ECLI:NL:RBNHO:2023:7489

• Datum uitspraak: 2 augustus 2023
• Publicatiedatum: 1 augustus 2023
• Zaaknummer: C/15/338906 / HA ZA 23-234
• Instantie: Rechtbank Noord-Holland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Burgerlijk procesrecht
• Procedures: Bodemzaak
• Rechters: Th.S. Röell
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Bevoegdheid van de rechtbank in geschil tussen Duitse vennootschappen over rechtskeuze en forumkeuze

In deze zaak, die zich afspeelt tussen twee Duitse vennootschappen, RM Rent A Car GmbH en KFZ Brüning GmbH, heeft de rechtbank Noord-Holland op 2 augustus 2023 een vonnis gewezen in een incident betreffende de bevoegdheid. RM Rent A Car vorderde betaling van KFZ Brüning, maar KFZ Brüning betwistte de bevoegdheid van de Nederlandse rechtbank. RM Rent A Car stelde dat de rechtbank bevoegd was op basis van een forumkeuze in haar algemene voorwaarden, die volgens haar van toepassing waren op de overeenkomst tussen partijen. KFZ Brüning voerde aan dat er geen sprake was van een geldig forumkeuzebeding, aangezien het hier ging om een transactie tussen twee Duitse partijen, en dat de rechtbank zich daarom onbevoegd moest verklaren.

De rechtbank heeft de argumenten van beide partijen zorgvuldig gewogen. RM Rent A Car stelde dat de forumkeuze voortvloeide uit de inkoopvoorwaarden die aan KFZ Brüning waren toegezonden en dat KFZ Brüning deze had aanvaard door de Purchase order te ondertekenen. KFZ Brüning betwistte echter de geldigheid van deze voorwaarden en stelde dat de transactie volledig in Duitsland had plaatsgevonden, zonder enige link naar Nederland.

Na beoordeling van de feiten en de juridische argumenten, concludeerde de rechtbank dat niet kon worden vastgesteld dat KFZ Brüning had ingestemd met de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van RM Rent A Car. De rechtbank verklaarde zich daarom onbevoegd om van het geschil in de hoofdzaak kennis te nemen. RM Rent A Car werd veroordeeld in de kosten van het incident en de hoofdzaak, wat resulteerde in een kostenveroordeling van € 508,00 voor het incident en € 5.737,00 voor de hoofdzaak.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Handel, Kanton en Insolventie

Zittingsplaats Haarlem

zaaknummer / rolnummer: C/15/338906 / HA ZA 23-234

Vonnis in incident van 2 augustus 2023

in de zaak van

de vennootschap naar Duits recht
RM RENT A CAR GMBH ,

gevestigd te Frankfurt am Main (Bondsrepubliek Duitsland),

eiseres in de hoofdzaak,

verweerster in het incident,

advocaat mr. J.A. Stal te Amsterdam,

tegen

de vennootschap naar Duits recht
KFZ BRÜNING GMBH ,

gevestigd te Lingen (Bondsrepubliek Duitsland).

gedaagde in de hoofdzaak,

eiseres in het incident,

advocaat mr. J.C. Wery te Amsterdam.

Partijen zullen hierna RM Rent A Car en KFZ Brüning genoemd worden.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding met producties
• de incidentele conclusie houdende de exceptie van onbevoegdheid
• de conclusie van antwoord in het bevoegdheidsincident.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.

2. De beoordeling in het incident

2.1.

In de hoofdzaak vordert RM Rent A Car veroordeling van KFZ Brüning tot betaling van € 147.571,00 te vermeerderen met wettelijke rente, kosten rechtens. RM Rent A Car stelt dat de bevoegdheid van de rechtbank volgt uit artikel 16 van haar inkoopvoorwaarden, welke voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst tussen partijen. Zij stelt dat de algemene voorwaarden met de Purchase order aan KFZ Brüning zijn toegezonden en dat KFZ Brüning heeft ingestemd met de toepasselijkheid door ondertekening van de Purchase order. RM Rent A Car voert verder aan dat de forumkeuze in haar algemene voorwaarden voor de toepasselijkheid van Nederlands recht en de bevoegdheid van de Nederlandse rechter, rechtbank Noord-Holland, is ingegeven door de omstandigheid dat RM Rent A Car een nauwe band met Nederland heeft omdat zij twee Nederlandse, in Nederland woonachtige bestuurders heeft en ook haar concernvennootschap Network4Cars Trading B.V. in Nederland gevestigd is, te weten in Nieuw-Vennep, gemeente Haarlemmermeer.

2.2.

Voor alle weren vordert KFZ Brüning dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart.

Zij voert aan dat het hier gaat om een transactie tussen twee Duitse partijen die woonplaats hebben in Duitsland over de verkoop van in Duitsland toegelaten bestelwagens met Duitse kentekens, welke bestelwagens in Lingen (Duitsland) zijn geleverd aan RM Rent A Car als koper, zodat geen sprake is van internationale handel. Zij betwist dat er sprake is van een geldig forumkeuzebeding in de algemene voorwaarden en ook dat artikel 25 lid 1 sub c Brussel I bis Vo van toepassing is.

2.3.

RM Rent A Car voert verweer. Zij wijst er op dat KFZ Brüning bij ondertekening van de Purchase order expliciet heeft ingestemd met de algemene voorwaarden. Verder voert zij aan dat KFZ Brüning zowel in de Purchase order als in de algemene voorwaarden bepalingen heeft doorgestreept, maar dat de forumkeuze in artikel 16 lid 1van de algemene voorwaarden niet is doorgehaald. Daarnaast verklaart RM Rent A Car dat Brüning al sinds 2013 zaken doet met Mobility Drive Group (MDG) en haar eigenaren persoonlijk kent, waarbij MDG soms via haar Nederlandse vennootschap handelde en soms via haar Duitse dochtervennootschap RM Rent A Car. Zij voert daarbij aan dat de koopovereenkomsten voor Brüning duidelijk kenbaar enkel feitelijk gesloten zijn tussen Brüning enerzijds en in Nederland werkzame, Nederlandse werknemers van MDG anderzijds.

2.4.

Tenslotte voert RM Rent A Car aan dat uit de toelichting in het Rapport Jenard (PbEG 1979 C59/38) op artikel 17 van het EEX-Verdrag, thans artikel 25 van de EEX-II Verordening, blijkt dat aan het internationaliteitsvereiste ook wordt voldaan als twee personen met woonplaats in dezelfde verdragsluitende staat een rechter van een andere verdragsluitende staat aanwijzen, zoals in dit geval. Voor zover dat van belang zou zijn, benadrukt RM Rent A Car daarbij dat het Duitse recht zich niet verzet tegen aanwijzing van een buitenlandse rechter.

2.5.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

2.6.

Het gaat in de hoofdzaak om een geschil tussen twee bedrijven die gevestigd zijn in Duitsland en in Duitsland zaken hebben gedaan met elkaar. De enige link met Nederland is gebaseerd op een rechtskeuze en forumkeuze beding in de algemene voorwaarden van RM Rent A Car. KFZ Brüning heeft de geldigheid van die rechtskeuze weersproken.

2.7.

Het gaat in dit incident dus om de uitleg van artikel 25 eerste lid van de Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (herschikking). Dit artikel luidt:

1. Indien de partijen, ongeacht hun woonplaats, een gerecht of de gerechten van een lidstaat hebben aangewezen voor de kennisneming van geschillen die naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking zijn ontstaan of zullen ontstaan, is dit gerecht of zijn de gerechten van die lidstaat bevoegd, tenzij de overeenkomst krachtens het recht van die lidstaat nietig is wat haar materiële geldigheid betreft. Deze bevoegdheid is exclusief, tenzij de partijen anders zijn overeengekomen. De overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegd gerecht wordt gesloten:

a)

hetzij bij een schriftelijke overeenkomst of bij een schriftelijk bevestigde mondelinge overeenkomst;

b)

hetzij in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen de partijen gebruikelijk zijn geworden;

c)

hetzij, in de internationale handel, in een vorm die overeenstemt met een gewoonte waarvan de partijen op de hoogte zijn of hadden behoren te zijn en die in de internationale handel algemeen bekend is en door partijen bij dergelijke overeenkomsten in de betrokken handelsbranche doorgaans in acht wordt genomen.

2.8.

RM Rent A Car stelt dat KFZ Brüning door ondertekening van de Purchase order heeft ingestemd met de algemene voorwaarden. RM Rent A Car stelt dat de algemene voorwaarden zijn genoemd in en zijn meegezonden met de Purchase order.

Deze Purchase order houdt verschillende bedingen in zoals ‘Bestelbedingungen’, ‘Geschaftsbedingungen’, ‘Logistische Bedingungen’ en ‘Backoffice-Bedingungen’. Bij de ondertekening staat: ‘Ich stimme mit allgemeine Lieferung und Bedingungen zu’. De rechtbank stelt vast dat in de Purchase order wel verschillende ‘Bedingungen’ zijn vermeld maar, anders dan gesteld, geen verwijzing naar de ‘Allgemeine Einkaufsbedingungen’ wordt gedaan. Om die reden kan niet worden vastgesteld dat bij de ondertekening van deze Purchase order door KFZ Brüning ook is ingestemd met de algemene voorwaarden van RM Rent A Car. Door RM Rent A Car is nog gesteld dat uit de omstandigheid dat KFZ Brüning een aantal bedingen in de Purchase order èn in de algemene voorwaarden heeft doorgehaald (maar artikel 16 lid 1 heeft laten staan) blijkt dat zij heeft ingestemd met de algemene voorwaarden, maar ook dit betoog faalt. De algemene voorwaarden zijn als afzonderlijke productie overgelegd, zodat – nu een verwijzing naar de algemene voorwaarden ontbreekt - niet kan worden vastgesteld dat de algemene voorwaarden waren bijgevoegd bij de Purchase order. Bovendien is bij de doorhalingen in de overgelegde Allgemeine Einkaufsbedingungen geen paraaf of datum geplaatst, zodat niet kan worden vastgesteld dat de doorhaling van deze bedingen is gedaan door KFZ Brüning en als dat wel het geval is wanneer dat heeft plaatsgevonden. De omstandigheid dat de bestuurder van KFZ Brüning, Brüning, de Nederlandse bestuurders van MDG persoonlijk kent doet daar niets aan af.

2.9.

Op grond van het vorenstaande wordt geoordeeld dat niet kan worden vastgesteld dat KFZ Brüning heeft ingestemd met toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van RM Rent A Car met daarin het rechtskeuze- en forumkeuzebeding. Daarom is de rechtbank van oordeel dat zij niet bevoegd is kennis te nemen van het geschil in de hoofdzaak. De incidentele vordering zal worden toegewezen.

2.10.

RM Rent A Car wordt als de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de kosten van dit incident tot op heden aan de zijde van KFZ Brüning begroot op € 508,00 aan salaris advocaat.

3. De beoordeling in de hoofdzaak

3.1.

Omdat doordat de rechtbank zich onbevoegd verklaart om van het geschil in de hoofdzaak kennis te nemen, de behandeling van de zaak wordt beëindigd wordt RM Rent A Car veroordeeld in de kosten van de procedure in de hoofdzaak, tot op heden aan de zijde van KFZ Brüning begroot op € 5.737,00 aan vastrecht.

4. De beslissing

De rechtbank

in het incident

4.1.

wijst de incidentele vordering toe;

4.2.

veroordeelt RM Rent A Car tot betaling van € 508,00 aan KFZ Brüning;

in de hoofdzaak

4.3.

verklaart zich onbevoegd om van het geschil in de hoofdzaak kennis te nemen;

4.4.

veroordeelt RM Rent A Car tot betaling van € 5.737.00 aan KFZ Brüning;

in het incident en in de hoofdzaak voorts

4.5.

verklaart de proceskostenveroordelingen uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. Th.S. Röell en in het openbaar uitgesproken op 2 augustus 2023. ^[1]

Voetnoten

1. type: 1155