Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDELBURG
69907 / KG ZA 09-19128 oktober 2009
Sector civiel recht, voorzieningenrechter
zaaknummer / rolnummer: 69907 / KG ZA 09-191
Vonnis van 30 oktober 2009
in de zaak van
1. [eiser sub 1],
2. [eiser sub 2],
beiden wonende te Hulst,
eisers,
advocaat: mr. M. Harte,
tegen
de rechtspersoon
STICHTING ‘DE KERK IN KLOOSTER’,
gevestigd te Kloosterzande, gemeente Hulst,
gedaagde,
advocaat: mr. G.S.C.M. van Roeyen.
De procedure.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
de dagvaarding d.d. 12 oktober 2009 met producties 1 tot en met 9;
de akte houdende in het geding brengen van producties (1 tot en met 11);
de bij faxbrief d.d. 22 oktober 2009 van de zijde van gedaagde gevoegde productie 12;
de mondelinge behandeling op 27 oktober 2009;
de pleitnota van mr. Van Roeyen voornoemd.
De feiten.
Stichting De Kerk in Klooster (hierna: KiK) is een initiatief van vrijwilligers rondom de kerk te Kloosterzande.
Met het oog op de viering van het achthonderdjarige bestaan van de kerk in 2009 is binnen KiK in 2007 de idee ontstaan om een boek te schrijven en uit te brengen waarin de kerk centraal staat. Eisers zijn door gedaagde gevraagd een gedenkboek te schrijven over de geschiedenis van de kerk.
Dit heeft na twee jaar geresulteerd in een boekwerk “De kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande”. Tijdens een bijeenkomst op 2 juni 2009 hebben eisers de complete tekst en foto’s op digitale drager, inclusief een uitdraai (de dummy) op papier aan gedaagde overhandigd.
Vervolgens hebben eisers een drukproef ontvangen van de drukkerij, die niet dezelfde vorm heeft als de dummy die eisers op 2 juni 2009 aan gedaagde hebben overhandigd. In de drukproef zijn ten opzichte van de dummy wijzigingen aangebracht in de lay-out, fotogrootte, voor- en achterkant.
Eisers hebben daar direct op gereageerd richting gedaagde met de mededeling dat zij als schrijvers van het gedenkboek geen toestemming geven tot het gebruik van hun ingeleverde teksten en illustraties op de wijze zoals in de drukproef wordt voorgesteld.
Op 31 oktober 2009 is de viering van het achthonderdjarige jarig bestaan van de kerk. Op de agenda van deze viering staat de officiële presentatie van het boek conform de drukproef.
Het geschil.
Eisers vorderen dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
Gedaagde zal bevelen binnen twee dagen na betekening van dit vonnis iedere inbreuk op het auteursrecht van eisers te staken;
Gedaagde zal verbieden de openbaarmaking en/of verveelvoudiging en/of verspreiding van “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande”, anders dan met schriftelijke toestemming van eisers;
Gedaagde zal bevelen binnen veertien dagen na betekening van dit vonnis de gehele oplage van het boek “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande”, zoals die zonder toestemming van eisers gedrukt is te vernietigen en daarvan bewijs te leveren;
Gedaagde zal verbieden het boek “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande” op enigerlei wijze hetzij zelf, hetzij via derden, openbaar te maken en of te verveelvoudigen en of verspreiden;
Zal bepalen dat gedaagde indien zij in strijd handelt met het hierboven onder I tot en met IV bepaalde een dwangsom verbeurt van € 10.000,--;
Zal bepalen dat gedaagde daarnaast een dwangsom verbeurt van € 500,-- per dag voor iedere dag of gedeelte daarvan dat gedaagde in strijd handelt met het hierboven onder I tot en met IV bepaalde;
Het maximum van de te verbeuren dwangsommen zal bepalen op een bedrag van € 25.000,--;
Gedaagde zal veroordelen in de kosten van deze procedure.
Eisers baseren hun vorderingen op de stelling dat gedaagde inbreuk maakt op het auteursrecht dat hen als makers van het boek “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande” toekomt. Zij geven geen toestemming voor publicatie van het gedenkboek, althans niet in de vorm zoals die er nu ligt. Omdat de tekst, in tegenstelling tot de dummy, bestaat uit twee kolommen zijn vanwege het daardoor ontstane ruimtegebrek de in het boek opgenomen illustraties verkleind, afgesneden of zelfs geheel weggelaten. Dit doet geen recht aan de oorspronkelijke bedoeling van de auteurs en de kwaliteit van het geschreven boek. Eisers brengen regelmatig boekwerken uit en streven een bepaalde kwaliteit na. Het uitbrengen van het thans voorliggende boekwerk komt hun naam niet ten goede.
Gedaagde voert verweer strekkende tot afwijzing van de vorderingen van eisers. Gedaagde betwist dat er sprake is van inbreuk op auteursrecht. Volgens gedaagde hebben partijen bij de totstandkoming van het gedenkboek als uitgangspunt genomen dat eisers verantwoordelijk zouden zijn voor het schrijven van de tekst en gedaagde voor de productie van het boek. Alles wat lay-out en druktechniek betreft was voorbehouden aan het overleg tussen gedaagde en de drukkerij. Gedaagde heeft binnen de grenzen van de gemaakte afspraken gehandeld.
De beoordeling.
Eisers zijn, zoveel staat vast, de schrijvers van het gedenkboek “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande”, welk boek ter gelegenheid van het achthonderdjarige bestaan van de kerk zal verschijnen. Eisers staan ook duidelijk op de omslag van het gedenkboek, waarvan een exemplaar ter zitting door gedaagde is overgelegd, vermeld als auteurs. In het kader van dit kort geding moet er dan ook van worden uitgegaan, dit wordt als zodanig door gedaagde ook niet betwist, dat het auteursrecht bij eisers ligt. Voor openbaarmaking en verveelvoudiging van het gedenkboek is derhalve de toestemming van eisers vereist.
Niet gesteld of gebleken is dat eisers toestemming voor publicatie hebben gegeven. Integendeel, eisers hebben zich van meet af aan verzet tegen de door de drukkerij verstrekte drukproef. Desondanks voert gedaagde aan dat er geen sprake is van een inbreuk op het auteursrecht van eisers nu partijen in het kader van de totstandkoming van het gedenkboek zijn overeengekomen dat eisers verantwoordelijk zijn voor de tekst van het boek en gedaagde voor de productie -de uitgave- van het boek. Gedaagde zou slechts hebben gehandeld binnen de grenzen van de afspraken die partijen hebben gemaakt.
Mede in het licht van de betwisting door eisers, is naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter echter niet aannemelijk geworden dat, zoals gedaagde stelt, een duidelijke scheiding tussen schrijven en eindredactie tussen partijen is overeengekomen, op grond waarvan gedaagde gerechtigd is het gedenkboek zonder overleg met eisers te mogen publiceren. Een daaraan ten grondslag liggende uitgeefovereenkomst ontbreekt. Verder kan niet volgehouden worden dat de taak van eisers beperkt zou zijn geweest tot het aanleveren van de platte tekst. Dit strookt niet met de onweersproken gebleven stelling van eisers dat zij praktisch alle foto’s en illustraties voor het boekwerk hebben aangeleverd en evenmin met de overhandiging op 2 juni 2009 aan gedaagde van de dummy. Deze dummy, zoveel staat vast, bevatte de complete tekst en de afbeeldingen op basis waarvan een eindproduct gemaakt kon worden. Bovendien, zo al een dergelijke afspraak zou zijn gemaakt, kan het niet zo zijn dat met voorbijgaan aan de bezwaren van eisers, wordt overgegaan tot publicatie van het werk van eisers in een vorm die eisers uitdrukkelijk niet wensen. Dit is in strijd met de in artikel 25 van de Auteurswet neergelegde persoonlijkheidsrechten.
Uit het voorgaande volgt dat naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter eisers een beroep toekomt op hun auteursrecht met betrekking tot het gedenkboek en dat gedaagde door het zonder toestemming van eisers uitbrengen van dit boek in strijd met dit auteursrecht handelt. In beginsel hebben eisers dan ook recht om staking van de publicatie te vorderen.
Een belangenafweging maakt dit niet anders. Ook nadat eisers uitdrukkelijk hebben aangegeven bezwaar te hebben tegen de uitgave zoals die er thans ligt, is gedaagde op de door haar ingeslagen weg voortgegaan. Het gedenkboek is, zo is ter zitting duidelijk geworden, inmiddels gedrukt. Dit heeft gedaagde, en daarmee ook eventuele schade die zou ontstaan als het gedenkboek niet kan worden verkocht, dan ook aan zichzelf te wijten en dat betekent dat haar belang bij het voortzetten van de publicatie niet opweegt tegen het belang van eisers bij honorering van hun auteursrecht.
Het voorgaande leidt ertoe dat de primaire vordering zal worden toegewezen, in die zin - de voorzieningenrechter is het met gedaagde eens dat de vorderingen van eisers veelal herhalingen van andere onderdelen vormen - dat het gedaagde wordt verboden het boek “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande” op enigerlei wijze hetzij zelf, hetzij via derden, openbaar te maken en of te verveelvoudigen en of te verspreiden. Bij strijd met dit verbod zal gedaagde een eenmalige dwangsom verbeuren van € 10.000,--.
Gedaagde zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van eisers worden begroot op:
- dagvaarding EUR 85,98
- vast recht 262,00
- salaris advocaat 1.054,00
Totaal EUR 1.401,98
De beslissing.
De voorzieningenrechter:
beveelt gedaagde iedere inbreuk op het auteursrecht van eisers te staken en gestaakt te houden, in die zin dat het gedaagde wordt verboden het boek “Kerk en uithof van de Duinenabdij te Kloosterzande” op enigerlei wijze hetzij zelf, hetzij via derden, openbaar te maken en of te verveelvoudigen en of te verspreiden,
bepaalt dat gedaagde indien zij in strijd handelt met het onder 5.1. bepaalde, aan eisers een éénmalige dwangsom verbeurt van € 10.000,00,
veroordeelt gedaagde in de proceskosten, aan de zijde van eisers tot op heden begroot op € 1.401,98,
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.C. de Regt en in het openbaar uitgesproken op 30 oktober 2009.