ECLI:NL:RBNHO:2023:7974

• Datum uitspraak: 10 augustus 2023
• Publicatiedatum: 15 augustus 2023
• Zaaknummer: 14/810321-09
• Instantie: Rechtbank Noord-Holland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: J. Lintjer; L. Boonstra; D.J. Straathof
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar en aanhouding van de beslissing over voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging

Op 10 augustus 2023 heeft de Rechtbank Noord-Holland, zittingsplaats Alkmaar, uitspraak gedaan in een zaak betreffende de verlenging van de terbeschikkingstelling (TBS) van een betrokkene, die sinds 2010 onder deze maatregel valt. De rechtbank heeft de TBS-maatregel met één jaar verlengd en de beslissing over een mogelijke voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging aangehouden voor maximaal drie maanden. De officier van justitie had, in lijn met het advies van de kliniek, om verlenging van de TBS met dwangverpleging gevraagd. De rechtbank heeft de vordering van de officier van justitie toegewezen, na te hebben vastgesteld dat de veiligheid van anderen en de algemene veiligheid van personen de verlenging van de TBS vereisen. De rechtbank heeft daarbij rekening gehouden met de diagnose van de betrokkene, die lijdt aan een borderline persoonlijkheidsstoornis, een posttraumatische stress-stoornis en een stoornis in het gebruik van cannabis. De rechtbank heeft ook de positieve ontwikkelingen in het gedrag van de betrokkene in de afgelopen periode meegewogen, maar concludeert dat er nog steeds een matig tot hoog recidiverisico is. De rechtbank heeft de reclassering opdracht gegeven om een maatregelenrapport op te stellen, waarin de voorwaarden voor een mogelijke terugkeer van de betrokkene in de maatschappij worden onderzocht. De definitieve beslissing over de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging zal binnen drie maanden worden genomen, afhankelijk van de uitkomsten van het rapport.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Team Straf, zittingsplaats Alkmaar

Meervoudige kamer

Parketnummer: 14/810321-09

Uitspraakdatum: 10 augustus 2023

Beslissing ex artikel 6:6:10, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering (Sv) op de vordering van de officier van justitie tot verlenging van de termijn van de terbeschikkingstelling van

[betrokkene] ,

geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats],

thans verblijvende in de forensische RIBW De Schakel te Sittard,

hierna: betrokkene,

met één jaar.

1. De procedure

Bij vonnis van deze rechtbank van 27 juli 2010 is aan betrokkene de maatregel van terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege opgelegd, wegens, zakelijk weergegeven, bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht en bedreiging met gijzeling.

De termijn van de terbeschikkingstelling nam een aanvang op 11 augustus 2010.

De termijn van de terbeschikkingstelling is laatstelijk verlengd bij beslissing van deze rechtbank van 5 juli 2022 met één jaar.

De onderhavige vordering is op 23 juni 2023 bij de rechtbank ingediend.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de processtukken, waaronder:

• een advies als bedoeld in artikel 6:6:12, lid 1, aanhef en onder a Sv, gedateerd 16 juni 2023, afkomstig van Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) Dr. S. van Mesdag en ondertekend door [psycholoog], GZ-psycholoog en behandelcoördinator, en [psychiater], psychiater en hoofd van de instelling;
• een afschrift van de aantekeningen omtrent de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van betrokkene als bedoeld in artikel 6:6:12, lid 1, aanhef en onder b Sv (Voortgangsverslagen afkomstig van Reclassering Nederland);

Op 27 juli 2023 is de vordering op een openbare terechtzitting behandeld. Betrokkene is gehoord, alsmede de deskundige van de kliniek, te weten [psycholoog], voornoemd. Verder waren aanwezig de officier van justitie, mr. F. Gerritsen, en de raadsman van betrokkene, mr. D.W.H.M. Wolters, advocaat te Hoofddorp.

Van het verhandelde tijdens deze zitting is afzonderlijk proces-verbaal opgemaakt.

2. Het advies van de kliniek

Het advies van de kliniek houdt, voor zover relevant, het volgende in:

Betrokkene is gediagnosticeerd met een borderline persoonlijkheidsstoornis en een posttraumatische stress-stoornis. Tevens is sprake van een stoornis in het gebruik van cannabis. Betrokkene is een kwetsbare man met een moeizaam behandelverloop dat zich kenmerkte door incidenten, middelengebruik, beperkte commitment aan de behandeling en problemen in de interactie met anderen; allemaal voortkomend uit borderline persoonlijkheidsproblematiek.

Betrokkene is sinds de instelling op clozapine (in juli 2018) in rustiger vaarwater terecht gekomen. Op de FPA Zuidlaren heeft betrokkene in het begin desondanks wisselende perioden gekend met meermalen een time-out plaatsing in de kliniek. Een kentering in gedrag vond plaats na een langdurige time-out, waarbij betrokkene ziek werd (longembolie). Het doormaken van de ziekte heeft tot inkeer geleid dat ook zijn eigen leven eindig is en hij nu de kans heeft om zijn leven positief in te vullen. Gezien de positieve ontwikkelingen in gedrag binnen de FPA Zuidlaren werd de aanvraag proefverlof en overplaatsing naar RIBW De Schakel te Sittard (verder: De Schakel) per 7 december 2021 als een wenselijke en verantwoorde stap in de behandeling gezien. Gedurende het verblijf in De Schakel is er tweemaal sprake geweest van een escalerende hoog oplopende situatie in combinatie met eenmaal terugval in middelen, wat heeft geleid tot een time-out in de kliniek. Na aanscherping van afspraken en aanpassing risicomanagement (bewindvoering) is betrokkene teruggekeerd naar De Schakel. Daar is sinds de laatste time-out in april 2022 een positieve ontwikkeling zichtbaar. Het behandelteam is tevreden over het functioneren van betrokkene. Hij zoekt minder de grenzen op, staat meer open om het gesprek aan te gaan en hij is minder dwingend in het contact. Betrokkene blijft nog wel veel appel doen op begeleiding (zowel op het gebied van aandacht als in ondersteuning) en is aan het oefenen om meer zelfredzaamheid te ontwikkelen. Betrokkene lijkt meer ondersteuning en begeleiding nodig te hebben dan hij zelf erkent. Medicatie is een absolute voorwaarde voor een stabiel functioneren van betrokkene. Naar verwachting zal betrokkene in de toekomst ook blijvend structuur, begeleiding en toezicht nodig hebben om stabiel te kunnen blijven functioneren.

Betrokkene is overgeplaatst naar een woning binnen De Schakel waar een groter beroep wordt gedaan op zijn zelfredzaamheid. Zeer recent heeft betrokkene bovendien een intake gehad bij RIBW Op Mezelf in Hoensbroek. Het betreft meerdere appartementen bijeen, waarbij 24-uurs zorg wordt geleverd.

Hoewel betrokkene op de goede weg is, wordt het wenselijk geacht het traject verder te vervolgen via proefverlof. Het is van belang dat de kliniek in deze periode een op afstand sturende rol blijft spelen en betrokkene kan opvangen voor een time-out indien noodzakelijk. In de verdere resocialisatie moet blijken of betrokkene de huidige stabiliteit kan vasthouden, verder kan verstevigen en in hoeverre hij zijn (coping)vaardigheden weet uit te breiden in de setting waar meer beroep gedaan wordt op zelfredzaamheid. Bij stabiel functioneren volgend jaar is de stap van voorwaardelijke beëindiging een verantwoorde en logische stap.

Het recidiverisico in geval van voorwaardelijke beëindiging van het bevel tot verpleging is matig-hoog en in geval van beëindiging toezicht of maatregel hoog. De kliniek adviseert de terbeschikkingstelling met dwangverpleging te verlengen met één jaar.

De deskundige van de kliniek heeft bij de behandeling van de vordering ter terechtzitting, namens de kliniek, dit advies gehandhaafd en als volgt nader toegelicht.

De deskundige heeft aangegeven dat betrokkene, na toestemming van het ministerie, per 15 september 2023 terecht kan bij Op Mezelf. Dat is geen forensische woonsetting, zoals de huidige woonplek van betrokkene, maar een begeleid wonen instelling waarbij de begeleiding meer op de achtergrond komt te staan. Gelet op de goede ontwikkeling die betrokkene het afgelopen jaar heeft laten zien, heeft de kliniek samen met De Schakel en de reclassering besproken wat de volgende stap moet zijn in zijn resocialisatietraject. Zij achten het wenselijk om de laatste stap via proefverlof te laten verlopen omdat bij iedere overplaatsing van betrokkene in het verleden gezien werd dat dit gepaard ging met onrust en een time-out. Binnen het proefverlof kan betrokkene, als het even niet goed gaat, terug naar de kliniek en vandaaruit ook weer snel naar de woonplek. De deskundige heeft verder aangegeven dat een voorwaardelijke beëindiging weliswaar mogelijk is en dat de reclassering hierover naar verwachting ook positief zal adviseren maar dat de kliniek graag nog een vinger aan de pols wil blijven houden.

3. Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gepersisteerd bij de vordering tot verlenging van de termijn van

de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege met één jaar.

De officier van justitie heeft naar voren gebracht dat betrokkene goed op weg is naar een voorwaardelijke beëindiging. Op dit moment is dat echter nog niet aan de orde. Er is meer tijd nodig voor de benodigde stappen naar zelfstandigheid. Er ligt ook geen maatregelenrapport. Een voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling van betrokkene is nog te vroeg.

4. Het standpunt van betrokkene/de verdediging

Betrokkene is het niet eens met de vordering van de officier van justitie en heeft verzocht de

verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen.

Namens betrokkene heeft de raadsman in het bijzonder het volgende naar voren gebracht. Het is voor betrokkene een teleurstelling dat er na een jaar waarin het goed is gegaan, niet wordt gesproken over voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling terwijl dat volgens betrokkene wel is (toe)gezegd tijdens de voorgaande verlengingszitting. Het is tijd voor een voorwaardelijke beëindiging. Het afgelopen jaar heeft betrokkene geen time-outs of positieve urinecontroles gehad. Betrokkene heeft een dagbesteding en neemt trouw zijn medicatie. Mocht het een keer niet goed gaan met betrokkene, dan bestaat ook bij een voorwaardelijke beëindiging de mogelijkheid om twee keer een time-out te krijgen. In het verleden is bovendien gebleken dat een time-out altijd voor een korte duur was; er zijn geen langdurigere interventies nodig geweest voor betrokkene. Vanuit een oogpunt van proportionaliteit, mede gelet op de duur van de lopende terbeschikkingstelling van betrokkene, moet worden gekeken of een minder verstrekkende optie mogelijk is. Nu er op dit moment echter geen advies van de reclassering ligt, heeft de raadsman verzocht de behandeling van de vordering aan te houden, zodat een reclasseringsrapport alsnog kan worden opgemaakt.

5. De beoordeling

De verlenging van de terbeschikkingstelling

De rechtbank dient te beoordelen of de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen nog steeds eist dat de terbeschikkingstelling wordt verlengd. In dat verband overweegt de rechtbank het volgende.

Ten aanzien van de diagnose en het recidivegevaar verenigt de rechtbank zich met de inhoud van het verlengingsadvies van de kliniek. Hieruit volgt naar het oordeel van de rechtbank dat bij betrokkene sprake is van een borderline persoonlijkheidsstoornis, een posttraumatische stress-stoornis en een stoornis in het gebruik van cannabis. In geval van een beëindiging van het toezicht of maatregel wordt het recidiverisico ingeschat als hoog.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen de verlenging van de terbeschikkingstelling eist en wel met één jaar.

De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat de terbeschikkingstelling is opgelegd ter zake van een misdrijf dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.

De verpleging van overheidswege

Uit het dossier en het verhandelde ter terechtzitting is gebleken dat betrokkene het afgelopen jaar goede stappen heeft gezet. Het behandelteam bij De Schakel is tevreden over zijn functioneren. Hij heeft geoefend met het omgaan met meer zelfstandigheid en dit heeft de afgelopen periode niet geleid tot incidenten en/of time-outs. Betrokkene is inmiddels aangemeld en geaccepteerd bij Op Mezelf, een begeleid wonen voorziening in Hoensbroek, waar hij naar alle waarschijnlijkheid per 15 september 2023 terecht kan.

Ondanks dat de kliniek de voorkeur geeft aan het voortduren van het proefverlof, ziet de rechtbank op grond van voornoemde positieve ontwikkeling van betrokkene in het afgelopen jaar ruimte om te laten onderzoeken of, en zo ja op welke wijze, en onder welke voorwaarden de terugkeer van betrokkene in de maatschappij zou kunnen plaatsvinden. Daarbij speelt ook de motivatie van betrokkene om het traject verder voort te zetten met de reclassering en de lange duur van de terbeschikkingstelling een rol. Aan de hand van de uitkomst van het onderzoek, waarbij ook het functioneren van betrokkene na de overplaatsing naar Op Mezelf kan worden betrokken, zal de rechtbank kunnen beoordelen of het recidiverisico het voortduren van de verpleging rechtvaardigt, of het toelaat de verpleging van betrokkene voorwaardelijk te beëindigen.

Gelet hierop zal de rechtbank op grond van artikel 6:6:13 lid 5 Sv de definitieve beslissing op een mogelijke voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging voor onbepaalde tijd, maar niet langer dan drie maanden, aanhouden, met gelijktijdige verlenging van de verpleging van overheidswege. De rechtbank zal de stukken in handen van de officier van justitie stellen teneinde de reclassering een rapportage omtrent betrokkene (een maatregelenrapport) te laten opmaken.

6. De beslissing

De rechtbank:

Wijst de vordering van de officier van justitie toe.

Verlengt de termijn van de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege van [betrokkene] met
één jaar .

Houdt de definitieve beslissing over de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege aan voor ten hoogste drie maanden.

Heropent en schorst het onderzoek voor onbepaalde tijd, maar niet langer dan drie maanden na heden.

Stelt de stukken in handen van de officier van justitie teneinde de
reclassering een rapportage omtrent betrokkene (een maatregelenrapport) te laten opmaken, met daarin aandacht voor de wijze waarop en de voorwaarden waaronder de terugkeer van betrokkene in de maatschappij zou kunnen gebeuren.

Beveelt de oproeping van
betrokkene tegen de datum en het tijdstip waarop het onderzoek ter terechtzitting zal worden hervat, met afschrift aan de
raadsman .

Beveelt voorts de oproeping van de
deskundige van de kliniek en de met het opstellen van het reclasseringsrapport te belasten
medewerker van de reclassering tegen de datum en het tijdstip waarop het onderzoek ter terechtzitting zal worden hervat.

Samenstelling rechtbank en uitspraakdatum

Deze beslissing is gegeven door

mr. J. Lintjer, voorzitter,

mrs. L. Boonstra en D.J. Straathof, rechters,

in tegenwoordigheid van A. Helder, griffier,

en in het openbaar uitgesproken op 10 augustus 2023.