeer, IJmond en Zuid-Kennemerland. Dit betreft altijd een tijdelijke en kortdurende opvang.
6.2
Doelgroep
Cliënten van de maatschappelijke opvang kampen met feitelijke dakloosheid en een verminderde zelfredzaamheid. Zij zijn, vaak als gevolg van complexe problematiek, niet in staat om zich op eigen kracht of met behulp van het eigen sociaal netwerk of andere voorzieningen in de samenleving te handhaven.
Maatschappelijke opvang is dan ook gericht op eén of meer van de volgende resultaten:
a. a) tijdelijke opvang voor de cliënt die dakloos is;
b) begeleiding naar zelfredzaamheid.
In de regio, wordt in de doelgroep onderscheid gemaakt tussen:
1. OGGZ-daklozen: Onder de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ)-doelgroep vallen de (kwetsbare) mensen die te kampen hebben met een combinatie van problemen zoals psychiatrische problemen, psychosociale problemen, verslaving, schulden en/of een verstandelijke beperking gecombineerd met (dreigende) dakloosheid. Een deel van de groep is zorgmijdend. De opvang van OGGZ-daklozen is regionaal georganiseerd.
2. Economische daklozen: Dakloze mensen die niet tot de OGGZ doelgroep behoren, worden geschaard onder de “economische doelgroep”. Bij deze groep staat de huisvestingsvraag op de voorgrond. Ze zijn (financieel) zelfredzaam en zware psychische problematiek en verslaving zijn niet aan de orde. De gedachte is dat het maatschappelijk herstel van economisch daklozen op lokaal niveau effectiever is dan op regionaal niveau, daarom wordt de opvang voor economische daklozen door individuele gemeenten georganiseerd en gefinancierd.
Vervolgens is binnen de twee bovengenoemde doelgroepen een onderscheid gemaakt in volwassenen, gezinnen met kinderen en jongvolwassenen:
a. a) Dakloze volwassenen: Cliënten van 23 jaar of ouder die dakloos zijn.
b) Dakloze gezinnen met kinderen: Dakloze gezinnen met één of twee meerderjarige ouders met één of meer minderjarige kinderen.
c) Dakloze jongvolwassenen: Dit zijn dakloze jongeren van 18 tot 23 jaar.
6.3
Toegang: Melding en onderzoek
De Brede Centrale Toegang (BCT) verzorgt de toegang voor alle dak- of thuislozen. De BCT geeft informatie en advies bij (dreigende) dakloosheid en geeft (in mandaat) de beschikking af voor (de toegang tot) de maatschappelijke opvang.
Economisch daklozen worden binnen de regio door de gemeente van herkomst opgevangen. De BCT geleidt economisch daklozen uit de regiogemeenten terug naar de gemeente van herkomst. Economisch daklozen uit Haarlem kunnen zich wel melden bij de BCT.
(…)
6.4
Melding en onderzoek
Wanneer een cliënt zich meldt bij de BCT wordt gekeken of een aanvraag voor een plek in de maatschappelijke opvang gedaan kan worden (meldingsfase). Is de inschatting dat iemand in aanmerking komt voor maatschappelijke opvang in de regio, dan volgt een onderzoeksgesprek (onderzoeksfase). In dit gesprek loopt de BCT de gebieden van de zelfredzaamheidsmatrix langs en legt deze gegevens vast in het onderzoeksverslag (ook wel trajectplan genoemd). Is nader onderzoek nodig dan worden de benodigde gegevens hiervoor uitgevraagd en meegewogen.
Het college conformeert zich aan het convenant “Landelijke toegankelijkheid Maatschappelijke Opvang” van de VNG. Dat betekent dat dakloze cliënten - ongeacht uit welke gemeente zij komen - zich bij de centrumgemeente kunnen melden. Als uit onderzoek blijkt dat de maatschappelijke opvang het beste in een andere centrumgemeente kan plaatsvinden, wordt de cliënt warm overgedragen. Het kan nodig zijn de cliënt in afwachting van de overdracht kortdurend opvang te verlenen.
Uit het onderzoek volgt een toewijzingsbeschikking of afwijzingsbeschikking.