ECLI:NL:RBNHO:2020:4028

• Datum uitspraak: 2 juni 2020
• Publicatiedatum: 2 juni 2020
• Zaaknummer: 15.144691.18
• Instantie: Rechtbank Noord-Holland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: P.H.B. Littooy; H.E.C. de Wit; A. Buiskool
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Beroep op noodweerexces slaagt in geweldszaak te Zaandam

Op 2 juni 2020 heeft de Rechtbank Noord-Holland uitspraak gedaan in een strafzaak tegen een verdachte die op 21 juli 2018 in Zaandam openlijk geweld heeft gepleegd tegen een persoon, te weten [slachtoffer 2]. De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie, mr. A. Hof, en de verdediging van de verdachte, vertegenwoordigd door zijn raadsvrouw, mr. L.M. Oldenburg. De tenlastelegging omvatte onder andere mishandeling en openlijk geweld. De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig was en dat het Openbaar Ministerie ontvankelijk was in zijn vervolging. Tijdens de zitting op 19 mei 2020 heeft de rechtbank de standpunten van beide partijen gehoord. De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van het primair ten laste gelegde feit, terwijl de verdediging heeft gepleit voor ontslag van rechtsvervolging op basis van noodweer of noodweerexces.

De rechtbank heeft geoordeeld dat er sprake was van een ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding door [slachtoffer 2], die de verdachte en zijn broer achtervolgde en hen aanviel. De rechtbank heeft vastgesteld dat de verdachte in een houdgreep handelde en dat zijn reactie, hoewel niet proportioneel, voortkwam uit een hevige gemoedsbeweging veroorzaakt door de aanranding. Hierdoor slaagde het beroep op noodweerexces. De rechtbank heeft de verdachte niet strafbaar verklaard en hem ontslagen van alle rechtsvervolging. De benadeelde partij, [slachtoffer 2], werd niet-ontvankelijk verklaard in zijn vordering tot schadevergoeding, omdat er geen straf aan de verdachte werd opgelegd.

De rechtbank heeft de relevante artikelen van het Wetboek van Strafrecht toegepast, waaronder artikel 41 en 141, en heeft de uitspraak gedaan in de samenstelling van mr. P.H.B. Littooy, voorzitter, mrs. H.E.C. de Wit en A. Buiskool, met griffier D.H. Geuze.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Team Straf, locatie Alkmaar

Meervoudige strafkamer

Parketnummer: 15.144691.18 (P)

Uitspraakdatum: 2 juni 2020

Tegenspraak

Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de openbare terechtzitting van 19 mei 2020 in de zaak tegen:

[verdachte]

geboren op [geboortedatum]

ingeschreven in de basisregistratie personen op het adres [adres].

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie

mr. A. Hof en van hetgeen verdachte en zijn raadsvrouw mr. L.M. Oldenburg, advocaat te Westzaan, naar voren hebben gebracht.

1. Tenlastelegging

Aan verdachte is, na wijziging van de tenlastelegging, primair ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 21 juli 2018 te Zaandam, gemeente Zaanstad openlijk, te weten, Burgemeester 't Veldpark, in elk geval op of aan de openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een persoon en/of een goed te weten [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] door

- meermalen, althans eenmaal, (met kracht) (met gebalde vuist) op/tegen het

lichaam van die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] te slaan/stompen en/of

- meermalen, althans eenmaal, op/tegen het lichaam van die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2]

te schoppen/trappen;

- meermalen, althans eenmaal, met een steen, althans met een hard voorwerp, (met kracht) in/op/tegen het gezicht en/of hoofd van die [slachtoffer 2] te slaan/stompen en/of gooien

terwijl dit door hem gepleegde geweld zwaar lichamelijk letsel, althans enig lichamelijk letsel, te weten een schedelbasisfractuur voor [slachtoffer 2] ten gevolge heeft gehad;

subsidiair:

Mishandeling

hij op of omstreeks 21 juli 2018 te Zaandam, gemeente Zaanstad [slachtoffer 2] heeft mishandeld door

- meermalen, althans eenmaal, (met kracht) (met gebalde vuist) op/tegen het lichaam van die [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 1] te slaan/stompen en/of

- meermalen, althans eenmaal, (met kracht) (met gebalde vuist) op/tegen het lichaam van die [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 1] te trappen/schoppen.

2. Voorvragen

De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zijzelf bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat het Openbaar Ministerie ontvankelijk is in zijn vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.

3. Beoordeling van het bewijs

3.1.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van het primair ten laste gelegde feit.

3.2.

Standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft zich op het standpunt gesteld dat de rechtbank tot een bewezenverklaring kan komen van het primair ten laste gelegde feit. Naar de mening van de raadsvrouw dient verdachte ontslagen te worden van alle rechtsvervolging, nu hij met succes een beroep kan doen op noodweer dan wel noodweerexces.

3.3

Oordeel van de rechtbank

3.3.1

Redengevende feiten en omstandigheden

De rechtbank komt tot bewezenverklaring van het onder primair ten laste gelegde feit ten laste gelegde feiten op grond van de bewijsmiddelen die in de bijlage bij dit vonnis zijn vervat.

3.4.

Bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder primair ten laste gelegde feit heeft begaan, met dien verstande dat

hij op 21 juli 2018 te Zaandam, gemeente Zaanstad openlijk, te weten in het Burgemeester in 't Veldpark, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een persoon, te weten [slachtoffer 2], door

- met kracht met gebalde vuist tegen het lichaam van die [slachtoffer 2] te stompen en

- met een steen tegen het hoofd van die [slachtoffer 2] te slaan,

Hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hier als bewezen is aangenomen, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

4. Kwalificatie

Het primair bewezenverklaarde levert op:

Openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen.

5. De strafbaarheid

5.1

Het standpunt van de Officier van Justitie

De officier van justitie is van mening dat geen sprake is van noodweer(exces). De officier van justitie gaat er daarbij vanuit dat het slachtoffer [slachtoffer 2] weliswaar de agressor was en de eerste klap heeft uitgedeeld, maar dat de verdachte en zijn broer [naam] vervolgens samen geweld tegen [slachtoffer 2] hebben gebruikt. De officier van justitie gaat er daarbij ook vanuit dat [slachtoffer 1] zich pas op een later moment, nadat [slachtoffer 2] al op de grond lag, in het gevecht mengde zodat feitelijk sprake was van een twee tegen één situatie, waarbij het geweld dat door verdachte is gebruikt alle proporties te buiten gaat. In die omstandigheden kan volgens de officier van justitie niet gesproken worden van een noodzakelijke verdediging tegen een ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding.

5.2

Standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat verdachte ontslagen dient te worden van alle rechtsvervolging, omdat hij gehandeld heeft uit noodweer. De verdediging heeft daartoe aangevoerd dat er sprake was van een dreigend gevaar voor ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding van het lijf van verdachte, waartegen de verdediging noodzakelijk was. De verdediging stond in redelijke verhouding tot de aanranding. Het slaan en stompen was gerechtvaardigd. Omdat hij aangelijnde honden had en ingesloten was, kon hij niet weg.

5.3

De rechtbank komt tot de volgende beoordeling

De rechtbank stelt voorop dat voor een geslaagd beroep op noodweer allereerst de vraag moet worden beantwoord of sprake was van een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding (of een onmiddellijke dreiging daartoe) van, in dit geval, het lijf van verdachte en zijn broer. Indien hiervan sprake was, moet worden bezien of het noodzakelijk was dat verdachte zich verdedigde (de zogeheten subsidiariteit) en dat de manier waarop hij zich verdedigde geboden was (de zogeheten proportionaliteit).

De rechtbank gaat op basis van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting uit van de volgende feiten en omstandigheden.

Verdachte en zijn broer waren op 21 juli 2018 in het Burgemeester ’t Veldpark in Zaandam toen zij hun zes honden aan het uitlaten waren. In het park was ook het slachtoffer [slachtoffer 2] die kennelijk boos was op (één van) de broers en hen begon uit te schelden. Verdachte en zijn broer hebben getracht het park te verlaten, terwijl [slachtoffer 2] hen enige tijd bleef achtervolgen en uitschelden. Bij de ingang van het park kwam het tot een confrontatie. De broers werden opgehouden door één van de honden. Verdachte wilde de hond aanlijnen, toen [slachtoffer 2] hem in het gezicht heeft geschopt. Hierop heeft [naam] [slachtoffer 2] weggeduwd en/of geslagen. [naam] werd zelf ook door [slachtoffer 2] geslagen. Verdachte heeft vervolgens [slachtoffer 2] in een houdgreep genomen en heeft hem een aantal keren geslagen met zijn vuist in het gezicht. Hierop mengde [slachtoffer 1] zich in het gevecht. Verdachte heeft [slachtoffer 2] moeten loslaten, waarop verdachte vervolgens werd vastgehouden en geschopt door [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1]. Daarop heeft [naam] een nabijgelegen siersteen van de grond geraapt en die op het hoofd van [slachtoffer 2] geslagen.

Gelet op hiervoor omschreven omstandigheden, die worden ondersteund door diverse getuigenverklaringen, was sprake van een ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding door [slachtoffer 2], waartegen verdediging geboden was.

Anders dan de officier van justitie, is de rechtbank van oordeel dat verdachte zich daaraan niet kon onttrekken. Verdachte en zijn broer hebben immers getracht het park te verlaten en hebben niet de confrontatie opgezocht, maar [slachtoffer 2] bleef hen op een agressieve wijze achtervolgen. Daarbij hadden de broers op dat moment zes honden bij zich, zodat aannemelijk is dat zij hierdoor enigszins vertraagd waren. Vaststaat bovendien dat [slachtoffer 2] vervolgens zonder aanleiding is overgegaan tot geweld door verdachte hard in het gezicht te schoppen.

De manier waarop verdachte zichzelf en zijn broer verdedigde – door [slachtoffer 2], die vastgeklemd zat in een houdgreep, meerdere keren met zijn vuist hard op zijn hoofd te slaan – was naar het oordeel van de rechtbank evenwel niet proportioneel. Immers, verdachte had [slachtoffer 2] al in een houdgreep genomen en dus onder controle, zodat verdachte met het meerdere keren hard op [slachtoffer 2] hoofd slaan de grenzen van de noodzakelijke verdediging heeft overschreden. De rechtbank is dan ook van oordeel dat aan het proportionaliteitsvereiste niet is voldaan.
Het beroep op noodweer slaagt om die reden niet en wordt verworpen.

Er is evenwel sprake geweest van een wederrechtelijke aanranding, waarvan aannemelijk is dat die bij de verdachte een hevige gemoedsbeweging heeft veroorzaakt. Doordat [slachtoffer 2] zijn broer en hem bleef achtervolgen en agressief benaderen, kon de verdachte zich niet onttrekken aan de noodweersituatie en ging hij over tot het gebruik van geweld. Uit het dossier blijkt dat verdachte heeft geprobeerd een confrontatie uit de weg te gaan en juist niet in de problemen wilde komen, mede in verband met de kort daarop plaatsvindende omgangsregeling met zijn kinderen. Dit is echter niet gelukt. Nadat [slachtoffer 2] verdachte, die bukte om een hond aan te lijnen, plotseling hard in het gezicht had geschopt, is verdachte zoals hij zelf heeft verklaard ‘dizzy’ op de grond gevallen. Het volgende moment zag hij dat zijn broer door [slachtoffer 2] werd geslagen. Hierop heeft verdachte [slachtoffer 2] met zijn linkerarm in een houdgreep genomen en heeft hij [slachtoffer 2] met zijn rechtervuist geslagen om hem ‘te raken waar hij hem raken kon’. Blijkens diens verklaring ter terechtzitting was verdachte boos en verontwaardigd.

Gelet op het vorenstaande en op hetgeen voorafgaand tussen verdachte en [slachtoffer 2] is voorgevallen, neemt de rechtbank aan dat sprake was van een hevige gemoedsbeweging bij verdachte veroorzaakt door de aanranding van verdachtes lijf en dat van zijn broer, en dat de overschrijding van de grenzen van noodzakelijke verdediging het gevolg is geweest van die hevige gemoedsbeweging. De rechtbank acht voorts aannemelijk dat deze hevige gemoedsbeweging van doorslaggevend belang is geweest voor de gedraging van de verdachte.

Dit betekent dat het beroep op noodweerexces slaagt. De rechtbank acht verdachte dan ook niet strafbaar en zal verdachte ontslaan van alle rechtsvervolging.

6. Vordering benadeelde partij

De benadeelde partij [slachtoffer 2] heeft een vordering tot schadevergoeding van € 8.291,20 ingediend tegen verdachte wegens materiële en immateriële schade die hij als gevolg van het primair ten laste gelegde feit zou hebben geleden.

Ingevolge artikel 361, tweede lid, onder a van het Wetboek van Strafvordering is de benadeelde partij alleen ontvankelijk in zijn vordering indien de verdachte enige straf of maatregel wordt opgelegd, dan wel in geval toepassing van artikel 9a Sr.

Nu verdachte geen straf zal worden opgelegd en evenmin artikel 9a zal worden toegepast, moet de benadeelde partij in zijn vordering niet- ontvankelijk worden verklaard.

7. Toepasselijke wettelijke voorschriften

De volgende wetsartikelen zijn van toepassing:

artikel 41, 141 van het Wetboek van Strafrecht.

8. Beslissing

De rechtbank:

Verklaart bewezen dat verdachte het primair ten laste gelegde feit heeft begaan zoals hiervoor onder 3.3 weergegeven.

Verklaart niet bewezen wat aan verdachte primair meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven als bewezen is aangenomen en spreekt hem daarvan vrij.

Bepaalt dat het primair bewezen verklaarde feit het hierboven onder 4. vermelde strafbare feit oplevert.

Verklaart de verdachte voor het bewezen verklaarde niet strafbaar en ontslaat de verdachte daarvoor van alle rechtsvervolging.

Verklaart de benadeelde partij [slachtoffer 2] niet-ontvankelijk in de vordering.

Samenstelling rechtbank en uitspraakdatum

Dit vonnis is gewezen door

mr. P.H.B. Littooy, voorzitter,

mrs. H.E.C. de Wit en A. Buiskool, rechters,

in tegenwoordigheid van de griffier D.H. Geuze,

en uitgesproken op de openbare terechtzitting van 2 juni 2020.