ECLI:NL:RBMNE:2023:2158

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Strafrecht

Zittingsplaats Utrecht

Parketnummers: 16-156533-21 en 16-331818-21 (gev. ttz)

Vonnis van de meervoudige kamer van 11 mei 2023

in de strafzaak tegen

[verdachte],

geboren op [geboortedatum 1] 2000 te [geboorteplaats 1] ,

wonende aan de [adres 1] , [woonplaats] ,

thans gedetineerd in de [verblijfplaats] ,

hierna: verdachte.

1.ONDERZOEK TER TERECHTZITTING

Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 28 september 2021, 1 november 2021, 12 januari 2022, 22 juni 2022, 14 oktober 2022 en de inhoudelijke behandelingen van 6, 9, 13, 14 en 16 februari 2023. Het onderzoek ter terechtzitting is gesloten op 20 maart 2023. Verdachte was niet bij de inhoudelijke behandeling aanwezig, maar zijn raadsman acht zich bepaaldelijk gevolmachtigd, waardoor juridisch gezien sprake is van een vonnis op tegenspraak. Op 31 maart 2023 heeft de rechtbank het onderzoek heropend en is het onderzoek ter terechtzitting direct hervat en voortgezet op 20 april 2023. Het onderzoek ter terechtzitting is opnieuw gesloten op 28 april 2023.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering en standpunten van de officier van justitie mr. H.C. van Ooijen en van hetgeen zijn gemachtigd raadsman mr. J.P.M. Denissen, advocaat te Eersel, naar voren hebben gebracht.

2.INLEIDING ONDERZOEK 31NIX20

In de periode van 3 november 2019 tot 29 februari 2020 werden in diverse plaatsen in Duitsland acht (pogingen tot) plofkraken van geldautomaten gepleegd. Begin maart 2020 werd er via een Europees Onderzoeksbevel, afkomstig van de Staatsanwaltschaft Osnabrück, informatie ontvangen over een aantal gepleegde plofkraken in de deelstaat Nedersaksen. Bij in ieder geval twee van de opgeblazen pinautomaten was de aanval gericht op een pinautomaat van de firma Wincor Nixdorf, type Procash 4000. Bij deze plofkraken werd geen geld buitgemaakt. Van de andere zes plofkraken slaagden er drie.

Eind januari 2020 werd er door een man, die opgaf te zijn genaamd [A] , bij een bedrijf in Duitsland via het mailadres [email-adres] een pinautomaat besteld van het merk Wincor Nixdorf, type Procash 4000. Ook is er door de besteller contact gelegd met het bedrijf middels het telefoonnummer: [telefoonnummer 1] . " [A] " hoefde geen speciale uitvoering, wilde een zogenaamde "Reloader" en wilde deze "zo snel mogelijk" hebben. De rekening moest worden verstuurd en op naam gezet worden van de firma [firmanaam] , [adres 2] , [vestigingsplaats] in Spanje. De pinautomaat moest geleverd worden op het adres [adres 3] te [plaats 1] .

Naar aanleiding van bovenstaande bevindingen vermoedden de Duitse autoriteiten dat de pinautomaat van dit type werd aangeschaft om deze technisch te onderzoeken en voor proefontploffingen te benutten, teneinde in de toekomst succesvolle aanvallen op geldautomaten voor te bereiden en uit te voeren.

Vervolgens is een onderzoek gestart dat zich aanvankelijk richtte op het achterhalen van de identiteit van [A] . Op basis van diverse onderzoeksbevindingen was het vermoeden van de politie dat dit [medeverdachte 1] betrof. Door de Duitse politie werd er plaatsbepalings- en afluisterapparatuur in de betreffende pinautomaat geplaatst. Deze pinautomaat werd daadwerkelijk geleverd op de [adres 3] in [plaats 1] .

Tussen 19 maart 2020 en 14 juli 2020 worden er nog eens vijf pinautomaten besteld en geleverd op de [locatie] .

Op basis van onderzoeksbevindingen uit Duitsland en Nederland is op 1 april 2020 het onderzoek Nix gestart. Gedurende het onderzoek zijn de volgende verdachten in beeld gekomen: [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] , [medeverdachte 3] , [verdachte] , [medeverdachte 4] , [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] . [medeverdachte 1] is op [overlijdensdatum] 2020 overleden na een explosie op de [adres 3] te [plaats 1] , waardoor zijn vervolging op grond van artikel 69 van het Wetboek van Strafrecht is komen te vervallen. De bevindingen naar aanleiding van zijn overlijden zijn vastgelegd in Zaaksdossier 8. Het gehele onderzoek is vastgelegd in 10 zaaksdossiers. In het onderstaande overzicht is schematisch weergegeven welke personen in welk zaaksdossier verdachte zijn.

Zaaksdossier 1: Deelname aan crimineel samenwerkingsverband (CSV)

Zaaksdossier 2: Plofkraak Wachtendonk (Duitsland)

Zaaksdossier 3: Poging plofkraak Geldern (Duitsland)

Zaaksdossier 4: Poging Plofkraak Alpen-Veen (Duitsland)

Zaaksdossier 5: Brandstichting Audi S5 Cabrio Vlijmen

Zaaksdossier 6: Aantreffen Audi A27

Zaaksdossier 7: Diefstal, brand Audi RS4 [kenteken 1]

Zaaksdossier 8: Explosie [adres 3] [plaats 1]

Zaaksdossier 9: Aantreffen explosieven [plaats 6]

Zaaksdossier 10: Dodelijk ongeval A2

Zaaksdossier

Verdachten

[medeverdachte 2]

[medeverdachte 3]

[verdachte]

[medeverdachte 4]

[medeverdachte 5]

[medeverdachte 6]

3.TENLASTELEGGING

De tenlastelegging is op de zitting van 12 januari 2022 gewijzigd. De gewijzigde tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt, kort en feitelijk weergegeven, neer op het volgende:

16-156533-21

Feit 1: deelneming aan een criminele organisatie in de periode van 1 augustus 2020 tot en met 15 april 2021 te Nederland en Duitsland met [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 6] en/of [medeverdachte 4] en/of [medeverdachte 3] en/of [medeverdachte 5] en/of anderen, welke organisatie tot oogmerk had het plegen misdrijven, te weten het plegen van plofkraken;

Feit 2: hij zich in de periode van 1 augustus 2020 tot en met 15 april 2021 te Nederland en/of Duitsland samen met anderen schuldig heeft gemaakt aan de voorbereiding van plofkraken;

Feit 3: hij op 8 augustus 2020 te Wachtendonk (Duitsland) samen met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] een ontploffing teweeg heeft gebracht in een geldautomaat van de Sparkasse bank door explosieven aan te brengen in die geldautomaat, terwijl gemeen gevaar voor goederen en/of levensgevaar en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor personen te duchten was;

Feit 4: hij op 8 augustus 2020 te Wachtendonk (Duitsland) samen met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] een geldbedrag (van ongeveer 167.000 euro) heeft weggenomen uit een geldautomaat van de Sparkasse bank door middel van braak en/of verbreking;

Feit 5: hij op 8 augustus 2020 te Wachtendonk (Duitsland) samen met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] een gebouw heeft vernield door explosieven aan te brengen en de geldautomaat van de Sparkasse bank te laten exploderen, terwijl gemeen gevaar voor goederen en/of levensgevaar en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor personen te duchten was;

Feit 6: hij op 4 september 2020 te Geldern (Duitsland) samen met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] heeft geprobeerd geld uit een automaat van de Sparkasse bank weg te nemen door middel van braak en/of verbreking;

16-331818-21

(hierna feit 7): hij op 31 oktober 2020 te Alpen-Veen (Duitsland) samen met [medeverdachte 3] heeft geprobeerd geld uit een automaat van de Volksbank am Niederrhein weg te nemen door middel van braak en/of verbreking.

4.VOORVRAGEN

De dagvaarding is geldig, de rechtbank is bevoegd tot kennisneming van het ten laste gelegde, de officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging van verdachte en er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.

5.WAARDERING VAN HET BEWIJS

5.1.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht alle ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend te bewijzen. Blijkens haar aan de rechtbank overgelegde schriftelijke requisitoir baseert de officier van justitie de bewezenverklaring - kort gezegd - op de eigen verklaringen van verdachte afgelegd bij de politie, de OVC-gesprekken, de TAP-gesprekken en de telecomgegevens. Tot slot stelt de officier van justitie zich op het standpunt dat de ten laste gelegde periode van de voorbereidingshandelingen moet worden verkort, namelijk tot 1 november 2020.

5.2.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft vrijspraak bepleit van het onder feit 7 ten laste gelegde. Daarnaast verzoekt de raadsman verdachte ten aanzien van het crimineel samenwerkingsverband, ten laste gelegd onder feit 1, partieel vrij te spreken voor de periode vanaf 5 september 2020. Ook wordt verzocht de periode van de voorbereidingshandelingen ten laste gelegd onder feit 2 te verkorten, namelijk tot 31 oktober 2020. De raadsman refereert zich aan het oordeel van de rechtbank ten aanzien van feit 4 en feit 6. Dit geldt ook voor het merendeel ten aanzien van feit 3 en feit 5, maar verzocht wordt verdachte partieel vrij te spreken van het onder die feiten ten laste gelegde levensgevaar en/of zwaar lichamelijk letsel voor toevallige voorbijgangers en/of bewoners.

5.3.

Het oordeel van de rechtbank^[1]

5.3.1

Algemeen

De rechtbank bespreekt hieronder de gebezigde bewijsmiddelen en zal hier per feit vervolgens een bewijsoverweging aan wijden. De rechtbank begint met de bespreking van de ten laste gelegde feiten die zien op de plofkraak gepleegd in Wachtendonk op 8 augustus 2020 (zaaksdossier 2), gevolgd door de poging plofkraak in Geldern (zaaksdossier 3) en de poging plofkraak in Alpen-Veen (zaaksdossier 4). Daarna zullen de voorbereidingshandelingen weergegeven onder feit 2 besproken worden en tot slot het crimineel samenwerkingsverband (zaaksdossier 1).

Ondanks het feit dat voor meerdere tenlastegelegde feiten verdachte een bekennende verklaring heeft afgelegd bij de politie en de verdediging zich voor een aantal feiten heeft gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank en geen vrijspraak heeft bepleit, zal de rechtbank desondanks niet volstaan met het opsommen van de bewijsmiddelen. Dat heeft ermee te maken dat vonnis onderdeel uitmaakt van de megastrafzaak 31NIX20, waarbij de bewijsmiddelen in vonnissen van medeverdachten ten aanzien van dezelfde verdenkingen wél uitgewerkt moesten worden. Om die reden heeft de rechtbank in deze met elkaar samenhangende vonnissen voor eenzelfde opzet gekozen.

De rechtbank gaat op grond van wettige bewijsmiddelen van de volgende feiten en omstandigheden uit, welke bewijsmiddelen telkens slechts worden gebezigd tot het bewijs van dat ten laste gelegde feit waarop deze blijkens de inhoud kennelijk betrekking hebben. Sommige onderdelen van de bewijsmiddelen hebben niet betrekking op alle feiten, maar op één of meerdere feiten.

5.3.2

Identificatie

Veel van het bewijsmateriaal in het onderzoek 31Nix20 bestaat uit afgeluisterde telefoongesprekken en opnames vertrouwelijke communicatie (OVC), waarin de afgeluisterde personen elkaar en anderen veelal met bijnamen aanspreken. De rechtbank gaat daarom eerst in op de koppeling van specifieke telefoonnummers en bijnamen aan de verschillende verdachten in het onderzoek.

Telefoonnummers

In het onderzoek 31NIX20 zijn verschillende telefoongesprekken opgenomen en afgeluisterd. Dit betreffen onder andere gesprekken gevoerd met en door de gebruikers van de onderstaande nummers.

Uit het proces-verbaal bevindingen inhoudende de telefonische contacten van [medeverdachte 6] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[2]:

Sinds 5 september 2020 werden de gesprekken van het telefoonnummer
[telefoonnummer 2]

geïntercepteerd. Uit de opgenomen en beluisterde tapgesprekken is gebleken dat het

telefoonnummer in gebruik is bij [medeverdachte 6] , geboren op [geboortedatum 2] -1991. Uit onderzoek is gebleken dat [medeverdachte 6] een vriendin betrof van [medeverdachte 1] .

Uit diverse tapgesprekken is gebleken dat [medeverdachte 6] telefonisch contact heeft met de gebruiker van het telefoonnummer [telefoonnummer 3] . Deze persoon wordt door [medeverdachte 6] zowel [bijnaam 1] als [verdachte] genoemd. In een tapgesprek geeft de gebruiker van het telefoonnummer [telefoonnummer 3] aan woonachtig te zijn op nummer [adres 1] . In politiesystemen wordt opgegeven dat het telefoonnummer [telefoonnummer 3] in gebruik is bij: [verdachte] , geboren op [geboortedatum 1] -2000, wonende [adres 1] , [woonplaats] . Gezien het bovenstaande is het aannemelijk dat [verdachte] de gebruiker is van het telefoonnummer
[telefoonnummer 3].

Uit opgenomen en beluisterde telefoongesprekken blijkt dat [medeverdachte 6] geregeld telefonisch contact heeft met de gebruiker van het telefoonnummer [telefoonnummer 4] welke door haar [bijnaam 5] (fon) wordt genoemd. Uit de tapgesprekken is gebleken dat [bijnaam 5] eveneens een contact was van [medeverdachte 1] . Het telefoonnummer
[telefoonnummer 4]staat blijkens CIOT op naam van [medeverdachte 2] , [adres 4] te [plaats 7] .

Uit de verklaring van [medeverdachte 2] afgelegd op de zitting van 6 februari 2023 blijkt – zakelijke weergegeven – het volgende^[3]:

De voorzitter vraagt verdachte of hij de gebruiker is van het telefoonnummer eindigend op

[telefoonnummer 4] . De verdachte antwoordt dat dit zijn telefoonnummer is.

Uit het proces-verbaal bevindingen inhoudende identificatie gebruiker [telefoonnummer 5] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[4]:

[telefoonnummer 5] : Na het beluisteren en uitwerken van de gesprekken kan worden gesteld dat de gebruiker van dit toestel is:

Achternaam: [medeverdachte 3]

Voornamen: [medeverdachte 3]

Geboren: [geboortedatum 3] 2000

Uit de bevraging van het nummer [telefoonnummer 5] bij het CIOT blijkt dat het nummer is afgegeven aan

bovengenoemde [medeverdachte 3] . Het betreft een abonnement afgesloten bij de provider Tele2.

Uit het proces-verbaal bevindingen inhoudende identificatie gebruiker [telefoonnummer 6] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[5]:

[telefoonnummer 6] : Na het beluisteren en uitwerken van de gesprekken kan worden gesteld dat de gebruiker van dit toestel is:
Achternaam: [medeverdachte 4]
Voornamen: [medeverdachte 4]

Geboren: [geboortedatum 4] 1997
Uit het bevragen van het nummer [telefoonnummer 6] bij het CIOT blijkt dat het nummer is afgegeven aan bovengenoemde [medeverdachte 4] . Het betreft een abonnement afgesloten bij de provider T-Mobile.

Uit het proces-verbaal bevindingen inhoudende identificatie gebruiker [telefoonnummer 1] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[6]:

Uit onderzoek is gebleken dat het mobiele nummer [telefoonnummer 1] ( [telefoonnummer 1] ) in gebruik was bij [medeverdachte 1] .

De rechtbank komt op basis van de bovenstaande bewijsmiddelen tot de conclusie dat de volgende telefoonnummers toebehoren aan de volgende personen:

 + [telefoonnummer 2] : + [telefoonnummer 2] : [medeverdachte 6] ;

 + [telefoonnummer 2] : + [telefoonnummer 3] : [verdachte] ;

 + [telefoonnummer 2] : + [telefoonnummer 4] : [medeverdachte 2] ;

 + [telefoonnummer 2] : [telefoonnummer 5] : [medeverdachte 3] ;

 + [telefoonnummer 2] : [telefoonnummer 6] : [medeverdachte 4] ;

 + [telefoonnummer 2] : + [telefoonnummer 1] : [medeverdachte 1] .

Bijnamen

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[7]:

V: Wat voor bijnaam had [medeverdachte 3] ?

A: [bijnaam 2]

Uit het verhoor van [medeverdachte 6] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[8]:

V: Hoe werd [medeverdachte 1] genoemd?

A: [bijnaam 3] .

Uit het proces-verbaal bevindingen vaststelling identiteit [medeverdachte 5] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[9]:

Uit deze opgenomen en uitgewerkte gesprekken is gebleken dat [medeverdachte 2] zeer geregeld contact heeft met iemand die door hem “ [medeverdachte 5] ” alsmede [bijnaam 4] wordt genoemd.

Uit een OVC-gesprek in de nacht van 4 november 2020 blijkt dat [medeverdachte 2] het kenteken van de Volkswagen Polo gebruikt door [medeverdachte 5] / [bijnaam 4] uit zijn hoofd weet en noemt het kenteken [kenteken 2] . Genoemd voertuig staat op naam van de vriendin van [medeverdachte 5] . Uit 19 politiemutaties is gebleken dat de daadwerkelijke gebruiker van het voertuig [medeverdachte 5] bleek te zijn.

Uit een uitgewerkt OVC-gesprek sessienummer 12935 en 12936 blijkt dat genoemde [medeverdachte 5] een kind heeft genaamd [C] , welke op [geboortedatum 5] jarig is. Uit bevraging in de Gemeentelijke Basisadministratie is gebleken dat [medeverdachte 5] en [D] de ouders zijn van: [C] , geboren op [geboortedatum 5] -2019.

Gezien bovenstaande is aannemelijk dat als door [medeverdachte 2] met dan wel over [bijnaam 4] en of [medeverdachte 5] wordt gesproken hiermee [medeverdachte 5] wordt bedoeld.

Meerdere personen die in het onderzoek 31NIX20 een rol hebben gespeeld worden met bijnamen aangeduid in de onderlinge communicatie. Uit de bewijsmiddelen leidt de rechtbank af dat aan de volgende personen de volgende bijnamen worden toegeschreven:

 [medeverdachte 2] : [bijnaam 6] / [bijnaam 5] ;

 [medeverdachte 3] : [bijnaam 2] ;

 [verdachte] : [bijnaam 1] ;

 [medeverdachte 1] : [bijnaam 3] ;

 [medeverdachte 5] : [bijnaam 4] .

Deze bijnamen worden meermaals aangehaald in het vonnis en daarmee worden dan de bovenstaande personen bedoeld.

5.3.3

Bewijsmiddelen ten aanzien van de feiten 3, 4 en 5: Plofkraak Wachtendonk

Uit de in het Nederlands vertaalde aangifte van Sparkasse bank blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[10]:

Gebeurtenis: bijz. ernstig geval van diefstal in/uit banken, sparkassen

Gebeurtenis/delict: veroorzaken van springstofexplosie

Plaats delict: Friedensplatz 6 , 47669 Wachtendonk

Staat: Duitsland

Tijd delict:

Begin zaterdag 08-08-2020 04:30 uur

Einde zaterdag 08-08-2020 04:38 uur

Soort instelling: financiële instelling

Naam instelling: Sparkasse Krefeld , Krefeld

Het betroffen filiaal van de Sparkasse bevindt zich in het centrum van de gemeente Wachtendonk . Het filiaal bevindt zich op de begane grond van een meergezinshuis aldaar.

Op straat en de parkeerplaatsen aldaar worden ontelbare glasscherven waargenomen. Voorts liggen glasscherven en de bijhorende kozijnen van de automatenruimte op de stoep. Een aantal coupures/geldbundels ligt onder het puin.

In de binnenruimte van het filiaal is het een ravage. Tenminste een van de geldautomaten is totaal vernield, diverse metalen voorwerpen liggen op de grond. Bovendien is er een groot aantal coupures en geldbundels verspreid. Er is onder andere een deur uit het kozijn gerukt. In het gehele filiaal is een geur van omgezette springstof te ruiken.

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[11]:

A: ik ben betrokken geweest bij Wachtendonk .

(…)

A: bij Wachtendonk was ik bestuurder.

A: (…) toen zijn we met die Q3 gaan verkennen, Wachtendonk , heel ver weg eerst, bij Mac Donalds, een hokje met een rolluik.

V: pinautomaat bedoel je.

A: ja, ik zei met kinderen is gevaarlijk, zeiden ze nee in de nacht toch geen kinderen. Toen

Wachtendonk , ik zei ik wil wel de route bekijken, toen gingen we terug.

A: (…) toen gingen we naar Wachtendonk , goed gekeken of er mensen waren, (…) voor ik het wist, ik hoorde een boefffff, alles over die [bijnaam 5] heen, hun kwamen met een tas vol geld in de auto, toen gingen we weg ik zat te trillen achter het stuur, hij ging niet harder dan 200, naar een huis, tellen, ieder zijn deel.

(…)

V: met hoeveel waren jullie in Wachtendonk ?

A: ik zit alleen in de auto, we waren met 3 man in Wachtendonk .

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende:

V: het verkennen, wanneer was dat?

A: weet ik niet, paar dagen van te voren volgens mij.

V: wie deden die verkenning?

(…)

A: met [bijnaam 5] , ik heb liever niet dat ik namen noem,

V: wat zijn de dingen waar je rekening mee houdt bij de verkenning, hoe kom ik zo snel mogelijk weg?

A: ja de route.

V: en wat tref je op die route aan?

A: ja daarom ging ik 2, 3 keer rijden met die Q3.^[12]

(…)

V: als we het over Wachtendonk hebben, hoe ging dat die nacht, wanneer wist je dat je mee moest?

A: ik lag al in bed, en toen werd ik gebeld door [medeverdachte 6] . Ze zei dit is jouw dag dat je een paar tonnetjes gaat verdienen. Toen kwamen ze met de auto.

V: Bij haar voor de deur?

A: ja bij haar onder.

V: in welke auto kwamen ze aan rijden?

A: die Audi die in de fik is gestoken.

V: die S5. [medeverdachte 3] en [bijnaam 6] zaten in die auto.

A: [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] , [medeverdachte 2] reed en [medeverdachte 3] zat achterin (…) toen ik zag Wachtendonk , toen stopte ik, in een weiland ergens in de bossen, ik zeg wat gaan we doen, ja werken, ben ik erheen gereden (…)

A: hun stapten uit.

(…)

A: ik hoorde alleen ruiten eruit springen, alsof je vuurwerk in het water gooit, die druk, zag van alles naar buiten vliegen, die jongens zaten helemaal onder het glas, toen auto ging niet starten, ik dacht dadelijk die knal springen die airbags eruit, dus ik moest starten, hij ging niet harder als 200, toen naar [medeverdachte 6] gereden daar onder. (…) Toen kwam [bijnaam 3] me ophalen, hij zei topper van me, toen zijn we gaan tellen.

(…)

V: [medeverdachte 1] komt jou halen, je ziet de tas met geld, er wordt geteld, 167 duizend euro, op die locatie moet er gedeeld worden, hoeveel procent de driver?

A: iedereen kreeg even veel.

V: jij, [bijnaam 6] , [medeverdachte 3] en [bijnaam 3] .

A: ja, ik had maar achtduizend euro, niet twaalf, ik moest nog aan [medeverdachte 6] geven, want zij moest nog procenten hebben voor het aanleveren van hem bij de groep, daarom was ik zo boos geworden.

V: 167 gedeeld door vier

A: ja 41 zoiets.^[13]

Uit de verklaring van [medeverdachte 2] afgelegd op de zitting van 6 februari 2023 blijkt – zakelijke weergegeven – het volgende^[14]:

De voorzitter houdt verdachte voor dat de politie vermoedt dat hij samen met

medeverdachte [verdachte] op 6 en 7 augustus 2020 verkenningen heeft uitgevoerd in

Duitsland. [verdachte] heeft dit bij de politie bevestigd.

De verdachte antwoordt dat dit klopt. Hij heeft samen met medeverdachte [verdachte] in de Q3 op beide dagen voorverkenningen gedaan.

De voorzitter houdt verdachte voor dat er OVC-gesprekken van 6 en 7 augustus 2020,

opgenomen in de Audi Q3, zijn uitgewerkt en dat de politie vermoedt dat er

voorverkenningen werden uitgevoerd bij banken in Duitsland om plofkraken te plegen.

De voorzitter vraagt verdachte of hij hierover heeft gesproken met [verdachte] .

De verdachte antwoordt bevestigend en verklaart dat er sprake was van voorverkenningen in Duitsland om plofkraken te plegen.

De voorzitter vraagt of verdachte aanwezig was bij de plofkraak in Wachtendonk op 8

augustus 2020.

De verdachte antwoordt dat hij hierbij aanwezig was.

De voorzitter vraagt wie de auto bestuurde.

De verdachte antwoordt dat [verdachte] reed.

De voorzitter vraagt verdachte wat zijn rol was bij de plofkraak in Wachtendonk .

De verdachte antwoordt dat hij uitvoerder was.

De voorzitter houdt verdachte voor dat de politie vermoedt dat er op de dag van de

plofkraak in Wachtendonk in een Audi S5 is gereden en vraagt verdachte of dit klopt.

De verdachte geeft aan dat dit klopt.

De voorzitter vraagt of het OVC012-gesprek (pagina 320 van het zaaksdossier 1) in de

Volkswagen Polo van verdachte met sessienummer 9021N over de plofkraak in

Wachtendonk gaat.

De verdachte antwoordt dat dit gesprek over de plofkraak in Wachtendonk gaat.

De voorzitter vraagt wiens idee het was om specifiek naar de bank in Wachtendonk te gaan.

De verdachte antwoordt dat dit [medeverdachte 1] zijn idee was.

Uit het OVC012-gesprek in de Volkswagen Polo van [medeverdachte 2] met sessienummer 9021N blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[15]:

[medeverdachte 2] : Hé mattie, deze jongens, die kanker boys toen ik met hun had gewerkt.. [bijnaam 2] en die

jongen uit [plaats 6] , was voor allebei hun eerste keer.

Nnm: Oh, qua rijden.

[medeverdachte 2] : Ja. het was voor hun allebei, voor hun allebei was eerste keer een plof voor hun.

Uit het proces-verbaal bevindingen analyse Wachtendonk augustus 2020 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[16]:

Omstreeks 02.19 uur viel de [telefoonnummer 4] in gebruik bij [medeverdachte 2] stil (c.q. gaat uit). De telefoon [telefoonnummer 3] in gebruik bij [verdachte] viel om 02.38 uur stil. De [telefoonnummer 5] in gebruik bij [medeverdachte 3] viel na 00.34 uur

(Zaltbommel) stil. Later die nacht verplaatste ook de BMW van [medeverdachte 1] ( [kenteken 3] ) zich naar de [straat 6] en arriveerde daar rond 05.47 uur. Rond dat tijdstip (05.47 uur) straalde de telefoon van [verdachte] [telefoonnummer 3] ook weer aan in ‘s-Hertogenbosch (mast [straat 1] ). Later die ochtend reed de BMW weer van Den Bosch naar Nieuwegein. Rond het tijdstip dat de BMW van [medeverdachte 1] in Vianen/Nieuwegein aankwam, kwam ook het nummer in gebruik bij [medeverdachte 2] ( [telefoonnummer 4] ) weer over de mast in Utrecht ( [straat 2] ) (ca. 09.49 uur). Rond dat tijdstip kwam ook het nummer van [medeverdachte 3] [telefoonnummer 5] over de mast in Nieuwegein ( [straat 3] ).

Uit het OVC-gesprek in de woning van [medeverdachte 6] met sessienummers 20194 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[17]:

[medeverdachte 6] is in de woning met een nnman ( [bijnaam 2] ). In verwijzing naar het opgemaakte proces-verbaal vaststelling identiteit/stemherkenning [medeverdachte 3] [nummer] .amb is duidelijk geworden dat de man in de woning in onderstaand gesprek [medeverdachte 3] (bijnaam [bijnaam 2] ) betreft:

nnman: want die, [bijnaam 5] had tegen mij gezegd, ik ga weer inshallah meer ploffen, dus okay, hij is gewoon een beetje veranderd sinds die

[medeverdachte 6] : ja

nnman: sinds die doekoe heeft gepakt.

(…)

[medeverdachte 6] : Waarom had jij het bij [bijnaam 3] ? snap niet dat jij het bij [bijnaam 3] had, waarom heb je het niet bij je oom gelaten?

nnman: Niet mn oom, ik had zat plek, ik ben die dag samen met [bijnaam 3] (bijnaam [medeverdachte 1] ) in de auto, en met [bijnaam 5] (bijnaam [medeverdachte 2] ), hij zegt tegen mij, toen in Nieuwegein waren, hij zegt, waar ga je je geld houden? Ik zeg ik hou het bij mezelf, toen zei [bijnaam 5] , je kan het beter bij [bijnaam 3] laten, je weet toch is gewoon veilig, dit en dat, ging niet gewoon dit en dat.

Bewijsoverwegingen

Op grond van voorgaande bewijsmiddelen is de rechtbank van oordeel dat verdachte tezamen en in vereniging met medeverdachten [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] de plofkraak in Wachtendonk heeft gepleegd.

Gevaar voor goederen en/of levensgevaar en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel

De rechtbank dient, zowel voor feit 3 als voor feit 5, de vraag te beantwoorden of er gemeen gevaar voor goederen is ontstaan. Om dat aan te kunnen nemen dient dat gevaar ten tijde van de plofkraak naar algemene ervaringsregels voorzienbaar te zijn geweest. Hiertoe overweegt de rechtbank als volgt. Het is een feit van algemene bekendheid dat een plofkraak veel schade kan aanrichten, niet alleen aan de pinautomaat zelf maar ook aan goederen en gebouwen in de directe omgeving daarvan. De rechtbank is van oordeel dat het gelet op de kracht van een dergelijke explosie gemeen gevaar voor goederen evident te duchten was. Dat gevaar heeft zich in dit geval overigens ook gerealiseerd. Uit de foto’s van de plaats delict blijkt dat kozijnen zijn ontzet, ruiten zijn vernield en het plafond is beschadigd.

Op basis van het dossier in de onderhavige zaak kan worden vastgesteld dat boven de ruimte waarin de geldautomaat van de Sparkasse bank zich bevond en waar een ontploffing teweeg is gebracht een woning is gesitueerd. Ten tijde van de ontploffing waren twee personen aanwezig in de slaapkamer direct boven de ruimte waar de pinautomaat stond. In het dossier bevindt zich echter onvoldoende informatie om vast te stellen dat voor deze personen levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel te duchten was. Uit het dossier volgt niet dat er constructieve schade aan het gebouw is ontstaan door de ontploffing en dat daarmee instortingsgevaar dreigde. Er ontbreekt een constructierapport of een oordeel van een ter zake deskundige. Evenmin blijkt uit het dossier dat er – bijvoorbeeld – brandgevaar te duchten was. De rechtbank kan op basis van de foto’s niet vaststellen dat sprake was van levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor de bewoners van de bovenliggende woning. Ook heeft de rechtbank niet kunnen vaststellen dat sprake was van levensgevaar of zwaar lichamelijk letsel voor toevallige voorbijgangers. De ontploffing vond plaats in de nacht, omstreeks 04:30 uur. Niet is gebleken dat er mensen in de nabijheid aanwezig waren, hetgeen op dat tijdstip ook niet voorzienbaar was. Gelet hierop kan het ten laste gelegde, voor zover inhoudende dat levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten was, niet zonder meer worden afgeleid uit de bewijsmiddelen. De rechtbank zal verdachte vrijspreken van dit deel van de tenlastelegging in feiten 3 en 5.

5.3.4

Bewijsmiddelen ten aanzien van feit 6: Poging plofkraak Geldern

Uit het vertaalde proces-verbaal van bevindingen van de politie Noordrijn-Westfalen district Kleve blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[18]:

Tijd gebeurtenis:

Begin: vrijdag 04-09-2020, 02:17 uur

Einde: vrijdag 04-09-2020, 02:22 uur

Locatie gebeurtenis

Walbecker Straße 2a

47608 Geldern / Walbeek

Locatie: financiële instelling / bank / sparkasse

Sparkasse Walbeek

Vanaf buiten is te zien dat de in de voorhal aanwezige geldautomaat is beschadigd. Het omhulsel voor is opengebroken en omhoog geklapt. Voor de automaat liggen verschillende afgebroken onderdelen en een witte poederachtige substantie op de grond. Op ca. 3 meter afstand van de automaat kan een voorwerp op de grond worden waargenomen, waarbij het kennelijk om plakband met resten van wit poeder zou kunnen gaan.

Uit het vertaalde proces-verbaal bevindingen inhoudende plofkraak met TATP blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[19]:

De daders gebruikten bij de uitvoering van het strafbaar feit een zogenoemd ‘Fascia-Pack’, een met plakband omwikkeld pakje dat in dit geval met TATP was gevuld en na het open wrikken van een toegang in de geldautomaat werd geplaatst. De daders hadden bij het zoeken van dekking buiten de bank bij vergissing het ‘Fascia-Pack’ met de ontstekingskabel uit de automaat getrokken, het werd echter meteen weer in de automaat ingevoerd. Het kwam toen slechts tot een kleine detonatie, de kluis is niet open gegaan. De daders hebben de restanten van het pakje weer meegenomen en zijn zonder buit gevlucht. Een grotere hoeveelheid TATP is door het meenemen binnen in de bank en in de automaat verstrooid en aangetroffen. TATP-resten, die ter plaatse deels in grotere hoeveelheden zijn aangetroffen, zijn extreem explosief
.

Uit het testrapport aanwezigheid explosieve stoffen blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[20]:

Tijdstip delict: 04-09-2020; 02:17 - 02:22 uur

Plaats delict: 47608 Geldern , Walbeek , Walbecker Straße 2a

(..)

In beslag genomen bewijsstuk nr. 002 (..) ‘2 monsters met vermoedelijk TATP’

(..)

Bij de substantie (bewijsstuk nr. 002) gaat het om triacetontriperoxide (TATP). (..)

Uit het vertaalde proces-verbaal bevindingen inhoudende de beschrijving van de camerabeelden blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[21]:

Samengevat kan aan de hand van de video-opnames worden vastgesteld dat bij de geldautomaat twee mannelijke daders actief waren. Terwijl een dader om 02:15 uur met behulp van een rood breekijzer probeert de geldautomaat open te wrikken betreedt direct daarna een tweede dader de voorhal met in zijn hand een springstofpakketje. Omdat dader 1 de geldautomaat blijkbaar niet open kan krijgen neemt dader 2 deze taak over en opent het front van de geldautomaat. Aansluitend wordt het meegebrachte springstofpakketje in de geldautomaat ingevoerd en de kabel naar buiten verplaatst. Het pakketje wordt vervolgens tot ontploffing gebracht. Klaarblijkelijk mislukt de volledige detonatie en de daders verlaten de plaats delict om 2:17 uur. Afbeelding 1 02:15:08 uur: Dader 1 wrikt aan de gesloten glazen schuifdeur, opent deze en loopt naar de geldautomaat

Waarschijnlijk heeft voor het filiaal een derde dader in het vluchtvoertuig gewacht.

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[22]:

V: Geldern Walbeek , de M4 hoe is dat gegaan, hoe weet je dat je daarheen moet? Wordt dat van te voren besproken, hoe was de aanloop? Je bent driver geweest, hoe ging de aanleiding, dat jij die dag driver werd, je krijgt een BMW mee,

A: zelfde manier volgens mij, ik heb die auto zelf opgehaald bij [bijnaam 7] .

(…)

V: je was daar met [bijnaam 5] en [medeverdachte 3] , jullie komen terug bij de auto van [medeverdachte 1] ,

A: nee, ik heb de auto geparkeerd, ja je hebt gelijk langs de weg ja.

V: ja, eerst zijn jullie nog de auto van [medeverdachte 2] gaan halen, jullie moesten nog naar Den Dungen.

A: nee helemaal niet, o ja je hebt gelijk.

(…)

V: wat is er mis gegaan?

A: weet ik niet, pakketje had te lang gelegen of ik weet niet.

(…)

A: ik heb bewijs, ik ben de driver, [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] praten daar over mij.

Uit het proces-verbaal bevindingen inhoudende de voorverkenningen blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[23]:

In de aanloop naar de poging plofkraak in Walbeek ( Geldern ) bevonden op 2 september in de avond (ca. 20.40 uur) het nummer in gebruik bij [verdachte] [telefoonnummer 3] (mast [straat 4] ) en het nummer in gebruik bij [medeverdachte 2] [telefoonnummer 4] (mast [straat 5] ) zich beiden in ‘s-Hertogenbosch .

Vervolgens verplaatste het nummer in gebruik bij [verdachte] [telefoonnummer 3] zich in de richting van de

Nederlands-Duitse grens ter hoogte van de omgeving Venray en Venlo. En stak vervolgens de grens met Duitsland over. Het nummer van [verdachte] [telefoonnummer 3] kwam vervolgens over de masten in/bij Kaldenkirchen, Boisheim en Grefath en kwam vervolgens rond 23.18/23.19 uur weer over de Nederlandse masten. Om ca. 23.34 uur bevond de [telefoonnummer 3] zich in Venlo. Om daarna weer de grens over te gaan, waarop het nummer zich naar Wachtendonk en daarna naar Krefeld verplaatste. Vanaf Wachtendonk verplaatste de [telefoonnummer 3] zich naar Krefeld (het is dan inmiddels 3 september). Het nummer hield zich enige tijd op in Krefeld e.o., onder meer in de omgeving van diverse bankfilialen. Om ca. 01.15 uur was het nummer terug in ’s-Hertogenbosch (mast [straat 6] ).

Uit de verklaring van [medeverdachte 2] afgelegd op de zitting van 6 februari 2023 blijkt – zakelijke weergegeven – het volgende^[24]:

De voorzitter vraagt verdachte of hij op 2 september 2020 in Duitsland was.

De verdachte antwoordt bevestigend.

De voorzitter vraagt verdachte wat hij daar deed.

De verdachte antwoordt dat hij daar was voor voorverkenningen om een plofkraak te

plegen.

De voorzitter houdt verdachte voor dat [verdachte] ook heeft verklaard dat hij de dagen

voorafgaande aan de poging plofkraak op voorverkenning was.

De verdachte antwoordt dat dit klopt.

De voorzitter houdt verdachte voor dat in het OVC008-gesprek sessienummer 021630 in de

BMW in gebruik bij [medeverdachte 1] vermoedelijk een gesprek plaatsvindt met personen die buiten

de auto staan. De politie vermoedt dat eerst gesproken werd met [medeverdachte 2] en [verdachte] en dat op

een later moment [medeverdachte 3] zich hierbij gevoegd heeft. Dit gesprek vond plaats in de nacht van 4

september 2020. De voorzitter vraagt verdachte of er die nacht een ontmoeting heeft

plaatsgevonden met [medeverdachte 1] .

De verdachte antwoordt dat dit klopt.

De voorzitter vraagt verdachte of hij heeft gezegd tegen [medeverdachte 1] ‘hij is niet afgegaan’ en op

de vraag of hij bij de kluis is geweest antwoordde ‘ik kon daar niet bijkomen he, er was

geen gat niets was verwoest’ (sessienummer 021630, 04-09-2020 04:16:00).

De verdachte geeft aan dat dit klopt.

Uit het OVC008-gesprek in de BMW M140i met sessienummer 033140 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[25]:

Aan de gespreksdeelnemers maar ook uit de inhoud van onderstaand gesprek kan worden opgemaakt dat er 4 personen bij dit gesprek aanwezig zijn. [medeverdachte 1] (stemherkenning) welke zich in het voertuig bevind en 3 personen in de directe nabijheid van het voertuig. Van de 4 gespreksdeelnemers herken ik 3 personen aan hun stem te weten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] . Binnen het onderzoek heb ik meerdere malen de stemmen van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] gehoord in de OVC van de Polo van [medeverdachte 2] alsmede een langdurig gesprek tussen [medeverdachte 3] en [medeverdachte 6] .

[medeverdachte 1] stapt in voertuig, 3 nnm staan buiten voertuig,

[medeverdachte 3] : morgen nog ntv... dan moetje ff uitrusten.

Uit het OVC008-gesprek in de BMW M140i met sessienummer 021630 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[26]:

gesprek 2 nnm 1 is [bijnaam 1] buiten voertuig en [medeverdachte 1] zit in voertuig.

[medeverdachte 2] : Hij is niet afgegaan. oke en daarna ntv.

[medeverdachte 1] : ben je bij de kluis geweest.

[medeverdachte 2] : ik kon daar niet bijkomen he, er was geen gat niets was verwoest.

[medeverdachte 1] : enige wat de oplossing is 73, en dat hij 4 dagen heeft lopen wachten das enigste, als ik zeg geld maken is werken, en niet dit dat bla bla. Ik zei je hebt in je eigen kaarten gespeeld, wijze les voor volgende keer. werken is werken

(…)

[medeverdachte 1] : Wholla ik zeg tegen jou, je denkt dat je slim bent. en dan fout nee vriend we gaan het allemaal oplossen, samen ... kies .. we zijn hier met de groep als een man, als een team gezamenlijk, als we gaan verdelen is ook door vier. Dus morgen gaan die spullen gefixt worden.

[medeverdachte 2] : ntv

Uit het OVC010-gesprek in de woning van [medeverdachte 6] met sessienummer 20195 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[27]:

A: Ja en ik heb echt mijn twijfels bij deze spul,

N: waarom?

A: er is nog niks gelukt met deze spul hel, ik heb nog geen, de, hij zat, 2 keer een pakketje is meegenomen waarvan 1 mislukt, waarvan 1tje niet gebruikt, en waarvan een 3e nog niet gebruikt is.

N: En dat is in die schuur nu?

A; Ja. Dus 1 in Duitsland die niet gebruikt is, eentje hier en 1tje die niet is gelukt bij jullie,

N: En hij zit in Duitsland, nu

A: he?

N: Hij zit in Duitsland

A; Ik heb eentje in Duitsland, ik heb eentje moeten maken voor Duitsland. Voor [bijnaam 8] (fon) toen enzo, die is in Duitsland gebleven, bij die taximan, ik heb eentje gemaakt toen voor jullie, dat jullie een paar dagen later pas gingen, toen is die niet gelukt. Daarna heb ik er nog eentje gemaakt. Dat is een dag voor toen eh, dat ie beneden in de auto lag, die nu in die opslag lag, ik heb er totaal 3.

Uit het OVC012-gesprek in de Volkswagen Polo van [medeverdachte 2] met sessienummer 11029 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[28]:

[medeverdachte 3] : Het is net voorbij Stralen.

[medeverdachte 2] : Ja.

[medeverdachte 3] : Ja, die ga ik een keertje checken.

[medeverdachte 2] : In Gelderen heb je ook een RS4, waar we hebben gewerkt.

[medeverdachte 3] : Ohh...dat is in Doutzro!!

[medeverdachte 2] : Dat is ook om de hoek, bij Straelen. Letterlijk om de hoek.

Bewijsoverweging

De rechtbank leidt uit de gebezigde bewijsmiddelen af dat er, voorafgaand aan de poging tot plofkraak op 4 september 2020 in Geldern , voorverkenningen hebben plaatsgevonden bij pinautomaten in Duitsland. Deze voorverkenningen zijn uitgevoerd door [medeverdachte 2] en [verdachte] . Op 4 september 2020 is vervolgens geprobeerd een plofkraak te plegen bij de Sparkasse bank in Geldern . Uit de camerabeelden volgt dat de toegangsdeur tot het filiaal is opengebroken en vervolgens in de opengebroken pinautomaat een springstofpakketje, dat TATP bevatte in de geldautomaat is ingebracht. Een volledige detonatie mislukt, waarna de verdachten zonder buit het pand verlaten. Verdachte bekent dat hij betrokken is geweest bij de poging plofkraak in Geldern . Op grond van het voorstaande in onderling verband en samenhang bezien, acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder feit 6 ten laste gelegde, de poging diefstal met braak bij de Sparkasse in Geldern , in vereniging heeft begaan.

5.3.5

Bewijsmiddelen ten aanzien van feit 7: Poging plofkraak Alpen-Veen

Uit de vertaalde aangifte van Volksbank blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[29]:

Strafbare feiten:

Veroorzaken van een springstofexplosie

Ernstige benden diefstal van/uit automaten

Tijdstip delict: zaterdag 31-10-2020. 04:35 uur

Plaats delict: Alpen, Veen , Dorfstraße 61 .

Locatie: geldautomaat ( Volksbank )

Soort instelling: financiële instelling

Naam instelling: Volksbank Niederrhein , filiaal.

Uit het proces-verbaal bevindingen inhoudende de beschrijving van de camerabeelden blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[30]:

Dader 1 komt het gedeelte met de geldautomaat binnen.

Dader 2 zet voor het filiaal een gasfles neer.

Dader 1 houdt in de hand een donkere koevoet vast. Dader 1 gaat naar de in de muur ingebouwde geldautomaat en probeert deze met meerdere pogingen uit de muur te wrikken. Dit lukt niet, waarna hij het gedeelte met de geldautomaat weer verlaat.

Dader 1 verlaat het gedeelte met de geldautomaat en blijft nog kort in de deuropening staan,

blijkbaar spreekt hij kort met dader 2.

Dader 1 verlaat het gedeelte met de geldautomaat en neemt een voor het filiaal neergezette

gasfles mee.

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[31]:

V: je bent aangehouden toen jullie aan het voor verkennen waren.

A: ja toen ben ik vrijgelaten, ik ben alleen geweest bij het auto ophalen, in Limburg.

V: Kerkraden.

A: ja.

V: auto opgehaald.

A: ja, ik zag een naam, [E] .

V: die was bij het ophalen geweest.

A: ja die is met [medeverdachte 3] terug gereden en heb ik [medeverdachte 3] 's Polo terug gereden, naar mijn huis.

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt verder – zakelijk weergegeven – het volgende^[32]:

V: de Golf die je in Kerkraden gaat ophalen, wat voor bedrijf was dat?

A: gewoon normaal bedrijf.

V: hoe werkt dat dan?

A: geld afgeven, [medeverdachte 3] heeft hem op zijn naam gezet.

V: hoeveel kost dat dan?

A: volgens mij was het ongeveer vijftienhonderd euro, wordt cash betaald.

Uit het TA027-gesprek sessienummer 6698 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[33]:

Beller: [telefoonnummer 7] t.n.v. [naam bedrijf] .

Gebelde: [telefoonnummer 3] [verdachte]

A: Hoort iemand mij?

N; Nee ik zit in mijn werk. Ben op weg naar huis maat.

A: Vanavond loods he.

N: Ja

(…)

N: Ga je nou werken ja.

A: Ja maat. Ik bel je dadelijk ja.

Uit het TA027-gesprek sessienummer 6884 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[34]:

Beller: [telefoonnummer 3] [verdachte]

Gebelde: [telefoonnummer 7] t.n.v. [naam bedrijf]

A: Het wordt morgen, morgen 100 procent, alles is al geregeld.

N: Is goed.

Uit het TA027-gesprek sessienummer 8475 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[35]:

Beller: [telefoonnummer 3] [verdachte]

Gebelde: [telefoonnummer 8] vader

A: kan mijn vrouw bij ons logeren?

(…)

A: Ik ga naar Duitsland toe.

V: Er mag geen waterpijp bij ons gerookt worden

A: Waar heb je het over wat waterpijp. Ik ga naar Duitsland toe

V: Oke zeg dat tegen je moeder.

A: Zeg jij tegen haar want ik ga zo vertrekken met de auto.

Uit het TA025-gesprek sessienummer 14332 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[36]:

Beller: [telefoonnummer 5] (t.n.v. [medeverdachte 3] )

Gebelde: [telefoonnummer 9] (t.n.v. [F] )

[telefoonnummer 9] : Ja, ja, ik pak nu die moker uit de schuur, nog 1 seconde. Einde gesprek.

Uit het TA025-gesprek sessienummer 14350 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[37]:

Beller: [telefoonnummer 10] [verdachte]

Gebelde: [telefoonnummer 5] (t.n.v. [medeverdachte 3] )

NN man [telefoonnummer 5] wgd [verdachte] (sh), die gebruik maakt van het telefoonnummer [telefoonnummer 10] .

A: Als mijn telefoon uitvalt moet je maar op deze nummer bellen ja.

N: ok. Ik ben onderweg jo. doei

Uit de analyse van de telefoongegevens blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[38]:

Op 31-10-2020 om 01:15 uur bewogen de telefoons [telefoonnummer 10] , [telefoonnummer 3] (in gebruik bij [verdachte] ) en [telefoonnummer 5] (in gebruik bij [medeverdachte 3] ) naar Den Dungen.
- [telefoonnummer 10] maakte om 01:24 uur gebruik van een cell-id op de zendmast aan de [straat 7] in Den Dungen.
- [telefoonnummer 5] (in gebruik bij [medeverdachte 3] ) maakte om 01:24 uur gebruik van een cell-id op de zendmast aan de [straat 7] in Den Dungen.
- [telefoonnummer 3] (in gebruik bij [verdachte] ) maakte om 01:24 uur gebruik van een cell-id op de zendmast aan de [straat 7] in Den Dungen.
- De Volkswagen Golf R met kenteken [kenteken 4] stond dan nog geparkeerd op de Hoge Slagen.

- Om 01:40 uur zijn ze weer in Den Bosch.
- Op 31-10-2020 om 03:21 uur bewoog de Golf R met kenteken [kenteken 4] vanuit Den Bosch naar Duitsland.
- [telefoonnummer 3] (in gebruik bij [verdachte] ) maakte om 03:33 uur gebruik van een cell-id op de zendmast aan de [straat 7] in Den Dungen.
- [telefoonnummer 5] (in gebruik bij [medeverdachte 3] ) is om 02:47 nog aan en wordt een zendmast aangestraald, daarna wordt geen zendmast meer aangestraald, waardoor het vermoeden bestaat dat het toestel uit is gezet of op de vliegtuig modus is gezet.
- Vanuit de bakengegevens was te zien dat op 31-10-2020 om 04:32 uur de Golf R met kenteken [kenteken 4] stilstond ter hoogte van de Volksbank Niederrhein , Dorfstraße 61 Alpen . - Op dat moment vond de poging plofkraak plaats. Vanuit de opgenomen bewakingsbeelden van de Volksbank werd een koplamp van een Golf, waaruit de daders werkte, waargenomen.
- [kenteken 4] ging vanaf Venlo via Helmond naar Den Bosch.
- [telefoonnummer 3] (in gebruik bij [verdachte] ) bleef actief op de zendmast aan de [straat 7] in Den Dungen.
- Bij terugkomst in Den Bosch (06.07 uur) werd de Golf opnieuw geparkeerd op de Hoge Slagen en kort daarop arriveert de gebruiker van telefoonnummer [telefoonnummer 10] weer in Den Bosch. Waarna om 06:35 uur de telefoon van [medeverdachte 3] [telefoonnummer 5] ook weer een mast gaat aanstralen.
- [telefoonnummer 5] (in gebruik bij [medeverdachte 3] ) maakte om 06:35 uur gebruik van een cell-id op de zendmast aan de [straat 8] in Den Dungen.
- [telefoonnummer 3] (in gebruik bij [verdachte] ) maakte om 06:35 uur gebruik van een cell-id op de zendmast aan de [straat 7] in Den Dungen.
- De nummers van [medeverdachte 3] [telefoonnummer 5] en het nummer van [verdachte] [telefoonnummer 3] verplaatsten zich vervolgens naar de omgeving van de [straat 9] in Den Bosch. De nummers bleven vervolgens in die omgeving actief.

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[39]:

V: over Den Dungen, hoe vaak hebben daar auto's gestaan, het is een contact van jou, is dat ook een contact van de anderen geweest?

A: niet dat ik weet.

V: je waarschuwt hem zodat hij wist dat jij de loods in ging, hij wist dat jij aan het werk was.

A: op dat moment, hij wist niet waarom ik die auto ging neerzetten, hij wist dat hij niet gestolen was dus hij vond het goed.

(…)

V: hadden ze zonder jou toegang tot die loods?

A: nee ik moest hem open doen.

Uit het OVC012-gesprek in de Volkswagen Polo van [medeverdachte 2] met sessienummer 8800 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[40]:

P: [bijnaam 2] , is op pad gegaan met een Rtje.

[medeverdachte 2] : welke [bijnaam 2] ?

P: [bijnaam 2] , die kleine [bijnaam 2] .

[medeverdachte 2] : Met R? heeft ie met een R heeft gewerkt?

P; Ja, hij is nu hij is net gegaan.

[medeverdachte 2] : Nu met R?

P: Ja.

P: zweert op Allah, dat die kleine [bijnaam 2] nu met een R naartoe is gegaan en dat hij nu onderweg is of op de terug weg niemand mag het weten of ik weet niet wat er aan de hand is pikka reageert niet meer, in ieder geval, hij is gegaan met een R-tje.

Uit het relaas blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[41]:

Op 01-11-2020 om 01:36 uur zijn bij tankstation Eifel-Ost, Niederöfflingen in Duitsland de verdachten

[medeverdachte 3] , geb. [geboortedatum 3] -2000 in [geboorteplaats 2] ,

[verdachte] , geb. [geboortedatum 1] -2000 in [geboorteplaats 1] ,

[G] , geb. [geboortedatum 6] -2001,

wegens poging beroepsmatige diefstal in groepsverband (poging plofkraak) in Alpen-Veen op 31-10-2020 door de politie van Baden-Württemberg (Duitsland) aangehouden.

Uit het OVC012-gesprek in de Volkswagen Polo van [medeverdachte 2] met sessienummer 9134 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[42]:

[medeverdachte 2] : “Voor " [bijnaam 2] ”is het sowieso stv.”.

NNman: Waarom?

NNman2: Waarom?

[medeverdachte 2] : Toen ze hem hebben aangehouden. Hebben ze een blinddoek om gedaan. Ze hebben met die auto geploft. Ze hebben tegen hem gezegd, jullie “blue” ATM-tjes. Ze hebben alles van hem inbeslaggenomen.

NNman: Zweer op Allah?

[medeverdachte 2] : Met die auto hadden ze al mee gewerkt?

NNman: Zweer op Allah?

[medeverdachte 2] : Ik zweer op Allah. Nu, volgende dag.

NNman2: Alles is weg.

[medeverdachte 2] : De volgende dag gaan ze weer mee checken en die. .. (ntv) .klemgereden, ze hebben blinddoek en alles, toen ze naar het bureau gingen.

NNman2: Zweer op Allah.

[medeverdachte 2] : Ik zweer op Allah.

NNman2: Gingen checken?

[medeverdachte 2] : Ja.

NNman2: Met die auto waarmee ze hebben gewerkt?

[medeverdachte 2] : En wat zei die agent in het Engels tegen hen, blue ATM.

NNman: Het is dan echt kloten voor ze.

Bewijsoverweging

De rechtbank stelt vast dat verdachte één van de personen is geweest die betrokken was bij de poging plofkraak in Alpen-Veen .

Op 29 en 30 oktober 2020, tussen de circa 36 en 7 uren voorafgaand aan de poging, zegt verdachte in een aantal afgeluisterde gesprekken dat hij naar Duitsland gaat en dat hij gaat werken. Ook informeert hij de eigenaar van de loods in Den Dungen ( [naam bedrijf] ) dat hij gaat ‘werken’. Medeverdachte [medeverdachte 3] spreekt met een derde persoon over het regelen van een moker. De telefoons van [medeverdachte 3] en [verdachte] stralen op 31 oktober rond half 2 ’s nachts aan in Den Dungen en daarna in Den Bosch. De Golf R, die dag daarvoor gehuurd is door [medeverdachte 3] en [verdachte] , beweegt dan ruim anderhalf uur later van Den Bosch naar Duitsland. Op 31 oktober 2020 om 04:32 uur staat de Golf R stil ter hoogte van de bank waar op dat moment de poging plofkraak plaatsvond.

In de nacht van 31 oktober 2020 stralen de nummers van verdachte en [medeverdachte 3] op meerdere momenten dezelfde zendmasten aan. Het nummer van [medeverdachte 3] straalt bijvoorbeeld om 06:35 uur weer de zendmast in Den Dungen aan. De nummers van verdachte en [medeverdachte 3] verplaatsten zich vervolgens gelijktijdig naar de omgeving van de [straat 9] in Den Bosch. De nummers bleven vervolgens in die omgeving actief..

Gebleken is dat er in Den Dungen een loods is waar verdachte toegang tot heeft. Deze loods is eerder gebruikt om auto’s en kleding te wisselen na de poging plofkraak in Geldern en de eigenaar van de loods wordt dus kort voor de poging in Alpen-Veen door verdachte geïnformeerd dat hij gaat werken, en dus kennelijk de loods nodig gaat hebben.

Tot slot spreken ook anderen over de poging in Alpen-Veen en de betrokkenheid van medeverdachte [medeverdachte 3] daarbij. In OVC012 sessienummer 8800 wordt gezegd dat [bijnaam 2] (bijnaam [medeverdachte 3] ) is gaan werken met een R en in sessienummer 9134 dat [bijnaam 2] is gaan checken met een auto waarmee de vorige dag gewerkt is. Vaststaat dat verdachte en [medeverdachte 3] op 1 november 2020, de dag volgend op de mislukte plofkraak, zijn aangehouden in Duitsland in de bij Alpen-Veen gebruikte Golf R.

De rechtbank leidt uit deze OVC-gesprekken en de hiervoor genoemde gesprekken waarin [verdachte] zegt naar Duitsland te gaan en te gaan ‘werken’ dan ook af dat gesproken wordt over de poging plofkraak in Alpen-Veen op 31 oktober 2020. Met ‘werken’, zo volgt ook uit andere OVC-gesprekken in het dossier, wordt gedoeld op het plegen van een plofkraak.

Op grond van het voorstaande in onderling verband en samenhang bezien, acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder feit 7 ten laste gelegde, de poging diefstal met braak bij de Volksbank in Alpen-Veen , in vereniging heeft begaan.

5.3.6

Bewijsmiddelen ten aanzien van feit 2: voorbereidingshandelingen

De rechtbank verwijst voor de bewijsmiddelen die zien op de voorbereidingshandelingen naar de bewijsmiddelen weergegeven onder de feiten 3, 4, 5, 6 en 7. Zoals volgt uit hetgeen hiervoor is overwogen komt de rechtbank tot het oordeel dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de plofkraak in Wachtendonk (feiten 3, 4 en 5), de poging plofkraak in Geldern (feit 6) en de poging plofkraak in Alpen-Veen (feit 7).

Partiële vrijspraak

Als voorbereidingshandeling is onder andere tenlastegelegd de deelneming aan het plannen van een of meer plofkraken in Duitsland door te spreken en/of afspraken te maken over de locatie van de pinautomaten, benodigde (huur)voertuigen, data, tijdstippen, benodigde hoeveelheden geld en/of benodigd aantal personen voor het uitvoeren van plofkraken. Daarnaast is het deelnemen aan voorverkenningen bij Duitse bankautomaten als voorbereidingshandeling tenlastegelegd.

Op grond van artikel 46 Wetboek van Strafrecht is de voorbereiding van een misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld strafbaar, wanneer de dader opzettelijk voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten of vervoermiddelen bestemd tot het begaan van dat misdrijf verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert, uitvoert of voorhanden heeft. De voorbereidingsmiddelen zijn limitatief opgesomd. Het spreken over plofkraken is geen middel dat in artikel 46 van het Wetboek van Strafrecht strafbaar is gesteld. Praten over plofkraken, hoe concreet ook, is niet strafbaar. Dat geldt ook voor het doen van voorverkenningen. Voor beide gedragingen heeft verdachte, volgens de tenlastelegging, geen voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten of vervoermiddelen gebruikt die bestemd waren voor het begaan van plofkraken. De rechtbank verdachte vrijspreken van dit onderdeel van de tenlastelegging.

Bewijsoverweging

Voor beantwoording van de vraag of de tenlastegelegde voorbereidingshandelingen zijn bewezen, moet komen vast te staan dat de in de tenlastelegging omschreven voorwerpen, stoffen en vervoermiddelen bestemd waren tot het begaan van het misdrijf, in dit geval het teweegbrengen van een ontploffing, een zogenoemde plofkraak. Daartoe dient te worden beoordeeld of de middelen, afzonderlijk dan wel gezamenlijk, naar hun uiterlijke verschijningsvorm ten tijde van het handelen van de verdachte, dienstig konden zijn voor het misdadige doel dat de verdachte met het gebruik daarvan voor ogen had.

De rechtbank acht op grond van de gebezigde bewijsmiddelen, in onderling verband en samenhang bezien, wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de voorbereidingshandelingen van een plofkraak.

Verdachte bekent zijn betrokkenheid bij de plofkraak in Wachtendonk en de poging plofkraak in Geldern . Uit de bij deze feiten genoemde bewijsmiddelen volgt dat verdachten een koevoet voorhanden hebben gehad om de geldautomaat open te breken en (snelle) voertuigen voor de heen- en terugreis. De rechtbank heeft eveneens vastgesteld dat verdachte de poging plofkraak in Alpen-Veen gepleegd heeft. Op de camerabeelden is te zien dat één van de verdachten een gasfles voor het gebouw zet en deze ook weer meeneemt als zij weggaan. Verdachten hebben dan ook een glasfles voorhanden gehad. Daarnaast bekent verdachte dat hij betrokken is geweest bij de huur van de Golf R die gebruikt is bij de poging in Alpen-Veen .

De rechtbank is van oordeel dat verdachte en zijn medeverdachten de beschikking hebben gehad over voorwerpen en een voertuig die gezamenlijk en in onderling verband gezien kennelijk bestemd waren voor het plegen van een plofkraak. De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich van 1 augustus 2020 tot en met 31 oktober 2020 heeft bezig gehouden met strafbare voorbereidingshandelingen in het kader van het plegen van plofkraken.

5.3.7

Aanvullende bewijsmiddelen ten aanzien van feit 1: crimineel samenwerkingsverband

De eerder in dit vonnis gebruikte bewijsmiddelen voor de verschillende bewezenverklaarde feiten, gebruikt de rechtbank ook voor de bewijsvraag of verdachte heeft deelgenomen aan een crimineel samenwerkingsverband. Die bewijsmiddelen worden hierna niet nogmaals opgenomen. Volstaan wordt met een aantal aanvullende bewijsmiddelen.

Instructie uitvoering plofkraak

Uit het OVC010-gesprek in de woning van [medeverdachte 6] met sessienummers 20196 en 20197 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[43]:

N: ben je daar heen geweest?

[medeverdachte 6] : Nee ik heb een filmpje gezien.

N: heb je die film?

[medeverdachte 6] : Ja.

[medeverdachte 6] : En hier stonden ook die Pinnies...hier stond 1 pinnie dus vandaar dat ik weet, en ik weet dat hij altijd die filmpjes maakt, laat die het zo zien

Uit het proces-verbaal stemherkenning [medeverdachte 1] instructiefilmpje onderzoek Basalt blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[44]:

Vanuit het onderzoek 31NIX20 werd duidelijk dat de explosievenstof TATP mogelijk geleverd was door iemand uit Groningen. Door de districtsrecherche Groningen bleek onderzoek naar het voornoemde incident te zijn ingesteld onder de onderzoeknaam “Basalt”. Met verkregen toestemming vanuit onderzoek Basalt werd een veiliggesteld instructiefilmpje door ons onderzocht voor een stemherkenning. Dit bestand betrof een video (een instructiefilmpje), waarbij door een persoon duidelijk werd gemaakt hoe je vanuit het uitgifte gedeelte van een ATM, merk WINCOR NIXDORF, bij het kluisgedeelte kon komen. Dit werd duidelijk gemaakt door middel van het inbrengen van een rolmaat, welke werd uitgeschoven en via een opening van uitgifte in het kluisgedeelte uitkwam. Door een mannelijke stem werd het voornoemde ook duidelijke gemaakt. (…) Uit deze vergelijking hebben wij vastgesteld dat de stem toebehoort aan de verdachte [medeverdachte 1] in het instructiefilmpje vanuit onderzoek Basalt.

Uit een OVC-sessie uit ATM6 met sessienummer 5192, van 15 juli 2020 te 20:00:52 uur blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[45]:20:06 uur: [medeverdachte 1] heeft de achterkant van de ATM geopend, kijkt er binnen en verricht handelingen.

20:12 uur: [medeverdachte 1] is nu (zichtbaar) vergezeld van [medeverdachte 4] . Samen kijken zij in de ATM, terwijl handelingen worden verricht.

Uit een OVC- sessie uit ATM 6 met sessienummer 5194, van 15 juli 2020 te 20.10.54 uur blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[46]:[medeverdachte 1] : Zit het erin?
[medeverdachte 4] : Ja, hij zit erin
[medeverdachte 1] : [ntv] nog meer buigen, misschien beter
[medeverdachte 4] : Ik ga vanaf hier effe buigen..[geluiden gelijkend op metaalgeluiden hoorbaar]...oke....[ntv]
[medeverdachte 1] : En wat die hoerenkind doet, gaat naar achteren, dus dan trek je die deur gewoon naar achteren... deze...Want die scherm [fon] zit nu daar vast. Je kan niets met die scherm doen.... [ntv].....Meer naar achter, gaan we deze slotje mollen of met een schaar of met een slijpie. Heb je kans dat het slotje.[ntv] precies als je dit stukje wegslijpt, snap je...[klop en tikgeluiden hoorbaar]
[medeverdachte 4] : ....[ntv]..
[medeverdachte 1] : Als je een goeie accu hebt of gewoon benzine, 2 seconden ben je doorheen..half minuutje ben je doorheen.
[medeverdachte 4] : je moet die elektrische dingen hebben man! (...)

[nummer] ..[ntv], ..[werkgeluiden hoorbaar] Het is in principe.... ik moet ..jij moet voor mij iemand vinden, die voor mij dit erop last.......Want kijk, als ik hem zo ga buigen. Dan zie je, gaat hier verstopt raken.

[medeverdachte 4] : Ja, klopt

[medeverdachte 1] : Snap je? Hij moet echt, eentje moet gewoon recht blijven.

[medeverdachte 4] : [ntv]

[medeverdachte 1] : [ntv] ....zo dik mogelijk blijft zodat ie lekker ook, gewoon, hij moet erop lassen. ... Hij moet een andere stuk buigen en dan erop lassen. Hier, op deze randje [fon].... Met zo’n buiging. Dus gewoon zo. Gewoon..... drie centimeter, vier centimeter, naar beneden.

[medeverdachte 4] : Tamam (is goed)

[medeverdachte 1] : Negentig graden. Het is 90 graden...90 graden naar beneden.

[medeverdachte 4] : zo staat die te ver maar maar hij moet [ntv]

[medeverdachte 1] : Zonder, dat ie niet afgeknepen is. ..[ntv].. weet dat ongeveer ook. Dit zal ongeveer 3, 4, 5 centimeter, 10 centimeter, 15, 20, 25, 30.... Als dit werkt dan is het perfect.

Uit het proces-verbaal bevindingen belangrijke gesprekken TA002 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[47]:

In gesprek 41115 is [medeverdachte 4] [rechtbank: [medeverdachte 4] ] in gesprek met een op dat moment onbekend ander persoon welke gebruik maakt van het telefoonnummer [telefoonnummer 11] waar gesproken wordt over [bijnaam 9] . Dit betreft de bijnaam van [medeverdachte 2] .

nn: heb je " [bijnaam 9] " (fon) nog gesproken

[medeverdachte 4] : ja broer is al geregeld he broer, ik heb het tegen jou gezegd (klinkt als)

nn: ik heb hem gesproken en hij zegt tegen mij: ik ga knallen gewoon

(…)

nn: (lachen) wanneer gaat ie beginnen?

[medeverdachte 4] : eee (klinkt als) eerst volgende ritje naar Duitsland gaat hij

nn: ja maar kan hij alles? Je moet hem leren

[medeverdachte 4] : hij kan alles broer hij is vaak bij mij gekomen (gescheiden kanalen beluisterd)^[48]

Uit het OVC012-gesprek in de Volkswagen Polo van [medeverdachte 2] met sessienummer 9320 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[49]:

[medeverdachte 2] : Ja, maar [H] , ik knal de nieuwe open, die [I] niet open knalt. En die [J] ( [J] ) ook niet open knalt, ik knal ze moeder open vriend.

(…)

[medeverdachte 2] : Jaa....maar [K] (fon.) is wel snel, snel. Athans, die van [H] , Moge Allah hem beschermen. [H] maakte hem zo, dat die na aanal (knal) geen rook komt en zo.

(…)

[medeverdachte 2] : (…) [H] , Moge Allah hem naar Paradijs brengen, nam mij mee naar Marbella, hij had daar een loods, op mijn moeders dood, [H] , hij heeft gewoon een loods in Marbella, er zitten daar vier naast elkaar. Ik heb op hen alle vier getraind, gewoon. Gezweet, gezweet in die Loods.

Taakverdeling en regels

Uit het OVC010-gesprek in de woning van [medeverdachte 6] met sessienummer 20071 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[50]:

[Rechtbank: [medeverdachte 6] wordt in dit gesprek aangeduid met de letter S]

[medeverdachte 6] : hij stond constant paraat voor hun. En dat missen ze nu. Ze kunnen de auto’s hebben ze hebben de spullen, hebben alles maar de achterwacht die is er niet die ontbreekt.
A: Met hoeveel zijn ze?
; Zijn verschillende groepjes, maar in ieder geval zn directe groep is gewoon 3.
A: 3 jongens?
: ja en dan 1 eigenlijk hiervandaan maar tellen we ff niet mee.
(…)
: Deze jongens zijn niet zo
,mss ken je hem wel [bijnaam 6] , hij heet [medeverdachte 2]

(…)

[medeverdachte 2] is zn achternaam,

(…)

A: Maar je hebt het broertje van [L] , ..en wie nog meer?
[medeverdachte 6] : [bijnaam 2] [ [medeverdachte 3] ] noemen ze hem.

Uit het verhoor van [medeverdachte 6] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende:[medeverdachte 6] : (…) Ik had zoiets van je [rechtbank: [medeverdachte 1] ] bent iemand die er helemaal in zit, een soort crimineel meesterbrein, dit was zijn doel, hij had geen ander doel meer in het leven.(…)

V: wat was zijn rol dan?
[medeverdachte 6] : hij was een soort leider, hij zocht jongens (…) die laatste maand was hij alleen maar bezig met groepjes, hij bereidde alles voor om een plofkraak te plegen.^[51]

(…)

V: hoe weet jij van die geldautomaten in Spanje?

[medeverdachte 6] : dat heeft hij verteld, dat was het eerste wat hij vertelde, toen wij in Spanje waren, vertelde hij dat hij daar jongens had opgeleid, dat hij daar pinautomaten had staan, ik kwam er later achter dat hij ook pinautomaten in Nederland had, in augustus juli vertelde hij dat^[52]

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende:

V: wat deed je met de auto?

A: chippen, banden na laten kijken, was mijn auto ik ben verantwoordelijk voor de auto en de

Jongens.^[53]

(…)

V: waar parkeerde je de auto dan als je terug kwam?
A: bij [medeverdachte 6] onder.^[54]

(…)

V: je had het erover dat je telefoon een dag weg geweest is, toen zat WickR erop, wat deed je daarmee?
A: communiceren, met [bijnaam 3] af en toe, en met [bijnaam 5] , hoe het ging en of ik [medeverdachte 6] nog had gezien. In een groep word je toegevoegd zoals in WhatsApp, ging allemaal over locaties dat soort dingen.
V: wie zaten er in die groep allemaal?
(…)
A: [medeverdachte 6] niet, [bijnaam 3] wel, [bijnaam 5] , [bijnaam 2] en nog heel veel anderen. Wij waren het groene vakje.^[55]

Uit het verhoor van [verdachte] blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende:

A: [medeverdachte 6] vroeg mij of ik goed kan rijden, dat weet iedereen in Den Bosch, ze zei wil je geld verdienen, goed geld, ik zeg wat dan, ze zegt ik leer je iemand kennen, dan kwam [medeverdachte 1] . (…) naar [medeverdachte 6] , ze zei wil je geld verdienen, ze vroeg hoe was het, ik zeg hij [rechtbank: [medeverdachte 1] ] is zo gek als een deur. Ze zegt je hoeft alleen jongens heen en weer te brengen, ik zeg cocaïne doe ik niet, nee zei ze ploffen.^[56]

[Rechtbank: over Wachtendonk ] ieder zijn deel, ik moest vijftien procent afstaan voor [medeverdachte 6]^[57](…).

V: hoe noemde [bijnaam 5] [bijnaam 3] ?

A: [H] . Want hij had hem alles geleerd^[58]

(…)

V: Hoe lang daarna word je dan driver?

A: (…) paar dagen voordat ik naar Wachtendonk ging kijken heb ik [bijnaam 5] voor het eerst gezien.

Uit het OVC005-gesprek in de Duitse Audi Q3 met sessienummer 70 blijkt – zakelijk weergegeven – het volgende^[59]:

[verdachte] : leest een bericht voor, [medeverdachte 1] is boos.

[medeverdachte 2] : Ja man maar we gaan toch vandaag, ntv

(…)

[verdachte] : hij reageert niet dat is goed.

(…)

[medeverdachte 2] :: reageer dan ook man, hij gaat mij niet slaan maar ik weet dat hij me eruit kankert dan moet ik achter zijn rug om gaan werken broer, ik wil dat niet jongen. (…)

Uit de verklaring van [medeverdachte 2] afgelegd op de zitting van 6 februari 2023 blijkt – zakelijke weergegeven – het volgende^[60]:

De voorzitter vraagt verdachte of hij verantwoording moest afleggen bij [medeverdachte 1] , bijvoorbeeld als de plofkraak niet was gelukt, dat hij verantwoording moest afleggen over waarom het niet gelukt was.

De verdachte antwoordt bevestigend.

De voorzitter vraagt verdachte of [medeverdachte 1] ook degene was die bepaalde of de groep weer op pad moest, bijvoorbeeld als het niet gelukt was.

De verdachte geeft aan het inderdaad zo werkte.

Bewijsoverweging crimineel samenwerkingsverband

Aan verdachte is ten laste gelegd dat hij heeft deelgenomen aan een crimineel samenwerkingsverband als bedoeld in artikel 140 Wetboek van Strafrecht, die tot oogmerk had (het voorbereiden van) diefstal met braak vooraf gegaan door het tot ontploffing brengen van geldautomaten (hierna: plofkraken).

Het plegen van plofkraken vereist een zekere mate van organisatie en ook al snel de betrokkenheid en samenwerking van meerdere personen. Zo moet een bankfiliaal worden uitgekozen, moeten vluchtroutes worden verkend, moeten explosieven (of gas) en andere benodigdheden worden geregeld en dienen daders over een – bij voorkeur snel – vervoersmiddel te beschikken. De vraag is daarom of de voorbereiding van en het plegen van plofkraken in deze zaak op een zodanige wijze is gebeurd dat dit het (gewone) medeplegen overstijgt en dus sprake is van een crimineel samenwerkingsverband als bedoeld in artikel 140 Wetboek van Strafrecht. De rechtbank is van oordeel dat dat het geval is en licht dat hierna toe.

Juridisch kader

Voor een veroordeling voor dit feit is nodig dat aan drie vereisten is voldaan: (i) er moet sprake zijn van een organisatie, (ii) die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven en (iii) verdachte moet hebben deelgenomen aan die organisatie.

(i) Een organisatie in de zin van artikel 140 Wetboek van Strafrecht is een samenwerkingsverband tussen verdachte en ten minste één andere persoon met een zekere duurzaamheid en structuur. Dit kan blijken uit een onderlinge verdeling van werkzaamheden of onderlinge afstemming van activiteiten van deelnemers binnen de organisatie met het oog op het bereiken van het gemeenschappelijke doel van de organisatie. De samenstelling van het samenwerkingsverband hoeft niet steeds hetzelfde te zijn en niet is vereist dat de verdachte samenwerkte of bekend was met alle andere personen die deel uitmaken van de organisatie.

(ii) Het oogmerk van deze organisatie moet voorts gericht zijn op het plegen van misdrijven.

(iii) Om van deelneming te kunnen spreken is vereist dat verdachte tot het samenwerkingsverband behoort en dat hij een aandeel heeft in – of ondersteuning geeft aan – gedragingen die strekken tot óf rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie. Die gedragingen kunnen bestaan uit het (mede)plegen van de misdrijven, maar ook het verrichten van hand- en spandiensten (die op zichzelf niet strafbaar zijn) kan daaronder vallen. De betrokkenheid bij het samenwerkingsverband enerzijds en het hebben van een aandeel in of ondersteunen van dat verband anderzijds dienen naast elkaar te bestaan, maar zijn tegelijk nadrukkelijk samenhangend. In het bestanddeel deelneming aan een organisatie ligt ook het opzet van verdachte besloten. Verdachte moet in zijn algemeenheid weten dat de organisatie het plegen van misdrijven beoogt. Niet is vereist dat hij wetenschap heeft van één of meer concrete misdrijven die door de organisatie worden beoogd. Wetenschap bij de verdachte in de vorm van voorwaardelijk opzet is op dit punt niet voldoende.

Crimineel samenwerkingsverband tot 5 september 2020

De rechtbank is van oordeel dat uit de bewijsmiddelen naar voren komt dat tussen verschillende verdachten sprake was van een duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband dat tot oogmerk had het voorbereiden en plegen van plofkraken.

Er was sprake van een aanzienlijke mate van professionaliteit. Vanaf medio maart 2020 was op de [adres 3] in [plaats 7] een ruimte ingericht waar verschillende verdachten zich bezighielden met het oefenen op, en maken van instructiefilmpjes van, het binnendringen in de geldkluis achter pinautomaten. In totaal zijn daar zes pinautomaten afgeleverd. Met behulp van onder andere explosieven is daar ‘geoefend’ op deze geldautomaten. Er werd – zo ook in Wachtendonk en Geldern – gewerkt met een zelf gefabriceerd explosief, een zogenoemde pizzaschuif: een plat langwerpig metalen voorwerp, voorzien van een explosieve stof aan/op het uiteinde en een lang handvat aan de andere kant. De explosieve stof bestond uit het uiterst gevaarlijke TATP.

Uit het dossier komt naar voren dat verschillende jongens zijn opgeleid in het uitvoeren van plofkraken. Ook volgt uit de hiervoor besproken plofkraak in Wachtendonk en de poging tot plofkraak in Geldern dat verdachten zeer snelle auto’s huurden of wegnamen en die nog prepareerden voor de op handen zijnde plofkraak. Zo werden banden vervangen en snelheidsbegrenzers verwijderd. Verdachten maakten in de nacht van een geplande plofkraak gebruik van een loods in Den Dungen, waar zij voorafgaand aan de rit naar Duitsland en na terugkomst daarvan bijeen kwamen, auto’s en kleding wisselden en alle benodigde materialen in- en uitpakten.

Tot de dood van [medeverdachte 1] op 5 september 2020 was ook sprake van een duidelijke hiërarchie en rolverdeling in de groep van verdachten. [medeverdachte 1] stond aan het hoofd van de groep en gaf gerichte instructies voor voorverkenningen van bankfilialen en voor de plofkraken zelf. Hij regelde de benodigde explosieven en bepaalde waar en wanneer een plofkraak werd uitgevoerd. Na de mislukte plofkraak in Geldren werden de daders geacht [medeverdachte 1] een gedetailleerde terugkoppeling te geven. [medeverdachte 1] bepaalde wie bij de groep hoorde en wie niet.

In het verlengde van deze hiërarchie golden ook bepaalde (ongeschreven) regels. Uit OVC- gesprekken valt op te maken op welke wijze de buit volgens [medeverdachte 1] verdeeld moest worden: een gelijk deel voor alle uitvoerders en hemzelf. Nieuwe uitvoerders moesten een percentage van hun deel afstaan aan degene die hen had aangebracht. Daarnaast werden uitvoerders alleen geacht voor [medeverdachte 1] te werken en niet achter zijn rug met anderen op pad te gaan. In de voorbereidingen van plofkraken maakten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] , [verdachte] en [medeverdachte 3] gebruik van de applicatie WickR, waar zij samen (met anderen) een groep vormden. Locaties en andere informatie werd op die manier met elkaar gedeeld.

De samenwerking tussen [medeverdachte 1] en andere verdachten had - tot slot - een duurzaam karakter. Hoewel niet iedereen vanaf medio maart 2020 betrokken was (zie hierna), start in die maand al wel de samenwerking tussen [medeverdachte 1] en [medeverdachte 4] en de oefenlocatie aan de [adres 3] . Tot de dood van [medeverdachte 1] op 5 september 2020 blijft hij – zo volgt uit verschillende OVC’s en de verklaring van [medeverdachte 6] – fulltime bezig met het voorbereiden van plofkraken en het aansturen van verschillende jongens daarin. Aldus was in ieder geval tot die datum sprake van een duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband dat zich bezighield met de voorbereiding en het plegen van plofkraken.

Geen crimineel samenwerkingsverband vanaf 5 september 2020

Met het wegvallen van [medeverdachte 1] blijven diverse verdachten zich bezighouden met het voorbereiden van plofkraken. Van een centrale aansturing is echter niet langer sprake. In de periode van 5 september 2020 tot eind oktober 2020 zijn er in het dossier geen (sterke) aanwijzingen te vinden dat verdachten hun activiteiten in datzelfde criminele samenwerkingsverband (zoals ten laste is gelegd) voortzetten. Het blijkt niet dat er in die periode voorbereidingshandelingen zijn getroffen, voorverkenningen zijn gedaan of pogingen tot plofkraak zijn geweest. Echter, er was niet langer sprake van het verrichten hiervan in een structureel en duurzaam samenwerkingsverband; en er ontstonden nieuwe (losse) verbanden. Dit komt – naar het oordeel van de rechtbank – het beste tot uiting eind oktober 2020, wanneer verdachten de draad weer lijken op te pakken. Dan wordt duidelijk dat verdachten [verdachte] en [medeverdachte 3] (met anderen) bezig zijn met de voorbereiding van de plofkraak in Alpen-Veen terwijl verdachte en [medeverdachte 5] samen bezig zijn met een ander plan, zonder dat van elkaar te weten. Zo vertelt een onbekend gebleven persoon (genaamd [bijnaam 10] ) op 31 oktober 2020 om 05:42 aan verdachte dat [bijnaam 2] , de bijnaam van [medeverdachte 3] , nu op pad is met een ‘Rtje’. Diezelfde nacht, een uur daarvoor, staat een door [medeverdachte 3] en [verdachte] gehuurde Volkswagen Golf-R voor het bankfiliaal in Alpen-Veen alwaar een poging tot plofkraak is gepleegd. Ook uit andere opgenomen gesprekken maakt de rechtbank op dat verdachte niet langer samenwerkte met in ieder geval [verdachte] na het overlijden van [medeverdachte 1] .

Hoewel verdachten elkaar nog wel spraken en opzochten – in de woning van [medeverdachte 6] – betekent dat nog niet dat zij nog steeds een crimineel samenwerkingsverband vormden. Met de officier van justitie ziet ook de rechtbank dat die onderlinge contacten veelal in het teken stonden van (praten over) plofkraken. Maar als complete groep zijn zij niet meer bij elkaar geweest en evenmin is als groep nog een specifieke plofkraak gepleegd of voorbereid. De opgenomen gesprekken in de woning van [medeverdachte 6] en in de Volkswagen Polo van verdachte gingen vaak over de periode dat [medeverdachte 1] nog leefde. Meerdere van die gesprekken duiden er sterk op dat [medeverdachte 1] werd gemist: er is geen samenhang, aansturing en achtervang (in de nacht van een geplande plofkraak) meer.

Met de ontdekking van de oefenlocatie aan de [adres 3] op de dag dat [medeverdachte 1] overleed, viel ook die plek weg voor het oefenen op pinautomaten en het opleiden van (nieuwe) jongens. De loods in Den Dungen lijkt evenmin nog door verdachte gebruikt te worden. Uit OVC-gesprekken volgt dat verdachte en [medeverdachte 5] hun eigen opslaglocatie voor benodigdheden hadden. Met het wegvallen van [medeverdachte 1] komt tenslotte ook de aanvoer van explosieven (TATP) ten einde. Uit OVC-gesprekken blijkt dat alleen [medeverdachte 1] pakketjes (explosieven) verzorgde voor de groep. In Alpen-Veen wordt er dan ook (opeens) met gasflessen gewerkt door [verdachte] en zijn mededaders.

Op grond van voorgaande is de rechtbank van oordeel dat vanaf 5 september 2020 niet langer sprake is van een duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband als bedoeld in artikel 140 van het Wetboek van Strafrecht tussen verdachte en medeverdachten [medeverdachte 3] , [verdachte] , [medeverdachte 6] en [medeverdachte 4] .

Deelname aan het samenwerkingsverband

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte van 1 augustus 2020 tot 5 september 2020 heeft deelgenomen aan een crimineel samenwerkingsverband, gericht op het plegen van plofkraken. Verdachte heeft ten aanzien van de onder 3, 4, 5 ( Wachtendonk ) en 6 ( Geldern ) bewezen verklaarde feiten een aandeel gehad bij die (poging tot) plofkraken, welke plofkraken rechtstreeks verband hielden met de verwezenlijking van het oogmerk van het samenwerkingsverband. Voorafgaand aan de plofkraak in Wachtendonk heeft verdachte samen met medeverdachte [medeverdachte 2] de pintautomaat en vluchtroutes verkend. Diezelfde dag, op 6 augustus 2020, rijden verdachte en [medeverdachte 2] ook langs de pintautomaat in Geldern waar later op 4 september 2020 een poging plaatsvindt. Ook deze voorverkenningen moeten gezien worden als deelnemingshandelingen van verdachte die rechtstreeks hebben bijgedragen aan de realisatie van het oogmerk van het criminele samenwerkingsverband.

6.BEWEZENVERKLARING

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte:

1. in de periode van 1 augustus 2020 tot 5 september 2020 in Nederland heeft deelgenomen aan een organisatie, bestaande uit een samenwerkingsverband van natuurlijke personen, te weten onder andere [medeverdachte 1] en [medeverdachte 6] en [medeverdachte 4] en [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] , welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven, te weten (voorbereidingshandelingen ten behoeve van) het tezamen en in vereniging met anderen plegen van diefstallen met braak voorafgegaan door het opzettelijk teweegbrengen van een ontploffing;

2. in de periode van 1 augustus 2020 tot en met 31 oktober 2020 in Utrecht, in elk geval in Nederland en/of Duitsland, tezamen en in vereniging met anderen, ter voorbereiding van het misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, te weten opzettelijk een ontploffing teweegbrengen waardoor gemeen gevaar voor goederen te duchten is (ex artikel 157 lid 1 Wetboek van Strafrecht), opzettelijk

- een voertuig heeft gehuurd en

- koevoeten en een gasfles (bestemd voor het openbreken en/of tot ontploffing brengen van geldautomaten) in bezit heeft gehad,

en aldus goederen bestemd tot het begaan van dat misdrijf voorhanden heeft gehad;

3. op 8 augustus 2020 te Wachtendonk , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] , opzettelijk een ontploffing teweeg heeft gebracht door in een geldautomaat van de Sparkassebank een of meer explosie(o(ven) in voornoemde geldautomaat (aan) te brengen en vervolgens die geldautomaat te laten exploderen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor het gebouw waarin die geldautomaat zich bevond te duchten was;

4. op 8 augustus 2020 te Wachtendonk , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] , met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening uit (een kluis van) een geldautomaat van de Sparkasse bank heeft weggenomen een hoeveelheid geld (van in totaal ongeveer 167.000 euro), toebehorende aan Sparkasse bank, waarbij verdachte en zijn mededaders zich de toegang tot de plaats des misdrijfs hebben verschaft en het weg te nemen geldbedrag onder hun bereik hebben gebracht door een of meer explosie(t)(ven) aan te brengen in die geldautomaat en vervolgens die geldautomaat te laten exploderen;

5. op 8 augustus 2020 te Wachtendonk , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] , een gebouw, te weten een bankfiliaal toebehorend aan Sparkasse bank, opzettelijk heeft vernield, immers hebben verdachte en zijn mededaders in een geldautomaat, welke zich bevond in voornoemd gebouw, explosie(f)(ven) aangebracht en vervolgens die geldautomaat laten exploderen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor het gebouw waarin die geldautomaat zich bevond te duchten was;

6. op 4 september 2020 te Geldern , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] , ter uitvoering van het door verdachte en zijn mededaders voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening uit (een kluis van) een geldautomaat van de Sparkasse weg te nemen geld, toebehorende aan de Sparkasse , en zich de toegang tot de plaats van het misdrijf te verschaffen en dat weg te nemen geld onder hun bereik te brengen door middel van braak, zich hebben begeven naar (de omgeving van) de geldautomaat te Geldern , waarna verdachte en zijn mededaders een of meer explosieven hebben aangebracht in die geldautomaat en vervolgens die geldautomaat hebben laten exploderen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

7. op 31 oktober 2020 te Alpen-Veen , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 3] , ter uitvoering van het door verdachte en zijn mededader voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening uit (een kluis van) een geldautomaat van de Volksbank am Niederrhein weg te nemen geld toebehorende aan Volksbank am Niederrhein en zich de toegang tot de plaats van het misdrijf te verschaffen en dat weg te nemen geld onder hun bereik te brengen door middel van braak, zich hebben begeven naar (de omgeving van) de geldautomaat te Alpen-Veen , waarna verdachte en zijn mededader de geldautomaat uit de muur hebben geprobeerd te wrikken, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.

Voor zover in het bewezen verklaarde deel van de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. Verdachte wordt hiervan vrijgesproken.

7.STRAFBAARHEID VAN DE FEITEN

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het bewezen verklaarde levert volgens de wet de volgende strafbare feiten op:

De rechtbank is van oordeel dat met betrekking tot feit 3 en feit 5 sprake is van eendaadse samenloop als bedoeld in artikel 55, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht. De bewezen verklaarde gedragingen leveren in die mate een samenhangend, zich een op dezelfde tijd en plaats afspelend, feitencomplex op dat de verdachte daarvan in wezen één verwijt wordt gemaakt, terwijl de strekking van de desbetreffende strafbepalingen niet uiteenloopt. Om de leesbaarheid te behouden, zal de rechtbank feit 3 enkelvoudig kwalificeren als hierna vermeld. Daarnaast beschouwt de rechtbank feiten 3 en 4 als een voortgezette handeling als bedoeld in artikel 56, van het Wetboek van Strafrecht. De onder die feiten bewezenverklaarde gedragingen leveren een zodanig samenhangend, zich min of meer op dezelfde tijd en plaats afspelend feitencomplex op dat de verdachte daarvan (in wezen) één verwijt wordt gemaakt: namelijk het plegen van een plofkraak waarbij geld buit is gemaakt.

Het bewezen verklaarde levert volgens de wet de volgende strafbare feiten op:

Feit 1: deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven;

Feit 2: medeplegen van voorbereiding van opzettelijk een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is;

De voortgezette handeling van:

Feit 3: medeplegen van opzettelijk een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is
(enkelvoudige kwalificatie van feiten 3 en 5);

Feit 4: diefstal door twee of meer verenigde personen, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak;

Feit 6: poging tot diefstal door twee of meer verenigde personen, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak;

Feit 7: poging tot diefstal door twee of meer verenigde personen, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak.

8.STRAFBAARHEID VAN VERDACHTE

Er is geen omstandigheid gebleken of aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.

9.OPLEGGING VAN STRAF

9.1.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot een gevangenisstraf van vijf (5) jaren, met aftrek van het voorarrest.

9.2.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft verzocht rekening te houden met de jeugdige leeftijd van verdachte en zijn persoonlijke omstandigheden. Zo ondervindt hij sinds zijn jeugd gedragsproblemen die van invloed zijn geweest op zijn (criminele) gedrag en strafblad. Deze gedragsproblemen zijn ook gediagnosticeerd en de verdediging verzoekt om daar in strafverminderende zin rekening mee te houden. Ook heeft verdachte bij de politie gelijk een grotendeels bekennende verklaring afgelegd. De zware detentieomstandigheden gedurende de overleveringsdetentie in Bulgarije moeten ook strafmatigend worden meegenomen. De tijd in overleveringsdetentie dient in ieder geval in aftrek te worden gebracht van een op te leggen gevangenisstraf. Verzocht wordt om een deels voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen, vanwege de recidivebeperkende werking die hiervan uitgaat. Tot slot wordt verzocht rekening te houden met de bepleite vrijspraak en partiële vrijspraak.

De verdediging heeft na heropening van het onderzoek ter terechtzitting het standpunt als volgt aangevuld. Verdachte heeft aangegeven dat hij de consequenties van zijn handelen wil accepteren en geeft aan dat hij een straf verdient en deze zal ondergaan. Verdachte wil met een schone lei beginnen, hij is nu ouder, zijn vriendin is zwanger en hij heeft een stabiele relatie. Hoewel verdachte zich had onttrokken aan het toezicht, is hij zelf teruggekomen naar Nederland. De verdediging heeft verzocht verdachte het voordeel van een twijfel te geven en hem een zo kort mogelijke onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen en de datum van de voorwaardelijke invrijheidsstelling zo vroeg mogelijk te laten beginnen.

9.3.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

De ernst van de feiten

Verdachte heeft deelgenomen aan een crimineel samenwerkingsverband dat zich bezighield met het plegen van plofkraken op pinautomaten in Duitsland.

Plofkraken veroorzaken zeer veel onrust voor omwonenden en een grote onrust in de maatschappij. Een plofkraak gaat immers gepaard met een heftige explosie en een grote ravage als gevolg en levert flinke overlast op doordat (publieke) voorzieningen tijdelijk onbruikbaar zijn. De rechtbank houdt bij de straftoemeting in strafverzwarende zin rekening met de zeer professionele en berekenende wijze waarop de plofkraken zijn voorbereid en zijn gepleegd. Aan de [adres 3] was een ruimte ingericht waar op pinautomaten werd geoefend. De kennis die zo is opgedaan, over onder andere de benodigde explosieve lading en de wijze en plek waarop die in pinautomaten kon worden ingebracht voor een succesvolle ontploffing, is vervolgens ingezet bij de uitvoering van meerdere plofkraken.

De plofkraken werden nauwgezet voorbereid met gebruikmaking van gestolen of gehuurde zeer snelle voertuigen, die daar vaak nog speciaal voor geprepareerd werden met nieuwe banden, voorzien van valse kentekenplaten en snelheidsbegrenzers die eraf werden gehaald. De (poging tot) plofkraken werden binnen enkele minuten gepleegd. Uit het dossier volgt dat de uitvoerders van de (poging tot) plofkraak vervolgens met zeer hoge snelheden van Duitsland terug naar Nederland reden en daarmee ook een groot gevaar voor andere weggebruikers vormden.

De geraffineerdheid, maar ook de brutaliteit die bij het plegen van dit soort feiten komt kijken, rekent de rechtbank verdachte zeer aan. Verdachte heeft zich daarbij uitsluitend laten leiden door geldelijk gewin, zonder acht te slaan op de impact van de feiten op omwonenden, andere weggebruikers of de samenleving.

Verdachte heeft zich binnen het crimineel samenwerkingsverband schuldig gemaakt aan één voltooide plofkraak met vernieling van het bankfiliaal waarbij een grote hoeveelheid geld is gestolen ( Wachtendonk , Duitsland) en één poging plofkraak waarbij de explosieve lading niet volledig tot ontploffing is gekomen ( Geldern , Duitsland). De plofkraak in Wachtendonk heeft een enorme ravage met grote schade tot gevolg gehad. De pui van het bankfiliaal is door de kracht van de explosie eruit geblazen en binnen is het bankfiliaal zwaar beschadigd. Eén etage boven de opgeblazen pinautomaat lagen op dat moment twee mensen te slapen. De rechtbank rekent het verdachten zwaar aan dat zij zo nietsontziend te werk zijn gegaan.

Nadat het crimineel samenwerkingsverband vanwege het overlijden van [medeverdachte 1] door een explosie op de oefenlocatie op de [adres 3] uit elkaar valt, gaat verdachte niettemin door met het voorbereiden van plofkraken. Samen met een ander probeert verdachte ook nog een plofkraak in Alpen-Veen te plegen. De toegangsdeur van het bankfiliaal wordt opengebroken en de pinautomaat wordt met behulp van een koevoet open gewrikt. Vanwege een opmerkzame omwonende breken de uitvoerders de poging voortijdig af en vluchten zij terug naar Nederland.

Uitgangspunten voor de strafoplegging

Gelet op het bovenstaande is de rechtbank van oordeel dat op deze feiten niet anders kan worden gereageerd dan met een onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

De rechtbank heeft gelet op de hoogte van de straffen die doorgaans voor dit soort delicten worden opgelegd. De landelijke oriëntatiepunten voor straftoemeting van het LOVS hanteren als uitgangspunt voor een voltooide plofkraak (teweegbrengen ontploffing en diefstal, zonder levensgevaar) een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 24 maanden. Daarvan uitgaande geldt voor een poging plofkraak ongeveer 16 maanden (minus een derde) en voor een voorbereiding ongeveer 12 maanden (de helft) gevangenisstraf. Omdat de plofkraak in Wachtendonk en de poging plofkraak in Geldern in het kader van een crimineel samenwerkingsverband zijn gepleegd, ziet de rechtbank in beginsel aanleiding daarvoor een hogere straf op te leggen, waarbij de rechtbank als uitgangspunt hanteert 30 maanden gevangenisstraf voor Wachtendonk en 20 maanden gevangenisstraf voor Geldern . Daarbovenop komt nog de poging Alpen-Veen , waarvoor in beginsel dus 16 maanden gevangenisstraf op zijn plaats is.

Dat betekent dat voor verdachte in beginsel een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 66 maanden op zijn plaats is.

Verdachte heeft een relatief korte periode (begin augustus 2020 tot begin september 2020) deelgenomen aan het crimineel samenwerkingsverband. Dat maakt dat een enigszins lagere straf dan die 66 maanden in beginsel passend is.

De persoon van verdachte

Uit een de verdachte betreffend uittreksel van de justitiële documentatie van 2 juli 2022 blijkt dat verdachte veelvuldig voor vermogensdelicten is veroordeeld. De rechtbank weegt dit in strafverzwarende zin mee. Dit geldt ook voor het feit dat verdachte zich niet heeft gehouden aan de schorsingsvoorwaarden waardoor de schorsing van de voorlopige hechtenis twee keer is opgeheven. Nadat verdachte op 22 juni 2022 voor de tweede keer (met elektronische monitoring) werd geschorst door de raadkamer van de rechtbank, is op 20 augustus 2022 door de reclassering gemeld dat verdachte zijn enkelband had doorgeknipt. Verdachte is vervolgens enige tijd onvindbaar geweest. De rechtbank heeft op 9 februari 2023 de schorsing van de voorlopige hechtenis opgeheven. Op 23 maart 2023 is verdachte aangehouden en sindsdien bevindt hij zich in voorlopige hechtenis.

De rechtbank ziet geen aanleiding om de zware detentieomstandigheden in Bulgarije strafmatigend mee te wegen. Verdachte heeft er zelf voor gekozen om zich te onttrekken aan zijn aanhouding in Nederland, waarvoor een afspraak bij de politie stond gepland, en te vluchten naar het buitenland. Dat hij vervolgens bij de grensovergang in Bulgarije is aangehouden, omdat hij gesignaleerd stond en vervolgens in overleveringsdetentie heeft vastgezeten onder zware detentieomstandigheden is een risico van de keuze die verdachte op dat moment heeft gemaakt. De tijd die hij vervolgens in Bulgarije heeft vastgezeten, is relatief kort (van 19 mei 2021 tot 17 juni 2021) totdat hij aan Nederland is overgeleverd. De Nederlandse of Bulgaarse autoriteiten kunnen hierin dus geen verwijt worden gemaakt voor een nodeloos lange tijd dat verdachte in Bulgarije heeft vast moeten zitten. Gelet op de gehele context is geen ruimte voor strafmatiging vanwege de zware detentieomstandigheden in Bulgarije.

Wel ziet de rechtbank dat de verkeerde keuzes die verdachte maakt onderdeel zijn van de door de verdediging naar voren gebrachte en door de reclassering omschreven gedragsproblematiek van verdachte. De rechtbank zal hiermee in enigszins strafmatigende zin rekening mee houden, evenals de nog jonge leeftijd van verdachte. Gelet op zijn niet-meewerkende houding in het kader van het schorsingstoezicht en de kansen die hem reeds zijn geboden om zich aan voorwaarden te houden, maakt dat de rechtbank – anders dan door de verdediging voorgesteld – niets ziet in het opleggen van een voorwaardelijk strafdeel.

Alles afwegende is de rechtbank van oordeel dat de volgende straf passend en geboden is: een gevangenisstraf voor de duur van 5 jaren (60 maanden), met aftrek van de tijd die verdachte in voorarrest in Nederland (te weten 222 dagen) en in Bulgarije (te weten 30 dagen) heeft doorgebracht.

Tenuitvoerlegging van de op te leggen gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat de veroordeelde in aanmerking komt voor deelname aan een penitentiair programma, als bedoeld in artikel 4 Penitentiaire beginselenwet, dan wel de regeling van voorwaardelijke invrijheidsstelling, als bedoeld in artikel 6:2:10 Wetboek van Strafvordering, aan de orde is.

10.TOEPASSELIJKE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN

De beslissing berust op de artikelen 45, 46, 47, 55, 56, 57, 63, 140, 157 en 311 van het Wetboek van Strafrecht, zoals de artikelen luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

11.BESLISSING

De rechtbank:

Bewezenverklaring

- verklaart het tenlastegelegde bewezen zoals hiervoor in rubriek 6 is vermeld;

- verklaart het meer of anders tenlastegelegde niet bewezen en spreekt verdachte daarvan vrij;

Strafbaarheid

- verklaart het bewezenverklaarde strafbaar en kwalificeert dit zoals hiervoor in rubriek 7 is vermeld;

- verklaart verdachte strafbaar;

Oplegging straf

- veroordeelt verdachte tot een
gevangenisstraf van 5 jaren;

- bepaalt dat de tijd door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en in voorlopige hechtenis, alsmede de tijd in overleveringsdetentie (te weten: 30 dagen) doorgebracht op de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht.

Dit vonnis is gewezen door mr. J.A. Spee, voorzitter, mr. D. Riani el Achhab en mr. J.P. Verboom, rechters, in tegenwoordigheid van mr. M.J. den Haan en mr. T.T. van den Dool, griffiers, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van 11 mei 2023.

Bijlage: de (gewijzigde) tenlastelegging

Aan verdachte wordt ten laste gelegd dat:

16-156533-21

1. hij in of omstreeks de periode van 01 augustus 2020 tot 15 april 2021 in Nederland en/of Duitsland heeft deelgenomen aan een organisatie, bestaande uit een samenwerkingsverband van natuurlijke personen, te weten onder andere [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 6] en/of [medeverdachte 4] en/of [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] en/of M. [medeverdachte 5] en/of één of meer (onbekende) anderen, welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven, te weten onder meer (pogingen tot en/ of voorbereidingshandelingen ten behoeve van) het tezamen en in vereniging met anderen plegen van diefstallen (met braak) (als bedoeld in artikel 311 Wetboek van Strafrecht) voorafgegaan door het opzettelijk teweegbrengen van een ontploffing (als bedoeld in artikel 157 Wetboek van Strafrecht);

(art 140 lid 1 Wetboek van Strafrecht)

2. hij in of omstreeks de periode van 01 augustus 2020 tot en met 15 april 2021 in Utrecht, in elk geval in Nederland en/of Duitsland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, ter voorbereiding van het misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, te weten opzettelijk een ontploffing teweegbrengen waardoor gemeen gevaar voor goederen en/of levensgevaar en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is (ex artikel 157 lid 1 en lid 2 Wetboek van Strafrecht), opzettelijk

- heeft/hebben deelgenomen aan het plannen van een of meer ploflkra(a)k(en) in Duitsland door te spreken en/ of afspraken te maken over de locatie van de pinautomaten, benodigde (huur)voertuigen, data, tijdstippen, benodigde hoeveelheden geld en/ of benodigd aantal personen voor het uitvoeren van plofkraken en/of

- een of meerdere voertuigen heeft/hebben gehuurd en/ of

- heeft/hebben deelgenomen aan een of meerdere voorverkenning(en) bij Duitse bankautoma(a)t(en) en/of

- een of meer koevoet(en) en/of gasfles(sen) (bestemd voor het openbreken en/of tot ontploffing brengen van geldautomaten) heeft/hebben geregeld en/of in bezit heeft/hebben gehad,

en aldus goederen en/of stoffen kennelijk bestemd tot het begaan van dat misdrijf, heeft verworven, vervaardigd, ingevoerd, doorgevoerd, uitgevoerd en/of voorhanden heeft gehad;

(art 46 lid 1 Wetboek van Strafrecht)

3. hij op of omstreeks 8 augustus 2020 te Wachtendonk , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] , althans met een of meer anderen, althans alleen, opzettelijk een ontploffing teweeg heeft gebracht door in/op/aan een geldautomaat van de Sparkassebank een of meer explosie(o(ven) in voornoemde geldautomaat (aan) te brengen en/of (vervolgens) die geldautomaat te doen/laten exploderen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor die geldautomaat en/ of het gebouw waarin die geldautomaat zich bevond en/of voor nabij die geldautomaat gelegen pand(en), in elk geval gemeen gevaar voor goederen te duchten was en/ of terwijl daarvan levensgevaar

en/ of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor(toevallige) voorbijgangers en/ of één of meer bewoner(s) van bovenliggende en/of omliggende woning(en) te duchten was;

(art 157 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht, art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht)

4. hij op of omstreeks 8 augustus 2020 te Wachtendonk , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] , althans met een of meer anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening in/uit (een kluis van) een geldautomaat van de Sparkasse bank heeft weggenomen een hoeveelheid geld (van in totaal ongeveer 167.000 euro), althans een grote hoeveelheid geld, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan Sparkasse bank, in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), waarbij verdachte en/of zijn mededader(s) zich de toegang tot de plaats des misdrijfs heeft/hebben verschaft en/of de/het weg te nemen goed(eren)/geldbedrag(en) onder zijn/hun bereik heeft/hebben gebracht door een of meer explosie(t)(ven) aan te brengen in/op/aan die geldautomaat en/of (vervolgens) die geldautomaat te doen/laten exploderen, althans door middel van braak en/ of verbreking;

(art 310 Wetboek van Strafrecht, art 311 lid 1 ahf/sub 4 Wetboek van Strafrecht, art 311 lid 1 ahf/sub 5 Wetboek van Strafrecht)

5. hij op of omstreeks 8 augustus 2020 te Wachtendonk , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] , althans met een of meer anderen, althans alleen, een gebouw of een getimmerte, te weten een bank/filiaal en/of een geldautomaat toebehorend aan Sparkasse bank, opzettelijk heeft vernield of beschadigd, immers heeft/hebben verdachte en/of een of meer van zijn mededader(s) in een geldautomaat, welke zich bevond in voornoemd gebouw, explosie(f)(ven) aangebracht en/of (vervolgens) die geldautomaat laten exploderen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor die geldautomaat en/of het gebouw waarin die geldautomaat zich bevond en/of voor nabij die geldautomaat gelegen pand(en), in elk geval gemeen gevaar voor goederen te duchten was en/of terwijl daarvan levensgevaar voor (toevallige) voorbijgangers en/of één of meer bewoner(s) van bovenliggende en/of omliggende woning(en) te duchten was;

( art 170 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht, art 170 ahf/sub 2 Wetboek van Strafrecht, art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht)

6. hij op of omstreeks 4 september 2020 te Geldern , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] , althans met een ander of anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte en/ of zijn mededader(s) voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening in/uit (een kluis van) een geldautomaat van de Sparkasse weg te nemen geld en/of (een) goed(eren) van hun/zijn gading, geheel of ten dele toebehorende aan de Sparkasse , in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), en zich de toegang tot de plaats van het misdrijf te verschaffen en/of dat/die weg te nemen geld/goed/goederen onder hun/zijn bereik te brengen door middel van braak en/ of verbreking, zich heeft/hebben begeven naar (de omgeving van) de geldautomaat te Geldern , waarna verdachte en/of verdachtes mededaders een of meer explosie(f)(ven) hebben/heeft aangebracht in/op/aan die geldautomaat en/of (vervolgens) die geldautomaat hebben/heeft doen/laten exploderen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

( art 310 Wetboek van Strafrecht, art 311 lid 1 ahf/sub 4 Wetboek van Strafrecht, art 311 lid 1 ahf/sub 5 Wetboek van Strafrecht, art 45 lid 1 Wetboek van Strafrecht)

Feit 7 (16-331818-21)

hij op of omstreeks 31 oktober 2020 te Alpen-Veen , in de Bondsrepubliek Duitsland, tezamen en in vereniging met [medeverdachte 3] , althans een ander of anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte en/of zijn mededader(s) voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening in/uit (een kluis van) een geldautomaat van de Volksbank am Niederrhein weg te nemen geld en/of (een) goed(eren) van hun/zijn gading, geheel of ten dele toebehorende aan Volksbank am Niederrhein, in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), en zich de toegang tot de plaats van het misdrijf te verschaffen en/of dat/die weg te nemen geld/goed/goederen onder hun/zijn bereik te brengen door middel van braak en/of verbreking, zich heeft/hebben begeven naar (de omgeving van) de geldautomaat te Alpen-Veen , waarna verdachte en/of verdachtes mededaders de geldautomaat uit de muur heeft/hebben geprobeerd te wrikken en/of heeft/hebben geprobeerd gas in de geldautomaat te laten stromen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

(Artikel art 310 Wetboek van Strafrecht, art 311 lid 1 ahf/sub 4 Wetboek van Strafrecht, art 45 lid 1 Wetboek van Strafrecht, art 311 lid 1 ahf/sub 5 Wetboek van Strafrecht)

ECLI:NL:RBMNE:2023:2158

Deelneming aan criminele organisatie en plofkraken in Nederland en Duitsland

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

1.ONDERZOEK TER TERECHTZITTING

2.INLEIDING ONDERZOEK 31NIX20

3.TENLASTELEGGING

4.VOORVRAGEN

5.WAARDERING VAN HET BEWIJS

6.BEWEZENVERKLARING

7.STRAFBAARHEID VAN DE FEITEN

8.STRAFBAARHEID VAN VERDACHTE

9.OPLEGGING VAN STRAF

10.TOEPASSELIJKE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN

11.BESLISSING

Voetnoten