Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Civiel recht
handelskamer
locatie Utrecht
zaaknummer / rolnummer: C/16/410878 / HA ZA 16-170
Vonnis van 29 maart 2017
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
EXCLUPARTS B.V.,
gevestigd te Nijmegen,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. V.V.A. Lipman te Nijmegen,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
LED INTERNATIONAL B.V.,
gevestigd te Leersum,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. I.P. Rietveld te Arnhem.
Partijen zullen hierna Excluparts en Led International genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 8 juni 2016
- het proces-verbaal van comparitie van 11 januari 2017.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Excluparts drijft een groothandel in led-verlichting en automaterialen. Een zustervennootschap van Excluparts is Excluled. Beide vennootschappen zijn op hetzelfde adres gevestigd. Een van de indirecte bestuurders van Excluparts en Excluled is de heer [A] (hierna: [A] ).
2.2.
Led International drijft een groothandel in verlichtingsartikelen, waaronder led TL-buizen. Bestuurder van Led International is [bedrijfsnaam] BV (hierna: [bedrijfsnaam] ). Een van de bestuurders van [bedrijfsnaam] is de heer [B] (hierna: [B] ). [B] doet zaken in China, onder meer met het bedrijf Joyglow Media Technology China (HangZhou) Inc. (hierna: Joyglow). Contactpersoon bij Joyglow voor [B] is de heer [C] (hierna: [C] ).
2.3.
In september 2014 heeft Excluparts een proefpartij led TL-buizen besteld bij Led International (hierna: de proefpartij). Na ontvangst van deze partij, afkomstig uit een fabriek van Joyglow, heeft Excluparts de lampen in december 2014 laten testen door Laborelec, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het testen van verlichting (hierna: Laborelec). Excluparts heeft hiervoor € 1.480 aan Laborelec betaald. De testresultaten waren positief. De geleverde proeflampen bleken van goede kwaliteit en waren geschikt om te worden gecertificeerd in het kader van de milieu-investeringsaftrek. De milieu-investeringsaftrek biedt ondernemers die de betreffende lampen kopen de mogelijkheid het investeringsbedrag in mindering te brengen op hun fiscale winst.
2.4.
Eind december 2014 heeft [B] namens [bedrijfsnaam] aan Excluled het voorstel gedaan om op te treden als intermediair voor led-technologie. Dit voorstel is door Excluled afgewezen.
2.5.
Op 2 januari 2015 heeft [B] per e-mail een orderbon voor 5.400 led TL-lampen naar [A] gestuurd. Op deze orderbon, waarop in de kop LED INTERNATIONAL BV is vermeld, staan verschillende typen led TL-buizen, gespecificeerd naar aantallen en prijzen. Ook staat op deze orderbon dat een bedrag van $ 29.677,18 vooruit moet worden betaald en dat na aflevering € 9.609,24 moet worden betaald. In de begeleidende e-mail heeft [B] [A] gevraagd hem te berichten zodra hij akkoord is, zodat hij ( [B] ) [C] kan vragen een factuur te sturen.
2.6.
Op 14 januari 2015 heeft [B] per e-mail een op 15 januari 2015 gedateerde gewijzigde orderbon voor 5.400 led TL-lampen naar [A] gestuurd, met de mededeling dat deze orderbon ook naar [C] gaat zodat hij daarvoor een factuur kan zenden. Op deze orderbon (hierna: de orderbon van 15 januari 2015), waarop in de kop LED INTERNATIONAL BV is vermeld, staat als vooruit te betalen bedrag $ 43.543.
2.7.
Hierna heeft Joyglow een (ongedateerde) factuur ter hoogte van $ 43.543 naar Excluparts gestuurd voor 5.400 led TL-buizen, met een specificatie conform de specificatie op de orderbon van 15 januari 2015 (hierna: de factuur van Joyglow).
2.8.
Vervolgens hebben [A] en [B] besproken dat op de 5.400 bestelde led TL-buizen enkele verbeteringen moesten worden aangebracht. De eerder geleverde en geteste led TL-buizen hadden een kleurweergave van 75 Ra en dit moest minimaal 80 Ra worden. Ook moesten de led TL-buizen een bescherming krijgen tegen elektromagnetische interferentie.
2.9.
Op 16 maart 2015 heeft [B] op briefpapier van Led International een factuur gestuurd naar Excluparts voor de levering van enkele tientallen led TL-buizen en twee led ‘High Bag Lights, alsmede voor een extra investering in de lopende order van de hiervoor genoemde 5.400 led TL-buizen (kleurweergave boven 80 Ra en bescherming tegen elektromagnetische interferentie) van in totaal € 1.718,72 inclusief btw (hierna: de factuur van 16 maart 2015). De kosten voor de hiervoor genoemde extra investering bedragen volgens deze factuur € 873,75 exclusief btw (€ 1.057,24 inclusief btw).
2.10.
Op 28 april 2015 zijn 5.400 led TL-buizen (hierna: de partij van 5.400) en 300 led TL-buizen die Led International voor zichzelf had besteld bij Excluparts/Excluled afgeleverd.
2.11.
Op 28 april 2015 heeft [B] op briefpapier van Led International een factuur naar Excluparts gestuurd. Op deze factuur (hierna de factuur van 28 april 2015) staat:
‘[…] Hierbij factureren wij u inzake de navolgende levering overeenkomstig bijgaand specificatie:
Led TL buizen aantal 5.400 stuks voor een totaalbedrag van € 42.314,00
reeds gefactureerd door fabriek $ 43.543 dollarkoers 0,8183 =
€ 35.631,24
€ 35.631,24
Nog te factureren € 6.682,76
BTW 21%
€ 1.403,38
€ 1.403,38
Factuurbedrag € 8.086,14 […]’
2.12.
In een e-mail van 21 mei 2015 van de heer [D] , medewerker van Excluled (hierna: [D] ), aan Led International staat het volgende:
‘[…] Via deze weg willen wij laten weten dat wij zeer ontevreden en teleurgesteld te zijn over de laatste zending die we hebben ontvangen. Hieronder een aantal punten:
[…]
Er zijn modificaties aangebracht die niet vooraf overlegd dan wel gecommuniceerd zijn (blauwe draad). De ombouw van deze lampen neemt circa twee maanden in beslag (125 stuks per dag).
Door het ombouwen zijn wij diverse problemen tegengekomen, waardoor we ernstig twijfelen aan de kwaliteit van de lampen:
- diverse afgebroken schroeven;
- losse koppen door te strak aangedraaide schroeven;
- in circa 20% van de lampen zitten de krimpkousjes los en zijn deze niet gesmolten (met alle gevaren van bijvoorbeeld kortsluiting);
- niet gesoldeerde draden;
- de stickers van het schema zijn onjuist door de aangebrachte modificatie;
- verschillende verpakkingen zijn gebruikt;
- tot nu toe hebben wij twee lege kokers gevonden (dus zonder Led TL);
- in diverse LED TL buizen liggen de LED strips los op het frame;
- LED TL-buizen met getordeerde profielen;
- tot op heden reeds twee LED TL buizen met gedeeltelijke uitval;
- gewijzigde wattages (hoger dan voorheen).
Van alle genoemde punten hebben wij voorbeelden liggen. […]’
2.13.
Op 22 mei 2015 is [B] naar de vestiging van Excluparts en Excluled gegaan. Daar zijn aan [B] toen twee of drie led TL-buizen getoond die afkomstig waren uit de partij van 5.400 led TL-buizen. [B] heeft toen in de hem getoonde led TL-buizen geconstateerd dat sommige LED-strips niet goed zaten in het aluminiumprofiel, dat isolatiestrips waren verschoven, dat schroefbevestigingen en bedradingen beschadigd waren. [B] heeft hiervan foto’s gemaakt en die naar [C] gestuurd.
2.14.
In afwijking van de proefpartij zat in alle 5.400 led TL-buizen een blauwe draad die in China was aangebracht. Dit was gedaan omdat dan geen verbindingsstarter meer nodig is. De led TL-buizen die zijn voorzien van een dergelijke blauwe draad mogen alleen worden geïnstalleerd als de stroomverbinding is onderbroken. Wordt een led TL-buis met blauwe draad geïnstalleerd zonder dat de stroom is onderbroken, dan veroorzaakt de blauwe draad kortsluiting. Omdat [A] geen led TL-buizen wilde met blauwe draad, hebben werknemers van Excluparts en/of Excluled een aantal led TL-buizen omgebouwd, in die zin dat daaruit de blauwe draad is verwijderd. Volgens Excluparts gaat het om 600-700 led TL-buizen.
2.15.
Tijdens een bezoek van [B] aan Excluparts/Excluled heeft [B] uit de partij van 5.400 ongeveer 100 led TL-buizen meegenomen, die volgens Excluparts/Excluled niet meer te repareren waren. Nadat [B] hieruit de blauwe draad had verwijderd en de door hem in deze led TL-buizen aangetroffen beschadigingen had gerepareerd, heeft hij deze ongeveer 100 led TL-buizen teruggebracht naar Excluparts/Excluled.
2.16.
In overleg met [A] heeft [B] na 28 mei 2015 ongeveer 1.000 led TL-buizen, afkomstig uit de partij van 5.400, overgebracht naar de sociale werkplaats IW-4 in Veenendaal om deze daar te laten ombouwen, dat wil zeggen dat uit deze led TL-buizen de blauwe draad moest worden verwijderd.
2.17.
Op 2 juli 2015 heeft [B] een e-mail van [C] ontvangen waarin staat dat Joyglow, nadat [B] bij haar de order had geplaatst voor 5.400 led TL-buizen, in verband met een zeer grote andere order geen tijd en menskracht had om deze 5.400 led TL-buizen zelf te produceren en de productie daarvan daarom had uitbesteed aan een andere, niet aan Joyglow gelieerde fabriek.
2.18.
In een e-mail van [B] aan [A] van 3 juli 2015 staat het volgende:
‘[…] Wel blijf ik bij het standpunt dat mijn systeem van repareren beter is dan die van jullie en ook in Veenendaal heb ik hun e.e.a. moeten onderwijzen over het systeem en de te gebruiken materialen. […] Omdat naar mijn mening jullie eigen ombouw niet het gewenste resultaat opleverde en een negatieve image veroorzaakt heb ik overleg gepleegd met [C] en besloten is toen om de ombouw elders te laten doen te beginnen met 1000 stuks. […]’
2.19.
Op 6 juli 2015 was de sociale werkplaats in Veenendaal klaar met het ombouwen van de in 2.18 genoemde 1000 led TL-buizen. Deze led TL-buizen zijn hierna teruggebracht naar Excluparts/Excluled.
2.20.
In een e-mail van [C] aan [B] van 7 juli 2015 staat het volgende:
‘[…] Pls go ahead, repair all the tubes asap, 1.5euro pro piece is fine, Ill arrange payment to you. […]’
2.21.
Alle uit de partij van 5.400 afkomstige led TL-buizen, met uitzondering van de 100 door [B] gerepareerde buizen en de door Excluparts gerepareerde buizen, zijn door de sociale werkplaats in Veenendaal omgebouwd en daarna teruggebracht naar Excluparts/Excluled.
2.22.
Voor het laten ombouwen van de led TL-buizen door de sociale werkplaats in Veenendaal heeft LED International van Joyglow een bedrag ontvangen dat alle kosten dekt. In een brief van Led International aan de advocaat van Excluparts is vermeld dat de sociale werkplaats € 5.749 exclusief btw aan Led International in rekening heeft gebracht.
2.23.
In een e-mail van [D] aan [B] van 14 augustus 2015 staat het volgende:
‘[…] Wij hebben nu een groot aantal LED TL buizen in ons bezit die kwalitatief niet voldoen aan onze eisen en de LED TL buizen dien wij als demo hebben ontvangen en tevens hebben laten keuren door Laborelec. Tot op heden zijn er reeds vier TL buizen bij klanten uitgevallen, een aantal wat voor ons onacceptabel is. […] Daar komt nog bij dat de LED TL buizen die wij nu geleverd hebben gekregen niet dezelfde zijn als de LED TL buizen die wij hebben laten keuren en waarvoor wij de certificaten hebben ontvangen. Wij betwijfelen dan ook of de lampen zoals wij deze nu ontvangen hebben voldoen aan de vereisten en daarmee in aanmerking komen voor de energie-investeringsaftrek. […]’
2.24.
Nadat de order voor 5.400 led TL-buizen was geplaatst hebben [A] , [B] en [C] gesproken over samenwerking op het gebied van zogenoemde TMX-bakken, waarin led TL-buizen eenvoudig kunnen worden bevestigd. In verband daarmee heeft [A] samen met een aantal andere personen in de tweede helft van september 2015 de fabriek van Joyglow in China bezocht. Dit heeft niet geleid tot samenwerking op het gebied van TMX-bakken.
2.25.
In een e-mail van [B] aan [A] van 29 september 2015 staat het volgende:
‘[…] Aanvankelijk heeft Led International bv jullie LED TL buizen aangeboden en geleverd afkomstig van Joyglow. Hierna heb ik getracht een vervolgorder te boeken maar gezien mijn leeftijd wilde u dat niet en alleen rechtstreeks zaken doen met de fabriek. Om genoemde reden heeft op mijn verzoek de fabriek Joyglow U op 15 januari een orderopdracht gezonden voor levering van totaal 5.400 stuks LED TL buizen te leveren vanaf de fabriek. Vanaf dat moment trad Led International uitsluitend op als bemiddelaar en adviseur. Daarna is de betreffende order voor 5.400 LED TL buizen bij Joyglow door u betaald en geplaatst. […] Een fabrikant is vrij om het product daar te doen produceren dat volgens hun beleid juist en verantwoord is en waarvan ook hier sprake is. Bij de orderopdracht en voorbereiding was echter niet expliciet omschreven dat een bepaald verbindingsdraadje extern van de buis geplaatst moest worden zodat hierover een misverstand is ontstaan, zij het dat de fabrikant van mening is een nieuwe technologie te hebben toegepast en juridisch volkomen juist te hebben gehandeld. Het werd echter uwerzijds gezien als een probleem dat opgelost moest worden hetgeen gedaan kon worden door de buis om te bouwen. Gezien onze relatie en uw toezegging zakelijk met ons verder te willen gaan heb ik hierin bemiddeld, aan mijn Chinese contactpersoon [C] het probleem voorgelegd en gepleit voor een oplossing. Van de zijde van de producent werd die oplossing niet geboden zodat Led International bv en [C] samen een oplossing hebben gevonden door de nog aanwezige buizen te laten ombouwen bij de Sociale Werkplaats in Veenendaal voor onze kosten. De motivatie voor ons om de ombouwkosten zelf te dragen was voornamelijk gebaseerd op continuïteit zoals dit door u voortdurend werd toegezegd. […]’
2.26.
In een brief van de advocaat van Excluparts van 19 oktober 2015 is Led International aansprakelijk gesteld voor de schade van Excluparts. Ook staat in deze brief het volgende:
‘[…] Cliënte is echter bereid u nog één kans te geven om tot een oplossing te komen. Namens cliënte stel ik hierbij dan ook nog éénmaal in de gelegenheid om cliënte te voorzien van een partij van 5.400 lampen die voldoen aan hetgeen is overeengekomen, te weten de kwaliteit en specificaties van de eerder geleverde partij proeflampen. De lampen dienen te voldoen aan de vereisten van LM-79 en LM-80, zodat deze kunnen worden gecertificeerd in het kader van de Milieu-investeringsaftrek en te worden geleverd onder overlegging van een testrapport van Laborelec. Gaarne verzoek - en voor zover nodig sommeer - ik u namens cliënte om mij uiterlijk op
vrijdag 30 oktober 2015 voor 12.00 uurschriftelijk te bevestigen dat u cliënte alsnog een partij lampen levert die voldoet aan hetgeen is overeengekomen. Het thans nog bij cliënte aanwezige resterende gedeelte van de geleverde lampen kan na de levering en goedkeuring van de lampen door cliënte bij cliënte worden opgehaald. […]’
vrijdag 30 oktober 2015 voor 12.00 uurschriftelijk te bevestigen dat u cliënte alsnog een partij lampen levert die voldoet aan hetgeen is overeengekomen. Het thans nog bij cliënte aanwezige resterende gedeelte van de geleverde lampen kan na de levering en goedkeuring van de lampen door cliënte bij cliënte worden opgehaald. […]’
2.27.
Led International heeft niet aan deze sommatie voldaan.
2.28.
Op 18 december 2015 heeft Excluparts ten laste van Led International conservatoir beslag gelegd onder ABN-AMRObank N.V. Dit beslag heeft doel getroffen voor een bedrag van € 725,72.
3.Het geschil
in conventie
3.1.
Excluparts vordert samengevat - veroordeling van Led International, uitvoerbaar bij voorraad:
tot betaling aan Excluparts van € 50.745,87, te vermeerderen met de wettelijke rente hierover vanaf 30 oktober 2015, althans vanaf de dag van dagvaarding
tot betaling aan Excluparts van € 1.282,46 ter vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten
in de proceskosten, waaronder de nakosten en de beslagkosten, en tot vergoeding van de wettelijke rente hierover als Led International niet binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan Excluparts zal hebben voldaan.
3.2.
Ter onderbouwing van deze vorderingen stelt Excluparts zich primair op het standpunt dat Led International is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichting om 5.400 led TL-buizen te leveren, van dezelfde kwaliteit en met dezelfde specificaties als de eerder geleverde proefpartij, dan wel dat Led International onrechtmatig heeft gehandeld. In verband hiermee betoogt Excluparts het volgende. Van alle 5.400 led TL-buizen waarvan na levering de blauwe draad is verwijderd (100 buizen door [B] , 600-700 buizen door Excluparts en het restant door de sociale werkplaats in Veenendaal), heeft Excluparts er ongeveer 1000 verkocht. Daarvan heeft zij in verband met klachten van klanten ongeveer 400 led TL-buizen teruggenomen in ruil voor ongeveer 400 andere led TL-buizen, die ook afkomstig waren uit de partij van 5.400.
Naar aanleiding van die klachten heeft Excluparts geconcludeerd dat alle resterende led TL-buizen (ongeveer 4.400) ook na verwijdering van de blauwe draad onverkoopbaar zijn. Zij voldoen niet aan de vereisten om in aanmerking te komen voor de milieu-investeringsaftrek en behouden niet hun lichtopbrengst bij een specifiek aantal branduren. Sommige klanten hebben geklaagd omdat door hen aangeschafte led TL-buizen al na korte tijd waren uitgevallen, zodat moet worden aangenomen dat ook andere led TL-buizen zullen uitvallen. In diverse led TL-buizen bestaat de kans op kortsluiting of zelfs elektrocutie omdat de krimpkousjes niet zijn gekrompen, waardoor de bedrading contact kan maken met het aluminiumprofiel. En in verschillende led TL-buizen bevinden zich afgebroken schroeven en loszittende ledstrips.
Wat betreft de gestelde onrechtmatige daad stelt Excluparts dat Led International zich bij de behartiging van haar belangen ondeskundig heeft ingezet doordat zij ten onrechte de indruk heeft gewekt dat Joyglow in China een begrip is voor ‘high technology’ en de lampen niet afkomstig waren van Joyglow, zoals afgesproken.
Subsidiair, voor het geval moet worden uitgegaan van een bemiddelingsovereenkomst tussen Excluparts en Led International, stelt Excluparts zich op het standpunt dat Led International haar zorgplicht als goed opdrachtnemer heeft geschonden. Led International heeft er immers niet op toegezien dat de geleverde lampen zouden voldoen aan de overeengekomen kwaliteit en heeft Excluparts niet geïnformeerd over het feit dat lampen door een andere fabriek zouden worden geleverd.
De gevorderde schadevergoeding (hoofdsom) bestaat uit € 45.805,30 , € 1.718,72 (de factuur van 16 maart 2015, zie 2.9), € 1.732,15 (kosten excluparts voor de reparatie in eigen beheer) en € 1.480 (factuur Laborelec). Het eerstgenoemde bedrag van € 45.805,30 bestaat uit € 37.719,16 (het aan Joyglow betaalde bedrag, omgerekend tegen de op 16 januari 2015 geldende wisselkoers) plus het rechtstreeks aan Led International betaalde bedrag van
€ 8.086,14.
3.3.
Led International voert verweer en concludeert tot niet ontvankelijkverklaring van Excluparts in haar vorderingen, althans tot ontzegging daarvan, met veroordeling van Excluparts in de proceskosten. In verband hiermee voert Led International het volgende aan. De partij van 5.400 is niet gekocht door Excluparts maar door Excluled, zodat Excluparts niet ontvankelijk is. Excluparts kan Led International niet aansprakelijk houden voor eventuele gebreken omdat Joyglow de 5.400 led TL-buizen rechtstreeks aan Excluparts heeft verkocht en Led International daarbij alleen heeft bemiddeld. In de uitvoering van haar verbintenissen uit hoofde van die bemiddelingsovereenkomst is Led International niet tekortgeschoten. Voor zover Led International wel moet worden beschouwd als verkoper betoogt zij ook dat zij niet in haar verplichtingen tekort is geschoten. Geen van de led TL-buizen die in de sociale werkplaats zijn omgebouwd had, met uitzondering van de blauwe draad, een van de door Excluparts genoemde gebreken. Dit geldt ook voor de 300 led TL-buizen die voor Led International bestemd waren en die tegelijk met de partij van 5.400 op 28 april 2015 is afgeleverd. De meeste van die 300 led TL-buizen zijn verkocht en geen van de kopers heeft over die led TL-buizen geklaagd. De door Excluparts uitgevoerde reparaties aan een deel van de led TL-buizen uit de partij van 5.400 zijn ondeskundig uitgevoerd, met schade aan die led TL-buizen tot gevolg, en Led International heeft Excluparts daarop ook gewezen. De door Excluparts zelf aangebrachte beschadigingen zijn de volgende. Door het gebruik van een boormachine met een te grote boor heeft Excluparts led TL-buizen vernield. Het aluminium was dikwijls grof beschadigd en de Printed Card Board (PCB), waarop de bedrading zit, was uit zijn verband gehaald. Verbindingsdraden waren zodanig afgeknipt, dat verbinding met de PCB kortsluiting kon veroorzaken. De techniek van isoleren was onjuist toegepast en bij vastzittende schroeven was meer dan alleen de kop weggeboord. Ook waren de termen gelijkstroom en wisselstroom verwisseld.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
in reconventie
3.5.
Led International vordert veroordeling van Excluparts tot betaling van € 50.000, te vermeerderen met de wettelijke rente hierover vanaf 18 mei 2016 tot de dag van voldoening, en tot vergoeding van haar proceskosten.
3.6.
Aan deze vorderingen legt Led International ten grondslag dat Excluparts zich ten opzichte van haar onrechtmatig heeft gedragen door ten onrechte een procedure tegen haar te starten en beslag te leggen op haar bankrekening, waardoor zij € 50.000 schade heeft geleden. De schade bestaat uit:
de bankkosten voor de beslaglegging
winstderving omdat als gevolg van het beslag het banksaldo niet gebruikt kan worden voor een investering in een nieuwe order
de kosten van het geding en de overige juridische kosten
een creditnota voor een factuur voor een led TL-buis die door Excluparts is terugbezorgd
160 uur werkzaamheden bestaande uit het zelf ombouwen van 100 led TL-buizen, het voeren van gesprekken met Excluparts, het zoeken naar een geschikt bedrijf om de led TL-buizen om te bouwen en het vervoeren van de led TL-buizen tussen de vestiging van Excluparts en de sociale werkplaats in Veenendaal
de omstandigheid dat [B] sinds de datum van het conservatoir beslag (28 december 2015) zoveel stress heeft dat dit heeft geleid tot een hartfalen en [B] niet meer in staat is om te werken en hij zowel financieel als emotioneel schade lijdt; deze schadepost wordt begroot op € 100 per werkdag.
3.7.
Excluparts voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen van Led International.
3.8.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
in conventie
4.1.
Het verweer van Led International dat Excluparts geen rechtsvordering bij haar kan instellen omdat niet Excluparts maar Excluled de partij van 5.400 led TL-buizen heeft gekocht (en zij met Excluled een bemiddelingsovereenkomst had gesloten), slaagt niet. Laborelec heeft elk type led TL-buis, afkomstig uit de proefpartij, getest. Bovenaan op elk testrapport van Laborelec is in grote letters ‘Excluparts BV’ vermeld. [B] heeft deze testrapporten ontvangen en moet hebben gezien dat zij waren gericht aan Excluparts. Ook de facturen van Led International van 16 maart 2015 en 28 april 2015 zijn gericht aan Excluparts. Verder is namens Led International ter zitting geen beroep meer gedaan op dit verweer en is door of namens Led International aangevoerd dat Excluparts de ombouw slecht heeft uitgevoerd en dat Excluparts de gebreken zal moeten bewijzen. Het voorgaande brengt mee dat Excluparts ontvankelijk is.
4.2.
Het beroep van Excluparts op onrechtmatig handelen van Led International geldt kennelijk zowel voor de situatie dat wordt uitgegaan van een koopovereenkomst tussen Excluparts en Led International als voor het geval ervan wordt uitgegaan dat Excluparts en Led International een bemiddelingsovereenkomst hebben gesloten. Dit beroep op een onrechtmatige daad wordt verworpen. Zelfs al heeft Led International ten onrechte gesuggereerd dat Joyglow in China een begrip is voor ‘high technology’ (dit staat niet vast) valt niet in te zien hoe de schade van Excluparts daarmee in causaal verband staat. Excluparts was immers tevreden over de proefpartij en dat is de reden geweest waarom zij de bestelling heeft geplaatst voor 5.400 led TL-buizen. En ten aanzien van de omstandigheid dat de 5.400 led TL-buizen niet zijn geproduceerd door Joyglow maar door een andere fabrikant valt Led International geen onzorgvuldigheid te verwijten. [B] is daarvan namelijk pas begin juli 2015, dus na de levering aan Excluparts, op de hoogte gesteld en niet is gesteld of gebleken dat [B] er rekening mee heeft moeten houden dat Joyglow een andere fabrikant zou inschakelen.
4.3.
Het verweer van Led International dat sprake is van een bemiddelingsovereenkomst tussen haar en Excluparts (en niet van een koopovereenkomst), slaagt niet. Volgens Led International wilde [A] rechtstreeks zaken doen met Joyglow, omdat [A] met [B] te grote risico’s zou nemen vanwege zijn ouderdom en zijn gezondheidsproblemen. Ter zitting heeft [A] verklaard dat hij pas ná het plaatsen van de order voor de 5.400 led TL-buizen tegen [B] heeft gezegd dat hij in de toekomst rechtstreeks zaken wilde gaan doen met de fabriek in China vanwege zijn leeftijd en zijn hartklachten. Dat [B] dit pas na het plaatsen van de order heeft gezegd is aannemelijk. Weliswaar heeft Joyglow $ 43.543 voor de 5.400 led TL-buizen aan Excluparts gefactureerd, maar hieruit volgt niet dat sprake is van een koopovereenkomst tussen Excluparts en Joyglow, aangezien:
- op de orderbonnen van 2 januari en 15 januari 2015 (zie 2.5 en 2.6) in grote letters Led International is vermeld; de naam Joyglow komt op deze orderbonnen niet voor;
- Led International (en niet Joyglow) op 16 maart 2015 een factuur heeft gestuurd aan Excluparts ter vergoeding van de kosten voor de verbetering van de kwaliteit van de nog te ontvangen 5.400 lampen (zie 2.9);
- Led International op de factuur van 28 april 2015 (zie 2.11) € 42.314 aan Excluparts in rekening gebracht voor de levering van 5.400 led TL-buizen, onder aftrek van het reeds door Joyglow gefactureerde bedrag; als sprake was geweest van een bemiddelingsovereenkomst zou het voor de hand hebben gelegen dat Led International op die factuur alleen haar prijs voor bemiddeling in rekening had gebracht, onder vermelding van bemiddeling (of iets dergelijks, zoals afhandeling en vervoer).
4.4.
Op grond van deze omstandigheden concludeert de rechtbank dat sprake is van een koopovereenkomst tussen Excluparts en Led International, dat Led International in het kader daarvan 5.400 led TL-buizen van Joyglow heeft gekocht om deze aan Excluparts te leveren en dat Excluparts haar verplichting tot voldoening van de koopsom aan Led International deels heeft voldaan door rechtstreekse betaling aan Joyglow en deels door rechtstreekse betaling aan Led International. Daarnaast geldt dat Led International heeft kunnen en moeten begrijpen dat Excluparts verwachtte dat de partij van 5.400 led TL-buizen minimaal aan dezelfde kwaliteitseisen zou voldoen als de proefpartij. Excluparts heeft immers eerst een proefpartij led TL-buizen, afkomstig van Joyglow, van Led International gekocht en heeft deze door Laborelec laten testen en voorafgaand aan het plaatsen van de order voor 5.400 led TL-buizen was [B] op de hoogte van de testresultaten en van het feit dat Excluparts daarover tevreden was (zie ook artikel 7:17 lid 4 BW).
4.5.
De volgende vragen die moeten worden beantwoord zijn of de 5.400 led TL-buizen die Led International aan Excluparts heeft geleverd na ombouwing daarvan (verwijdering van de blauwe draad) zodanige gebreken bevatten dat zij niet voldoen aan wat Excluparts mocht verwachten, en, in het bevestigende geval, tot welke schade dit voor Excluparts heeft geleid. Deze vragen kunnen nog niet worden beantwoord.
4.6.
Over de 100 door [B] omgebouwde led TL-buizen stelt Led International dat zij na reparatie door [B] in goede staat zijn teruggegeven. Deze stelling is niet (voldoende gemotiveerd) betwist door Excluparts. Namens Excluparts heeft [A] immers ter zitting meegedeeld dat hij niet weet of die lampen goed zijn of niet. Gelet hierop gaat de rechtbank ervan uit dat Excluparts 100 omgebouwde led TL-buizen heeft ontvangen die geen gebreken bevatten. De rechtbank gaat er vooralsnog vanuit dat deze 100 Led Tl-buizen behoren tot de door Excluparts verkochte led TL-buizen.
4.7.
Wat betreft de overige omgebouwde led TL-buizen heeft Led International (voldoende) gemotiveerd betwist dat zij gebreken vertonen die aan haar kunnen worden toegerekend (zie 3.3). Excluparts stelt dat zij zelf 600 tot 700 led TL-buizen heeft gerepareerd. Led International heeft deze stelling niet weersproken, zodat de rechtbank uitgaat van de juistheid van die stelling. Wat betreft de door Excluparts zelf gerepareerde led TL-buizen geldt als uitgangspunt dat een afnemer eerst de leverancier in de gelegenheid moet stellen om gebreken te herstellen. Met betrekking tot 600-700 led TL-buizen heeft Excluparts die gelegenheid niet aan Led International gegeven en Excluparts heeft niets aangevoerd op grond waarvan kan worden aangenomen dat zij deskundig genoeg is om de door haar gestelde gebreken zelf te repareren. Hieruit volgt dat niet kan worden uitgesloten dat de gebreken in 600-700 led TL-buizen door Excluparts zelf zijn veroorzaakt. Dat de overige, door de sociale werkplaats, omgebouwde led TL-buizen de door Excluparts gestelde gebreken hebben blijkt niet uit enig document, zoals bijvoorbeeld een testrapport. Aan de andere kant heeft ook Led International geen document, zoals bijvoorbeeld een testrapport, in het geding gebracht ter ondersteuning van haar betoog. De stellingen van partijen over de kwaliteit van 5.300 (5.400 min 100, zie 4.6) omgebouwde led TL-buizen zijn dus in evenwicht.
4.8.
Daarnaast geldt dat, ook als komt vast te staan dat de 5.300 led TL-buizen gebrekkig zijn, Excluparts geen schade heeft geleden voor zover zij uit deze partij led TL-buizen aan klanten heeft verkocht voor prijzen die in overeenstemming zijn met die voor de uit de proefpartij afkomstige led TL-buizen. Niet gesteld of gebleken is dat de verkoopprijzen voor de door Excluparts verkochte, uit de partij van 5.400 afkomstige, led TL-buizen daarvan afwijken, zodat vooralsnog moet worden aangenomen dat Excluparts wat betreft die led TL-buizen geen schade heeft geleden. Excluparts heeft haar stelling dat zij ongeveer 1.000 van de 5.400 led TL-buizen heeft verkocht en geleverd, en ongeveer 4.400 led TL-buizen dus níet heeft verkocht, niet met enig document onderbouwd, zodat er op dit moment niet vanuit kan worden gegaan dat zij nog beschikt over ongeveer 4.400 led TL-buizen, afkomstig uit de partij van 5.400.
4.9.
Gelet op de hoofdregel van artikel 150 Rv rust op Excluparts de bewijslast van haar stellingen a) dat zij uit de partij van 5.400 ongeveer 1.000 led TL-buizen heeft verkocht en geleverd aan klanten en ongeveer 4.400 led TL-buizen dus niet heeft verkocht, b) dat de niet verkochte led TL-buizen na ombouw (verwijdering van de blauwe draad) zodanige gebreken bevatten, dat zij van een mindere kwaliteit zijn dan de proefpartij c) dat de gebreken in de 600-700 led TL-buizen die door Excluparts zijn gerepareerd door de fabrikant en niet door Excluparts zelf zijn veroorzaakt.
4.10.
Slaagt Excluparts erin te bewijzen dat de niet door haar verkochte led TL-buizen niet voldoen aan de kwaliteit van de proefpartij, dan zal de rechtbank de schade moeten begroten. Daarbij moet de huidige situatie worden vergeleken met de hypothetische situatie zonder wanprestatie. In verband daarmee zal de vraag moeten beantwoord of de omgebouwde, niet verkochte led TL-buizen niet (voor normaal gebruik) kunnen worden verkocht, althans dat zij alleen kunnen worden verkocht voor lagere prijzen dan die voor de uit de proefpartij afkomstige led TL-buizen.
4.11.
Ter zitting heeft Excluparts bewijs aangeboden door middel van een deskundigenrapport. In verband daarmee is de rechtbank van plan om een deskundige te benoemen, ter beantwoording van de volgende vragen:
Hoeveel led TL-buizen, afkomstig uit de partij van 5.400 (zie 2.10 van het tussenvonnis van 29 maart 2017), zijn nog in het bezit van Excluparts?
Wilt u een x-aantal (nog in te vullen; zie hieronder) van die led TL-buizen onderzoeken en de vraag beantwoorden of deze led TL-buizen een of meer van de door Excluparts aangevoerde gebreken (zie 3.2, tweede alinea, van het tussenvonnis van 29 maart 2017) bevatten en, zo ja, welke?
Zijn de door u onderzochte led TL-buizen naar uw mening van een mindere kwaliteit dan de proefpartij (zie 2.3 van het tussenvonnis van 29 maart 2017)?
Zo ja: kunt u een schatting geven van de prijzen waarvoor Excluparts elk type led TL-buis, afkomstig uit de partij van 5.400, kan verkopen?
Kunt een schatting geven van de prijzen waarvoor Excluparts elk type led TL-buis, afkomstig uit de proefpartij, kan verkopen of, als zij zijn verkocht, aangeven voor welke prijzen zij zijn verkocht?
Heeft u verder nog opmerkingen die voor de beoordeling van deze zaak van belang kunnen zijn?
4.12.
Excluparts zal in verband hiermee een akte moeten nemen waarin zij ingaat op het voornemen van de rechtbank om een deskundige te benoemen, op de conceptvraagstelling (zie 4.11) en op de vraag wie tot deskundige moet worden benoemd. Ook zal Excluparts in haar akte moeten aangeven of de 100 door [B] gerepareerde led TL-buizen zijn verkocht. Ervan uitgaande dat zich bij Excluparts nog ongeveer 4.400 led TL-buizen bevinden kan van de deskundige niet worden gevergd dat hij deze allemaal op gebreken onderzoekt. Excluparts zal in haar akte moeten aangeven hoeveel led TL-buizen de deskundige op gebreken zal moeten onderzoeken, teneinde van een voldoende betrouwbare steekproef te kunnen spreken, op grond waarvan kan worden geconcludeerd dat alle bij Excluparts nog aanwezige led TL-buizen van een mindere kwaliteit zijn dan de proefpartij. Bij die akte zal Excluparts ook stukken moeten overleggen waaruit blijkt hoeveel led TL-buizen, afkomstig uit de partij van 5.400, zij aan klanten heeft verkocht en geleverd. Verder zal Excluparts in haar akte moeten aangeven of en, zo ja, hoe zij wil bewijzen dat de gebreken in de 600-700 led TL-buizen die door Excluparts zijn gerepareerd door de fabrikant (en dus niet door Excluparts zelf) zijn veroorzaakt. Led International zal vervolgens op de akte van Excluparts mogen reageren in een antwoordakte.
4.13.
Nu op Excluparts de bewijslast rust zal, als een deskundige wordt benoemd, een voorschot op de kosten van de deskundige bij Excluparts in rekening worden gebracht.
4.14.
Alle overige beslissingen zullen worden aangehouden.
in reconventie
4.15.
Gelet op de beoordeling in conventie kan niet worden gezegd dat Excluparts heeft moeten begrijpen dat haar vorderingen bij voorbaat kansloos zouden zijn. Van misbruik van recht is dus geen sprake. Ook overigens ziet de rechtbank niet in waarom Excluparts onrechtmatig ten opzichte van Led International handelt door haar te dagvaarden.
4.16.
Ervan uitgaande dat de hartklachten van [B] door deze procedure en de beslaglegging zijn verergerd kan dat niet leiden tot toewijzing van enige vordering van Led International voor zover die betrekking heeft op schade van [B] , aangezien [B] in deze procedure geen partij is.
4.17.
Alle overige beslissingen zullen worden aangehouden, in afwachting van het verdere verloop van de procedure in conventie.
5.De beslissing
De rechtbank
in conventie
5.1.
bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
26 april 2017voor het nemen van een akte door Excluparts over hetgeen is vermeld onder 4.12, waarna Led International op de rol van vier weken daarna een antwoordakte kan nemen,
26 april 2017voor het nemen van een akte door Excluparts over hetgeen is vermeld onder 4.12, waarna Led International op de rol van vier weken daarna een antwoordakte kan nemen,
5.2.
houdt iedere verdere beslissing aan,
in reconventie
5.3.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.K.J. van den Boom en in het openbaar uitgesproken op 29 maart 2017. [1]