Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Civiel recht
handelskamer
locatie Utrecht
zaaknummer / rolnummer: C/16/556840 / KG ZA 23-250
Vonnis in kort geding van 12 juli 2023
in de zaak van
1.[eiseres sub 1] ,
wonende te [woonplaats] ,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
ONEIRI B.V.,
gevestigd te Huizen,
eiseressen,
advocaten mr. M.E. Verwoert en mr. L.K. Rutgers te Amsterdam,
tegen
[gedaagde],
wonende te [woonplaats] ,
gedaagde,
niet verschenen.
Eiseressen worden hierna afzonderlijk [eiseres sub 1] en Oneiri en gezamenlijk [eiseres c.s.] genoemd. Gedaagde wordt hierna [gedaagde] genoemd.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 16 juni 2023 met producties 1 tot en met 15
- de op 26 juni 2023 van [eiseres c.s.] ontvangen aangevulde productie 15 (proceskostenoverzicht)
- de mondelinge behandeling van 28 juni 2023.
1.2.
Op de zitting is bepaald dat er op 12 juli 2023 een vonnis komt.
2.Waar gaat de zaak over?
2.1.
[eiseres sub 1] heeft meerdere boeken, artikelen, blogs en andere teksten geschreven over het thema “slapen” bij jonge kinderen. In al het materiaal staat de door [eiseres sub 1] ontwikkelde droomritme-methode centraal. Er bestaat ook een opleiding tot droomritmecoach.
2.2.
Oneiri is de uitgever van de boeken van [eiseres sub 1] en houder van het Benelux woord/beeldmerk DROOMRITMECOACH.
2.3.
[gedaagde] verkoopt - via haar website - het E-book “Liefdevol slapen – De basis” (hierna: het E-book). Op haar Instagram-pagina prijst zij dit boek aan en is een link naar de website te vinden. In het boek van [gedaagde] komen onderwerpen aan bod die onderdeel uitmaken van de droomritme-methode van [eiseres sub 1] . Ook wordt op drie pagina’s van het boek gebruik gemaakt van de woorden “droomritme” en/of “droomritmes” en/of “droomritme-methode” (namelijk op de pagina met de kop “lieve Ouder,”, op de hoofdstukpagina met daarop het woord “Droomritme” en een afbeelding van een ster en op de pagina daarna).
2.4.
[eiseres c.s.] vindt dat [gedaagde] met haar E-book inbreuk maakt op het auteursrecht van [eiseres sub 1] , doordat [gedaagde] :
- teksten van [eiseres c.s.] heeft overgenomen, voornamelijk uit het boek “baby in een droomritme. Lekker slapen zonder huilen” van [eiseres sub 1] , maar ook uit een aantal losse artikelen/blogs/websites;
- de droomritme-methode van [eiseres c.s.] heeft overgenomen en aangepast op een manier waar [eiseres sub 1] niet achter staat.
2.5.
[eiseres c.s.] vindt dat [gedaagde] met haar E-book inbreuk maakt op het merkenrecht van Oneiri, omdat:
- de tekens “droomritme”, “droomritmes” en “droomritme-methode” in de tekst van het E-boek van [gedaagde] voorkomen.
2.6.
[eiseres c.s.] vordert in dit kort geding, kort samengevat, dat [gedaagde] :
het E-boek niet meer mag verkopen;
het teken “droomritme” niet meer mag gebruiken;
informatie aan [eiseres c.s.] moet geven over het aantal E-boeken dat zij heeft verkocht en de winst die zij daarmee heeft gemaakt;
een rectificatie plaatst op haar website en haar Instagram-pagina, waarin staat:
- dat zij onrechtmatig gebruik heeft gemaakt van teksten uit de droomritme-methode van [eiseres sub 1] en het merk van Oneiri;
- dat zij niet de opleiding tot Droomritmecoach heeft gevolgd en geen toestemming had om van die methode gebruik te maken, en;
- dat zij de methode heeft gewijzigd op een manier waar [eiseres sub 1] niet achter staat;
een e-mail moet sturen aan de afnemers van het E-boek, waarin staat:
- dat zij met het E-boek inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiseres sub 1] op de droomritme-methode en op het merk DROOMRITMECOACH;
- dat zij de droomritme-methode heeft aangepast;
-dat zij de afnemer verzoekt het E-boek van de computer te verwijderen, en;
- dat zij het aankoopbedrag zal terugstorten.
een dwangsom aan [eiseres c.s.] moet betalen van € 10.000,- of € 5.000,- per keer dat zij zich niet aan A tot en met F houdt;
de volledige proceskosten aan [eiseres c.s.] vergoedt, vermeerderd met de wettelijke rente.
3.Wat vindt de voorzieningenrechter ervan?
3.1.
[gedaagde] is niet verschenen op de zitting. De dagvaarding en de betekening daarvan voldoen aan de eisen die de wet daaraan stelt. Daarom wordt verstek verleend tegen [gedaagde] .
3.2.
Dat er verstek is verleend, betekent dat er in deze procedure alleen rekening wordt gehouden met wat [eiseres c.s.] over de vorderingen heeft gezegd. Dat betekent echter niet dat alle vorderingen (volledig) kunnen worden toegewezen. De voorzieningenrechter moet uitsluiten dat de vorderingen onrechtmatig of ongegrond zijn.
3.3.
De voorzieningenrechter is van oordeel dat een aantal vorderingen (deels) ongegrond zijn. Er is sprake van inbreuk op het auteursrecht van [eiseres c.s.] ten aanzien van minder teksten dan [eiseres c.s.] heeft aangegeven. De onder E gevorderde rectificatie en recall worden afgewezen. Ook de overige vorderingen worden soms op punten afgewezen (en dus in aangepaste vorm toegewezen). Hieronder staat waarom. Verder zijn de vorderingen op het eerste gezicht niet ongegrond of onrechtmatig.
Spoedeisend belang
3.4.
[eiseres c.s.] moet een spoedeisend belang hebben bij haar vorderingen. Dat heeft zij, omdat het gaat om een gestelde doorlopende inbreuk op haar auteurs- en merkrechten.
Auteursrechtinbreuk? Deels
3.5.
De voorzieningenrechter stelt het volgende voorop. Op de zitting heeft [eiseres c.s.] uitgelegd dat zij in deze procedure geen beroep doet op auteursrechten op de droomritme-methode zelf, maar alleen op de auteursrechten van de teksten waarin de droomritme-methode is uitgewerkt. Dat op die teksten auteursrecht rust, komt de voorzieningenrechter niet ongegrond voor.
3.6.
Volgens [eiseres c.s.] blijkt uit haar productie 13 op welke teksten [gedaagde] inbreuk heeft gemaakt. In die productie staan links de teksten van [eiseres c.s.] weergegeven en rechts de teksten van [gedaagde] . De voorzieningenrechter heeft productie 13 bekeken en op de zitting met [eiseres c.s.] besproken. Hij trekt daaruit de onderstaande conclusies.
Toetsingskader
3.7.
[eiseres c.s.] stelt aan de hand van het totaalindrukkencriterium dat er sprake is van auteursrechtinbreuk, maar de voorzieningenrechter zal dat criterium niet gebruiken. De Hoge Raad heeft het totaalindrukkencriterium toegepast bij werken van toegepaste kunst (gebruiksvoorwerpen) en zich nog niet uitgelaten over de vraag of dit criterium ook bij andere werken kan/moet worden toegepast. Er bestaat discussie over wat het antwoord op deze vraag zou moeten zijn. De voorzieningenrechter vindt het in dit geval het meest passend dit criterium niet te hanteren. Hij zal dus alleen beoordelen of er auteursrechtelijk beschermde trekken van de teksten van [eiseres sub 1] door [gedaagde] zijn genomen en niet of dit, als dat het geval is, tot dezelfde totaalindruk leidt. Dit houdt in dat niet wordt gekeken of het gehele E-boek van [gedaagde] een zelfde totaalindruk maakt als het gehele boek/artikel/ blog etc. van [eiseres sub 1] , maar dat de tekstdelen van [gedaagde] - die volgens [eiseres c.s.] inbreukmakend zijn - worden vergeleken met de tekstdelen van [eiseres c.s.] waar deze volgens haar inbreuk op maken.
Inbreuk
3.8.
Voor de tekst uit het E-book, die staat op pagina’s 1, 2, 3 en 13 van productie 13, de eerste ingekaderde tekst op pagina 15 van productie 13 en de slogan “
It’s sleepteaching, not sleeptraining” op pagina 16 van die productie, geldt dat deze teksten te letterlijk door [gedaagde] zijn overgenomen.
It’s sleepteaching, not sleeptraining” op pagina 16 van die productie, geldt dat deze teksten te letterlijk door [gedaagde] zijn overgenomen.
Geen inbreuk
3.9.
Voor de overige pagina’s geldt dat er door [eiseres c.s.] regelmatig een paar woorden zijn onderstreept in de eigen tekst, links weergegeven op de pagina. In het geval er woorden zijn onderstreept, heeft de voorzieningenrechter alleen naar die woorden gekeken, omdat op de zitting is gebleken dat daar de nadruk voor [eiseres c.s.] ligt. Als er geen woorden zijn onderstreept, heeft de voorzieningenrechter (globaal) naar de gehele tekst gekeken. Voor deze (al dan niet onderstreepte) woorden/teksten, geldt dat er geen inbreuk is, omdat:
a. er slechts een paar woorden in de tekst van [gedaagde] overeenkomen met de tekst van [eiseres c.s.] , maar dat verbaast niet want het gaat om hetzelfde onderdeel van de droomritme-methode. Er is echter geen beroep gedaan op de bescherming van die methode. Alleen op de uitwerking daarvan in tekst en van die tekst is voldoende afstand genomen door [gedaagde] .
b. er door [gedaagde] woorden zijn gebruikt die in de context behoorlijk voor de hand liggen.
Voorbeelden van a en b:
- op pagina 4 is alleen “2-3-4” en “2-3-3-3” hetzelfde;
- op pagina 5 zijn alleen de woorden “circadiaans”, “homeostatisch” en “wakkertijden” onderstreept en overeenkomend;
- op pagina 6 en 7 komen alleen de woorden “slaapsignalen”, “gapen”, “wrijven”, “jengelen”, “huilen”, en “wegkijken” overeen;
- op pagina 10 zijn de woorden “knuffelen”, “slaapzakje” en “kus” hetzelfde, en;
- op pagina 12 is alleen de term “1-op-1” gelijk.
c. er in productie 13 soms zinnen zijn onderstreept die niet (nagenoeg) zijn overgenomen door [gedaagde] , zoals:
- op pagina 8 “
- op pagina 11 “
- op pagina 14 “
- op pagina 19 “
Merkinbreuk? Ja
3.10.
[eiseres c.s.] zegt dat er op grond van artikel 2.20 lid 1 sub d BVIE inbreuk wordt gemaakt op het merk “DROOMRITMECOACH” door het gebruik van de tekens “droomritme(s)” en “droomritme-methode”. Die tekens zijn niet identiek aan het merk. Artikel 2.20 lid 1 sub d BVIE noemt alleen het geval dat het teken identiek is aan het merk, maar het is verdedigbaar dat de bescherming van sub d niet beperkt hoort te zijn tot deze situatie en ook geldt als het teken overeenstemt met (lees: veel lijkt op) het merk. Dit is dus geen belemmering voor toewijzing.
Vorderingen
3.11.
Vordering A is te ruim, gelet op de omvang van de auteursrechtinbreuk. Er wordt alleen toegewezen dat [gedaagde] de inbreukmakende delen van het E-boek niet meer mag gebruiken. Dit zijn de teksten die worden genoemd in overweging 3.8 van dit vonnis.
3.12.
Ook vordering B is te ruim geformuleerd, gelet op de omvang van de merkinbreuk. Er zal alleen worden toegewezen dat [gedaagde] het gebruik van de inbreukmakende tekens “droomritme(s)” en “droomritme-methode” in het E-book moet staken en gestaakt houden.
3.13.
Vordering C wordt toegewezen exclusief het gedeelte “vergezeld van alle relevante documenten”. Die zinsnede is te onbepaald en levert executieproblemen op, mede nu aan deze vordering een dwangsom wordt verbonden.
3.14.
De onder D gevorderde rectificatie wordt toegewezen met een aangepaste en ingeperkte tekst en voor een beperktere periode (zie “De beslissing”). Voor het meerdere is geen grond.
3.15.
De onder E gevorderde verzending van een e-mail, waarvan de inhoud is op te vatten als een rectificatie voorafgaand aan een recall, wordt afgewezen. De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat de afnemers van het E-boek (voornamelijk) particulieren zijn. Op grond van artikel 28 lid 1 jo. 29 lid 1 Aw is het niet mogelijk om een recall te doen bij consumenten. In artikel 2.22 lid 1 BVIE staat “terugroeping uit het
handelsverkeer”. Dat suggereert dat ook merkenrechtelijk geen grondslag bestaat voor een recall bij consumenten. [eiseres c.s.] heeft niet gesteld dat zij belang heeft bij een afzonderlijke rectificatie, die niet dient als inleiding tot een recall.
handelsverkeer”. Dat suggereert dat ook merkenrechtelijk geen grondslag bestaat voor een recall bij consumenten. [eiseres c.s.] heeft niet gesteld dat zij belang heeft bij een afzonderlijke rectificatie, die niet dient als inleiding tot een recall.
3.16.
De onder F gevorderde dwangsom wordt ambtshalve beperkt op de manier die in “De beslissing” staat.
Proceskosten
3.17.
[gedaagde] krijgt grotendeels ongelijk en moet daarom de proceskosten van [eiseres c.s.] betalen. [eiseres c.s.] vordert veroordeling in de volledige proceskosten ex artikel 1019h Rv. Op grond van dat artikel wordt de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. Bij de vaststelling van de redelijke en evenredige kosten gaat de voorzieningenrechter uit van de door de rechtbank gehanteerde Indicatietarieven in IE-zaken.
[eiseres c.s.] heeft een kostenoverzicht overgelegd van € 16.828,98 exclusief griffierecht. Zij zegt dat er voor het salaris van haar advocaten moet worden uitgegaan van het tarief voor een normaal kort geding: € 15.000,-, en beperkt haar vordering tot dit bedrag.
De voorzieningenrechter vindt in dit geval echter passender het (maximum)tarief voor een eenvoudig kort geding: € 6.000,-. Weliswaar is er sprake van twee IE-grondslagen (auteursrecht en merkenrecht), maar die zijn beperkt van omvang en het feitencomplex is eenvoudig en bij beide grondslagen gelijk: het gaat om een (beperkt) aantal teksten in het E-boek van [gedaagde] . Bovendien is er geen inhoudelijk verweer gevoerd door [gedaagde] , ook niet in het voortraject. In de dagvaarding en de producties gaat het voor een heel groot deel over de droomritme-methode van [eiseres sub 1] , maar de (auteursrechtelijke) bescherming daarvan wordt niet ingeroepen. Voor zover er extra kosten zijn gemaakt, omdat [eiseres c.s.] twee advocaten heeft, zijn die kosten niet noodzakelijk.
3.18.
In het door [eiseres c.s.] overgelegde kostenoverzicht staan verschotten opgenomen voor de deurwaarder van € 169,38 en voor een koerier van € 97,60. Voor de deurwaarderskosten is niet te herleiden waarom het bedrag hoger is dan de in de dagvaarding opgenomen betekeningskosten van € 107,32. Daarom wordt dit lagere bedrag toegewezen. Koerierskosten vallen niet onder verschotten zoals bedoeld in de Indicatietarieven, dus die worden niet toegewezen.
3.19.
De kosten van [eiseres c.s.] worden daarom begroot op:
- betekening oproeping € 107,32
- griffierecht 676,00
- salaris advocaat
6.000,00
6.000,00
Totaal € 6.783,32
3.20.
De over de proceskosten gevorderde wettelijke rente wordt toegewezen op de manier die in “De beslissing” staat.
4.De beslissing
De voorzieningenrechter
4.1.
verleent verstek tegen de niet verschenen [gedaagde] ,
4.2.
beveelt [gedaagde] om binnen 24 uur na betekening van dit vonnis het gebruik van de in 3.8 genoemde teksten in het E-book te staken en gestaakt te houden,
4.3.
beveelt [gedaagde] om binnen 24 uur na betekening van dit vonnis het gebruik van de tekens “droomritme”, “droomritmes” en “droomritme-methode” in het E-book te staken en gestaakt te houden,
4.4.
beveelt [gedaagde] om binnen twee weken na betekening van dit vonnis aan de advocaten van [eiseres c.s.] mee te delen:
- hoeveel exemplaren van het E-book [gedaagde] heeft verkocht en tegen welke prijs, en;
- welke winst zij in totaal met de verkoop van het E-book heeft behaald,
4.5.
beveelt [gedaagde] om binnen twee dagen na betekening van dit vonnis een rectificatie te plaatsen op haar Instagram-account “ [Instagram-account naam] ” en bovenaan op de homepage van de website www. [Instagram-account naam] .com, onmiddellijk zichtbaar, in zwart gedrukt lettertype Arial grootte 14 tegen een witte achtergrond, voor de duur van één maand, met de tekst:
“RECTIFICATIE SLAAPGIDS:
Op last van de voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland bericht het volgende. Ik heb in mijn slaapgids “Liefdevol slapen – De basis” onrechtmatig gebruik gemaakt van teksten van [eiseres sub 1] over de Droomritme Methode. Daarmee heb ik auteursrechtinbreuk gepleegd. Ik heb in mijn slaapgids ook onrechtmatig gebruik gemaakt van het merk “DROOMRITMECOACH” van Oneiri B.V.
Groet,
[Instagram-account naam] ”
4.6.
veroordeelt [gedaagde] om aan [eiseres c.s.] een dwangsom te betalen van € 500,00 voor iedere dag of gedeelte daarvan dat zij niet aan de in 4.1 en/of 4.2 en/of 4.3 en/of 4.4 en/of 4.5 uitgesproken hoofdveroordelingen voldoet, tot een maximum van € 20.000,00 is bereikt,
4.7.
bepaalt dat geen dwangsommen zullen worden verbeurd voor zover dit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar moet worden geacht, in aanmerking genomen de mate waarin aan het vonnis is voldaan, de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid van de overtreding,
4.8.
veroordeelt [gedaagde] in de proceskosten, aan de zijde van [eiseres c.s.] tot op heden begroot op € 6.783,32, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang van de vijftiende dag na de datum van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
4.9.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
4.10.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door voorzieningenrechter mr. J.A. Schuman, bijgestaan door griffier mr. M. Braam, en in het openbaar uitgesproken op 12 juli 2023 door voorzieningenrechter mr. R.A. Steenbergen. [1]