Uitspraak
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Afdeling Privaatrecht
Sectie Kanton - locatie Haarlem
zaak/rolnr.: 586848 \ CV EXPL 13-221
datum uitspraak: 26 juni 2013
VONNIS VAN DE KANTONRECHTER
inzake
[eiser]
te[adres]
eisende partij in conventie
verwerende partij in reconventie
hierna te noemen Agentuur SL
gemachtigde mr. J.W. Spanjer
tegen
de besloten vennootschap BikeCap B.V.
te Gouda
gedaagde partij in conventie
eisende partij in reconventie
hierna te noemen BikeCap
gemachtigde mr. A.J.S. van Popering-Kalkman
In conventie en in reconventie
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 29 november 2012, met producties,
- de conclusie van antwoord in conventie, tevens conclusie van eis in reconventie, met producties,
- het door de kantonrechter tussen partijen gewezen en op 20 maart 2013 uitgesproken tussenvonnis,
- de aantekeningen van de griffier van de ingevolge dat vonnis op 29 mei 2013 gehouden comparitie van partijen en de met het oog op die zitting door de gemachtigde van Agentuur SL aan de kantonrechter en de wederpartij gezonden producties en conclusie van antwoord in reconventie,
- de met het oog op comparitie van partijen door de gemachtigde van BikeCap aan de kantonrechter en de wederpartij gezonden productie.
De feiten
a. Partijen hebben met ingang van 1 juni 2010 een agentuurovereenkomst (hierna: de agentuurovereenkomst) gesloten.
De agentuurovereenkomst bevat de volgende bepalingen:
“(…)
Artikel 2: Producten en regio:
Lid 1: De agent zal voor de principaal bemiddelen in de verkoop van de volgende producten uit het assortiment van de principaal: bikecap, boxcap, hands.
(…)
Lid 3: De agent zal op basis van exclusiviteit werkzaam zijn in heel Duitsland.
(…)
Lid 5: Het is aan de agent verboden om buiten het in lid 3 genoemd gebied werkzaam te zijn.
Artikel 3: Provisie
Lid 1: De agent zal onder aftrek van eventuele betalingskortingen een provisie genieten van 10% van de verkoopprijs (exclusief BTW) over alle verkopen welke door tussenkomst van de agent tot stand zijn gekomen in het gebied als bedoeld in artikel 2 lid 3.
Lid 2: De agent heeft ook recht op provisie over leveringen aan afnemers in het gebied als bedoeld in artikel 2 lid 3, die zonder tussenkomst van de agent rechtstreeks een bestelling hebben gedaan bij de principaal
(…)
Artikel 11: Verplichtingen bij beëindiging
(…)
Lid 3: De agent heeft na beëindiging van deze overeenkomst recht op de volledige provisie voor die orders die binnen 6 maanden na het beëindigen van de overeenkomst worden geplaatst en die zonder tussenkomst van een andere handelsagent tot stand zijn gekomen.
Lid 4: De agent heeft na beëindiging van deze overeenkomst recht op een klantenvergoeding als bedoeld in artikel 7:442 BW voor zover hij voldoet aan de in dat artikel opgenomen criteria.
(…)
Artikel 13: Toepasselijk recht
Lid 1: Op deze overeenkomst is Nederlands recht van toepassing.
Lid 2: Alle geschillen voortvloeiende uit deze overeenkomst zullen worden voorgelegd aan de bevoegde rechter van het arrondissement waar de agent feitelijk bij het aangaan van de overeenkomst is gevestigd.
(…)”
BikeCap heeft de agentuurovereenkomst tegen 31 mei 2012 opgezegd.
Bij factuur van 19 juni 2012 heeft Agentuur SL € 20.024,19 wegens klantenvergoeding aan BikeCap in rekening gebracht. BikeCap heeft deze factuur niet voldaan.
In conventie
De vordering
Agentuur SL vordert dat de kantonrechter bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
1.
BikeCap zal veroordelen tot betaling van € 19.824,19 te vermeerderen met € 975,24 exclusief omzetbelasting aan buitengerechtelijke incassokosten, beide bedragen te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf 19 juni 2012 tot aan de dag der algehele voldoening;
2.
BikeCap zal veroordelen tot betaling van de volledige provisie voor de in alinea 15 van de dagvaarding genoemde orders, nader op te maken bij staat;
3.
kosten rechtens.
Agentuur SL heeft het volgende aan de vordering ten grondslag gelegd:
Klantenvergoeding
Agentuur SL maakt op basis van artikel 11 lid 4 van de agentuurovereenkomst in samenhang met artikel 7:442 BW aanspraak op de klantenvergoeding. Zij heeft deze vergoeding berekend op € 20.024,19 inclusief omzetbelasting.
Op dit bedrag strekt in mindering een bedrag van € 200,00 als vergoeding van de door BikeCap aan Agentuur SL verstrekte laptop.
Door ondanks aanmaning met betaling in gebreke te blijven, heeft Agentuur SL genoodzaakt de vordering ter incasso uit handen te geven. Agentuur SL heeft daardoor vermogensschade geleden, bestaande uit de buitengerechtelijke incassokosten ten belope van € 975,24 te vermeerderen met de daarover verschuldigde omzetbelasting. BikeCap dient deze kosten aan Agentuur SL te voldoen.
Voorts is BikeCap de wettelijke handelsrente verschuldigd geworden.
Provisie na beëindiging
Op grond van artikel 11 lid 3 van de agentuurovereenkomst heeft Agentuur SL recht op de volledige provisie voor orders die binnen zes maanden na beëindiging van de agentuurovereenkomst worden geplaatst en die zonder tussenkomst van een andere handelsagent tot stand zijn gekomen.
Door BikeCap is geen andere handelsagent aangenomen. Dat betekent dat Agentuur SL recht heeft op deze provisie over de geplaatste orders tussen 1 juni 2012 en 1 december 2012.
Het verweer
BikeCap betwist de vordering en voert daartoe het volgende aan:
Klantenvergoeding
Op grond van artikel 7:442 lid 1 BW bestaat het recht op een klantenvergoeding voor zover:
- de agent de principaal nieuwe klanten heeft aangebracht of de overeenkomsten met bestaande klanten aanmerkelijk heeft uitgebreid en de overeenkomsten met deze klanten de principaal nog aanzienlijke voordelen opleveren en
- de betaling van deze vergoeding billijk is, gelet op alle omstandigheden, in het bijzonder op de verloren provisie uit de overeenkomst met deze klanten.
Agentuur SL heeft niet voldaan aan deze criteria. Daarnaast betwist BikeCap de hoogte van de gevorderde vergoeding. Bij het bepalen van de hoogte van de vergoeding dient de rechter allereerst de voordelen te kwalificeren die de principaal genoot uit transacties met klanten die de agent heeft aangebracht. Agentuur SL heeft gesteld noch bewezen dat zij nieuwe klanten heeft aangebracht, althans bestaande relaties dusdanig heeft uitgebreid en dat de principaal nog voordeel geniet van transacties met deze klanten. Voorts moet het gekwalificeerde voordeel van de principaal worden aangepast indien dat met het oog op de billijkheid redelijk is. Ten aanzien van dit voordeel heeft Agentuur SL onvoldoende gesteld.
Provisie na beëindiging
Over het eerste half jaar na de beëindiging van de agentuurovereenkomst heeft BikeCap op
29 november 2012 € 4.981,00 aan provisie aan Agentuur SL betaald. Op 13 december 2012 betaalde BikeCap aan Agentuur SL nog een bedrag van € 157,87 aan provisie.
In reconventie:
De vordering
BikeCap vordert dat de kantonrechter bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad Agentuur SL zal veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan BikeCap te betalen € 15.678,26 te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf 30 juli 2012 tot aan de dag der algehele voldoening en te vermeerderen met de buitengerechtelijke incassokosten, alles met veroordeling van Agentuur SL in de kosten op de reconventie gevallen.
BikeCap heeft het volgende aan de vordering ten grondslag gelegd:
Ten onrechte betaalde provisie
BikeCap heeft aan Agentuur SL provisie betaald over de via haar eigen website geplaatste orders. Deze weborders zijn niet door tussenkomst van Agentuur SL tot stand gekomen. Tussen partijen is niet overeengekomen dat provisie over weborders zou worden betaald.
BikeCap vordert daarom van Agentuur SL € 10.565,93 ut hoofde van door haar onverschuldigd betaalde provisie.
Betaalde provisie over verkopen aan klanten buiten Duitsland
BikeCap heeft ontdekt dat zij aan Agentuur SL € 153,93 aan provisie heeft betaald over orders die geplaatst zijn door bedrijven die niet in Duitsland zijn gevestigd, maar in Oostenrijk en Zwitserland. Op grond van artikel 2 lid 3 van de agentuurovereenkomst heeft de overeenkomst slechts betrekking op verkopen in Duitsland. Om die reden vordert BikeCap € 153,93 terug van Agentuur SL.
Over transportkosten berekende provisie
BikeCap heeft ten onrechte provisie betaald over de aan haar klanten in rekening gebrachte transportkosten. Op grond van artikel 3 lid 1 van de agentuurovereenkomst heeft
Agentuur SL slechts recht op provisie over de verkoopprijs exclusief omzetbelasting. Daarom vordert BikeCap € 745,35 terug van Agentuur SL.
Reis- en verblijfkosten
De kosten van reis en verblijf die de agent in het kader van de overeenkomst dient te maken dienen voor rekening van de agent te blijven.
De betaling van deze kosten geschiedde derhalve onverschuldigd. Daarom vordert BikeCap € 3.998,05 van Agentuur SL terug.
Laptop
BikeCap heeft de laptop die zij aan Agentuur SL ter beschikking heeft gesteld niet van haar retour ontvangen. Om die reden dient Agentuur SL daarvoor € 200,00 aan BikeCap te vergoeden.
Het verweer
Agentuur SL heeft de vordering ten aanzien van de laptop erkend en de vordering voor het overige gemotiveerd weersproken. Op het verweer zal, voor zover relevant, bij de beoordeling van het geschil nader worden ingegaan.
De beoordeling
In conventie
Klantenvergoeding
1.
Het verweer van BikeCap slaagt. De kantonrechter overweegt daartoe het volgende.
2.
Gelet op het bepaalde bij artikel 7:442 BW dient Agentuur SL te stellen en bij betwisting te bewijzen dat zij nieuwe klanten heeft aangebracht of de overeenkomsten met de bestaande klanten aanmerkelijk heeft uitgebreid en de overeenkomsten met deze klanten BikeCap nog aanzienlijke voordelen opleveren. Daarnaast dient zij te stellen dat de betaling van de vergoeding billijk is.
3.
Bij dagvaarding heeft Agentuur SL slechts gesteld dat zij aanspraak maakt op de klantenvergoeding en dat zij deze vergoeding berekent op € 20.024,19 zonder daar een voldoende onderbouwing aan ten grondslag te leggen. Zij heeft volstaan met het overleggen van de daarop betrekking hebbende factuur en de daaraan toen grondslag liggende facturen. Deze stukken geven echter geen antwoord op de onder 2 bedoelde vraag of BikeCap nog aanzienlijke voordelen geniet van nieuwe en/of bestaande klanten.
4.
Naar het oordeel van de kantonrechter heeft Agentuur SL daarom niet voldaan aan haar stelplicht en moet de vordering reeds daarom worden afgewezen.
5.
Voor zover Agentuur SL ter comparitie naar aanleiding van het verweer van BikeCap een bewijsaanbod heeft gedaan om de door haar gevorderde vergoeding te onderbouwen, gaat de kantonrechter daaraan voorbij. Ook dat bewijsaanbod is in het licht van de wettelijke criteria en het door BikeCap gemotiveerd gevoerde verweer onvoldoende concreet onderbouwd.
Provisie na beëindiging
6.
Tussen partijen staat vast dat Agentuur SL recht heeft op deze provisie.
7.
Ter comparitie zijn door BikeCap overzichten in het geding gebracht op basis waarvan zij de door haar betaalde bedragen aan Agentuur SL heeft berekend.
8.
Naar het oordeel van de kantonrechter heeft Agentuur SL onvoldoende gelegenheid gekregen om deze overzichten te controleren en om te kunnen vaststellen of de door BikeCap betaalde bedragen de volledige provisie vormen over de zes maanden na beëindiging van de agentuurovereenkomst.
9.
De zaak zal daarom naar de rol worden verwezen om Agentuur SL in staat te stellen de overzichten en betaalde bedragen te controleren en zich daarover bij akte ter rolle uit te laten.
10.
Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.
In reconventie
Ten onrechte betaalde provisie
11.
Dit deel van de vordering van BikeCap wordt afgewezen. Artikel 3 lid 2 van de agentuurovereenkomst bepaalt immers dat Agentuur SL ook recht heeft op provisie over leveringen aan afnemers die zonder tussenkomst van de agent rechtstreeks een bestelling bij BikeCap hebben gedaan. De onderhavige bestellingen via de website van BikeCap vallen onder deze contractsbepaling.
12.
Ter comparitie is namens BikeCap verklaard dat de overeenkomst ongelukkig is geredigeerd en dat de onderhavige contractsbepaling niet redelijk is. De kantonrechter overweegt daarover het volgende.
13.
De vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen is geregeld en of dit contract een leemte laat die moet worden aangevuld, kan niet worden beantwoord op grond van alleen maar een zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen van dat contract. Voor de beantwoording van die vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan mede van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht.
14.
Door BikeCap zijn echter onvoldoende feiten en/of omstandigheden gesteld op grond waarvan de conclusie zou kunnen/moeten worden getrokken dat partijen hebben bedoeld iets anders overeen te komen dan in artikel 3 lid 2 van de agentuurovereenkomst is vastgelegd.
15.
Op grond van het vorenstaande heeft Agentuur SL dus ook recht op de onderhavige vordering en heeft BikeCap deze provisie niet ten onrechte betaald.
Betaalde provisie over verkopen aan klanten buiten Duitsland
16.
Dit deel van de vordering is wel terecht. De agentuurovereenkomst beperkt zich immers blijkens artikel 2 lid 2 tot de regio Duitsland.
17.
Agentuur SL heeft nog betoogd dat zij contacten heeft onderhouden met Duitstalige klanten zowel in Duitsland, Oostenrijk als Zwitserland en dat BikeCap daartegen nimmer heeft geprotesteerd en de uitbreiding van het werkgebied stilzwijgend heeft geaccordeerd.
18.
Dit betoog van BikeCap kan geen standhouden. Op de eerste plaats heeft zij ook deze stelling niet concreet onderbouwd, terwijl zij als agent niet eenzijdig zonder uitdrukkelijke toestemming van BikeCap de regio kan uitbreiden.
19.
Nu Agentuur SL de hoogte van het gevorderde bedrag niet heeft weersproken zal € 159,93 worden toegewezen.
Over transportkosten berekende provisie
20.
Op grond van de agentuurovereenkomst heeft Agentuur SL recht op provisie over de verkoopprijs. Het is evident dat onder die verkoopprijs niet de transportkosten vallen die BikeCap aan haar klanten in rekening moet brengen.
21.
De kantonrechter is echter van oordeel dat BikeCap dit deel van haar vordering op geen enkele wijze met stukken heeft onderbouwd. Zij heeft evenmin rekenkundig inzicht gegeven in de wijze waarop zij tot het bedrag van € 754,35 is gekomen.
22.
Op grond van het vorenstaande zal dit deel van de vordering worden afgewezen.
Reis- en verblijfkosten
23.
Over reis- en verblijfkosten houdt de agentuurovereenkomst geen enkele bepaling in. ook anderszins is niet van een tussen partijen gelden afspraak over deze kosten gebleken.
24.
Agentuur SL heeft aangevoerd dat BikeCap deze kosten heeft geaccordeerd en dat zij daarom voor haar rekening komen.
25.
Van een expliciete accordering door BikeCap is niet gebleken. Tussen partijen staat wel vast dat BikeCap de kosten voorschoot en dat BikeCap van Agentuur SL een overzicht kreeg van de gemaakte kosten en dat zij alles heeft betaald. Gesteld noch gebleken is dat BikeCap bij het voorschieten van de betrokken bedragen enig voorbehoud heeft gemaakt over de uiteindelijke betaling van deze kosten door Agentuur SL. Daarom is de kantonrechter van oordeel dat Agentuur SL er gerechtvaardigd op mocht vertrouwen dat BikeCap deze kosten voor haar rekening nam.
26.
Op grond van het vorenstaande zal ook dit deel van de vordering worden afgewezen.
Laptop
27.
Dit deel van de vordering zal als erkend door Agentuur SL worden toegewezen.
Buitengerechtelijke incassokosten
28.
Nu deze kosten niet zijn onderbouwd en de vordering slechts voor een klein gedeelte wordt toegewezen, zal ook dit deel van de vordering worden afgewezen.
Voorlopige slotsom
29.
Van de vordering van BikeCap wordt in totaal € 353,93 toegewezen.
30.
De kantonrechter zal iedere verdere beslissing aanhouden totdat ook in conventie bij eindvonnis kan worden beslist.
Beslissing
De kantonrechter:
In conventie:
Verwijst de zaak naar de rolzitting van:
WOENSDAG 24 JULI 2013 TE 10:00 UUR
voor akte uitlating aan de zijde van Agentuur SL.
In conventie en in reconventie:
Houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. F.J.P. Veenhof en uitgesproken op de openbare terechtzitting van bovengenoemde uitspraakdatum.