Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Afdeling Civiel recht
kantonrechter
locatie Almere
zaaknummer: 3871155 MC EXPL 15-1650 BmR/842
Vonnis van 15 juli 2015
inzake
de besloten vennootschap
Knipidee International B.V.,
gevestigd te Weesp,
verder ook te noemen Knipidee,
eisende partij in conventie,
verwerende partij in reconventie,
gemachtigde: mr. R. van Viersen,
tegen:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Silvera International B.V.,
gevestigd te Almere,
verder ook te noemen Silvera,
gedaagde partij in conventie,
eisende partij in reconventie,
gemachtigde: mr. G. van Amstel.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de conclusie van antwoord in conventie en van eis in reconventie
- het tussenvonnis van 8 april 2015
- de conclusie van antwoord in reconventie
- brief van 2 juni 2015 tot overlegging van een productie aan de zijde van Silvera
- brief van 11 juni 2015 tot overlegging van producties aan de zijde van Knipidee
- het proces-verbaal van de comparitie van partijen van 15 juni 2015
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Knipidee is een groothandel in stoffen. Knipidee importeert, verkoopt en levert stoffen aan diverse ondernemingen, waaronder aan Silvera. Silvera levert stoffen aan afnemers die zelf stoffen verwerken (tot bijvoorbeeld gordijnen) of aan detaillisten die de stoffen verkopen aan eindafnemers. Partijen doen vanaf 2006 zaken met elkaar.
2.2.
De tussen partijen bestaande werkwijze is als volgt. Silvera bestelt per mail stoffen bij Knipidee (de order), Knipidee stelt vervolgens een verkooporder op en stuurt die naar Silvera. Knipidee stelt vervolgens een pakbon op, waarna Silvera de stoffen ophaalt. Silvera ontvangt bij het ophalen de factuur. De vervaltermijn van de factuur is gesteld op 60 dagen.
2.3.
Bij e-mail van Knipidee van 11 november 2014 aan Silvera deelt Knipidee mede niet langer bereid te zijn nog aan Silvera te leveren:
“Zoals zojuist besproken is Knipidee niet meer genegen om nog langer aan Silvera te leveren. Aan dit feit ligt ten grondslag dat de eisen die Silvera stelt aan de stoffen en de eisen die Knipidee stelt te ver uit elkaar liggen.(..)
Om Silvera niet meteen te laten vallen, is er besloten dat de lopende orders (zie bijlage) nog zullen worden uitgeleverd en wij maximaal tot 31/12/2014 nog orders zullen aannemen/uitleveren. Dit geeft Silvera de mogelijkheid om reeds op zoek te gaan naar een vervangende leverancier. Knipidee heeft geen leververplichting aan Silvera.
In het gesprek met [A] , werd mij gevraagd om inzichtelijk te maken hoeveel goederen en retour komen van Silvera; bijvoorbeeld inzake Barcelona (artikel 0100) is dit bijna 400 mtrs. Op een geleverde metrage van 3700 mtrs is dit nagenoeg 11%. Knipidee kan niet de service/kwaliteit leveren die Silvera eist. Tevens is het werk wat wij moeten doen om “goed” te leveren aan Silvera onevenredig groot ten opzichte van andere klanten.
Knipidee betreurt deze beslissingen ten zeerste, echter zien wij geen ander mogelijkheden dan op deze nette manier de samenwerking te beëindigen.
2.4.
Silvera reageert bij mail van 5 december 2014 en schrijft onder meer:
“(..) Uw beslissing ons per 1-1-2015 niet meer te leveren is voor ons niet alleen onbegrijpelijk, maar ook onacceptabel. Door uw beslissing ons per 31-12-2014 niet meer te leveren lijden wij in 2015 onredelijke schade, hiervoor stellen wij u bij voorbaat aansprakelijk.(..)
Door het stopzetten van alle leveringen per 31-12-2014 aan ons brengt u ons in een situatie waarin wij diverse vormen van schade lijden, waaronder derving, imagoverlies en de kosten van stalenmateriaal. Er diverse verplichtingen naar deren die wij op basis van onze lopende jarenlange samenwerking zijn aangegaan.
Wij maken het voorbehoud onze schade, nader te begroten en stellen u hiervoor aansprakelijk.
Eventuele betalingen aan u zijn tot de kwestie naar tevredenheid is opgelost opgeschort bij voorbaat maken wij van het recht gebruik om eventuele schade te verrekenen.(..)”
2.5.
Silvera stuurt op 18 december 2014 een rekening aan Knipidee voor de door haar te lijden schade als gevolg van de beëindiging van de samenwerking. De factuur vermeldt het volgende:
2000 Hangstalen 2008 t/m heden a 30.00 euro euro 60.000,--
Derving 2015 50% van 50.000,-- euro 25.000,--
Investering metrages beursstaleneuro 1.250,--
Total ex BTW euro 86.250
BTW 21% 18.112,50
104.362,50
2.6.
Bij brief van de gemachtigde van Knipidee van 19 december 2014 wordt gereageerd op de brief van Silvera, waarin het recht om de samenwerking te beëindigen nog eens wordt bevestigd en de aansprakelijkheid van de hand wordt gewezen. Verder deelt de gemachtigde van Knipidee nog mede:
“(..) Cliënte is evenwel bereid om de samenwerking met u voort te zetten, maar dan wel onder de voorwaarden die zij daaraan stelt. Bovendien zullen de afspraken omtrent de samenwerking moeten worden vastgelegd. Kortom, indien u zaken wenst te blijven doen met cliënte, zal er een schriftelijke samenwerkingsovereenkomst moeten worden opgesteld.
Ik verneem gaarne van u of u daarvoor openstaat. Indien dat niet het geval is, dan zal de samenwerking definitief beëindigd worden. In het geval u de samenwerking wel schriftelijk wenst vast te leggen, zal ik een samenwerkingsovereenkomst voor partijen opstellen.
Tot nader order kunt u overigens stoffen bij cliënte bestellen. Echter, cliënte zal geen stoffen meer aan u leveren zolang haar facturen niet voldaan worden. (..)”
2.7.
Knipidee verlangt betaling van de openstaande facturen voor een bedrag van € 17.767,29.
3.Het geschil
In conventie
3.1.
Knipidee vordert bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, veroordeling van Silvera om aan Knipidee te voldoen € 19.973,30 (bestaande uit € 17.767,29 aan hoofdsom, € 2.206,01 (subsidiair € 950,00) aan buitengerechtelijke incassokosten), te vermeerderen met de contractuele rente van 12 %, althans de wettelijke handelsrente over de hoofdsom van € 17.767,29 vanaf de vervaltermijn van de facturen tot de voldoening en met veroordeling van Silvera in de proceskosten en nakosten.
3.2.
Ter onderbouwing van die vordering stelt Knipidee dat Silvera jegens Knipidee toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de verplichtingen ingevolge de tussen partijen gesloten overeenkomsten, door de facturen en het uit dien hoofde verschuldigde bedrag ad € 17.767,29, ondanks sommaties, onbetaald te laten.
Knipidee maakt aanspraak op de contractuele rente, althans de wettelijke handelsrente en de buitengerechtelijke kosten nu Silvera in verzuim is geraakt, respectievelijk Knipidee de vordering uit handen heeft moeten geven.
3.3.
Silvera heeft gemotiveerd verweer gevoerd tegen de vordering met als conclusie dat de kantonrechter deze zal afwijzen, met veroordeling van Knipidee in de proceskosten.
3.4.
Silvera baseert haar verweer - kort weergegeven - op het volgende. Silvera stelt zich op het standpunt dat een bedrag van € 3.190,17 ten onrechte in rekening is gebracht. Silvera heeft bovendien een veel hogere vordering die in reconventie is ingesteld. Silvera verzoekt bij toewijzing van de vordering deze niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren.
In reconventie
3.5.
Silvera vordert bij vonnis veroordeling van Knipidee om aan Silvera te voldoen de door haar geleden schade, die een gevolg is van de weigering na 1 januari 2015 te leveren en dit mee te delen op 11 november 2014, welke schade nader opgemaakt dient te worden bij staat en vereffend dient te worden als door de wet bepaald en met veroordeling van Knipidee in de proceskosten.
3.6.
Ter onderbouwing van die vordering stelt Silvera dat Knipidee jegens Silvera toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de verplichtingen ingevolge de tussen partijen gesloten duurovereenkomst door bij brief van 11 november 2014 de verdere levering aan Silvera van stoffen per 31 december 2014 te staken. Afgezien dat geen sprake is van te laat betalen door Silvera en dat Knipidee niet langer in staat is de door Silvera gewenste kwaliteit te leveren, welke argumenten volgens Silvera onjuist zijn, kon Silvera niet op zo korte termijn opzeggen zonder rekening te houden met de belangen van Silvera. Het einde van het jaar is de tijd waarop de collecties voor het volgende jaar gepresenteerd worden. Daartoe heeft Silvera de nodige investeringen gedaan door het laten maken van hangstalen en boekstalen die bij de detaillisten in heel Europa worden achtergelaten en ter beschikking gesteld. Door de opzegging lijdt Silvera schade bestaande uit het vervaardigen van 2000 stalen a € 30,00 per stuk, derhalve € 60.000,00, het vervaardigen van industriestalen tot een beloop van € 1.250,00 en gemis aan marge voor het jaar 2015 begroot op € 25.000,00.
3.7.
Knipidee heeft gemotiveerd verweer gevoerd tegen de vordering met als conclusie dat de kantonrechter deze zal afwijzen, met veroordeling van Knipidee in de proceskosten.
3.8.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
In conventie en reconventie
4.1.
De kantonrechter oordeelt als volgt.
Betalingsachterstand
4.2.
Silvera erkent de verschuldigdheid van een bedrag € 14.577,12. Dit bedrag is toewijsbaar. Silvera betwist verder een drietal facturen, te weten factuurnummer 1413619 voor een bedrag van € 2.314,43, factuurnummer 1414874 voor een bedrag van € 297,84 en factuurnummer 1415317 voor een bedrag van € 577,90 als niet geleverd.
4.3.
Door Knipidee is overgelegd de order van Silvera bij e-mail van 10 oktober 2014 voor 400 meter stof van het merk Barcelona. Knipidee heeft overgelegd de factuur van 17 oktober 2014 met factuurnummer 1413619 voor de levering van 411 meter stof van het merk Barcelona Enzyme washed en 23 meter stof van het merk Scotisch check. Op de factuur staat vermeld het nummer van de pakbon PL14016235. Op 16 oktober 2014 is volgens het ontvangstbewijs een rol corresponderend met het pakbonnummer 14016235 door Silvera opgehaald. Het ontvangstbewijs is door of namens Silvera getekend.
Door Knipidee is overgelegd de aan Silvera gezonden verkooporder van 30 oktober 2014 van 50 meter stof van het merk Barcelona Enzyme washed onder vermelding dat de kleur op 4 november 2014 in voorraad wordt verwacht. Knipidee heeft overgelegd de factuur van 6 november 2014 met factuurnummer 1414874 voor de levering van 54,7 meter stof van het merk Barcelona Enzyme washed. Op de factuur staat vermeld het nummer van de pakbon PL14017807. Op 6 november 2014 is volgens het ontvangstbewijs een rol corresponderend met het pakbonnummer 14017807 door Silvera opgehaald. Het ontvangstbewijs is door of namens Silvera getekend.
Door Knipidee is overgelegd de aan Silvera gezonden verkooporder van 20 oktober 2014 2014 van 48 meter stof van het merk Furici onder vermelding dat deze op 9 november 2014 in voorraad wordt verwacht. Door Knipidee is de pakbon overgelegd onder vermelding van het nummer PL 14018328. Knipidee heeft overgelegd de factuur van 6 november 2014 met factuurnummer 1415317 voor de levering van 48 meter stof van het merk Furici. Op de factuur staat vermeld het nummer van de pakbon PL1408328. Het ongedateerd ontvangstbewijs vermeldt dat een rol corresponderend met het pakbonnummer 14018328 door Silvera is opgehaald. Het ontvangstbewijs is door of namens Silvera getekend.
Het verweer van Silvera dat de betreffende goederen niet zijn geleverd is gelet op de door Knipidee overgelegde producties onvoldoende onderbouwd. De vordering tot betaling van een bedrag van € 17.767,29 komt voor toewijzing in aanmerking.
Rente/incassokosten/uitvoerbaarheid bij voorraad
4.4.
De kantonrechter is van oordeel dat onvoldoende is gebleken dat partijen de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van Knipidee zijn overeengekomen. De primaire vorderingen ten aanzien van de contractuele rente en de buitengerechtelijke incassokosten (deels) zullen daarom worden afgewezen. De gevorderde handelsrente komt wel voor toewijzing in aanmerking vanaf 60 dagen na factuurdatum. De gevorderde buitengerechtelijke incassokosten zien op de kosten van de advocaat en de beslagkosten van de deurwaarder. De kanonrechter is van oordeel dat de advocaatkosten vallen onder een eventuele proceskostenveroordeling. De beslag kosten komen wel voor toewijzing in aanmerking. Het subsidiair gevorderde bedrag aan incassokosten op basis van de staffel kanton komt wel voor toewijzing in aanmerking. Een bedrag van € 287,28 aan beslagkosten en een bedrag van € 950,00 aan buitengerechtelijke incassokosten zullen worden toegewezen.
4.5.
De kantonrechter ziet geen aanleiding de gevraagde uitvoerbaarheid van het vonnis af te wijzen. De kantonrechter verwijst in dat verband ook naar hetgeen hieronder ten aanzien van de reconventionele vordering wordt overwogen.
Duurovereenkomst
4.6.
Silvera stelt zich op het standpunt dat de relatie tussen partijen dient te worden gekwalificeerd als een duurovereenkomst nu partijen al vanaf 2006 zeer regelmatig zaken met elkaar doen. Voor een duurovereenkomst geldt dat afhankelijk van de omstandigheden opzegging van de overeenkomst slechts mogelijk is met inachtneming van een redelijke opzegtermijn, waarbij rekening dient te worden gehouden met de belangen van de contractspartner. Die belangen bestaan onder meer uit de investering in hang en boekstalen en de te missen omzet in 2015. Door Knipidee is de bij brief van 11 november 2014 gedane opzegging tegen 31 december 2014 zodanig kort dat Silvera door deze opzegging schade heeft geleden. Knipidee is schadeplichtig. Silvera stelt verder dat de gronden die hebben geleid tot de opzegging bovendien onjuist zijn; van een betalingsachterstand was geen sprake noch stelt Silvera te hoge eisen aan de kwaliteit van de te leveren producten. De beëindiging van de relatie leidt tot schadeplichtigheid aan de zijde van Knipidee, aldus Silvera.
4.7.
Knipidee stelt zich op het standpunt dat van een duurovereenkomst geen sprake is. Knipidee stelt dat de werkwijze tussen Silvera en Knipidee ziet op het kopen en leveren van stoffen, een aanbod tot het verkopen en leveren van stoffen en de aanvaarding daarvan door Silvera, zodat iedere keer een separate koopovereenkomst tussen partijen tot stand komt. Van een verplichting tot levering van stoffen van de zijde van Knipidee is geen sprake. Een overeenkomst tot levering van stoffen gedurende een bepaalde periode is nimmer gesloten. Dat in het verleden goederen zijn geleverd betekent niet dat Silvera daaraan enig recht kan ontlenen. Het stond Knipidee dan ook vrij om haar moverende redenen niet meer te leveren. Hoewel onverplicht heeft Knipidee uit coulance overwegingen Silvera de gelegenheid geboden nog gedurende 1,5 maand orders te plaatsen. Silvera heeft daarvan evenwel geen gebruik gemaakt. Bovendien heeft Knipidee bij brief van 19 december 2014 aan Silvera medegedeeld alsnog bereid te zijn tot levering van stoffen mits de openstaande facturen zullen worden voldaan en mits nadere afspraken worden gemaakt over de voorwaarden waaronder dat dient te gebeuren. Silvera heeft daar geen gebruik van gemaakt, en de facturen vervolgens onbetaald gelaten.
4.8.
De kantonrechter oordeelt verder als volgt. Het belangrijkste kenmerk van duurovereenkomsten is dat deze niet verplichten tot eenmalige, voorbijgaande prestaties, maar – gedurende bepaalde of onbepaalde tijd – tot prestaties die gedurende zekere tijd voortduren, herhaald worden of elkaar opvolgen (bijvoorbeeld huur, arbeidsovereenkomst, verzekering). Voor het thans voorliggende geval is van belang dat een duurovereenkomst ook een ‘raamovereenkomst’ kan zijn, waarbinnen partijen steeds aflopende overeenkomsten sluiten (bijv. een distributieovereenkomst). Langdurige (handels)relaties vallen in beginsel niet onder het begrip duurovereenkomst, maar kunnen wel een overeenkomstige juridische betekenis hebben, bijvoorbeeld als basis van vertrouwen of toepassing van de door partijen jegens elkaar in acht te nemen redelijkheid en billijkheid. Zoals iedere overeenkomst, komt een duurovereenkomst in beginsel tot stand door aanbod en aanvaarding (elk al dan niet stilzwijgend). Voor de totstandkoming van een duurovereenkomst is echter niet steeds vereist dat sprake is van een als zodanig aanwijsbaar (al dan niet stilzwijgend) aanbod en een als zodanig aanwijsbare (al dan niet stilzwijgende) aanvaarding. Het antwoord op de vraag of een duurovereenkomst is tot stand gekomen, is afhankelijk van hetgeen partijen over en weer hebben verklaard en uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en in de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mochten afleiden. Zo kan, onder omstandigheden, een langdurige handelsrelatie in het kader waarvan opeenvolgende transacties worden verricht, na verloop van tijd uitgroeien tot een duurovereenkomst (raamovereenkomst) voor onbepaalde tijd. Voor de beantwoording van de vraag of er (al) sprake is van een duurovereenkomst of (nog) slechts van een reeks losse contracten blijken in de feitenrechtspraak als relevante omstandigheden o.m. te worden aangemerkt: de duur van de relatie, de exclusiviteit van de samenwerking, de intensiteit van het overleg c.q. contact, de afspraak tot het gebruik van telkens dezelfde standaardovereenkomst en jaarlijkse prijsonderhandelingen terwijl leveranties doorlopen op grond van oude prijzen.
4.9.
Silvera baseert het ontstaan van een duurovereenkomst op – kort gezegd – een bestendige samenwerking vanaf 2006. Voor het antwoord op de vraag of een meerjarige handelsrelatie tussen partijen (inmiddels) moet worden aangemerkt als een duurovereenkomst (voor bepaalde of onbepaalde tijd) is, als gezegd, bepalend hetgeen partijen over en weer hebben verklaard en uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en in de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mochten afleiden. Deze maatstaf noopt tot een weging van alle relevante omstandigheden van het geval. Tussen partijen is geen raamovereenkomst gesloten, waarbij een bestendige levering van stoffen door Knipidee aan Silvera onder bepaalde voorwaarden is afgesproken. De kantonrechter deelt het standpunt van Silvera dat partijen vanaf 2006 veelvuldig zaken met elkaar hebben gedaan en dat daaruit het bestaan van een langdurige handelsrelatie blijkt. Echter kan uit het enkele bestaan van een dergelijke langdurige handelsrelatie (ongeveer 8 jaar) nog niet het bestaan van een duurovereenkomst worden afgeleid. Knipidee is een groothandel in stoffen. Silvera levert aan klanten onder meer een divers assortiment van gordijnen en maakt daarbij gebruik van door haar gemaakte stofstalen die zij gebruikt in haar eigen showroom en bij detaillisten achterlaat. Silvera koopt stoffen in bij Knipidee. Niet gesteld noch gebleken is dat hier sprake is van exclusiviteit. Knipidee levert de stoffen niet alleen aan Silvera maar ook aan andere afnemers. Silvera koopt haar stoffen niet alleen in bij Knipidee, maar ook bij anderen. De stoffen die Knipidee levert zijn ook verkrijgbaar bij andere leveranciers, hetzij direct, hetzij indirect. Silvera is voor haar exploitatie derhalve niet uitsluitend afhankelijk van de levering van stoffen door Knipidee. Het enkele feit dat Silvera kosten moet maken om haar hang- en boekstalen met de stoffen van Knipidee te maken, betekent evenmin dat daaruit het bestaan van een duurovereenkomst moet worden afgeleid. Onder deze omstandigheden was Knipidee gerechtigd de handelsrelatie te beëindigen en kan een leverplicht niet worden aangenomen.
4.10.
Maar zelfs indien daarover anders zou moeten worden geoordeeld, kan van schadeplichtigheid van Knipidee jegens Silvera geen sprake zijn op grond van het volgende. Knipidee heeft de handelsrelatie niet terstond beëindigd. Bij brief van 11 november 2014 heeft Knipidee aangegeven vanaf 1 januari 2015 niet langer meer stoffen aan Silvera te willen leveren. Nadat Silvera op 5 december 2015 aan Knipidee had medegedeeld dat het na 31 december 2015 niet meer leveren van stoffen onacceptabel was, heeft Knipidee bij brief van 19 december 2015 aan Silvera kenbaar gemaakt bereid te zijn alsnog aan Silvera te leveren na 31 december 2014 onder verband van een te sluiten samenwerkingsovereenkomst en onder voorwaarde dat de openstaande facturen zouden worden voldaan. Silvera is hier evenwel niet op in gegaan. Gebleken is ook dat Silvera na 11 november 2014 geen verdere bestellingen bij Knipidee heeft gedaan. Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat Knipidee jegens Silvera toerekenbaar tekort is geschoten dan wel onrechtmatig heeft gehandeld.
4.11.
Nu geen sprake is van een duurovereenkomst noch sprake is van verwijtbaar handelen aan de zijde van Knipidee dient de vordering van Silvera in reconventie te worden afgewezen. Gelet op het bovenstaande komt de kantonrechter niet toe aan de bespreking van de overige stellingen van partijen.
4.12.
Silvera zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van dit geding worden veroordeeld.
5.De beslissing
De kantonrechter:
In conventie
veroordeelt Silvera om aan Knipidee tegen bewijs van kwijting te betalen € 19.169,37 (hoofdsom € 17.767,29, buitengerechtelijke incassokosten € 950,00, beslagkosten € 287,26 en wettelijke handelsrente tot 12 februari 2015 € 164,82) met de wettelijke handelsrente over € 17.767,29 vanaf 12 februari 2015 tot de voldoening;
wijst het meer of anders gevorderde af
in reconventie
wijst de vordering af;
in conventie en reconventie
veroordeelt Silvera tot betaling van de proceskosten aan de zijde van Knipidee, tot de uitspraak van dit vonnis begroot op € 1.759,84, waarin begrepen € 750,00 aan salaris gemachtigde;
veroordeelt Silvera, onder de voorwaarde dat zij niet binnen 14 dagen na aanschrijving door Knipidee volledig aan dit vonnis voldoet, in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op:
- € 100,00 aan salaris gemachtigde;
- te vermeerderen, indien betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden, met de explootkosten van betekening van het vonnis;
verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
Dit vonnis is gewezen door mr. R.M. Berendsen, kantonrechter, en is in aanwezigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 15 juli 2015.