Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Civiel recht
kantonrechter
kantonrechter
locatie Almere
Vonnis van 6 maart 2019
in de zaak met zaaknummer / rolnummer 7206300 / MC EXPL 18-7719 van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
B.V. ALGEMEEN NEDERLANDS PERSBUREAU ANP,
gevestigd te Rijswijk,
eiseres, hierna ook te noemen: ANP,
gemachtigde Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V.,
B.V. ALGEMEEN NEDERLANDS PERSBUREAU ANP,
gevestigd te Rijswijk,
eiseres, hierna ook te noemen: ANP,
gemachtigde Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V.,
tegen
de stichting
STICHTING SOCIALE DATABANK NEDERLAND,
gevestigd te Huizen,
gedaagde, hierna ook te noemen: SDNL,
vertegenwoordigd door haar bestuurder de heer [A] te [plaatsnaam] .
STICHTING SOCIALE DATABANK NEDERLAND,
gevestigd te Huizen,
gedaagde, hierna ook te noemen: SDNL,
vertegenwoordigd door haar bestuurder de heer [A] te [plaatsnaam] .
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 24 augustus 2018 met producties,
- de conclusie van antwoord met producties,
- de conclusie van repliek met producties,
- de conclusie van dupliek met producties,
- de akte uitlating producties van 9 januari 2019 van ANP,
- de akte van SDNL van 9 januari 2019 met producties.
1.2.
Op de rolzitting van 9 januari 2019 is SDNL verschenen en heeft zij (onder meer) gesteld nadere producties in het geding te willen brengen. Omdat na de conclusie van ANP van 9 januari 2019 de zaak is uitgeconcludeerd, wordt SDNL niet toegestaan om nadere producties in het geding te brengen. Aan de door SDNL overgelegde producties zal dan ook worden voorbijgegaan.
1.3.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
ANP beheert en exploiteert auteursrechten van fotografen. ANP is gerechtigd op te treden tegen auteursrechtelijke inbreuken.
2.2.
In 2017 was op een webpagina van de website www.sdnl.nl van SDNL drie (al dan niet uitgesneden) foto’s te zien, die allen onderdeel zijn van de onder 2.1 bedoelde beeldbank van ANP. Uit de bij dagvaarding overgelegde productie 1A blijkt dat het gaat om de foto’s met nummers [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] . Op een webpagina van de website www.het‑klankbord.vuurwerk.nl was in 2017 een foto geplaatst die ook onderdeel uitmaakt van de beeldbank van ANP en daar geregistreerd staat onder nummer [fotonummer 4] (zie productie 1B bij dagvaarding).
Nummer foto
Homepage
De webpagina waar de foto getoond werd
De URL van de afbeelding
[fotonummer 4]
www.het-klankbord.vuurwerk.nl
www.het-klankbord.
vuurwerk.nl/
ziezo-20.htm
vuurwerk.nl/
ziezo-20.htm
www.het-klankbord.vuurwerk.nl/
images/hanagar8.jpg
[fotonummer 1]
www.sdnl.nl
www.sdnl.nl/
vaststelling.htm
vaststelling.htm
www.sdnl.nl/images/
[naam] .jpg
[naam] .jpg
[fotonummer 3]
www.sdnl.nl
www.sdnl.nl/
politiebonden.htm
politiebonden.htm
www.sdnl.nl/images/politieauto.jpg
[fotonummer 5]
www.sdnl.nl
www.sdnl.nl/
betuwelijn-protest.htm
betuwelijn-protest.htm
www.sdnl.nl/images/stoomtrein.jpg
2.3.
In een brief van 26 juni 2017 (betreffende de foto’s [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] ) respectievelijk 28 augustus 2017 (betreft de foto [fotonummer 4] ) heeft Permission Machine BVBA (PM) namens ANP SDNL gemeld dat de foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn, dat het gebruik van de foto’s door SDNL zonder toestemming van de rechthebbende een auteursrechtinbreuk oplevert en dat door dit handelen schade is geleden. SDNL is aangeboden alsnog een licentie te kopen van € 185,50 per foto, vermeerderd met dossierkosten.
2.4.
SDNL heeft de foto’s van zijn website verwijderd, maar is ondanks herhaalde sommatie niet tot enige betaling overgegaan.
2.5.
In een brief van 9 februari 2018 (betreffende de foto’s [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] ) respectievelijk 7 mei 2018 (betreft de foto [fotonummer 4] ) heeft Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V. ( RNG ) namens ANP gesommeerd de foto’s niet meer te gebruiken. Tevens is gevraagd om (voor alle vier de foto’s) in totaal een schadebedrag van € 1.282,00 te betalen. Dit bedrag bestaat uit € 742,00 aan misgelopen licentievergoedingen, een bedrag van € 420,00 aan door PM gemaakte kosten en € 120,00 aan door RNG gemaakte kosten. Ondanks herhaalde sommatie is SDNL niet tot enige betaling overgegaan.
3.Het geschil
3.1.
ANP vordert samengevat - veroordeling van SDNL tot betaling van:
- € 1.290,00 aan schadevergoeding, te vermeerderen met de wettelijke rente;
- € 636,00, zijnde de kosten van de door PM en RNG verrichte werkzaamheden;
- de kosten van het geding ex artikel 1019h Rv, waaronder begrepen de verschotten en een bedrag van tenminste € 300,00 aan salaris voor de gemachtigde van ANP.
3.2.
SDNL voert verweer met conclusie tot kort gezegd afwijzing van het gevorderde.
3.3.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1.
Ter beoordeling ligt de vraag voor of SDNL jegens ANP schadeplichtig is op grond van aan hem toe te rekenen inbreuken op auteursrechten op de foto’s [fotonummer 1] , [fotonummer 2] , [fotonummer 3] en [fotonummer 4] . De kantonrechter beantwoordt deze vraag als volgt.
de foto’s met nummer [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3]
4.2.
Niet in geschil is dat de drie foto’s met nummer [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] in 2017 op de website www.SDNL.nl van SDNL hebben gestaan. De door SDNL gestelde omstandigheid dat de foto’s negentien jaar geleden gemaakt zijn betekent niet dat deze foto’s geen auteursrechtelijke bescherming meer toekomen. Dat de foto’s ook al langer dan alleen in 2017 op de site van SDNL te zien zouden zijn geweest maakt evenmin dat de auteursrechtelijke bescherming is komen te vervallen of dat het recht van ANP om op te treden tegen een auteursrechtinbreuk is verwerkt. Weliswaar voert SDNL als verweer aan dat hij ‘die 19 jaar’ nog nooit door het ANP erop gewezen is dat er inbreuk is gemaakt of dat ANP eerder een ‘claim ingediend’ heeft, maar niet gebleken is dat ANP eerder (laat staan de volle 19 jaar) op de hoogte was van de gestelde auteursrechtinbreuk.
4.3.
Bij de verdere beoordeling van de vordering wordt er dan ook van uitgegaan dat aan ANP onverkort het recht toekomt de auteursrechten op de foto’s te beheren en te exploiteren, waaronder het recht om op te treden tegen auteursrechtinbreuken. Op grond van artikel 1 Auteurswet heeft de auteursrechthebbende het uitsluitend recht om de foto’s openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel alleen met voorafgaande toestemming van de rechthebbende, tenzij zij zich op een beperking van de Auteurswet kunnen beroepen, maar dat laatste is in dit geval niet gesteld of gebleken. Verder komt aan de makers van de foto’s op grond van artikel 25 lid 1 sub a en c Auteurswet in beginsel het recht toe op vermelding van hun naam of een andere aanduiding als maker bij de foto en het recht om zich te verzetten tegen wijzigingen van de foto’s.
4.4.
SDNL heeft de (al dan niet bijgesneden) foto’s zonder toestemming van ANP zonder naamsvermelding op zijn website openbaar gemaakt. Door zo te handelen heeft SDNL inbreuk gemaakt op de hiervoor genoemde auteurs- en persoonlijkheidsrechten en daarmee onrechtmatig gehandeld op grond waarvan SDNL schadeplichtig is jegens ANP. De kantonrechter volgt SDNL niet in haar betoog dat haar geen verwijt valt te maken omdat de foto’s destijds veelvuldig zonder bronvermelding op verschillende websites voorkwamen. Een dergelijke omstandigheid doet niets af aan de eigen onrechtmatig indrukmakende handeling. Verder geldt dat ook het onbewust schenden van auteursrechten voor rekening en risico van de inbreukmaker komt. SDNL had onderzoek behoren te doen naar de herkomst van de door haar op internet gevonden afbeeldingen en vervolgens toestemming moeten verkrijgen van de rechthebbende voor het gebruik van de foto’s. Dit heeft zij nagelaten.
4.5.
Na constatering van de auteursrechtinbreuk door ANP is SDNL aangeschreven en is haar de gelegenheid gegeven om een licentieovereenkomst aan te gaan met betrekking tot de geplaatste foto’s. SDNL kan worden gevolgd in haar standpunt dat ANP haar niet kan dwingen een licentieovereenkomst met haar aan te gaan voor het gebruik van de foto’s. De vrije keuze van SDNL om geen licentieovereenkomst te sluiten betekent echter niet dat ANP geen aanspraak op schadevergoeding kan maken.
4.6.
ANP heeft voldoende feiten en omstandigheden gesteld op grond waarvan kan
worden aangenomen dat als gevolg van de geconstateerde inbreuken schade is geleden. De
foto’s zijn opgenomen in een beeldbank en voor het gebruik daarvan moet gewoonlijk een
licentievergoeding worden betaald, zodat er sprake is van commercieel gebruik van de
foto’s.
4.7.
Nu de schade niet exact is vast te stellen, zal deze begroot moeten worden op een wijze die het meest in overeenstemming is met de aard van de geleden schade. Daarbij bestaat de vrijheid de schade abstract vast te stellen. Op grond van artikel 27 lid 2 Auteurswet kan in passende gevallen de schadevergoeding worden vastgesteld op een forfaitair bedrag. Daarbij kan dit bedrag worden vastgesteld op basis van de licentievergoeding die verschuldigd zou zijn geweest indien de auteursrechthebbende toestemming zou hebben verleend voor de (inbreukmakende) handeling. Ook kan daarbij tevens rekening worden gehouden met de kosten van de rechthebbende, zoals kosten voor opsporing en onderzoek.
4.8.
ANP stelt dat voor de tarieven (van een licentievergoeding) aansluiting moet worden gezocht bij de tarievenlijst 2015 van de Stichting Foto Anoniem. ANP is voor wat betreft het toepasselijke tarief uitgegaan van het gemiddelde van de tarieven die gelden voor het gebruik van een foto in de verschillende pixelmaten en het gemiddelde van het gebruik van de foto op de verschillende websites (op een website met een internationale domeinnaam of niet Nederlandstalig, een Nederlandstalige website met een .nl domeinnaam en een website zonder eigen domeinnaam). Verder gaat ANP uit van de kortste plaatsing (tot één week). ANP becijfert aan de hand daarvan dat SDNL minimaal € 215,00 per foto verschuldigd zou zijn geweest. ANP verhoogt dit bedrag met een factor 0,5 als vergoeding voor geleden schade vanwege onder meer het mislopen van exposure als gevolg van de naamsvermelding.
4.9.
De kantonrechter volgt ANP in haar standpunt dat voor de schadeberekening aansluiting gezocht kan worden bij de tarieven van Stichting FotoAnoniem. Dit betekent echter niet dat ANP ook volledig gevolgd wordt in haar verdere begroting van de schade op grond van deze tarieven.
4.9.1.
ANP heeft in de dagvaarding gesteld dat de foto’s zijn geplaatst op een webpagina van de website www.sdnl.nl. Er is dan ook geen enkele aanleiding om de schade te begroten mede op grond van de tarieven die gelden bij domeinnamen met de extensie.com (internationale domennaam) of voor sites zonder eigen domeinnaam. De vergoeding zal dan ook worden berekend uitgaande van de plaatsing op een website met een .nl domeinnaam.
4.9.2.
De hoogte van de tarieven van Stichting FotoAnoniem worden ook bepaald aan de hand van de grootte van de op de website te plaatsen foto. ANP berekent in deze zaak de schadevergoeding aan de hand van het gemiddelde van de diverse formaten. Nu ANP wel de concrete inbreukmakende foto’s heeft gemeld alsook de webpagina waarop de foto’s waren afgebeeld (zie het schema onder 2.2) had van ANP verwacht mogen worden dat zij ook concreet zou hebben gemeld wat het formaat van de getoonde foto’s was. Nu zij dit heeft nagelaten, zal de vergoeding worden toegekend conform het kleinste formaat.
4.9.3.
De hoogte van de tarieven van Stichting FotoAnoniem wordt verder bepaald door de duur van de plaatsing van de foto. Nu ANP zelf uitgaat van de kortste plaatsingsduur (tot één week) en niet gesteld noch gebleken is dat er sprake is geweest van een langere duur, zal ANP op dit punt worden gevolgd.
4.10.
De door ANP als productie 5 bij dagvaarding overgelegde tarieven geven echter een incompleet beeld van de tarieven van Stichting Foto Anoniem. ANP stelt in de dagvaarding onder randnummer 12 dat de overgelegde productie een weergave van de tarieven is ‘zoals vermeld op de website van de stichting’. In de overgelegde productie ontbreekt (bewust?) echter de melding dat er kortingen worden toegepast in het geval de foto’s niet direct op de ‘openings- of homepage’ getoond worden. Voor pagina’s die één niveau dieper liggen geldt een korting van 25%, voor twee niveaus dieper een korting van 40% en voor pagina’s die drie of meer niveaus dieper liggen geldt een kortingspercentage van 60%.
4.10.1.
Gelet op de onder 2.2. getoonde tabel, met de vermelding van de concrete webpagina waar de foto’s getoond werden, is er aanleiding om aan te nemen dat de in het geding zijnde webpagina’s waarop de foto’s afgebeeld waren in ieder geval één niveau dieper lagen dan de homepage. Dit betekent dat bij de berekening van de schade rekening wordt gehouden met een korting van 25%.
4.11.
Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen zal per foto van een schadebedrag worden uitgegaan van € 111,00 ex BTW. Dit betreft dan het tarief behorende bij een Nederlandstalige site met een .nl domeinnaam, voor de duur van één week van een foto met een kleinste formaat, inclusief de onder 4.10 bedoelde korting van 25%. Voor de drie foto’s [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] komt dit neer op een schadebedrag van € 333,00 ex BTW.
4.12.
De kantonrechter acht het in dit geval redelijk om naast het bedrag aan licentievergoeding een opslag van 25% te hanteren als vergoeding voor geleden schade vanwege misgelopen exposure als gevolg van het ontbreken van de naamsvermelding. Dit omdat het inderdaad mogelijk is dat ANP nieuwe opdrachten en daarmee winst is misgelopen door het ontbreken van de vermelding ‘©ANP’ bij de door SDNL geplaatste foto’s. Deze opslag komt neer op € 27,75 per foto. Voor de drie foto’s [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] komt dit neer op een schadebedrag van € 83,35 ex BTW.
4.12.1.
De kantonrechter ziet geen aanleiding om schadevergoeding toe te kennen wegens de gestelde afbreuk aan het beschikkingsrecht oftewel het recht om zelf te bepalen waar, hoe lang de foto’s worden gebruikt, omdat in dit geval aangenomen kan worden dat de waarde van de exclusiviteit van de foto’s is verdisconteerd in de licentievergoeding.
4.13.
Op grond van artikel 6:96 lid 2 BW sub b. BW komen gemaakte kosten voor onderzoek naar/opsporing van een auteursrechtinbreuk voor vergoeding in aanmerking voor zover zij in redelijkheid gemaakt zijn. Uit productie 3 valt af te leiden dat PM daar vijftien minuten aan heeft besteed. Uitgaande van het in de dagvaarding gestelde uurtarief van € 105,00 per uur, komt deze schadepost op een bedrag van € 26,25 (15/60 x 105).
de foto met nummer [fotonummer 4]
4.14.
Hoewel in de dagvaarding onder randnummer 4 door ANP wordt gesteld dat SDNL de website www.sdnl.nl exploiteert waarbij onder meer de foto met nummer [fotonummer 4] is gebruikt, is verder niet in geschil dat de foto met nummer [fotonummer 4] in 2017 niet op een webpagina van de website www.sdnl.nl heeft gestaan, maar op een webpagina van de website www.het-klankbord.vuurwerk.nl.
4.15.
In de eerste bijlage van het bij de conclusie van antwoord overgelegde verweerschrift, geeft SDNL aan dat ANP betaling (van schadevergoeding) eist over een pagina die niet van SDNL is (zie in de bijlage punt 9 van de 20 onder het kopje ‘
Conclusie’ genoemde punten). Zie verder ook de bijlage onder het kopje ‘Punten voor pleidooi’ (‘Ook een claim die voor Klankbord was en niet voor de SDN met 500 Euro’).
Conclusie’ genoemde punten). Zie verder ook de bijlage onder het kopje ‘Punten voor pleidooi’ (‘Ook een claim die voor Klankbord was en niet voor de SDN met 500 Euro’).
4.16.
Bij conclusie van repliek (randnummer 8) stelt ANP dat er onduidelijkheid is over het gebruik van de foto op de website www.het-klankbord.vuurwerk.nl. ANP sluit niet uit dat deze website niet onder de verantwoordelijkheid van SDNL valt, maar zij acht voldoende redenen aanwezig om aan te nemen dat dit wel het geval is. Zij wijst daarbij nadrukkelijk op de omstandigheid dat onderaan de bladzijde van de webpagina www.het-klankbord.vuurwerk.nl/ziezo-20.htm de contactgegevens van SDNL vermeld staan.
4.17.
Bij conclusie van dupliek heeft SDNL haar standpunt, dat ANP betaling (van schadevergoeding) eist over een pagina die niet van SDNL is, herhaald. Dit heeft zij gedaan in de bij de conclusie van dupliek overgelegde producties (punt 9 van de 24 respectievelijk 21 genoemde punten onder het kopje ‘
Conclusie’).
Conclusie’).
4.18.
De kantonrechter gaat aan het verweer van SDNL voorbij. Weliswaar heeft ANP haar vorderingsrecht jegens SDNL met betrekking tot het gebruik van de foto [fotonummer 4] op de webpagina www.het-klankbord.vuurwerk.nl/ziezo-20.htm (zeer) summier onderbouwd, maar van SDNL had verwacht mogen worden dat zij was ingegaan op het feit dat wel haar contactgegevens onderaan de webpagina staan. Dit heeft zij niet gedaan, zodat onvoldoende weersproken is dat SDNL aansprakelijk is op grond van het onrechtmatige gebruik van de foto op die webpagina.
4.19.
Bij de verdere beoordeling van de schadevergoeding betreffende het gebruik van de foto met nummer [fotonummer 4] geldt dat ANP jegens SDNL eenzelfde handelwijze heeft gehanteerd als met betrekking tot haar schadeclaim voor het onrechtmatige gebruik van de foto’s met nummer [fotonummer 1] , [fotonummer 2] en [fotonummer 3] . Dit betekent dat ook hier geldt dat het onder 4.11 genoemde schadebedrag van € 111,00 ex BTW kan worden toegewezen. Hetzelfde geldt voor de onder 4.12 bedoelde opslag van € 27,75 ex BTW. Voor de op grond van artikel 6:96 lid 2 BW gevorderde kosten naar/opsporing van een auteursrechtinbreuk kan een bedrag van € 26,25 worden toegewezen (zie 4.13).
toewijsbaar schadebedrag
4.20.
Op grond van al het vorenstaande zal een bedrag van 608,00 aan schadevergoeding worden toegewezen. Dit bedrag bestaat uit: (4 x € 111,00) + (4 x € 27,75) + (2 x 26,50).
de proceskosten ex artikel 1019h Rv
4.21.
SDNL zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Aangezien deze procedure ziet op de handhaving van intellectuele eigendomsrechten is artikel 1019h Rv van toepassing. Op grond van dat artikel wordt de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. Onder andere kosten wordt mede verstaan de buitengerechtelijke (incasso)kosten.
4.22.
Een vordering tot buitengerechtelijke (incasso)kosten is slechts toewijsbaar, indien deze kosten in redelijkheid zijn gemaakt en de omvang daarvan eveneens redelijk is. ANP heeft voldoende gesteld en onderbouwd dat buitengerechtelijke (incasso)werkzaamheden zijn verricht. De gevorderde buitengerechtelijke kosten zullen worden toegewezen tot ten hoogte het bedrag van de wettelijke staffel van het Rapport BGK-integraal, zijnde € 91,20 (15% over hoofdsom van € 608,00 ex BTW).
4.23.
Bij de vaststelling van de redelijke en evenredige gerechtskosten kosten ex artikel 1019h Rv gaat de kantonrechter uit van de door de rechtbank gehanteerde Indicatietarieven in IE-zaken, versie 1 april 2017. Nu het een eenvoudige inbreukkwestie betreft, met een beperkt feitencomplex en er geen uitgebreid inhoudelijk verweer is gevoerd, beschouwt de kantonrechter deze zaak als een zeer eenvoudige, niet bewerkelijke bodemzaak, waarvoor het liquidatietarief geldt.
4.24.
De proceskosten aan de zijde van ANP worden begroot op:
- dagvaarding € 92,00
- griffierecht 476,00
- salaris gemachtigde 240,00
- overige kosten
Totaal € 899,20
5.De beslissing
De kantonrechter
5.1.
veroordeelt SDNL om aan ANP te betalen een bedrag van € 608,00, vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW daarover met ingang van 24 augustus 2018 tot aan de dag van volledige betaling,
5.2.
veroordeelt SDNL in de proceskosten, aan de zijde van ANP tot op heden begroot op € 899,20,
5.3.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad.
5.4.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.A. Schuman, bijgestaan door mr. T. Stokvis, en in het openbaar uitgesproken op 6 maart 2019.