Uitspraak
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Afdeling Publiekrecht, Sectie Straf
Locatie Haarlem
Meervoudige strafkamer
Parketnummer: 15/810121-15 (P)
Uitspraakdatum: 24 december 2015
Tegenspraak
Vonnis
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de openbare terechtzitting van 10 december 2015 in de zaak tegen:
[verdachte],
geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats] (Sovjet Unie),
zonder bekende feitelijke woon- of verblijfplaats hier te lande,
thans gedetineerd in Detentiecentrum Schiphol, te Badhoevedorp.
De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie
mr. T.M. Fikkers en van wat verdachte en zijn raadsman, mr. T.J. Stapel, advocaat te Haarlem, naar voren hebben gebracht.
1.Tenlastelegging
Aan verdachte is, na nadere omschrijving van de tenlastelegging als bedoeld in artikel 314a van het Wetboek van Strafvordering, ten laste gelegd dat:
Primair
hij op of omstreeks 28 februari 2015 te Haarlem, althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen 117 siera(a)d(en) en/of
horloges, althans een of meer siera(a)d(en) en/of horloge(s) (met een verkoopwaarde van
ongeveer EUR 1.000.000,-), in elk geval enig goed,
geheel of ten dele toebehorende aan [juwelier], in elk geval aan een ander of anderen
dan aan verdachte en/of zijn mededaders,
welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met
geweld tegen [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3], gepleegd met het oogmerk
om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op
heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededaders hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het
bezit van het gestolene te verzekeren,
welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond dat verdachte en/of zijn
mededader(s)
- voornoemde [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 3] een of meermalen (met een vuurwapen, althans een
vuurwapen gelijkend voorwerp, althans een hard voorwerp) in/tegen het gezicht/hoofd
heeft/hebben geslagen en/of
- voornoemde [slachtoffer 2] naar de grond heeft/hebben geduwd/gedwongen en/of
- voornoemde [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] (dreigend) een vuurwapen, althans een
vuurwapen gelijkend voorwerp heeft/hebben getoond en/of dat vuurwapen (dreigend) zichtbaar
aanwezig heeft/hebben gehouden en/of
- de benen en/of handen van voornoemde [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] heeft/hebben
vastgebonden/gekneveld door middel van tie-wraps;
Subsidiair
Een of meer medeverdacht(en)/mededader(s) op of omstreeks 28 februari 2015 te Haarlem,
althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,
met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft/hebben weggenomen 117 siera(a)d(en)
en/of horloges, althans een of meer siera(a)d(en) en/of horloge(s) (met een verkoopwaarde van
ongeveer EUR 1.000.000,-), in elk geval enig goed,
geheel of ten dele toebehorende aan [juwelier], in elk geval aan een ander of anderen
dan aan verdachte en/of zijn medeverdachte(n)/mededader(s),
welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met
geweld tegen [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3], gepleegd met het oogmerk
om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op
heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededaders hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het
bezit van het gestolene te verzekeren,
welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond dat deze
medeverdacht(en)/mededader(s)
- voornoemde [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 3] een of meermalen (met een vuurwapen, althans een
vuurwapen gelijkend voorwerp, althans een hard voorwerp) in/tegen het gezicht/hoofd
heeft/hebben geslagen en/of
- voornoemde [slachtoffer 2] naar de grond heeft/hebben geduwd/gedwongen en/of
- voornoemde [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] (dreigend) een vuurwapen, althans een
vuurwapen gelijkend voorwerp heeft/hebben getoond en/of dat vuurwapen (dreigend) zichtbaar
aanwezig heeft/hebben gehouden en/of
- de benen en/of handen van voornoemde [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] heeft/hebben
vastgebonden/gekneveld door middel van tie-wraps;
tot en/of bij het plegen van welk misdrijf verdachte op of omstreeks 2$ februari te Haarlem en/of
elders in Nederland en/of Duitsland en/of Finland opzettelijk gelegenheid, middelen en/of
inlichtingen heeft verschaft en/of opzettelijk behulpzaam is geweest door
- Een of meer (voor)verkenningen in (de omgeving van) [juwelier] te verrichten;
- Voor en/of tijdens en/of na de diefstal met geweld op de uitkijk te staan;
- ( Op enig moment) de buit over te nemen en (naar het buitenland) te vervoeren en/of de
daarvoor bestemde tas(sen) bij zich te dragen/voorhanden te hebben.
Meer subsidair:
hij in op of omstreeks de periode van 28 februari 2015 tot en met 2 maart 2015 te Haarlem,
althans in Nederland en/of Duitsland en/of Finland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
117 siera(a)d(en) en/of horloges, althans een of meer siera(a)d(en) en/of horloge(s) (met een
verkoopwaarde van ongeveer EUR 1.000.000,-), in elk geval enig goed,
heeft verworven, voorhanden heeft gehad en/of heeft overgedragen,
terwijl hij ten tijde van het verwerven of het voorhanden krijgen van die siera(a)d(en) en/of
horloges, althans die/dat goed(eren), wist, althans redelijkerwijs moest vermoeden, dat het (een) door misdrijf verkregen goed(eren) betrof
2.Voorvragen
De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zijzelf bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat het Openbaar Ministerie ontvankelijk is in zijn vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.
3.Bewijs
3.1.
Inleiding
Deze zaak betreft een gewelddadige overval op juwelier [juwelier], gevestigd te Haarlem, die op 28 februari 2015 heeft plaatsgevonden. Bij de overval werden horloges en sieraden buitgemaakt met een totale verkoopwaarde van meer dan een miljoen euro.
Op 2 maart 2015 kwam bij het onderzoeksteam van de politie een melding binnen dat in Finland twee personen (verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1]) waren aangehouden met een grote hoeveelheid horloges en sieraden met prijskaartjes van juwelierswinkel [juwelier] daar nog aan vast. Deze hoeveelheid horloges en sieraden bleek een deel te zijn van de buit die bij de overval was weggenomen.
Uit contact met politiefunctionarissen in Finland werd bekend, dat [medeverdachte 1] en [verdachte] na de overval op 28 februari 2015 vermoedelijk naar Travemunde in Duitsland zijn gereisd en daar op 1 maart 2015 om 03.00 uur de ferryboot “Finnstar” naar Helsinki, Finland hebben genomen.
Op 3 maart 2015 is een Europees Arrestatie Bevel uitgevaardigd. Verdachte en [medeverdachte 1] hebben na de beslissing tot uitlevering, ingestemd met hun overlevering naar Nederland. Op 9 april 2015, na aankomst op de luchthaven Schiphol, zijn de verdachten door personeel van de Koninklijke Marechaussee aangehouden.
3.2.
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van het onder primair ten laste gelegde feit.
3.3.
Standpunt van de verdediging
De verdediging heeft bepleit om verdachte van het ten laste gelegde onder primair en subsidiair vrij te spreken vanwege onvoldoende bewijs voor zijn betrokkenheid. Daartoe is - kort samengevat - betoogd dat:
- verdachte niet wist dat een overval zou gaan plaatsvinden of had plaatsgevonden;
- verdachte evenmin wist dat de sieraden en de horloges waarmee hij op de boot naar Finland is gestapt, onderdeel uitmaakten van de buit van een overval;
- verdachte de juwelierszaak op 27 februari 2015 slechts heeft bezocht, omdat hij geïnteresseerd was in een horloge en;
- de aanwezigheid van verdachte in Haarlem op 28 februari 2015 niet was gericht op het plegen van de overval.
3.4.
Redengevende feiten en omstandigheden [1]
De rechtbank komt tot bewezenverklaring van het primair ten laste gelegde feit op grond van het volgende.
Op 26 februari 2015 arriveren verdachte [2] en medeverdachte [medeverdachte 1] in Amsterdam. Zij hebben gezamenlijk gereisd via Duitsland. Tijdens deze reis hebben zowel verdachte als medeverdachte [medeverdachte 1] contact met een Russisch telefoonnummer dat op naam staat van een man genaamd [medeverdachte 2] (hierna: [medeverdachte 2]). [3] Diezelfde dag ontvangt verdachte twee sms-berichten van [medeverdachte 2] met de tekst: “09:05 aankomst” en “[medeverdachte 3] aankomst vliegtuig –vt 617”. Die avond heeft verdachte meerdere malen telefooncontact met medeverdachte [medeverdachte 1]. Medeverdachte [medeverdachte 1] belt die avond daarnaast met een Russisch telefoonnummer dat in zijn telefoon staat opgeslagen als [medeverdachte 4] (hierna: [medeverdachte 4]). [4]
Op 27 februari 2015 krijgt verdachte om 08:19 uur een sms-bericht van [medeverdachte 3] (hierna: [medeverdachte 3]) met de tekst: “Al in Riga gelandt zijn er zo.” [5] Om 09:08 uur straalt de telefoon van verdachte een zendpaal aan op de luchthaven Schiphol. De telefoon van [medeverdachte 3] straalt op dat moment eveneens een zendpaal aan op deze locatie. [medeverdachte 3] heeft in deze periode tevens meerdere malen telefonisch contact met [medeverdachte 2]. [6] Vanaf 10:41 uur stralen de telefoons van verdachte, medeverdachte [medeverdachte 1], [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] zendpalen aan in Amsterdam. [7] Om 12:14 uur komt verdachte aan bij de juwelierszaak [juwelier], gevestigd aan de [adres] in Haarlem. Verdachte kijkt eerst in de etalages en kijkt daarna naar binnen via de glazen deur van de ingang van het pand. Verdachte loopt daarna langs de ingang. Op de camerabeelden van de winkel is te zien dat verdachte alleen aandacht heeft voor het pand van [juwelier]. Vervolgens loopt verdachte langs de winkel van [juwelier] de Warmoesstraat in. Op de camerabeelden is te zien dat verdachte nog steeds alleen aandacht heeft voor het pand en de etalageruiten van [juwelier]. Kort daarna keert verdachte om, blijft hij nog even naar de etalage van [juwelier] kijken, waarna hij om 12:17 uur de winkel binnen loopt. [8] Verdachte heeft in de winkel een Breitling horloge gepast maar niets gekocht. [9] Op de camerabeelden in de winkel is te zien dat verdachte naar vitrines staat te kijken. [10] Verdachte belt die middag na zijn bezoek aan [juwelier] meerdere malen met medeverdachte [medeverdachte 1]. Verdachte bevindt zich op dat moment nog steeds in Haarlem. [11] Wanneer verdachte in de avond weer in Amsterdam is, belt hij een aantal keer met [medeverdachte 2]. [12] Ook medeverdachte [medeverdachte 1] en [medeverdachte 4] onderhouden gedurende de dag meerdere malen telefonisch contact met elkaar. [13]
Op 28 februari 2015 wordt medeverdachte [medeverdachte 1] om 07:25 uur in Amsterdam gebeld door [medeverdachte 4], die zich eveneens in Amsterdam bevindt. Om 09:17 uur stralen de telefoons van verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] zendpalen aan in het centrum van Haarlem en hebben zij telefonisch contact met elkaar. Hierna onderhouden zij tot 11:58 uur veelvuldig telefonisch contact met elkaar. Ook heeft medeverdachte [medeverdachte 1] contact met een Russisch telefoonnummer, dat in zowel zijn telefoon als die van verdachte staat opgeslagen zonder naam. [14] Gedurende die periode lopen zowel verdachte als medeverdachte [medeverdachte 1] rond in het centrum van Haarlem. [15] Meer specifiek is op bewakingsbeelden te zien dat verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] afzonderlijk meerdere malen dezelfde route afleggen in de directe omgeving van de juwelierszaak [juwelier]. Tevens lopen nog drie mannen dezelfde route als verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1]. [16] De eerste man (hierna: man 1) draagt een opvallende pruik, heeft een bril op, met een kort model jas, spijkerbroek, donkere schoenen, handschoenen en een platte schoudertas. [17] De tweede man (hierna: man 2) draagt een driekwartjas, een pet en een platte heuptas over zijn linkerschouder. Aan de loop van man 2 is te zien dat hij op leeftijd is. [18] De derde man (hierna: man 3) draagt een pet met oorkleppen, een driekwartjas, een sjaal om de nek en een schoudertas/heuptas. [19] De wandelroutes van verdachte, medeverdachte [medeverdachte 1] en de drie mannen kruisen elkaar regelmatig. Ook staan verdachte en/of medeverdachte [medeverdachte 1] op verschillende momenten in de buurt van [juwelier] stil naast een van de eerdergenoemde mannen. [20] Rond 11:20 uur loopt medeverdachte [medeverdachte 1] voor het winkelpand van [juwelier], waarbij hij goed naar de etalages kijkt, zich omdraait en nogmaals langs de winkel loopt. [21] Om 11:31 uur loopt man 1 [juwelier] binnen. Om 11:34 uur loopt medeverdachte [medeverdachte 1] naar man 2 en man 3 die in de [straat], tegenover [juwelier] staan. Om 11:35 uur lopen man 2 en man 3 naar [juwelier] en gaan de winkel in. [22] Om 11:39 uur rent medeverdachte [medeverdachte 1] hard weg vanuit de [straat] in de richting van de Grote Markt. [23]
In de winkel van [juwelier] vraagt man 1 aan medewerker [slachtoffer 2] of hij een Breitling horloge mag passen. Medewerker [slachtoffer 2] vraagt hierbij hulp aan haar collega [slachtoffer 3]. Op dat moment loopt man 3 op [slachtoffer 3] af en slaat hem meerdere malen met een vuist in zijn gezicht. Vervolgens moeten [slachtoffer 2] en [slachtoffer 3] op hun buik gaan liggen en worden hun handen en voeten vastgebonden met tie-wraps. [24] Hierna wordt [slachtoffer 1], die op het geluid is afgelopen, met een vuist op zijn neus geslagen door man 2. [slachtoffer 1] valt naar achteren en ziet dat man 2 een vuurwapen heeft, [25] waarmee hij aan het zwaaien is. [26] Vervolgens worden ook de handen en voeten van [slachtoffer 1] vastgebonden met tie-wraps. [27] De mannen schreeuwen “keys, keys, keys”, waarop [slachtoffer 2] haar sleutels afgeeft. [28] Vervolgens maken de mannen de vitrinekasten open, nemen horloges en sieraden mee en verlaten daarna om 11:47 uur de winkel. [29] In totaal is er voor € 1.047.367,- (verkoopwaarde) aan goederen gestolen. [30] [slachtoffer 3] heeft aan de overval letsel overgehouden aan zijn kaak, neus, lippen, mondholte, linker trommelvlies en linker pols. [31] [slachtoffer 1] heeft hierbij letsel aan zijn neus en polsen opgelopen. [32]
Tussen 11:53 en 11:59 uur lopen verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] een aantal keer het treinstation van Haarlem in en uit, [33] waarbij zij ook telefonisch contact met elkaar hebben. [34] Om 12:01 uur belt [medeverdachte 4] naar medeverdachte [medeverdachte 1]. De telefoon van [medeverdachte 4] straalt op dat moment een zendpaal aan in het centrum van Haarlem. [35] Hierna nemen verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] de trein naar Amsterdam. [36] Verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] vertrekken hierna samen in de richting van Duitsland, waarbij hun telefoons steeds zendpalen aanstralen in dezelfde omgeving. Gedurende deze periode onderhouden verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] veelvuldig telefonisch contact met [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3], die eveneens een route afleggen richting de Duitse grens. [37]
Op 1 maart 2015 gaan verdachte en medeverdachte in Travemunde, Duitsland aan boord van de veerboot “Finnlines” naar Helsinki, Finland. [38] Medeverdachte [medeverdachte 1] heeft voor verdachte en zichzelf twee tickets voor een buitencabine gereserveerd. [39] Verdachte onderhoudt die dag en vroeg de volgende ochtend contact met een Russisch telefoonnummer, opgeslagen onder de naam [medeverdachte 5] (hierna: [medeverdachte 5]). [40] Verdachte stuurt [medeverdachte 5] een aantal sms-berichten met onder andere de tekst: “He [medeverdachte 5] met mij alles Ok, wacht morgen om 9 uur in Helsinki. In haven…” en “Vraag a.u.b. na waar de ontmoeting is/waar op te halen bij welke terminal.” [medeverdachte 5] stuurt verdachte ook een sms-bericht met de tekst: “schrijf in het ticket.” [41]
In de ochtend van 2 maart 2015 worden verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] na aankomst in de Westen Terminal in de haven van Helsinki om 09:37 uur [42] door de Finse douane gecontroleerd en door de scanner geleid. In de tas van verdachte worden horloges en sieraden gewikkeld in wc-papier aangetroffen. Op deze goederen zitten prijskaartjes van [juwelier]. De sieraden en horloges blijken afkomstig van de overval op juwelierszaak [juwelier] in Haarlem op 28 februari 2015. [43] Tijdens de fouillering van verdachte wordt een e-ticket aangetroffen op naam van medeverdachte [medeverdachte 1] met daarop 117 handgeschreven getallen/bedragen. Deze komen overeen met de hoeveelheid en prijzen van de gestolen sieraden en horloges van [juwelier] die bij verdachte zijn aangetroffen. [44] Op de bewakingsbeelden van de haven in Helsinki is te zien dat een auto met Russisch kenteken [kenteken] om 09:48 uur aankomt en om 09:52 uur weer vertrekt bij de Westen Terminal. De auto staat op naam van [medeverdachte 5]. [45]
3.5.
Bewijsoverweging
Met betrekking tot medeplegen
Het staat vast dat verdachte niet één van de drie personen is geweest die de daadwerkelijke overval op [juwelier] op 28 februari 2015 heeft uitgevoerd. De vraag moet worden beantwoord of het handelen van verdachte voorafgaand aan en na afloop van de overval, kan worden gekwalificeerd als het primair ten laste gelegde medeplegen. Het navolgende is daarbij van belang.
Indien het tenlastegelegde medeplegen in de kern niet bestaat uit een gezamenlijke uitvoering, maar uit gedragingen die met (ook) medeplichtigheid in verband plegen te worden gebracht (zoals het verstrekken van inlichtingen, op de uitkijk staan, helpen bij de vlucht), rust op de rechter de taak om in het geval dat hij toch tot een bewezenverklaring van het medeplegen komt, in de bewijsvoering - dus in de bewijsmiddelen en zo nodig in een afzonderlijke bewijsoverweging - dat medeplegen nauwkeurig te motiveren. Bij de vorming van zijn oordeel dat sprake is van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking, kan de rechter rekening houden met onder meer de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip. Dit houdt in dat de kwalificatie nauwe en bewuste samenwerking slechts gerechtvaardigd is als de bewezenverklaarde - intellectuele en/of materiële - bijdrage van de verdachte aan het delict van voldoende gewicht is. (vgl. HR 2 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3474).
Verdachte is samen met medeverdachte [medeverdachte 1] twee dagen vóór de overval in Nederland gearriveerd. Vanaf zijn aankomst in Nederland op 26 februari 2015 tot aan zijn vertrek uit Nederland, enkele uren na de overval op 28 februari 2015, houdt verdachte nauw telefonisch contact met medeverdachte [medeverdachte 1] en ten minste drie andere personen ([medeverdachte 4], [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2]). Ook medeverdachte [medeverdachte 1] houdt met deze personen contact. Op de ochtend voorafgaand aan de overval is verdachte, samen met medeverdachte [medeverdachte 1] en in ieder geval drie andere mannen (de feitelijke uitvoerders van de overval) rondjes aan het lopen in de directe omgeving van het winkelpand van [juwelier]. Opvallend is dat hoewel verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] niet of nauwelijks met elkaar gezien (willen) worden, zij veelvuldig telefonisch contact met elkaar onderhouden. Tevens wordt gezien dat zowel verdachte als medeverdachte [medeverdachte 1] direct fysiek (kortstondig) contact hebben met de overvallers terwijl zij rondlopen. De overval zelf wordt binnen zeer kort tijdsbestek en op professionele wijze uitgevoerd, waarbij de overvallers de mogelijkheid hebben gehad om met een buit van ruim € 1.000.000 te ontsnappen. Verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] vertrekken vlak na de overal uit Haarlem, waarbij zij wederom telefonisch contact hebben met elkaar en met [medeverdachte 4], die zich ook in Haarlem bevindt. Voorts is het verdachte geweest die de dag voorafgaand aan de overval een bezoek heeft gebracht aan de winkel van [juwelier], waarbij hij eerst uitvoerig de buitenkant van het pand en de etalages inspecteert voordat hij naar binnen loopt. Eenmaal in de winkel heeft bestudeert verdachte (de inhoud van) de vitrines. Ten slotte worden verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] samen op 2 maart 2015 aangehouden in Finland met een gedeelte van de buit, terwijl duidelijk is geworden dat verdachte deze buit zou afleveren aan [medeverdachte 5], die in Helsinki op hen stond te wachten. Verdachte was ook (mogelijk in overeenstemming met [medeverdachte 5]) in het bezit van een handgeschreven lijst met bedragen van de horloges en sieraden, die overeen kwam met de bij hem aangetroffen gestolen goederen. Deze lijst was geschreven op een e-ticket toebehorende aan medeverdachte [medeverdachte 1].
Uit deze omstandigheden leidt de rechtbank af dat de overval is bereid en uitgevoerd door een goed georganiseerde groep personen waarbij continu informatie, opdrachten en ontwikkelingen rondom de overval werd uitgewisseld. Aan deze overval hebben niet alleen de feitelijke overvallers een significante bijdrage geleverd, maar ook verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1], die vanaf hun aankomst in Nederland tot aan hun aanhouding in Finland nauw en bewust hebben samengewerkt met elkaar en ten minste drie andere personen, door middel van voorverkenning, informatieverstrekking en het vervoeren van (een gedeelte) van de buit richting Rusland. De overval op [juwelier] kenmerkt zich door een grote mate van professionaliteit. Bij een dergelijke mate van professionaliteit is een goede voorverkenning van de te overvallen winkel essentieel. Dit mede gezien het tijdstip en plaats (midden op de dag op een drukke locatie) waarop de overval heeft plaatsgevonden en het grote risico dat de overvallers daarbij liepen dat de overval zou mislukken. De hiervoor omschreven handelingen die verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] derhalve hebben verricht zijn van een zeer groot gewicht geweest voor het succesvol plegen van de overval. Ook uit het feit dat beide verdachten zijn aangetroffen met een aanzienlijk deel van de van de buit leidt de rechtbank af dat de verdachten een meer dan (enkel) ondersteunende rol hebben gehad. Zodoende is de rechtbank van oordeel dat het aandeel die verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] hebben gehad, van voldoende gewicht is geweest om van medeplegen te kunnen spreken.
3.6.
Bewezenverklaring
De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder primair ten laste gelegde feit heeft begaan, met dien verstande dat
hij op 28 februari 2015 te Haarlem,
tezamen en in vereniging met anderen,
met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen 117 siera(a)d(en) en/of horloges, met een verkoopwaarde van ongeveer EUR 1.000.000,-
,
,
toebehorende aan [juwelier], welke diefstal werd voorafgegaan envergezeld van geweld en/of bedreiging met geweld tegen [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] en [slachtoffer 3], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken ,
welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond dat de mededaders van verdachte - voornoemde [slachtoffer 1] en [slachtoffer 3] een of meermalen in/tegen het gezicht
hebben geslagen en
- voornoemde [slachtoffer 2] naar de grond hebben gedwongen en
- een vuurwapen, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp zichtbaar aanwezig hebben gehouden en
- de benen en handen van voornoemde [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] en [slachtoffer 3] hebben vastgebonden/gekneveld door middel van tie-wraps.
De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten zijn verbeterd. Blijkens het verhandelde op de terechtzitting is verdachte daardoor niet geschaad in zijn verdediging.
Hetgeen aan verdachte onder primair meer of anders is ten laste gelegd dan hier als bewezen is aangenomen, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.
4.Kwalificatie en strafbaarheid van het feit
Het bewezenverklaarde levert op:
diefstal voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden waardoor de wederrechtelijkheid aan het bewezenverklaarde zou ontbreken. Het bewezenverklaarde is derhalve strafbaar.
5.Strafbaarheid van verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is derhalve strafbaar.
6.Motivering van de sanctie
6.1.
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar met aftrek van de periode die verdachte heeft doorgebracht in voorarrest.
6.2.
Standpunt van de verdediging
De raadsman heeft niets aangaande een op te leggen straf opgemerkt.
6.3.
Oordeel van de rechtbank
Bij de beslissing over de sanctie die aan verdachte moet worden opgelegd, heeft de rechtbank zich laten leiden door de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, alsmede de persoon van verdachte, zoals van een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.
In het bijzonder heeft de rechtbank het volgende in aanmerking genomen.
Verdachte en zijn medeverdachte [medeverdachte 1] hebben deel uitgemaakt van een professioneel crimineel georganiseerd samenwerkingsverband van tenminste vijf personen, die allen vanuit noord-oost Europa, waarschijnlijk Rusland naar Nederland zijn gereisd met als enig doel om een zeer lucratieve overval op een juwelier te plegen.
De speciale rol van verdachte bestond (in ieder geval) mede uit het uitvoeren van voorverkenningen in en/of rondom de juwelierszaak op de dag voordat- en de dag dat -de overval zou plaatsvinden en het tezamen met medeverdachte [medeverdachte 1] vervoeren van (groot een deel van) de buit naar Finland.
De rechtbank rekent het verdachte zwaar aan dat zijn drie medeverdachten, waarvan de identiteit vooralsnog niet bekend is geworden, bij de daadwerkelijke overval veel geweld hebben gebruikt en op de winkelmedewerkers erg bedreigend zijn overgekomen, door twee van hen (tot bloedens toe) in het gezicht te slaan, hen op de grond te dwingen, te knevelen, een op een vuurwapen gelijkend voorwerp zichtbaar te dragen en één van hen te dwingen om de daders behulpzaam te zijn bij het verlaten van het pand.
De slachtoffers, alle drie jonge mensen die pas aan hun carrière zijn begonnen, hebben verklaard dat zij erg bang zijn geweest en ook nog na de overval psychische problemen hebben ondervonden. In het algemeen is bekend dat slachtoffers van dergelijke gewelddadige overvallen daarvan vaak nog jarenlang de gevolgen ondervinden.
Voorts acht de rechtbank de omstandigheid dat de gewapende overval is gepleegd midden op een zaterdag in een druk stadscentrum terwijl er een markt aan de gang was, bijzonder kwalijk. Dit leidt niet alleen tot gevoelens van onveiligheid in de samenleving, maar had tevens tot een voor omstanders gewelddadige situatie kunnen leiden, met alle gevolgen van dien.
Daarnaast is [juwelier] benadeeld doordat ook zij slachtoffer is van de overval, niet alleen omdat een deel van de buit niet is teruggevonden maar ook omdat zij overige schade heeft geleden.
Alles afwegende is de rechtbank van oordeel dat een vrijheidsbenemende straf van na te noemen duur moet worden opgelegd. De rechtbank heeft bij de op te leggen straf ook het belang van generale preventie in aanmerking genomen, immers de daders waren personen die uit het buitenland even naar Nederland kwamen om met toepassing van geweld te roven en daarna zich spoorslags terugtrokken naar hun eigen verblijfplaatsen in het buitenland. Van de opgelegde straf dient derhalve ook een afschrikwekkende werking uit te gaan.
7.Vordering benadeelde partijen en schadevergoedingsmaatregel
1.
De benadeelde partij
[slachtoffer 1]heeft een vordering tot schadevergoeding van € 3349,- ingediend tegen verdachte wegens materiële en immateriële schade die hij als gevolg van het onder primair ten laste gelegde feit zou hebben geleden, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag.
[slachtoffer 1]heeft een vordering tot schadevergoeding van € 3349,- ingediend tegen verdachte wegens materiële en immateriële schade die hij als gevolg van het onder primair ten laste gelegde feit zou hebben geleden, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag.
De rechtbank is van oordeel dat de materiële schade rechtstreeks voortvloeit uit het onder primair bewezen verklaarde feit. Vergoeding van de immateriële schade komt de rechtbank billijk voor, gelet op de onderbouwing van de vordering en het verhandelde ter terechtzitting, waarbij geen verweer tegen de hoogte van de vordering is gevoerd. De vordering zal dan ook worden toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening.
Daarbij zal de rechtbank bepalen dat indien een medeverdachte dit bedrag geheel of gedeeltelijk heeft betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
Daarnaast dient verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partijen heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moeten maken.
2.
De benadeelde partij
[slachtoffer 2]heeft een vordering tot schadevergoeding van € 2009,02 ingediend tegen verdachte wegens materiële en immateriële schade die zij als gevolg van het onder primair ten laste gelegde feit zou hebben geleden, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag.
[slachtoffer 2]heeft een vordering tot schadevergoeding van € 2009,02 ingediend tegen verdachte wegens materiële en immateriële schade die zij als gevolg van het onder primair ten laste gelegde feit zou hebben geleden, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag.
De rechtbank is van oordeel dat de materiële schade rechtstreeks voortvloeit uit het onder primair bewezen verklaarde feit. Vergoeding van de immateriële schade komt de rechtbank billijk voor, gelet op de onderbouwing van de vordering en het verhandelde ter terechtzitting, waarbij geen verweer tegen de hoogte van de vordering is gevoerd. De vordering zal dan ook worden toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening.
Daarbij zal de rechtbank bepalen dat indien een medeverdachte dit bedrag geheel of gedeeltelijk heeft betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
Daarnaast dient verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moeten maken.
3.
De benadeelde partij
[slachtoffer 3]heeft een vordering tot schadevergoeding van € 2500,-
[slachtoffer 3]heeft een vordering tot schadevergoeding van € 2500,-
ingediend tegen verdachte wegens immateriële schade die hij als gevolg van het onder primair ten laste gelegde feit zou hebben geleden, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag.
De rechtbank is van oordeel dat de immateriële schade rechtstreeks voortvloeit uit het onder primair bewezen verklaarde feit. Tegen de hoogte van de ingediende vordering is door de verdediging geen verweer gevoerd. De vordering zal dan ook worden toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening.
Daarbij zal de rechtbank bepalen dat indien een medeverdachte dit bedrag geheel of gedeeltelijk heeft betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
Daarnaast dient verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partijen heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moeten maken.
schadevergoedingsmaatregel
De rechtbank ziet als gevolg van verdachtes onder primair bewezen verklaarde handelen [kort gezegd: het medeplegen van diefstal met geweld] aanleiding ter zake van de vorderingen van de benadeelde partij de schadevergoedingsmaatregel van artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht op te leggen.
8.Toepasselijke wettelijke voorschriften
De volgende wetsartikelen zijn van toepassing:
artikel 36f en 312 van het Wetboek van Strafrecht.
9.Beslissing
De rechtbank:
Verklaart bewezen dat verdachte het onder primair ten laste gelegde feit heeft begaan zoals hiervoor onder 3.6 weergegeven.
Verklaart niet bewezen wat aan verdachte onder primair meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven als bewezen is aangenomen en spreekt hem daarvan vrij.
Bepaalt dat het onder 3.6 bewezen verklaarde feit het hierboven onder 4. vermelde strafbare feit oplevert.
Verklaart verdachte hiervoor strafbaar.
Veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van
5 jaren.
5 jaren.
Bepaalt dat de tijd die verdachte vóór de tenuitvoerlegging van dit vonnis, sinds zijn aanhouding in Finland, in verzekering en voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf in mindering wordt gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Verklaart verbeurd de goederen vermeld onder de nummers 1,3,5,6,7 en 8 op de beslaglijst van 17 november 2015, te weten:
1. Geld Euro: 3 Euro en 90 eurocent;
3. Geld buitenlands: 29.300 Russische Roebel;
5. Geld: 64 Euro en 76 eurocent;
6. Buitenlands geld niet inwisselbaar: 750 roebel;
7. 1 STK telefoontoestel KL: blauw, Nokia 105;
8. 1 STK telefoontoestel KL: rood, Nokia 107.
Wijst toe de vordering tot vergoeding van de door de benadeelde partij
[slachtoffer 1]geleden schade tot een bedrag van
€ 3349,-, bestaande uit € 349,- voor de materiële en
€ 3000,- voor de immateriële schade, en veroordeelt verdachte tot betaling van dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, aan [slachtoffer 1], voornoemd, tegen behoorlijk bewijs van kwijting. Bepaalt dat indien genoemd bedrag geheel of gedeeltelijk door een van de medeverdachten is betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
[slachtoffer 1]geleden schade tot een bedrag van
€ 3349,-, bestaande uit € 349,- voor de materiële en
€ 3000,- voor de immateriële schade, en veroordeelt verdachte tot betaling van dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, aan [slachtoffer 1], voornoemd, tegen behoorlijk bewijs van kwijting. Bepaalt dat indien genoemd bedrag geheel of gedeeltelijk door een van de medeverdachten is betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
Veroordeelt verdachte in de kosten door de benadeelde partij gemaakt, tot op heden begroot op nihil, en in de kosten ten behoeve van de tenuitvoerlegging alsnog te maken.
Legt verdachte als schadevergoedingsmaatregel ten behoeve van slachtoffer [slachtoffer 1] de verplichting op tot betaling aan de Staat van een bedrag van € 3349,-, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, bij gebreke van betaling of verhaal te vervangen door
43 dagenhechtenis, met dien verstande dat toepassing van de vervangende hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.
43 dagenhechtenis, met dien verstande dat toepassing van de vervangende hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.
Bepaalt dat voor zover dit bedrag of een gedeelte daarvan reeds door of namens een van de medeverdachten aan de benadeelde partij en/of de Staat is betaald, verdachte in zoverre van die verplichting zal zijn ontslagen.
Bepaalt dat betalingen aan de benadeelde partij in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de Staat en dat betalingen aan de Staat in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij.
Wijst toe de vordering tot vergoeding van de door de benadeelde partij
[slachtoffer 2]geleden schade tot een bedrag van
€ 2009,02, bestaande uit € 9,02 voor de materiële en
€ 2000,- voor de immateriële schade, en veroordeelt verdachte tot betaling van dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, aan [slachtoffer 2], voornoemd, tegen behoorlijk bewijs van kwijting. Bepaalt dat indien genoemd bedrag geheel of gedeeltelijk door een van de medeverdachten is betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
[slachtoffer 2]geleden schade tot een bedrag van
€ 2009,02, bestaande uit € 9,02 voor de materiële en
€ 2000,- voor de immateriële schade, en veroordeelt verdachte tot betaling van dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, aan [slachtoffer 2], voornoemd, tegen behoorlijk bewijs van kwijting. Bepaalt dat indien genoemd bedrag geheel of gedeeltelijk door een van de medeverdachten is betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
Veroordeelt verdachte in de kosten door de benadeelde partij gemaakt, tot op heden begroot op nihil, en in de kosten ten behoeve van de tenuitvoerlegging alsnog te maken.
Legt verdachte als schadevergoedingsmaatregel ten behoeve van slachtoffer [slachtoffer 2] de verplichting op tot betaling aan de Staat van een bedrag van € 2009,02 vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, bij gebreke van betaling of verhaal te vervangen door
30 dagenhechtenis, met dien verstande dat toepassing van de vervangende hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.
30 dagenhechtenis, met dien verstande dat toepassing van de vervangende hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.
Bepaalt dat voor zover dit bedrag of een gedeelte daarvan reeds door of namens een van de de medeverdachten aan de benadeelde partij en/of de Staat is betaald, verdachte in zoverre van die verplichting zal zijn ontslagen.
Bepaalt dat betalingen aan de benadeelde partij in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de Staat en dat betalingen aan de Staat in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij.
Wijst toe de vordering tot vergoeding van de door de benadeelde partij
[slachtoffer 3]geleden schade tot een bedrag van
€ 2.500,-, bestaande uit immateriële schade, en veroordeelt verdachte tot betaling van dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, aan [slachtoffer 3] voornoemd, tegen behoorlijk bewijs van kwijting.
[slachtoffer 3]geleden schade tot een bedrag van
€ 2.500,-, bestaande uit immateriële schade, en veroordeelt verdachte tot betaling van dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, aan [slachtoffer 3] voornoemd, tegen behoorlijk bewijs van kwijting.
Bepaalt dat indien genoemd bedrag geheel of gedeeltelijk door een van de medeverdachten is betaald, verdachte in zoverre zal zijn bevrijd.
Veroordeelt verdachte in de kosten door de benadeelde partij gemaakt, tot op heden begroot op nihil, en in de kosten ten behoeve van de tenuitvoerlegging alsnog te maken.
Legt verdachte als schadevergoedingsmaatregel ten behoeve van slachtoffer [slachtoffer 3] de verplichting op tot betaling aan de Staat van een bedrag van € 2.500,- vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 28 februari 2015 tot aan de dag der algehele voldoening, bij gebreke van betaling of verhaal te vervangen door
35 dagenhechtenis, met dien verstande dat toepassing van de vervangende hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.
35 dagenhechtenis, met dien verstande dat toepassing van de vervangende hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.
Bepaalt dat voor zover dit bedrag of een gedeelte daarvan reeds door of namens een van de medeverdachten aan de benadeelde partij en/of de Staat is betaald, verdachte in zoverre van die verplichting zal zijn ontslagen.
Bepaalt dat betalingen aan de benadeelde partij in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de Staat en dat betalingen aan de Staat in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij.
Gelast de teruggave aan verdachte van de goederen vermeld onder de nummers 2 en 4 op de beslaglijst van 17 november 2015, te weten:
2. 1.00 STK Horloge, EBERHARD chronograp;
4. 1.00 STK papier, volgens KVI gevoegd in eind pv.
Samenstelling rechtbank en uitspraakdatum
Dit vonnis is gewezen door
mr. A.C.M. Rutten, voorzitter,
mrs. B.J.G. Leeuw en M.T.C. de Vries, rechters,
in tegenwoordigheid van de griffier mr. S.S. Clements,
en uitgesproken op de openbare terechtzitting van 24 december 2015.
Mr. de Vries is buiten staat om deze uitspraak mede te ondertekenen.