Uitspraak
RECHTBANK MAASTRICHT
Sector strafrecht
parketnummer: 03/993022-06
vonnis van de meervoudige kamer d.d. 26 juni 2009
in de strafzaak tegen
[naam verdachte],
geboren te [plaats] op [datum],
wonende te [adres].
Raadsman J.L.E. Marchal, advocaat te Maastricht.
1 Onderzoek van de zaak
De zaak is inhoudelijk behandeld op de zittingen van 3 juni 2009, 9 juni 2009 en12 juni 2009, waarbij de officier van justitie, de verdediging en de verdachte hun standpunten kenbaar hebben gemaakt.
2 De tenlastelegging
De tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.
De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer:
Feit 1 primair: dat de Stichting Zwerfjongeren Limburg zich samen met een ander of anderen schuldig heeft gemaakt aan valsheid in geschrift, door middel van het - met betrekking tot een aantal jongeren - vervalsen van traject(en), trajectplan(nen), trajectverslag(en) en/of logboek(en) over het jaar 2004 en heeft geprobeerd deze als echt te gebruiken, terwijl verdachte hiertoe opdracht heeft gegeven en/of hieraan feitelijk leiding heeft gegeven.
Subsidiair: dat de Stichting Zwerfjongeren Limburg zich samen met verdachte schuldig heeft gemaakt aan valsheid in geschrift, door middel van het - met betrekking tot een aantal jongeren - vervalsen van traject(en), trajectplan(nen), trajectverslag(en) en/of logboek(en) over het jaar 2004 en heeft geprobeerd deze als echt te gebruiken.
Feit 2 primair: dat verdachte zich samen met de Stichting Pension Mijnzicht en/of de Stichting Zwerfjongeren Limburg en/of een ander of anderen heeft schuldig gemaakt aan oplichting van CZ (Actief in Gezondheid) en/of het Zorgkantoor Zuid Limburg.
Subsidiair: dat de Stichting Pension Mijnzicht en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg zich samen met een ander of anderen schuldig heeft gemaakt aan oplichting, terwijl verdachte hiertoe opdracht heeft gegeven en/of hieraan feitelijk leiding heeft gegeven.
3 De beoordeling van het bewijs
3.1 Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie acht, kort gezegd, het onder 1 primair en onder 2 subsidiair wettelijk en overtuigend bewezen op grond van de verklaring van verdachte, de verklaringen van de medeverdachten zoals die zich in het dossier bevinden, diverse getuigenverklaringen en de dossierstukken, waaronder originele en gecorrigeerde trajectplannen.
Door de Stichting Zwerfjongeren Limburg (hierna te noemen: de SZL) diende achteraf aan het Zorgkantoor Zuid Limburg (hierna te noemen: het Zorgkantoor) verantwoording te worden afgelegd over de ontvangen AWBZ-gelden. Het registreren van de daadwerkelijk geleverde zorguren op grond waarvan de SLZ gelden ontving van het Zorgkantoor diende al in 2004 te geschieden. Het Zorgkantoor heeft het recht en de plicht te controleren of de uren waarvoor budget is toegekend ook daadwerkelijk zijn geleverd. Indien er minder daadwerkelijk verleende zorguren zijn verantwoord dan zijn gebudgetteerd, dient een deel van het verkregen budget te worden terugbetaald. De registratie-eis geldt niet alleen voor de daadwerkelijk geleverde uren zorg, maar ook voor de inhoud van de zorg, nu een onderscheid wordt gemaakt tussen ondersteunende en activerende begeleiding.
Verdachte heeft verklaard dat hij op de hoogte was van de AWBZ regelgeving van 1 april 2003. Uit document 21 blijkt dat verdachte op de hoogte was van het gegeven dat er een groot verschil was tussen de indicatie-uren en de daadwerkelijk geleverde zorguren die veel lager lagen. Eveneens was verdachte op de hoogte van de voorwaarde, dat uiteindelijk afgerekend werd op basis van daadwerkelijk verleende begeleiding. Verdachte is, gezien de getuigenverklaringen van de medewerkers van de SZL, mede verantwoordelijk geweest voor het aanpassen van trajectverslagen en urenregistraties.
Alhoewel verdachte beweert dat er een mondelinge afspraak bestaat met de heer [naam medewerker] van het Zorgkantoor, dat de verantwoording op basis van geïndiceerde uren, met als maximum de hoogte van het budget, mocht plaatsvinden, blijkt uit de documenten 13 en 14 dat de werkelijke productie per maand dient te worden opgegeven.
Volgens de officier van justitie blijkt uit getuigenverklaringen dat verdachte opdracht heeft gegeven tot het bijwerken c.q. op orde brengen van de zorgdossiers en de trajectverslagen ten behoeve van de controle van het Zorgkantoor en dat verdachte op de hoogte was van de wijze waarop deze aanpassingen werden gerealiseerd.
Verdachte maakte deel uit van het managementteam. Hier werden onder meer beleidszaken en nieuwe ontwikkelingen besproken. Naast medeverdachte [naam medeverdachte] is verdachte medeverantwoordelijk voor de verantwoording naar het Zorgkantoor toe. Verdachte was in zijn rol als “controller” in staat om een einde te maken aan het frauderen. Nu verdachte niets heeft gedaan om onjuiste aanpassingen in de zorgdossiers te voorkomen, maar deze juist heeft gestimuleerd door het geven van opdrachten, is de officier van justitie van oordeel dat hij opdracht c.q. feitelijk leiding heeft gegeven aan het plegen van valsheid in geschrifte.
Verdachte is volgens de officier van justitie eveneens betrokken geweest bij de oplichting van het CZ (Actief in Gezondheid) en het Zorgkantoor door op basis van onjuiste en onvolledige informatie een budgetaanvraag 2004 en/of nacalculatieformulier 2004 in te dienen, op grond waarvan besloten is tot toekenning van het gevraagde budget en een nabetaling. Hiervoor gelden dezelfde argumenten als aangehaald bij de valsheid in geschrifte.
3.2 Het standpunt van de verdediging
De raadsman van verdachte heeft voor vrijspraak van het onder 1 primair en subsidiair en van het onder 2 primair en subsidiair tenlastegelegde gepleit. Hij heeft hiertoe het volgende aangevoerd - zakelijk weergegeven -:
ten aanzien van feit 1 primair:
a. de valsheid in geschrift:
Er bestond in 2004 geen enkel wettelijk kader in de vorm van regelgeving of een andersoortige afspraak op grond waarvan de SZL verplicht was volgens een vastgestelde wijze van registratie de geleverde uren ondersteunende begeleiding (hierna te noemen: OB) en activerende begeleiding (hierna te noemen: AB) te verantwoorden aan het Zorgkantoor. De geleverde uren zorg werden verantwoord op basis van een capaciteitsberekening.
In januari 2005 vond een hersteloperatie plaats, waarbij de gegevens in de zorgdossiers (trajectverslagen, logboeken en urenregistratieformulieren) werden aangepast. Deze hersteloperatie had slechts ten doel om de medewerkers te leren welke administratieve verplichtingen er in het kader van de vernieuwde AWBZ-regeling zouden worden ingevoerd per 1 januari 2006. Vanaf dat moment zouden de geleverde uren zorg specifiek dienen te worden geregistreerd en te worden onderverdeeld in geleverde uren OB en AB. De hersteloperatie had slechts een pedagogisch karakter. Het was niet de bedoeling om de aangepaste dossiers ter verantwoording van het geleverde aantal zorguren te overleggen aan het Zorgkantoor, teneinde op basis van het in deze dossiers vermelde aantal geleverde zorguren budget te genereren. De SZL had derhalve niet het oogmerk om deze geschriften als echt en onvervalst te gebruiken.
Voorts heeft de raadsman aangevoerd dat hij geen wettig en overtuigend bewijs in het dossier heeft aangetroffen, op grond waarvan kan worden vastgesteld dat zijn cliënt opdracht heeft gegeven tot het vervalsen van gegevens of aan dergelijke handelingen feitelijk leiding heeft gegeven. Voor het feitelijk leiding geven is minimaal voorwaardelijk opzet vereist. Uit de Slavenburgbeschikking volgt dat het moet gaan om een persoonlijke en werkelijke wetenschap van de feitelijk leidinggever van het plegen van (soortgelijke) strafbare feiten. Cliënt had van het plegen van dergelijke gedragingen geen wetenschap en zijn opzet kan reeds daarom niet gericht zijn geweest op de “verboden gedraging”, aldus de raadsman.
Voor het onder 1 subsidiair tenlastegelegde feit geldt bovenstaande eveneens.
Verder is niet voldaan aan het vereiste van nauwe samenwerking, zodat niet kan worden gesproken van mededaderschap. De Hoge Raad heeft bepaald dat voor mededaderschap uit de bewijsmiddelen moet kunnen worden afgeleid dat verdachte ofwel enige uitvoeringshandeling heeft gepleegd, ofwel dat hij ter uitvoering van een gezamenlijk plan zo nauw en volledig heeft samengewerkt dat op grond daarvan kan worden aangenomen dat er sprake is van mededaderschap. Bewijs dat verdachte een trajectverslag, logboek of urenregistratie zou hebben vervalst ontbreekt volledig. Tevens is er geen bewijsmiddel voor een gezamenlijk plan. De bedoeling van de zogenaamde inhaalslag was namelijk het op orde brengen of compleet maken van de zorgdossiers en niet om begeleidingsuren in te vullen die niet daadwerkelijk hadden plaatsgevonden.
Ten aanzien van het onder 2 tenlastegelegde feit kan hetgeen dat in de tenlastelegging is omschreven niet wettig en overtuigend worden bewezen. De raadsman bespreekt dit puntsgewijs als volgt:
- de budgetaanvraag is een productievoorstel, gebaseerd op een schatting van het te leveren aantal zorguren over het jaar 2004. In de budgetaanvraag over 2004 is geen enkele mededeling omtrent personeelscapaciteit te vinden, dus kan er ook geen melding zijn gemaakt van een onjuiste personeelscapaciteit;
- het nacalculatieformulier 2004 bevat de verantwoording voor het uiteindelijk geleverde aantal gebudgetteerde uren. Er is geen wettelijke of verbintenisrechtelijke grondslag voor een urenregistratie van daadwerkelijk geleverde uren. De kaderregeling AO/IC bepaalt dat de verklaring van een instellingsaccountant voldoende is. Deze accountantsverklaring is afgegeven;
- de volgens de tenlastelegging valselijk opgemaakte stukken betreffende verantwoording van daadwerkelijk geleverde zorg (document 7), worden ten onrechte aangeduid als verantwoording. Deze stukken vormen slechts een capaciteitsberekening, waarin een overzicht is gegeven voor de contractsuren. De verantwoording bevindt zich in de nacalculatie 2004 en niet in document 7. Daarnaast hoeft de verantwoording van de daadwerkelijke geleverde uren niet te betekenen dat de SZL een urenregistratie moet bijhouden;
- het formulier/overzicht “2004 AWBZ-uren PM-BZW” is in het geheel niet verzonden aan het Zorgkantoor en/of CZ. Er is dus geen sprake van een dergelijk formulier als oplichtingsmiddel.
Voorts heeft de raadsman besproken hetgeen in de tenlastelegging achter de sterretjes is aangegeven:
* de melding van 70% van de arbeidscontracturen is niet misleidend. Het is immers geen berekening is op basis van urenregistratie, maar een capaciteitsberekening, een zogenaamde macroberekening;
* in het productieprotocol heeft de verdediging geen enkele verwijzing gevonden naar een voorschrift met betrekking tot het soort werk dat door een HBO-medewerker dan wel een MBO-medewerker mag worden verricht. Door niet te vernoemen op welk opleidingsniveau de respectievelijke medewerkers werkzaam waren, kan er dus geen sprake zijn van een listige kunstgreep om iets te verdoezelen. Volgens het productieprotocol is een dergelijke vermelding immers niet vereist;
* nergens is bepaald dat de capaciteitsberekening enkel en alleen gebaseerd zou moeten worden op de contractsuren van uitsluitend de trajectbegeleiders. Uit de brief van 14 juli 2004 blijkt dat “personele overhead” berekend kan en mag worden;
* de accountant heeft gecontroleerd welke personen werkzaam zijn geweest bij Begeleid Zelfstandig Wonen (hierna: BZW) in 2004. Hij heeft geconstateerd dat de heer [naam medewerker BZW] niet bij deze personen was vermeld, maar dat hij wel werkzaam is geweest in december 2004. De SZL was vrij om het verkregen budget binnen de SZL in te zetten, waar dat nodig was. Er was geen verplichting om een bepaald percentage van dit budget bij BZW in te zetten.
- De stelling van de officier van justitie dat de accountantsverklaring is verkregen op basis van onjuiste of ontbrekende stukken is onbegrijpelijk. Dat verdachte bij de controle van het nacalculatieformulier heeft medegedeeld dat er over 2004 geen urenregistratie was, heeft niet tot gevolg dat de accountantsverklaring ten onrechte zou zijn verkregen;
- de verdediging betwist dat deze accountantsverklaring op grond van misleiding zou zijn verkregen;
- ten aanzien van een vierwekelijkse rapportage waarin melding wordt gemaakt van de maximale indicatie voor een cliënt merkt de verdediging op dat [naam medewerker] van het Zorgkantoor bij de rechter-commissaris heeft verklaard dat het Zorgkantoor deze overzichten niet heeft ontvangen. Bovendien was [naam medewerker] ervan op de hoogte dat de vierwekelijkse rapportage de opgave bevatte van de totale zorgbehoefte die bij de SZL binnenkwam. Er is immers uitdrukkelijk gecommuniceerd met [naam medewerker] over het feit dat de rapportages uitsluitend de maximale indicaties betroffen en dat vele indicaties tegelijkertijd binnen kwamen. In de controle in 2004 heeft [naam medewerker] tevens geconstateerd en vastgelegd bij brief van 14 juli 2004 dat er geen urenregistratie was.
Bovenstaande dient volgens de verdediging wegens het ontbreken van bewijs te leiden tot vrijspraak van het onder 2 primair tenlastegelegde. Omdat er geen sprake is van oplichting, kan volgens de raadsman ook het subsidiair tenlastegelegde niet wettig en overtuigend worden bewezen.
De raadsman heeft verder aangevoerd dat de nadeelberekening van de FIOD niet klopt, aangezien die gestoeld is op onjuiste uitgangspunten.
3.3 Het oordeel van de rechtbank
Algemeen
De SZL heeft over 2004 bij wijze van bevoorschotting AWBZ-gelden ontvangen. Een van de onderdelen van de stichting was het project BZW. Verdachte was als financieel controleur aan de SZL verbonden. De medeverdachte [naam medeverdachte] was tot 1 december 2004 als directeur en daarna als voorzitter van de Raad van Bestuur eindverantwoordelijke voor de ontvangen AWBZ-gelden. Over deze gelden diende de SZL periodiek achteraf aan het Zorgkantoor verantwoording af te leggen. Bovendien kon het Zorgkantoor een materiële controle op willekeurige momenten doen.
Uit verschillende verklaringen en documenten kan worden opgemaakt dat ten behoeve van de periodieke verantwoording en van een mogelijke materiële controle de SZL de daadwerkelijk geleverde uren zorg diende te registreren, waarbij een onderscheid diende te worden gemaakt tussen activerende en ondersteunende begeleiding, omdat deze vormen van begeleiding verschillende kosten kennen.
In een brief van medio 2004 heeft het Zorgkantoor aan de SZL medegedeeld dat het een daadwerkelijke registratie van de verleende zorg(uren) eiste en wel reeds over 2004. Het niet kunnen aantonen van de daadwerkelijk geleverde zorg kon leiden tot terugbetaling van (een deel van) het voorschot, dat in het kader van een productieafspraak was betaald.
De brief van het Zorgkantoor van medio 2004 was aanleiding voor de SZL om te trachten te komen tot een betere registratie vanaf 1 september 2004. Met ingang van die datum dienden medewerkers urenstaten/urenregistraties en trajectverslagen bij te houden.
Begin 2005 heeft de SZL een interne toetsing van dossiers in het kader van de AWBZ-gelden verricht. Daarbij werd geconstateerd dat de dossiers bij BZW zeer onvolledig waren, zowel ten aanzien van stukken die deel dienden uit te maken van een dossier (voor cliënten bij BZW bijvoorbeeld een huurovereenkomst) als ten aanzien van de registraties van de geleverde zorg. Dat is in overeenstemming met de verklaringen van enkele medewerkers dat vanwege de hoeveelheid werk de registratie soms achterwege bleef.
De uitkomst van deze toetsing leidde tot de zogenaamde ‘inhaalslag’, die in de tweede helft van januari 2005 plaatsvond. Daaraan vooraf ging een vergadering van het managementteam waarin de uitkomsten van de interne toetsing werden medegedeeld en tot de inhaalslag besloten werd.
Ten aanzien van feit 1 primair en subsidiair
Door het openbaar ministerie is gesteld dat verdachte in januari 2005 een opdracht heeft gegeven tot het zogenaamde ‘opplussen’ van uren, dat wil zeggen: het wegschrijven van meer uren en activiteiten dan daadwerkelijk besteed / verricht en dat vervolgens - tijdens de inhaalslag -medewerkers zorgactiviteiten, data en tijdsduur hebben vervalst.
De verdachte ontkent deze beschuldiging. Hij geeft bovendien aan in zijn geheel niet aanwezig te zijn geweest bij de “inhaalslag” en derhalve hierbij niet betrokken te zijn geweest.
Het bewijs van valsheid in geschrifte moet daarom geleverd worden door schriftelijke stukken en door getuigenverklaringen.
Er bevinden zich in het dossier een aantal stukken van vóór de inhaalslag en van na de inhaalslag, ten aanzien van telkens dezelfde cliënt. Trajectverslagen van na de inhaalslag bestrijken vaker een ruimere periode dan verslagen van vóór de inhaalslag. Bovendien verschillen de verslagen ‘voor’ en ‘na’ vaak in die zin dat de verslagen ‘na’ ten aanzien van dezelfde periode vooral meer activiteiten, maar soms ook ten aanzien van dezelfde activiteit een ruimere tijdsvermelding bevatten. Deze verschillen op zichzelf rechtvaardigen nog niet om van valsheid te spreken. De formele bedoeling van de inhaalslag was immers om de dossiers ‘op orde’ te brengen en dat houdt in dat wijzigingen zouden kunnen worden aangebracht. Van valsheid of vervalsen in de zin van artikel 225 Wetboek van Strafrecht is vereist dat gegevens bewust onjuist en ter misleiding zijn vermeld.
De rechtbank is van oordeel dat de getuigenverklaringen van medewerkers van BZW, en SZL in het algemeen, over hetgeen tijdens de inhaalslag is gezegd en gedaan van beperkte waarde zijn. Ten eerste zijn de eerste getuigenverklaringen van (ex-)medewerkers van de SZL pas ruim een jaar na de inhaalslag afgelegd. Ten tweede zijn de beschuldigende uitlatingen in de meeste getuigenverklaringen van (ex-)medewerkers onvoldoende exact geformuleerd. Ten derde begon de inhaalslag met kritiek van de leiding op de wijze waarop medewerkers de maanden daaraan voorafgaande hun activiteiten hadden geregistreerd; veel van deze medewerkers zijn ontslagen en hebben pas daarna hun verklaringen bij de politie afgelegd. Ten vierde heeft de rechtbank de indruk dat deze verklaringen ten dele het gevolg zijn van een geruchtencircuit dan wel van rancune over het verlies van de baan. In welke mate dat het geval is, kan de rechtbank niet meer vaststellen.
De rechtbank acht wel aannemelijk dat medeverdachte [naam medeverdachte] naar medewerkers toe aangegeven heeft dat onvoldoende registratie kon leiden tot het terugbetalen van gelden aan het Zorgkantoor en dat dit consequenties had voor de jongeren en voor de personele bezetting. Maar onvoldoende is komen vast te staan dat medeverdachte [naam medeverdachte] in het kader van de inhaalslag gezegd heeft dat desnoods activiteiten moesten worden verzonnen om zodoende te voorkomen dat gelden terug moesten worden betaald. Ook is niet komen vast te staan dat medeverdachte [naam medeverdachte] registratiedocumenten heeft vervalst tijdens de inhaalslag.
Verdachte ontkent op de bijeenkomst op 17 januari 2005 aanwezig te zijn geweest en wordt daarin bevestigd door onder andere medeverdachte [naam medeverdachte 2]. Verdachte ontkent ook op enig ander moment bij de zogenaamde “inhaalslag” direct of indirect betrokken te zijn geweest. De rechtbank acht dit gezien de beschikbare informatie in deze zaak aannemelijk. Derhalve is niet komen vast te staan dat verdachte registratiedocumenten heeft vervalst tijdens de inhaalslag of dat hij er anderszins bij betrokken is geweest.
Uit verklaringen van enkele medewerkers blijkt dat zij zelf tijdens de inhaalslag welbewust onjuiste gegevens in registratiedocumenten hebben vermeld. Deze medewerkers hadden echter geen zodanige positie binnen de SZL dat hun handelen toegerekend kan worden aan de SZL, in die zin dat daarmee kan worden gezegd dat de SZL valsheid in geschrifte, zoals in de tenlastelegging onder 1 primair is verwoord, heeft gepleegd.
Nu de rechtbank niet bewezen acht dat de SZL valsheid in geschrifte heeft gepleegd, kan reeds daarom niet worden bewezen dat verdachte tot valsheid in geschrifte door de SZL opdracht heeft gegeven dan wel daaraan leiding heeft gegeven.
Uit het voorafgaande volgt tevens dat hetgeen onder 1 subsidiair ten laste is gelegd niet kan worden bewezen, zodat verdachte ook hiervan moet worden vrijgesproken.
Ten aanzien van feit 2 primair en subsidiair:
Niet is komen vast te staan dat de verdachte tezamen en in vereniging met de Stichting Pension Mijnzicht (PM) of de Stichting Zwerfjongeren Limburg (SZL), CZ (Actief in Gezondheid) of het Zorgkantoor Zuid-Limburg (Zorgkantoor) heeft opgelicht door deze te hebben bewogen tot afgifte van geldbedragen door opzettelijk in strijd met de waarheid onjuiste gegevens te hebben opgegeven, dan wel dat hij daartoe opdracht heeft gegeven dan wel daaraan feitelijk leiding heeft gegeven.
De rechtbank constateert dat de administratie en de verantwoording van SZL naar het Zorgkantoor slordig, althans op onprofessionele wijze is gevoerd. Dit levert echter niet het bewijs op dat de SZL hiermee heeft gehandeld met het oogmerk op vervalsing van haar administratie.
In de tenlastelegging zijn een aantal documenten genoemd, waaruit de oplichting van de SZL naar het Zorgkantoor zou moeten blijken. De rechtbank zal deze documenten afzonderlijk van elkaar bespreken.
Ten aanzien van de budgetaanvraag 2004
De budgetaanvraag 2004 is door de SZL richting Zorgkantoor gestuurd. De rechtbank is het met de raadsman eens dat de budgetaanvraag 2004 niet vals, vervalst of onjuist was. Een budgetaanvraag is immers slechts een aanvraag gebaseerd op een schatting van het bedrag dat men redelijkerwijs verwacht nodig te hebben voor het te budgetteren jaar. Er kan niet worden gesproken over het opgeven van een onjuist urenaantal van ondersteunende en activerende begeleiding en evenmin van een onjuiste personeelscapaciteit, nu op voorhand niet duidelijk is aan hoeveel jongeren in het te budgetteren jaar hulp geboden zal moeten worden.
Ten aanzien van de vierwekelijkse rapportages
Niet is komen vast te staan dat deze verzonden zijn aan het Zorgkantoor dan wel aan CZ. [naam medewerker], zorginkoper voor de SZL bij CZ en contactpersoon tussen de SZL en CZ, heeft bij de rechter-commissaris verklaard dat het Zorgkantoor deze rapportages nooit heeft ontvangen.
Ten aanzien van het nacalculatieformulier 2004 (D28) en de accountantscontrole
Het nacalculatieformulier, waarvan vaststaat dat het naar het Zorgkantoor is gestuurd, is de grondslag voor de berekening van het benodigde budget. De verantwoording in het nacalculatieformulier hoefde niet op basis van de geleverde uren te gebeuren, maar diende wel in overeenstemming met de kaderregeling AO/IC te zijn. Deze kaderregeling bepaalt dat voor 2005 een verklaring van een instellingsaccountant voldoende is. Het nacalculatieformulier is door de accountant gecontroleerd en er is voor dit nacalculatieformulier een goedkeurende verklaring afgegeven. Het openbaar ministerie stelt dat deze goedkeurende accountantsverklaring omtrent het nacalculatieformulier is verkregen op basis van onjuiste en/of ontbrekende gegevens.
De rechtbank overweegt dat het nacalculatieformulier zelf een aantal uren vermeldt dat gelijk is aan het aantal gebudgetteerde uren en dat niet dwingend is voorgeschreven op basis van welke documenten de accountantsverklaring kan worden afgegeven.
Een ander verwijt van het openbaar ministerie in dit verband is, dat tot de stukken met onjuiste informatie behoort het document 7 (D7) ‘2004 AWBZ uren PM-BZW’, waarvan in de tenlastelegging wordt gesteld dat het ten onrechte geen verantwoording bevat op basis van daadwerkelijk geleverde uren. De rechtbank is van oordeel dat uit D7 voldoende duidelijk blijkt dat het geen overzicht van daadwerkelijk geleverde uren bevat.
Hetzelfde formulier wordt in twee gedaanten na het vierde streepje vermeld als ‘(verantwoordings-)formulier’ en overzicht ‘2004 AWBZ uren PM-BZW’ (D7/D95). De rechtbank zal langer stil blijven staan bij dit document omdat het ook is overgelegd aan de accountant ter verkrijging van een goedkeurende verklaring omtrent het nacalculatieformulier 2004 (D95).
De rechtbank volgt de raadsman in zijn stelling dat de melding van 70% van de arbeidscontracturen in dat document niet misleidend is, omdat het stuk als een capaciteitsberekening kan worden beschouwd en niet als berekening op basis van een urenregistratie.
De officier van justitie verwijt de SZL verder dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen medewerkers op HBO-niveau en medewerkers op MBO-niveau.
Het is juist dat in genoemd document geen onderscheid wordt gemaakt tussen medewerkers op HBO-niveau en medewerkers op MBO-niveau. Uit het nalaten van het maken van dit onderscheid kan echter niet worden afgeleid dat met het oogmerk van vervalsing dat vermelden is nagelaten.
Hetzelfde geldt met betrekking tot de capaciteitsberekening ‘personele overhead’.
Dat alles laat onverlet, dat het overzicht D7/D95 onjuistheden ten aanzien van de genoemde personen bevat, zoals ook verklaard door verdachte (p. 413). Deze onjuistheden zijn echter van beperkte omvang en omvatten ook het nalaten van het vermelden van een medewerker (en daarmee het ten onrechte niet vermelden van capaciteit).
De rechtbank merkt enerzijds op, zoals reeds vermeld, dat de administratie en verantwoording van de SZL kennelijk slordig en onvoldoende professioneel heeft plaatsgevonden. Daarop duidt ook zowel de beperkte omvang van de onjuistheden op D7/D95 als het niet vermelden van een medewerker. De rechtbank constateert anderzijds dat uit het dossier en uit de ter terechtzitting verkregen informatie is gebleken dat de wijze waarop concreet verantwoording moest worden afgelegd verre van transparant was. Dat laat onverlet dat het op de weg van de SZL had gelegen om hierin zo nodig voldoende duidelijkheid te verkrijgen en om intern tijdig orde op zaken te stellen. Het feit dat de SZL hierin te kort is geschoten brengt echter niet mede dat zij heeft gehandeld met het oogmerk om op te lichten, noch dat de verdachte heeft gehandeld met het oogmerk om op te lichten. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken ten aanzien van het feit tenlastegelegd onder 2 primair en subsidiair.
4 De beslissing
De rechtbank:
Vrijspraak
- spreekt verdachte vrij van de tenlastegelegde feiten.
Dit vonnis is gewezen door mr. J. Wöretshofer, voorzitter, mr. R.M.M. Kleijkers en mr. I.T. Dautzenberg, rechters, in tegenwoordigheid van mr. J.M. Schuwirth, en is uitgesproken ter openbare terechtzitting op 26 juni 2009.
BIJLAGE I: De tenlastelegging
Aan de verdachte is ten laste gelegd dat
1.
Stichting Zwerfjongeren Limburg op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 januari 2005 tot en met 31 januari 2005, te Heerlen en/of te Oirsbeek (gemeente Schinnen), althans in het arrondissement Maastricht, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) opzettelijk
* een of meer (kopie) traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) betreffende het jaar 2004 met betrekking tot een of meer jongeren en/of personen en/of cliënten ([namen cliënten]) begeleid vanuit Begeleid Zelfstandig Wonen en/of
* een of meer (kopie) urenregistratie(s) en/of urenregistratieformulier(en) betreffende een of meer we(e)k(en) in de periode van week 40 tot en met 53 van het jaar 2004 met betrekking tot een of meer trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden (van Begeleid Zelfstandig Wonen en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg) ([namen personeelsleden]) (D97),
- elk zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen - (telkens) valselijk heeft opgemaakt en/of heeft vervalst immers heeft/hebben Stichting Zwerfjongeren Limburg en/of (een of meer van) haar mededader(s), toen daar (telkens) valselijk en/of in strijd met de waarheid -zakelijk weergegeven-
* op dat/die (kopie) traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) betreffende het jaar 2004 vermeld en/of doen of laten vermelden dat er een of meer activiteiten met betrekking tot de begeleiding van een of meer jongeren en/of personen en/of cliënten begeleid vanuit Begeleid Zelfstandig Wonen ([namen cliënten 2]) op een of meer tijdstip(pen) en/of op (een) bepaald(e) datum/data en/of van een bepaalde tijdsduur had(den) plaatsgevonden door een of meer trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden (van Begeleid Zelfstandig Wonen en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg), zulks terwijl in
werkelijkheid genoemde activiteit(en), zoals op die/dat (kopie) traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) vermeld,
- niet (of niet volledig) had/hadden plaatsgevonden en/of was/waren verricht voor/aan de in dat/die traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) genoemde perso(o)nen en/of cliënten en/of jongeren en/of
- niet op de vermelde datum/data was/waren verricht en/of had/hadden plaatsgevonden (daar deze datum/data verzonnen en/of onjuist zijn) en/of
- een kortere duur, althans niet de vermelde duur heeft/hebben gehad (daar de lengte van de activiteit en/of van de begeleiding aangepast en/of onjuist is) en/of
- niet door de/het vermelde trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden is/zijn verricht en/of
* op dat/die (kopie) urenregistratie(s) en/of urenregistratieformulier(en) betreffende een of meer we(e)k(en) in de periode van week 40 tot en met 53 van het jaar 2004 met betrekking tot een of meer trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden (van Begeleid Zelfstandig Wonen en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg) (o.a. [namen personeelsleden 2]) de begeleidingsminuten verhoogd en/of aangepast en/of meer begeleidingsminuten vermeld, dan in werkelijkheid verricht door
die/dat trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden,
zulks (telkens) met het oogmerk dat/die geschrift(en) als echt en onvervalst te gebruiken of een ander of anderen te doen gebruiken, tot het plegen van welk(e) bovenomschreven strafbare feit(en) verdachte (telkens) opdracht heeft gegeven en/of aan welke bovenomschreven verboden gedraging(en) verdachte (telkens) feitelijke leiding heeft gegeven;
(Bijlage(n) o.a. D40, D42, D43, D46, D48, D50, D52, D54, D56, D59, D62, D64, D69, D71, D77, D78, D97, D113, D114, D117, D119, D120, D121, D122, D130, D132, D142, D145, D150, D151 t/m D166)
subsidiair, althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden, dat:
Stichting Zwerfjongeren Limburg op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 januari 2005 tot en met 31 januari 2005, te Heerlen en/of te Oirsbeek (gemeente Schinnen), althans in het arrondissement Maastricht, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met hem, verdachte, en/of een ander of anderen, (telkens) opzettelijk
* een of meer (kopie) traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) betreffende het jaar 2004 met betrekking tot een of meer jongeren en/of personen en/of cliënten ([namen cliënten]) begeleid vanuit Begeleid Zelfstandig Wonen en/of
* een of meer (kopie) urenregistratie(s) en/of urenregistratieformulier(en) betreffende een of meer we(e)k(en) in de periode van week 40 tot en met 53 van het jaar 2004 met betrekking tot een of meer trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden (van Begeleid Zelfstandig Wonen en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg) ([namen personeelsleden]) (D97),
- elk zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen - (telkens) valselijk hebben opgemaakt en/of hebben vervalst, immers hebben Stichting Zwerfjongeren Limburg en hij, verdachte, en/of (een of meer van) hun mededader(s), toen daar (telkens) valselijk en/of in strijd met de waarheid -zakelijk weergegeven-
* op dat/die (kopie) traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) betreffende het jaar 2004 vermeld en/of doen of laten vermelden dat er een of meer activiteiten met betrekking tot de begeleiding van een of meer jongeren en/of personen en/of cliënten begeleid vanuit Begeleid Zelfstandig Wonen ([namen cliënten 2]) op een of meer tijdstip(pen) en/of op (een) bepaald(e) datum/data en/of van een bepaalde tijdsduur had(den) plaatsgevonden door een of meer trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden (van Begeleid Zelfstandig Wonen en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg), zulks terwijl in
werkelijkheid genoemde activiteit(en), zoals op die/dat (kopie) traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) vermeld,
-niet (of niet volledig) had/hadden plaatsgevonden en/of was/waren verricht voor/aan de in dat/die traject(en) en/of trajectplan(nen) en/of trajectverslag(en) en/of logboek(en) genoemde perso(o)nen en/of cliënten en/of jongeren en/of
-niet op de vermelde datum/data was/waren verricht en/of had/hadden plaatsgevonden (daar deze datum/data verzonnen en/of onjuist zijn) en/of
-een kortere duur, althans niet de vermelde duur heeft/hebben gehad (daar de lengte van de activiteit en/of van de begeleiding aangepast en/of onjuist is) en/of
-niet door de/het vermelde trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden is/zijn verricht en/of
* op dat/die (kopie) urenregistratie(s) en/of urenregistratieformulier(en) betreffende een of meer we(e)k(en) in de periode van week 40 tot en met 53 van het jaar 2004 met betrekking tot een of meer trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden (van Begeleid Zelfstandig Wonen en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg) (o.a. [namen personeelsleden 2]) de begeleidingsminuten verhoogd en/of aangepast en/of meer begeleidingsminuten vermeld, dan in werkelijkheid verricht door die/dat trajectbegeleider(s) en/of personeelslid/-leden,
zulks (telkens) met het oogmerk dat/die geschrift(en) als echt en onvervalst te gebruiken of een ander of anderen te doen gebruiken;
(Bijlage(n) o.a. D40, D42, D43, D46, D48, D50, D52, D54, D56, D59, D62, D64, D69, D71, D77, D78, D97, D113, D114, D117, D119, D120, D121, D122, D130, D132, D142, D145, D150, D151 t/m D166)
2.
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode vanaf 01 januari 2004 tot en met 27 oktober 2005 te Heerlen en/of te Oirsbeek (gemeente Schinnen), althans in het arrondissement Maastricht, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met de Stichting Pension Mijnzicht en/of de Stichting Zwerfjongeren Limburg en/of een ander of anderen, althans alleen, (telkens) met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen hetzij door het aannemen van een valse naam en/of van een valse hoedanigheid hetzij door een of meer listige kunstgrepen hetzij door een samenweefsel van verdichtsels, CZ (Actief in Gezondheid) en/of het Zorgkantoor Zuid-Limburg (hierna: Zorgkantoor) heeft bewogen tot de afgifte van een of meer geldbedrag(en) (AWBZ-gelden en/of subsidiegelden van in totaal ongeveer euro 799.936,- en/of euro 917.880,- en/of euro 981.935,-), in elk geval van enig goed, (ten behoeve van Begeleid Zelfstandig Wonen), hebbende hij, verdachte en/of (een of meer van) zijn mededader(s) alstoen aldaar (telkens)
met voren omschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid -
- een (valse/vervalste/onjuiste) (elekronische) budgetaanvraag 2004 inzake (Stichting) Pension Mijnzicht (waaronder Begeleid Zelfstandig Wonen) (waarin melding wordt gemaakt van een onjuiste personeelscapaciteit en/of van onjuiste (activiteits-/begeleidings-)uren voor Ondersteunende en/of Activerende Begeleiding) bij het Zorgkantoor en/of CZ ingediend en/of laten indienen (D13 blz 99 t/m 117) en/of
- een (vals/vervalst/onjuist) nacalculatieformulier 2004 (waarin melding wordt gemaakt van een onjuist aantal Ondersteunende en/of Activerende uren begeleiding) aan het Zorgkantoor en/of CZ laten toekomen (D/28) en/of
- de verantwoording van daadwerkelijk geleverde zorg richting het Zorgkantoor en/of CZ ten onrechte op basis van de geïndiceerde uren en/of maximale indicaties en/of onjuiste tijdsinvestering van het personeel gedaan en/of laten doen, terwijl de verantwoording op basis van de daadwerkelijk geleverde uren moest geschieden (D7 blz 1, 2) en/of
- een (verantwoordings-)formulier en/of een overzicht '2004 AWBZ uren PM-BZW' naar het Zorgkantoor en/of CZ verzonden en/of doen of laten verzenden (D7/D95),
* waarop/waarin melding wordt gemaakt van 70% van de arbeidscontracturen zonder dat er sprake is van een registratie op basis van daadwerkelijk geleverde Activerende en Ondersteunende begeleiding en/of
* waarop/waarin geen onderscheid wordt gemaakt inzake Begeleid Zelfstandig Wonen tussen medewerkers op HBO-niveau (die volgens het productieprotocol activerende begeleiding geven) en medewerkers op MBO-niveau (die ondersteunende begeleiding geven) en/of
* waarop/waarin een of meer personen voorkomen, die niet de functie van trajectbegeleider of SPW'er bekleden en/of hebben bekleed binnen het project Begeleid Zelfstandig Wonen en/of
* waarop/waarin een of meer personen worden vermeld, die niet werkzaam zijn geweest in 2004 bij het project Begeleid Zelfstandig Wonen, terwijl de in uren en in functies vastgestelde (AWBZ-)begeleiding door de (Stichting) Pension Mijnzicht (waaronder Begeleid Zelfstandig Wonen) en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg (waaronder Begeleid Zelfstandig Wonen) daadwerkelijk geleverd en geregistreerd moet worden om achteraf naar het Zorgkantoor en/of CZ aan te kunnen tonen, dat deze zorg ook daadwerkelijk geleverd is en/of dat de vooraf ontvangen AWBZ-gelden voor het leveren van Activerende en Ondersteunende begeleiding terecht zijn ontvangen en/of
- een goedkeurende (accountants-)verklaring van Ernst & Young omtrent het nacalculatieformulier 2004 verkregen, op basis van een of meer onjuist(e) en/of ontbrekend(e) stuk(ken) en/of bescheid(en) en/of onjuiste informatie van de Stichting Pension Mijnzicht en/of van de Stichting Zwerfjongeren Limburg en/of van de verdachte en/of een of meer van zijn mededader(s) (D95, D29 blz 1, 2) en/of
- een goedkeurende (accountants-)verklaring van Ernst & Young omtrent de verantwoording van daadwerkelijk geleverde zorg richting het Zorgkantoor en/of CZ (die op basis van een of meer onjuist(e) en/of onbrekend(e) stuk(ken) en/of bescheid(en) en/of onjuiste informatie is afgegeven door Ernst & Young), naar het Zorgkantoor en/of CZ verzonden en/of doen of laten verzenden (D29 blz 1, 2) en/of
- een of meer vierwekelijkse rapportage(s) (o.a. D/20) (waarin melding wordt gemaakt van de maximale indicatie voor een cliënt) verzonden en/of doen of laten verzenden naar het Zorgkantoor en/of CZ, terwijl er een rapportage naar het Zorgkantoor en/of CZ diende plaats te vinden op basis van daadwerkelijk geleverde uren middels de aanwezige (niet gecorrigeerde) trajectplannen en/of urenregistraties volgens de beleidsregels en/of -beleidsinstructies en/of afspraken,
waardoor CZ (Actief in Gezondheid) en/of het Zorgkantoor (telkens) werd(en) bewogen tot bovenomschreven afgifte(s);
subsidiair, althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden, dat:
Stichting Pension Mijnzicht en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode vanaf 01 januari 2004 tot en met 27 oktober 2005 te Heerlen en/of te Oirsbeek (gemeente Schinnen), althans in het arrondissement Maastricht, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen hetzij door het aannemen van een valse naam en/of van een valse hoedanigheid hetzij door een of meer listige kunstgrepen hetzij door een samenweefsel van verdichtsels, CZ (Actief in Gezondheid) en/of het Zorgkantoor Zuid-Limburg (hierna: Zorgkantoor) heeft/hebben bewogen tot de afgifte van een of meer geldbedrag(en) (AWBZ-gelden en/of subsidiegelden van in totaal ongeveer euro 799.936,- en/of euro 917.880,- en/of euro 981.935,-), in elk geval van enig goed, (ten behoeve van Begeleid Zelfstandig Wonen), hebbende Stichting Pension Mijnzicht en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg en/of (een of meer van) haar/hun mededader(s) alstoen aldaar (telkens) met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid -
- een (valse/vervalste/onjuiste) (elekronische) budgetaanvraag 2004 inzake (Stichting) Pension Mijnzicht (waaronder Begeleid Zelfstandig Wonen) (waarin melding wordt gemaakt van een onjuiste personeelscapaciteit en/of van onjuiste (activiteits-/begeleidings-)uren voor Ondersteunende en/of Activerende Begeleiding) bij het Zorgkantoor en/of CZ ingediend en/of laten indienen (D13 blz 99 t/m 117) en/of
- een (vals/vervalst/onjuist) nacalculatieformulier 2004 (waarin melding wordt gemaakt van een onjuist aantal Ondersteunende en/of Activerende uren begeleiding) aan het Zorgkantoor en/of CZ laten toekomen (D/28) en/of
- de verantwoording van daadwerkelijk geleverde zorg richting het Zorgkantoor en/of CZ ten onrechte op basis van de geïndiceerde uren en/of maximale indicaties en/of onjuiste tijdsinvestering van het personeel gedaan en/of laten doen, terwijl de verantwoording op basis van de daadwerkelijk geleverde uren moest geschieden (D7 blz 1, 2) en/of
- een (verantwoordings-)formulier en/of een overzicht '2004 AWBZ uren PM-BZW' naar het Zorgkantoor en/of CZ verzonden en/of doen of laten verzenden (D7/D95),
* waarop/waarin melding wordt gemaakt van 70% van de arbeidscontracturen zonder dat er sprake is van een registratie op basis van daadwerkelijk geleverde Activerende en Ondersteunende begeleiding en/of
* waarop/waarin geen onderscheid wordt gemaakt inzake Begeleid Zelfstandig Wonen tussen medewerkers op HBO-niveau (die volgens het productieprotocol activerende begeleiding geven) en medewerkers op MBO-niveau (die ondersteunende begeleiding geven) en/of
* waarop/waarin een of meer personen voorkomen, die niet de functie van trajectbegeleider of SPW'er bekleden en/of hebben bekleed binnen het project Begeleid Zelfstandig Wonen en/of
* waarop/waarin een of meer personen worden vermeld, die niet werkzaam zijn geweest in 2004 bij het project Begeleid Zelfstandig Wonen, terwijl de in uren en in functies vastgestelde (AWBZ-)begeleiding door de (Stichting) Pension Mijnzicht (waaronder Begeleid Zelfstandig Wonen) en/of Stichting Zwerfjongeren Limburg (waaronder Begeleid Zelfstandig Wonen) daadwerkelijk geleverd en geregistreerd moet worden om achteraf naar het Zorgkantoor en/of CZ aan te kunnen tonen, dat deze zorg ook daadwerkelijk geleverd is en/of dat de vooraf ontvangen AWBZ-gelden voor het leveren van Activerende en Ondersteunende begeleiding terecht zijn ontvangen en/of
- een goedkeurende (accountants-)verklaring van Ernst & Young omtrent het nacalculatieformulier 2004 verkregen, op basis van een of meer onjuist(e) en/of ontbrekend(e) stuk(ken) en/of bescheid(en) en/of onjuiste informatie van de Stichting Pension Mijnzicht en/of van de Stichting Zwerfjongeren Limburg en/of van een of meer van haar/hun mededader(s) (D95, D29 blz 1, 2) en/of
- een goedkeurende (accountants-)verklaring van Ernst & Young omtrent de verantwoording van daadwerkelijk geleverde zorg richting het Zorgkantoor en/of CZ (die op basis van een of meer onjuist(e) en/of onbrekend(e) stuk(ken) en/of bescheid(en) en/of onjuiste informatie is afgegeven door Ernst & Young), naar het Zorgkantoor en/of CZ verzonden en/of doen of laten verzenden (D29 blz 1, 2) en/of
- een of meer vierwekelijkse rapportage(s) (o.a. D/20) (waarin melding wordt gemaakt van de maximale indicatie voor een cliënt) verzonden en/of doen of laten verzenden naar het Zorgkantoor en/of CZ, terwijl er een rapportage naar het Zorgkantoor en/of CZ diende plaats te vinden op basis van daadwerkelijk geleverde uren middels de aanwezige (niet gecorrigeerde) trajectplannen en/of urenregistraties volgens de beleidsregels en/of -beleidsinstructies en/of afspraken,
waardoor CZ (Actief in Gezondheid) en/of het Zorgkantoor (telkens) werd(en) bewogen tot bovenomschreven afgifte(s), tot het plegen van welk(e) bovenomschreven strafbare feit(en) verdachte (telkens) opdracht heeft gegeven en/of aan welke bovenomschreven verboden
gedraging(en) verdachte (telkens) feitelijke leiding heeft gegeven.