Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Civiel recht
handelskamer
locatie Utrecht
zaaknummer / rolnummer: C/16/446976 / KG ZA 17-717
Vonnis in kort geding van 6 oktober 2017
in de zaak van
de vereniging
F.C. LISSE,
gevestigd te Lisse,
eiseres,
advocaten: mr. R.P. de Vries en mr. K. Kasem te Amsterdam,
tegen
de vereniging
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND,
gevestigd te Zeist,
gedaagde,
advocaat: mr. M.B. Kerkhof te Amsterdam.
Partijen zullen hierna FC Lisse en KNVB genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
de dagvaarding, houdende producties 1 tot en met 8,
producties 8 tot en met 11 van FC Lisse,
de brieven van 29 september 2017 van de KNVB, met producties 1 t/m 7;
de brief van 29 september 2017 van de
de mondelinge behandeling,
de pleitnota van de advocaat van FC Lisse,
de pleitnota van de advocaat van de KNVB.
1.2.
Ten slotte is bepaald dat uiterlijk maandag 9 oktober 2017 vonnis zal worden gewezen.
1.3.
In verband met de spoedeisendheid van de zaak is op 6 oktober 2017 het vonnis uitgesproken. Het onderstaande vormt hiervan de nadere schriftelijke uitwerking en is op 18 oktober 2017 vastgesteld. Abusievelijk zijn in het verkorte vonnis van 6 oktober 2017 de kopjes verkeerd (door)genummerd, nu in het verkorte vonnis onder 2 de vordering staat, terwijl in dit vonnis onder 2 de feiten staan. Van invloed op de beslissing is dit niet.
2. De feiten
2.1.
Artikel 7 van de statuten van de KNVB luidt als volgt:
“(…)
Artikel 7 – Verplichtingen van de leden
1. Leden van de KNVB als genoemd in artikel 6 lid 1 van deze Statuten zijn verplicht:
a. de Statuten en reglementen van de KNVB, de besluiten van haar organen, alsmede de door het bondsbestuur en/of de sectiebesturen van toepassing verklaarde wedstrijdbepalingen, de spelregels zoals vastgesteld door de International Football Association Board (IFAB) daaronder begrepen, na te leven;
(…)”
2.2.
Artikel 1, 3 en 10 van het Reglement Wedstrijden Betaald Voetbal (hierna: reglement Betaald Voetbal) luiden als volgt:
“(…)
Artikel 1 – Reglement
1. Dit reglement is van toepassing op alle onder de sectie betaald voetbal ressorterende leden, genoemd in artikel 6 van de Statuten
2. De begripsbepalingen van de KNVB en de door het bondsbestuur of het bestuur betaald voetbal van toepassing verklaarde wedstrijdbepalingen, waaronder begrepen de spelregels zoals deze zijn vastgesteld door de IFAB, maken deel uit van dit reglement.
(…)
6. Het bestuur betaald voetbal beslist in gevallen, waarin dit reglement niet voorziet.
(…)
Titel 2: Wedstrijdbepalingen
Artikel 3 – Algemeen
1. De wedstrijden worden gespeeld met inachtneming van de wedstrijdbepalingen, waartoe behoren:
a. de in deze titel opgenomen bepalingen;
b. de spelregels zoals deze zijn vastgesteld door de IFAB;
c. de op grond van dit reglement door het bestuur betaald voetbal gestelde nadere voorwaarden of reglementen.
(…)
Artikel 10 – Niet spelen of niet uitspelen van wedstrijden
1. Een wedstrijd wordt niet gespeeld of als niet gespeeld beschouwd, wanneer:
(…)
e. naar het oordeel van het bestuur betaald voetbal enig reglement niet juist is toegepast.
(…)
3. Een wedstrijd wordt als niet uitgespeeld beschouwd, wanneer:
(…)
d. andere dan de hierboven genoemde oorzaken daartoe aanleiding hebben gegeven.
(…)”
2.3.
Het “Reglement voor het toernooi om de KNVB beker seizoen 2017/’18” (hierna: het Reglement KNVB Beker) bevat, onder meer, de volgende bepalingen:
“(…)
Artikel 9 – Gelijkspel na 90 minuten
Bij een gelijkspel na het verstrijken van de reguliere speeltijd bij wedstrijden in het toernooi om de KNVB Beker 2017/’18, wordt de volgende regeling gehanteerd:
- onmiddellijk na het verstrijken van de reguliere speeltijd wordt opnieuw geloot voor doelkeuze;
- er wordt 2 x 15 minuten verlengd;
- na 15 minuten wordt van doel gewisseld;
- indien de wedstrijd, nadat 2 x 15 minuten is gespeeld, niet door een van beide teams is beslist, valt de beslissing door het nemen van strafschoppen op de wijze zoals is vastgelegd in de Spelregels veldvoetbal.
(…)
Titel IX – Slotbepalingen
(…)
Artikel 47
Voor zover in dit reglement niet anders is bepaald en voor zover van toepassing, gelden de betreffende bepalingen uit de reglementen betaald voetbal en de Spelregels veldvoetbal.
(…)
Artikel 50
In gevallen waarin niet is voorzien of waarin op grond van bijzondere omstandigheden naar de mening van het bestuur betaald voetbal afwijking noodzakelijk is, beslist het bestuur betaald voetbal.
(…)”
2.4.
De “Spelregels veldvoetbal, Laws of the Game seizoen 2017-2018” (hierna: Spelregels veldvoetbal) bevat, onder meer, de volgende regels:
“(…)
Regel 5 De scheidsrechter
1. Het gezag van de scheidsrechter
Elke wedstrijd staat onder leiding van een scheidsrechter, die het volledige gezag heeft om de spelregels toe te passen met betrekking tot de wedstrijd.
2.Beslissingen van de scheidsrechter
De scheidsrechter zal zo goed mogelijke beslissingen nemen. Dit in overeenstemming met de spelregels en de geest van het spel. De beslissingen zijn gebaseerd op het oordeel van de scheidsrechter die de vrijheid heeft om gepaste actie te ondernemen binnen het raamwerk van de spelregels.
De beslissingen van de scheidsrechter betreffende spelaangelegenheden, inclusief of een doelpunt al dan niet is gemaakt en de uitslag van de wedstrijd, zijn bindend. De beslissingen van de scheidsrechter en de overige wedstrijdofficials moeten te allen tijde worden gerespecteerd.
De scheidsrechter mag niet op een beslissing terugkomen wanneer hij inziet dat de beslissing onjuist was, of op advies van een andere wedstrijdofficial, als hij het spel heeft hervat of wanneer de scheidsrechter het eind van de eerst of tweede helft heeft aangegeven (inclusief blessuretijd) en het speelveld heeft verlaten of de wedstrijd heeft beëindigd.
(…)
Regel 10 De uitslag van een wedstrijd bepalen
(…)
Met inachtneming van de hierna genoemde voorwaarden, nemen beide teams vijf strafschoppen
De strafschoppen worden om en om genomen
De strafschoppen worden om en om genomen
(…)”
2.5.
Op 20 september 2017 speelde FC Lisse in de eerste ronde van het KNVB Bekertoernooi tegen voetbalclub HSV Hoek. De winnaar van deze wedstrijd zou zich plaatsen voor de tweede ronde van het Bekertoernooi. De wedstrijd stond onder leiding van scheidsrechter [scheidsrechter] (hierna: de scheidsrechter)
2.6.
Na het spelen van 90 minuten was de stand 1-1, waarna is overgegaan tot een verlenging. In deze verlenging hebben beide teams één goal gescoord, zodat de stand na het spelen van 120 minuten 2-2 was. Vervolgens is de scheidsrechter conform artikel 9 van het Reglement KNVB Beker overgegaan tot het nemen van strafschoppen.
2.7.
De scheidsrechter heeft de eerste 10 strafschoppen niet om en om laten nemen (het zogenaamde ABAB-systeem), maar volgens het zogenaamde ABBA-systeem. Dit systeem houdt in dat ploeg A de eerste strafschop neemt en ploeg B de volgende twee, waarna ploeg A weer mag. De Wereldvoetbalbond FIFA onderzoekt op dit moment (middels een pilot) of het nemen van strafschoppen volgens het ABBA-systeem wenselijker is. Uit onderzoek zou namelijk zijn gebleken dat wanneer de strafschoppen om en om worden genomen, het team dat de eerste strafschop neemt een (psychologisch) voordeel heeft. Het ABBA-systeem zou dit voordeel ‘wegnemen’.
2.8.
FC Lisse heeft de eerste strafschop in de ABBA-serie genomen. Na het nemen van in totaal 10 strafschoppen hadden beide teams ieder één strafschop gemist, zodat de stand 4-4 was. De scheidsrechter heeft vervolgens beslist dat de volgende strafschoppenserie weer om en om genomen moesten worden. FC Lisse heeft toen als eerst een strafschop genomen en gescoord. Daarna was HSV Hoek aan de beurt en zij heeft haar penalty gemist. Hierdoor heeft FC Lisse de wedstrijd met 5-4 gewonnen.
2.9.
De scheidsrechter heeft na afloop van de wedstrijd, overeenkomstig artikel 11 van het Reglement Betaald Voetbal, het wedstrijdformulier ingevuld. Daarop heeft de scheidsrechter bij de uitslag 2-2 ingevuld, bij de stand na 90 minuten (bij verlenging) 1-1 en bij resultaat strafschoppen 5-5. De scheidsrechter heeft daarbij op het wedstrijdformulier aangegeven hiermee akkoord te zijn.
2.10.
De teammanager van HSV Hoek heeft bij e-mail van 20 september 2017 aan de KNVB bericht dat de strafschoppenserie in de bekerwedstrijd tussen FC Lisse en HSV Hoek volgens het ABBA-systeem genomen zijn en heeft hiertegen bezwaar gemaakt.
2.11.
De scheidsrechter heeft bij e-mail van 21 september 2017 aan de KNVB zijn verklaring gestuurd over het verloop van de strafschoppenserie. De scheidsrechter geeft in zijn verklaring aan – kort gezegd – dat er een foute procedure is gevolgd.
2.12.
Naar aanleiding van het verloop van de strafschoppenserie heeft [A] (Coordinator Legal Affairs) namens de KNVB op 21 september 2017 de volgende e-mail aan The International Football Association Board (hierna: IFAB) gestuurd:
“(…)
Applicablility of the Laws of the Game
In accordance with the FIFA Statutes, matches in our domestic Cup (the “KNVB Beker”), are played in compliance with the Laws of the Game issued bij The International Football Association Board (IFAB).
(…)
Law 5 – The Referee
In Law 5 of the Laws of the Game 2017/18 is stated that each match is controlled by a referee who has full authority to enforce the Laws of the Game in connection with the match. In Law 5 is furthermore stated that: “the decisions of the referee regarding facts connected with play, including whether or not a goal is scored and the result of the match, are final. The decisions of the referee, and all other match officials, must always be respected.”
(…)
Different sequence of taking penalty kicks
In a domestic cup match for the KNVB Beker, played last night, the score was still level after extra time and penalty kicks needed to be taken in order to determine the winner in accordance with the procedure described in the Laws of the Game.
The referee who controlled the match, however decidednotto let the penalty kicks be taken “alternately by the teams”, but in stead applied a different sequence of taking penalty kicks, known as “ABBA”(the system that is also applied in a tennis tiebreak). By applying this different system, the referee acted in violation of the Laws of the Game.
Questions:
Could you inform us if, according to the IFAB, the decision of the referee in this case is to be considered as a “decision regarding facts connected with play (as stipulated in Law 5 of the Laws of the Game) and is therefore final?
Or can the decision of the referee in this case be considered as a “technical decision” (a wrong application of the Laws of the Game) in stead of a “decision regarding facts connected with play”, which would implicate that the decision of the referee could in fact be reviewed by replaying the match at hand from the minute the penalty kicks were going to be taken?
(…)”
2.12.
Bij brief van 22 september 2017 is namens de IFAB als volgt gereageerd op de vragen van de KNVB:
“(…)
I would like to confirm the following official view of The IFAB which i outlined to you in our conversation yesterday afternoon (21 september 2017):
1. The referee’s incorrect organisation of the kicks from the penalty mark (KFPM) was an administrative/organisational error which is not covered by the statement in Law 5 about the referee’s decision regarding facts being final.
2. The ‘ABBA’ system of KFPM is not part of the Laws of the Game 2017/18 and can only be used where competitions/national FAs have official approval from The IFAB to be part of the ABBA experiment which is testing this alternative system of KFPM. The KNVB does not have this approval for the competition in question.
3. As stated in Law 10, KFPM occur after the end of a match and, as such, they are not part of the match but a means of determining the winner where a match is drawn and competition rules require a winner.
4. Consequently, it would not be appropriate to replay the match, as the match itself is not affected by the referee’s administrative/organisational error.
5. However, the referee’s organisation/administrative error can be challenged and the competition can decide that the KFPM must take place again or that another method be used to determine the winner e.g. the toss of a coin.
(…)”
2.13.
Bij brief van 25 september 2017 is namens de KNVB aan het bestuur van FC Lisse het volgende bericht:
“(…)
Het bestuur betaald voetbal organiseert jaarlijks een toernooi om de KNVB Beker. Uw vereniging F.C. Lisse (hierna: FC Lisse) heeft zich ingeschreven voor deelname aan het toernooi om de KNVB Beker seizoen 2017/’18.
Op wedstrijden in het toernooi om de KNVB Beker is het Reglement voor het toernooi om de KNVB Beker seizoen 2017/’18. (hierna:Bekerreglement) van toepassing.
Reglement voor het toernooi om de KNVB Beker seizoen 2017/’18
Uit artikel 47 van het Bekerreglement volgt dat, voor zover in het Bekerreglement niet anders is bepaald, en voor zover van toepassing, de betreffende bepalingen uit de reglementen betaald voetbal en de Spelregels veldvoetbal (hierna:Spelregels) gelden. De Spelregels zijn een vertaling van de door de International Football Association Board (hierna:IFAB) opgestelde Laws of the Game.
In artikel 9 van het Bekerreglement is bepaald dat indien een wedstrijd in het toernooi om de KNVB Beker na de reguliere speeltijd en de verlenging nog geen winnaar heeft opgeleverd, de beslissing valt door het nemen van strafschoppen op de wijze zoals is vastgelegd in de Spelregels.
Spelregels veldvoetbal
Uit regel 10 van de Spelregels volgt dat (alsdan) een strafschoppenserie wordt gehouden nadat de wedstrijd is afgelopen. Voorts volgt uit de Spelregels dat beide teams beginnen met het nemen van vijf strafschoppen en dat deze strafschoppen “om en om” worden genomen.
Wedstrijd FC Lisse – HSV Hoek d.d. 20 september 2017
(…)
Nadat de wedstrijd was afgelopen, heeft de scheidsrechter die bij deze wedstrijd was aangesteld, besloten om de eerste vijf strafschoppen van beide teams niet “om en om” te nemen, maar een alternatieve volgorde toe te passen. De eerste vijf strafschoppen van beide teams zijn genomen volgens het zogeheten “ABBA” systeem (de volgorde die wordt toegepast bij een tennis tiebreak).
Het “ABBA” systeem vormt geen onderdeel van Spelregels en kan op dit moment enkel worden gebruikt door competities en landen die hiervoor, in het kader van een pilot, goedkeuring hebben gekregen van de IFAB. De KNVB maakt geen onderdeel uit van deze pilot (en heeft hiervoor dus geen goedkeuring).
Door het toepassen van een afwijkende procedure voor het nemen van de eerste vijf strafschoppen door beide teams na afloop van de wedstrijd, heeft de scheidsrechter een onjuiste procedure gehanteerd betreffende de strafschoppen die bovendien in strijd is met de Spelregels. Desgevraagd heeft de scheidsrechter na afloop van de wedstrijd in dit verband verklaard, abusievelijk, een verkeerde procedure te hebben gevolgd.
Reglementaire bevoegdheid bestuur betaald voetbal
In gevallen waarin niet is voorzien of waarin op grond van bijzondere omstandigheden naar de mening van het bestuur betaald voetbal afwijking noodzakelijk is, beslist het bestuur betaald voetbal (artikel 50 Bekerreglement).
Besluit bestuur betaald voetbal
Nu de strafschoppenserie na afloop van de wedstrijd FC Lisse – HSV Hoek op basis van een onjuiste procedure heeft plaatsgevonden (zulks in strijd met de Spelregels) en de uitkomst van de strafschoppenserie bepalend is om te komen tot een winnaar van de onderhavige wedstrijd die (alsdan) zal uitkomen in de volgende speelronde van het toernooi om de KNVB Beker, heeft het bestuur betaald voetbal besloten, op grond van artikel 50 van het Bekerreglement, dat de strafschoppenserie die is genomen na afloop van de onderhavige wedstrijd, opnieuw, en ditmaal wel in overeenstemming met de Spelregels, zal plaatsvinden.
(…)
De reiskosten van HSV Hoek voor de strafschoppenserie van woensdag 4 oktober 2017 komen, binnen redelijke grenzen, voor rekening van de KNVB. Ook de kosten voor de arbitrage voor de strafschoppenserie worden gedragen door de KNVB.
(…)”
2.14.
De KNVB heeft bij brief van 27 september 2017 het volgende aan de gemachtigde van FC Lisse geschreven:
“(…)
Onjuiste procedure
Na de onderhavige wedstrijd is de KNVB door zowel de scheidsrechter bij de wedstrijd als HSV Hoek geinformeerd dat de strafschoppenserie na afloop van de wedstrijd op basis van een onjuiste procedure heeft plaatsgevonden.
Navraag bij de International Football Association Board
De KNVB heeft vervolgens contact gelegd met de International Football Association Board (IFAB). De IFAB is het algemene besluitvormende orgaan voor de (toepassing van de) Laws of the Game en bij uitsluiting bevoegd tot vaststelling en wijziging van de Laws of the Game. De Spelregels veldvoetbal (Spelregels)zijn een vertaling van de Laws of the Game.
De IFAB is door de KNVB om advies gevraagd over de vraag of het besluit van de scheidsrechter om na afloop van de betreffende wedstrijd de strafschoppen niet “om en om” te nemen, zoals voorgeschreven in Regel 10 van de Spelregels, maar om een afwijkende volgorde te hanteren, moet worden gezien als een “bindende beslissing” zoals omschreven in Regel 5 van de Spelregels. Conform u in uw brief al stelt, zou een dergelijke “bindende beslissing” immers niet door het bestuur betaald voetbal kunnen worden aangetast.
In zijn reactie heeft de IFAB aangegeven dat het betreffende besluit van de scheidsrechternieteen beslissing betreft als omschreven in Regel 5 van de Spelregels, maar een administratieve c.q. organisatorische fout is van de scheidsrechter. De IFAB heeft hierbij aangegeven dat de betreffende fout van de scheidsrechter kan worden aangetast en dat besloten kan worden om de strafschoppenreeks na afloop van de betreffende wedstrijd opnieuw te laten plaatsvinden.
Als bijlage bij de onderhavige brief treft u de betreffende correspondentie met de IFAB aan (bijlage 1 en 2).
Besluitvorming bestuur betaald voetbal
Het feit dat (i) de strafschoppenserie op basis van een onjuiste procedure heeft plaatsgevonden (in strijd met de Spelregels), (ii) de uitkomst van de strafschoppenserie bepalend is om te (kunnen) komen tot een winnaar van de onderhavige wedstrijd die (alsdan) zal uitkomen in de volgende speelronde van het toernooi om de KNVB Beker, en (iii) de betreffende fout van de scheidsrechter kan worden aangetast is reden geweest voor het bestuur betaald voetbal om te besluiten dat de strafschoppenserie die is genomen na afloop van de wedstrijd, opnieuw, en ditmaal wel in overeenstemming met de Spelregels, zal moeten plaatsvinden. Het bestuur betaald voetbal heeft deze bevoegdheid op grond van artikel 50 van het Reglement voor het toernooi om de KNVB Beker seizoen 2017/’18.
(…)”
2.15.
Op 8 april 2015 heeft de UEFA Control, Ethics and Disciplinary Body (hierna: UEFA Control) de volgende uitspraak gedaan:
“(…)
2. On 4 April 2015, England played against Norway an European Women’s Under-19 Championship 2015 match. In the minute 95, the referee whistled a penalty kick against Norway which was taken by the FA player [B] . Before taken the penalty kick a player from the England team encroached the penalty area. The FA player scored the penalty, but the referee annulled the goal and awarded a free kick to Norway.
3. On 5 april 2015 the FA filed a protest on the basis of alleged obvious violation of a rule by the referee as defined in Article 50 (1) (d) DR. In particular, the FA protested against the referee’s decision of awarding a free kick instead of ordering to retake the penalty kick in accordance to the 14 Law of the FIFA Laws of the Game.
(…)
9. According to Article 9 (5) DR, the provisions of UEFA DR relating to protests against match results affected by a referee’s decision that was an obvious violation of a rule remain applicable.
10. According to Article 50:
A protest is admissible only if it is based on:
(…)
d) an obvious violation of a rule by the referee that had a decisive influence on the final result of the match
11. According to Law 14 of the FIFA Laws of the Game, if the referee gives the signal for a penalty kick to be taken and, before the ball is in play, one of the following occurs:
a team-mate of the player taking the kick infringes the Laws of the Game:
- the referee allows the kick to be taken
- if the ball enters the goal, the kick is retaken
- if the ball does not enter the goal, the referee stops play and the match is restarted with an indrect free kick to the defending team from the place where the infringement occurred
a team-mate of the goalkeeper infringes the Laws of the Game:
- the referee allows the kick to be taken
- if the ball enters the goal, a goal is awarded
- if the ball does not enter the goal, the kick is retaken
12. According to Law 5 of the FIFA Laws of the Game, the decisions of the referee regarding facts connected with play, including whether or not a goal is scored and the result of the match, are final.
b) The merits
13. It is undeniable that after almost every match, referees find themselves criticised for decisions they made on the pitch and the parties that feel disadvantaged regularly complaint about these situations. If every decision taken by the referee would be challenged and reviewd, the smooth running of the competition would become impossible. Consequently, Law 5 of the Laws of the Game has been construed as referring to factual decisions, which are final and not to be reviewed.
14. Nevertheless, the above does not permit a blanket ban on challenges to referees’ decision, as it is the case of factual decisions taken by the referee, but not on technical decisions.
15. Technical decisions are those decisions that precede factual decisions taken by the referee who, once deciding over a factual circumstance applies then the rules of the game. Briefly, factual decisions are separated from technical decisions insofar as a factual decision is asserted in the perception of the referee, which is not to be contested or opposed by any means. The jurisprudence of the UEFA disciplinary bodies in combination with the UEFA DR is clear in this regard. There is no room to review a factual decision taken by the referee on the field of play. In contrast, a technical decision derives from the enforcement of the rules following a previous factual decision, being here no room for interpretation as it is a straight enforcement of the rules.
16. Bearing the above in mind, only technical decisions taken by the referee are to be reviewed and, only, in exceptional circumstances, for instance, exclusively when the latter had a decisive influence on the final result.
17. The required decisive influence on the final result is to be understood here as an obvious and undutiful impact to the final result and not a possible or potential influence deriving from an erroneous technical decision taken by the referee during the course of the match. It follows, that an incidental technical mistake by the referee that had no impact or no obvious influence on the final result of the game is not to be reviewed in accordance with Article 50 (1) (d) DR.
18. In the case in hand, and according to the information given by the parties and the UEFA officials, a penalty kick was given to the FA at the 95 minute. The FA player scored the penalty, but due to the fact that a co-mate entered the penalty area the referee annulled the goal and granted a free kick to Norway.
19. Relevant for the case at hand is the fact that the referee annulled the penalty kick scored by the FA player and then awarded a free kick to Norway. According to the referee, the reason for deciding so was an early entering into the penalty area committed by an FA player.
20. First, the referee took a factual decision as is considered that a FA player entered the penalty area before the conflictive penalty kick was taken and whistled accordingly. Once taken this factual decision, which in accordance to the above comments is not to be reviewed by the UEFA disciplinary bodies, the referee was required to take a technical decision, i.e apply the rule, which, in this particular case, was to order the penalty kick to be retaken in accordance with the 14 FIFA Laws of the Game. Instead of doing so, the referee awarded a free kick to Norway. It follows, the referee took an incorrect technical decision.
21. However, a wrong technical decision in itself is not enough to trigger a review of such decision, which, upon that moment, could not even be contested yet. Particularly relevant for this purpose is if it had a decisive influence on the final result of the match.
22. As stated above, such decisive influence on the final result shall be obvious and undutiful. No interpretation of a future event of exposition of a chain of events is subject to examination by the UEFA disciplinary bodies, as these are completely unknown and impossible to prove. The use of the term “decisive” would then have no sense if a possible or potential influence would be enough to provoke the above referred consequences.
23. In the case in hand, a goal was annulled following a previous entrance of a team mate of the player taken a penalty kick. It is particularly relevant the fact that the penalty kick was first scored and then annulled. It seems obvious that the decision to award a free kick to Norway instead of ordering the penalty kick to be retaken had a decisive impact on the final result of the game since, first, a goal was annulled, second, the opportunity to retake the penalty kick by the FA was prevented to the latter and, third, it occurred at the minute 95th of the match being the score 1-2 in favour of Norway.
24. In the eyes of this UEFA disciplinary body and under these particular circumstances, the conditions to review the technical decision of the referee are fulfilled in accordance with Article 50 (1)(d) DR and the protest is admitted.
(…)”
3.De vordering
3.1
FC Lisse vordert om bij vonnis in kort geding, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad,
I. het besluit van het bestuur betaald voetbal van de KNVB d.d. 25 september 2017, waarin is besloten om de strafschoppenserie die is genomen in de KNVB Bekerwedstrijd tussen FC Lisse en HSV Hoek d.d. 20 september 2017 opnieuw te laten plaatsvinden (“het Besluit”), te schorsen totdat in de reeds aanhangig gemaakte bodemprocedure onherroepelijk is beslist over de vernietiging van het Besluit;
II. de KNVB te gebieden om FC Lisse toe te laten tot de tweede ronde van het KNVB Bekertoernooi van het seizoen 2017/2018, dit op straffe van een dwangsom van € 100.000,-, althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen bedrag, bij overtreding van dit gebod;
III. de KNVB te veroordelen in de kosten van dit geding, waaronder begrepen de nakosten.
3.2.
De KNVB voert verweer.
4.De beoordeling
4.1.
Het door FC Lisse gestelde spoedeisend belang is door de KNVB niet betwist. Hiervan wordt dan ook uitgegaan.
4.2.
FC Lisse stelt – kort gezegd – dat de KNVB niet bevoegd is te besluiten dat de strafschoppenserie opnieuw genomen moeten worden, dat het besluit van de KNVB in strijd is met haar eigen reglementen en dat het besluit in strijd is met de redelijkheid en billijkheid. Volgens FC Lisse zal daarom in de nog te voeren bodemprocedure het besluit van de KNVB op grond van artikel 2:15 BW vernietigd worden. FC Lisse vordert vooruitlopend hierop in deze procedure schorsing van het besluit.
4.3.
Vooropgesteld wordt dat op grond van artikel 2:15 eerste lid van het Burgerlijk Wetboek (BW) een besluit van een orgaan van een rechtspersoon vernietigbaar is (a) wegens strijd met wettelijke of statutaire bepalingen die het tot stand komen van besluiten regelen (b) wegens strijd met de redelijkheid en billijkheid die door artikel 8 worden geëist en (c) wegens strijd met een reglement. Artikel 2:8 eerste lid BW bepaalt dat een rechtspersoon en degenen die krachtens de wet en de statuten bij zijn organisatie zijn betrokken, zich als zodanig jegens elkander moeten gedragen naar hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd. Het tweede lid bepaalt dat een tussen hen krachtens wet, gewoonte, statuten, reglementen of besluit geldende regel niet van toepassing is, voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.
4.4.
Het vorenstaande maakt dat de bodemrechter het besluit van de KNVB met terughoudendheid dient te toetsen, in die zin dat het gaat om de beoordeling van de vraag of de KNVB in redelijkheid tot haar besluit kunnen komen. In deze kortgedingprocedure is voor toewijzing van de vordering van FC Lisse dan ook slechts plaats als op voorhand voldoende aannemelijk is dat de bodemrechter het besluit van de KNVB zal vernietigen.
besluit in strijd met de reglementen en/of ontbreken bevoegdheid?
4.5.
FC Lisse voert aan dat artikel 47 van het reglement KNVB Beker bepaalt dat voor zover in het reglement niet anders is bepaald en voor zover van toepassing, de betreffende bepalingen uit de reglementen Betaald voetbal en de Spelregels veldvoetbal gelden. In regel 5 van de Spelregels veldvoetbal is zonder voorbehoud bepaald dat een wedstrijd onder leiding staat van de scheidsrechter en dat de scheidsrechter het volledige gezag heeft om de spelregels toe te passen. Hieruit blijkt dat enkel en alleen de scheidsrechter tijdens een wedstrijd bevoegd is om beslissingen te nemen over spelaangelegenheden en ook dat deze beslissingen van de scheidsrechter bindend zijn.
In de onderhavige wedstrijd heeft de scheidsrechter beslist om de strafschoppenserie in een bepaalde volgorde te nemen. Partijen hebben zich aan die beslissing geconformeerd. FC Lisse won de strafschoppenserie en de scheidsrechter heeft de uitslag van de wedstrijd op het wedstrijdformulier vastgesteld. Op grond van regel 5 van de Spelregels veldvoetbal zijn al deze beslissingen van de scheidsrechter bindend.
Nergens in de op de bekerwedstrijd toepasselijke regels is bepaald dat het bestuur betaald voetbal bevoegd is om op (bindende) beslissingen van de scheidsrechter terug te komen althans bevoegd is om deze beslissingen van de scheidsrechter aan te tasten. Artikel 50 van het reglement KNVB Beker biedt de KNVB daartoe geen bevoegdheid, omdat artikel 50 een zeer beperkte werkingssfeer toekomt. Het moet gaan om gevallen waarin niet is voorzien of bij bijzondere omstandigheden.
De reglementen voorzien in een situatie als de onderhavige. Daarin is immers bepaald dat het de scheidsrechter is die bindende beslissingen neemt bij spelaangelegenheden, ook bij strafschoppen, en deze beslissingen dienen te allen tijde te worden gerespecteerd. Van bijzondere omstandigheden is evenmin sprake. Bij elke wedstrijd worden er wel door de scheidsrechter (grote dan wel kleine) fouten gemaakt, waarbij het ook gaat om het verkeerd toepassen van de Spelregels veldvoetbal. Voor de KNVB bestond echter nooit aanleiding om hierop in te grijpen. Daar komt bij dat artikel 50 waarop de KNVB zich beroept moet worden gezien als een restbepaling in het reglement KNVB Beker. Een reglement dat vooral gaat over sponsering, ticketing, financiën en mediarechten en dus niet is bedoeld om in te grijpen bij spelaangelegenheden. Bovendien geldt dat het besluit voor het gebruik van de restbepaling te ingrijpend is.
4.6.
De KNVB stelt dat het besluit in overeenstemming is met haar reglementen. Volgens de KNVB ziet regel 5 van de Spelregels veldvoetbal op feitelijke beslissingen over spelaangelegenheden van de scheidsrechter. Het gaat dan om beslissingen waarbij een scheidsrechter een spelsituatie beoordeelt (interpreteert), zoals is er hands gemaakt of is er een overtreding begaan. Regel 5 ziet echter niet op administratieve of organisatorische beslissingen van de scheidsrechter. Op het moment dat de scheidsrechter dus een (foutieve) administratieve of organisatorische beslissing neemt, door de Spelregels veldvoetbal onjuist toe te passen, is regel 5 dan ook niet van toepassing. Het in onjuiste volgorde laten nemen van de strafschoppen is een administratieve of organisatorische beslissing van de scheidsrechter. Een dergelijke beslissing van de scheidsrechter is dan ook niet bindend, in die zin dat dit besluit wel kan worden aangetast.
Deze uitleg van regel 5 van de Spelregels veldvoetbal wordt ook door de IFAB gehanteerd, het orgaan dat de spelregels heeft vastgesteld. Ook is deze uitleg in lijn met de uitspraak van de UEFA Control, Ethics and Disciplinary Body van 8 april 2015. In die zaak werd een strafschop genomen en gescoord, maar die werd door de scheidsrechter afgekeurd, omdat een van de speelsters te vroeg het strafschopgebied was ingelopen. Volgens de Laws of the Game had de scheidsrechter moeten besluiten de strafschop opnieuw te laten nemen. In plaats daarvan kende de scheidsrechter een vrije trap toe. In de uitspraak wordt uitgelegd dat de beoordeling door de scheidsrechter, dat er door een teamgenoot van de strafschopnemer te vroeg werd ingelopen, een “factuel decision” is zoals omschreven in regel 5 en daarom bindend is. Het (vervolgens) onjuist toepassen van de spelregels (de “technical decision”) kan wel worden aangetast aangezien over de strikte toepassing van de spelregels geen onduidelijkheid kan bestaan.
Bovendien is deze uitleg van regel 5 volgens de KNVB in lijn met de uitspraak inzake KNVB/HVV. In die zaak was het geen punt van discussie dat de vergissing van de scheidsrechter geen bindende beslissing in de zin van regel 5 was. Tegen deze achtergrond was de beslissing van de scheidsrechter om het ABBA-systeem toe te passen geen feitelijke beslissing over een spelaangelegenheid, maar een administratieve/organisatorische beslissing, die niet onder het bereik van regel 5 valt.
Artikel 50 van het reglement KNVB Beker staat het bestuur betaald voetbal toe te besluiten in onvoorziene gevallen of bijzondere omstandigheden. In het besluit heeft het bestuur uitgelegd dat hier sprake is van een onvoorzien geval dan wel bijzondere omstandigheid: de scheidsrechter had een onjuiste procedure in strijd met de Spelregels veldvoetbal toegepast en de uitkomst van de procedure was bepalend voor deelname aan de volgende speelronde van het toernooi in de KNVB Beker. De gevolgen van de (verkeerde) beslissing zijn dan ook groter. Voorts stelt de KNVB dat artikel 50 haar bevoegd maakt, omdat de scheidsrechter een beslissing heeft genomen, nadat de reguliere en verlengde speeltijd van de wedstrijd reeds waren verstreken.
4.7.
De voorzieningenrechter overweegt als volgt. Gezien de standpunten van partijen gaat het in de kern om uitleg van regel 5 in de Spelregels veldvoetbal. De uitleg die FC Lisse voorstaat komt er in feite op neer dat op grond van regel 5 van de Spelregels veldvoetbal geen enkele (foutieve) beslissing van de scheidsrechter in een wedstrijd aan te tasten is, althans dat alle beslissingen van de scheidsrechter in een wedstrijd onder alle omstandigheden voor partijen bindend zijn. Deze uitleg van regel 5 wordt voorshands als te beperkt beschouwd en wel om het volgende.
4.8.
De Spelregels veldvoetbal zijn het Nederlandse equivalent van de Laws of the Game. Niet in geschil is dat de IFAB het enige orgaan is binnen de internationale voetbalwereld dat zich bezighoudt met en verantwoordelijk is voor de Laws of the Game. Dat maakt de IFAB bij uitstek de partij voor de uitleg van de Laws of the Game. Uit de brief van de IFAB van 22 september 2017 blijkt dat de IFAB van oordeel is dat de wijze waarop de scheidsrechter de strafschoppen heeft laten nemen niet valt onder het bereik van regel 5 van de Spelregels veldvoetbal. Volgens de IFAB is de beslissing van de scheidsrechter over de manier waarop de strafschoppen genomen diende te worden, een beslissing van administratieve dan wel van organisatorische aard en valt een dergelijke beslissing niet onder het bereik van artikel 5, dat bepaalt dat beslissingen van de scheidsrechter bindend zijn.
4.9.
Dat een beslissing van de scheidsrechter niet onder alle omstandigheden bindend is, blijkt verder uit de uitspraak van de UEFA Control van 8 april 2015. In die zaak ging het kort gezegd om het verkeerd toepassen van regel 14 van de Spelregels veldvoetbal door de scheidsrechter. Uit de beoordeling van die uitspraak blijkt dat de UEFA Control onderscheid maakt tussen twee soorten beslissingen van een scheidsrechter: te weten feitelijke beslissingen en technische beslissingen. Waar een feitelijke beslissing van de scheidsrechter volgens de UEFA Control onder alle omstandigheden valt onder het bereik van regel 5 en dus onaantastbaar is, geldt dat niet voor technische beslissingen. Ten aanzien van die beslissingen oordeelt de UEFA Control dat in uitzonderlijke omstandigheden een technische beslissing van de scheidsrechter toch kan worden aangetast althans kan worden herzien. Volgens de UEFA Control kan van dergelijke uitzonderlijke omstandigheden sprake zijn wanneer de technische beslissing van de scheidsrechter van doorslaggevende invloed is geweest op de definitieve uitslag van de wedstrijd, waarbij van doorslaggevende invloed zo moet worden uitgelegd dat het moet gaan om meer dan alleen van mogelijke of potentiele invloed.
4.1
De reactie van de IFAB als het oordeel van de UEFA Control met betrekking tot de uitleg van regel 5 maken voldoende aannemelijk dat, anders dan FC Lisse voorstaat, een beslissing van de scheidsrechter dus niet onder alle omstandigheden bindend is op grond van regel 5 van de Spelregels veldvoetbal. In dit geval gaat het om het niet toepassen van regel 10 van de Spelregels veldvoetbal door de scheidsrechter, waarin is bepaald dat strafschoppen om en om moeten worden genomen. Gegeven de reactie van de IFAB en het oordeel van de UEFA Control is de voorzieningenrechter voorshands van oordeel dat de onderhavige beslissing van de scheidsrechter om de strafschoppen niet om en om te laten nemen, dus in strijd met regel 10, niet een beslissing is die valt onder de reikwijdte van regel 5. Dat maakt de beslissing van de scheidsrechter, om de strafschoppenserie overeenkomstig het ABBA-systeem te laten nemen, als niet bindend moet worden beschouwd.
4.11.
Het enkele feit dat deze beslissing van de scheidsrechter niet bindend is, maakt de KNVB, althans het bestuur betaald voetbal, nog niet (automatisch) bevoegd een besluit te nemen als waar het hier in het onderhavige geval om gaat, het laten overdoen van de strafschoppenserie.
4.12.
De voorzieningenrechter is op voorhand van oordeel dat artikel 50 Reglement KNVB Beker de KNVB althans het bestuur betaald voetbal die bevoegdheid voldoende geeft en dat hier sprake is van een bijzondere omstandigheid die afwijking noodzakelijk maakte. Het reglement Bekerwedstrijd is specifiek bedoeld voor en naar het lijkt alleen van toepassing op het toernooi om de KNVB Beker 2017/2018. In het reglement staan bepalingen over onder meer het aantal deelnemers aan en de opzet van het toernooi, wat te doen in het geval van gelijkspel na 90 minuten, speeldata, maar bevat ook bepalingen over de hoogte van entreeprijzen en de manier waarop interviews gegeven dienen te worden. Aangenomen moet worden dat de bevoegdheid die artikel 50 Reglement KNVB Beker schept op al deze bepalingen in het reglement betrekking heeft en niet alleen op de door FC Lisse gestelde zaken. Daarnaast is voldoende aannemelijk dat hier sprake van een bijzondere omstandigheid, die afwijking noodzakelijk maakte. De wedstrijd werd gespeeld in het bekertoernooi en de winnaar van de wedstrijd zou uitkomen in de tweede ronde van het toernooi. De stand van de wedstrijd was na de reguliere speeltijd van 90 minuten en twee keer 15 minuten verlenging gelijk. Overeenkomstig regel 9 van het Reglement KNVB Beker is de scheidsrechter overgegaan tot het nemen van strafschoppen. Het was onder deze omstandigheden van evident belang dat de strafschoppen genomen zouden worden op de wijze zoals strafschoppen in Nederland altijd worden genomen, namelijk om en om (regel 10). Dat is hier echter niet gebeurd door de beslissing van de scheidsrechter om de strafschoppen te laten nemen volgens het ABBA-systeem. Het zijn deze omstandigheden die maken dat het bestuur betaald voetbal bevoegd is het onderhavige besluit te nemen.
4.13.
De slotsom is dat de KNVB op grond van artikel 50 Reglement KNVB Beker bevoegd is op 25 september 2017 te besluiten dat de strafschoppenserie overgenomen diende te worden.
Besluit in strijd met de redelijkheid en billijkheid?
4.14.
FC Lisse stelt dat het besluit van de KNVB om de volgende redenen in strijd is met de eisen van redelijkheid en billijkheid. In iedere voetbalwedstrijd worden fouten gemaakt door de scheidsrechter. Bij deze fouten hanteert de KNVB altijd andere maatregelen. Nooit is besloten een gedeelte van een wedstrijd te laten overspelen; de KNVB neemt, indien mogelijk, andere passende maatregelen. Daarnaast heeft geen van de partijen nadeel ondervonden van het feit dat de eerste 10 strafschoppen volgens het ABBA-systeem zijn genomen. HSV Hoek heeft de beslissende strafschop gemist, nadat de scheidsrechter weer was overgegaan tot het om en om laten nemen van de strafschoppen. Daar komt bij dat FC Lisse in zoverre door toepassing van het ABBA-systeem nadeel heeft geleden, althans haar kansen op de overwinning zijn door de toepassing van dit systeem verkleind. Het systeem is immers bedoeld om het voordeel dat een ploeg heeft die als eerste de strafschoppen neemt weg te nemen. Uit onderzoek zou namelijk zijn gebleken dat het elftal dat als eerste een strafschop neemt 60% kans heeft om de wedstrijd te winnen. FC Lisse was de partij die als eerste aan de beurt was om strafschoppen te nemen. Verder ontstaat als gevolg van deze beslissing een situatie die onvergelijkbaar is met de situatie dat na 120 minuten voetballen aangevangen wordt met het nemen van strafschoppen.
4.15.
De voorzieningenrechter is voorshands van oordeel dat de KNVB, bij een afweging van alle belangen, in redelijkheid tot het besluit heeft kunnen komen. Het toernooi om de KNVB Beker wordt georganiseerd door de KNVB zelf. Uit het Reglement KNVB Beker blijkt dat de winnaar van de KNVB Beker door de KNVB wordt ingeschreven voor de UEFA Europa League seizoen 2018/’19. Voorts blijkt uit het betreffende reglement dat de winnaar van de KNVB Beker zal spelen tegen de kampioen van de competitie eredivisie van de sectie betaald voetbal, in een door het bestuur betaald voetbal te organiseren wedstrijd om de Johan Cruijff-schaal. Hieruit blijkt dat met het winnen van de KNVB Beker grote belangen zijn gemoeid. Niet alleen de KNVB, maar ook alle deelnemers van het toernooi hebben er dan ook groot belang bij dat de wedstrijden in het Bekertoernooi conform de regels worden gespeeld en dat de regels correct worden toegepast. Het is voor iedereen volstrekt helder dat de scheidsrechter in de wedstrijd tussen FC Lisse – HSV Hoek een fout heeft gemaakt. Nu maken scheidsrechters in een wedstrijd wel vaker fouten (net zoals spelers dat trouwens veelvuldig doen), het punt hier is nu juist dat gaat om een fout die niet valt onder regel 5 van de Spelregels veldvoetbal en wordt gemaakt op een cruciaal moment in de wedstrijd: namelijk op het moment dat aan de hand van strafschoppen de winnaar van de wedstrijd moest worden bepaald. Daarmee was het in ieders belang dat de strafschoppen volgens de regels om en om genomen zouden worden. Nu dat niet is gebeurd, kon de KNVB in dit geval in redelijkheid tot haar besluit komen de strafschoppen over te laten nemen om zodoende op de juiste wijze de winnaar van de wedstrijd vast te stellen. Dat de fout van de scheidsrechter niet tot enig nadeel bij partijen zou hebben geleid dan wel dat door de scheidsrechter een systeem voor het nemen van strafschoppen is toegepast dat juist in het nadeel van FC Lisse zou zijn, doet aan de redelijkheid van het besluit niet af. Voorts lag het niet voor de hand om in dit geval de gehele wedstrijd over te laten spelen, omdat de wedstrijd op zichzelf overeenkomstig de regels is verlopen.
4.16.
De conclusie is dat onder de gegeven omstandigheden niet aannemelijk is dat de bodemrechter het besluit van de KNVB zal vernietigen. Daarom worden de vorderingen van FC Lisse afgewezen.
4.17.
FC Lisse zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van de KNVB worden begroot op € 618,00 aan griffierecht en € 816,00 aan salaris advocaat.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
weigert de gevraagde voorziening;
5.2.
veroordeelt FC Lisse in de proceskosten, aan de kant van KNVB tot aan de datum van uitspraak vastgesteld op € 1.434,00;
5.3.
verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.E. Heinemann en in het openbaar uitgesproken op
6 oktober 2017.