4.2Het oordeel van de rechtbank
Bewijsmiddelen
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar social media accounts, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Facebook
Gebruikersnaam: [verdachte] ( [FB gebruikersnaam 1] )
Aan de hand van politiefoto's herkende ik de persoon op de profielfoto van dit account als
[verdachte] . lk herkende hem aan de hand van de kleur en vorm van de ogen, de opvallende vorm van het gelaat en zijn lippen en oren. Ik zag in de persoonlijke informatie staan dat de biologische vader van [verdachte] [A] heette. Verder trof ik informatie over en een link naar een webpagina van [naam 1] aan. Tot slot stonden er meerdere foto's en filmpjes van [verdachte] met zijn familie op deze facebookpagina.
Op 11 februari 2021 wordt er een video van [verdachte] met zijn moeder online geplaatst. In deze video geeft [verdachte] zijn moeder een medaille (Ehrenkreuz der Deutschen Mutter) voor het grootbrengen van 8 kinderen.
Op 11 februari wordt een audiobestand op de Facebookpagina geplaatst met de titel: ‘ [audiobestand] .’Vanaf 04:40 is een Engelstalige passage uit Mein Kampf van Adolf Hitler te horen met onder meer de tekst: ‘
That is why the Jew systematically endeavours to lower the racial quality of a people by permanently adulterating the blood of the individuals who make up that people.’
Op 11 februari 2021 wordt er een bericht op de Facebookpagina geplaatst. Op de video is een toespraak te horen in het Nederlands met onder meer de volgende passages:
Leven zonder al deze Turken, Marokkanen, en al dat negervolk, de zwarten en de witte joden. Deze viezeriken die verantwoordelijk zijn voor het stelen van onze welvaart, veiligheid en geluk.
Je kan niet meer de deur uit gaan of de ellende doet zich al voor. Bijvoorbeeld bij het doen van een simpele boodschap. Je staat in de rij tussen niggers, Turken, Marokkanen en ook nog als minderheid in eigen land en al dat andere volk wat hier nieuw gekomen is en wat hier niet hoort. En dan sta je rustig met je eigen boodschappen en wil niets te maken hebben, je niet lastig gevallen worden door deze mensen en al helemaal niet geassocieerd met dit soort. En dan schreeuwen ze met hun apenbek, pak een tasje voor me en dan wil je het niet voor ze pakken en dan heb jij het gedaan. Omdat je denkt, doe het zelf, strontaap met je zwarte pieten praat. En dan breekt meteen de pleuris uit.
Net als deze vieze nigger die hier te gast is, hoort zich te gedragen en zijn fatsoen te houden, want hij is hier te gast.
Deze volslagen idiote Joden moeten we uit de weg ruimen als volk om verder gevaar te voorkomen. En dan te bedenken dat het zelfs de reden van ons bestaan is, daarom zijn de Joden de meest zieke mensen en moeten worden opgeruimd.
Gebruikersnaam: [FB gebruikersnaam 2]
Tussen de foto's van dit Facebookprofiel zag ik meerdere foto's waarop ik [verdachte] herkende. Op 8 mei 2021 wordt er op het facebook account door " [FB gebruikersnaam 2] " een video geplaatst die ik ook op het Facebook- account " [verdachte] " was tegen gekomen.Op deze video wordt een audiobestand afgespeeld van een Nederlandstalige toespraak die antisemitisch en discriminerend van aard is. Op 9 mei 2021 wordt er op dit Facebookaccount wederom de hierboven beschreven Nederlandstalige toespraak geplaatst.
Gebruikersnaam: [FB gebruikersnaam 3]
Op dit Facebook-account trof ik enkele verwijzingen aan naar het nationaalsocialisme. Zo trof ik onder het kopje "about" de informatie dat [verdachte] sinds 1 januari 1989 werkzaam is bij de "Reichsschatzmeister der NSDAP". Tussen de foto's op dit Facebookprofiel zag ik meerdere foto's waarop ik [verdachte] herkende.
Op 7 juli 2021 trof ik de Nederlandstalige racistische en discriminerende rede aan die eerder is beschreven. Op 10 juli 2021 zag ik een bericht waarin stond geschreven: ‘
[tekst] ’. Op 17 juli 2021 wordt een audiobestand voorzien van de tekst ‘ [bestandsnaam] ’ geplaatst.Vanaf 08:54 is een fragment te horen met de tekst:"
En we moeten ons land terug veroveren, want ze komen van alle kanten. En wat wij moeten doen, wij moeten ons als groep sterk maken en dan moeten we al die andere groepen, de vijand zeg maar, die moeten we bij mekaar drijven. Mannen, vrouwen, kinderen, bij mekaar en dan ...., en dan....KAPOT, KAPOT, KAPOT'.Vanaf 11:22 is te horen: "
Tig jaar geleden hadden we ze allemaal moeten buitenschoppen! Buitenschoppen! Buitenschoppen! Al die zwarte apen hadden we der allemaal moeten uitschoppen! Uitschoppen! Allemaal uitschoppen!Vanaf 15:45 is te horen: "
Weet je wat wij hier in Zeeland willen? Wij willen zwarten killen".
Op 22 november 2021 wordt een video geplaatst met de tekst ‘ [tekst] .’ Vervolgens worden beelden getoond van verschillende personen die op een schietbaan met automatische wapens schieten. Daarna verschijnt de tekst in beeld: "
Blacks won't win the race war<> If you can't shoot and handle a weapon you will die!"
Gebruikersnaam: [FB gebruikersnaam 4]
Op 20 december 2021 wordt er op dit Facebook-account een video geplaatst. Bij de video staat de tekst geschreven:
" [video] ".Op de video is te zien dat iemand door het stadje Deadwood in Amerika loopt. Op straat zijn alleen mensen met een blanke huidskleur te zien.
Op Facebook trof ik 7 accounts aan die vermoedelijk in gebruik zijn of zijn geweest bij [verdachte] . Op alle accounts trof ik verwijzingen naar dan wel verheerlijking van het nationaalsocialisme aan. Op vijf van de 7 Facebook-accounts trof ik discriminerende of antisemitische inhoud aan. Een deel van deze berichten/video's stond dubbel op de Facebook- accounts.Verschillende Facebook-accounts verwezen onderling naar elkaar of werden gebruikt om te reageren op eigen geplaatste berichten. Tot slot werd verwezen naar andere accounts van [verdachte] op social media platformen zoals YouTube of muziekdiensten zoals Deezer.
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar Youtube accounts, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Gebruikersnaam: [YouTube gebruikersnaam 1]
Op dit YouTube-kanaal stonden 12 muziek albums op naam van [verdachte] dan wel [naam 1] . Eén album: " [album 1] .", bevatte 45 nummers. In meerdere housenummers waren toespraken van Hitler verwerkt of was de eed aan Hitler te horen. Verder waren er meerdere bestaande nummers gerelateerd aan het nationaalsocialisme te horen.
Een tweede Album die opviel was " [album 2] ". Dit album bestond uit 13 nummers en stond op YouTube sinds 5 januari 2022. Hieronder staat een overzicht van de nummers op het album in combinatie met de audiofragmenten.
3. [lied]
02:20:
The nationalist agenda must include the elimination of the Jews. No, it’s very feasible sir. Just drive them out. Deport them if necessary. Can you imagine a world without them? Pure and holy.
7. [lied]
00:00:
Above all we must remove the Jews. And we will triumph! The Jew! In all his terrible shape!
8. [lied]
02:45:
Look around you! Immigrants, Jews. Stealing everything we worked for [...] We are talking about Jews here! They are not citizens, they have no rights.
9. [lied]
01:53:
And I could see my enemy, our enemy: The Jew! We recognize him! We recognize him! We see how his filth and his greed have stunned the heart of this great country. We must crush this vermin. We must wipe this plaque from our nation.
Gebruikersnaam: [YouTube gebruikersnaam 2]
Dit YouTube-kanaal bestond sinds 18 juli 2021 en bevatte 1 video. De video op YouTube bestond uit housemuziek met audiofragmenten met rechtse en discriminerende teksten. In een bericht geplaatst op 17 juli 2021 op het Facebook-account genaamd: " [FB gebruikersnaam 3] " was ik deze video ook tegengekomen.
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek Youtube ‘ [naam 3] ’
Op 21 juli 2021 werd op het Facebook-account genaamd ‘ [FB gebruikersnaam 3] ’ een video geplaatst met de tekst: “
[video] ”. Deze tekst was ik op Youtube ook tegengekomen bij een video met een antisemitisch karakter. Deze video stond op een YouTube-kanaal genaamd: " [YouTube gebruikersnaam] ". De profielfoto van dit YouTube-account was ik op meerdere Facebook-accounts van [verdachte] tegengekomen. Dit gold ook voor de tekst: " [album 1] !".
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar muziekdiensten, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Spotify
Ik zag dat [verdachte] met 14 muziekalbums op Spotify stond, inclusief de albums: " [album 1] !" en " [album 2] ". [album 1] ! bevatte 45 nummers waarvan een flink aantal met rechts karakter. Tevens bevatte dit album nummers met antisemitische teksten en fragmenten van toespraken van Adolf Hitler.Ik kon zien dat [verdachte] maandelijks 223 luisteraars op Spotify had.
Deezer
Ik zag op Deezer 12 albums van [verdachte] staan. Onder deze albums bevonden zich ook " [album 1] !", " [audiobestand] " en " [album 2] ". Ik zag dat de volledige albums van " [album 1] ! en " [album 2] " op Deezer stonden.
Apple Music
Op Apple Music vond ik 11 albums van [verdachte] inclusief de volledige albums " [album 1] !" en " [album 2] ".
Amazon
Op Amazon.com trof ik 14 albums van [verdachte] aan. Tussen deze albums stonden ook de volledige albums " [album 1] !" en " [album 2] ". Ik zag dat het album " [album 1] !" te koop was. De nummers waren ook afzonderlijk te downloaden.Naast de webpagina van Amazon waren de albums ook te beluisteren via de muziekdienst van Amazon. Ook hier stonden de volledige albums " [album 1] !" en " [album 2] " op.
YouTube Music
Op YouTube Music stonden 13 albums van [verdachte] inclusief de volledige albums " [album 1] !" en " [album 2] ". Op YouTube Music waren 21 personen geabonneerd op [verdachte] . Volgens de statistieken van YouTube Music waren zijn nummers 7844 keer afgespeeld.
Last FM
Op Last FM trof ik 11 albums van [verdachte] aan. Tussen deze albums trof ik ook het volledige album van [album 1] !
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar de telefoon van verdachte, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Op de telefoon trof ik Facebook-account aan met als gebruikersnaam: " [FB gebruikersnaam 4] '.Verder trof ik een foto van [verdachte] voor een confederate vlag aan. Deze foto was ik ook tegen gekomen op het Facebook-account [FB gebruikersnaam 4] . Tot slot zag ik tussen de foto's een afbeelding van een motorhelm met SS-logo en een groene gasmasker bus. Een video met deze motorhelm en met nazirock was ik tegengekomen op het Facebook-account [FB gebruikersnaam 3] . Aan de hand van de vitrine op de achtergrond van de video zag ik dat deze was opgenomen in de woonkamer van de [adres] te [woonplaats] .
Op enkele screenshots waren social media-accounts te zien. Ik zag een screenshot van een afbeelding van het Facebook-account [FB gebruikersnaam 3] , gemaakt op 4 januari 2022. Ik zag ook een screenshot van het Youtube account [verdachte] en een screenshot van het Youtube-account [YouTube gebruikersnaam 2] , gemaakt op 6 januari 2022.
Op de telefoon van de verdachte trof ik 11 nummers van het album [album 2] aan in de map met opgeslagen muziek. Ook trof ik het volledige album [album 2] aan in de map met opgeslagen video's. Tevens trof ik twee video's gedownload van de YouTube-accounts [YouTube gebruikersnaam 2] en [YouTube gebruikersnaam] aan.
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar in beslag genomen CD’s, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Bij de doorzoeking van de woning van [verdachte] werd een tas met cd's gevonden. Op de cd's met de titel " [naam 1] " stond nagenoeg dezelfde inhoud als op het online album: " [album 1] ". " [album 1] " was op bijna alle grote muziekdiensten terug te vinden en bevatte nummers met antisemitische fragmenten en toespraken van Adolf Hitler.
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar een in beslag genomen USB-stick, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Bij de insluitingsfouillering werden bij [verdachte] twee USB-sticks aangetroffen aan
zijn sleutelbos. Op de PNY USB-stick trof ik verschillende programma’s aan waarmee muziek kon worden gemaakt of video’s of afbeeldingen konden worden bewerkt.Ook trof ik op deze USB-stick diverse video's aan die ik ook tegen was gekomen op de social media-accounts van verdachte [verdachte] . Daarnaast zag ik meerdere video's waarop ik verdachte [verdachte] herkende.Verder trof ik nog een aantal losse audiobestanden aan die ik ook op andere social media van verdachte [verdachte] was tegengekomen. Tussen de afbeeldingen zag ik plaatjes staan die ik ook op verschillende social media-accounts van verdachte [verdachte] had zien staan.
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar een in beslag genomen harde schijf, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Uit onderzoek bleek dat verdachte [verdachte] diverse albums op verschillende muziekdiensten had gepubliceerd. De bronbestanden stonden op de 10 terabyte harde schijf van [verdachte] . Denk hierbij aan samples voor de nummers, ontwerpen van omslaghoesjes voor CD's of nummers in productie. Op de harde schijf trof ik back-ups van drie Facebook-profielen van verdachte [verdachte] .
Een proces-verbaal van bevindingen, betreffende het onderzoek naar een in beslag genomen harde schijf, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Bij de doorzoeking van de woning aan de [adres] werd een harde schijf met een opslagcapaciteit van 14 terabyte in beslag genomen. Op de harde schijf trof ik meerdere back-ups van Facebookprofielen aan, waaronder: " [FB gebruikersnaam 3] " en " [verdachte] ( [FB gebruikersnaam 1] )".Op de harde schijf trof ik ook het muziekalbum ‘ [album 1] !’
De verklaring van getuige [getuige] , zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Op Facebook heet hij [verdachte] . [FB gebruikersnaam 4] gebruikt hij nu.Hij wil dat alle culturen worden behouden. Hij wil dat alle rassen behouden worden. Zijn oude profiel heet [FB gebruikersnaam 3] . Op dit profiel staan de meeste filmpjes van Duitse soldaten en die Housemuziek met Duitse tekst.Zijn muziek kun je terugvinden op zijn [FB gebruikersnaam 2] Facebookpagina. Hij maakt ook gebruik van Spotify.
De verklaring van verdachte bij de politie, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:
Mijn Facebooknaam is [FB gebruikersnaam 4] .Ik ben de enige die hier dingen op plaatst. [naam 2] is mijn geboortenaam. Eerst heette ik [naam 2] en toen [verdachte] .
Bewijsoverwegingen
Op grond van de bovenstaande bewijsmiddelen stelt de rechtbank vast dat er in een periode van ongeveer 11 maanden in het openbaar, namelijk op diverse sociale media profielen en muziekdiensten, verschillende uitlatingen zijn geplaatst die mogelijk een strafbaar karakter hebben. Voordat de rechtbank ingaat op de vraag of deze uitlatingen strafbaar zijn, zal zij eerst de vraag moeten beantwoorden of wettig en overtuigend kan worden bewezen dat verdachte de verschillende sociale media profielen en muziekdiensten beheerde en dus verantwoordelijk is voor de uitlatingen die hierop zijn gedaan.
Daderschap
Verdachte heeft bij de politie verklaard dat hij niet de beheerder van de verschillende sociale media profielen en muziekdiensten is. In een schriftelijke verklaring aan de rechtbank van 15 juli 2024 heeft hij dit opnieuw ontkend. Verdachte heeft aangevoerd dat hij geregeld met verschillende personen muziek maakte in een schuur. De schuur en de spullen die zich daarin bevonden (onder meer een laptop en een pc) waren volgens verdachte voor iedereen toegankelijk. Na een periode van ruzies zouden derden zonder medeweten of toestemming van verdachte diverse profielen, foto’s, video’s, audiobestanden en berichten hebben vervaardigd, die de suggestie wekken dat verdachte de maker daarvan is. De rechtbank schuift deze verklaring als ongeloofwaardig terzijde en overweegt daartoe als volgt.
Op de telefoon van verdachte trof de politie een Facebookprofiel met de gebruikersnaam ‘ [FB gebruikersnaam 4] ’ aan. Bij de politie heeft verdachte verklaard dat hij dit profiel gebruikt en de enige is die hier berichten op plaatst. Gelet hierop kan worden vastgesteld dat verdachte de onder 2 ten laste gelegde video van 20 december 2021 heeft geplaatst.
Met betrekking tot de overige sociale media profielen merkt de rechtbank allereerst op dat deze steeds de voor- en/of achternaam van verdachte bevatten. Op een deel van de profielen zijn bovendien (dezelfde) foto’s geplaatst waarop verdachte en/of familieleden van hem te herkennen zijn, of wordt er persoonlijke informatie over verdachte gedeeld. In een aantal gevallen zijn op het ene profiel berichten aangetroffen die ook op een (of meer) ander(e) profiel(en) zijn gevonden. Zo was de video die op 8 mei 2021 op het profiel " [FB gebruikersnaam 2] " is geplaatst (met de Nederlandstalige toespraak), ook zichtbaar op het profiel ‘ [verdachte] ’. Alle sociale media profielen staan bovendien inhoudelijk in het teken van dezelfde thematiek, namelijk een diepe fascinatie voor het nationaalsocialisme en een grote afkeer van bepaalde rassen. De grote onderlinge samenhang tussen de verschillende profielen doet sterk vermoeden dat dezelfde persoon, te weten verdachte, de beheerder van deze profielen is. Dit sterke vermoeden wordt bevestigd door een aantal andere bevindingen in het dossier, die hierna zullen worden besproken.
Getuige [getuige] verklaart dat verdachte naast het profiel ‘ [FB gebruikersnaam 4] ’ ook de profielen ‘ [FB gebruikersnaam 3] ’ en ‘ [verdachte] ’ in gebruik had. Over het denkbeeld van verdachte verklaart [getuige] dat verdachte wil dat alle culturen en rassen behouden blijven. Op de telefoon van verdachte zijn screenshots van het Facebookprofiel ‘ [FB gebruikersnaam 3] ’ en het Youtube-profiel ‘ [YouTube gebruikersnaam 2] ’ aangetroffen. Ook is op de telefoon van verdachte een video aangetroffen die vanaf het profiel ‘ [YouTube gebruikersnaam 2] ’ is gedownload. Verder is op de telefoon van verdachte het volledige album ‘ [album 2] ’ aangetroffen. Dit album is ook te beluisteren via het Youtube-profiel ‘ [verdachte] ’ en via diverse muziekplatforms waar verdachte als de maker van het album staat geregistreerd.
Naast de telefoon van verdachte zijn onder hem nog enkele andere gegevensdragers in beslag genomen, die erop wijzen dat hij de beheerder van de sociale media profielen en muziekdiensten was. Zo werd op 42 CD’s met de titel ‘ [naam 1] ’ nagenoeg dezelfde inhoud als het album ‘ [album 1] ’ aangetroffen. Op onder meer Spotify, Deezer en Apple Music staat verdachte als de maker van dit album geregistreerd. Op een USB-stick die verdachte aan zijn sleutelbos droeg werden verder diverse video’s, audiobestanden en afbeeldingen gevonden die ook op verschillende sociale media profielen zijn aangetroffen. Ook werden op twee harde schijven van verdachte niet alleen back-ups van de Facebookprofielen " [FB gebruikersnaam 3] " en " [verdachte] ( [FB gebruikersnaam 1] )" aangetroffen, maar ook de bronbestanden voor de albums die op verschillende muziekdiensten zijn uitgebracht en programma’s waarmee muziek kon worden gemaakt en video’s en afbeeldingen konden worden bewerkt. Tot slot werd in de woning van verdachte een helm met SS-embleem in beslag genomen, die er precies hetzelfde uitziet als de helm die in een bericht op het profiel ‘ [FB gebruikersnaam 3] ’ zichtbaar was.
De rechtbank stelt vast dat er vele inhoudelijke verbanden tussen de sociale media profielen en muziekdiensten zijn aan te wijzen en dat een groot deel van de afbeeldingen, video’s en audiobestanden die op deze platforms zijn geplaatst, ook zijn aangetroffen op gegevensdragers die aan verdachte toebehoren, te weten zijn telefoon, een aantal CD’s, een USB-stick en twee harde schijven. Dit brengt de rechtbank tot de slotsom dat verdachte de beheerder van de sociale media profielen en muziekdiensten is en derhalve moet worden aangemerkt als degene die vanaf deze platforms de ten laste gelegde uitingen openbaar heeft gemaakt.
De strafbaarheid van de uitlatingen
De rechtbank dient te beoordelen of de onder 1 ten laste gelegde uitlatingen aanzetten tot haat, discriminatie en/of gewelddadig optreden. Ten aanzien van de onder 2 ten laste gelegde uitlatingen moet de rechtbank beoordelen of deze een beledigend karakter hebben. Voor deze beoordeling heeft de Hoge Raad in vaste rechtspraak een driestappenmodel gegeven:
1. is de uitlating op zichzelf aanzettend tot haat, discriminatie of gewelddadig optreden dan wel beledigend jegens een groep mensen, en zo ja:
2. kan de uitlating in de context waarin zij is gedaan een bijdrage leveren aan het publieke debat, of worden gezien als een uiting van artistieke expressie, en zo ja:
3. is de uitlating niet toch onnodig grievend.
De rechtbank is van oordeel dat de eerste vraag bevestigend moet worden beantwoord. De onder 1 ten laste gelegde uitlatingen kunnen, gelet op hun inhoud en bewoordingen, zonder meer worden aangemerkt als uitlatingen die aanzetten tot haat, discriminatie of gewelddadig optreden. De onder 2 ten laste gelegde uitlatingen hebben naar het oordeel van de rechtbank onmiskenbaar een beledigend karakter. Zij hebben namelijk de strekking om joden, Turken, Marokkanen en zwarte mensen bij het publiek in een ongunstig daglicht te stellen en aan te randen in hun eer en goede naam. Verdachte laat zich krenkend over deze groepen mensen uit, enkel en alleen omdat zij van een bepaald ras zijn. De rechtbank merkt in dit verband op dat de term ‘ras’ ruim moet worden geïnterpreteerd en daaronder ook huidskleur, afkomst of nationale of etnische afstamming worden begrepen.
Met betrekking tot de context waarin de uitlatingen zijn gedaan, overweegt de rechtbank het volgende. De reikwijdte van deze context wordt gevormd door het recht op vrijheid van meningsuiting als bedoeld in artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Onder omstandigheden kan de context waarin een bepaalde uitlating is gedaan het strafbare karakter van die uitlating wegnemen. Hiervan kan sprake zijn wanneer de uitlating een bijdrage levert aan een publiek debat of wanneer deze een uiting is van artistieke expressie. Het antwoord op de vraag of een uitlating een bijdrage levert aan een maatschappelijk debat, is onder meer afhankelijk van de vorm en de inhoud van de uitlating.
De rechtbank stelt vast dat de uitlatingen van verdachte in geschreven of gesproken vorm zijn vervlochten in toespraken, berichten, video’s of liederen. Uit het dossier blijkt geenszins dat uitlatingen in de context van enig publiek debat zijn gedaan. Het enige doel achter de uitlatingen lijkt te zijn om de denkbeelden van gelijkgestemden te bekrachtigen, te verspreiden en te versterken. De gekozen bewoordingen zijn dermate extreem en ongefundeerd dat deze een publiek debat, waarvan zoals gezegd niet is gebleken, op geen enkele wijze bevorderen. Naar het oordeel van de rechtbank kunnen de uitlatingen evenmin als een uiting van artistieke expressie worden beschouwd. Nog los van het feit dat verdachte zich in zijn schriftelijke verklaring niet expliciet op zijn artistieke vrijheid heeft beroepen, is de rechtbank van oordeel dat verdachte deze vrijheid kennelijk misbruik heeft om beledigingen te uiten. Met zijn uitlatingen heeft verdachte de grenzen van het recht van vrijheid van artistieke expressie ruimschoots overschreden.
Het vorengaande brengt de rechtbank tot de slotsom dat de bredere context waarbinnen verdachte zijn uitlatingen heeft gedaan, het strafbare karakter van zijn uitlatingen niet wegnemen. De derde vraag van het beoordelingskader hoeft daarom niet meer te worden beantwoord. De conclusie is dan ook dat wettig en overtuigend kan worden bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het onder 1 en 2 ten laste gelegde.