3.3Het oordeel van de rechtbank
De ouders van [slachtoffer] hebben namens haar
aangiftegedaan en onder meer - zakelijk weergegeven - het volgende verklaard:
Onze dochter [slachtoffer] (geboren op [geboortedatum] ) heeft een verstandelijke beperking (syndroom van Down) en is woonachtig bij [zorginstelling] te Maastricht. Je kunt aan [slachtoffer] zien dat ze het syndroom van Down heeft, omdat ze ook de uiterlijke kenmerken heeft. Ik, vader, houd toezicht op haar social media account en zag gisteren op haar Facebook Messenger dat ze bevriend en aan het chatten was met een persoon die in zijn account de naam [verdachte] had staan. Ik zag dat deze [verdachte] bij zijn profiel had staan dat hij bestuurslid en vrijwilliger was bij [naam 1] (een andere naam voor [zorginstelling] ). Ik bekeek vervolgens de chatgesprekken die [slachtoffer] voerde met deze [verdachte] en zag toen dat deze man haar vroeg om foto’s te maken.
V: Hoe oud is [slachtoffer] ?
Antwoord moeder: 24 jaar oud. Qua gedrag schat ik haar in op het einde van de pubertijd.
Antwoord vader: [slachtoffer] heeft twee zussen, een oudere en een jongere, ze heeft altijd willen hebben wat zij hadden.
Antwoord moeder: [slachtoffer] wil graag het leven wat haar zussen ook hebben, een vriendje en zo.
[slachtoffer]heeft - zakelijk weergegeven - het volgende verklaard:
Toen dinsdag hebben we nog geappt. Gewoon normaal. Ik had gezegd dat ik ging werken. Toen kwam ik thuis, toen kwam hij thuis en toen had hij gezegd maak maar foto’s. Dus ik heb dat ook gedaan. Ik dacht er niet bij na.
[slachtoffer]is in de kindvriendelijke studio bij de politie gehoord. Hetgeen zij daarin over de foto’s heeft verklaard, is door de politie als volgt samengevat:
De foto’s werden via Messenger verzonden. [slachtoffer] heeft 3 foto’s gestuurd aan [verdachte] . [slachtoffer] was thuis bij [zorginstelling] toen de foto’s gemaakt werden. [verdachte] had aan [slachtoffer] gevraagd om de naaktfoto’s te sturen. [slachtoffer] dacht er niet bij na maar vond de vraag wel heftig. Ze denkt dat [verdachte] dit vroeg omdat zij hartjes had gestuurd en [verdachte] ook hartjes stuurde. [slachtoffer] heeft de foto’s van haarzelf gemaakt bij het douchen.
De
telefoonvan het slachtoffer werd door de politie digitaal forensisch onderzocht. Op de telefoon werden de volgende meldingen van Facebook Messenger aangetroffen, die waren opgeslagen in een database:
[verdachte] : Oeps (26-11-2024 18:49:39)
[verdachte] : Schatje (smiley) (26-11-2024 18:47:10)
[verdachte] : Ik heb ook een filmpje voor je (26-11-2024 18:43:30)
[verdachte] : Maak eens een filmpje als je jezelf vingert (26-11-2024 18:43:40)
[verdachte] : Klaar met douchen (26-11-2024 18:43:30)
[verdachte] : Jouw poesje is mmmmmmmmmmm (26-11-2024 18:35:50)
[verdachte] : Lekker schatje (smiley) (26-11-2024 18:35:41)
[verdachte] : Mmmmmm (26-11-2024 18:33:08)
[verdachte] : Wil je me warmen (26-11-2024 18:30:19)
[verdachte] : Jou lekker vast houden (26-11-2024 18:30:08)
[verdachte] : Ik wil met je strelen (26-11-2024 18:29:11)
[verdachte] : Niet gelezen (26-11-2024 18:28:58)
[verdachte] : Drie emoticons van lippen/mondjes/kusjes (26-11-2024 17:32:49)
[verdachte] : Lieve vriendin (26-11-2024 17:14:36)
[verdachte] : Twee hartjes (26-11-2024 17:14:19)
[verdachte] : Je moet het pas verwijderen als ik het gelezen heb (26-11-2024 17:11.44)
[verdachte] : Wat heb je gestuurd (26-11-2024 17:11:24)
[verdachte] : Zit je in de bus (emoticon bus) (26-11-2024)
[verdachte] : Goedzo (26-11-2024 16:33:32)
[verdachte] : Klaar met werken? (26-11-2024 16:33:08)
[verdachte] : Sent a sticker (26-11-2024 15:04:29)
[verdachte] : Goedemorgen (26-11-2024 09:17:22)
[verdachte] : Emoticon duimpje (25-11-2024 21:57:00)
[verdachte] : Ben je geschoren? (25-11-2024 21:56:58)
[verdachte] : Ik wil jou (25-11-2024 21:50:37)
[verdachte] : Geantwoord: Mmmmm (25-11-2024 21:50:08)
[verdachte] : Stuurikje ook een foto (25-11-2024 21:49:29)
[verdachte] : Stuur eens een foto (25-11-2024 21:49:08)
[verdachte] : Lekker in mijn broek? (25-11-2024 21:43:32)
[verdachte] : Wat zou ik nu graag bij je zijn (25-11-2024 21:38:38)
[verdachte] : Vier emoticons van lippen/mondjes/kusjes (25-11-2024 21:26:38)
[verdachte] : Hier kun je alles wat je verzendt verwijderen, dan kan niemand iets lezen (25-11-2024 21:23:43)
[verdachte] : Vier emoticons van lippen/mondjes/kusjes (25-11-2024 21:21:25)
[verdachte] : Je bent mooi (emoticon die lacht) (25-11-2024 21:20:51)
[verdachte] : Knapperd (emoticon met hartjes) (25-11-2024 21:15:48)
[verdachte] : Sent a GIF (25-11-2024 21:15:32)
[verdachte] : Test (25-11-2024 19:51.44)
[verdachte] : Sent a photo. (25-11-2024 19:48:37)
[verdachte] : Sent a photo. (25-11-2024 18:19:47)
[verdachte] : Sent a photo. (25-11-2024 18:19:47)
[verdachte] : Sent a photo. (25-11-2024 18:19:47)
[verdachte] : Sent a photo. (25-11-2024 18:19:45)
[verdachte] : Sent a photo. (25-11-2024 18:19:45)
1. Foto slachtoffer [slachtoffer] met een naakt bovenlijf voor badkamertegels:
De “created” datum van de foto betreft: 26 november 2024 18:33:31.
Ik zag dat het slachtoffer aan het lachen was;
Ik zag dat haar lippen scheurtjes hadden;
Ik zag dat het slachtoffer naar beneden keek;
Ik zag dat het haar van het slachtoffer in een paardenstaart was opgestoken met een roze scrunchie;
Ik zag dat het slachtoffer haar bovenlijf naakt was;
Ik zag de tepels van het slachtoffer.
2. Foto slachtoffer [slachtoffer] met een naakt/ontbloot bovenlijf (foto 1):
De “created" datum van de foto betreft 25 november 2024 21:55:59.
Het betreft dezelfde foto van het slachtoffer die is aangetroffen in de telefoon van de verdachte;
Ik zag dat het slachtoffer bruine losse lange haren had;
Ik zag dat het slachtoffer om haar nek een groene sjaal had;
Ik zag dat het slachtoffer lacht en naar beneden keek;
Ik zag de borsten van het slachtoffer;
Ik zag de tepels van het slachtoffer;
Ik zag dat het slachtoffer vanaf haar middel een doek om had.
3. Foto slachtoffer [slachtoffer] met een naakt/ontbloot bovenlijf (foto 2):
De “created” datum van de foto betreft 25 november 2024 21:54:31.
Ik zag dat het slachtoffer bruine losse lange haren had;
Ik zag dat het slachtoffer om haar nek een groene sjaal had;
Ik zag dat het slachtoffer lacht en naar beneden keek;
Ik zag dat de foto lijkt op foto 1, maar dat het slachtoffer net een andere gezichtsuitdrukking heeft;
Ik zag de borsten van het slachtoffer;
Ik zag de tepels van het slachtoffers;
Ik zag dat het slachtoffer vanaf haar middel een doek om had.
4. Foto benen en lichaamsgedeelte:
De “created” datum van de foto betreft 26 november 2024 18:32:52.
Ik zag twee blote benen;
Ik zag dat de benen gespreid waren;
Ik zag lange zwarte schaamharen;
Ik zag over de schaamharen een stuk lichaamsdeel.
De
verdachteheeft bij de politie in zijn eerste verhoor op donderdag 28 november 2024 - zakelijk weergegeven - onder meer het volgende verklaard:
[slachtoffer] is op een gegeven moment bij ons op de instelling gekomen waar ik vrijwilliger ben en dat heet [zorginstelling] , [naam 1] .
V: Wat is [slachtoffer] voor een meisje of vrouw?
A: Meisje, ze is een hele lieve meid, maar dat zijn alle mensen met het Down Syndroom
vind ik.
De
verdachteheeft bij de politie in zijn tweede verhoor op 26 februari 2025 - zakelijk weergegeven - onder meer het volgende verklaard:
V: Hoe ging dat chatten verder?
A: Het ging van kwaad tot erger. Ik heb haar gevraagd wat te sturen. Dat heeft ze ook gedaan. Ze heeft naaktfoto's gestuurd van zichzelf voordat ze ging douchen.
V: Wat stuurde [slachtoffer] naar jou voor naaktfoto's?
A: Eerst van haar bovenlichaam. En daarna nog 2 foto's voordat ze onder de douche ging. Van haar onderlichaam en bovenlichaam. Ik heb die foto's niet opgeslagen.
V: Wat zag je op de foto van haar bovenlichaam?
A: Haar borsten.
V: En de andere twee foto's?
A: Daar was ze helemaal naakt, blote borsten en haar onderlichaam, haar vagina.
De politieheeft op 25 juni 2025 telefonisch contact gehad met de moeder van het slachtoffer over de verstandelijke beperking van haar dochter. Verbalisant Van Hout relateerde onder meer als volgt:
Ik hoorde dat mevrouw [naam 2] tegen mij zei dat haar dochter [slachtoffer] het syndroom van Down heeft en zeer beïnvloedbaar is en daarom ook niet alleen naar buiten mag. Ik hoorde dat ze zei dat [slachtoffer] in feite een kind is en als iemand aan [slachtoffer] zou vragen: “ga je met me mee?” dat [slachtoffer] dit dan ook zou doen en hier geen weerstand tegen kan bieden. Ik hoorde dat mevrouw [naam 2] zei dat [slachtoffer] een “leerbaar-weerbaar” training volgt omdat [slachtoffer] onvoldoende haar grenzen kan aangeven naar mensen toe en dat [slachtoffer] ook op sociale media niet haar grenzen kan aangeven.
Partiële vrijspraak
Van ‘seksuele handelingen’ in de zin van artikel 241 van het Wetboek van Strafrecht (Sr) kan volgens vaste rechtspraak worden gesproken wanneer het de aanraking van een seksueel lichaamsdeel betreft, of een aanraking die in het licht van de context waarin zij plaatsvindt een seksuele strekking krijgt.
De rechtbank acht niet bewezen hetgeen de verdachte onder de eerste twee gedachtestreepjes ten laste is gelegd. [slachtoffer] verklaarde dat de verdachte haar op de mond wilde zoenen en zij haar hoofd wegdraaide zodat de zoen op haar wang terechtkwam; de verdachte heeft verklaard dat hij haar op haar voorhoofd, tussen haar wenkbrauwen heeft gezoend. [slachtoffer] heeft verklaard over strelen van haar bovenbeen; de verdachte heeft verklaard dat hij zijn hand op haar knie heeft gelegd. Weliswaar heeft de verdachte aldus bekend dat hij [slachtoffer] heeft gezoend en haar been heeft aangeraakt, maar deze aanrakingen zijn noch naar de aard van de lichaamsdelen (voorhoofd/wang, bovenbeen/knie) noch in het licht van de context (in de grotten, in een restaurant) zonder meer aan te merken als handelingen van seksuele aard. Dat de chatgesprekken die kort hierop volgden de handelingen een andere kleuring hebben gegeven, doet hieraan niet af. De verdachte zal van de voornoemde gedragingen partieel worden vrijgesproken.
Bewijsoverweging
Wel acht de rechtbank bewezen dat de verdachte [slachtoffer] heeft benaderd via Facebook Messenger en dat hij haar ertoe heeft gebracht foto’s van haar ontblote borsten en vagina te maken en aan hem toe te sturen. Daarmee vallen de gedragingen onder het derde gedachtestreepje onder artikel 241, eerste lid, Sr.
Opzetaanranding
Opzetaanranding, strafbaar gesteld in artikel 241 Sr heeft betrekking op situaties waarin de dader opzettelijk de ontbrekende wil bij de ander negeert of voor lief neemt. Daarbij kan sprake zijn van vol opzet of de ondergrens van de opzetvariant voorwaardelijk opzet. In dat laatste geval heeft de dader bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat de desbetreffende seksuele handelingen plaatsvinden terwijl bij de ander de wil daartoe ontbreekt.
Ontbreken van de wil
De rechtbank dient daartoe te beoordelen of de wil ten aanzien van het seksuele contact ontbrak bij [slachtoffer] . De rechtbank overweegt als volgt.
Onder het ontbreken van de wil valt meer dan seksueel contact tegen de wil. Het omvat naast situaties waarin expliciet is gemaakt dat de ander niet wil, ook situaties waarin duidelijk waarneembare indicaties aanwezig zijn voor de afwezigheid van enige vrije positieve wilsuiting bij de ander. Bij een ander moet hetzij mondeling, hetzij door een duidelijke responsieve houding blijken van een positieve wilsuiting ter zake. Van een ontbrekende wil is in elk geval sprake als de ander een zodanige verstandelijke handicap heeft dat deze niet of onvolkomen in staat is een wil te bepalen of kenbaar te maken omtrent de seksuele handelingen of daartegen weerstand te bieden. Blijkens de geschiedenis van de totstandkoming van deze bepaling heeft de wetgever niet absoluut willen verbieden dat volwassenen met een verstandelijke beperking seksuele contacten hebben. De beoordeling van de vraag of een dergelijke persoon in staat is zijn wil omtrent seksuele handelingen te bepalen hangt af van de verstandelijke vermogens als zodanig, maar daarbij dienen ook de overige omstandigheden van het geval mede in ogenschouw genomen te worden. Daarbij kan (bijvoorbeeld) betekenis toekomen aan de relatie tussen de betreffende persoon en de verdachte, de vraag of sprake is van ongelijke machtsverhoudingen of overrompelend gedrag van de verdachte en de mate van de verstandelijke beperking in samenhang met de vraag in hoeverre de verstandelijk beperkte persoon in staat is zijn wil te uiten.
In deze zaak is het volgende van belang. [slachtoffer] was een destijds 24-jarige vrouw met het syndroom van Down, die afhankelijk was van zorg en begeleiding. Hoewel objectieve gegevens ontbreken over de mate van haar verstandelijke beperking, hebben beide ouders verklaard dat [slachtoffer] ten tijde van de feiten geestelijk functioneerde op het niveau van een adolescent. Ten tijde van de feiten bestond een hulpverlenings- of zorgrelatie tussen de verdachte en [slachtoffer] . [slachtoffer] verbleef als cliënte bij [zorginstelling] waar de verdachte als vrijwillige begeleider werkzaam was. De verdachte was destijds 71 jaar oud.
Op grond van de afhankelijkheid van [slachtoffer] jegens de verdachte als begeleider, en het uit het leeftijdsverschil en verschil in geestelijke ontwikkeling voortkomende overwicht dat de verdachte over [slachtoffer] had, komt de rechtbank tot het oordeel dat tussen hen een ongelijke machtsverhouding bestond, waarbinnen [slachtoffer] niet in staat was op seksueel vlak haar grenzen te bewaken en haar wil kenbaar te maken.
De rechtbank acht derhalve bewezen dat bij [slachtoffer] de wil ontbrak als bedoeld in artikel 241 Sr.
Opzet
De verdachte was van al het vorenstaande op de hoogte. Hij wist dat [slachtoffer] het syndroom van Down heeft en dat zij afhankelijk van hem was. Een duidelijke positieve wilsuiting bij [slachtoffer] is uitgebleven, waardoor de verdachte had moeten afzien van seksueel contact. Alle signalen dat [slachtoffer] niet volledig haar wil kon bepalen met betrekking tot het seksuele contact of weerstand kon bieden tegen de handelingen heeft de verdachte eenvoudigweg genegeerd. Zelfs wanneer de verdachte er blindelings vanuit zou zijn gegaan dat het seksuele contact zich aanvankelijk vrijwillig zou hebben ontwikkeld, had hij bij [slachtoffer] moeten verifiëren of zij het seksuele contact wel wilde voortzetten en daarbij de afhankelijkheidssituatie zwaar moeten laten meewegen. Door dit na te laten, heeft de verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat bij [slachtoffer] de wil hiertoe ontbrak.
Concluderend acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte [slachtoffer] , die zich als cliënte aan verdachtes hulp en zorg had toevertrouwd, opzettelijk heeft aangerand door haar seksuele handelingen te laten verrichten met zichzelf, terwijl bij haar daartoe de wil ontbrak.
Feit 2
De rechtbank acht het onder feit 2 ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen. Omdat de verdachte het feit ondubbelzinnig heeft bekend en door of namens hem geen vrijspraak is bepleit, volstaat de rechtbank overeenkomstig artikel 359, derde lid van het Wetboek van Strafvordering, met een opgave van de bewijsmiddelen, te weten:
- de bekennende verklaring van de verdachte ter terechtzitting van 29 oktober 2025;
- de verklaring van [slachtoffer] ;
- de beschrijving van de foto die is aangetroffen op de telefoon van [slachtoffer] .
Bewijsoverweging
Op de telefoon van het slachtoffer is één foto aangetroffen van de ontblote penis van de verdachte. De verdachte heeft ter zitting bekend dat hij één foto waarop zijn ontblote penis is te zien, aan [slachtoffer] heeft verstuurd. De rechtbank acht op basis daarvan wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte haar eenmaal - en niet meermalen - een visuele weergave die aanstotelijk is voor de eerbaarheid heeft toegezonden.