ECLI:NL:RBMNE:2023:2084

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Strafrecht
Zittingsplaats Utrecht

Parketnummer: 16-601170-07 (vordering omzetting tbs)

Beslissing op grond van artikel 6:6:10 van het Wetboek van Strafvordering van de meervoudige kamer voor strafzaken van 4 mei 2023

in de zaak van de officier van justitie tegen de ter beschikking gestelde:

[betrokkene] ,

geboren op [1963] te [geboorteplaats] ,

wonende aan de [adres] , [woonplaats] ,

nu gedetineerd in [instantie 1] ,

hierna te noemen: betrokkene.

1.De stukken

De rechtbank heeft acht geslagen op de zich in het dossier bevindende stukken waaronder:

het vonnis van deze rechtbank van 25 september 2008 waarbij betrokkene ter beschikking is gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege omdat hij zich schuldig heeft gemaakt aan onder meer verboden wapenbezit, een poging tot diefstal met geweld en een bedreiging met zware mishandeling;
stukken waaruit blijkt dat de terbeschikkingstelling is ingegaan op 18 februari 2009;
de beslissing van deze rechtbank van 23 februari 2022, waarbij de termijn van terbeschikkingstelling voor het laatst is verlengd met een jaar en de verpleging van overheidswege voorwaardelijk is beëindigd;
de beslissing van deze rechtbank van 12 oktober 2022, waarbij de vordering tot hervatting van de dwangverpleging is afgewezen, en de voorwaarden verbonden aan de voorwaardelijke beëindiging zijn gewijzigd;
de beslissing van deze rechtbank van 16 januari 2023, waarbij de termijn van terbeschikkingstelling voor het laatst is verlengd met een jaar.
de vordering van de officier van justitie van 6 april 2023, die strekt tot het alsnog van overheidswege verplegen van betrokkene;
het bevel van de rechter-commissaris tot het voorlopig alsnog van overheidswege verplegen van betrokkene van 7 april 2023, met het bijbehorende proces-verbaal;
het reclasseringsadvies van 6 april 2023 van RN Advies & Toezichtunit 4 Zuid-West, opgemaakt door M.M.E. Chapel (reclasseringswerker) en S. van den Arend (unitmanager).

2.Het onderzoek ter terechtzitting

De behandeling van de zaak heeft op 20 april 2023 ter terechtzitting plaatsgevonden. Daarbij zijn gehoord:

- de officier van justitie, mr. Nieli.

- de betrokkene, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. D.I.A. Schröder, advocaat te De Meern;

- de aan de reclassering verbonden deskundigen, reclasseringswerkers M.M.E. Chapel en J. Lieuwma.

3.Het standpunt van de reclassering

In het rapport van de reclassering van 6 april 2023 wordt geadviseerd om de omzetting naar terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege te overwegen omdat betrokkene zich niet heeft gehouden aan de hem opgelegde voorwaarden. De reclasseringswerker heeft het rapport ter terechtzitting toegelicht en is gebleven bij de inhoud daarvan. Uit het rapport blijkt – kort samengevat – het volgende.

Diagnostisch gezien is er sprake van forse verslavingsproblematiek (meerdere middelen), een persoonlijkheidsstoornis waarbij krenking en autoriteitsgevoeligheid centraal staan en psychopathie. In de afgelopen periode is gebleken dat betrokkene zich opnieuw heeft geprobeerd in te zetten voor zijn traject nadat hij op 17 oktober 2022 is opgenomen in de Forensische verslavingskliniek van Fivoor [woonplaats]. Betrokkene stond aan de vooravond van een vervolgstap naar een beschermde woonvorm in [woonplaats] waar op 30 maart 2023 een positieve intake heeft plaatsgevonden.

Betrokkene is op 3 april 2023 aangehouden door de politie op de locatie van [instantie 2] , nadat er aangifte is gedaan van bedreiging door twee medewerkers van [instantie 2] . Voorafgaand aan deze aanhouding is er een moment van middelengebruik geweest waarin cocaïne gebruikt werd door betrokkene zoals hij zelf heeft aangegeven in de gesprekken die met hem gevoerd zijn. Tevens is er een sneltest gedaan waaruit bleek dat er sprake was van cocaïnegebruik. Uit de definitieve test is ook een licht mate van cocaïnegebruik zichtbaar. Waar de reclassering eerder dacht dat betrokkene alleen bij tegenslagen zou terugvallen in middelengebruik is nu gebleken dat dit niet het geval is.

De reclassering is van oordeel dat op grond van het verloop van de tbs duidelijk is geworden dat betrokkene onvoldoende in staat is om zich zelfstandig te handhaven wanneer de vrijheden toenemen. Hij valt dan snel terug in oude antisociale gedragspatronen wat het traject soms dreigt te stagneren en wat het traject in het verleden ook duidelijk heeft gestagneerd. Zodra betrokkene geacht wordt zelfstandig te functioneren voeren zijn problemen, de emotieregulatie en ambivalentie over afhankelijkheid, de boventoon. Betrokkene gaat hiermee om door zich te verharden en terug te vallen in middelengebruik en delictgedrag. Betrokkene zal afhankelijk blijven van langdurige zorg, waarin hem structuur en duidelijke grenzen worden opgelegd, en waar ingegrepen kan worden wanneer risicosignalen zich aandienen. De kliniek zag vóór de recente ontwikkelingen nog mogelijkheden voor een – weliswaar naar verwachting moeizaam – resocialisatietraject. Behandeling van betrokkene binnen het huidige kader wordt, gezien de laatste ontwikkelingen, echter niet meer haalbaar geacht. Er kan geen verantwoord risicomanagement meer worden gedaan. Er zijn op dit moment teveel risico’s, waarbij betrokkene heeft laten zien bij voor- en tegenslagen niet adequaat te kunnen handelen en de bestaande hulp niet te kunnen inschakelen.

4.Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft ter zitting haar vordering strekkende tot het alsnog verplegen van overheidswege van betrokkene gehandhaafd. Daartoe heeft zij aangevoerd dat betrokkene wist onder welke voorwaarden zijn terbeschikkingstelling was beëindigd en dat hij desondanks die voorwaarden heeft overtreden. Betrokkene heeft cocaïne gebruikt en een nieuw strafbaar feit begaan door twee medewerkers van [instantie 2] te bedreigen. Op basis van het dossier en de inhoud van de beschikbare rapportages is het niet meer verantwoord om het huidige kader voort te zetten en dient de tbs met dwangverpleging, mede gelet op het als hoog ingeschatte recidiverisico, te worden hervat.

5.Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft verzocht de vordering van de officier van justitie af te wijzen, zodat de voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling kan worden hervat. Betrokkene heeft een uitglijder begaan die als onvoldoende ernstig moet worden beschouwd om de vordering toe te wijzen. Daarbij is onder andere van belang dat betrokkene voorafgaand aan de uitglijder met spoed is opgenomen in het ziekenhuis, vervolgens veel medicatie heeft gebruikt en weinig heeft kunnen slapen. Betrokkene heeft de overtreding van het drugsverbod eerlijk toegegeven en daar uitleg bij gegeven. Er had ook een andere interventie kunnen plaatsvinden, zeker gelet op feit dat betrokkene net te horen had gekregen dat hij een paar dagen na de overtreding een nieuw traject in moest in een andere kliniek. Er stond zoveel voor hem op het spel. Ten aanzien van de bedreigingen die betrokkene worden verweten heeft de raadsvrouw opgemerkt dat het van groot belang is om de feitelijke gang van zaken daaromtrent duidelijk te krijgen. Daartoe wenst de raadsvrouw de betrokken slachtoffers te horen als getuige, voor zover de rechtbank voornemens is de vordering toe te wijzen. Het vaststellen van wat er precies is gebeurd bij dit incident is van groot belang voor betrokkene, omdat zijn toekomst er vanaf hangt.

6.Het oordeel van de rechtbank

Artikel 6:6:10, eerste lid, aanhef en onder e, van het Wetboek van Strafvordering bepaalt dat de rechtbank, indien de ter beschikking gestelde een gestelde voorwaarde niet heeft nageleefd of anderszins het belang van de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen zulks eist, gedurende de looptijd van de terbeschikkingstelling bevoegd is te beslissen dat de ter beschikking gestelde alsnog van overheidswege zal worden verpleegd.

De rechtbank stelt op basis van de inhoud van het dossier en de verklaringen van betrokkene vast dat hij zich niet heeft gehouden aan de voorwaarden, verbonden aan de voorwaardelijke beëindiging van de tbs met dwangverpleging. Betrokkene heeft cocaïne gebruikt en er zijn daarnaast twee aangiftes van bedreiging gedaan. De rechtbank is van oordeel dat alleen al uit het cocaïnegebruik blijkt dat het huidige kader van de voorwaardelijk beëindigde TBS-maatregel niet volstaat om de risico’s op een verantwoorde manier te beheersen en om veroordeelde op een veilige wijze te behandelen en resocialiseren. De reclassering heeft gemotiveerd uiteengezet waarom voortzetting van de behandeling in het kader van een voorwaardelijk beëindigde TBS niet verantwoord is. Er is sprake van een forse verslavingsproblematiek, psychopathie en een persoonlijkheidsstoornis waarbij krenking en autoriteitsgevoeligheid centraal staan. Er is een hoog recidiverisico met daarbij een hoog risico op letselschade en op onttrekking. Gelet hierop acht de rechtbank het noodzakelijk dat de huidige behandeling van verdachte wordt voortgezet in het kader van terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege.

Het voorwaardelijke verzoek van de verdediging tot het horen van de aangeefsters in relatie tot de mogelijk geuite bedreigingen door verdachte wijst de rechtbank af. Deze verhoren zijn naar het oordeel van de rechtbank gelet op het voorgaande niet van belang voor het nemen van een beslissing op de onderhavige vordering.

7.De beslissing

De rechtbank: beveelt dat de ter beschikking gestelde, [betrokkene] , alsnog van overheidswege zal worden verpleegd.

Deze beslissing is genomen door mr. A. Blanke, voorzitter, mrs. J.F. Haeck en J.C. Hooker, rechters, in tegenwoordigheid van mr. J. Broere als griffier en in het openbaar uitgesproken op 4 mei 2023.

De voorzitter is buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen