Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Civiel recht
kantonrechter
locatie Utrecht
zaaknummer: 7027920 UC EXPL 18-7458 ID/963
Vonnis van 31 oktober 2018
inzake
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
B.V. Algemeen Nederlands Persbureau ANP,
gevestigd te Rijswijk,
verder ook te noemen ANP,
eisende partij,
gemachtigde: Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V.,
tegen:
[gedaagde],
voorheen handelend onder de naam
[handelsnaam],
[handelsnaam],
wonende te [woonplaats] ,
verder ook te noemen [gedaagde] ,
gedaagde partij,
vertegenwoordigd door [A] .
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 15 juni 2018 met producties 1 tot en met 6,
- de conclusie van antwoord met producties 1 en 2,
- de conclusie van repliek,
- de conclusie van dupliek.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
ANP exploiteert een beeldbank met foto’s. Daarin is onder meer foto [nummeraanduiding 1] opgenomen, met daarop afgebeeld het zijaanzicht van een auto met de bedekte onderarm en hand van een persoon, die met een schroevendraaier en hamer het autoslot bewerkt, en foto [nummeraanduiding 2] , met daarop afgebeeld een persoon met een motorzaag, die in een omgezaagde boom zaagt. Op de foto’s staat vermeld “© ANP”.
2.2.
[gedaagde] heeft uitsneden van de foto’s in 2015 zonder toestemming van ANP en zonder de vermelding “© ANP” op zijn website http:// […] .nl geplaatst.
2.3.
In een brief van 20 juni 2017 heeft Permission Machine BVBA namens ANP [gedaagde] erop gewezen dat de foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn, dat het gebruik van de foto’s door [gedaagde] zonder toestemming van de rechthebbende een auteursrechtinbreuk oplevert en dat door dit handelen schade is geleden. [gedaagde] is in de gelegenheid gesteld alsnog een licentie te kopen voor gebruik van de foto’s voor de duur van een jaar ad € 265,00 per foto, vermeerderd met kosten. [gedaagde] heeft daarop de foto’s van zijn website verwijderd. Ondanks herhaalde sommatie is [gedaagde] niet tot enige betaling overgegaan.
2.4.
In een brief van 22 november 2017 heeft Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V. namens ANP [gedaagde] gesommeerd de foto’s niet meer te gebruiken en € 800,00 aan schadevergoeding te betalen wegens auteursrechtinbreuk, bestaande uit € 530,00 aan misgelopen licentievergoeding, € 210,00 aan door Permission Machine BVBA gemaakte kosten en € 60,00 aan door Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V. gemaakte kosten. Ondanks herhaalde sommatie is [gedaagde] niet tot enige betaling overgegaan.
3.Het geschil
3.1.
ANP vordert - samengevat - veroordeling van [gedaagde] tot betaling van € 645,00 aan schadevergoeding, te vermeerderen met wettelijke rente, en € 318,00 aan door Permission Machine BVBA en Rosmalen Nedland Gerechtsdeurwaarders B.V. gemaakte kosten, met veroordeling van [gedaagde] in de proceskosten ex 1019h Rv ad € 928,00.
3.2.
[gedaagde] voert verweer en concludeert tot afwijzing van het gevorderde met veroordeling van ANP in de proceskosten.
3.3.
Op de stellingen van partijen zal hierna, voor zover van belang, worden ingegaan.
4.De beoordeling
4.1.
Ter beoordeling ligt voor of [gedaagde] jegens ANP schadeplichtig is op grond van aan hem toe te rekenen inbreuken op auteursrechten op de foto’s. De kantonrechter beantwoordt deze vraag bevestigend en zal dat hierna toelichten.
4.2.
Voor zover [gedaagde] als verweer aanvoert dat aan de foto’s geen auteursrechtelijke bescherming toekomt, gaat de kantonrechter daaraan voorbij. ANP heeft onweersproken gesteld dat de foto’s het resultaat zijn van originele en creatieve keuzes van de makers van de foto’s, die onder andere tot uiting komen in de hoek waaronder de foto’s zijn genomen, de belichting en de uitsneden. Dit maakt dat de foto’s voldoende eigen en oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van de makers dragen. Dat er op internet vele foto’s circuleren van inbrekers die met een schroevendraaier een autoslot forceren, doet hier niets aan af. Waar het om gaat is dat de maker van deze foto het onderwerp op een eigen, creatieve manier in beeld heeft gebracht, hetgeen onder meer blijkt uit de gekozen compositie, kijkhoek en uitsnede.
4.3.
Vast staat dat aan ANP het recht toekomt de auteursrechten op de foto’s te beheren en te exploiteren, waaronder het recht om op te treden tegen auteursrechtinbreuken. Op grond van artikel 1 Auteurswet heeft de auteursrechthebbende het uitsluitend recht om de foto’s openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel alleen met voorafgaande toestemming van de rechthebbende, tenzij zij zich op een beperking van de Auteurswet kunnen beroepen, maar dat laatste is in dit geval niet gesteld of gebleken. Verder komt aan de makers van de foto’s op grond van artikel 25 lid 1 sub a en c Auteurswet in beginsel het recht toe op vermelding van hun naam of een andere aanduiding als maker bij de foto en het recht om zich te verzetten tegen wijzigingen van de foto’s.
4.4.
[gedaagde] heeft de foto’s zonder toestemming van ANP in gewijzigde vorm en zonder naamsvermelding op zijn website openbaar gemaakt. Door zo te handelen heeft [gedaagde] inbreuk gemaakt op de hiervoor genoemde auteurs- en persoonlijkheidsrechten en daarmee onrechtmatig gehandeld op grond waarvan [gedaagde] schadeplichtig is jegens ANP. De kantonrechter volgt [gedaagde] niet in zijn betoog dat hem geen verwijt valt te maken, omdat de foto’s destijds veelvuldig in deze “afgeknipte” vorm zonder bronvermelding op verschillende websites voorkwamen. Ook het onbewust schenden van auteursrechten komt voor rekening en risico van de inbreukmaker. [gedaagde] had onderzoek behoren te doen naar de herkomst van de door hem op internet gevonden afbeeldingen en vervolgens toestemming moeten verkrijgen van de rechthebbende voor het gebruik van de foto’s. Dit heeft hij nagelaten.
4.5.
ANP heeft voldoende feiten en omstandigheden gesteld op grond waarvan kan worden aangenomen dat als gevolg van de geconstateerde inbreuken schade is geleden. De foto’s zijn opgenomen in een beeldbank en voor het gebruik daarvan moet gewoonlijk een licentievergoeding worden betaald, zodat er sprake is van commercieel gebruik van de foto’s. De kantonrechter volgt [gedaagde] niet in zijn betoog dat hij geen commercieel voordeel heeft nagestreefd met het gebruik van de foto’s en de inbreuk daarom niet met een commercieel oogmerk is gepleegd. [gedaagde] heeft destijds een eenmanszaak opgestart en is websites gaan ontwikkelen om daarmee in zijn levensonderhoud te kunnen gaan voorzien. De door hem ontworpen website http:// […] .nl, waarop de foto’s zijn geplaatst, is ook daadwerkelijk online gegaan met de bedoeling om deze verder te gaan exploiteren. Hieruit blijkt van een commercieel motief. Dat [gedaagde] zijn onderneming eind 2016 heeft beëindigd wegens onvoldoende resultaten, doet hier niet aan af.
4.6.
Nu de schade niet exact is vast te stellen, zal deze begroot moeten worden op een wijze die het meest in overeenstemming is met de aard van de geleden schade. Uitgangspunt bij deze begroting is dat de auteursrechthebbende ten minste aanspraak kan maken op een schadevergoeding gelijk aan de licentievergoeding die verschuldigd zou zijn geweest, als er wel toestemming voor de veelvoudiging zou zijn gevraagd. ANP stelt dat voor de tarieven aansluiting moet worden gezocht bij de tarievenlijst 2015 van de Stichting Foto Anoniem. Dit is door [gedaagde] niet weersproken, zodat de kantonrechter daarvan uit zal gaan. Omdat onduidelijk is hoe lang de foto’s op de website van [gedaagde] hebben gestaan, is ANP voor wat betreft het toepasselijke tarief uitgegaan van het gemiddelde van de tarieven die gelden voor het gebruik van een foto in de verschillende pixelmaten voor de kortste plaatsing, te weten tot één week, op een website met een internationale domeinnaam of niet Nederlandstalig, een Nederlandstalige website met een .nl domeinnaam en een website zonder eigen domeinnaam. Zij becijfert aan de hand daarvan dat [gedaagde] minimaal
€ 215,00 per foto verschuldigd zou zijn geweest. Nu de website van [gedaagde] een .nl domeinnaam heeft valt, zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet in te zien waarom de tarieven van de andere categorieën bij deze berekening moeten worden betrokken. De kantonrechter gaat daarom uit van het gemiddelde van de tarieven die gelden voor gebruik van een foto in de diverse pixelmaten tot één week op een website met een .nl domeinnaam. Dit gemiddelde bedraagt € 198,75 per foto. De door [gedaagde] te betalen vergoeding komt daarmee op € 397,50 (2 x € 198,75).
4.7.
De kantonrechter acht het in dit geval redelijk om naast het bedrag aan gederfde licentievergoeding een opslag van 25% te hanteren als vergoeding voor geleden schade vanwege misgelopen exposure als gevolg van het ontbreken van de naamsvermelding (als gevolg van het gebruik in bewerkte vorm). Dit omdat het inderdaad mogelijk is dat ANP nieuwe opdrachten en daarmee winst is misgelopen door het ontbreken van de vermelding “© ANP” bij de door [gedaagde] geplaatste foto’s. Deze opslag komt neer op € 49,69 per foto, dus € 99,38 (2 x € 49,69) in totaal. De kantonrechter ziet geen aanleiding om schadevergoeding toe te kennen wegens de gestelde afbreuk aan het zelfbeschikkingsrecht oftewel het recht om zelf te bepalen waar, hoe en hoe lang de foto’s worden gebruikt, omdat in dit geval aangenomen kan worden dat de waarde van de exclusiviteit van de foto’s is verdisconteerd in de licentievergoeding.
4.8.
Op grond van artikel 6:96 lid 2 sub b BW komen gemaakte kosten voor onderzoek naar / opsporing van een auteursrechtinbreuk voor vergoeding in aanmerking voor zover zij in redelijkheid zijn gemaakt. Uit productie 3 valt af te leiden dat Permission Machine BVBA daar 15 minuten aan heeft besteed. Uitgaande van het gestelde uurtarief van € 105,00 per uur, komt deze schadepost op een bedrag van € 26,25.
4.9.
Deze procedure ziet op de handhaving van intellectuele eigendomsrechten, zodat artikel 1019h Rv van toepassing is. Op grond van dat artikel wordt de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. Naar het oordeel van de kantonrechter heeft ANP in redelijkheid tot dagvaarden kunnen overgaan, omdat [gedaagde] in het minnelijk traject niet bereid is gebleken enige schadevergoeding te voldoen. Dat [gedaagde] over weinig financiële middelen beschikt, maakt dit oordeel niet anders. Betalingsonmacht komt voor rekening en risico van [gedaagde] en ontslaat hem niet van zijn wettelijke betalingsverplichting jegens ANP. Bij de vaststelling van de redelijke en evenredige kosten ex artikel 1019h Rv gaat de kantonrechter uit van de door de rechtbank gehanteerde Indicatietarieven in IE-zaken, versie 1 april 2017. Nu het een eenvoudige inbreukkwestie betreft, met een beperkt feitencomplex en er geen uitgebreid inhoudelijk verweer is gevoerd, beschouwt de kantonrechter deze zaak als een zeer eenvoudige, niet bewerkelijke bodemzaak, waarvoor het liquidatietarief geldt.
4.10.
[gedaagde] zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De proceskosten aan de zijde van ANP worden begroot op:
- dagvaarding € 92,00
- griffierecht 476,00
- salaris gemachtigde
200,00(2,0 punten × tarief € 100,00)
200,00(2,0 punten × tarief € 100,00)
Totaal € 768,00
4.11.
Een vordering tot vergoeding van buitengerechtelijke (incasso-)kosten is slechts toewijsbaar, indien deze kosten in redelijkheid zijn gemaakt en de omvang daarvan eveneens redelijk is. ANP heeft voldoende gesteld en onderbouwd dat buitengerechtelijke (incasso-) werkzaamheden zijn verricht. De gevorderde buitengerechtelijke kosten zullen worden toegewezen tot ten hoogste het bedrag van de wettelijke staffel van het Rapport BGK-integraal, zijnde € 78,47 (15% over de hoofdsom van € 523,13).
4.12.
De gevorderde wettelijke rente over het bedrag aan schadevergoeding zal worden toegewezen zoals gevorderd.
5.De beslissing
De kantonrechter:
5.1.
veroordeelt [gedaagde] om aan ANP te betalen een bedrag van € 523,13 (vijfhonderddrieëntwintig euro en dertien eurocent) aan schadevergoeding, vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW daarover met ingang van 15 juni 2018 tot de dag van volledige betaling,
5.2.
veroordeelt [gedaagde] om aan ANP te betalen een bedrag van € 78,47 aan buitengerechtelijke incassokosten,
5.3.
veroordeelt [gedaagde] in de proceskosten, aan de zijde van ANP tot op heden begroot op € 768,00, waarin begrepen € 200,00 aan salaris gemachtigde,
5.4.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.5.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.A. Schuman, kantonrechter, en is in aanwezigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 31 oktober 2018.