ECLI:NL:RBNHO:2023:11161

• Datum uitspraak: 7 november 2023
• Publicatiedatum: 7 november 2023
• Zaaknummer: 15-037262-23
• Instantie: Rechtbank Noord-Holland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: M. de Vries; J. van der Linden; R. Bakker
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Beslissing op onderzoekswensen in strafrechtelijk onderzoek naar de aanbieder van SkyECC

Op 7 november 2023 heeft de Rechtbank Noord-Holland uitspraak gedaan in een strafzaak tegen een verdachte die betrokken is bij een onderzoek naar de aanbieder van SkyECC, na informatie uit een JIT-onderzoek met België en Frankrijk. De verdediging heeft verzocht om het horen van getuigen, specifiek tegencontacten die mogelijk relevant zijn voor de verdediging. De raadsman stelt dat de verdachte recentelijk heeft verklaard dat hij de gebruiker was van het SKY-account SW6WNK, wat een nieuwe situatie creëert die het noodzakelijk maakt om deze getuigen te horen. De officier van justitie daarentegen betoogt dat de onderzoekswensen niet voldoen aan het noodzakelijkscriterium, aangezien de verdachte eerder geen alternatieve lezing heeft gegeven en de verzoeken onvoldoende onderbouwd zijn.

De rechtbank oordeelt dat de onderzoekswensen in het kader van een regiezitting moeten worden beoordeeld aan de hand van het verdedigingsbelang. Ondanks dat het onderzoek ter terechtzitting formeel is aangevangen, is de zaak verwezen naar de regiezitting, waardoor het verdedigingscriterium van toepassing is. De rechtbank erkent de ernstige bezwaren tegen de verdachte, waaronder de handel in vuurwapens en cocaïne, maar oordeelt dat het in het belang van de verdediging is om de tegencontacten te horen. De rechtbank geeft de officier van justitie de opdracht om te onderzoeken of de gebruikers van de tegenaccounts zijn geïdentificeerd en hen als getuigen te horen, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Het verzoek om een reclasseringsrapportage wordt afgewezen, omdat de verdachte zelf een toelichting kan geven op zijn persoonlijke omstandigheden tijdens de inhoudelijke behandeling. De zaak wordt verwezen naar de rechter-commissaris voor het horen van de getuigen, met een zitting gepland op 15 januari 2024.

Uitspraak

(…)

De verzoeken van de verdediging

De raadsman van de verdachte heeft verzocht om in deze zaak de volgende nadere onderzoekshandelingen te verrichten:

Het horen als getuige van zogenaamde tegencontacten, met de volgende motivering:
- GK77R7, dit gesprek zou gaan om de 40 Glocks in SU.
- G35GO4, dit gesprek gaat over 50 Glocks aan de andere kant.
- JDSDHS, gesprek gaat over scorp’s en een Glock en foto’s worden verstuurd.
- 3JSUVU, gesprek gaat over appels, Walthers en Glo’s en is de foto te zien waar cliënt van zegt dat hij dat niet is.
- MVJJ6Q, gesprek gaat over appels.
- U19HUE, gaat over de ten laste gelegde 3 hele col of bol.
- VCVFGS, foto’s van vermeende blokken cocaïne op 20 september wat ten laste is gelegd.
- V6U4Q4, ook deze dag is ten laste gelegd inzake het aanwezig hebben van cocaïne
- RWNFFM6, dit is inzake de 10a / 2a OW waaromtrent cliënt stelt dat niets meer dan gesproken is.

De raadsman heeft daartoe, samengevat, naar voren gebracht dat op deze verzoeken het verdedigingsbelang als criterium dient te worden toegepast, nu de verdachte pas recent heeft verklaard dat hij inderdaad in de van belang zijnde periode de gebruiker was van het SKY-account SW6WNK. In de visie van de raadsman is hierdoor een totaal nieuwe situatie ontstaan. Daar komt bij dat de verdachte aan de berichten een uitleg heeft gegeven, erop neerkomend dat hij nooit vuurwapens voorhanden heeft gehad, dat er nooit sprake is geweest van handel in drugs en ook dat hij nooit strafbare voorbereidingshandelingen heeft getroffen. In het kader van de waarheidsvinding dient deze alternatieve lezing door de verdediging te kunnen worden getoetst door het horen van de zogenoemde tegencontacten van het door de verdachte gebruikte SKY-account SW6WNK.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft naar voren gebracht dat de onderzoekswensen dienen te worden beoordeeld aan de hand van het noodzakelijkheidscriterium. Er is immers al een zitting geweest en de raadsman heeft eerder bij de rechter-commissaris slechts één onderzoekswens naar voren gebracht, namelijk het horen van de verdachte. Dat verhoor is vervolgens ook afgenomen. Het feit dat de verdachte pas op een laat moment een andere verklaring heeft afgelegd maakt niet dat het verdedigingsbelang van toepassing is op de aanvullende onderzoekswensen.

De verdachte heeft de inhoud van de chats waaraan het aan hem toegeschreven SKY-account heeft deelgenomen niet betwist. Hij ontkent weliswaar dat sprake is geweest van voltooide handelingen, maar die verklaring kan in de visie van de officier van justitie niet worden aangemerkt als een alternatieve lezing. Daar komt bij dat het verzoek om de genoemde tegencontacten te horen, die overigens niet belastend over de verdachte hebben verklaard, onvoldoende concreet is onderbouwd. Het verzoek dient dan ook te worden afgewezen, aldus de officier van justitie.

Oordeel van de rechtbank

De verdediging heeft verzocht om het horen van getuigen. Welke maatstaf moet worden gehanteerd bij de beoordeling van zo’n verzoek is afhankelijk van het moment waarop het verzoek is gedaan. Is het verzoek conform de voorschriften tijdig voorafgaand aan de zitting gedaan, dan geldt het criterium van het verdedigingsbelang. Als het verzoek te laat of pas voor het eerst op de terechtzitting wordt gedaan, dan geldt in beginsel het noodzakelijkheidscriterium (of: noodzaakcriterium).

Soms doen zich echter omstandigheden voor waardoor de rechter bij de concrete toepassing van het noodzakelijkheidscriterium de verdedigingsbelangen moet betrekken (ECLI:NL:HR:2014:1496 en ECLI:NL:HR:2007:AZ1702).

De rechtbank stelt voorop dat de onderzoekswens naar voren is gebracht in het kader van een regiezitting. Het karakter van een regiezitting brengt met zich mee dat geïnventariseerd wordt welk nader onderzoek moet worden verricht voordat een onderzoek ter terechtzitting inhoudelijk een aanvang neemt. In dat kader gedane verzoeken moeten daarom aan de hand van het verdedigingscriterium worden beoordeeld. Formeel is het onderzoek ter terechtzitting weliswaar aangevangen op 31 juli 2023 (toen vond een zogeheten Rol-MK plaats) maar juist omdat de raadsman toen aangaf onderzoekswensen te hebben, is de zaak verwezen naar de regiezitting. Dat mag niet tot gevolg hebben dat nu het (enigszins) strengere noodzaakcriterium door de rechtbank wordt toegepast.

Er zijn ernstige bezwaren aangenomen voor – kort gezegd – de handel/makelaardij in automatische en niet-automatische vuurwapens, het bezit van cocaïne en het medeplegen van voorbereidingshandelingen voor het opzetten van een drugslijn naar Zweden. Deze ernstige bezwaren zijn gebaseerd op de verdenking dat de verdachte de gebruiker is van account SW6WNK en de inhoud van de chats waar dit account aan deelneemt of waarin over dit account door anderen wordt gecommuniceerd, dan wel lijkt te worden gecommuniceerd. De verdacht bekent nu, nadat hij eerder ontkende dan wel zweeg, dat hij de gebruiker is geweest van dit account. Hij ontkent echter dat hij ooit wapens voorhanden heeft gehad en ook dat er in dit verband ooit een geslaagde transactie heeft plaatsgevonden. Dat geldt ook voor de verwijten die hem in het kader van de Opiumwet worden gemaakt.

Gelet op het voorgaande, en met name gelet op hetgeen blijkens de tekst van de tenlastelegging de verdachte wordt verweten, is de rechtbank van oordeel dat het in het belang van de verdediging is deze tegencontacten als getuige te horen. Dat geen sprake is van getuigen die belastend over de verdachte hebben verklaard maakt dit niet anders.

Dit betekent dat de officier van justitie ten aanzien van de door de verdediging aangegeven negen (9) accounts van de rechtbank de opdracht krijgt om na te (laten) gaan of de gebruikers van de tegenaccounts (inmiddels) zijn geïdentificeerd en zij daarvan op de hoogte zijn gesteld. Alleen indien de persoon achter één of meer van de genoemde tegenaccount(s) zelf in een strafzaak of strafrechtelijk onderzoek:

- heeft erkend dat hij/zij de gebruiker was van het door de verdediging aangewezen account of

- als bij onherroepelijk vonnis is vastgesteld wie de persoon achter het aangewezen account is,

deelt de officier van justitie de verdediging en de rechtbank (de rechter-commissaris) de identiteit van de persoon mede en zal die persoon bij de rechter-commissaris als getuige worden gehoord. Daartoe worden de stukken in handen gesteld van de officier van justitie.

Voor de rechtbank is namelijk van belang dat niet in discussie mag zijn dat de persoon die als getuige wordt gehoord, de persoon is die met het aan de verdachte toegeschreven SKY-account berichten heeft uitgewisseld.

De zaak zal daartoe dan ook naar de rechter-commissaris worden verwezen.

Het verzoek tot het laten opmaken van een rapportage door de reclassering wordt afgewezen. De verdachte kan bij gelegenheid van de inhoudelijke behandeling zelf een toelichting geven op zijn persoonlijke omstandigheden. Ook voor het laten opmaken van een reclasseringsrapportage ten behoeve van een mogelijke schorsing van de voorlopige hechtenis ziet de rechtbank geen aanleiding, nu het allereerst aan de verdachte is een schorsingsverzoek voldoende te onderbouwen.

Als beslissingen van de rechtbank wordt het volgende medegedeeld:

- Het verzoek tot het horen als getuige van de gebruikers van de door de verdediging opgegeven negen (9) gebruikers van de SKY-accounts wordt toegewezen, met inachtneming van de hiervoor genoemde voorwaarden. Met betrekking tot de opgave door de officier van justitie van de identificerende gegevens van gebruikers van de betreffende tegenaccounts aan de verdediging en de rechtbank (rechter-commissaris), wordt verwezen naar hetgeen hiervoor is weergegeven.

- Stelt de stukken in handen van de officier van justitie en geeft de officier van justitie, onder de hiervoor genoemde voorwaarden, de opdracht na te (laten) gaan of de gebruikers van de tegenaccounts zijn geïdentificeerd en zij daarvan op de hoogte zijn gesteld en die informatie te delen met de verdediging en de rechter-commissaris.

- Verwijst de zaak naar de rechter-commissaris belast met de behandeling van strafzaken in deze rechtbank, teneinde de personen die (in de voor de strafzaak tegen [verdachte] relevante periode) gebruik maakten van de hiervoor genoemde SKY-accounts als getuige te horen (indien aan voornoemde voorwaarden is voldaan)
.

- Het verzoek tot het laten opmaken van een rapportage door de reclassering wordt afgewezen.

- Het onderzoek ter terechtzitting voor
BEPAALDE TIJD wordt geschorst tot de zitting Rol-MK) van
15 januari 2024 om 14.50 uur, zittingsplaats Haarlem.

Deze termijn is langer dan een maand (en korter dan drie maanden) om de klemmende reden dat moet worden aangenomen dat een kortere termijn te kort zal zijn voor het horen van de getuigen door de rechter-commissaris.

De rechtbank beveelt de oproeping van de verdachte en de onmiddellijke kennisgeving daarvan aan zijn raadsman tegen de datum en het tijdstip waarop het onderzoek op de zitting wordt hervat.

Waarvan is opgemaakt dit proces-verbaal, dat door de voorzitter en de griffier is vastgesteld en bij ontstentenis van de voorzitter, ondertekend door de oudste rechter en de griffier.