ECLI:NL:RBMNE:2021:21

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Civiel recht

voorzieningenrechter

locatie Utrecht

zaaknummer / rolnummer: C/16/512603 / KG ZA 20-603

Vonnis in kort geding van 8 januari 2021

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DIENSTAPOTHEEK EEMLAND B.V.

statutair gevestigd en kantoorhoudende te Amersfoort,

eiseres,

hierna te noemen: Dienstapotheek Eemland,

advocaten: mr. drs. E.J.H. Gielen en J.E. Kok,

tegen

1. de naamloze vennootschap

ZILVEREN KRUIS ZORGVERZEKERINGEN

statutair gevestigd te Utrecht en kantoorhoudende te Leiden,

gedaagde sub 1,

hierna te noemen: Zilveren Kruis

2. de onderlinge waarborgmaatschappij

ONDERLINGE WAARBORGMAATSCHAPPIJ ZORGVERZEKERAAR ZORG EN ZEKERHEID U.A.

statutair gevestigd en kantoorhoudende te Leiden,

gedaagde sub 2,

hierna te noemen: Zorg en Zekerheid,
advocaten: mrs. D. Hooft Graafland en D.F.J.M. van Dijk.

In welke zaak zich hebben gevoegd aan de kant van Dienstapotheek Eemland en zijn tussengekomen:
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VATHORST ZORG B.V.,h.o.d.n. Apotheek Heideweg,
gevestigd te Amersfoort,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
APOTHEEK ZIELHORST B.V.,gevestigd te Amersfoort,

3 de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ROSSIGNOL B.V.h.o.d.n. Apotheek Soesterkwartier,gevestigd te Amersfoort,

4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid APOTHEEK SCHOTHORST B.V. tevens h.o.d.n. Apotheek Orion,gevestigd te Amersfoort,

5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid APOTHEEK KATTENBROEK B.V.h.o.d.n. Apotheek Kattenbroek,gevestigd te Amersfoort,

6. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid APOTHEEK LEUSDEN B.V.tevens h.o.d.n. Apotheek de Tolgaarde,gevestigd te Leusden,

7. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [gedaagde sub 7] B.V.h.o.d.n. [naam] ,gevestigd te [vestigingsplaats] ,

8. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid APOTHEEK NIEUWLAND B.V.gevestigd te Amersfoort

,9. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid DE HAMERSHOF B.V.h.o.d.n. Apotheek De Hamershof B.V.,gevestigd te Leusden,

10. de commanditaire vennootschap SERVICE APOTHEEK SCHUILENBURG C.V.tevens h.o.d.n. Service Apotheek Schuilenburg,gevestigd te Amersfoort,voegende en tussenkomende partijen,

hierna te noemen: de Apothekers

advocaat: mr. B.J.L. Baas

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de aan Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid betekende dagvaarding;
- de producties 1 tot en met 61 van Dienstapotheek Eemland;
- de producties A tot en met S van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid;

- de incidentele conclusie tot voeging en tussenkomst van de Apothekers met daarbij de
producties 1 tot en met 14;
- de nagezonden producties 15 en 16 van de Apothekers;

- de mondelinge behandeling op 23 december 2020 waarvan aantekeningen zijn gemaakt die
deel uitmaken van het griffie-dossier;
- de pleitnota’s van Dienstapotheek Eemland, Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid en
de Apothekers;

- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 23 december 2020.

1.2.

Partijen zijn niet tot een schikking gekomen. Aan het einde van de mondelinge behandeling is aan partijen verteld dat er op 6 januari 2020 vonnis zal worden gewezen. Door omstandigheden is het vonnis twee dagen aangehouden.

2.Het incident

Aan het begin van de mondelinge behandeling heeft de voorzieningenrechter het verzoek van de Apothekers om zich in dit kort te voegen aan de kant van Dienstapotheek Eemland toegewezen. Er is toen niet beslist op het verzoek van de Apothekers om ook in dit kort geding tussen te komen. Dit verzoek wordt hierbij toegewezen. De proceskosten in het incident tot voeging en tussenkomst zullen worden gecompenseerd in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt. Reden hiervoor is dat er nagenoeg geen debat over dit incident heeft plaatsgevonden.

3.Inleiding

Dit kort geding gaat over farmaceutische spoedzorg (ook wel aangeduid als ANW-dienstverlening). Deze spoedzorg wordt in Nederland door zogenaamde dienstapotheken verleend in de avonden, nachten en weekenden en op feestdagen. Tot 2014 werd deze spoedzorg door de afzonderlijke zorgverzekeraars jaarlijks ingekocht. Vanaf 2014 kopen de zorgverzekeraars deze farmaceutische spoedzorg jaarlijks gezamenlijk in. Dit gebeurt op non-concurrentie basis. De lokaal dominante zorgverzekeraar (de zorgverzekeraar die de grootste groep verzekerden in de regio heeft) stelt samen met een andere zorgverzekeraar (samen de representerende zorgverzekeraars genoemd) het terhandstellingstarief (hierna het tarief) voor de betreffende dienstapotheek vast. Het tarief is een receptregelvergoeding voor de levering van de medicijnen in de avonden, nachten en weekenden en op feestdagen waarvan de hoogte op basis van de kosten van de dienstapotheek wordt bepaald. Het gaat om een kostendekkend/kosten neutraal tarief. Het tarief wordt vastgesteld op basis van de volgende informatie door de dienstapotheek aan te leveren:

- transparante begroting door middel van een format van het tarief;

- realisatiecijfers, en

- verwachte volumeontwikkeling van de terhandstelling.

Het vastgestelde tarief wordt vervolgens door alle zorgverzekeraars toegepast.
De afrekening van de vergoeding vindt uiteindelijk plaats op basis van de daadwerkelijke kosten. Het vastgestelde tarief wordt daartoe lopende het contractjaar (in april of juli) herijkt. Als dan blijkt dat het tarief in vergelijking met de kosten te hoog of te laag is, dan kan het tarief worden bijgesteld en een terugbetaling aan de zorgverzekeraars plaatsvinden.
Indien een dienstapotheek niet tot overeenstemming komt met de representerende zorgverzekeraars, dan heeft die met geen van de zorgverzekeraars een contract en kan die de ANW-dienstverlening niet in rekening brengen.

4.De partijen

4.1.

Dienstapotheek Eemland verzorgt vanaf 2003 onafgebroken op basis van jaarcontracten de farmaceutische spoedzorg in de regio Eemland. Vanaf 2014 gebeurt
dit op basis van het in de inleiding geschetste inkoopsysteem. Dienstapotheek Eemland oefent haar apotheek uit in het Meander Medisch Centrum te Amersfoort (hierna het Meander). Zij huurt daarvoor van het Meander ruimte. In het Meander is onder meer ook een huisartsenpost (HAP) gevestigd.

4.2.

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid zijn de representerende zorgverzekeraars die vanaf 2014 het tarief voor Dienstapotheek Eemland vaststellen.

4.3.

De Apothekers zijn werkzaam in de regio Eemland. Zij hebben voor hun waarneming buiten de reguliere openingstijden afspraken gemaakt met Dienstapotheek Eemland. Dienstapotheek Eemland verzorgt vanaf 2003 deze waarnemingen. De Apothekers zijn vrijwel steeds aandeelhouders van Dienstapotheek Eemland.

5.Het geschil

5.1. De overeenkomsten die Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid laatstelijk met Dienstapotheek Eemland heeft gesloten betreffen het contractjaar 2020 (1-1-2020 tot en met 31-12-2020) en zijn vastgelegd in twee documenten: - de Basisovereenkomst Farmacie van 7 november 2019 (hierna: de

Basisovereenkomst)
- het Addendum Farmaceutische spoedzorg 2020 voor zuivere dienstapotheken van
6 december 2019 (hierna: het Addendum)

Het onder b van het Addendum “overeengekomen tarief” bedraagt € 27,47 exclusiefclusief btw en zal in het lopende contractjaar worden herijkt op basis van de actuele en vastgestelde begroting.

5.2.

In maart 2020 heeft het Meander in verband met de coronacrisis haar deuren tijdelijk grotendeels gesloten. Dienstapotheek Eemland kon daardoor tijdelijk haar zorg niet meer vanuit haar apotheek verlenen en moest tijdelijk volledig overgaan op de bezorging van de medicijnen. Zij heeft daarvoor [koeriersdienst] , hierna de koeriersdienst, ingeschakeld. De bezorgkosten liepen al snel op, waardoor, mede door de daling van het aantal recepten, het tarief niet meer kostendekkend was. Dienstapotheek Eemland heeft daarom op 26 maart 2020 contact opgenomen met Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid om vooral dit probleem aan te kaarten en te kijken hoe dit kon worden opgelost.

5.3.

Er is vervolgens in de periode van 26 maart 2020 tot 9 juli 2020 veel mailcorrespondentie tussen partijen geweest. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid hebben in deze periode verschillende stukken en diverse informatie bij Dienstapotheek Eemland opgevraagd, in eerste instantie vooral ter onderbouwing van de bezorgkosten en later ook ter onderbouwing van de begroting 2020 die op 13 mei 2020 (met gebruikmaking van het oude format) door Dienstapotheek Eemland was ingediend voor de herijking van het tarief en de vaststelling van het tarief voor het nieuwe contractjaar 2021. Op verzoek van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid heeft Dienstapotheek Eemland op 26 mei 2020 de contactgegevens versterkt van haar accountant.

5.4.

Tussen Dienstapotheek Eemland en Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid is discussie ontstaan over de stukken en informatie die Dienstapotheek Eemland in het kader van haar transparantieverplichting aan Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid moet geven.

5.5.

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid verzochten op 5 juni 2020 van Dienstapotheek Eemland:
- de kopieën van de facturen van geheel 2020 tot 1 juni van de koeriersdienst;
- een uitdraai van de AIS-lijsten van geheel 2020 tot 1 juni (geanonimiseerd) van alle
bezorgingen met daarbij de eerste drie letters van de postcode;

- de jaarrekening 2018;

- de verwachte jaarrekening 2019;

- de liquiditeitspositie.
Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid schreven aan Dienstapotheek onder meer dat zij de informatie nodig hebben om de kosten over 2019, 2020 en de begroting 2021 te onderzoeken en dat zonder die informatie alle bovengemiddelde kosten zullen worden afgewezen.

5.6.

Dienstapotheek Eemland heeft in antwoord op dit verzoek op 11 juni 2020 aan Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid geschreven dat zij bezwaar heeft tegen het verzoek tot het aanleveren van de AIS-lijsten omdat zij dit vanwege de patiëntgegevens niet proportioneel acht. Voor het geval Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid volharden in hun verzoek, stelt Dienstapotheek voor dat verzoek door de commissie van wijzen zoals bedoeld onder g van het Addendum te laten toetsen. Zij leverde de kopieën van de facturen van de koeriersdienst, de jaarrekening 2018 en de jaarrekening 2019 aan en stelde voor het tarief met ingang van 1 juli 2020 te verhogen naar € 35. Van de verstrekte afschriften van de facturen van de koeriersdienst is de tekst grotendeels door Dienstapotheek Eemland afgeplakt.

5.7.

Bij e-mail van 25 juni 2020 hebben Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid Dienstapotheek Eemland geschreven dat een aantal zaken en discussiepunten door elkaar loopt, dat zij die inzichtelijk willen maken en hopen er snel uit te komen. De navolgende onderwerpen komen aan de orde:

- de juridische kosten, waarmee voor een bedrag van € 15.000 coulance-halve akkoord gegaan wordt mits de facturen worden aangeleverd;
- betaling van de bezorgkosten door de zorgverzekeraars geschiedt alleen indien de bezorgfacturen volstrekt zichtbaar zijn en geen informatie afgeplakt is:
- de onderbouwing van de post onvoorzien van € 60.000;

- de noodzaak tot volledige onderbouwing met verifieerbare documentatie van alle bedragen van de begroting 2020-2021;

- de aanlevering door de accountant van de liquiditeitspositie 2020 en de mogelijkheid van externe toetsing daarvan;

- de volledige transparante onderliggende documentatie van de beheerskosten, de doorbelasting door Meander en de overige algemene kosten;
- de verzochte AIS-lijsten zijn niet voorlopig niet meer nodig omdat de betreffende informatie via Vektis is opgevraagd;

- nadere vragen over reeds aangeleverde documenten;

- Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid zullen voor diverse nadere informatie contact opnemen met de accountant van Dienstapotheek Eemland, de heer [accountant] .

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid hebben tevens een deadline gesteld, die erop neer komt dat als op uiterlijk 30 juni 2020 de genoemde stukken en informatie niet wordt ontvangen het tarief voor 2020/2021 niet zal worden gewijzigd en de begroting juni 2020/juni 2021 conform het huidige tarief van € 27,47 wordt vastgesteld. De ontvangen begroting voor 2021 wordt niet geaccepteerd.

5.8.

Dienstapotheek Eemland heeft daarop in haar e-mail 30 juni 2020 al enige informatie gegeven met wederom de contactgegevens van haar accountant en aangegeven voor een nadere reactie iets meer tijd nodig te hebben. Bij e-mail van 2 juli 2020 heeft Dienstapotheek Eemland aan Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid onder meer geschreven:

“Omdat wij hechten aan een goede relatie en we een risico lopen in het alsmaar heen en weer schieten van e-mail, stellen we voor elkaar binnenkort in een call (of indien mogelijk fysiek) te treffen, zodat er meer ruimte is om gedegen kennis te nemen van elkaars overwegingen en er weer ruimte komt (dan wel blijkt te zijn) voor wederzijds begrip, waarna afspraken worden gemaakt die redelijk en billijk en proportioneel zijn in relatie tot het onderwerp wat we bespreken. Dat is ook altijd het uitgangspunt geweest van de afspraken die we met elkaar gemaakt hebben, maar het lijkt erop dat ergens in onze discussie de systematiek van de afspraken die wij met elkaar hebben gemaakt verloren is gegaan. Een blik op die afspraken zou ons moeten helpen bij het vinden van een oplossing, waar we ons beiden in kunnen vinden. Het gaat dan specifiek om de afspraken opgenomen in het Addendum 2018 en het Addendum 2020. (..). Mochten wij er in onderling overleg niet uitkomen (bijvoorbeeld ten aanzien van de aan te leveren stukken, wat te doen met een tekort) dan zal de “commissie van wijzen” in eerste instantie aan zet zijn. (..) Als we gezamenlijk dan wel op grond van de tussenkomst van de “commissie van wijzen” tot de conclusie komen dat inzage in bepaalde gegevens noodzakelijk is dan kan door jullie vanzelfsprekend contact op worden genomen met [accountant] en Partners en zal de gevraagde inzage worden verleend. (...) We vertrouwen erop dat we er met elkaar, zonodig met enige hulp van de “commissie van wijzen”, op korte termijn uit zullen komen.”

5.9.

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid reageerden daarop met hun brief van
9 juli 2020 waarin zij onder meer schrijven:

“Wij concluderen dat DAP Eemland weigert de opgevraagde informatie aan te leveren. In deze brief licht ik toe waarom u verplicht bent deze informatie aan te leveren en welke consequenties Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid verbinden aan de bevindingen tot op heden en (aan) het feit dat DAP Eemland weigert volledig mee te werken aan onze eerdere verzoeken tot openheid van zaken ten aanzien van de door DAP Eemland opgevoerde kosten. (..) Gezien de weigerachtige houding van DAP Eemland de gevraagde informatie aan te leveren die u op basis van de Overeenkomst, het Addendum daarbij en de Handreiking moet aanleveren, zetten wij grote vraagtekens bij de kosten die DAP Eemland in de begroting opvoert, maar niet onderbouwt. (..) U bent meerdere keren in de gelegenheid gesteld opheldering te bieden. (...) U blijft echter de discussie opzoeken zonder de benodigde informatie aan te leveren. Wij constateren dat wij geen volledige inzage krijgen in de opgevoerde kosten. Dit heeft voor DAP Eemland twee belangrijke gevolgen, te weten ten aanzien van het tarief en aanzien van de contractuele relatie tussen partijen (..). Wij handhaven het huidige tarief van EUR 27,47 excl btw. (..) Omdat er sprake is van een ernstige tekortkoming in de nakoming van de Overeenkomst en het Addendum, kan de contractuele verhouding op grond van artikel k van het Addendum (met onmiddellijke ingang) worden beëindigd. (..) Gezien het voorgaande, hebben wij besloten dat wij DAP Eemland per 1 januari 2021 niet meer contracteren. (..) De commissie van wijzen kan in onze optiek weinig toevoegen aan de ontstane impasse (..). Indien u (..) alsnog nadere informatie aanlevert, dan zijn wij voornemens (..) alsnog een diepgaand onderzoek in te stellen naar alle begrotingsposten 2019/2020 en eventuele jaren ervoor. (..).”

5.10.

Dienstapotheek Eemland heeft bij brief van 17 juli 2020 aan Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid inhoudelijk bezwaar gemaakt tegen de beslissingen als weergegeven in 5.9. en onder meer het belang aangegeven van onderlinge afstemming, de eventuele gang naar de commissie van wijzen en een gesprek over het nieuwe tarief.

5.11.

Daarop reageerden Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid bij brief van 4 augustus 2020 waarin zij het besluit niet meer te contracteren per 1 januari 2021 handhaaft vanwege het van rechtswege aflopen van de Basisovereenkomst en het Addendum en het besluit het tarief niet aan te passen voorwaardelijk intrekt indien Dienstapotheek Eemland uiterlijk op 18 augustus 2020 de volgende informatie geeft:
- liquiditeitspositie 31-12-2019 en 1-6-2020;
- de volledige zichtbare facturen van het koerierdienst over de periode maart t/m juli 2020;

- de onderbouwing van de juridische kosten van € 15.000;
- transparantie met betrekking tot de doorbelasting van Meander;
- transparantie met betrekking tot de reservering van € 40.000 voor de verbouwing;
- onderbouwing post onvoorzien.

5.12.

Bij e-mail van 19 augustus 2020 heeft Dienstapotheek Eemland jegens Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid een beroep gedaan op de inzet van de commissie van wijzen met het verzoek dit verder uit te zetten. De commissie van wijzen achtte zich niet het aangewezen gremium om aan dat beroep gehoor te geven.

5.13.

Dienstapotheek Eemland verstrekt de in 5.11 weergegeven informatie niet en overleg tussen Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid en Dienstapotheek Eemland over de afbouw van de ANZ dienstverlening loopt op niets uit.

6.De vorderingen

6.1.

Dienstapotheek Eemland verzoekt de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad en op straffe van het verbeuren van dwangsommen (zakelijk weergegeven):
primair,
- a. veroordeling van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid tot het ongewijzigd voortzetten van de Basisovereenkomst en het Addendum per 1 januari 2021 en conform het Addendum vóór 1 april 2021, althans vóór 1 juli 2021, te goeder trouw te onderhandelen over het tarief dat van 1 april 2021 tot 1 april 2022, althans van 1 juli 2021 tot 1 juli 2022, van toepassing zal zijn;
- b. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te gebieden vanaf 1 april 2020 tot 1 april 2021, althans 1 juli 2020 tot 1 juli 2021 een tarief vast te stellen van EUR 35, althans EUR 29;
subsidiair,

- c. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te verbieden een materiele controle in te stellen naar de bezorgkosten over 2020;

- d. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te veroordelen tot het te goeder trouw onderhandelen over een overeenkomst tot levering van farmaceutische spoedzorg voor 2021 en bijbehorende Basisovereenkomst en Addendum;
- e. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te gebieden de onderhandelingen over het tarief binnen 4 weken na de datum van het vonnis af te ronden en uiterlijk binnen 6 weken na datum van het vonnis tot afrekening over te gaan van de door Dienstapotheek Eemland verrichte prestaties;

en voorwaardelijk, indien het gevorderde onder a, b, c en d wordt afgewezen,
- f. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te veroordelen tot het te goeder trouw onderhandelen over de kosten van liquidatie en sanering van Dienstapotheek Eemland zoals bepaald onder j van het Addendum;

- g. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te verbieden tot het instellen van een materiele controle naar de bezorgkosten 2020;

en met veroordeling van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in de kosten met rente waaronder de nakosten begrepen.

6.2.

De Apothekers hebben de voorzieningenrechter verzocht bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:

- de vorderingen van Dienstapotheek Eemland toe te wijzen;

- Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid op straffe van het verbeuren van een dwangsom te verbieden bij de Dienstapotheek Eemland tot de persoon van de verzekerden herleidbare gegevens op te eisen;

- Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid met oplegging van een dwangsom te gelasten schriftelijk aan de Dienstapotheek Eemland te bevestigen dat zij afzien van hun eerdere eis tot de persoon van de verzekerden herleidbare gegevens te verkrijgen;

en met veroordeling van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in de kosten en de wettelijke rente daarover.

7.De beoordeling

7.1.

De (beantwoording van de) vraag of Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid de Basisovereenkomst en het Addendum gedurende 2021 dienen voortzetten met inachtneming van een nieuw vast te stellen tarief is in kort geding verstrekkend. Vanwege het spoedeisende belang van Dienstapotheek zal die vraag beantwoord worden aan de hand van een afweging van belangen en de beoordeling van het aannemelijke oordeel in een bodemprocedure.

Contractsvrijheid en de redelijkheid en billijkheid

7.2.

Uitgangspunt is dat het Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid, zoals zij ook aanvoeren, vrij staat om te bepalen met wie zij wel of geen overeenkomst sluiten. Het beginsel van contractsvrijheid brengt dit met zich.

7.3.

De (ook in de preambule van de Basisovereenkomst genoemde) redelijkheid en billijkheid die Dienstapotheek Eemland en Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid over en weer tegenover elkaar in acht moeten nemen, kunnen meebrengen dat op dit uitgangspunt een uitzondering moet worden gemaakt. Die mogelijkheid doet zich hier voor omdat er sprake is van een langdurige relatie tussen Dienstapotheek Eemland en de zorgverzekeraars, waaronder Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid. Dienstapotheek Eemland verleent vanaf januari 2003 tot en met 2020 onafgebroken de farmaceutische spoedzorg in de regio Eemland, op basis van met de zorgverzekeraars gesloten jaarcontracten. Dat het inkoopsysteem per 2014 is veranderd, maakt, anders dan Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid menen, niet dat de periode van 2003 tot 2014 niet meetelt voor de vaststelling van de duur van de contractuele relatie. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid treden immers op als vertegenwoordigers van alle andere zorgverzekeraars. Reeds vanwege de lange duur van de contractuele relatie brengen de redelijkheid en billijkheid met zich dat partijen over en weer gehouden zijn rekening te houden met elkaars gerechtvaardigde en redelijke belangen. Deze norm is ook van toepassing op de besluiten van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid per 1 januari 2021 niet meer te contracteren met Dienstapotheek Eemland zoals dat voorheen met de Basisovereenkomst en het Addendum het geval was, en het tarief 2020/2021 ongewijzigd te handhaven op € 27,47 exclusief btw. De stelling van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid dat vanwege het van rechtswege eindigen van de Basisovereenkomst en het Addendum, de redelijkheid en billijkheid niet van toepassing zijn op de besluiten van 9 juli 2020 is dus niet juist.

De toetsing van het besluit niet te contracteren aan de redelijkheid en billijkheid

7.4.

Waartoe de redelijkheid en de billijkheid partijen verplicht is afhankelijk van vele gezichtspunten en van de omstandigheden van het geval, zoals de duur van de contractuele relatie, de aard van de contractuele verhouding en de inhoud daarvan, de wijze waarop partijen zich in het verleden ten opzichte van elkaar gedragen hebben, de belangen van partijen, de betrokken belangen van derden, de verklaringen en gedragingen van partijen over en weer en de verwijten die partijen elkaar over en weer maken.

7.5

De aard van de contractuele relatie tussen Dienstapotheek Eemland en Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid is bijzonder. Dienstapotheek is voor haar financiering, en dus haar voortbestaan, volledig afhankelijk van de Basisovereenkomst en het Addendum met Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid. Het uitganspunt dat de financiering waarop Dienstapotheek Eemland aanspraak kan maken kostendekkend is, betekent dat zij over haar kosten voldoende transparant dient te zijn tegenover Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid zodat zij die kosten met inachtneming van het toepasselijke wettelijke kader op juistheid kunnen beoordelen, temeer omdat het tarief onder het eigenrisico van de verzekerden valt. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid zijn gehouden om bij de beoordeling van, en het onderzoek naar de kosten redelijkheid te betrachten in de mate van transparantie die zij van Dienstapotheek Eemland verlangen. De inhoud van die te betrachten redelijkheid wordt bepaald door wat partijen hebben afgesproken, wet- en regelgeving, de gebruikelijke gedragsregels, richtlijnen en handelswijze en de omstandigheden van het geval.

7.6.

De reden voor Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid om voor 2021 niet te contracteren is dat Dienstapotheek Eemland weigert volledig mee te werken aan eerdere verzoeken tot openheid van zaken ten aanzien van de door haar opgevoerde kosten
.Dit is door Dienstapotheek Eemland betwist. Voor de beoordeling van deze reden is van belang dat Dienstapotheek Eemland diverse informatie wel verstrekt heeft en reeds op 26 mei 2020 Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid de contactgegevens van haar accountant ( [accountant] ) heeft gegeven teneinde hen zoals afgesproken in de gelegenheid te stellen hem nadere toelichting te vragen. Het twistpunt zijn vooral de facturen van de koeriersdienst en de AIS- lijsten ter controle van de door Dienstapotheek Eemland gestelde bezorgkosten. Vooropgesteld wordt dat de bezorgkosten veroorzaakt worden door uitzonderlijke en onvoorziene omstandigheden. De hoogte van die kosten rechtvaardigt het verzoek van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid tot nadere onderbouwing daarvan door middel van het overleggen van de facturen. Dienstapotheek Eemland heeft wel geschreven in

haar e-mailbericht van 11 juni 2020 dat zij bereid is de facturen aan te leveren, maar zij heeft dat in feite niet volledig gedaan. Zonder toelichting heeft zij de facturen immers grotendeels afgeplakt waardoor Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid niet goed in staat zijn die te beoordelen. Evenmin is gebleken dat Dienstapotheek Eemland Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid inzage heeft gegeven in de facturen betreffende de juridische kosten die zij heeft gemaakt voor de procedure tegen Meander. Mede gelet op de omvang van die kosten en de bereidheid van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid om die gedeeltelijk te vergoeden, is het verzoek om inzage redelijk. Dienstapotheek Eemland heeft al doende geweigerd volledige openheid van zaken te geven en dat kan haar worden toegerekend. De ernst van deze weigering kan niet los worden gezien van de principiële bezwaren van Dienstapotheek Eemland tegen inzage in de AIS-lijsten had omdat daarmee Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid de beschikking zouden krijgen over tot de patiënt herleidbare gegevens waarop vertrouwelijkheid rust. Die bezwaren zijn relevant ter beoordeling van de redelijkheid van het verzoek van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid.

7.7.

Voor de redelijkheid van het verzoek van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid is van belang dat Dienstapotheek Eemland haar bezwaren regelmatig kenbaar heeft gemaakt. Die bezwaren raken aan de bescherming van patiëntgegevens en zijn om die reden serieus te nemen. In zoverre is er niet zonder meer sprake van een weigering door Dienstapotheek Eemland maar van een gemotiveerd bezwaar. Dit bezwaar raakt de reikwijdte van de transparantieverplichting en daarmee een kernelement van de contractuele verhouding. Vanwege het belang van duidelijkheid over wat partijen over en weer aan transparantie mogen verwachten, is het (bij e-mail van 11 juni 2020 en 2 juli 2020 gedane) herhaalde voorstel van Dienstapotheek Eemland tot overleg en zo nodig het inschakelen van de bemiddeling door de commissie van wijzen (zoals is voorgeschreven in g van het Addendum alvorens een geschil aanhangig te maken) redelijk en constructief. Het verwijt van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid dat Dienstapotheek Eemland voortdurend de discussie op blijft zoeken zonder de benodigde informatie te geven, is dus niet terecht.

7.8.

Het feit dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid niet op de uitnodiging van Dienstapotheek Eemland van 2 juli 2020 zijn ingegaan, raakt de zorgvuldigheid van de besluitvorming door Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid. Van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid had naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid verwacht mogen worden dat zij op die uitnodiging ingingen. Door dat niet te doen en zonder voorafgaande aankondiging of waarschuwing te besluiten voor 2021 niet meer met Dienstapotheek Eemland te contracteren, hebben zij in strijd met de redelijkheid en billijkheid gehandeld en dat kan aan hen worden toegerekend.

7.9.

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid hebben betoogd dat er reeds jaren sprake is van een problematische relatie omdat zij jaar in jaar uit aan Dienstapotheek Eemland vragen moeten stellen over de begroting en de mate van transparantie altijd een issue is geweest. Dit overtuigt niet. Het enkele feit dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid vragen hebben gesteld over eerdere begrotingen is een logisch gevolg van de financierings-systematiek. Niet gebleken is dat die vragen en de beantwoording daarvan in het verleden tot grote problemen of een principieel meningsverschil over de te betrachten transparantie hebben geleid. Evenmin is gebleken dat de verzoeken van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid eerder een vergelijkbaar detailniveau hadden als blijkt uit de verzoeken onder 5.7 en 5.11. In zoverre wordt Dienstapotheek gevolgd in haar stelling dat in het verleden de vaststelling van de begroting en het tarief in goede samenwerking verliep.

7.10.

Het belang van de Dienstapotheek Eemland bij voortzetting van de contractuele relatie is evident. Haar voortbestaan hangt daarvan af. Daaraan zijn tevens verbonden de belangen van de 23 werknemers die bij de Dienstapotheek werkzaam zijn, de belangen van de Apothekers bij de waarneming in de avonden, nachten en weekenden en op feestdagen en het belang van de aanwezigheid van de Dienstapotheek Eemland in de nabijheid van de zorgstructuur ter plaatse en de belangen van de inwoners van de regio. Deze belangen wegen zwaarder dan het belang van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid bij het einde van de Overeenkomst en het Addendum. Deze afweging impliceert niet dat Dienstapotheek Eemland wordt gevolgd in haar standpunt dat zij vanwege de van toepassing zijnde kwaliteitsregels in feite de enige dienstapotheek is waarmee Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid zouden kunnen contracteren. Zoals het Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid niet betaamt om de Dienstapotheek Eemland vanuit een financiële machtspositie te benaderen zo betaamt het de Dienstapotheek Eemland niet Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid vanuit een kwalitatieve machtspositie te benaderen. De kwaliteit van de farmaceutische spoedzorg is, alle woorden die partijen daaraan hebben besteed ten spijt, in deze zaak geen onderwerp met beslissende relevantie. Die kwaliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

7.11.

Van belang is tenslotte dat het aannemelijk is dat als er geen discussie zou zijn geweest over de reikwijdte van de transparantieverplichting, Zilveren Kruis en

Zorg en Zekerheid de overeenkomst voor 2021 met Dienstapotheek Eemland zouden hebben gesloten. Er is niet door Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid aangevoerd dat dat dan niet zou zijn gebeurd. Bovendien vinden er nagenoeg geen onderhandelingen plaats over het sluiten van de overeenkomst tot het verlenen van farmaceutische spoedzorg. De voorwaarden waaronder deze overeenkomst wordt gesloten staan vast. Het enige punt van discussie bij het sluiten van de overeenkomst is de vaststelling van het overeengekomen tarief als bedoeld onder d van het Addendum.

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid moeten met Dienstapotheek Eemland een overeenkomst tot het leveren van farmaceutische spoedzorg voor het contractjaar 2021 sluiten

7.12.

Op grond van de in 7.4 tot en met 7.11 behandelde omstandigheden hebben Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in strijd met de door hen te betrachten redelijkheid en billijkheid gehandeld door te besluiten per 1 januari 2021 geen contract met Dienstapotheek Eemland te sluiten. Dit betekent in dit geval dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid een overeenkomst tot het verlenen van farmaceutische spoedzorg voor 2021 met
Dienstapotheek Eemland moeten sluiten overeenkomstig de Basisovereenkomst en het Addendum, behoudens wellicht standaard aanpassingen daarvan die voor alle dienstapotheken in Nederland gelden en zij overeenkomstig het bepaalde in het Addendum onder b het overeengekomen dient vast te stellen. Aldus zal de primaire vordering van 6.1 onder a worden toegewezen. Zoals Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid hebben aangegeven in hun e-mail van 25 juni 2020 zal, zolang het tarief nog niet op de daarvoor gebruikelijke manier is vastgesteld, het tarief voorlopig gelden overeenkomstig het huidige tarief van € 27,47 exclusief btw.

De toetsing van het besluit het tarief voor 2020/2021 ongewijzigd te laten.

7.13.

Op grond van de in 7.4 tot en met 7.11 behandelde omstandigheden hebben Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in strijd met de door hen te betrachten redelijkheid en billijkheid gehandeld door te besluiten het tarief ongewijzigd te handhaven op € 27,47 exclusief btw. Weliswaar hebben Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid Dienstapotheek Eemland in de brief van 4 augustus 2020 nog veertien dagen gegeven voor het verstrekken van nadere informatie, maar het is begrijpelijk dat door het onjuiste besluit niet te contracteren per 1 januari 2021 de relatie zodanig onder druk is komen te staan dat er voor overleg over de vaststelling van het tarief 2020/2021 geen draagvlak meer was.

7.14.

Dienstapotheek Eemland heeft gevorderd Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te gebieden het tarief vast te stellen op € 35, € 29 of de onderhandelingen daarover binnen vier weken af te ronden en binnen zes weken over te gaan op de afrekening van de geleverde prestaties. Het daartegen gevoerde verweer door Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid is terecht. Juist omdat partijen serieus van mening verschillen over de mate van transparantie, is van een transparante begroting zoals voor de vaststelling van het in b van het Addendum genoemde overeengekomen tarief vereist, geen sprake. Dit impliceert reeds dat (zeker) in kort geding niet geoordeeld kan worden wat een juist tarief zou zijn. Dit betekent dat de primaire vordering van 6.1 onder b zal worden afgewezen.

7.15.

Het tarief zal nog op de daarvoor gebruikelijke manier moeten worden vastgesteld.

Dat zal moeten geschieden op basis van een door Dienstapotheek Eemland in te dienen transparante begroting van het tarief, realisatiecijfers, en de te verwachten volumeontwikkeling van de terhandstelling. Partijen dienen dat wat voor de vaststelling nodig is, gelet op hun wederzijdse belangen met voortvarendheid, met in achtneming van de tussen hen geldende redelijkheid en billijkheid en met begrip voor elkaars posities te doen. Dit uitgangspunt brengt in beginsel onder meer met zich dat:
- Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid door Dienstapotheek Eemland in staat worden gesteld om te (laten) controleren of de bezorgkosten betrekking hebben op de farmaceutische spoedzorg;

- Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid inzage krijgen in de declaraties van de juridische kosten die Dienstapotheek Eemland heeft gemaakt in verband met de door haar tegen Meander gevoerde procedure;

- bij de beoordeling van de bestuurs- en salariskosten de in het verleden gemaakte afspraken worden gerespecteerd.
Dit impliceert dat thans in het kader van de gebruikelijke wijze van vaststelling van het tarief een materiele controle, daargelaten de houdbaarheid van de daarvoor aangevoerde reden en of daarvoor een geldige juridische grondslag bestaat, niet aan de orde kan zijn. De primaire vordering van 6.1 onder c zal als na te beschrijven worden toegewezen.

7.16.

In dit verband verdient het debat tussen partijen, over de vraag of Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in het kader van de vaststelling van het tarief gerechtigd zijn tot het verkrijgen van (gezondheids)gegevens die tot de persoon van de verzekerden herleidbaar is, aandacht. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid stellen dat zij daartoe op grond van artikel 87 lid 1 Zvw, artikel 9 lid 2 sub h AVG en artikel 30 lid 3 UAVG gerechtigd zijn. Dienstapotheek Eemland en de Apothekers hebben dit bestreden. De beantwoording van deze vraag kan in het kader de gebruikelijke wijze van vaststelling van het tarief in het midden worden gelaten. De vraag is namelijk ontstaan in het kader van de onderbouwing van de bezorgkosten. Ter zitting is toegelicht dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid de zekerheid wensten dat de door Dienstapotheek Eemland gestelde bezorgkosten ook daadwerkelijk betrekking hebben op de bezorging door Dienstapotheek Eemland van medicijnen aan de patiënten. Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid hebben echter niet aangetoond dat het ter verkrijging van die zekerheid bij gebreke van een alternatief noodzakelijk is om (gezondheids)gegevens te verkrijgen die tot de persoon van de verzekerden herleidbaar is. Voor die noodzaak is in ieder geval onvoldoende dat, zoals Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid ter zitting hebben toegelicht, zij bedenkingen hebben over de betrouwbaarheid van de ingeschakelde koeriersdienst. Dit betekent dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid niet gerechtigd zijn om in het kader van de beoordeling van de bezorgkosten (gezondheids)gegevens van Dienstapotheek Eemland te verlangen die tot de persoon van de verzekerden herleidbaar zijn. Of dit betekent dat Dienstapotheek Eemland gerechtigd is tot het afplakken van de facturen van het koeriersbedrijf kan in dit kader niet beoordeeld worden omdat Dienstapotheek Eemland niet heeft toegelicht wat zij afgeplakt heeft. Vooralsnog lijkt het onaannemelijk dat de koeriersdienst beschikt over (gezondheids)gegevens die tot de personen herleidbaar zijn en die op haar facturen heeft vermeld.

7.17.

Tenslotte zijn in het kader van de vaststelling van het tarief de vorderingen van belang om binnen bepaalde tijd die vaststelling af te ronden en tot afrekening van de door Dienstapotheek Eemland verrichte prestaties over te gaan. Het uitgangspunt dat partijen bij de vaststelling van het tarief de tussen hen geldende redelijkheid en billijkheid in acht dienen te nemen en begrip dienen te hebben voor elkaars posities, impliceert dat zij over en weer gehouden zijn om voortvarend en constructief te handelen. Het is niet verstandig om hiervoor een vaste termijn zoals door Dienstapotheek Eemland verzocht, vast te stellen omdat het thans moeilijk voorspelbaar is hoeveel tijd de vaststelling van het tarief in beslag zal nemen. De primaire vordering van 6.1 onder e van Dienstapotheek Eemland zal worden afgewezen.

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid moeten met Dienstapotheek Eemland op de gebruikelijke wijze komen tot de vaststelling van het tarief 2020/2021

7.18.

Op grond van het overwogene in nr. 7.13 tot en met 7.17 behandelde hebben Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in strijd met de door hen te betrachten redelijkheid en billijkheid gehandeld door te besluiten het tarief 2020/2021 ongewijzigd vast te stellen op € 27,47 exclusief. btw. Dit betekent Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid op de gebruikelijke wijze het onder b van het Addendum genoemde overeengekomen tarief voorr 2020/20121 dienen vast te stellen met inachtneming van hetgeen hierboven overwogen is. In deze zin zal de subsidiaire vordering van 6.1 onder d van Dienstapotheek Eemland worden toegewezen. De voorwaardelijke vorderingen van 6.1 onder f t/m g behoeven geen bespreking meer.

De vordering van de Apothekers

7.19.

De vorderingen van de Apothekers Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid op straffe van het verbeuren van een dwangsom te verbieden bij de Dienstapotheek Eemland tot de persoon van de verzekerden herleidbare gegevens op te eisen en hen te gebieden schriftelijk aan de Dienstapotheek Eemland te bevestigen dat zij afzien van hun eerdere eis tot de persoon van de verzekerden herleidbare gegevens te verkrijgen, zullen worden afgewezen.

7.20.

In 7.16 is overwogen dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid niet gerechtigd zijn om in het kader van de beoordeling van de bezorgkosten (gezondheids)gegevens van Dienstapotheek Eemland te verlangen die tot de persoon van de verzekerden herleidbaar zijn. Omdat de kwestie alleen speelde bij de beoordeling van de bezorgkosten, hebben de Apothekers onvoldoende belang hebben bij hun algemeen geformuleerde vorderingen.

7.21.

Het feit dat Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in het kader van de bezorgkosten ten onrechte van Dienstapotheek Eemland (gezondheids)gegevens verlangden die tot de persoon van de verzekerden herleidbaar zijn, rechtvaardigt niet het algemene en verstrekkende verbod en gebod zoals door de Apothekers gevorderd. Bovendien hebben de Apothekers, mede gelet op de stellingen van Dienstapotheek Eemland en Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid over het noodzakelijkheidsvereiste van artikel 87 lid 1 Zvw, aan de hand van de toepasselijke wet- en regelgeving onvoldoende gemotiveerd dat het gevorderde verbod en gebod absolute gelding hebben en dat het in hoge mate waarschijnlijk is dat de rechter in de bodemprocedure (die de Apothekers kennelijk voornemens zijn aanhangig te maken) soortgelijke vorderingen zal toewijzen.

De proceskosten

7.22

Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid zullen als de overwegend in het ongelijk gestelde partijen in de proceskosten van Dienstapotheek Eemland en van de Apothekers als voegende partij worden veroordeeld. De kosten van Dienstapotheek Eemland worden begroot op € 1.723,99 waarvan € 87,99 voor exploot- en informatiekosten, € 656 voor griffierecht en € 980 voor salaris advocaat. De kosten van de Apothekers worden begroot op € 980 voor salaris advocaat. De Apothekers worden als de in het ongelijk gestelde tussenkomende partij veroordeeld in de proceskosten van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid. Deze kosten worden begroot op nihil omdat die in niets verschillen van de kosten die Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid hebben gemaakt als gedaagden partijen.

8.De beslissing

De voorzieningenrechter

8.1.

veroordeelt Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid een overeenkomst tot het verlenen van farmaceutische spoedzorg voor 2021 met Dienstapotheek Eemland te sluiten overeenkomstig de Basisovereenkomst en het Addendum, behoudens wellicht standaard aanpassingen daarop die voor alle dienstapotheken in Nederland gelden, en vóór 1 april 2021 te goeder trouw en op de gebruikelijke wijze het overeengekomen tarief zoals bedoeld in het Addendum onder b vast te stellen;

8.2.

veroordeelt Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid op de gebruikelijke wijze en zonder materiele controle het overeengekomen tarief zoals bedoeld in het Addendum onder b voor 2020/20121 vast te stellen met inachtneming van hetgeen hierboven overwogen is nr. 7.15, 7.16 en 7.17 en tot het moment van vaststelling het huidige tarief te hanteren;

8.3.

veroordeelt Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in de proceskosten van Dienstapotheek Eemland te begroten op € 1.723,99 waarvan € 980 voor salaris advocaat;

8.4.

veroordeelt Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid in de proceskosten van de Apothekers als voegende partijen te begroten op € 980 voor salaris advocaat;

8.5.

wijst de overige vorderingen van Dienstapotheek af;

8.6.

wijst de overige vorderingen van de Apothekers als tussenkomende partijen af;

8.7.

veroordeelt de Apothekers als tussenkomende partij in de proceskosten van Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid te begroten op nihil;

8.8.

compenseert de proceskosten in het incident tot voeging en tussenkomst;

8.9.

verklaart de veroordelingen onder 8.1, 8.2, 8.3 en 8.4 uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. H.M.M. Steenberghe en in het openbaar uitgesproken en ondertekend door J.W. Wagenaar op 8 januari 2021.^[1]