Uitspraak
Uitspraak
2
63532 / HA ZA 08-320
20 januari 2010
vonnis
RECHTBANK MIDDELBURG
63532 / HA ZA 08-32027 januari 2010
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 63532 / HA ZA 08-320
Vonnis van 20 januari 2010
in de zaak van
[eiser in conventie, verweerder in reconventie],
wonende te Philippine, gemeente Terneuzen,
eiser in conventie,
verweerder in reconventie,
advocaat mr. E.H.A. Schute te Serooskerke,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PROJEKA B.V.,
gevestigd te Philippine, gemeente Terneuzen,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. C.J. IJdema te Middelburg.
Partijen zullen hierna [eiser in conventie, verweerder in reconventie] en Projeka genoemd worden.
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
het proces-verbaal van comparitie d.d. 10 maart 2009
de conclusie van repliek in conventie
de conclusie van dupliek in conventie tevens conclusie van repliek in reconventie
de conclusie van dupliek in reconventie
de antwoordakte producties.
Ten slotte is vonnis bepaald.
De feiten in conventie en reconventie
[eiser in conventie, verweerder in reconventie] is sinds 1995 eigenaar van het onroerend goed bestaande uit woning, bijgebouwen, erf en tuin aan de [adres] (hierna: [adres 1]).
2.2. Voornoemd perceel grenst aan het perceel kadastraal bekend [adres] (hierna: [adres 2]). Projeka is sinds 2007 eigenaar van [adres 2].
2.3. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] heeft op enig moment op [adres 2] acht wilgen geplant. Ook heeft [eiser in conventie, verweerder in reconventie] een driehoek grond van ongeveer 45 m2 bij zijn parkeerplaats betrokken door een haag te verplaatsen. Deze twee handelingen hadden op 3 september 2008, het moment van het indienen van de eis in reconventie in deze procedure, nog geen tien jaar geleden plaatsgevonden.
2.4. Sinds 1956 bevond zich op [adres 2] een sloot. Projeka heeft in 2007 in de sloot een afvoerpijp gelegd en de sloot gedempt. Vervolgens heeft Projeka een hekwerk geplaatst op de kadastrale grens tussen beide percelen (tot de grens van voornoemde driehoek grond). Projeka heeft tevens voornoemde acht wilgen gerooid op [adres 2].
Het geschil
in conventie
[eiser in conventie, verweerder in reconventie] vordert – samengevat – :
een verklaring voor recht dat [eiser in conventie, verweerder in reconventie] eigenaar is van de strook grond, ter grootte van 227 m2, zoals ingetekend in de tekening van Van Waterschoot Landmeetkunde (productie 2)
veroordeling van Projeka om de onder a bedoelde strook grond te ontruimen en ter beschikking van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] te stellen, onder meer door verwijdering van het door haar opgerichte hekwerk op dat perceel, zulks binnen 14 dagen na de uitspraak, met veroordeling van Projeka tot betaling aan [eiser in conventie, verweerder in reconventie] van een boete groot € 500,-- voor iedere dag dat zij na deze termijn in gebreke blijft om aan de veroordeling te voldoen,
Projeka zal worden veroordeeld om binnen zes weken na de uitspraak acht vormgesnoeide wilgen te planten of te doen planten op de plekken waar de gerooide wilgen hebben gestaan, met veroordeling van Projeka tot betaling aan [eiser in conventie, verweerder in reconventie] van een dwangsom groot € 500,-- voor iedere dag dat zij na deze termijn in gebreke blijft om aan de veroordeling te voldoen,
veroordeling van Projeka in de proceskosten.
[eiser in conventie, verweerder in reconventie] stelt daartoe dat hij door verjaring eigenaar is geworden van een strook grond van 227 m2 van [adres 2] (hierna: de strook grond). Zijn rechtsvoorgangers hebben de strook grond al sinds 1956 onafgebroken in bezit. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] is eigenaar sinds 1995 en heeft de strook grond sindsdien ook in bezit en gebruik. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] is te goeder trouw meer dan tien jaar bezitter geweest. Gezien de feitelijke situatie mocht hij aannemen dat zijn rechtsvoorganger eigenaar van de grond was. Zo was de uitgang van een kippenhok gericht op de strook grond en liepen er kippen over.
Subsidiair is sprake van bezit van de grond van meer dan twintig jaar en heeft [eiser in conventie, verweerder in reconventie] op grond van artikel 3:105 BW ook de eigendom verkregen. Noch Projeka noch haar rechtsvoorgangers hebben aanspraak gemaakt op gebruik van de grond. Zij hebben de strook grond niet gebruikt doordat de sloot die tussen de percelen lag dat tot 2007 heeft verhinderd.
[eiser in conventie, verweerder in reconventie] heeft op de strook grond acht wilgen geplant die door Projeka zijn gerooid. Met het rooien van de wilgen heeft Projeka een onrechtmatige daad gepleegd.
3.3. Projeka voert verweer. Projeka bestrijdt dat sprake is van eigendomsverkrijging door verjaring. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] stelt onvoldoende feiten die de conclusie wettigen dat de strook grond tijdig, ondubbelzinnig en onafgebroken voor de duur van twintig respectievelijk tien jaar in bezit is geweest bij [eiser in conventie, verweerder in reconventie] en zijn rechtsvoorgangers. De rechtsvoorganger van [eiser in conventie, verweerder in reconventie], [betrokkene 1], had geen onafgebroken bezit van de strook grond van [adres 2]. [betrokkene 1] hield zich aan de kadastrale perceelgrens. [betrokkene 1] had pal naast zijn oprit een heg staan. Het laten lopen van kippen op een stuk grond is geen daad van inbezitneming. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] is te kwader trouw, want hij wist waar de kadastrale grens lag. Uit de kadastrale tekening blijkt dat de oostelijke kadastrale grens vlak langs de garage/bebouwing op [adres 1] loopt en in een rechte lijn langs de oprit naar de weg toe. Uit de overdrachtsakte van het perceel van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] blijkt daarnaast dat de perceelsomvang 669 vierkante meter bedraagt. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] claimt derhalve een uitbreiding van zijn perceel met 35%.
Er is geen sprake van toepasselijkheid van artikel 3:105 BW, want er is geen opvolgend onafgebroken bezit gedurende twintig jaar. De vorige eigenaren van [adres 2] hebben op de strook grond bomen geplant en daarna ook weer gerooid. Zij gedroegen zich als eigenaar van de strook grond.
Projeka was gerechtigd de wilgen te verwijderen die [eiser in conventie, verweerder in reconventie] op haar eigendom heeft geplant.
in reconventie
3.4. Projeka vordert samengevat – voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
a. voor recht te verklaren dat Projeka eigenaar is van de strook grond behorende tot haar [adres 2], zoals [eiser in conventie, verweerder in reconventie] bedoelde strook grond van ongeveer 227 vierkante meter heeft doen intekenen op productie 2 bij zijn inleidende dagvaarding;
b. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] te veroordelen om een einde te maken aan zijn inbezitneming/inbezithouding van een gedeelte van de onder a. bedoelde strook grond behorende tot [adres 2], zoals en voor zover hij op [adres 2] van Projeka nog grond in bezit houdt, en de betreffende strook grond te ontruimen en ter vrije beschikking van Projeka te stellen binnen 14 dagen na de betekening van de uitspraak, met veroordeling van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] tot betaling aan Projeka van een boete, althans dwangsom van € 1.000,-- voor elke dag dat hij na deze termijn in gebreke blijft om aan deze veroordeling te voldoen,
c. veroordeling van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] tot betaling van de proceskosten in reconventie.
3.5. Projeka stelt daartoe het volgende. De strook grond is eigendom – en is eigendom gebleven – van Projeka. Voor de stellingen daartoe verwijst Projeka naar haar stellingen daarover in conventie. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] heeft eigenmachtig de haag verplaatst zodat hij aan de voorzijde bij zijn oprit een driehoek van ongeveer 45 m2 bij zijn perceel heeft getrokken als parkeerplaats, waarop hij aanhangers en dergelijke heeft gestald. Het gaat om het driehoekig gedeelte begrensd door de kadastrale grens tussen beide percelen, de openbare weg en de ligusterheg (dan wel de doorgetrokken lijn in het verlengde van deze heg tot in de punt achter). Deze situatie duurt korter dan tien jaar en is onrechtmatig.
3.6. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] voert verweer door te verwijzen naar zijn stellingen in conventie. Hij is door verjaring eigenaar van de strook grond geworden waarop de vorderingen van Projeka betrekking hebben. Laatstgenoemde vorderingen moeten derhalve worden afgewezen met veroordeling van Projeka in de proceskosten in reconventie.
De beoordeling
in conventie
Tussen partijen staat vast waar de kadastrale grens tussen hun beider percelen loopt. De strook grond waarvan [eiser in conventie, verweerder in reconventie] de eigendom claimt, ligt op het [adres 2] dat eigendom is van Projeka. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] stelt dat de strook grond al sinds 1956 onafgebroken door zijn rechtsvoorgangers en hemzelf in bezit is. Er moet dus zowel naar oud als nieuw recht (voor en na 1992) worden geoordeeld.
4.2. Zowel uit het vóór 1992 geldende recht (artikel 2000 lid 2 BW) als het huidige recht (artikel 3:99 BW en artikel 3:105 BW) volgt -kort gezegd- dat verkrijging door verjaring slechts kan ontstaan indien sprake is van bezit van een zakelijk recht.
4.3. Voor bezit van een (gedeelte van een) onroerende zaak die kadastraal als eigendom van een ander te boek staat, is meer nodig is dan het plegen van enkele op zich zelf staande machtsuitoefeningen. Het gaat er om of sprake is van gedragingen waaruit de werkelijk rechthebbende kan en moet opmaken dat eigendom wordt gepretendeerd, zodat deze rechthebbende tijdig maatregelen kan nemen om de inbreuk op zijn recht te beëindigen en zo te voorkomen dat hij zijn eigendom verliest doordat hem verjaring kan worden tegengeworpen. De feiten die [eiser in conventie, verweerder in reconventie] daarvoor heeft gesteld zijn onvoldoende om aan te nemen dat sprake is van zulke gedragingen. Zo is het laten rondlopen van kippen geen gedraging waaruit de werkelijk rechthebbende kan en moet opmaken dat eigendom wordt gepretendeerd. De ligging van de sloot en het feit dat (de rechtsvoorgangers van) Projeka de grond daardoor moeilijk konden bereiken, is niet te kwalificeren als een gedraging van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] en zegt dus niets over het bezit door [eiser in conventie, verweerder in reconventie]. De latere gedragingen van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] zoals het planten van wilgen en het verplaatsen van de haag bij zijn parkeerplaats zouden overigens wel zo kunnen worden gekwalificeerd, maar daarvan staat vast dat die gedragingen korter hebben geduurd dan tien jaar, zodat van verjaring geen sprake is en [eiser in conventie, verweerder in reconventie] er om die reden dan ook niet naar zal hebben verwezen ter onderbouwing van zijn stelling dat sprake zou zijn van bezit. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] heeft derhalve niet de eigendom van de strook grond verkregen, omdat geen sprake is van bezit noch te goeder trouw (primaire grond) noch te kwader trouw (subsidiaire grond).
4.4. Nu [eiser in conventie, verweerder in reconventie] geen eigenaar is geworden van de strook grond, staat vast dat hij de achten wilgen heeft geplant op grond van Projeka. De eigendom van de grond omvat eveneens de met de grond verenigde beplantingen. De wilgen zijn derhalve eigendom geworden van Projeka en Projeka was bevoegd deze beplantingen te verwijderen. Projeka heeft daarmee derhalve niet onrechtmatig gehandeld jegens [eiser in conventie, verweerder in reconventie].
4.5. De vorderingen van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] zullen worden afgewezen en [eiser in conventie, verweerder in reconventie] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Projeka worden begroot op:
- vast recht € 254,00
- salaris advocaat 904,00 (2,0 punt × tarief € 452,00)
Totaal € 1.158,00
in reconventie
4.6. Uit de beoordeling in conventie volgt dat Projeka de eigenaar is (gebleven) van de strook grond. Nu [eiser in conventie, verweerder in reconventie] geen ander verweer heeft gevoerd dan dat hij door verjaring eigenaar van de strook grond was geworden, zijn de vorderingen van Projeka voor het overige niet weersproken en zal de rechtbank deze toewijzen.
4.7. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Projeka worden begroot op € 452,00 wegens
salaris advocaat.
De beslissing
De rechtbank
in conventie
- wijst de vorderingen af,
- veroordeelt [eiser in conventie, verweerder in reconventie] in de proceskosten in conventie, aan de zijde van Projeka tot op heden begroot op € 1.158,00,
in reconventie
- verklaart voor recht dat Projeka eigenaar is van de strook grond behorende tot haar [adres 2], zoals [eiser in conventie, verweerder in reconventie] bedoelde strook grond van ongeveer 227 vierkante meter heeft doen intekenen op productie 2 bij zijn inleidende dagvaarding,
- veroordeelt [eiser in conventie, verweerder in reconventie] om een einde te maken aan zijn inbezitneming/inbezithouding van een gedeelte van de hiervoor in reconventie bedoelde strook grond behorende tot [adres 2], zoals en voor zover hij op [adres 2] van Projeka nog grond in bezit houdt, en de betreffende strook grond te ontruimen en ter vrije beschikking van Projeka te stellen binnen 14 dagen na de betekening van deze uitspraak, met veroordeling van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] tot betaling aan Projeka op straffe van een dwangsom van € 1.000,-- voor elke dag dat hij na deze termijn in gebreke blijft om aan deze veroordeling te voldoen,
- veroordeelt [eiser in conventie, verweerder in reconventie] in de proceskosten in reconventie, aan de zijde van Projeka tot op heden begroot op € 452,00,
in conventie en in reconventie
- verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. E.K. van der Lende-Mulder Smit en in het openbaar uitgesproken op 20 januari 2010.