Uitspraak
vonnis
RECHTBANK LIMBURG
Burgerlijk recht
Zittingsplaats Maastricht
zaaknummer / rolnummer: C/03/308174 / HA ZA 22-345
Vonnis van 13 december 2023
in de zaak van
1. maatschap naar burgerlijk recht
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 1],
gevestigd te [vestigingsplaats 1] ,
en haar maten,
en haar maten,
2.
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 2],
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 2],
wonend te [woonplaats] ,
3.
[eiser in conventie, verweerder in reconventie sub 3],
[eiser in conventie, verweerder in reconventie sub 3],
wonend te [woonplaats] ,
4.
[eiser in conventie, verweerder in reconventie sub 4],
[eiser in conventie, verweerder in reconventie sub 4],
wonend te [woonplaats] ,
eisers in conventie,
verweerders in reconventie,
advocaat mr. S.A. van Snippenburg,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie],
gevestigd te [vestigingsplaats 2] ,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. C.A. Offermans.
Partijen zullen hierna [eisers in conventie, verweerders in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met de producties 1 tot en met 17,
- de conclusie van antwoord in conventie en van eis in reconventie met de producties 1 tot en met 5,
- de dagbepaling van de mondelinge behandeling,
- de conclusie van antwoord in reconventie,
- de door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] ingediende akte van eiswijziging,
- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 13 juli 2023,
- de spreekaantekeningen van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] .
2.De feiten
2.1.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] exploiteren een akker- en loonbedrijf. Zij maken gebruik van (zware) landbouwvoertuigen die zij stallen op hun bedrijventerrein aan de [adres] te [vestigingsplaats 1] .
2.2.
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] is een aannemingsbedrijf dat zich onder meer bezighoudt met wegenbouw. Bij de uitvoering van diverse aan haar gegunde opdrachten heeft zij in het verleden de heer [naam uitvoerder] (hierna: [naam uitvoerder] ) ingehuurd als uitvoerder. [naam uitvoerder] heeft een eenmanszaak genaamd ‘ [handelsnaam] ’. De activiteiten van zijn eenmanszaak staan bij de Kamer van Koophandel omschreven als: ‘SBI-code: 7112 – Ingenieurs en overig technisch ontwerp en advies, Uitvoerder in de wegenbouw’.
2.3.
Eind 2019 hebben [eisers in conventie, verweerders in reconventie] contact opgenomen [naam uitvoerder] voor het bestraten van hun bedrijventerrein. Zij hebben gesproken over de noodzaak van de aanleg van een onderbaan en aan welke eisen deze onderbaan moet voldoen voordat de bestratingswerkzaamheden uitgevoerd kunnen worden.
2.4.
Op 7 januari 2020 heeft [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voor de bestrating van het terrein een offerte verstrekt aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ter hoogte van € 30.000,00 exclusief btw. In deze offerte staat, voor zover thans van belang, het volgende vermeld:
“(…).Zettingen in de bestaande fundering kunnen wij geen garantie voor geven.
Maatvoering door opdrachtgever
Zand gespreid geleverd door opdrachtgever
Zand door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] afgerijd
Materialen naast het werk gelost
De werkzaamheden zullen in overleg met opdrachtgever uitgevoerd worden
Alle prijzen zijn exclusief het geldende BTW-tarief
Onze prijs is prijsvast t/m 7-5-2020
Hoeveelheden verrekenbaar
Betalingscondities binnen 14 dagen na factuurdatum
(…).”
2.5.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] hebben de offerte goedgekeurd.
2.6.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] hebben aan [naam bv 1] opdracht gegeven om voorbereidende grondwerkzaamheden te verrichten. Deze werkzaamheden bestonden onder meer uit het aanleggen van de onderbaan en het hierop storten van een laag brekerszand. De werkzaamheden zijn op 18 februari 2020 onder supervisie van [naam uitvoerder] door [naam bv 1] en voor rekening van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] uitgevoerd.
2.7.
In de week van 24 februari tot en met 1 maart 2020 (week 9) zijn de voorbereidingen getroffen voor het afwerken van de zandbaan. Het afwerken van de zandbaan is door [naam bv 2] gebeurd in opdracht van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] . De werkzaamheden bestonden uit het profileren van de zandlaag (kilveren). De straatlaag is door middel van een laseregalisatie afgewerkt.
2.8.
Op 3 maart 2020 is [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gestart met de bestratingswerkzaamheden bij [eisers in conventie, verweerders in reconventie] Kort na aanvang heeft [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] de werkzaamheden drie weken onderbroken wegens hevige regenval. Daarna heeft [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] haar werkzaamheden hervat, waarna zij deze medio april 2020 heeft afgerond.
2.9.
[naam uitvoerder] heeft in de periode 1 maart 2020 tot en met 14 april 2020 bij [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] in het kader van het project ‘ [vestigingsplaats 1] ’ kosten in rekening gebracht voor zijn werkzaamheden in de weken 9, 10, 12, 13, 14 en 15.
2.10.
Op 8 april 2020 heeft [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voor haar werkzaamheden € 35.318,00 excl. btw bij [eisers in conventie, verweerders in reconventie] in rekening gebracht.
2.11.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] hebben de factuur van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voldaan, behoudens een bedrag van € 6.434,78, waarvan zij de betaling hebben opgeschort.
2.12.
Op 22 december 2020 heeft DAS namens [eisers in conventie, verweerders in reconventie] [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gesommeerd om binnen vier weken diverse gebreken te herstellen.
2.13.
Op 2 februari 2021 heeft ARAG namens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] bij brief, voor zover van belang, [eisers in conventie, verweerders in reconventie] medegedeeld:
“(…). Van cliënte heb ik begrepen dat zij van de drie van de vijf vermeende gebreken inmiddels heeft verholpen. Open staan nog punt 2 en 5 zoals verwoord in uw schrijven d.d. 22 december 2020. Beide punten zijn ontstaan ten gevolge van verzakking van de onderbaan. De onderbaan heeft uw cliënte door een ander bedrijf aan laten brengen. Cliënte is uiteraard niet aansprakelijk voor werkzaamheden welke door een ander bedrijf zijn uitgevoerd.
Tevens wijs ik u nog op de opdrachtbevestiging, waarin expliciet is opgenomen:
“Zettingen in de bestaande fundering kunnen wij geen garantie voor geven.” Derhalve heeft cliënte middels deze bepaling tevens haar aansprakelijkheid uitgesloten voor gebreken welke veroorzaakt worden door verzakking van de onderbaan. (…).”
2.14.
Op 14 mei 2021 heeft de heer [naam expert] van Jabjo advies & expertise (hierna: [naam expert] ) in opdracht van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een expertiserapport uitgebracht. Beide partijen zijn op 23 februari 2021 bij het onderzoek ter plaatse aanwezig geweest. In dit rapport staat, voor zover thans van belang, het volgende vermeld:
“(…)
5.
Te onderzoeken object:
Betreft de door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] uitgevoerde werkzaamheden, te weten bestrating
van een erfverharding bij [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 1] te [vestigingsplaats 1] .
8.
Probleemstelling volgens mevrouw [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 2] :
- Ongelijk gelegde bestrating bij een loonbedrijf;
- Er zijn ook problemen met de aansluiting rond waterputten.
9.
Onderzoek:
Om een duidelijk schadebeeld te krijgen is bij het onderzoek gebruik gemaakt van een
digitale camera Nikon D 3200. Verder is het geheel visueel beoordeeld en met partijen op
locatie besproken.
10.
Onderzoek probleemstelling:
Het betreft de erfverharding van het bovengenoemde loonbedrijf.
11.
Vragen welke gesteld zijn door mevrouw [naam 1] van DAS Rechtsbijstand, gemachtigde partij 1:
1). De vlakheid van de erfverharding;
2). De zetting van de onderbaan (verdichting);
3). Verdichting van de aansluiting rond de waterputten.
11.1
Is de erfverharding zodanig ongelijk/niet vlak gelegd dat dit niet voldoet aan de gebruikelijke normen binnen de branche? Vallen de hoogteverschillen binnen of buiten de marge?
Antwoord deskundige:
De herstelde werkzaamheden welke zijn uitgevoerd langs de lange zijkant zijn niet deugdelijk. Ten aanzien van de opsluitbanden, deze zijn aan voor- en achterzijde tegen de bestrating aangebracht. Anderzijds is er in het midden een opening tussen opsluitbanden en betrating van 40 mm. Indien men hier met een voertuig over heen rijdt zal men de bestrating wegrijden. Overigens de bovenkant van het straatwerk moet 10 tot 20 mm boven de aansluitende (verlaagde) kantopsluiting liggen.
Kantopsluiting: de langs/tussen het straatwerk aangebrachte langwerpige elementen bedoeld om de bestrating zijdelingse steun te geven. De elementen zijn geprefabriceerd, met standaardlengtes, zoals betonnen opsluit- of trottoirbanden. Het is gebruikelijk om de bovenkant van een trottoirband aan één zijde met een opmerkelijk hoogteverschil aan te brengen. Dit hoogteverschil wordt dan met ‘zicht’ aangeduid. ‘SEB Kwaliteitsnormen 2015’
Bijlage 1-2-3.
De erfverharding beschikt over glooiingen of wel zonken in het oppervlak.
De vastgestelde glooiingen vallen niet onder de marge van de ‘SEB Kwaliteitsnormen 2015’, deze zijn gebaseerd op de SEB-normen, in combinatie met de Standaard RAW Bepalingen 2015 (kortweg: ‘Standaard RAW 2015’).
De afwijking in de vlakheid in lengterichting van het straatwerk, de kantopsluiting en straatlagen mag gemeten onder een rei van 3 m lengte en evenwijdig aan de as bedragen:
Voor straatstenen, betontegels, opsluit-, trottoir- en natuursteenbanden: ten hoogste 5 mm. In deze casus overschrijdt men de marge met een gemiddelde van 20 mm.
Bijlage 4-5-6-7.
Verder zijn de voegnaadaansluitingen van het straatwerk al dan niet recht-éénlijnig aangebracht. Hier zijn grote slagen aanwezig hetgeen éénlijnig moet zijn, dit is over een deel van het oppervlak vastgesteld.
Bijlage 8-9-10.
11.2
Wat is de oorzaak van het ongelijke/niet vlakke straatwerk?
Antwoord deskundige:
Onder het brekerszand is een puinbaan aangebracht van ± 25-30 cm.
Als de bestrating zwaar belast wordt, moet onder het straatwerk een (stijve) fundering zijn aangebracht. Het betreft dan een funderingslaag bestaande uit (puin)menggranulaat met een dikte van 20 cm of meer en een sortering 0/31,5 mm. Het menggranulaat dient - op een gecontroleerde wijze - bereid te zijn uit gebroken beton- en metselwerkpuin. De (bestaande) bodem moet geschikt zijn om de bestrating te kunnen aanbrengen. Is de bodem niet geschikt, omdat bijvoorbeeld de ondergrond te zwak is, moet een stijvere funderingslaag aanwezig zijn voor de vereiste draagkracht. De onderbaan is mijns inziens dan ook correct aangebracht volgens de Standaard RAW 2015.
Op de onderbaan moet een straatlaag van brekerszand met een dikte van ongeveer 5 a 7 cm aanwezig zijn. Het straatwerk moet in/op deze straatlaag zijn aangelegd. Het zand van deze straatlaag wordt straatzand/brekerszand genoemd. Het zand van het zandbed moet voldoen aan de eisen en tijdens het aanbrengen voldoende zijn verdicht, hetgeen niet het geval was bij [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 1] -Pinckers. Het zandbed moet eveneens ook goed waterdoorlatend zijn. Echter heeft het zandbed bij [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 1] -Pinckers enkele weken na het profileren hiervan opengelegen waarbij het zandbed deels door regen is weggespoeld of watergangen heeft gemaakt. Bij het
aanbrengen van het straatwerk is mijns inziens het zandbed niet meer geprofileerd
(hetgeen wordt betwist door wederpartij) en is de bestrating aangebracht op het ongelijke zandbed. Normaliter wordt het zandbed voor het aanbrengen van de bestrating afgetrild of wel geprofileerd, hetgeen mijns inziens niet is uitgevoerd. Het zandbed bereikt derhalve niet de vereiste draagkracht om de straatstenen op aan te brengen. Hierna is de bestrating met zwaar intensief landbouwverkeer bereden en zijn de glooiingen ontstaan.
Bijlage 11-12-13-14-15-16.
11.3
Hoe waarschijnlijk is het dat de zetting van de onderbaan oorzaak is van het niet vlakke straatwerk? Is de verdichting voldoende?
Antwoord deskundige:
De onderbaan is met voldoende dikte aangebracht volgens de RAW dan wel met een dikte van 25/30 cm. De verdichting is derhalve voldoende, gezien de dikte hiervan. Echter kan men hier geen metingen meer op uitvoeren mede doordat de onderbaan een jaar geleden is aangebracht. Deze is verder vast aangereden door zwaar intensief landbouwverkeer.
Het niet vlakke straatwerk is niet relateerbaar aan de onderbaan maar aan het wegspoelen van het aangebrachte zandbed.
Bijlage 17-18.
11.4
Kan de verdichting van de aansluiting rond de waterputten de oorzaak zijn van de verzakkingen of heeft dit een andere oorzaak?
Antwoord deskundige:
Aansluiting qua verzakkingen van het straatwerk rondom de waterputten is relateerbaar aan het landbouwverkeer. Al dan niet door het slechte en vloeistof afvoerend vermogen, het zandbed is weggespoeld door regenwater.
Bijlage 19-20-21-22-23.
11.5
Kan ruime hoeveelheden regen gedurende enkele weken op het afgewerkte zandbed van invloed zijn op de vlakheid van het straatwerk? Had het zandbed opnieuw geprofileerd dienen te worden alvorens te bestraten?
Antwoord deskundige:
Het regenwater heeft in casus wel degelijk invloed op het gerede zandbed. Voorafgaand aan de applicatie van de straatstenen had men het zandbed opnieuw moeten profileren zodat er een vlak en star/draagkrachtig zandbed was ontstaan. Echter is mijns inziens zulks uitgebleven.
11.6
Wat is de aangewezen manier om de ongelijke/niet vlakke erfverharding te herstellen
(bijvoorbeeld plaatselijk of volledig)?
Antwoord deskundige:
Om een deugdelijke erfverharding te verkrijgen moet men het geheel verwijderen en opnieuw aanbrengen. Bij partieel herstel kan men geen deugdelijk werk aanbrengen het aanhelen blijft te alle tijden zichtbaar.
11.7
Wat is de geschatte hoogte van de schade (inclusief eventuele gevolgschade of mogelijk een afschrijving)?
Antwoord deskundige:
Gevolg schade is in deze niet aan de orde, de landbouw machines worden elders gestald.
Wel moet men het hele straatwerk verwijderen en herleggen.
De kosten voor herstel zijn beraamd op:
Verwijderen en afvoeren H-profielen totaal: 1525.74m2 € 2.690,00
Machinaal aanbrengen H-Profielen incl. afwerken en
Machinaal afreijen totaal:1525.74m2 1 € 14.113,09
H- profielen komo keur 10cm dik totaal:1550m2
Incl. begin / eind en halve stenen € 19.762,50
BKK grijs komo keur 10cm dik tbv streklagen en
Randafwerking totaal 30m2 € 382,50
Totaal excl. BTW: € 36.948,09
BTW 21%: € 7.759,10
Totaal: € 44.707,19
12.
Conclusie:
Al het bovengenoemde in aanmerking nemende, komen wij tot de navolgende conclusie.
Straatwerk waar glooiingen aanwezig zijn, de glooiingen kan men refereren aan het
weggespoelde zandbed zoals op de foto’s is te zien.
Men had voorafgaand het zandbed moeten uit-profileren hetgeen mijns inziens niet is
uitgevoerd. Voor herstel moet men het hele oppervlak uitnemen en herlegen om een
deugdelijk oppervlak te krijgen, echter moet men dit uitvoeren zoals in bovenstaand staat
omschreven. (…).”
2.15.
Op 14 december 2021 heeft Leycon Advies B.V. (hierna: Leycon) in opdracht van (de rechtsbijstandverlener van) [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] een zogenaamd ‘ARAG SE Deskundigen onderzoek’ uitgebracht. Beide partijen zijn op 7 december 2021 bij het onderzoek ter plaatse aanwezig geweest. Hierin staat, voor zover thans van belang, het volgende vermeld:
“(…).
5.BEANTWOORDING VAN DE VRAGEN
De vragen zijn gesteld door [naam 2] van ARAG SE, de belangenbehartiger van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie]
5.1.
Zijn er gebreken aanwezig in het straatwerk dat door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] is aangebracht in opdracht van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 1] ?
De volgende gebreken c.q. onvolkomenheden zijn waargenomen:
o De erfverharding vertoont lokaal glooiingen groter dan 5 mm in het oppervlak;
o Lokaal zijn zonken aanwezig met een diepte van 10 tot 20 mm;
o De verharding is rondom de afvoerputten lokaal verzakt;
o Parallel aan de open machineloods (zuidelijk deel) is beginnende spoorvorming
waargenomen;
5.2.
Wat is de oorzaak van de gebreken?
o De oorzaak van de glooiingen, zonken, oneffenheden en de beginnende spoorvorming is een zetting van de ondergrond. Met ondergrond wordt in dit geval bedoeld de onderfundering, de onderbaan en de straatlaag. Als het verdicht straatzand een dikte heeft van 50 mm en dit straatzand zit volledig opgesloten (4-zijdig) dan kan er geen zand verdwijnen. Een zonk van 20 mm kan dan enkel ontstaan als de onderbaan inklinkt of zet en dus het zand naar beneden
verdwijnt in de onderbaan. Dit betekent dat de onderbaan niet voldoet.
o Kleine oneffenheden (tot 5 mm) kunnen hun oorsprong hebben in lokale zettingen van het straatzand wat op zich een gevolg is van een ongelijkmatige en/of te dikke straatlaag. De dikte van de straatlaag mag niet groter zijn dan 6 cm. De werkelijke dikte van de straatlaag is echter niet bekend.
o Het afschot van de erfverharding is minimaal alsook het aantal afvoerpunten. Het feit dat plassen redelijk snel verdwijnen na regenbuien betekent dat de ondergrond goed doorlatend is. Infiltrerend hemelwater kan ook zettingen veroorzaken in de onderbaan en de onderfundering.
o Infiltrerend hemelwater kan ook de oorzaak zijn van de zettingen van het straatwerk rondom de afvoerputten. Rondom de putten verzamelt zich water dat naast de putten in de verharding infiltreert. Ondanks de bestrating reeds is opgenomen rondom de put(ten) blijft de bestrating zakken op enkele plekken rondom die putten.
5.3.
Zijn de gebreken toe te rekenen aan [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] ?
(…)
o Als de glooiingen ontstaan als gevolg van zettingen in de onderbaan of de onderfundering, kunnen deze gebreken niet toe te rekenen zijn aan [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] .
De onderbaan en de brekerzand zijn namelijk aangelegd door derden.
(…).
5.4.
Voldoen de ontwerpgegevens van de onderbaan/funderingsopbouw aan de gebruiksbelasting (verkeersbelasting van landbouwvoertuigen)? Zo ja, zijn hier aantoonbare keuringsrapporten en productcertificaten van aanwezig?
In de contractstukken tussen de partijen zijn geen normen of richtlijnen van toepassing
verklaard op basis waarvan de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd en aan welke
prestaties het eindresultaat moet voldoen.
Vraag
Antwoord
Is er een ontwerp gemaakt van de
opbouw van de erfverharding?
Er is door iemand (echter er is niet bekend wie) bepaald dat de onderbaan een dikte moet hebben van 25 tot 30 cm en dat deze moet bestaan uit menggranulaat gemengd met cement en kalk.
In welke verhoudingen en in welke sortering is niet bekend.
Er zijn geen gegevens beschikbaar.
Als straatzand is voor brekerzand gekozen; de dikte zou 5 tot 7 cm bedragen.
Als bestrating is gekozen voor betonklinkers type H profielstenen grijs 10 cm dik.
Het afschot van de erfverharding en de keuze van 2 afvoerpunten is een keuze van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 1] .
Er zijn hiervan geen onderbouwing beschikbaar.
Is bij het ontwerp rekening gehouden met
de gebruiksbelasting ?
(belasting van landbouwvoertuigen)
Dit is niet bekend. Er zijn hiervan geen
gegevens beschikbaar.
Zijn er vooraf sonderingen uitgevoerd ter
bepaling van de aard en type van de
ondergrond als basis voor het ontwerp
van de onderbaan?
Er zijn geen sonderingen uitgevoerd.
Is er na de uitgraving van het cunet een
meting gedaan met de plaatdrukproef of
sondeerapparaat om de ondergrond te
beoordelen of de ondergrond geschikt is
voor de gebruiksbelasting?
Dit is niet bekend. Er zijn hiervan geen gegevens beschikbaar
Is de aanleg van de onderbaan
gecontroleerd op verwerking (juiste
menging), verdichting en dikte?
Is ter toetsing van de kwaliteit een
plaatbelastingproef uitgevoerd ter
beoordeling van de onderbaan in zijn
geheel?
Dit is niet bekend. Er zijn hiervan geen gegevens beschikbaar. Er zijn geen keuringsrapporten, meetrapporten en productcertificaten beschikbaar.
Is er na het profileren van het brekerszand een tussentijdse oplevering gedaan als overdracht van het werk van de grondaannemer naar [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] ?
Dat is niet bekend. Er zijn hiervan geen gegevens beschikbaar.
Is de aanleg van de straatlaag gecontroleerd op gelijkmatige dikte, juiste dikte (max. 6 cm) en profilering?
Profilering: visueel
Dikte; niet bekend
Er zijn hiervan geen gegevens beschikbaar
Uit bovenstaande vraagstelling blijkt dat er geen deugdelijk vooronderzoek van de ondergrond is gedaan waardoor de eigenschappen en de parameters van de ondergrond ontbreken om de berekening van een fundering te kunnen maken.
Er is dus geen theoretisch of rekenkundig onderbouwd ontwerp opgesteld.
Het ontwerp van de aangebrachte onderbaan is gebaseerd op ervaringsinformatie van diverse partijen.
Daarbij zijn er tijdens de aanleg van de onderbaan geen tussentijdse controlemetingen of
toetsingen uitgevoerd waardoor helemaal niets kan gezegd worden van de capaciteit van de
onderbaan en onderfundering.
5.5.
Wat is de wijze van herstel van de gebreken?
Aangezien het vermoeden bestaat dat de onderbaan (en mogelijk de onderfundering)
constructief gezien niet voldoet zal eerst een nader onderzoek gedaan moeten worden op basis waarvan een ontwerp van de onderbaan gemaakt kan worden.
Uit dat nader onderzoek zal blijken wat er aan de onderbaan en eventueel onderfundering moet gebeuren.
Het herstraten van de erfverharding heeft geen zin als de onderbaan en onderfundering niet in orde zijn.
5.6.
Wat zijn de kosten van het herstel?
De kosten zijn pas te begroten als de resultaten van het nader onderzoek bekend zijn.
6.CONCLUSIE
De oorzaak van de glooiingen, zonken, oneffenheden en de beginnende spoorvorming is een zetting van de ondergrond. Met ondergrond wordt in dit geval bedoeld de onderbaan en de straatlaag. Het vermoeden bestaat dat de onderbaan en mogelijk de onderfundering niet voldoet(n) aan de gebruiksbelasting. Waterinfiltratie kan zettingen negatief beïnvloeden.
Vanwege het ontbreken van ontwerpgegevens, uitgevoerde metingen tijdens de aanleg van de fundering en de onderbaan kan het tegendeel niet aangetoond worden.
Dit betekent dat een nader onderzoek in de vorm van sonderingen met een ontwerpberekening noodzakelijk zijn om aan te tonen dat de onderbaan al dan niet voldoet. (…).’
3.Het geschil
In conventie
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] vorderen dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. voor recht verklaart dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] jegens [eisers in conventie, verweerders in reconventie] is tekortgeschoten in de nakoming van de tussen partijen in januari 2020 gesloten aannemingsovereenkomst;
II. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] veroordeelt tot vergoeding aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] van de door deze tekortkoming in de nakoming door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] geleden en nog te lijden schade, op te maken bij staat en te vereffenen als volgens de wet, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente vanaf 8 juli 2021, dan wel door de rechter in goede justitie te bepalen latere datum;
III.
Primair:
Primair:
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] veroordeelt om ten titel van voorschot op de ex artikel 612 e.v. middels een schadestaatprocedure vast te stellen totale schade aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tegen behoorlijk bewijs van kwijting bij wege van vervangende schadevergoeding te voldoen - na verrekening - de somma van € 39.089.16, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente over dit bedrag vanaf 8 juli 2021 tot aan de dag der algehele voldoening, en te voldoen uiterlijk binnen twee weken na de datum van het te wijzen vonnis;
Subsidiair:
met verzoek aan de rechter om de schade ex artikel 612 Rv te begroten met veroordeling van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] die schade aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te vergoeden en te voldoen uiterlijk binnen twee weken na de datum van het te wijzen vonnis;
IV. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] veroordeelt in de kosten van deze procedure waaronder salaris kosten advocaat, alsmede in de nakosten, te voldoen uiterlijk binnen twee weken na de datum van het te wijzen vonnis.
3.1.
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voert verweer.
3.2.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
In reconventie
3.3.
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] vordert, na wijziging van eis, dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
- [eisers in conventie, verweerders in reconventie] hoofdelijk veroordeelt, binnen veertien dagen na datum van het te wijzen vonnis, tot het betalen van een bedrag van € 6.434,78 aan [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] , te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente vanaf 19 juni 2020 tot de dag van algehele voldoening, alsmede te voldoen binnen veertien dagen na datum van het wijzen vonnis, dan wel een door de rechtbank in goede justitie te bepalen ingangsdatum;
- [eisers in conventie, verweerders in reconventie] hoofdelijk veroordeelt in de kosten van deze procedure, waaronder salaris advocaat, alsmede in de nakosten, te voldoen binnen veertien dagen na de datum van het te wijzen vonnis.
3.4.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] voeren verweer.
3.5.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
In conventie en in reconventie
4.1.
Gelet op de samenhang van de vorderingen in conventie en in reconventie zal de rechtbank deze gezamenlijk behandelen.
Inleiding
4.2.
De rechtbank stelt voorop dat de overeenkomst tussen partijen moet worden gekwalificeerd als een overeenkomst van aanneming van werk als bedoeld in artikel 7:750 B.W.
4.3.
Partijen zijn het er over eens dat een derde in opdracht van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] de fundering en de onderbaan aangebracht heeft en de zandlaag gelegd heeft [1] . Ook zijn zij het er over eens dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] de zandlaag moest profileren [2] en de bestrating moest aanbrengen [3] .
Is [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] tekortgeschoten?
4.4.
Partijen verschillen van mening of [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen die voortvloeien uit de aannemingsovereenkomst en, zo ja, of en in hoeverre [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] op grond daarvan gehouden is tot vergoeding van schade.
4.5.
Volgens [eisers in conventie, verweerders in reconventie] is [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] op twee punten tekortgeschoten:
er zijn glooiingen in het terrein die veroorzaakt worden doordat het zand niet of onjuist is geprofileerd door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voordat de bestrating werd gelegd.
een deel van de voegnaadaansluitingen is niet recht-eenlijnig aangebracht.
Glooiingen in de bestrating
4.6.
Tussen partijen staat vast dat er sprake is van glooiingen in de bestrating. Zij twisten over de oorzaak daarvan.
4.7.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] zijn van mening dat het niet goed (her)profileren van de zandlaag door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] alvorens te bestraten de oorzaak is van de glooiingen. Zij lichten dit standpunt als volgt toe. In het begin van haar werkzaamheden heeft [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] de zandlaag geprofileerd [4] . De werkzaamheden hebben daarna door hevige regenval twee tot drie weken stilgelegen. In die periode heeft de zandlaag opengelegen. Hierdoor zijn ernstige watergangen en verschuivingen in het straatzand ontstaan. Dit heeft geleid tot een ongelijke en oneffen zandlaag. Vervolgens is [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] zonder de zandlaag deugdelijk te herprofileren verder gegaan met het aanbrengen van de verharde bestrating. Dit heeft geleid tot ernstige glooiingen in de bestrating. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] verwijzen hierbij naar het rapport van [naam expert] [5] .
4.8.
Volgens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] worden de glooiingen veroorzaakt door de onderbaan, die zij niet aangelegd heeft. Zij heeft evenmin advies gegeven over de aanleg van de onderbaan. Op grond van de overeenkomst kan zij niet aangesproken worden voor problemen met de onderbaan. Verder merkt zij nog het volgende op. Na de regenval heeft zij het zand opnieuw deugdelijk geprofileerd. Zij verwijst daarbij naar een verklaring van [naam uitvoerder] [6] en een werkbrief van de heer [naam stratenmaker] [7] , één van de stratenmakers van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] . Ook de bestrating heeft zij deugdelijk aangelegd. De aanname van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] dat de onderbaan deugdelijk is gelegd, wordt volgens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] niet ondersteund door het rapport van [naam expert] . Hij heeft de onderbaan immers niet kunnen controleren. Uit het rapport Leycon [8] volgt dat de oorzaak van een glooiing afhangt van de diepte daarvan. Tot een diepte van vijf millimeter kan deze ontstaan door lokale zetting van het straatzand, maar vanaf vijf millimeter is een inklinkende onderbaan de oorzaak. In dit geval zijn er glooiingen vastgesteld van 20 millimeter.
4.9.
Gelet op de gemotiveerde betwisting door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] , zal de rechtbank [eisers in conventie, verweerders in reconventie] op grond van artikel 150 Rv toelaten tot het bewijs van haar stelling dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voor aanvang van het leggen van de bestrating, nadat het werk vanwege regenval ongeveer twee tot drie weken stil had gelegen, de zandlaag niet of onvoldoende opnieuw heeft geprofileerd en dat daardoor glooiingen zijn ontstaan.
Niet recht-éénlijnig aanbrengen van de voegnaadaansluitingen
4.10.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] stellen dat voegnaadaansluitingen van het straatwerk niet recht-eenlijnig zijn aangebracht. Zij schatten dat 40% niet mooi strak en recht is gelegd [9] .Ter onderbouwing verwijzen zij naar het rapport van [naam expert] .
4.11.
Volgens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] volgt uit het rapport van [naam expert] niet dat zij de voegnaadaansluitingen niet recht-éénlijnig heeft aangebracht. Bovendien heeft [naam expert] het straatwerk pas één jaar na oplevering beoordeeld. Hij kan dus niet meer beoordelen of de voegnaden niet recht-éénlijnig zijn aangebracht of dat dit gebrek wellicht naderhand is ontstaan. Tijdens het aanbrengen van de bestrating hebben [eisers in conventie, verweerders in reconventie] het terrein al gedeeltelijk in gebruik genomen door met tractors over het nieuwe straatwerk te rijden, terwijl het aangebrachte straatwerk nog niet volledig gereed was en dus ook nog niet volledig opgesloten lag. Door lichte verschuivingen kunnen voegnaden zijn ontstaan. Ook wordt het bedrijventerrein met zwaar materieel belast, waardoor het mogelijk is dat de voegnaden na verloop van tijd gaan afwijken. Dit is geen gebrek, maar hoort bij het berijden van de bestrating met zwaar materieel. Ter onderbouwing verwijst [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] naar het rapport van Leycon. Leycon heeft niet geconstateerd dat de voegnaadaansluitingen niet recht-éénlijnig zijn aangebracht. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] betwist dan ook dat, indien een aantal voegnaadaansluitingen niet recht-éénlijnig zouden zijn, dit als een gebrek in het door haar uitgevoerde werk dient te worden gekwalificeerd.
4.12.
Gelet op de gemotiveerde betwisting door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] zal de rechtbank [eisers in conventie, verweerders in reconventie] op grond van artikel 150 Rv toelaten tot het bewijs van haar stelling dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voegnaadaansluitingen van het straatwerk niet recht-eenlijnig heeft aangebracht en dat dit van een dusdanige omvang is dat dit als een gebrek aangemerkt kan worden.
Bewijsopdrachten - deskundigenbericht
4.13.
De rechtbank is voornemens om in het kader van de aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] gegeven bewijsopdrachten een deskundigenonderzoek te laten plaatsvinden om (i) de oorzaak van de glooiingen vast te kunnen stellen en (ii) om vast te stellen of een deel van de voegnaden niet recht-eenlijnig is aangebracht, en zo ja hoeveel procent, wat de oorzaak daarvan is en of er gezien de normen in de branche sprake is van een gebrek.
4.14.
Het staat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] vrij bewijs te leveren door alle middelen rechtens. De rechtbank houdt er daarom rekening mee dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] naast het deskundigenonderzoek ook nog op andere wijze bewijs wil leveren, zoals bijvoorbeeld door het horen van getuigen. De rechtbank zal [eisers in conventie, verweerders in reconventie] in de gelegenheid stellen bij akte kenbaar te maken of zij (ook) door het horen van getuigen of anderszins aan haar bewijsopdrachten wil voldoen. De rechtbank zal partijen ook vragen, voor het geval [eisers in conventie, verweerders in reconventie] getuigen willen horen, of zij eerst de fase van de getuigenverhoren willen afronden alvorens de deskundige het onderzoek verricht of dat zij van mening zijn dat de getuigenverhoren en het deskundigenonderzoek gelijktijdig kunnen plaatsvinden.
4.15.
De rechtbank zal partijen verder in de gelegenheid stellen zich uit te laten over het voornemen van de rechtbank om een deskundige te benoemen, het aantal en het specialisme van de te benoemen deskundige(n) en over de aan de deskundige(n) voor te leggen vragen. Partijen kunnen zich uitlaten over de persoon van de te benoemen deskundige(n), waarbij het de voorkeur van de rechtbank heeft dat zij eensgezind een voorstel doen aan de rechter. De rechtbank zal de zaak hiertoe naar de rol verwijzen.
4.16.
De rechtbank is voorlopig van oordeel dat kan worden volstaan met de benoeming van één deskundige op het gebied van weg/straten bouw. De rechtbank is voornemens aan de deskundige de volgende vragen voor te leggen:
Kunt u een beschrijving geven van de geconstateerde glooiingen van het door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] uitgevoerde straatwerk op het bedrijfsterrein van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ?
A) Wat is gelet op uw waarnemingen ter plaatse en de in het geding gebrachte foto’s de oorzaak van de geconstateerde glooiingen?
B) Vallen deze glooiingen binnen de marge van de kwaliteitsnormen in de branche?
C) Wat is uw reactie op de door partijen aangedragen oorzaken van de glooiingen, zoals hiervoor weergegeven in rov. 4.8. (niet goed (her)proliferen van het zand voordat de bestrating is aangebracht) en rov. 4.9. (ondeugdelijke onderbaan)?
B) Vallen deze glooiingen binnen de marge van de kwaliteitsnormen in de branche?
C) Wat is uw reactie op de door partijen aangedragen oorzaken van de glooiingen, zoals hiervoor weergegeven in rov. 4.8. (niet goed (her)proliferen van het zand voordat de bestrating is aangebracht) en rov. 4.9. (ondeugdelijke onderbaan)?
A) Zijn, gelet op uw waarnemingen ter plaatse en de in het geding gebrachte foto’s, voegnaadaansluitingen niet recht-eenlijnig aangebracht, en zo ja hoeveel procent?
B) Zegt het percentage dat u nu vaststelt iets over het percentage bij het gereed komen van het werk destijds? Zo nee, welke omstandigheden kunnen het percentage beïnvloeden?
C) Als u tot de vaststelling komt dat een deel van de voegnaadsluitingen niet recht-eenlijnig is aangebracht:
- valt de omvang binnen de marge van de kwaliteitsnormen in de branche?
- wat is de oorzaak van het niet recht-eenlijnig zijn van de voegnaadaansluitingen?
D) Wat is uw reactie op de stelling van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] dat het bedrijventerrein met zwaar materieel wordt belast waardoor de voegnaden van de bestrating na verloop van tijd (kunnen) gaan afwijken?
B) Zegt het percentage dat u nu vaststelt iets over het percentage bij het gereed komen van het werk destijds? Zo nee, welke omstandigheden kunnen het percentage beïnvloeden?
C) Als u tot de vaststelling komt dat een deel van de voegnaadsluitingen niet recht-eenlijnig is aangebracht:
- valt de omvang binnen de marge van de kwaliteitsnormen in de branche?
- wat is de oorzaak van het niet recht-eenlijnig zijn van de voegnaadaansluitingen?
D) Wat is uw reactie op de stelling van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] dat het bedrijventerrein met zwaar materieel wordt belast waardoor de voegnaden van de bestrating na verloop van tijd (kunnen) gaan afwijken?
Hoeveel bedragen de totale kosten van het herstel van het straatwerk? Kunt u bij uw antwoord de diverse kostenposten uitsplitsen, en daarbij aangeven welke kosten worden veroorzaakt door de glooiingen in het uitgevoerde straatwerk?
Zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?
4.17.
De rechtbank ziet geen aanleiding om af te wijken van het in artikel 195 Rv opgenomen uitgangspunt dat het voorschot op de kosten van de deskundige door de eisende partij moet worden gedeponeerd. Dit voorschot zal daarom door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] moeten worden betaald.
Schending waarschuwingsplicht?
4.18.
Voor zover na bewijslevering mocht blijken dat de gebrekkige bestrating het gevolg is van zetting van de onderbaan door een gebrekkige constructie daarvan, stellen [eisers in conventie, verweerders in reconventie] subsidiair dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] ook in dat geval aansprakelijk is voor de schade wegens het niet voldoen aan de waarschuwingsplicht van artikel 7:754 BW. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] hebben, toen zij besloten hadden om nieuwe bestrating aan te leggen, telefonisch contact gezocht met [naam uitvoerder] . Zij wisten dat hij op dat moment als uitvoerder werkzaam was voor [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] . Zij zijn er vanuit gegaan dat hij steeds gehandeld heeft namens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] . De onderbaan is op basis van het advies en onder de supervisie van [naam uitvoerder] tot stand gekomen. Indien de constructie van de onderbaan niet deugdelijk is, had [naam uitvoerder] daar redelijkerwijs van op de hoogte moeten zijn, en [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] dus ook.
4.19.
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voert aan dat zij [naam uitvoerder] als zelfstandige ingehuurd heeft en hem de opdracht gegeven heeft als uitvoerder op te treden in de fase van het profileren van de zandlaag en het aanbrengen van de bestrating. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] is niet betrokken geweest bij de fases daarvoor. Wat [naam uitvoerder] toen gedaan heeft, is niet in haar opdracht geweest, aldus [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] .
4.20.
De rechtbank overweegt dat onder omstandigheden op een aannemer een waarschuwingsplicht kan rusten als bedoeld in art. 7:754 BW. Dat artikel bepaalt dat de aannemer bij het aangaan of uitvoeren van de overeenkomst verplicht is de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht voor zover hij deze kende of redelijkerwijs behoorde te kennen. Hetzelfde geldt, aldus het artikel, in geval van gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever, daaronder begrepen de grond waarop de opdrachtgever een werk laat uitvoeren, alsmede fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften.
4.21.
Op grond van art. 150 Rv rust - met oog op het al of niet aannemen van een dergelijke waarschuwingsplicht - op de opdrachtgever (in dit geval [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) de plicht om te stellen dat er onjuistheden in de opdracht zaten of dat de ondergrond ongeschikt was om deze - gegeven het door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] opgegeven gebruik van de bestrating - te bestraten en dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] van een en ander op de hoogte was of redelijkerwijs had moeten zijn.
4.22.
Naar het oordeel van de rechtbank kan een op [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] rustende waarschuwingsplicht ten aanzien van de ondergrond niet worden aangenomen. Als niet weersproken, staat vast dat [naam uitvoerder] een zelfstandig ondernemer is, handelend onder de naam ‘ [handelsnaam] ’ en dat hij als zodanig is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel [10] . Hij voert derhalve voor eigen rekening als zelfstandige werkzaamheden uit. Vaststaat verder dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] hun wens voor een nieuwe bestrating niet gericht hebben tot [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] maar contact hebben opgenomen met [naam uitvoerder] . Dat [naam uitvoerder] gehandeld heeft namens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] is een aanname geweest van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] De juistheid van die aanname hebben zij bij [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] niet gecontroleerd. Ook is niet gesteld of gebleken dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] vóór het sluiten van de overeenkomst zich jegens [eisers in conventie, verweerders in reconventie] uitgelaten heeft op een wijze dat zij mochten denken dat [naam uitvoerder] namens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] handelde.
4.23.
[naam uitvoerder] heeft [eisers in conventie, verweerders in reconventie] bij de uit te voeren werkzaamheden geadviseerd en begeleid. [naam bv 1] heeft op 18 februari 2020 de onderbaan aangelegd en zij heeft hierop een laag brekerszand gestort onder supervisie van [naam uitvoerder] [11] . [naam uitvoerder] heeft daarvoor geen factuur gestuurd aan [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] [12] . Daaruit blijkt dat hij toen niet als uitvoerder voor [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gewerkt heeft. Gelet hierop doet zich niet de situatie voor dat [naam uitvoerder] als werknemer van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] kennis droeg van de kwaliteit van de onderbaan, waardoor, ondanks de exoneratie, een waarschuwingsplicht voor [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gold. Op het moment dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] met haar werkzaamheden begon, was de onderbaan afgedekt door een laag brekerszand. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] kon daardoor niet zien wat de kwaliteit was van de onderbaan. Van een eventueel gebrek in de onderbaan was zij dus niet op de hoogte en dat had zij redelijkerwijs ook niet hoeven te zijn.
4.24.
Gelet op het vorenstaande is de vordering van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] in ieder geval niet toewijsbaar op grond van de subsidiaire grondslag.
Beroep op opschorting en verrekening
4.25.
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] vordert in reconventie betaling van het deel van de factuur
(€ 6.434,78) dat door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tot heden onbetaald is gelaten. Zij hebben een beroep gedaan op opschorting, vanwege de vermeende tekortkoming door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] , en zij doen een beroep op verrekening met de schade die zij stellen te hebben geleden.
(€ 6.434,78) dat door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tot heden onbetaald is gelaten. Zij hebben een beroep gedaan op opschorting, vanwege de vermeende tekortkoming door [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] , en zij doen een beroep op verrekening met de schade die zij stellen te hebben geleden.
4.26.
De uitkomst van de bewijsopdrachten en het deskundigenbericht is bepalend voor het oordeel of het beroep op opschorting en verrekening slaagt.
5. In afwachting van de uitkomst van de bewijsopdrachten en het deskundigenbericht zal de rechtbank iedere verdere beslissing in conventie en in reconventie aanhouden.
6. De beslissing
De rechtbank
in conventie
6.1.
laat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] toe om door alle middelen rechtens te bewijzen dat:
- [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voor aanvang van het leggen van de bestrating, nadat het werk vanwege regenval ongeveer twee tot drie weken stil had gelegen, de zandlaag niet of onvoldoende opnieuw geprofileerd heeft en dat daardoor glooiingen zijn ontstaan;
- [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] voegnaadaansluitingen van het straatwerk niet recht-eenlijnig heeft aangebracht en dat dit van een dusdanige omvang is dat dit als een gebrek aangemerkt kan worden;
6.2.
verwijst de zaak naar de rol van
10 januari 2024voor akte uitlating aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] overeenkomstig het bepaalde in rov. 4.14., derde zin;
10 januari 2024voor akte uitlating aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] overeenkomstig het bepaalde in rov. 4.14., derde zin;
6.3.
verwijst de zaak naar de rol van
10 januari 2024voor akte uitlating zijdens beide partijen gelijktijdig overeenkomstig het bepaalde in rov. 4.14., vierde zin, en 4.15.;
10 januari 2024voor akte uitlating zijdens beide partijen gelijktijdig overeenkomstig het bepaalde in rov. 4.14., vierde zin, en 4.15.;
6.4.
houdt iedere verdere beslissing aan;
In reconventie
6.5.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. I.M. Etman en in het openbaar uitgesproken op
13 december 2023. [13]