Uitspraak
vonnis
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Afdeling privaatrecht
Zittingsplaats Haarlem
zaaknummer / rolnummer: C/15/258171 / KG ZA 17-308
Vonnis in kort geding van 26 april 2017
in de zaak van
de stichting
NATIONALE STICHTING TOT EXPLOITATIE VAN CASINOSPELEN IN NEDERLAND,
NATIONALE STICHTING TOT EXPLOITATIE VAN CASINOSPELEN IN NEDERLAND,
gevestigd te ‘s-Gravenhage,
eiseres,
advocaat mr. M.B. Kerkhof,
tegen
1. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
FEDERATIE NEDERLANDSE VAKBEWEGING,
gevestigd te Utrecht,
FEDERATIE NEDERLANDSE VAKBEWEGING,
gevestigd te Utrecht,
2. de stichting
STICHTING ALGEMENE BOND CASINOPERSONEEL,
STICHTING ALGEMENE BOND CASINOPERSONEEL,
gevestigd te Kerkrade,
3. de vereniging
DE UNIE, VAKBOND VOOR INDUSTRIE EN DIENSTVERLENING,
DE UNIE, VAKBOND VOOR INDUSTRIE EN DIENSTVERLENING,
gevestigd te Culemborg,
gedaagden,
vrijwillig verschenen,
advocaat mr. A. Broos.
Eiseres zal hierna Holland Casino genoemd worden en gedaagden zullen respectievelijk FNV, ABC en De Unie, en gezamenlijk de vakbonden genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de (niet uitgebrachte) dagvaarding met producties
- de vrijwillige verschijning van partijen
- de mondelinge behandeling d.d. 22 april 2017
- de pleitnota met producties van mr. Broos voornoemd.
1.2.
De zitting is op last van de voorzieningenrechter gehouden op zaterdag 22 april 2017 in het Hotel Breukelen te Breukelen. Verschenen zijn:
- [A.], directeur Security & Responsible Gaming Holland Casino
- [B.], general counsel ad interim Holland Casino
- mr. Kerkhof voornoemd
- [C.], vakbondsbestuurder FNV
- [D.], vakbondsbestuurder ABC
- [E.], sr. belangenbehartiger collectief De Unie
- [F.], voorzitter kadergroep FNV
- [G.], voorzitter kadergroep De Unie
- mr. Broos voornoemd.
1.3.
Aan het einde van de mondelinge behandeling heeft de voorzieningenrechter vonnis bepaald op woensdag 26 april 2017, 16.30 uur, en bij wijze van voorlopige voorziening bevolen dat voor zover de vakbonden tussen zaterdag 22 april 2017 en woensdag 26 april 2017 18.00 uur acties willen uitroepen, dat niet mag gebeuren dan nadat 2,5 uur van te voren daarvan aankondiging aan Holland Casino is gedaan.
2.De feiten
2.1.
Holland Casino exploiteert speelcasino’s in 14 vestigingen in Nederland.
Holland Casino heeft een exclusieve vergunning om casinospelen te organiseren. Iedere vestiging heeft een eigen crisismanagementteam, dat bijeenkomt in geval van een (mogelijke) calamiteit, de situatie beoordeelt en besluit welke maatregelen er genomen worden. Daarnaast is er een landelijk crisismanagementteam.
2.2.
De vakbonden behartigen (onder meer) de belangen van de werknemers die werkzaam zijn bij Holland Casino. In dat kader sluiten zij collectieve arbeidsovereenkomsten (hierna: cao) met Holland Casino.
2.3.
De laatste grote reorganisatie bij Holland Casino was eind 2013/begin 2014. Daarbij zijn ook stakingen gehouden.
2.4.
De laatste cao van Holland Casino had een looptijd tot eind 2014. Sinds 2015 is er met enige regelmaat gesproken over een nieuwe cao, maar die gesprekken zijn stroef verlopen. Na stakingen in december 2015 is begin 2016 een principeakkoord gesloten over een cao 2015. Dat akkoord is niet uitgewerkt en niet aangemeld als cao. Begin 2016 is een onafhankelijk voorzitter benoemd om de gesprekken tussen Holland Casino en de vakbonden te leiden. Eind 2016 hebben de vakbonden geconcludeerd dat zij uitonderhandeld waren.
2.5.
Op 5 april 2017 heeft tussen partijen een bespreking plaatsgevonden waarbij Holland Casino een – volgens haar – sterk verbeterd bod op tafel heeft gelegd. Die bespreking heeft niet tot hervatting van de onderhandelingen geleid.
2.6.
Bij afzonderlijke brieven van FNV, ABC en De Unie van 7 april 2017 aan Holland Casino hebben de vakbonden Holland Casino eisen geformuleerd en een ultimatum gesteld. Als Holland Casino niet uiterlijk 11 april 2017, 15.00 uur, integraal akkoord zou gaan met de eisen als in de brieven van 7 april 2017 uiteengezet, diende zij vanaf dat moment rekening te houden met door de vakbonden uit te roepen acties, waaronder werkonderbrekingen en stakingen voor kortere of langere duur.
2.7.
Op 11 april 2017 heeft technisch overleg plaatsgevonden tussen Holland Casino en de vakbonden. Daarbij zijn afspraken gemaakt die er toe strekken eventuele acties ordelijk en veilig te doen verlopen. Deze afspraken zijn vastgelegd in een notitie; zij sluiten aan bij afspraken die partijen eerder met elkaar hebben gemaakt en houden het volgende in.
- De vakorganisaties zijn tijdens de acties verantwoordelijk voor de orde en veiligheid buiten de casino’s. Holland Casino is verantwoordelijk voor de orde en veiligheid in de casino’s.
- Medewerkers verlaten, indien van toepassing, hun werkplek pas nadat de gebruikelijke veiligheidsrichtlijnen zijn gevolgd. Tijdens briefings vooraf zal hier bij medewerkers aandacht voor worden gevraagd.
- Deelnemers aan een actie zullen het pand van Holland Casino verlaten.
- Er is tijdens de actie één contactpersoon van de FNV om afspraken te maken rondom de veiligheid en de acties. Vanuit de vestiging is er ook één aanspreekpunt. Vooraf zal duidelijk zijn wie dit voor Holland Casino is.
- Er wordt op geen enkele manier actie in de panden van HC gevoerd.
- Tijdens acties wordt er geen alcohol geschonken. Bij alcoholgebruik zal door vakbondsmedewerkers opgetreden worden.
- Gasten kunnen door of namens de vakbonden een flyer met uitleg over de actie wordt uitgereikt.
- Gasten worden niet tegengehouden, gehinderd of belemmerd.
- Als de reguliere bezetting bij de Assistent S&L vanwege de acties niet gerealiseerd kan worden zal Holland Casino deze betrekken via een externe partij. De (assistent) managers Security blijven voor de veiligheid in de vestigingen aanwezig en kunnen alleen deelnemen aan acties indien er voldoende bezetting bij Security aanwezig is.
- Politie wordt geïnformeerd door de FNV als dat voor het soort actie noodzakelijk is.
- Indien nodig dragen de vakorganisaties zorg voor de gemeentelijke vergunning.
- Afhankelijk van de actie zal bekeken worden of medewerkers nog aan het werk kunnen na de actie.
- Opruimen van het actieterrein zal, indien van toepassing, plaatsvinden door organiserende vakbonden.
- Medewerkers die deelnemen aan acties zullen in principe niet worden toegelaten tot het pand.
- Bij schade of letsel zal afwikkeling via [C.] plaatsvinden.
- Bij calamiteiten zal overleg plaatsvinden tussen contactpersoon Holland Casino en contactpersoon vakbonden.
- Holland Casino zal in geval van calamiteit haar BHV-organisatie en BHV-materiaal ter beschikking stellen.
- Holland Casino draagt zorg voor voldoende veiligheid en instandhouding van de BHV-organisatie (tijdens opening)
2.8.
Sinds vrijdag 14 april 2017 is er in diverse vestigingen van Holland Casino collectief actie gevoerd: op 14 april 2017 in Breda, op 16 april 2017 in Nijmegen, op 17 april 2017 in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, op 19 april 2017 in Eindhoven en op 21 april 2017 in Groningen en Leeuwarden. De acties zijn niet formeel tevoren aangezegd, maar door de communicatie aan de zijde van de vak bonden en werknemers op sociale media raakte Holland Casino telkens wel 2-3 uur voor het begin ervan op de hoogte van de actie die op handen was.
2.9.
Bij e-mailbericht van 15 april 2017, 20:18, heeft [A.] namens Holland Casino, aan de vertegenwoordigers van de vakbonden onder meer als volgt geschreven:
(…)
Helaas is gisteren gebleken dat uw vakbonden niet alleen hebben verzuimd een redelijke aanzegtermijn in acht te nemen; omtrent de staking bij de Holland Casino vestiging te Breda is zelfs geen enkele aanzegging gedaan. Zonder Holland Casino daarvan op de hoogte te brengen, hebben uw vakbonden gisterenmiddag het personeel opgeroepen vanaf drie uur het werk neer te leggen. Holland Casino heeft het begin van de staking derhalve pas kunnen opmerken doordat een aantal medewerkers de werkzaamheden daadwerkelijk neer hebben gelegd.
(…)
Bij deze sommeert Holland Casino u nogmaals bij verdere stakingsoproepen een redelijke aanzegtermijn in acht te nemen. Ik besef dat over de lengte van die termijn discussie mogelijk is. Ik roep echter graag in herinnering dat uw vakbonden in het recente verleden bij stakingen steeds een termijn van ten minste 3-4 uur in acht hebben genomen. Zoals blijkt uit de eerdere correspondentie menen wij dat gezien de complexiteit van de bedrijfsvoering en de toegenomen veiligheidsrisico’s een aanmerkelijk langere termijn op zijn plaats is. Het staat echter gezien de opstelling van uw vakbonden bij eerdere stakingen wel vast dat in ieder geval een aanzegtermijn van 3-4 uur in acht moet worden genomen.
(…)
2.10.
Bij brief van 18 april 2017 heeft mr. E.J. Henrichs namens Holland Casino onder meer als volgt aan de vakbonden bericht:
(…)
Ik verwijs graag naar het aan u gerichte e-mailbericht van zaterdag 15 april 2017 (20:18 uur), dat ik aan deze brief hecht. In dat bericht heeft Holland Casino u erop gewezen dat onaanvaardbaar is dat de vakbonden nalaten bij het aanzeggen van concrete collectieve acties een redelijke aanzegtermijn in acht te nemen. Bij de stakingen van vrijdag 14 april jl., zondag 16 april jl. en maandag 17 april jl. heeft zelfs geen enkele vorm van aanzegging plaatsgevonden: van beide stakingsoproepen kwam Holland Casino pas op de hoogte op het moment dat een aantal medewerkers het werk daadwerkelijk neerlegden.
In het e-mailbericht van 15 april jl. heeft Holland Casino gewezen op de gezondheids- en veiligheidsproblemen en -risico’s die ontstaan door de wijze waarop uw vakbonden tot werkonderbreking en/of staking oproepen. Bij de stakingen van 16 april jl. en 17 april jl. is opnieuw van deze problemen en risico’s gebleken.
(…)
Ik stel u bij deze in de gelegenheid mij vandaag uiterlijk 12:00 uur schriftelijk te bevestigen dat u de hierboven genoemde aanzegtermijn in acht zult nemen en bij die aanzegging de aard, plaats en tijdstip van de actie zal vermelden. Bij gebreke van een tijdige en/of bevredigende reactie, acht ik mij vrij namens Holland Casino zonder nadere aankondiging in kort geding een passende voorlopige voorziening te vragen.
2.11.
Bij e-mailbericht van 19 april 2017, 14:27, van [C.], namens FNV, aan [A.] van Holland Casino, is als volgt vermeld:
In vervolg op onze brief van gisteren aan jullie advocaat laat ik je het volgende weten: vanaf dit moment zullen wij acties niet meer vooraf aankondigen. Dat betekent dat jullie pas op het moment van uitroepen van de actie op de hoogte zullen zijn van de actie. De gemaakte afspraken in het veiligheidsoverleg zullen we blijven nakomen. Mochten deze afspraken herziening behoeven dan kunnen jullie contact met mij opnemen.
2.12.
Vanwege de acties zijn de speeltafels in de vestigingen waar gestaakt is steeds vrijwel allemaal gesloten. In sommige gevallen heeft Holland Casino de betreffende vestiging in zijn geheel moeten sluiten.
3.Het geschil
3.1.
Holland Casino vordert dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad,
( a)
de gedaagden, ieder afzonderlijk, gebiedt om met ingang van 1 uur na het uitspreken van het in deze procedure te wijzen vonnis, iedere collectieve actie gericht tegen Holland Casino uiterlijk zes uur vóór aanvang daarvan - althans een andere in goede justitie te bepalen redelijke termijn - schriftelijk aan te kondigen bij Holland Casino door een e-mail te sturen aan [A.], Directeur Security & Responsible Gaming, [e-mailadres];
de gedaagden, ieder afzonderlijk, gebiedt om met ingang van 1 uur na het uitspreken van het in deze procedure te wijzen vonnis, iedere collectieve actie gericht tegen Holland Casino uiterlijk zes uur vóór aanvang daarvan - althans een andere in goede justitie te bepalen redelijke termijn - schriftelijk aan te kondigen bij Holland Casino door een e-mail te sturen aan [A.], Directeur Security & Responsible Gaming, [e-mailadres];
en
( b)
bepaalt dat de gedaagden voor iedere overtreding van het onder (a) bepaalde aan Holland Casino een dwangsom verbeuren van EUR 10.000 ineens, te vermeerderen met een dwangsom van EUR 10.000 voor ieder uur dat deze overtreding voortduurt.
bepaalt dat de gedaagden voor iedere overtreding van het onder (a) bepaalde aan Holland Casino een dwangsom verbeuren van EUR 10.000 ineens, te vermeerderen met een dwangsom van EUR 10.000 voor ieder uur dat deze overtreding voortduurt.
Subsidiair
( c)
in goede justitie een andere voorlopige voorziening treft jegens de gedaagden;
in goede justitie een andere voorlopige voorziening treft jegens de gedaagden;
Primair en subsidiair
( d)
De gedaagden hoofdelijk veroordeelt in de kosten van het geding, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW vanaf veertien dagen na de datum van het vonnis.
De gedaagden hoofdelijk veroordeelt in de kosten van het geding, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW vanaf veertien dagen na de datum van het vonnis.
3.2.
Holland Casino grondt haar vordering op de stelling dat de vakbonden jegens haar onrechtmatig handelen door werkonderbrekingen uit te roepen zonder enige aankondiging vooraf. Holland Casino stelt dat zij door het ontbreken van een zodanige aankondiging door de acties wordt overvallen, waardoor zij niet de kans heeft vooraf maatregelen te nemen om veiligheidsrisico’s voor personeel en gasten in te perken en te voorkomen. Daarmee kan zij de veiligheid in haar vestigingen niet garanderen. Aldus creëren de acties een ongeoorloofde inbreuk op de belangen die artikel G van het Europees Sociaal Handvest (hierna: ESH) beoogt te beschermen. Holland Casino stelt dat de afspraken uit het technisch overleg niet worden nageleefd en stelt bovendien dat de afspraken bij het ontbreken van een aanzegging op een redelijke termijn per specifieke actie onvoldoende zijn om de veiligheid in de casino’s te waarborgen.
Holland Casino stelt dat zij tot vrijdag 21 april 2017 telkens enkele uren voor aanvang van een actie uit informele kanalen (zoals social media) heeft kunnen afleiden waar en wanneer gestaakt zou worden. Daardoor kon Holland Casino zich toch enigszins op de acties voorbereiden. Holland Casino stelt dat zij op vrijdag 21 april 2017 pas bekend raakte met acties in de vestigingen in Groningen en Leeuwarden nadat deze al waren begonnen.
Holland Casino stelt dat zij de veiligheidsrisico’s in hoge mate kan beperken als de vakbonden de acties enkele uren van te voren aankondigen, waarbij zes uur als redelijke termijn wordt aangehouden.
3.3.
FNV voert verweer en concludeert primair tot afwijzing van de vorderingen en subsidiair, de aanzegtermijn vast te stellen op 1 uur voor aanvang van de collectieve actie.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
4.1.
De huidige stand van het stakingsrecht als uiteengezet in de arresten van HR 31 oktober 2014 (ECLI:NL:HR:2014:3077, FNV c.s./Enerco) en HR 19 juni 2015 (ECLI:NL:HR:2015:1687, Amsta/FNV) kan, voor zover in dit geding van belang, als volgt worden omschreven.
(1) Artikel 6, aanhef en onder 4, ESH erkent het recht van werknemers en werkgevers op collectief optreden in gevallen van belangengeschillen, met inbegrip van het stakingsrecht, behoudens verplichtingen uit hoofde van reeds eerder gesloten collectieve arbeidsovereenkomsten.
(2) Dit recht strekt tot het waarborgen van de doeltreffende uitoefening van het recht op collectief onderhandelen.
(3) Een werknemersorganisatie is in beginsel vrij in de keuze van middelen om haar onderhandelingsdoel te bereiken. Of (nog) sprake is van een collectieve actie in de sub (1) genoemde zin wordt vooral bepaald door het antwoord op de vraag of de actie redelijkerwijs kan bijdragen tot de doeltreffende uitoefening van het recht op collectief onderhandelen.
(4) Indien de organisatoren van een collectieve actie aannemelijk maken dat dit het geval is, valt de actie onder het bereik van artikel 6, aanhef en onder 4, ESH en moet deze in beginsel worden aangemerkt als een rechtmatige uitoefening van het sociale grondrecht op collectieve actie.
(5) Het ligt dan op de weg van degene die eist dat de uitoefening van het recht op collectieve actie in het concrete geval wordt beperkt of uitgesloten, om aannemelijk te maken dat deze beperking of uitsluiting gerechtvaardigd is.
(6) Dit laatste is slechts het geval indien beperkingen aan het recht op collectieve actie maatschappelijk gezien dringend noodzakelijk zijn.
(7) Bij de beantwoording van de vraag of dat het geval is, dient de rechter alle omstandigheden mee te wegen, in het bijzonder de aard en duur van de actie, de verhouding tussen de actie en het daarmee nagestreefde doel, de daardoor veroorzaakte schade aan de belangen van de werkgever of derden en de aard van die belangen en die schade.
(8) In dat verband kan ook (onder omstandigheden zelfs beslissende) betekenis toekomen aan het antwoord op de vraag of de in de rechtspraak aanvaarde processuele spelregels voor de uitoefening van het recht op collectief optreden zijn nageleefd.
4.2.
Holland Casino erkent het hiervoor omschreven collectief actierecht van de vakbonden en wil de acties als zodanig niet verbieden. Inzet van het geding is enkel de vraag of de beperking van dat recht door het opleggen van de verplichting om de acties tevoren aan te zeggen maatschappelijk gezien dringend noodzakelijk is als hiervoor sub (6) vermeld. Die vraag moet aan de hand van de sub (6) en (7) vermelde gezichtspunten worden beantwoord.
4.3.
Daarbij staat voorop dat een beperking van het recht op collectieve actie door de vakbonden de plicht op te leggen een staking enkele uren tevoren aan te kondigen in het algemeen gesproken dringend noodzakelijk moet worden geacht als zonder die aanzegging gevaar bestaat voor de veiligheid van personen en/of de veiligheid van goederen van derden. Gerelateerd aan de omvang van het recht op collectieve actie en de potentiële effectiviteit daarvan moet die beperking immers - wederom: in het algemeen gesproken - van geringe betekenis worden geacht.
4.4.
Die verhouding tussen omvang van de beperking en de daardoor veroorzaakte afbreuk aan het recht op collectieve actie kan in een concreet geval anders liggen. Zij is niet alleen afhankelijk van de lengte van de termijn van aankondiging, maar ook van de wijze waarop de werkgever die termijn benut. Naarmate een in concreto gehanteerde termijn meer afbreuk doet aan de effectiviteit van het recht op collectieve actie, bijvoorbeeld omdat de werkgever die termijn mede of vooral benut om de impact van de actie te mitigeren, zullen de belangen die in het gedrang komen indien de staking niet tevoren wordt aangekondigd van groter gewicht moeten zijn om een verplichting tot aanzegging vooraf te rechtvaardigen.
4.5.
Holland Casino heeft het volgende aangevoerd.
De gevolgen van het ontbreken van een aanzegging zijn onaanvaardbaar. De veiligheid en gezondheid van gasten en medewerkers komt dan in het gedrang. Met name op de volgende punten is bij de reeds gehouden acties, aldus Holland Casino, sprake geweest van risico’s:
- doordat de acties niet vooraf bekend zijn, zijn zowel het lokale crisismanagementteam als het landelijk crisismanagementteam vooraf niet op de hoogte en kunnen zij de risico’s niet in kaart brengen en kunnen er geen maatregelen genomen worden of instructies worden gegeven om de veiligheidsrisico’s te beperken;
- voorts raakt de telefooncentrale overbelast bij onaangekondigde acties, waardoor de organisatie zowel intern als extern moeilijk bereikbaar is;
- daarnaast kunnen werkwillige werknemers met agressief gedrag van gasten worden geconfronteerd omdat het treffen van een gesloten deur of het plotseling sluiten van speeltafels tot emoties bij gasten kan leiden;
- voorts was niet duidelijk of voldoende BHV-medewerkers aanwezig waren, hetgeen van belang is bij de uitvoering van beslissingen omtrent ontruiming en gelet op hun taak de veiligheid en gezondheid van gasten en personeel te waarborgen, waaronder de bediening van de defibrillator. Daarnaast kan het vereiste veiligheidsniveau door aanwezigheid van veiligheidspersoneel niet gegarandeerd worden;
- voor de waardentransporten ontstaan risico’s doordat de aanwezigheid van het vereiste personeel bij een waardeoverdracht niet gegarandeerd kan worden;
- het is verder van belang dat winnaars van de spelautomaten in de gelegenheid moeten kunnen worden gesteld grote bedragen contant geld in te wisselen bij een kassa en giraal te laten overboeken. Het is immers ongewenst dat zij zich met grote bedragen contant geld over straat begeven. Holland Casino is tijdens de actie in de vestiging in Breda niet in staat geweest ten minste één kassa open te houden;
- voor zover kassa’s en speeltafels als gevolg van de stakingen moesten sluiten, kon dat niet op correcte en veilige wijze worden uitgevoerd.
Holland Casino stelt dat een aankondiging voorafgaand aan de acties ervoor zorgt dat zij maatregelen kan nemen die de hiervoor genoemde veiligheidsrisico’s in hoge mate beperken.
4.6.
De vakbonden voeren als verweer dat de calamiteiten die Holland Casino vreest zich nog niet hebben voorgedaan en zo nodig ter plekke kunnen en zullen worden opgelost.
Daartoe stellen zij dat bij de start van een actie medewerkers een actieformulier ontvangen met ‘breaking news’ en dat zij goed worden geïnstrueerd. Bij speeltafels wordt een sluitingsprocedure gehanteerd die ook wordt toegepast bij sluitingstijd aan het eind van een dag. Voorts stellen de vakbonden dat in het veiligheidsoverleg de afspraak is gemaakt dat als de reguliere bezetting van het veiligheidspersoneel door de acties niet kan worden gerealiseerd, Holland Casino die zal betrekken via een externe partij en dat de assistent manager security & legal alleen kan deelnemen als er voldoende bezetting voor security aanwezig is. Wat betreft de aanwezigheid van BHV-ers is in het veiligheidsoverleg afgesproken dat deze gedurende de sluitingsprocedure aanwezig blijven en dat zij na de sluitingsprocedure in geval van een calamiteit naar binnen kunnen worden geroepen om hun taken als BHV-er te verrichten.
De vakbonden betwisten de suggestie van Holland Casino dat iedereen na het uitroepen van een staking het werk onmiddellijk uit zijn handen laat vallen. De stakende medewerkers nemen hun verantwoordelijkheid en laten geen gevaarlijke situaties ontstaan. De vakbonden stellen dat de risico’s die Holland Casino vreest bijna allemaal zijn op te lossen in het veiligheidsoverleg. De stelling van Holland Casino dat zij voor het uitvoeren van een sluitingsprocedure extra personeel nodig heeft, is onjuist, aldus de vakbonden.
Volgens de vakbonden was er tot voor kort sprake van een redelijk open communicatie, waaraan Holland Casino ook haar wetenschap van op handen zijnde acties ontleende, maar gebruikte Holland Casino die wetenschap om pogingen te ondernemen vestigingen open te houden.
4.7.
Ten aanzien van de hiervoor genoemde punten, overweegt de voorzieningenrechter als volgt.
Ad (1) onvoldoende beheersing risico’s
4.8.
De voorzieningenrechter acht niet aannemelijk dat het voor de effectiviteit van de crisismanagementteams dringend noodzakelijk is dat een zo ruime aanzegtermijn in acht moet worden genomen als gevorderd. Voorstelbaar is dat Holland Casino kan anticiperen op de mogelijkheid van een actie en een crisismanagementteam voor dat geval standby zou kunnen houden en vooraf een routine voor besluitvorming kan vastleggen. Dat wil niet zeggen dat enige verwittiging vooraf de kans op tijdig en effectief optreden niet zou kunnen vergroten, maar daar is naar het oordeel van de voorzieningenrechter bepaald geen 6 uur voor nodig.
Ad (2) telefonisch onbereikbaar
4.9.
Dat de telefooncentrale overbelast raakt bij een onaangekondigde actie en dat een dergelijk risico zich minder snel zal voordoen in het geval dat een actie is aangekondigd, is onvoldoende aannemelijk om te concluderen dat de beperking van het collectief actierecht door aanzegging dringend noodzakelijk is. Bovendien valt niet in te zien dat Holland Casino de capaciteit van de telefooncentrale niet zou kunnen uitbreiden, dan wel lijnen kan reserveren voor de interne communicatie en de mogelijk nodige oproepingen van hulpdiensten.
Ad (3) onbehoorlijk gedrag gasten
4.10.
Voorop gesteld zij dat de aard van het bedrijf meebrengt dat over veiligheidsaspecten niet licht mag worden gedacht. Blijkens de toelichting ter zitting houdt de sluitingsprocedure in dat er na aankondiging van sluiting van een speeltafel nog drie keer gedraaid wordt, zodat gasten voorbereid zijn op sluiting. De voorzieningenrechter acht aannemelijk dat zich situaties van agressie kunnen voordoen indien personen in de hitte van hun spel worden geconfronteerd met het gegeven dat ze, anders dan zij veronderstelden, gedwongen worden om hun spel op korte termijn af te breken (terwijl ze “net zo’n goede avond hadden” respectievelijk “niet de kans krijgen hun verlies goed te maken”). Die kans is groter naarmate er minder tijd zit tussen de start van de stakingsactie en de sluiting van de speeltafels. Het komt de voorzieningenrechter voor dat hieraan in het veiligheidsoverleg aandacht moet worden geschonken.
Ad (4) onvoldoende aanwezigheid bhv / veiligheidspersoneel
4.11.
De aanwezigheid van voldoende personeel, met name BHV-ers en veiligheidspersoneel, is ook een punt dat in het veiligheidsoverleg moet worden opgelost. Partijen moeten een gedeeld beeld ontwikkelen wat er minimaal aan BHV-bezetting nodig is en de vakbonden moeten waarborgen dat die bezetting er is, desnoods door BHV-ers voor veiligheid gerelateerde taken beschikbaar te houden tijdens een stakingsactie.
Ad (5) waardetransport
4.12.
De veiligheid en benodigde functionarissen bij een waardetransport betreft een reëel punt, dat ook in het veiligheidsoverleg kan en moet worden opgelost. Het komt de voorzieningenrechter voor dat een korte termijn van aanzegging voldoende is om veiligheidsrisico’s op dit punt uit te sluiten. Immers, indien de waardeoverdracht nog niet is begonnen kan het transport zonder risico’s onverrichterzake terugkeren.
Ad (6) geen kassa open
4.13.
Partijen dienen ervoor te zorgen dat er voldoende capaciteit is om de aanwezigen die hun winst giraal willen maken in de gelegenheid te stellen dat zonder veel wachttijd te kunnen doen. Het is twijfelachtig of het open zijn van één kassa daartoe onder alle omstandigheden volstaat. Ook dit punt dienen partijen in de context van het veiligheidsoverleg onder ogen te zien.
Ad (7) sluitingsprocedure
4.14.
Gelet op mededelingen van medewerkers ter zitting, waaronder de opmerking dat sluitingen al 40 jaar worden uitgevoerd en iedereen dat blindelings kan, is de stelling dat de sluitingsprocedure niet kan worden uitgevoerd als gevolg van onderbezetting, een overtrokken punt. Holland Casino heeft ook geen voorbeeld genoemd van een situatie waarin het op dit punt bij de recent gehouden acties is misgegaan.
Resumerend
4.15.
De punten van de telefonische onbereikbaarheid en de sluitingsprocedure komen overdreven voor, de punten onvoldoende beheersing risico’s en het waardetransport niet en de punten onbehoorlijk gedrag van gasten, onvoldoende bhv-ers en veiligheidspersoneel en geen kassa open lijken geschikt voor een volgend veiligheidsoverleg.
4.16.
Het lijdt geen twijfel dat de veiligheid wordt gediend met een formele aanzegging, ook indien die slechts kort tevoren plaatsvindt: de kassiers en croupiers kunnen anticiperen op sluiting en de op dat moment aanwezige bezetting van BHV-ers en veiligheidspersoneel kan onder de loep worden genomen en zonodig aangevuld en het management heeft enige tijd om zaken in gang te zetten.
Dit zijn aangelegenheden waar verantwoordelijk handelende partijen zich vooraf op kunnen en moeten beraden, welk beraad dient te resulteren in afspraken die verder gaan dan de afspraken die hierboven zijn weergegeven. Verder dient de werking daarvan gedurende de loop van de acties te worden gemonitord en geëvalueerd. Dat lijkt onvoldoende te gebeuren.
4.17.
De voorzieningenrechter heeft ter zitting het beeld gekregen van een arbeidsconflict waarbij de communicatie op meta-niveau niet is wat zij zou moeten zijn. Partijen dragen daarvoor beide verantwoordelijkheid. Zij hebben die beide onvoldoende genomen. Holland Casino had al op 15 april jl. moeten aandringen op een veiligheidsoverleg om scherpere afspraken te maken. De vakbonden hadden niet van het ene op het andere moment moeten besluiten geen enkele ruchtbaarheid meer te geven aan volgende acties, waar er een praktijk was ontstaan waarin die ruchtbaarheid er, zij het informeel, wel was.
Indien die tournure haar oorzaak vindt in de constatering dat Holland Casino die wetenschap misbruikte om pogingen te ondernemen de betrokken vestiging(en) langer open te houden dan verantwoord, hadden zij hun besluit onder verwijzing naar die constateringen ter kennis van Holland Casino kunnen brengen, zodat die had kunnen beoordelen of die kritiek valide is.
4.18.
Een dergelijk gesprek op meta-niveau dient alsnog plaats te vinden. De voorzieningenrechter houdt op grond van de ter zitting uit de zaal gekomen opmerkingen rekening met de mogelijkheid dat de veiligheidsaspecten mede worden beïnvloed door de wijze waarop Holland Casino op de stakingen reageert. Zo lang mogelijk doordraaien en de vestiging open houden lijkt hoog in het vaandel te staan, vide taferelen als het belonen van werkwilligen met champagne. Onder die omstandigheden zou de machtsbalans worden verstoord indien de vordering integraal wordt toegewezen. Anderzijds is het ontbreken van iedere aanzegging vooraf uit een oogpunt van veiligheid niet verantwoord te achten. Waar partijen in de afspraken in het veiligheidsoverleg hebben vastgelegd dat Holland Casino gedurende de acties verantwoordelijk is voor de veiligheid in de casino’s, dient zij immers ook wat ruimte te krijgen om die verantwoordelijkheid waar te maken.
4.19.
De voorzieningenrechter zal, alles overziende, dan ook het volgende bepalen:
- de vakbonden dienen iedere collectieve actie gericht tegen Holland Casino uiterlijk één uur vóór aanvang daarvan schriftelijk aan te kondigen als hierna in het dictum vermeld;
- deze termijn wordt verlengd tot twee uur indien en zodra Holland Casino schriftelijk toezegt dat ze de extra tijd niet gebruikt om personeel van elders in te zetten behoudens voor zover dat nodig is voor het op peil houden van de minimaal aanwezige bezetting aan bhv-deskundig en veiligheidspersoneel;
- die termijn blijft twee uur zolang Holland Casino zich aan die toezegging houdt;
- indien door Holland Casino gewenst, moeten de vakbonden de acties zodanig in gang zetten dat er tussen de aankondiging van de sluiting van speeltafels en de daadwerkelijke sluiting daarvan minimaal 30 minuten verstrijkt en dat er minimaal twee kassa’s open blijven om bezoekers in staat te stellen zonder veel wachttijd hun geldzaken te regelen.
4.20.
De dwangsom zal worden gematigd en gemaximeerd als hierna in het dictum vermeld.
4.21.
Aangezien elk van partijen als op enig punt in het ongelijk gesteld is te beschouwen, zullen de proceskosten worden gecompenseerd op de hierna te vermelden wijze.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
bepaalt dat de vakbonden, ieder afzonderlijk, met onmiddellijke ingang iedere collectieve actie gericht tegen Holland Casino uiterlijk één uur vóór aanvang daarvan schriftelijk dienen aan te kondigen bij Holland Casino door afzonderlijk dan wel gezamenlijk een e-mailbericht te sturen aan [A.], directeur Security & Responsible Gaming, [e-mailadres],
5.2.
bepaalt dat de sub 5.1. genoemde termijn wordt verlengd tot twee uur indien en zodra Holland Casino schriftelijk toezegt dat ze de aankondiging niet gebruikt om personeel van elders in te zetten behoudens voor zover dat nodig is voor het op peil houden van de minimaal aanwezige bezetting aan bhv-deskundig en veiligheidspersoneel;
5.3.
bepaalt dat de op de voet van 5.2 verlengde termijn twee uur blijft zolang Holland Casino zich aan de hiervoor vermelde toezegging houdt;
5.4.
bepaalt dat de vakbonden, indien dit door Holland Casino wordt gewenst, de acties zodanig in gang moeten zetten dat er tussen de aankondiging van de sluiting van speeltafels en de daadwerkelijke sluiting daarvan minimaal 30 minuten verstrijkt en dat er minimaal twee kassa’s open blijven tot het moment waarop de bezoekers hun geldzaken hebben geregeld;
5.5.
veroordeelt de vakbonden om ieder afzonderlijk aan Holland Casino een dwangsom te betalen van € 5.000,- voor iedere keer dat het verbod onder 5.1 wordt geschonden, totdat een gezamenlijk maximum van in totaal € 250.000,- is bereikt,
5.6.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.7.
compenseert de kosten van deze procedure tussen partijen, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt,
5.8.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.H. Schotman en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. A.R. ten Berge op 26 april 2017. [1]
Tegen dit vonnis kan hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof te Amsterdam binnen vier weken na de dag van de uitspraak. Het beroep moet worden ingesteld door tussenkomst van een advocaat.
Als het vonnis uitvoerbaar bij voorraad is verklaard, heeft het vonnis al wel geldende werking zolang op het (eventuele) beroep niet is beslist.