Uitspraak
vonnis
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Handel, Kanton en Insolventie
Zittingsplaats Haarlem
zaaknummer / rolnummer: C/15/321141 / HA ZA 21-540
Vonnis van 20 juli 2022
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
NETWORK4CARS TRADING B.V.,
gevestigd te Nieuw-Vennep,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. J.A. Stal te Amsterdam,
tegen
de vennootschap naar buitenlands recht
HOLA ASSET & FLEET SL,
gevestigd te Málaga, Spanje,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. H.J.M. Smelt te Eindhoven.
Partijen zullen hierna Network4Cars en Hola genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 15 september 2021 met producties 1 t/m 12,
- de conclusie van antwoord in conventie tevens eis in reconventie met producties 1/m 22 van Hola,
- het tussenvonnis van 2 maart 2022,
- de conclusie van antwoord in reconventie van Network4Cars,
- het bericht van 29 maart 2022 met producties 13 t/m 15 van Network4Cars,
- het bericht van 29 maart 2022 met productie 23 van Hola,
- het bericht van 31 maart 2022 met productie 24 van Hola,
- de mondelinge behandeling van 7 april 2022, waarvan de griffier aantekeningen heeft gemaakt en waarbij door mr. Stal pleitnotities zijn overgelegd.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.Feiten
2.1.
Network4Cars is een Nederlands bedrijf dat nieuwe of jonge auto’s opkoopt bij importeurs, dealers en autoverhuurbedrijven, om deze vervolgens aan bedrijven te verkopen.
2.2.
Hola is een autoverhuurbedrijf dat gevestigd is in Spanje. Een deel van haar bedrijfsmodel is het inkopen van auto’s bij autofabrikanten, het kort verhuren van die auto’s en het daarna verkopen van die auto’s aan bedrijven in Nederland, België en Duitsland.
2.3.
Network4Cars en Hola hebben in januari 2021 afgesproken dat Hola 60 auto’s van het merk Renault, type Clio Intens aan Network4Cars zou leveren voor een koopsom van € 683.200,-. Deze auto’s zouden door Hola worden aangeschaft bij de Spaanse importeur van Renault (hierna: Renault) en vervolgens nog minimaal 2,5 maand in Spanje worden gestald, voordat ze naar Nederland zouden worden geëxporteerd. Dit was nodig om te voldoen aan de verkoopeisen van Renault. Tenminste 20 van de auto’s zouden tijdelijk deel uitmaken van de vloot van huurauto’s van Hola.
2.4.
Network4Cars heeft deze overeenkomst op 14 januari 2021 uitgewerkt in een ‘purchase order’, die op 12 maart 2021 is ondertekend door Hola.
2.5.
De purchase order vermeldt onder meer het volgende:
“
Delivery Date: End of March 2021
Delivery Date: End of March 2021
(…)
Deal Conditions
(…)
-
Payment will be done before loading of the vehicles and before receipt of documents.
Payment will be done before loading of the vehicles and before receipt of documents.
(…)
Other conditions
(…)
- The cars will be stored at the storage of the supplier until they can be exported by Network4Cars. (…)
- The cars will be paid on the basis of a notarized pledge. If a notarized pledge is not possible, the cars will be stored on a storage location of Network4Cars in Spain.
(…)
Payment conditions
- A deposit of 7% (€ 47.823,27) will be paid to Hola Asset & Fleet SL.
- The remainder will be paid before delivery from Renault to Hola Asset & Fleet SL.”
2.6.
Op de overeenkomst zijn de algemene voorwaarden van Network4Cars van toepassing.
2.7.
Op 12 maart 2021 heeft Network4Cars de afgesproken aanbetaling van € 47.823,27 voldaan aan Hola.
2.8.
Het is niet mogelijk gebleken om een ‘notarized pledge’ (een pandrecht naar Spaans recht) op de auto’s te vestigen, zoals dat tussen partijen primair was afgesproken. Dit heeft Hola op 11 april 2021 per e-mail aan Network4Cars laten weten.
2.9.
Op 14 april 2021 hebben partijen overleg gevoerd over de alternatieve vorm van zekerheidsverschaffing die tussen hen is overeengekomen, namelijk het stallen van de auto’s op een opslagterrein van Network4Cars. Daarbij heeft Network4Cars voorgesteld om de auto’s per oplegger – dat wil zeggen per 10 stuks – te betalen en te leveren.
2.10.
Per e-mail van 15 april 2021 heeft Hola aangegeven dat Renault daarmee niet akkoord gaat en dat Renault voorstelt om per 2 opleggers – dus per 20 auto’s – te leveren. Op dezelfde dag heeft Network4Cars per e-mail geantwoord dat zij het ‘er niet doorheen’ krijgt om per 2 opleggers te betalen.
2.11.
De volgende dag heeft Hola een e-mail teruggestuurd met onder meer de volgende inhoud:
“
Echter blijft er een punt dat Renault niet truck per truck gaat leveren. Ik krijg het niet voor elkaar aangezien zij 60 wagens klaar hebben staan en de afspraken volgens hen nagekomen dienen te worden(…)”
Echter blijft er een punt dat Renault niet truck per truck gaat leveren. Ik krijg het niet voor elkaar aangezien zij 60 wagens klaar hebben staan en de afspraken volgens hen nagekomen dienen te worden(…)”
2.12.
Vervolgens heeft Network4Cars in een e-mailwisseling tussen partijen op 19 april 2021 om inzicht gevraagd in de jaarcijfers van Hola. Op dit verzoek is Hola niet ingegaan.
2.13.
Per e-mail van 23 april 2021 heeft Hola Network4Cars bericht dat zij niet bereid en niet in staat is om de auto’s voor te financieren, dat Renault bij haar aandringt op betaling en dat zij dan ook verwacht dat de gemaakte afspraken tijdig nagekomen gaan worden.
2.14.
Op 26 april 2021 hebben partijen elkaar telefonisch gesproken. In dit gesprek heeft Network4Cars Hola onder meer verzocht om inzage in de facturen van Renault.
2.15.
Dit verzoek heeft Hola later die dag per e-mail afgewezen. In dezelfde e-mail heeft Hola aangegeven dat de auto’s moeten worden afgenomen volgens de gemaakte afspraken.
2.16.
Op 2 mei 2021 heeft Hola Network4Cars een e-mail gestuurd met, voor zover relevant, de volgende inhoud:
“
We hebben voor de laatste keer tot maandag 3 mei 2021 13:00 uur de tijd gekregen(van Renault, toevoeging rechtbank)
om de eerste 20 Renault Clio’s te betalen (…)
We hebben voor de laatste keer tot maandag 3 mei 2021 13:00 uur de tijd gekregen(van Renault, toevoeging rechtbank)
om de eerste 20 Renault Clio’s te betalen (…)
Middels deze e-mail verzoeken wij u om uiterlijk maandag 3 mei 2021 voor 12:00 uur het bedrag van de 20 Renault Clio’s in totaal aan ons te betalen en dat het bedrag ook op onze rekening staat.”
2.17.
Network4Cars heeft geen betalingen meer aan Hola verricht.
2.18.
Bij e-mail van 14 juni 2021 heeft Hola de ontbinding ingeroepen van de overeenkomst tussen partijen, wegens het uitblijven van betaling door Network4Cars.
2.19.
Network4Cars heeft hierop bij brief van 24 juni 2021 geantwoord dat zij instemt met de ontbinding, niet op de gronden die Hola aangeeft, maar op de grond dat juist Hola tekortgeschoten is in de nakoming van de overeenkomst.
3.Het geschil
in conventie
3.1.
Network4Cars vordert – samengevat – dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis Hola veroordeelt tot betaling van:
een bedrag van € 47.823,27 (de aanbetaling),
een bedrag van € 102.480,- aan annuleringskosten,
een bedrag van € 49.800 aan schade wegens misgelopen winst, althans een bedrag op te maken bij staat,
de proceskosten,
een en ander vermeerderd met rente.
3.2.
Network4Cars legt hieraan – kort gezegd – het volgende ten grondslag.
Network4Cars vordert de aanbetaling van € 47.823,27 terug vanwege de ontbinding van de purchase order.
Omdat Hola de purchase order eigenhandig en zonder toestemming van Network4Cars heeft ontbonden, vordert Network4Cars daarnaast op grond van haar algemene voorwaarden 15% van de overeengekomen koopprijs als annuleringskosten (15% van € 683.200,- = € 102.480,-).
Verder vordert Network4Cars vergoeding van schade wegens gederfde winst. Zij heeft de auto’s die aan haar geleverd zouden worden niet kunnen doorverkopen, waardoor zij een verwachte marge van € 49.800,- is misgelopen (€ 830,- per auto).
3.3.
Hola voert – samengevat – het volgende verweer.
Afgesproken was dat Network4Cars, als er geen pandrecht gevestigd kon worden op de auto’s, de auto’s zou stallen op één van haar terreinen in Spanje. Zover is het echter niet gekomen omdat Network4Cars heeft nagelaten te betalen, ook nadat haar daartoe op 2 mei 2021 een uiterste termijn is gesteld. Dit terwijl partijen duidelijk hebben afgesproken dat Hola eerst betaling van Network4Cars zou ontvangen, voordat zij Renault zou (kunnen) betalen. Network4Cars is hiermee tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst. Hola had vervolgens geen andere keuze dan de overeenkomst met Network4Cars te ontbinden, omdat Renault de overeenkomst met Hola had ontbonden/geannuleerd wegens het uitblijven van betaling.
De aanbetaling is Network4Cars kwijt, omdat die verschuldigd was aan Renault als aanbetaling voor de auto’s en Renault die aanbetaling heeft ingehouden. Voor de gevorderde annuleringskosten en schadevergoeding bestaat verder geen grondslag, omdat Network4Cars is tekortgeschoten en niet Hola.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
in reconventie
3.5.
Hola vordert – samengevat – dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
voor recht verklaart dat Network4Cars jegens Hola aansprakelijk is voor de door Hola geleden schade als gevolg van de tekortkoming in de nakoming van de tussen partijen gesloten overeenkomst over de Renault Clio’s, welke schade nader bij staat dient te worden opgemaakt in een schadestaatprocedure,
Network4Cars veroordeelt om aan Hola een bedrag van € 149.350,41 aan schade te voldoen, althans een voorschot van € 100.000,00 op het schadebedrag vermeerderd met rente,
Network4Cars veroordeelt in de (na)kosten van deze procedure, vermeerderd met rente.
3.6.
Hola legt hieraan – kort gezegd – ten grondslag dat zij als gevolg van de tekortkoming van Network4Cars schade heeft geleden en dat Network4Cars die schade op grond van artikel 6:277 Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) moet vergoeden. De schade bestaat volgens Hola uit:
- de door Hola aan Renault gedane aanbetaling, die Renault heeft ingehouden (€ 46.000,-),
- de winst die Hola is misgelopen doordat zij geen 20 auto’s aan haar huurvloot kon toevoegen voor 6 maanden, zoals partijen waren overeengekomen (€ 149.350,41),
- de (imago)schade die Hola lijdt doordat zij minimaal 2 jaar geen auto’s meer rechtstreeks bij Renault mag afnemen (nog vast te stellen).
3.7.
Network4Cars voert verweer.
3.8.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
in conventie en reconventie
4.1.
Gelet op de samenhang tussen de vorderingen in conventie en in reconventie zal de rechtbank deze gezamenlijk behandelen.
bevoegdheid
4.2.
Hola is een in Spanje gevestigde vennootschap. Partijen zijn het erover eens dat op grond van de toepasselijke Algemene Voorwaarden de Nederlandse rechter en de rechtbank Noord-Holland bevoegd zijn om van dit geschil kennis te nemen. Partijen hebben gekozen voor toepassing van het Nederlandse recht.
samenvatting
4.3.
Partijen stellen over en weer dat de ander is tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst tot levering van de Renault Clio’s. Hola stelt in dit verband dat Network4Cars niet tot betaling is overgegaan en eisen is gaan stellen die niet waren overeengekomen, op grond waarvan Hola de overeenkomst heeft ontbonden. Network4Cars stelt op haar beurt dat Hola niet heeft meegewerkt naar het zoeken van een alternatieve vorm van zekerheid toen de overeengekomen ‘notarized pledge’ niet mogelijk bleek en dat Hola dus in schuldeisersverzuim verkeerde.
4.4.
De rechtbank is van oordeel dat het Network4Cars is die tekortgeschoten is in de nakoming van de overeenkomst tussen partijen. Hola is Network4Cars daarom geen annuleringskosten of schadevergoeding verschuldigd. Omdat de overeenkomst is ontbonden, moet Hola wel de aanbetaling van Network4Cars terugbetalen. Network4Cars is aansprakelijk voor de schade die Hola heeft geleden doordat zij geen auto’s kon verhuren.
4.5.
Dit oordeel wordt hierna toegelicht.
tekortkoming Network4Cars
4.6.
Network4Cars heeft in dit geschil uitgelegd dat zij zekerheden van Hola wenste, omdat zij haar risico wilde beperken. Het vestigen van een “notarized plegde” (Spaans pandrecht) bleek in dit geval niet mogelijk te zijn. Volgens de bepalingen van de overeenkomst zouden de te leveren auto’s dan ter zekerheid voor Network4Cars op een opslagterrein van Network4Cars in Spanje worden gezet. Vast staat dat dat laatste nooit is gebeurd.
4.7.
Volgens het door Network4Cars opgestelde contract zouden de 60 auto’s eind maart 2021 geleverd worden. Betaling aan Hola zou voorafgaande aan de levering plaatsvinden. Over de manier van levering (in batches, en batches van hoeveel auto’s) zegt het contract niets.
4.8.
Op een bepaald moment is een impasse ontstaan, omdat Network4Cars meer zekerheden wilde en Renault alleen auto’s (in batches van 20) wilde leveren nadat zij betaald zou zijn. Network4Cars verlangde dat Hola inzicht zou verschaffen in haar financiële gegoedheid of in de details en de uitvoering van de bestelling bij Renault. Hola heeft daar niet aan voldaan, maar een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst levert dat niet op, omdat zo een verplichting van Hola niet in de overeenkomst was opgenomen. Network4Cars is een professionele partij, die naar eigen zeggen in verleden is belazerd, reden waarom zij zekerheden van Hola verlangde. Dat is begrijpelijk, maar van Network4Cars had verwacht mogen worden dat ze het in het contract zou opnemen dat ze aanvullende zekerheden verlangde. Dat is niet gebeurd. Van een leemte in het contract is ook geen sprake omdat partijen wel in een alternatieve vorm van zekerheid hebben voorzien.
4.9.
De gekochte 60 auto’s stonden dus klaar om geleverd te worden. In haar bericht van 2 mei 2021 (zie 2.16 hiervoor) heeft Hola Network4Cars nog eenmaal in de gelegenheid gesteld om de eerste 20 auto’s uiterlijk 3 mei 2021 te betalen. Dat heeft Network4Cars niet gedaan en dat levert een tekortkoming op aan de zijde van Network4Cars. Het verweer van Network4Cars dat Hola daarvóór al in schuldeisersverzuim verkeerde slaagt niet. Zoals hiervoor onder 4.8 overwogen, bestond er geen verplichting voor Hola om te voldoen aan de aanvullende eisen die Network4Cars stelde. Hola verkeerde dus niet in verzuim.
4.10.
Dit betekent het volgende voor de vorderingen van partijen.
terugbetaling van de aanbetaling
4.11.
Partijen zijn het erover eens dat de overeenkomst op 14 juni 2021 is ontbonden. Een van de gevolgen van de ontbinding is dat voor beide partijen ongedaanmakingsverbintenissen ontstaan, voor zover de overeenkomst is nagekomen. In dit geval rust die verbintenis uitsluitend op Hola. Alleen Network4Cars is de overeenkomst gedeeltelijk nagekomen, doordat zij een aanbetaling heeft gedaan. Die zal Hola moeten terugbetalen.
4.12.
Hola stelt dat Network4Cars de aanbetaling kwijt is, omdat die doorbetaald is aan en ingehouden is door Renault. Dat komt echter voor risico van Hola en zal Hola in haar relatie met Renault moeten oplossen; Renault heeft immers ook geen auto’s aan Hola geleverd.
4.13.
Network4Cars vordert wettelijke rente over dit bedrag. Bij brief van 24 juni 2021 van haar advocaat (zie 2.19 hiervoor) heeft Network4Cars Hola gesommeerd om binnen 14 dagen de aanbetaling terug te betalen. De wettelijke rente is daarom vanaf 8 juli 2021 toewijsbaar, zoals gevorderd door Network4Cars.
annuleringskosten en schade Network4Cars
4.14.
Artikel 3 lid 7 van de algemene voorwaarden (lid 8 Nederlandse versie) bepaalt dat de verkoper de overeenkomst niet kan annuleren en dat in dat geval, of als de verkoper weigert om aan zijn verplichtingen te voldoen, de verkoper een vergoeding verschuldigd is van 15% van de koopprijs. Annuleren kan uiteraard niet zo worden uitgelegd dat het ook ontbinden wegens het tekortschieten (niet betalen) van
de koperomvat. Network4Cars kan daarom geen beroep doen op deze bepaling.
de koperomvat. Network4Cars kan daarom geen beroep doen op deze bepaling.
4.15.
Ook voor de door Network4Cars gevorderde schadevergoeding bestaat geen grondslag. Het was immers Network4Cars en niet Hola die tekortschoot.
schade van Hola
4.16.
De door Hola gestelde schade bestaat uit drie onderdelen, die de rechtbank hierna achtereenvolgens zal beoordelen.
annuleringskosten Renault
4.17.
Network4Cars heeft gemotiveerd betwist dat aannemelijk is dat Hola schade heeft geleden doordat zij de 60 auto’s niet van Renault heeft afgenomen. In het tussenvonnis heeft de rechtbank Hola in de gelegenheid gesteld haar stelling te onderbouwen dat zij 7% van de koopsom aan Renault heeft voldaan.
Hola heeft hierop een document in het geding gebracht, waaruit volgt dat zij op 21 december 2020 (dat was dus ruim voor de overeenkomst met Network4Cars) een bedrag van € 46.000,- ten behoeve van Renault heeft beschikbaar gesteld. Dat dit bedrag ook daadwerkelijk aan Renault is betaald, blijkt hier niet uit. En ook ter zitting heeft Hola haar schade op dit punt niet nader kunnen onderbouwen. Dit onderdeel van de vordering is daarom niet toewijsbaar.
imagoschade
4.18.
Hola heeft ter zitting verklaard dat zij niet terug durft te gaan naar Renault. Dat is echter heel wat anders dan dat zij ‘minimaal 2 jaar geen auto’s meer bij Renault mag kopen’, zoals gesteld in de eis in reconventie. Op het punt van de gestelde imagoschade heeft Hola haar vordering dus ook onvoldoende onderbouwd. De gestelde schade op dit onderdeel zal daarom ook worden afgewezen.
gederfde huurinkomsten
4.19.
In de overeenkomst is het volgende opgenomen:
“At least 20 out of the 60 cars will be deployed as rental car by the supplier for the duration of 2,5 up to 6 months. (…)Cars will remain registered in Spain for at least 2,5 months
A rental agreement will be made for the cars which are deployed as rental car by the supplier”
Bij het tussenvonnis is Hola in de gelegenheid gesteld om te onderbouwen dat haar bruto-marge voor de te verhuren auto’s € 1.244,74 per maand bedroeg, zoals zij stelde in haar eis in reconventie. In haar productie 24 heeft Hola een nadere onderbouwing gegeven. De daarin vermelde bedragen komen de rechtbank redelijk voor en zijn ook niet gemotiveerd betwist door Network4Cars. De vordering is gebaseerd op de verwachte verhuur van de auto’s.
De rechtbank maakt gebruik van de mogelijkheid om de schade op dit onderdeel te schatten en gebruikt daarvoor de volgende uitgangspunten:
- minimaal 20 auto’s zouden kunnen worden verhuurd
- de periode zou 2,5 maand bedragen
- een bezettingsgraad van 60%
- de omzet zou in dat geval per auto € 1.145,45 per maand bedragen
- de kosten zouden dan € 479,25 bedragen
- de bruto-marge per maand bedraagt dan € 666,20.
Bij deze uitgangspunten bedraagt de gemiste winst (20 x 2,5 x € 666,20 =) € 33.310,-. Dat bedrag zal worden toegewezen, vermeerderd met de gevorderde wettelijke rente.
Proceskosten
4.20.
Omdat partijen in conventie en in reconventie over en weer in het ongelijk zijn gesteld, zullen de kosten van deze procedure worden gecompenseerd in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.
Uitvoerbaarheid bij voorraad
4.21.
Network4Cars verzoekt de rechtbank het vonnis niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren als de vordering van Hola geheel of gedeeltelijk word toegewezen. Network4Cars heeft het restitutierisico voldoende onderbouwd. De toegewezen vordering van Hola zal daarom niet uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard.
4.22.
Ook Hola verzoekt het vonnis niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, voor zover de vordering van Network4Cars wordt toegewezen. Hola stelt dat de solvabiliteit van Network4Cars te wensen overlaat, zodat Hola een restitutierisico loopt bij een veroordeling uitvoerbaar bij voorraad. Deze stelling heeft Hola echter niet onderbouwd of toegelicht, hoewel zij daartoe wel is uitgenodigd door de rechtbank in het tussenvonnis van 2 maart 2022. De rechtbank wijst daarom dit verzoek af.
5. De beslissing
De rechtbank
in conventie
5.1.
veroordeelt Hola om aan Network4Cars een bedrag van € 47.823,27 te betalen, vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW vanaf 8 juli 2021 tot aan de dag van volledige betaling,
5.2.
verklaart deze veroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
5.3.
wijst het meer of anders gevorderde af,
in reconventie
5.4.
veroordeelt Network4Cars om aan Hola een bedrag van € 33.310,- te betalen, vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW vanaf 8 december 2021 tot aan de dag van volledige betaling,
5.5.
wijst het meer of anders gevorderde af,
in conventie en reconventie
5.6.
compenseert de kosten van deze procedure tussen partijen, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt,
Dit vonnis is gewezen door mr. L.J. Saarloos en in het openbaar uitgesproken op
20 juli 2022.