Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
1.Het verloop van de procedure
2.De vaststaande feiten
‘Pensioenverzekering’) van de in mei 1999 gesloten arbeidsovereenkomst bepaalt:
‘U wordt bij voortduring van het dienstverband na twaalf maanden opgenomen in onze pensioenregeling. Deze regeling is premievrij voor zover blijkt dat u op grond van een eventueel vereist medisch onderzoek op normale voorwaarden wordt toegelaten.’
‘Aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering’) van de arbeidsovereenkomst is bepaald:
‘Voor u zijn aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekeringen afgesloten. Voor verzekeringsvoorwaarden en premiebetaling verwijzen wij naar de betreffende bijlagen in de personeelsgids.’Zowel de pensioenregeling als de regelingen van de aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering zijn opgenomen in de personeelsgids van Amstel Lease.
‘de werknemer die de leeftijd van 25 jaar heeft bereikt en een arbeidsovereenkomst met de werkgever heeft voor onbepaalde tijd.’Artikel 12 van het pensioenreglement bepaalt:
‘1. Ter verwezenlijking van de toegezegde aanspraken op pensioen, sluit de werkgever verzekeringen bij de verzekeraar. 2. De verzekeringen zijn, voor zover daarvan in dit pensioenreglement niet is afgeweken, onderworpen aan de verzekeringsvoorwaarden (-).’De verzekeraar is in artikel 1 gedefinieerd als Centraal Beheer Pensioenverzekering N.V. (hierna te noemen Centraal Beheer Pensioen). Artikel 14 lid 1 van het pensioenreglement luidt:
‘Indien de werknemer algeheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt in de zin van de verzekeringsvoorwaarden, wordt overeenkomstig die voorwaarden premiereductie verleend door de verzekeraar. Deze premiereductie is echter slechts van toepassing indien en voor zover het risico daarvan door de verzekeraar is aanvaard.’Artikel 15 van het pensioenreglement bepaalt dat de werknemer aan het reglement geen rechten kan ontlenen, indien de beëindiging van de dienstbetrekking binnen een jaar na aanvang van de verzekering van ouderdomspensioen plaatsvindt anders dan door overlijden.
‘algemene voorwaarden van ouderdoms-, nabestaanden- en wezenpensioen.’Artikel 8. van deze voorwaarden regelt de
‘(p)remiereductie bij algehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid’.Artikel 8.1. bepaalt dat onder arbeidsongeschiktheid wordt verstaan
‘de situatie waarin de verzekerde een uitkering krachtens de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) geniet.’
‘stand van verzekering’. In dit bericht is vermeld dat zij voor ouderdomspensioen was verzekerd.
‘Reglement I voor pensioen bij arbeidsongeschiktheid’(nummer 676-26111 88.02 en blijkens artikel 29 van kracht met ingang van 1 maart 1988; hierna ook Reglement I te noemen), eveneens deel uitmakend van de personeelsgids van Amstel Lease, is van toepassing op personeelsleden, onder wie [eiseres] , met een jaarsalaris gelijk aan of lager dan het maximum loon ingevolge de WAO, en geeft bij volledige arbeidsongeschiktheid aanspraak op een arbeidsongeschiktheidspensioen, ter grootte van 10% van het jaarsalaris. De regeling was, zo blijkt uit artikel 9, destijds laatstelijk gewijzigd op 1 januari 1995. In artikel 1 van dit Reglement I is het begrip
‘Arbeidsongeschiktheid’gedefinieerd als:
‘de ongeschiktheid tot het verrichten van arbeid, welke geacht wordt aanwezig te zijn indien en zolang de verzekerde recht heeft op een uitkering krachtens de Ziektewet en/of de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (-).’Artikel 3 lid 1 van het Reglement I bepaalt:
‘Ter verwezenlijking van de aanspraken op pensioen sluit de werkgever verzekeringen bij de verzekeraar, welke zijn onderworpen aan de verzekeringsvoorwaarden, waarvan een exemplaar ter inzage ligt bij de werkgever.’In artikel 6 lid 2 van het Reglement I is bepaald:
‘Is de verzekerde bij beëindiging van het dienstverband (-) arbeidsongeschikt, dan blijft de aanspraak op arbeidsongeschiktheidspensioen bestaan voor zover en zolang de arbeidsongeschiktheid daarna uit dezelfde oorzaak en in dezelfde mate onafgebroken blijft voortduren (-).’Ingevolge artikel 7 gaat de uitkering van arbeidsongeschiktheidspensioen in
‘op de dag, waarop voor de deelnemer de uitkering ingevolge de WAO ingaat (-).’De kosten van de verzekering komen voor rekening van de werkgever. Amstel Lease heeft ook het arbeidsongeschiktheidspensioen ondergebracht bij Centraal Beheer Pensioen.
‘Voorwaarden van arbeidsongeschiktheidsverzekering’van Centraal Beheer Pensioen is het begrip
‘arbeidsongeschiktheid’als volgt gedefinieerd:
‘het geheel of gedeeltelijk buiten staat zijn van de verzekerde door ziekte of gebreken, om met voor zijn krachten en bekwaamheid berekende arbeid, die hem (-) in billijkheid kan worden opgedragen, het inkomen te verdienen (-), hetgeen lichamelijk of geestelijk gezonde personen (-) met arbeid gewoonlijk verdienen (-).’Ingevolge die voorwaarden is verzekerd
‘iedere (-) werknemer in dienst van de verzekeringnemer die deze voor de verzekering heeft aangemeld en die de verzekeraar voor de verzekering heeft aanvaard’(artikel 4.1.). Ingevolge
‘voor zover niet anders is overeengekomen, verplicht alle werknemers in zijn dienst voor de verzekering aan te melden.’In artikel 8.2. juncto 11.1. van de voorwaarden is bepaald dat de verzekering eindigt
‘zodra de dienstbetrekking van de verzekerde bij de verzekeringnemer is beëindigd’, maar blijven de
‘aanspraken op de verzekerde uitkeringen bestaan ter zake van de daarvóór aangevangen arbeidsongeschiktheid en wel voor zover en zolang de arbeidsongeschiktheid daarna uit dezelfde oorzaak en in dezelfde mate onafgebroken blijft voortduren.’Artikel 14 van de voorwaarden bepaalt dat
‘(d)e verzekeringnemer (-) verplicht (is) de arbeidsongeschiktheid van de verzekerde bij de verzekeraar te melden, zodra aanspraak op de verzekerde uitkering bestaat.’Ingevolge artikel 17 heeft de verzekerde die arbeidsongeschikt is recht op arbeidsongeschiktheidspensioen
‘met ingang van de dag, waarop een hem ter zake van dezelfde arbeidsongeschiktheid toegekende uitkering ingevolge de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet of de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering ingaat of, indien hij niet ingevolge een van deze wettelijke regelingen is verzekerd, met ingang van de eerste dag waarop hij twaalf maanden onafgebroken arbeidsongeschikt is geweest (-).’Artikel 20.1. van de voorwaarden luidt:
‘Geen recht op pensioen bestaat ter zake van arbeidsongeschiktheid voortvloeiende uit een oorzaak, welke bij de verzekerde bestond vóór of bij de aanvang van de verzekering, tenzij de verzekerde door de verzekeraar na een geneeskundig onderzoek of na een afgegeven gezondheidsverklaring is aanvaard.’
‘Reglement WAO-Zekerheidsplan’(ook genoemd:
‘Reglement voor pensioen bij arbeidsongeschiktheid (-) voor werknemers in dienst van Lease Plan Beheer N.V. of de aan haar gelieerde ondernemingen’).Dit reglement is in werking getreden op 1 augustus 1993 (artikel 6) en bepaalt dat de
‘werknemer (-) die (-) de 58-jarige leeftijd nog niet heeft bereikt indien en voor zover het arbeidsongeschiktheidsrisico door de verzekeraar is geaccepteerd’bij volledige arbeidsongeschiktheid tot aan zijn 65-jarige leeftijd aanspraak heeft op
‘een pensioen bij arbeidsongeschiktheid ter grootte van het verschil tussen de loondervingsuitkering en de vervolguitkering ingevolge de WAO’(artikel 2 lid 1). Artikel 2 lid 2 van het Reglement WAO-Zekerheidsplan bepaalt:
‘Ter uitvoering van de in het voorgaande lid omschreven aanspraken is door de werkgever een arbeidsongeschiktheidsverzekering gesloten bij de verzekeraar. Het reglement is onderworpen aan de verzekeringsvoorwaarden welke deel uitmaken van de verzekeringsovereenkomst. Deze verzekeringsvoorwaarden liggen bij de verzekeraar ter inzage. De verzekerde verkrijgt in geval van arbeidsongeschiktheid, overeenkomstig de bepalingen van dit reglement, arbeidsongeschiktheidspensioen, indien en voor zover aan de gestelde medische waarborgen is voldaan en het arbeidsongeschiktheidsrisico door de verzekeraar is aanvaard.’In artikel 3 is een vaste indexering van 2% per jaar vastgelegd. De kosten van de regeling komen voor rekening van de verzekerde. Amstel Lease heeft deze arbeidsongeschiktheidsverzekering ondergebracht bij Centraal Beheer Schadeverzekeringen N.V. (hierna: Centraal Beheer Schade).
‘Verzekeringsvoorwaarden voor het WAO-Zekerheidsplan’van Centraal Beheer Schade (die golden vanaf 26 januari 1993; artikel 22) is het begrip
‘arbeidsongeschiktheid’gedefinieerd als:
‘de ongeschiktheid tot het verrichten van arbeid, welke geacht wordt aanwezig te zijn indien en zolang de verzekerde recht heeft op een uitkering krachtens de ZW en/of WAO.’Ingevolge artikel 2.2. van deze voorwaarden vangt
‘(d)e dekking van het arbeidsongeschiktheidsrisico ten behoeve van een verzekerde (-) aan op de datum waarop de verzekerde voor het WAO-Zekerheidsplan is aangemeld en geaccepteerd en eindigt (-) zodra de dienstbetrekking van de verzekerde met de werkgever (-) is beëindigd.’Op grond van artikel 8.1. van de voorwaarden is
‘(d)e werkgever (-) ingeval van arbeidsongeschiktheid van een verzekerde verplicht de arbeidsongeschiktheid te melden bij de verzekeraar, binnen 30 dagen na ontvangst van de toekenningsbeslissing WAO van de Bedrijfsvereniging (-).’Artikel 10.1 bepaalt dat de uitkering ingaat op de dag waarop de vervolguitkering WAO ingaat. Artikel 10.2. bepaalt dat
‘(g)een uitkering ingevolge het WAO-Zekerheidsplan wordt verleend ingeval van arbeidsongeschiktheid welke is ontstaan uit of is verergerd door (-) een oorzaak die al voor of bij aanmelding van de verzekerde voor de verzekering bestond en die bij de verzekerde bekend was, tenzij de verzekerde de verzekeraar hiervan op de hoogte heeft gesteld en deze de verzekerde toch heeft geaccepteerd als verzekerde voor het WAO-Zekerheidsplan (-).’
‘deelnemer’gedefinieerd als:
‘de werknemer die vóór 1 januari 2000 een arbeidsovereenkomst met de werkgever heeft.’In artikel 14 lid 1 van de aangepaste pensioenregeling is bepaald:
‘Een deelnemer die arbeidsongeschikt is naar een percentage van 15 of meer en uit dien hoofde aanspraak heeft op een uitkering krachtens de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering, van wie de arbeidsovereenkomst met de werkgever wordt verbroken, blijft met inachtneming van de verdere regels van dit artikel deelnemer.’Bij een arbeidsongeschiktheid van 80 tot 100% wordt de pensioenopbouw voor 100% voortgezet, zo bepaalt artikel 14 lid 3 van de aangepaste pensioenregeling. De uitvoering van die aangepaste pensioenregeling is ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds Lease Beheer (hierna: SPLB). Onder 3, tweede alinea van Aanhangsel III bij het aangepaste pensioenreglement is bepaald:
‘De aanspraken van de per 31 december 1999 premievrije deelnemers, volledig arbeidsongeschikte deelnemers en gepensioneerden worden gehandhaafd op basis van de Pensioenregeling 1988.’
‘Reglement Arbeidsongeschiktheidspensioen’) heeft de voorzitter van SPLB aan de pensioenverzekerden van (onder meer) Amstel Lease meegedeeld:
‘Tot en met 31 december 1999 waren de arbeidsongeschiktheidsregelingen verzekerd bij Centraal Beheer. Met ingang van 1 januari 2000 is de verzekering van het arbeidsongeschiktheidsrisico overgenomen door het pensioenfonds. De inhoud van de verzekeringsdekking is ongewijzigd gebleven. De oude reglementen: • WAO hiaatverzekering; • aanvullende WAO verzekering tot 10% van het maximum dagloon; • aanvullende WAO verzekering tot 80% boven het maximum dagloon; zijn samengevoegd in een nieuw reglement dat de totale dekking omvat.’Het
‘Reglement voor pensioen bij arbeidsongeschiktheid’van 3 maart 2000 definieert het begrip
‘arbeidsongeschiktheid’als
‘de arbeidsongeschiktheid als bedoeld in artikel 14 van de Aangepaste pensioenregeling 1988 (-).’Artikel 5 lid 2 van dit reglement luidt:
‘Is de deelnemer bij beëindiging van het deelnemerschap (-) arbeidsongeschikt, dan blijft de aanspraak op arbeidsongeschiktheids-pensioen bestaan voor zover en zolang de arbeidsongeschiktheid daarna uit dezelfde oorzaak en in dezelfde mate onafgebroken blijft voortduren.’In artikel 6 is bepaald dat het arbeidsongeschiktheidspensioen ingaat op de dag waarop voor de deelnemer de WAO ingaat en neemt de WAO-hiaatuitkering een aanvang zodra de WAO-vervolguitkering ingaat.
‘premievrije pensioenaanspraken’ingevolge de
‘Aangepaste Regeling 1988’, onder meer betreffende ouderdomspensioen.
‘Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer 2008’(hierna: UPO 2008) ontvangen. Dit UPO 2008 is door SPLB gebaseerd op de pensioenregeling 1988. Het volgens dit UPO 2008 opgebouwde ouderdomspensioen heeft SPLB in 2008 afgekocht. Aan [eiseres] is in verband hiermee € 1.866,62 uitgekeerd. [eiseres] heeft geen bezwaar gemaakt tegen deze afkoop.
3.De vorderingen en het daartegen gevoerde verweer
4.De beoordeling
‘bij voortduring van het dienstverband na twaalf maanden’wordt opgenomen in de pensioenregeling. Dat is - wat inmiddels wordt genoemd -een pensioenovereenkomst, en wel één met een wachttijd van een jaar na indiensttreding. Ingevolge artikel 2 van de arbeidsovereenkomst is [eiseres] op 16 augustus 1999 bij Amstel Lease in dienst getreden. Dat de door Amstel Lease aan [eiseres] verstrekte loonstroken (net als het conversieoverzicht per 31 december 1999) als datum van indiensttreding 15 augustus 1999 vermelden, doet hieraan niet af, omdat de uitdrukkelijk overeengekomen datum van indiensttreding door die vermelding niet is gewijzigd. Ditzelfde geldt voor de vermelding van een onjuiste indiensttredingsdatum op berichten, afkomstig van SPLB en Centraal Beheer Pensioen. De arbeidsovereenkomst is aangegaan voor de duur van een jaar en is bij het verstrijken van die overeengekomen duur op 15 augustus 2000 van rechtswege geëindigd. Hieruit volgt dat het dienstverband tussen [eiseres] en Amstel Lease/ABN niet langer dan een jaar heeft bestaan. De voorwaarde voor deelneming aan de pensioenregeling is daarmee niet vervuld en [eiseres] hoefde niet als deelneemster aan de (ouderdoms)pensioenregeling te worden aangemeld.
‘een arbeidsovereenkomst met de werkgever heeft voor onbepaalde tijd.’[eiseres] had een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Zij was daarom geen werknemer in de zin van het pensioenreglement. Bovendien geldt dat het derde lid van genoemd artikel 14 verwijst naar artikel 15 van het pensioenreglement. In het eerste lid van dat artikel is bepaald dat
‘(b)ij beëindiging van de dienstbetrekking, anders dan door overlijden, binnen een jaar na aanvang van de verzekering van ouderdomspensioen’geen rechten aan het pensioenreglement kunnen worden ontleend. Ingevolge artikel 8 van de arbeidsovereenkomst had de verzekering van ouderdomspensioen voor [eiseres] op 6 december 1999, althans vóór het einde van het dienstverband, dus nog geen aanvang genomen.
‘de werknemer die vóór 1 januari 2000 een arbeidsovereenkomst met de werkgever heeft’). De wijziging van het pensioenreglement bracht geen verandering in artikel 8 van de arbeidsovereenkomst en de daarin geregelde wachttijd van een jaar voor deelname aan de pensioenregeling.
‘(b)ij beëindiging van het deelnemerschap, anders dan door overlijden, binnen een jaar na aanvang van het deelnemerschap’ door de deelnemer geen rechten aan het pensioenreglement kunnen worden ontleend.
‘uitkeringen (-) plaats (vinden) conform het pensioenreglement’, dat
‘(a)an de UPO(‘s) (-) geen rechten (kunnen) worden ontleend’en dat
‘(h)et pensioenreglement (-) uiteindelijk bepalend’is. Hieruit volgt dat de uitvoerders van de pensioenregeling met hun berichtgeving aan [eiseres] geen van het pensioenreglement afwijkend aanbod hebben willen doen - en daarmee nieuwe verplichtingen - in het leven hebben willen roepen. Een soortgelijke disclaimer (
‘Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend’) is vermeld op het door [eiseres] eveneens overgelegde conversieoverzicht per 31 december 1999 dat Amstel Lease haar in november 1999 heeft toegezonden met het oog op de op stapel staande wijziging in (de uitvoering van) de pensioenregeling per 1 januari 2000. Met dit overzicht heeft Amstel Lease slechts willen voldoen aan de op haar als werkgeefster rustende verplichting om haar personeel te informeren over de gevolgen van die wijziging. Ook daaruit heeft [eiseres] dan ook niet mogen opmaken dat zij zou gaan deelnemen in de pensioenregeling van Amstel Lease en dat het vereiste van het wachtjaar was vervallen.