Uitspraak
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Familie en Jeugd
Locatie Alkmaar
wijziging geboorteakte
zaak-/rekestnr.: C/15/334263 / FA RK 22-5583
beschikking van de enkelvoudige kamer voor familiezaken van 9 juni 2023
in de zaak van:
[naam] ,
wonende te [plaats] , gemeente [gemeente] ,
hierna mede te noemen: [naam] ,
advocaat mr. K.S.M. Smienk, kantoorhoudende te Utrecht,
Als belanghebbende ter zake de verbetering van de geboorteakte is aangemerkt:
de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente],
zetelende te [plaats] ,
hierna te noemen: de ambtenaar.
1.Verloop van de procedure
1.1.
Voor het verloop van de procedure verwijst de rechtbank naar de volgende stukken:
- het op 21 november 2022 ontvangen verzoekschrift met bijlagen van [naam] ;
- het F9-formulier, met bijlage, van de advocaat van [naam] van 28 februari 2023;
- het bericht van de ambtenaar van 10 mei 2023.
2.Feiten en omstandigheden
2.1.
[naam] is op [geboortedatum] te [plaats] geboren. Van deze geboorte is een akte opgemaakt met nummer [nummer] van het jaar [jaar] .
2.2.
Op de geboorteakte staat vermeld dat [naam] van het vrouwelijk geslacht (F) is.
2.3.
[naam] heeft de Nederlandse nationaliteit.
3.Het verzoek
3.1.
[naam] heeft verzocht, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
primair:
I. een ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] te gelasten om aan de geboorteakte ingeschreven in het register van de gemeente [gemeente] van het jaar [jaar] (aktenummer: [nummer] ) een latere vermelding toe te voegen van wijziging van het geslacht in die zin dat het geslacht ‘X’ zal zijn;
II. te bepalen dat de voornaam van [naam] wordt gewijzigd in de voornamen [voornamen] en een ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] te gelasten om deze wijziging aan de geboorteakte, ingeschreven in het register van de gemeente [gemeente] van het jaar [jaar] (aktenummer [nummer] ) toe te voegen;
subsidiair:
III. een ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] te gelasten om aan de geboorteakte ingeschreven in het register van de gemeente [gemeente] van het jaar [jaar] (aktenummer: [nummer] ) een latere vermelding toe te voegen van verbetering van het geslacht in die zin dat het geslacht ‘waarvan het geslacht niet is kunnen worden vastgesteld’ zal zijn.
4.Beoordeling
wijziging geboorteakte
4.1.
De rechtbank stelt voorop dat voor het verzoek van [naam] tot verbetering van de geboorteakte voor wat betreft de wijziging van het geslacht van “F (vrouwelijk)” naar “X”, geen wettelijke grondslag bestaat.
4.2.
Ingevolge artikel 1:19d van het Burgerlijk Wetboek (BW) is het mogelijk om in het geval dat het geslacht van het kind (om medische redenen) twijfelachtig is, in de geboorteakte de vermelding op te nemen dat het geslacht van het kind niet is kunnen worden vastgesteld. Hiervan is geen sprake bij [naam] .
4.3.
De mogelijkheid om het geslacht dat op de geboorteakte staat vermeld, te wijzigen naar het andere geslacht, is wel bij wet geregeld in de artikelen 1:28 tot en met 1:28c BW. Daarbij moet op grond van artikel 1:28a BW een deskundigenverklaring worden overgelegd. De rol van de deskundige bestaat eruit de duurzame overtuiging van de genderidentiteit te bevestigen.
4.4.
Het onderhavige verzoek is gebaseerd op het feit dat sprake is van lichamelijke dysforie (genderdysforie), waarbij het gender waarmee [naam] is geboren, niet past bij de bij [naam] bestaande overtuiging niet tot het vrouwelijke geslacht en evenmin tot het mannelijke geslacht te behoren. Ter onderbouwing hiervan is een schriftelijke verklaring van 20 februari 2023 van [psychotherapeut] , psychotherapeut, overgelegd. Deze deskundige is psychotherapeut-deskundige transgenders, aangewezen bij of krachtens het besluit bedoeld in lid 1 van artikel 1:28a BW. De psychotherapeut geeft in de verklaring aan dat [naam] overeenkomstig het protocol deskundigen transgenders is voorgelicht omtrent de reikwijdte en de betekenis van de wens van [naam] . [naam] heeft jegens de deskundige ervan blijk gegeven deze voorlichting te hebben begrepen. Ook heeft [naam] er jegens de deskundige blijk van gegeven de wijziging van de vermelding van het geslacht in de geboorteakte weloverwogen te blijven wensen. De deskundige heeft geen reden om aan de gegrondheid van de overtuiging van [naam] te twijfelen.
4.5.
De rechtbank is, met inachtneming van het hiervoor gestelde, van oordeel dat het onderhavige verzoek tot wijziging van de geslachtsaanduiding op dezelfde wijze dient te worden benaderd als de wijziging van de geslachtsaanduiding die is omschreven in de artikelen 1:28a tot en met -c BW, voor mensen die de - door een deskundige getoetste en onderschreven - overtuiging hebben tot “het andere geslacht” te behoren. Nu deze artikelen niet voorzien in de mogelijkheid om te kiezen voor een non-binaire geslachtsaanduiding, wordt naar het oordeel van de rechtbank een ongerechtvaardigd onderscheid gemaakt tussen personen die de overtuiging hebben tot het andere geslacht te behoren en personen die de overtuiging hebben buiten de exclusief mannelijke of vrouwelijke geslachtsaanduiding te vallen (non-binair).
4.5.
Ook acht de rechtbank ontzegging van een geslachtsregistratie overeenkomstig de innerlijke overtuiging in strijd met artikel 8 (bescherming van het recht op privéleven) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (hierna: EVRM). In 2003 heeft het EVRM reeds bevestigd, dat het recht op genderidentiteit en persoonlijke ontwikkeling een fundamenteel element van artikel 8 EVRM vormt en genderidentiteit één van de meest intieme aspecten van het privéleven en één van de meest wezenlijke elementen van zelfbeschikking vormt (EHRM 12 juni 2003, CLI:EC:ECHR:2003:0612JUD003596897, Van Kück tegen Duitsland, par. 69 en 73). Naar het oordeel van de rechtbank is voldoende komen vast te staan dat de vermelding van het geslacht van [naam] in de geboorteakte, in die zin dat daar staat “F (vrouwelijk)”, niet in overeenstemming is met de bij [naam] bestaande overtuiging niet tot het vrouwelijke geslacht en evenmin tot het mannelijke geslacht te behoren.
4.6.
Nu aan de vereisten van artikel 1:28a BW is voldaan zal de rechtbank op de voet van artikel 1:28b BW de ambtenaar gelasten aan de akte van geboorte van [naam] een latere vermelding toe te voegen van wijziging van het geslacht, waarbij het gewijzigde, non-binaire, geslacht zal worden aangeduid met ‘X’ zoals primair verzocht. De ambtenaar heeft zich daartegen niet verweerd.
voornaamswijziging
4.7.
Artikel 1:4 lid 4 BW bepaalt, voor zover hier van belang, dat wijziging van de voornamen op verzoek van de betrokken persoon of zijn wettelijke vertegenwoordiger kan worden gelast door de rechtbank. De wijziging geschiedt doordat van de beschikking een latere vermelding aan de akte van geboorte wordt toegevoegd, overeenkomstig artikel 1:20a, eerste lid BW.
4.8.
Naar het oordeel van de rechtbank is voldoende komen vast te staan dat voor [naam] een voldoende zwaarwichtig belang bestaat bij wijziging van de voornaam zoals door [naam] verzocht. Zoals de rechtbank hiervoor heeft overwogen, voelt [naam] zich geen vrouw en ook geen man. [naam] gebruikt reeds de voornamen [voornamen] en acht deze passend bij de genderneutrale identiteit.
4.9.
De rechtbank zal het verzoek tot voornaamswijziging toewijzen zoals verzocht, omdat de aangevoerde gronden genoegzaam gewichtig zijn en redenen van openbaar belang zich niet tegen de verzochte wijziging verzetten.
4.10.
De aard van de zaak verzet zich tegen het bij voorraad uitvoerbaar verklaren van de beschikking, zodat het daartoe strekkende verzoek wordt afgewezen.
5.Beslissing
De rechtbank:
5.1.
gelast de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] aan de akte van geboorte onder nummer [nummer] van het jaar [jaar] de latere vermelding toe te voegen van de wijziging van:
- de vermelding van het geslacht, in die zin dat wordt vermeld dat het geslacht is: “X”;
- de voornaam “ [voornaam] ” in “ [voornamen] ”;
5.2.
draagt de griffier op niet eerder dan drie maanden na de dag van de uitspraak van deze beschikking -en indien daartegen geen hoger beroep is ingesteld- een afschrift van deze beschikking te zenden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] ;
5.3.
wijst af hetgeen meer of anders is verzocht.
Deze beschikking is gegeven door mr. M.A.J. Berkers, rechter, in tegenwoordigheid van H.M. Zonneveld, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 9 juni 2023.
Tegen deze beschikking kan – voor zover er definitief is beslist – door tussenkomst van een advocaat hoger beroep worden ingesteld bij het gerechtshof te Amsterdam. De verzoekende partij en de verschenen belanghebbenden dienen het hoger beroep binnen de termijn van drie maanden na de dag van de uitspraak in te stellen. Andere belanghebbenden dienen het beroep in te stellen binnen drie maanden na de betekening van deze beschikking of nadat deze hun op andere wijze bekend is geworden.