Uitspraak
RECHTBANK MAASTRICHT
Sector Civiel
Vonnis : 11 februari 2004
Zaaknummer : 84420 / HA ZA 03-549
De meervoudige kamer, belast met de behandeling van burgerlijke zaken, heeft het navolgende vonnis gewezen in de zaak van:
DE STAAT DER NEDERLANDEN (Ministerie van Verkeer en Waterstaat),
waarvan de zetel is gevestigd te Den Haag,
eiser,
procureur mr. CH.M.E.M. Paulussen,
advocaat mr. J.J. van der Helm te Den Haag;
tegen:
de naamloze vennootschap FORUM SCHADEVERZEKERING MAATSCHAPPIJ N.V.,
gevestigd te Maastricht,
gedaagde,
procureur mr. F.G.F.M. Tripels,
advocaat mr. M.E. Franke te Voorburg.
1. Het verloop van de procedure
Eiser, hierna te noemen "de Staat", heeft gedaagde, hierna te noemen "Forum", gedagvaard voor deze rechtbank en gesteld en geconcludeerd als in die dagvaarding vermeld. Bij die dagvaarding zijn producties overgelegd. Forum heeft daarna onder het overleggen van producties geantwoord.
Op de voet van artikel 131 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is een comparitie na antwoord gelast. Van het verhandelde ter comparitie is proces-verbaal opgemaakt, dat zich bij de stukken bevindt.
Ten slotte hebben partijen vonnis gevraagd op het rechtbankdossier. De uitspraak van het vonnis is nader bepaald op heden.
2. Het geschil
2.1 Op 9 december 2001 is een anderhalf jaar oude personenauto van het merk Opel Vectra met kenteken [XX-YY-ZZ], toebehorende aan ene [M. ] en ten tijde van het ongeval terzake wettelijke aansprakelijkheid verzekerd bij Forum, uitgebrand nadat de auto tot stilstand was gebracht op de vluchtstrook van rijksweg 67 ter hoogte van Mierlo (hectometerpaal 31,2). De oorzaak van de brand is onbekend gebleven. De betreffende weg wordt beheerd door de Staat. Door de brand is schade ontstaan aan het wegdek ter plaatse. De Staat heeft het wegdek dus moeten (doen) herstellen voor een bedrag van € 8.056,23.
2.2 De Staat stelt primair dat [M. ] aansprakelijk is voor de schade op grond van artikel 185 Wegenverkeerswet 1994 (WVW), aangezien deze is veroorzaakt door het in brand raken van het motorvoertuig, hetgeen volgens de Staat een verkeersongeval is in de zin van genoemd artikel. Aan [M. ] komt geen beroep op overmacht toe omdat er sprake is van een eigen gebrek van het motorvoertuig.
Subsidiair stelt de Staat dat er sprake is van een onrechtmatige daad die op grond van de verkeersopvattingen voor rekening van [M. ] komt (artikel 6:162 lid 3 BW) omdat [M. ] door deelname aan het verkeer met een auto met een (verborgen) gebrek het risico in het leven heeft geroepen dat aan anderen schade zou worden toegebracht. Bij verwezenlijking van dit risico komt deze schade voor rekening van [M. ], ook indien [M. ] geen weet van het gebrek zou hebben gehad of kunnen hebben gehad, aldus de Staat.
2.3 De Staat heeft op grond van het vorenstaande gevorderd dat Forum bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, zal worden veroordeeld om tegen finale kwijting aan hem te betalen:
- een bedrag van € 8.056,23;
- de wettelijke rente over € 8.056,23 vanaf 9 december 2001 tot 1 juni 2003, zijnde € 856,84;
- een bedrag van € 321,66 wegens buitengerechtelijke incassokosten (€ 662,- minus een bedrag ad € 340,34 voor
administratiekosten dat reeds in de schadebegroting is opgenomen;
- te vermeerderen met de wettelijke rente over € 8.625,24 vanaf 1 juni 2003 tot aan de dag der algehele voldoening;
- te vermeerderen met de wettelijke rente over € 321,66 vanaf 2 juni 2003 tot aan de dag der algehele voldoening;
het een en ander met veroordeling van Forum in de kosten van de procedure.
2.4 Forum voert verweer hetwelk - samengevat en voorzover thans van belang - het volgende inhoudt.
Artikel 185 WVW is niet van toepassing omdat het door een onbekende oorzaak uitbranden van een auto, zonder dat dit voor het overige verkeer gevaar oplevert, gelet op de Parlementaire Geschiedenis van de WVW, niet valt onder de reikwijdte van het begrip "verkeersongeval".
Ook is [M. ] volgens Forum in het onderhavige geval - van schade zonder schuld aan de zijde van een der partijen - op grond van verkeersopvattingen niet aansprakelijk voor bedoelde schade, ten eerste omdat zij dit afleidt uit de omstandigheid dat de wetgever er voor heeft gekozen om in artikel 6:173 lid 3 BW risicoaansprakelijkheid voor motorvoertuigen uitdrukkelijk uit te sluiten en ten tweede omdat er in geval van toerekening op grond van verkeersopvattingen in de jurisprudentie altijd sprake is van omstandigheden samenhangend met persoon of risicosfeer van veroorzaker die een rol spelen bij het veroorzaken van de schade.
3. De beoordeling
3.1 De eerste vraag die partijen verdeeld houdt, is of er in het onderhavige geval sprake is van een verkeersongeval in de zin van artikel 185 WVW. De rechtbank is van oordeel dat deze vraag ontkennend beantwoord moet worden en overweegt daartoe het volgende.
De term "verkeersongeval" in artikel 185 WVW is bij de wijziging van de Wegenverkeerswet in 1994 in de plaats gekomen van de in artikel 31 WVW gebezigde woorden "een botsing, aan- of overrijding met een motorvoertuig", waaronder tevens moet worden begrepen "een ongeval ontstaan bij gelegenheid van enige handeling ter voorkoming van een botsing, aan- of overrijding" . Volgens de parlementaire geschiedenis heeft de wetgever met genoemde wetswijziging niet beoogd een inhoudelijke wijziging in het begrip verkeersongeval aan te brengen. Weliswaar is het begrip sindsdien in de jurisprudentie enigszins verruimd doch niet in die mate dat een gebeurtenis als een niet door een aanrijding of ten gevolge van verkeersdeelname veroorzaakte ontvlamming van een motorvoertuig dat op de vluchtstrook staat, dat niet (meer) aan het verkeer deelneemt en geen gevaar voor andere verkeersdeelnemers oplevert, zou vallen onder de reikwijdte van het begrip verkeersongeval.
3.2 Tussen partijen staat vast dat er van een gebrek aan onderhoud van de auto door [M. ] geen sprake is geweest. Nu er door de Staat geen andere feiten of omstandigheden zijn aangevoerd die wijzen op schuld van [M. ] noch de rechtbank hiervan is gebleken, kan Forum niet op die grond aansprakelijk worden gehouden.
3.3 Ter comparitie is door de Staat aangevoerd dat in een inmiddels ingetrokken wetsvoorstel de intrekking van het derde lid van artikel 6:173 BW, dat risicoaansprakelijkheid voor motorvoertuigen expliciet uitsluit, was voorzien. Bij de intrekking van bedoeld wetsvoorstel bestond op het punt van de intrekking van de genoemde bepaling geen verschil van mening. Voor zover de Staat zijn vordering mede op (de te verwachten wijziging van) dit wetsartikel baseert, overweegt de rechtbank dat nu artikel 6:173 BW ondanks de voorgenomen wetswijziging onverminderd van kracht is, de rechtbank deze bepaling bij haar beoordeling als uitgangspunt dient te nemen. Gelet op de uitdrukkelijke uitsluiting van motorvoertuigen kan geen sprake zijn van een op artikel 6:173 BW gegronde risicoaansprakelijkheid aan de zijde van [M. ] voor de schade van de Staat.
3.4 Resteert de vraag of [M. ] jegens de Staat aansprakelijk is op grond van artikel 6:162 lid 3 en de beschadiging van het wegdek aan [M. ] kan worden toegerekend krachtens verkeersopvattingen, omdat - zoals de Staat ter comparitie heeft gesteld - [M. ] als bezitter van een auto met een (verborgen) gebrek het risico van schade voor anderen in het leven heeft geroepen door met deze auto te rijden. De rechtbank overweegt op dit punt als volgt. Gesteld noch gebleken is dat er sprake is van bijzondere omstandigheden met betrekking tot het gedrag of de persoon van [M. ], welke omstandigheden er bijvoorbeeld op zouden kunnen wijzen dat door dit gedrag eenzijdig een risico in het leven is geroepen dat uitgaat boven het algemene risico dat met deelname aan het verkeer samenhangt, terwijl evenmin gesteld of gebleken is dat [M. ] enige veiligheidsnorm heeft geschonden strekkende ter voorkoming van de schade. Tussen partijen staat integendeel vast dat [M. ] al hetgeen redelijkerwijze van hem kon worden gevergd heeft gedaan, in de vorm van het onderhouden van zijn auto, om een gebrek aan zijn auto te voorkomen. Er is derhalve sprake van een situatie dat, afgezien van de omstandigheid dat hij eigenaar en gebruiker van de betreffende auto was, "niets tegen [M. ] pleit". Voorts geldt dat de schade is ontstaan bij regulier gebruik door [M. ] van de weg, dat sprake is van relatief beperkte materiële schade aan het wegdek en dat de weg toebehoort aan de Staat, terwijl de Staat als wegbeheerder de verplichting heeft met gemeenschapsmiddelen, waaronder (motorrijtuigen)belasting, het wegdek te onderhouden. Dit alles in overweging nemend is de rechtbank van oordeel dat niet kan worden gezegd [M. ] op grond van de verkeersopvattingen ingevolge artikel 6:162 lid 3 aansprakelijk is voor de door de Staat geleden schade. De ontwikkelingen aangaande artikel 6:173 BW zoals weergegeven in overweging 3.3 leiden op dit punt niet tot een ander oordeel van de rechtbank.
3.5 Het vorenstaande brengt met zich dat de vordering van de Staat moet worden afgewezen en dat de Staat als de in het ongelijk gestelde partij de kosten van dit geding dient te dragen.
4. De beslissing
De rechtbank:
wijst het gevorderde af;
veroordeelt de Staat in de kosten van het geding aan de zijde van Forum gerezen, tot aan deze uitspraak begroot op € 245,- aan griffierecht en € 661,- voor salaris procureur.
Dit vonnis is gewezen door mr. L.J. de Kerpel-van de Poel, mr. P.E. de Kort en mr. I.M. Etman, rechters, en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier.
RvdV