ECLI:NL:RBMNE:2024:4823

Uitspraak

RECHTBANK Midden-Nederland

Civiel recht

Zittingsplaats Utrecht

Zaaknummer: C/16/577620 / KG ZA 24-343

Vonnis in kort geding van 13 augustus 2024

in de zaak van

[eiser]handelend onder de naam
[handelsnaam],

wonende te [woonplaats] ,

eiser

advocaat: mr. S.T.L.A. Mulders,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BOL.COM B.V.,

gevestigd te Utrecht,

gedaagde,

Partijen worden hierna [handelsnaam] en Bol genoemd.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding van 19 juli 2024 met producties,
- een akte met producties van Bol,

- een akte met aanvullende producties van [handelsnaam] .
1.2. De mondelinge behandeling heeft op 30 juli 2024 plaatsgevonden. De advocaten van partijen hebben pleitaantekeningen voorgedragen. De griffier heeft aantekeningen gemaakt van wat verder is besproken. Daarna is vonnis bepaald op vandaag.

2.De kern van de zaak

2.1.

[handelsnaam] had twee zakelijke verkoopaccounts op Bol, [verkoopaccount 1] en [verkoopaccount 2] . Bol heeft deze op 24 april 2024 gesloten, omdat [handelsnaam] meerdere keren het beleid van Bol zou hebben overtreden. [handelsnaam] vindt dit onterecht en vordert een gebod voor Bol om de twee verkoopaccounts binnen 7 dagen te heropenen met toekenning van 100 beleidspunten en een verbod voor Bol om de accounts opnieuw te sluiten en/of beleidspunten af te trekken om dezelfde redenen als die ten grondslag liggen aan de sluiting van 24 april 2024, op straffe van een dwangsom. De vorderingen worden afgewezen waardoor Bol de verkoopaccounts van [handelsnaam] niet hoeft te heropenen.

3.De beoordeling van de vorderingen

Toetsingskader in kort geding

3.1.

Een vordering in kort geding kan alleen worden toegewezen als de eiser een spoedeisend belang heeft bij de toewijzing van de vorderingen. [handelsnaam] heeft een spoedeisend belang. Bol heeft zijn verkoopaccounts gesloten. Daardoor mist [handelsnaam] een belangrijke afzetmogelijkheid voor de verkoop van zijn producten. [handelsnaam] heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat hij daardoor aanzienlijke omzet misloopt.

3.2.

Daarnaast kunnen de vorderingen van [handelsnaam] in dit kort geding alleen worden toegewezen als de voorzieningenrechter van oordeel is dat het in hoge mate waarschijnlijk is dat de vorderingen ook in een bodemprocedure worden toegewezen. De voorzieningenrechter meent dat dat niet het geval is. Daarom worden de vorderingen afgewezen. Hierna wordt uitgelegd wat de reden daarvan is.

De algemene voorwaarden van Bol zijn niet nietig

3.3.

Bol heeft de verkoopaccounts van [handelsnaam] gesloten, omdat zij van mening is dat [handelsnaam] meerdere keren haar beleid heeft overtreden. [handelsnaam] heeft intellectuele eigendomsrechten van derden geschonden door merknamen in producttitels te gebruiken bij producten die niet van dat merk zijn. Ook heeft hij onder valse namen eigen producten besteld om zelf positieve reviews te kunnen schrijven bij zijn producten. Tot slot verwijt Bol [handelsnaam] dat hij producten heeft verkocht voordat het merk daarvan in de juiste categorie was geregistreerd.

3.4.

Bol heeft een beroep gedaan op artikel 15 van haar Gebruikersvoorwaarden Zakelijke Verkopen (hierna: de algemene voorwaarden) en meent dat zij op basis daarvan over kon gaan tot sluiting van de verkoopaccounts. Het staat vast dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn op de zakelijke relatie tussen partijen. [handelsnaam] stelt echter dat artikel 15 van de algemene voorwaarden in strijd is met de Verordening EU/2019/1150 ter bevordering van billijkheid en transparantie voor zakelijke gebruikers van onlinetussenhandelaren (hierna: de P2B Verordening) en daarom nietig is. Daarom mocht Bol de verkoopaccounts niet sluiten met een beroep op de algemene voorwaarden.

3.5.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat artikel 15 van de algemene voorwaarden niet in strijd is met de P2B Verordening. In artikel 3 lid 1 van de P2B Verordening staan vereisten waaraan de algemene voorwaarden moeten voldoen. Zo moeten de algemene voorwaarden in duidelijke en begrijpelijke taal zijn opgesteld. Dat is het geval en partijen zijn het daar ook over eens. Ook zijn de algemene voorwaarden eenvoudig beschikbaar voor de verkooppartners van Bol. Ze staan op de website van Bol en [handelsnaam] heeft deze kunnen vinden en opslaan. Dat blijkt uit het feit dat hij de algemene voorwaarden in deze procedure als productie heeft overgelegd. Voor deze procedure is relevant dat partijen twisten over de vraag of de algemene voorwaarden van Bol voldoen aan het vereiste onder sub c van artikel 3 lid 1 van de P2B Verordening. In de algemene voorwaarden moeten de redenen staan voor de beslissing om de dienstverlening van de onlinetussenhandelaar, in dit geval Bol, aan de zakelijke gebruiker, in dit geval [handelsnaam] , volledig of gedeeltelijk op te schorten, te beëindigen of te beperken. Artikel 15 van de algemene voorwaarden ziet op dit vereiste.

3.6.

Volgens [handelsnaam] biedt de bepaling onvoldoende duidelijkheid en voorspelbaarheid over welke overtredingen kunnen worden bestraft en wanneer Bol een verkoopaccount kan sluiten. Deze stelling houdt geen stand. Artikel 15 van de algemene voorwaarden geeft voldoende duidelijke informatie waaruit een zakelijk verkoper kan afleiden wat de mogelijke redenen zijn voor Bol om een verkoopaccount te sluiten.

3.7.

In het eerste lid van artikel 15 van de algemene voorwaarden staan meerdere voorbeelden genoemd van gedragingen die kunnen leiden tot een blokkering, schorsing of beëindiging van het verkoopaccount. Dit is geen uitputtende lijst van redenen waarom Bol het verkoopaccount kan schorsen of sluiten. Van Bol kan ook niet worden verwacht dat zij in haar algemene voorwaarden een dergelijke volledige lijst opneemt. Er zijn talloze gedragingen te bedenken die schadelijk kunnen zijn voor Bol of derden.

3.8.

De gedragingen van [handelsnaam] , die hebben geleid tot de sluiting van zijn verkoopaccounts, komen wel overeen met de genoemde redenen in het eerste lid van artikel 15 van de algemene voorwaarden. Zo valt het schrijven van valse reviews en het plaatsen van neppe bestellingen van eigen producten onder fraude. Ook is het maken van een inbreuk op intellectuele eigendomsrechten genoemd als reden voor sluiting van een verkoopaccount.

3.9.

Bol wil echter niet direct overgaan tot sluiting van een verkoopaccount als zich één van de redenen voordoet die in artikel 15 lid 1 van de algemene voorwaarden zijn genoemd. Daarom hanteert zij voor iedere zakelijke verkoper een puntensysteem. Bij het openen van een zakelijk verkoopaccount krijgt de verkoper 100 beleidspunten. Als er sprake is van een beleidsovertreding, vindt er puntenaftrek plaats. Het verkoopaccount wordt gesloten als de verkoper geen beleidspunten meer heeft.

3.10.

In artikel 15 lid 4 van de algemene voorwaarden wordt verwezen naar dit beleid. In deze bepaling staat een link naar de website van Bol waarop informatie staat over het puntensysteem. Daarmee is deze informatiepagina onderdeel geworden van de algemene voorwaarden. Hiermee voldoet Bol ook aan het vereiste onder sub c van artikel 3 lid 1 van de P2B Verordening. Op de website staan de redenen voor puntenaftrek, wat uiteindelijk tot sluiting van het verkoopaccount kan leiden, voldoende duidelijk genoemd. Er zijn verschillende categorieën van verboden gedragingen die worden bestraft met steeds een maximaal aantal punten aftrek. Op de website staat per categorie duidelijk vermeld welke gedragingen wel en niet zijn toegestaan. De verkoper weet dat de verboden gedragingen worden bestraft met puntenaftrek. Het staat op voorhand niet vast hoeveel punten daadwerkelijk in mindering komen op het saldo. Dat is afhankelijk van de feiten en omstandigheden. Bol mag daar vrijheid in hebben. Dit betekent niet dat de voorwaarden niet duidelijk zijn, omdat Bol wel is gebonden aan een maximaal aantal punten aftrek waarmee de verkoper bekend is. Als er minder punten zouden worden afgetrokken dan het maximaal aantal punten, is dit juist voordelig voor de verkoper.

3.11.

Uit de correspondentie tussen Bol en [handelsnaam] , voorafgaand aan de sluiting van de verkoopaccounts, blijkt ook dat [handelsnaam] bekend was met het beleid over de puntenaftrek en de daarin genoemde verboden gedragingen.

3.12.

De algemene voorwaarden van Bol zijn niet in strijd met de P2B Verordening. Daarom slaagt het beroep van [handelsnaam] op nietigheid niet.

De algemene voorwaarden zijn niet onredelijk bezwarend of onaanvaardbaar

3.13.

[handelsnaam] heeft subsidiair gesteld dat de algemene voorwaarden onredelijk bezwarend zijn in de zin van artikel 6:233 BW of naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. [handelsnaam] voert daarvoor aan dat Bol op grond van artikel 15 lid 1 van de algemene voorwaarden het verkoopaccount altijd kan sluiten zolang ze de reden daarvoor maar vermeldt.

3.14.

Ook dit beroep slaagt niet. Zoals hiervoor al is overwogen hanteert Bol een puntenbeleid dat coulanter is dan de bepaling in het eerste lid van artikel 15 van de algemene voorwaarden. Bol sluit het verkoopaccount niet direct, maar gaat daar pas toe over als er minimaal 100 beleidspunten in mindering zijn gebracht door overtredingen van de verkoper.

De puntenaftrek door Bol is terecht

3.15.

Bol mocht de beslissing om de verkoopaccounts van [handelsnaam] te sluiten baseren op haar algemene voorwaarden en haar beleid over de puntenaftrek. Bol heeft voor vier verschillende overtredingen punten afgetrokken op het saldo van [handelsnaam] . Die puntenaftrek is terecht geweest voor in ieder geval drie van de vier overtredingen.

3.16.

Bol heeft twee keer 20 beleidspunten afgetrokken van het saldo van [handelsnaam] , omdat hij de merknamen ‘ [.] ’ en ‘ [..] ’ heeft gebruikt als zoekwoord voor enkele producten, terwijl zijn producten niet van dat merk waren. Uit het puntenbeleid van Bol blijkt dat het niet is toegestaan om eigendomsrechten van derden op onder andere een merk te schenden. Dit wordt bestraft met maximaal 50 punten aftrek. Het is redelijk dat Bol deze gedraging van [handelsnaam] heeft bestraft. Bol moest optreden tegen deze merkinbreuk door [handelsnaam] , ook omdat de gerechtigden van de merknamen Bol daartoe hebben aangemaand. Bol heeft [handelsnaam] in de gelegenheid gesteld om aan te tonen dat hij bevoegd was om de merknaam te gebruiken en dus geen inbreuk maakte op intellectuele eigendomsrechten van derden. [handelsnaam] is daarin niet geslaagd. [handelsnaam] voert in deze procedure aan dat hij niet wist dat ‘ [.] ’ en ‘ [..] ’ merken waren. Hij stelt dat Bol hem had geadviseerd om deze merknamen te gebruiken. Dit is niet geloofwaardig. Uit de woorden ‘ [.] ’ en ‘ [..] ’ zelf blijkt al dat het gaat om merknamen. [handelsnaam] had moeten begrijpen dat een algoritme achter het verkoopplatform van Bol suggesties doet voor populaire zoektermen bij een bepaald product, maar dat dat niet betekent dat je een dergelijke naam mag gebruiken als je niet het betreffende product van dat merk verkoopt. De aftrek van in totaal 40 punten is niet onevenredig. Het is minder dan het gestelde maximum en [handelsnaam] hield nog punten over waardoor zijn accounts op dat moment niet werden gesloten.

3.17.

Bol heeft de verkoopaccounts van [handelsnaam] wel op 24 april 2024 gesloten, omdat zij nog eens 70 punten in mindering bracht waardoor er geen puntensaldo meer over was. Bol heeft 50 punten afgetrokken omdat [handelsnaam] klantgedrag heeft nagebootst. Het staat vast dat [handelsnaam] neppe klantenaccounts heeft aangemaakt en daarmee eigen producten heeft besteld. Daardoor kon hij ook valse positieve reviews schrijven bij zijn eigen artikelen. Daarvoor bracht Bol nog eens 20 beleidspunten in mindering. [handelsnaam] erkent dat hij valse bestellingen heeft geplaatst met het doel om zelf positieve reviews te kunnen schrijven. Volgens Bol gaat het om 638 valse reviews en 368 valse klantaccounts. [handelsnaam] betwist dat het om zoveel reviews en accounts gaat. Hij meent dat hij 100 tot 150 valse reviews heeft geschreven.

3.18.

Het aantal eigen bestellingen en reviews van [handelsnaam] kan in het midden blijven. Ook als [handelsnaam] 100 tot 150 keer een eigen product heeft besteld, heeft hij daarmee klantgedrag beïnvloed. Het is aannemelijk dat de ranking van producten in het zoeksysteem van Bol wordt beïnvloed door de bestellingen die [handelsnaam] zelf heeft geplaatst. Er is extra vaak gezocht op de producten van [handelsnaam] , daarop is geklikt en deze producten zijn besteld. [handelsnaam] voert aan dat zijn doel bij het bestellen van zijn eigen producten niet was om klantgedrag te beïnvloeden, maar om eigen reviews te kunnen schrijven. Maar ook (valse) positieve reviews beïnvloeden het klantgedrag. Klanten zullen een product eerder bestellen als er veel positieve reviews zijn gegeven. [handelsnaam] heeft dit zelf erkend. De heer [eiser] , eigenaar van [handelsnaam] , heeft verklaard dat hij de reviews heeft geplaatst, omdat zijn concurrenten dit ook deden. Hij wilde daarmee de oneerlijke concurrentie, volgens hem veroorzaakt door anderen, opheffen zodat hij daardoor niet minder zou verkopen. Daaruit blijkt wel dat [handelsnaam] ook van mening is dat ook reviews over producten klantgedrag beïnvloeden.

3.19.

Nu het vast staat dat [handelsnaam] klantgedrag heeft beïnvloed door valse bestellingen te plaatsen en zelf reviews heeft geschreven bij de bestelde producten, mocht Bol dit bestraffen door beleidspunten in mindering te brengen. Het aantal van 70 beleidspunten is redelijk. Ook in het geval dat concurrenten ook valse bestellingen en reviews zouden plaatsen, neemt dat niet weg dat Bol dit in het geval van [handelsnaam] mocht bestraffen op grond van haar beleid. Daardoor hield [handelsnaam] geen beleidspunten meer over. Daarom wordt in dit vonnis niet meer beoordeeld of de puntenaftrek die Bol heeft toegepast, omdat [handelsnaam] producten heeft verkocht voordat hij het merk juist had geregistreerd, terecht is geweest.

3.20.

Bol heeft de verkoopaccounts van [handelsnaam] terecht gesloten. Dit is geen onevenredig besluit geweest. [handelsnaam] heeft het beleid meerdere keren overtreden voordat Bol de verkoopaccounts heeft gesloten. Bol heeft bij iedere overtreding steeds minder dan het maximale aantal punten in mindering gebracht op het saldo. Ook is [handelsnaam] in sommige gevallen door Bol gewaarschuwd voor overtredingen van haar beleid voordat er punten zijn afgetrokken. [handelsnaam] heeft nog aangevoerd dat hij in 2024 is gestopt met het doen van valse bestellingen en het plaatsen van reviews bij eigen producten, omdat Bol vanaf eind 2023 hierop strenger is gaan handhaven. [handelsnaam] heeft toegezegd dit ook in de toekomst niet meer te gaan doen. Dit is geen reden om tot het oordeel te komen dat het besluit van Bol om de klantaccounts op 24 april 2024 te sluiten onevenredig is geweest.
[handelsnaam] heeft op grote schaal klantgedrag beïnvloed en valse reviews geplaatst. Het is te laat om hiermee te stoppen als er strenger wordt gehandhaafd en om spijt te betuigen zodra Bol het gedrag sanctioneert. [handelsnaam] wist dat het niet was toegestaan om eigen producten bestellen en valse reviews te schrijven.

Conclusie

3.21.

De voorzieningenrechter is in dit kort geding van oordeel dat [handelsnaam] in strijd heeft gehandeld met het beleid van Bol. Bol mocht op basis van haar algemene voorwaarden, waarin naar dit beleid is verwezen, de verkoopaccounts van [handelsnaam] sluiten. Zij hoeft deze niet te heropenen. Daarom worden de vorderingen van [handelsnaam] afgewezen.

3.22.

[handelsnaam] is in het ongelijk gesteld en zal daarom in de proceskosten (inclusief nakosten) worden veroordeeld. De kosten aan de kant van Bol worden begroot op:

- griffierecht € 688,00

- salaris advocaat € 1.107,00

- nakosten
€ 178,00(plus de verhoging zoals is vermeld in de beslissing)

Totaal € 1.973,00

4.De beslissing

De voorzieningenrechter

4.1.

wijst de vorderingen [handelsnaam] af,

4.2.

veroordeelt [handelsnaam] in de proceskosten, aan de kant van Bol begroot op € 1.973,00, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen met € 92,00 plus de kosten van betekening als [handelsnaam] niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.A.T. van Rens en in het openbaar uitgesproken op 13 augustus 2024.

5427 (NLK)