ECLI:NL:RBLIM:2022:8780

• Datum uitspraak: 2 november 2022
• Publicatiedatum: 8 november 2022
• Zaaknummer: C/03/296833 / HA ZA 21-493
• Instantie: Rechtbank Limburg
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: I.M. Etman
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verdeling van een gezamenlijke woning na beëindiging van een samenlevingsovereenkomst

In deze zaak vorderde de eiseres, die samen met de gedaagde in een affectieve relatie had samengewoond, de verdeling van hun gezamenlijke woning door verkoop. De partijen waren ieder voor de onverdeelde helft eigenaar van de woning, maar de gedaagde verzet zich tegen de verkoop en vordert dat de verdeling voor drie jaar wordt uitgesloten. De rechtbank heeft op 2 november 2022 geoordeeld dat de vordering tot verdeling door verkoop moet worden toegewezen. De rechtbank overweegt dat de eiseres belang heeft bij een snelle verdeling om financieel los van de gedaagde te komen en om ontslagen te worden uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypothecaire lening. De gedaagde heeft onvoldoende aangetoond dat hij in staat is de woning op korte termijn over te nemen, en de rechtbank wijst zijn verzoek om uitstel van de verdeling af. De rechtbank gelast de verkoop van de woning en bepaalt dat partijen een makelaar moeten inschakelen. Tevens wordt de gedaagde veroordeeld om medewerking te verlenen aan de verkoop en de woning te verlaten voor het passeren van de notariële leveringsakte. De rechtbank heeft ook geoordeeld dat de gedaagde recht heeft op een vergoedingsrecht van € 50.000,00 voor investeringen in de woning, welke in mindering zal strekken op de netto-verkoopopbrengst. De proceskosten worden gecompenseerd, zodat iedere partij de eigen kosten draagt.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK LIMBURG

Burgerlijk recht

Zittingsplaats Maastricht

zaaknummer / rolnummer: C/03/296833 / HA ZA 21-493

Vonnis van 2 november 2022

in de zaak van

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ,

wonende te [woonplaats 1] ,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mr. J.F.M. Sondeijker,

tegen

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ,

wonende te [woonplaats 2] ,

gedaagde in conventie,

eiser in reconventie,

advocaat mr. J.F.C. Eliëns.

Partijen zullen hierna [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] genoemd worden.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding met productie 1,
• de conclusie van antwoord in conventie tevens houdende eis in reconventie met de producties 1 en 2,
• de dagbepaling van de mondelinge behandeling,
• de conclusie van antwoord in reconventie met productie 2,
• de akte wijziging van eis met producties 3 tot en met 6 van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ,
• de akte wijziging van eis met producties 7 tot en met 11 van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ,
• de door [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ten behoeve van de mondelinge behandeling overgelegde bijlage,
• het proces-verbaal van de mondelinge behandeling, gehouden op 16 juni 2022.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

Partijen hebben een affectieve relatie gehad. Zij hebben op 6 november 2007 een samenlevingsovereenkomst gesloten. Uit deze relatie zijn twee thans nog minderjarige kinderen geboren.

2.2.

In de samenlevingsovereenkomst is, voor zover hier van belang, het volgende opgenomen:

“GEMEENSCHAPPELIJK BEWOONDE WONING

Artikel 6

(…)

(…)

(…)

Indien door partijen een door hen gezamenlijk te bewonen woning en/of een door hen gezamenlijk te gebruiken tweede woning gezamenlijk wordt verkregen, zal de partij die uit eigen middelen meer dan haar aandeel van de koopsom en de kosten heeft betaald voor het meerdere een vordering hebben op de andere partij. Deze vordering is opeisbaar bij vervreemding van de woning en bij ontbinding van deze overeenkomst. De vordering zal geen rente dragen.

(…)

Artikel 7

Deze overeenkomst eindigt:

door opzegging (…)

(…)

(…)

indien, zonder dat een opzegging als sub a bedoeld heeft plaatsgevonden, partijen in gezamenlijk overleg de overeenkomst feitelijk hebben beëindigd en zijn overgegaan tot verdeling van hun gezamenlijke vermogensbestanddelen.

(…)

(TIJDELIJKE) VOORTZETTING WOONGENOT

Artikel 10

(…).

(…).

(…)

Indien de woning toebehoort aan beide partijen of toebehoort aan de partij, die er niet in blijft wonen, dient de partij die blijft wonen over gemelde periode een redelijke vergoeding te betalen.

De kantonrechter kan overeenkomstig het hiervoor bepaalde de partij die blijft wonen gehele of gedeeltelijke vrijstelling verlenen van het betalen van vergoeding.

De vergoeding zal worden vastgesteld door partijen in onderling overleg.

Indien partijen het over de vergoeding niet eens kunnen worden, zullen zij deze laten bepalen door een door de kantonrechter te benoemen deskundige.

(…)”

2.3.

Partijen zijn gezamenlijk, ieder voor de onverdeelde helft, eigenaar van de woning gelegen aan de [adres] , [plaats] .

2.4.

In oktober 2020 is de samenleving geëindigd. Partijen zijn toen tot gedeeltelijke verdeling overgegaan.

3. De vordering

In conventie

3.1.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] vordert dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

I. de verdeling vaststelt van de aan partijen in gemeenschappelijke eigendom toebehorende woning gelegen aan de [adres] te [plaats] , in die zin dat de woning dient te worden verkocht en in eigendom dient te worden overgedragen waarna de netto overwaarde bij helfte tussen partijen dient te worden verdeeld;

II. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt tot het verlenen van zijn volledige medewerking aan de verkoop van de woning door een door [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] , althans door de rechtbank, aan te wijzen NVM-makelaar, waarbij, onder gehoudenheid van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] tot diezelfde verplichting, [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de adviezen van de makelaar ten aanzien van de vraag- en laatprijs en de wijze waarop de woning te koop wordt aangeboden dient op te volgen op straffe van een dwangsom van € 250,00 per dag of dagdeel dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zulks nalaat of weigert;

III. bepaalt dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] gemachtigd zal zijn alléén tot verkoop over te gaan indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , na daartoe met een termijn van acht dagen te zijn aangemaand, weigert mee te werken aan ondertekening van een door de makelaar aangeboden koopovereenkomst waarbij dan het te wijzen vonnis in de plaats treedt van de wilsverklaring van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] onder de koopovereenkomst;

IV. bepaalt dat, indien de instrumenterende notaris constateert dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] na daartoe met een termijn van twee weken door die notaris te zijn uitgenodigd om mee te werken aan het passeren van de leveringsakte, weigerachtig is om bij de notaris te verschijnen of zijn medewerking niet verleent, het te wijzen vonnis in de plaats treedt van de wilsverklaring van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] onder de notariële leveringsakte en samen met de door koper(s) en [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ondertekende notariële leveringsakte zal worden ingeschreven in de daartoe bestemde openbare registers teneinde op

deze wijze de levering van de woning te bewerkstelligen;

V. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om de woning uiterlijk op de dag voor het passeren van de notariële leveringsakte te verlaten en te ontruimen op straffe van verbeurte van een dwangsom ter hoogte van € 1.000,00 voor iedere dag of gedeelte van een dag dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zulks nalaat tot een maximum van € 50.000,00;

VI. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] een redelijke gebruiksvergoeding te betalen overeenkomstig het gestelde in het lichaam van de dagvaarding sub 17, vanaf het moment dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de volledige hypothecaire lasten en andere eigenaarslasten ten behoeve van de woning niet meer volledig betaalt maar wel nog in de woning woont totdat hij de woning zal hebben verlaten en ontruimd;

VII. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te betalen de kosten van de procedure en de door de rechtbank te begroten nakosten.

3.2.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

In reconventie

3.4.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert, na wijzigingen van eis, dat de rechtbank bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

Primair

1. de vordering tot verdeling van de woning voor een periode van drie jaar uitsluit en voorts bepaalt dat na ommekomst van die drie jaar de vrije verkoopwaarde van de woning zal worden bepaald door een door de rechtbank te benoemen taxateur en die taxateur/deskundige te benoemen, waarna [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de gelegenheid krijgt om uiterlijk binnen drie maanden na die waardebepaling de woning over te nemen en indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dat kan en wenst de woning aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toe te bedelen, waarbij [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal dienen te bewerkstelligen dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] wordt ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid uit de hypothecaire geldlening, waarbij de verdeling van de woning als volgt zal worden bepaald:

dat op de overwaarde van de woning (dat wil zeggen de getaxeerde waarde minus de hypothecaire geldlening en voor zover van toepassing minus de aflossing op de lening middels de bankspaarhypotheek rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ) allereerst in mindering dient te worden gebracht het vergoedingsrecht van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ad € 50.000,00 en dat voorts in mindering op de verkoopopbrengst zal strekken de aflossingen welke [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op de hypothecaire geldlening van partijen heeft gedaan vanaf het moment dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] de woning heeft verlaten tot aan het moment van de verdeling van de woning, en dat de helft van de alsdan resterende overwaarde door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zal worden voldaan en voorts, mocht blijken dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] alsdan niet in staat is de woning onder deze voorwaarden over te nemen, te bepalen dat de woning in de vrije verkoop zal worden gebracht door een door de rechtbank aan te wijzen makelaar, waarbij de verdeling van de verkoopopbrengst als volgt zal worden bepaald, dat van de overwaarde van de woning (verkoopopbrengst minus hypothecaire geldlening en voor zover van toepassing minus de aflossing op de lening middels de bankspaarhypotheek rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] minus kosten verkoop) aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dient te worden terugbetaald het bedrag ad € 50.000,00 uit hoofde van het vergoedingsrecht van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] alsmede de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gedane aflossingen op de hypothecaire geldleningen van partijen vanaf het moment dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] de woning heeft verlaten, met bepaling dat het restant van de overwaarde bij helfte tussen partijen zal worden gedeeld, alles te effectueren uiterlijk bij gelegenheid van de levering van de woning ten overstaan van de met de levering belaste notaris;

Subsidiair

indien de rechtbank de verdeling van de woning niet voor een periode van drie jaar zal uitsluiten, [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de gelegenheid stelt de woning tegen een waarde van
€ 296.500,00 over te nemen, subsidiair tegen een door de rechtbank te benoemen taxateur te bepalen vrije marktwaarde en die taxateur/deskundige te benoemen (voor zover niet uit zal worden gegaan van de waarde van € 296.500,00), en voorts de woning aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toe te bedelen indien hij dat kan en wenst onder de verplichting van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] uit te kopen en te bewerkstelligen dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zal worden ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid uit de hypothecaire geldlening, waarbij de verdeling van de waarde van de woning aldus zal worden bepaald dat op deze waarde allereerst in mindering strekt de hypothecaire geldlening en voor zover van toepassing minus de aflossing op de lening middels de bankspaarhypotheek rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en dat daarop vervolgens in mindering strekt het vergoedingsrecht van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ad

€ 50.000,00 en voorts de aflossingen op de hypothecaire geldlening welke [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft gedaan vanaf het moment dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] de woning heeft verlaten, en dat van de alsdan overblijvende overwaarde door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zal worden uitgekeerd de helft daarvan en wel te voldoen in vijf jaarlijkse termijnen, waarvan de eerste termijn aanvangt zes maanden na het einde van de samenlevingsovereenkomst en voorts indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet in staat zal zijn de woning binnen drie maanden na vonnis van de rechtbank tegen deze waarde en voorwaarden over te nemen, te bepalen dat de woning in de vrije verkoop dient te worden gebracht en daarbij de verdeling van de verkoopopbrengst als volgt vast te stellen:

van de overwaarde van de woning (verkoopopbrengst minus hypothecaire geldleningen minus kosten verkoop en voor zover van toepassing minus de aflossing op de lening middels de bankspaarhypotheek rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ) dient aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te worden terugbetaald het bedrag ad € 50.000,00 uit hoofde van het vergoedingsrecht van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] uit privémiddelen in de woning heeft geïnvesteerd alsmede de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gedane aflossingen op de hypothecaire geldlening van partijen vanaf het moment dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] de woning heeft verlaten, met bepaling dat het restant van de overwaarde bij helfte tussen partijen zal worden gedeeld, alles te effectueren uiterlijk bij gelegenheid van de goederenrechtelijke levering van de woning ten overstaan van de met de levering belaste notaris;

en voorts, mocht de rechtbank [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in het subsidiaire geval niet in de gelegenheid stellen de woning over te nemen en bepalen dat de woning onmiddellijk in de vrije verkoop dient te worden gebracht, de verdeling van de verkoopopbrengst vast te stellen conform de vorige alinea;

althans de verdeling op een door de rechtbank te bepalen wijze vast te stellen;

2. te verklaren voor recht dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een vergoedingsrecht heeft jegens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] uit hoofde van het bedrag ad € 50.000,00 dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] uit privémiddelen in de woning van partijen heeft geïnvesteerd alsmede uit hoofde van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gedane aflossingen op de hypothecaire geldlening van partijen vanaf het moment dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] heeft verlaten tot aan het moment van verdeling van de woning;

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te veroordelen haar medewerking aan dit vonnis te verlenen, zulks op straffe van een dwangsom van € 1.000,00 per dag dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zulks nalaat of weigert;

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te veroordelen in de kosten van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de procedure in conventie en in reconventie.

3.5.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert verweer.

3.6.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

In conventie en in reconventie

4.1.

Gelet op de samenhang tussen de vorderingen in conventie en in reconventie zal de rechtbank deze gelijktijdig beoordelen.

De woning, de daaraan gekoppelde hypothecaire geldlening en privé-investeringen

Verdeling door verkoop of uitstel verdeling

4.2.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] vordert verdeling van de woning door verkoop. Zij stelt er belang bij te hebben dat door verkoop van de woning partijen financieel los van elkaar komen en zij ontslagen wordt uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypothecaire geldlening. Zij stelt dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ruim voldoende gelegenheid heeft gehad om te onderzoeken of hij de woning kan financieren en of de bank bereid is [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] uit de hoofdelijke aansprakelijkheid te ontslaan. Er is niet gebleken dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op korte termijn daartoe in staat is en de bank genegen is haar te ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid.

4.3.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert op zijn beurt primair de verdeling van de woning gedurende een periode van drie jaar uit te sluiten. Hij voert daartoe aan dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] geen gerechtvaardigd belang heeft bij verdeling van de woning op korte termijn. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is zelfstandig fotograaf en kan, gelet op zijn inkomsten, de woning nu niet overnemen maar verwacht dit wel over drie jaar te kunnen. De jaren 2020 en 2021 waren voor [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op financieel gebied moeilijk door de coronamaatregelen. Partijen wonen nu dicht bij elkaar. Er is sprake van co-ouderschap. Een verhuizing van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zou voor de kinderen nieuwe onrust brengen.

4.4.

Op grond van artikel 3:178, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (BW) kan ieder der deelgenoten te allen tijde verdeling van een gemeenschappelijk goed vorderen, tenzij uit de aard van de gemeenschap of uit het in de volgende leden bepaalde anders voortvloeit. Blijkens het derde lid van dit artikel kan de rechter voor wie een vordering tot verdeling aanhangig is, op verlangen van een deelgenoot één of meermalen, telkens voor ten hoogste drie jaren, een vordering tot verdeling uitsluiten, indien de door een onmiddellijke verdeling getroffen belangen van een of meer deelgenoten aanmerkelijk groter zijn dan de belangen die door de verdeling worden gediend.

4.5.

Bezien tegen de achtergrond van dit wettelijk kader is de rechtbank van oordeel dat de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] naar voren gebrachte belangen onvoldoende zijn om de vordering tot verdeling van de woning voor een periode van drie jaar uit te sluiten, gelet op het belang van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] bij verdeling. Daarbij betrekt de rechtbank dat partijen al geruime tijd uit elkaar zijn en dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet heeft aangetoond dat hij financieel in staat is om op korte termijn de woning over te nemen én de bank bereid is [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypothecaire geldlening te ontslaan. Uit de toelichting van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tijdens mondelinge behandeling blijkt dat de onzekerheid over zijn financiële mogelijkheden blijft voorduren: hij stelt in ieder geval één jaar nodig te hebben om de jaarrekening over het jaar 2022 aan de bank ter beoordeling over te leggen. Of de bank [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] dan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypothecaire geldlening zal ontslaan, staat niet vast. Verder is van belang dat is gebleken dat tussen partijen een problematische dynamiek gaande is. [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] heeft onweersproken gesteld dat volgens de instanties die betrokken zijn bij de kinderen, aan die dynamiek een einde moet komen door ontvlechting van partijen. Gelet op al het vorenstaande zal de rechtbank de vordering van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tot uitstel van de verdeling en zijn subsidiaire vordering tot toedeling van de woning aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tegen de door hem genoemde waarde, afwijzen.

4.6.

De rechtbank zal conform de vordering van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] de wijze van de verdeling van de woning ingevolge artikel 3:185 BW vast stellen en wel aldus dat de verkoop van deze woning wordt gelast.

Persoon makelaar, vraagprijs, toegang verschaffen tot de woning, verkoopprijs

4.7.

Aangezien de woning verkocht zal worden, dienen partijen opdracht te geven aan een makelaar hen te begeleiden bij het verkoopproces. De rechtbank zal hierna bepalen dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] binnen vier weken na heden drie makelaars mag voorstellen aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] daaruit binnen twee weken één makelaar mag kiezen. Indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet binnen twee weken een makelaar gekozen heeft, mag [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zelf een keuze maken uit de drie door haar voorgestelde makelaars.

4.8.

De rechtbank zal verder bepalen dat, indien partijen niet binnen twee weken na de opdrachtverlening erin slagen gezamenlijk de vraagprijs te bepalen, de makelaar een door hem/haar vast te stellen bindende marktconforme vraagprijs bepaalt.

4.9.

De makelaar zal de aan hem/haar gegeven opdracht alleen kunnen uitvoeren als aan hem/haar toegang verleend wordt tot de woning. De rechtbank zal [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] daartoe veroordelen.

4.10.

Ook zal de rechtbank bepalen dat partijen in overleg met de makelaar de verkoopovereenkomst aangaan met degene die de hoogste prijs biedt, indien en voor zover die prijs volgens beide partijen, gezien de onroerendgoedmarkt ter plaatse en de kwaliteit van de woning, de best mogelijke prijs is. In het geval partijen het niet eens kunnen worden over de vraag of een aanbod de best mogelijke prijs is, zal de makelaar die naar beste weten en bindend kunnen bepalen.

Privé-investering [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] € 50.000,00

4.11.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] stelt dat hij op 13 december 2014 een schenking van zijn ouders ontvangen heeft ter hoogte van € 50.000,00 en dat hij dit bedrag geïnvesteerd heeft in de woning van partijen. Hij is van mening dat vanwege die investering uit de verkoopopbrengst die resteert na aflossing van de hypotheek allereerst een bedrag van € 50.000,00 aan hem dient te worden terugbetaald.

4.12.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] erkent dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in 2014 een schenking van € 50.000,00 van zijn ouders heeft ontvangen en dat hij dit bedrag in de woning van partijen heeft geïnvesteerd. Volgens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] is de vordering van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] echter verjaard nu meer dan vijf jaar zijn verstreken sinds de dag dat de vordering van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] opeisbaar is geworden.

4.13.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] betwist dat de vordering is verjaard en hij verwijst daarbij naar artikel 6 lid 4 van de samenlevingsovereenkomst.

4.14.

De rechtbank overweegt dat ingevolge artikel 6 lid 4 van de samenlevingsovereenkomst (zie r.o. 2.2.) [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in beginsel een vordering heeft op [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] omdat vaststaat dat hij € 50.000,00 meer uit eigen middelen voldaan heeft aan de koopsom en de kosten van de gezamenlijke woning. Blijkens voormeld artikellid is de vordering van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] opeisbaar bij ontbinding van de samenlevingsovereenkomst. Als de rechtbank ervan uitgaat dat de samenlevingsovereenkomst is ontbonden in oktober 2020, omdat toen de samenleving is geëindigd en partijen tot gedeeltelijke verdeling van hun vermogensbestanddelen zijn overgegaan (zie r.o. 2.4.), is gelet op het tijdsverloop sindsdien geen sprake van verjaring. De rechtbank verwerpt daarom het verjaringsverweer.

4.15.

De rechtbank zal de in reconventie gevorderde verklaring voor recht voor zover die ziet op het bedrag van € 50.000,00 dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] uit privémiddelen in de woning heeft geïnvesteerd hierna toewijzen.

4.16.

Nu [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , voor het overige onweersproken, heeft gevorderd om voormeld bedrag in mindering te laten strekken op de tussen partijen bij helfte te verdelen netto verkoopopbrengst van de voormalige gezamenlijke woning, beslist de rechtbank aldus.

Aflossing hypothecaire lening door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]

4.17.

Tussen partijen staat vast dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vanaf april 2021 alleen de aflossing van de woning heeft betaald. Dit betekent dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op grond van artikel 6 lid 4 van de samenlevingsovereenkomst een vergoedingsrecht heeft jegens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voor door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gedane aflossingen op de hypothecaire geldlening van partijen vanaf
1 april 2021 tot aan het moment van verdeling van de woning voor zover en zolang [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de hypothecaire aflossing blijft betalen. Nu [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , onweersproken, heeft gevorderd om voormeld bedrag in mindering te laten strekken op de tussen partijen bij helfte te verdelen netto verkoopopbrengst van de voormalige gezamenlijke woning, beslist de rechtbank aldus.

Aflossing resterende hypotheek na verkoop en overwaarde

4.18.

Bij verkoop en levering van de woning aan een derde dient met de verkoopopbrengst en de saldi van de Aegon Bankspaarhypotheek Rekeningen van partijen de nog resterende hypotheekschuld te worden afgelost. Partijen zijn vervolgens ieder voor de helft gerechtigd tot de resterende overwaarde, met dien verstande dat bij de afwikkeling van de overwaarde zoals hiervoor in r.o. 4.16. en 4.17. overwogen is, eerst rekening dient te worden gehouden met de vergoedingsrechten van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] .

Meewerken aan verlenen verkoopopdracht, verlenen toegang pand, tekenen koopovereenkomst en leveringsakte

4.19.

De rechtbank zal geen dwangsommen verbinden aan de veroordeling om medewerking te verlenen aan het tekenen van de overeenkomst met de makelaar, het tekenen van de koopovereenkomst en het tekenen van de notariële leveringsakte omdat de rechtbank de vordering toe zal wijzen dat het vonnis in de plaats treedt van de wilsverklaringen van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tot ondertekening van de overeenkomst met de makelaar, de verkoopovereenkomst met de koper(s) en de notariële leveringsakte als [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] weigerachtig is mee te werken.

4.20.

De rechtbank zal wel een dwangsom van € 250,00 per dag verbinden aan de veroordeling medewerking te verlenen aan het verschaffen van toegang tot de woning aan de makelaar en eventuele kopers door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] met een maximum van € 15.000,00.

4.21.

Tevens zal [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] worden veroordeeld om de woning uiterlijk op de dag vóór het passeren van de notariële leveringsakte te verlaten en te ontruimen, waaraan een dwangsom van € 1.000,00 per dag zal worden verbonden met een maximum van
€ 15.000,00.

Gebruiksvergoeding

4.22.

Partijen zijn overeengekomen dat zo lang [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de hypothecaire lasten en de overige eigenaarslasten van de woning volledig voor zijn rekening neemt, [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] geen gebruiksvergoeding aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] is verschuldigd. Mocht [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] deze lasten en kosten niet volledig voldoen terwijl hij wel nog in de woning woont, zijn partijen tijdens de mondelinge behandeling overeengekomen dat hij een gebruiksvergoeding verschuldigd is van 2% van de overwaarde van de woning. De rechtbank zal dienovereenkomstig beslissen.

Overig

4.23.

De door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] jegens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] gevorderde dwangsom zal worden afgewezen nu geen veroordeling ten aanzien van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zal worden uitgesproken.

4.24.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft verzocht, indien de vordering van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] tot verkoop van de woning wordt toegewezen, het vonnis niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, omdat hij dan met de kinderen op straat komt te staan. De rechtbank wijst dit verzoek af. Toewijzing van het verzoek van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zou betekenen dat, als hij hoger beroep instelt, de verdeling van de woning alsnog voor onbepaalde tijd uitgesteld wordt. Dat strookt niet met de belangenafweging die gemaakt is door de rechtbank in r.o. 4.5. Ten aanzien van dit verzoek van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] maakt de rechtbank dezelfde belangenafweging is in voormelde rechtsoverweging.

Proceskosten

4.25.

Gelet op de relatie tussen partijen zullen de proceskosten tussen hen worden gecompenseerd, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.

5. De beslissing

De rechtbank

In conventie en reconventie

5.1.

bepaalt dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] binnen vier weken na heden drie makelaars mag voorstellen aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] daaruit binnen twee weken één makelaar mag kiezen aan wie de opdracht wordt gegeven tot verkoop van de woning gelegen aan de [adres] te [plaats] ;

5.2.

bepaalt dat indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet binnen twee weken een makelaar gekozen heeft, [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] zelf een keuze mag maken uit de drie door haar voorgestelde makelaars;

5.3.

bepaalt dat indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] weigert de overeenkomst van bemiddeling met de makelaar te ondertekenen, dit vonnis in de plaats treedt van de wilsverklaring van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tot ondertekening van de overeenkomst;

5.4.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de makelaar toegang tot de woning te verstrekken op straffe van een dwangsom van € 250,00 voor iedere dag of dagdeel dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] daarmee in gebreke blijft met een maximum van € 15.000,00,

5.5.

bepaalt dat, indien partijen niet binnen twee weken na de opdrachtverlening aan de makelaar erin slagen gezamenlijk de vraagprijs te bepalen, de makelaar een door hem/haar vast te stellen bindende marktconforme vraagprijs bepaalt;

5.6.

bepaalt dat partijen in overleg met de makelaar de verkoopovereenkomst aangaan met degene die de hoogste prijs biedt, indien en voor zover die prijs volgens beide partijen, gezien de onroerendgoedmarkt ter plaatse en de kwaliteit van de woning, de best mogelijke prijs is en bepaalt dat in het geval partijen het niet eens kunnen worden over de vraag of een aanbod de best mogelijke prijs is, de makelaar die naar beste weten en bindend zal kunnen bepalen;

5.7.

bepaalt dat indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] weigert de koopovereenkomst met de koper(s) te ondertekenen, dit vonnis in de plaats treedt van de wilsverklaring van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tot ondertekening van de overeenkomst;

5.8.

bepaalt dat indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] weigert om de notariële leveringsakte te tekenen, het vonnis in de plaats treedt van de wilsverklaring van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tot levering van de woning en bepaalt dat de notariële leveringsakte zal worden ingeschreven in de daartoe bestemde openbare registers;

5.9.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om de woning uiterlijk op de dag vóór het passeren van de notariële leveringsakte te verlaten en te ontruimen, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 1.000,00 per dag met een maximum van € 15.000,00;

5.10.

bepaalt dat iedere partij gehouden is de helft van de kosten van de makelaar, de notaris en de overige kosten ter zake van de verkoop en levering te dragen;

5.11.

bepaalt dat de hypothecaire geldleningen bij gelegenheid van de eigendomsoverdracht zullen worden afgelost uit de verkoopopbrengst van de

gezamenlijke woning van partijen en de saldi van de Aegon Bankspaarhypotheek Rekeningen van partijen;

5.12.

verklaart voor recht dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een vergoedingsrecht ter hoogte van

€ 50.000,00 heeft jegens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] uit hoofde van privémiddelen die [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de woning van partijen heeft geïnvesteerd, alsmede uit hoofde van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gedane aflossingen op de hypothecaire geldlening van partijen vanaf 1 april 2021 tot aan het moment van verdeling van de woning voor zover en zolang [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de hypothecaire aflossing blijft betalen;

5.13.

bepaalt dat voormeld bedrag van € 50.000,00 en het bedrag dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft betaald aan aflossing van de hypothecaire geldlening sinds 1 april 2021 in mindering zal strekken op de netto-verkoopopbrengst van de gezamenlijke woning,

5.14.

bepaalt dat de resterende netto-verkoopopbrengst daarna gelijkelijk tussen partijen moet worden verdeeld,

5.15.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , indien hij de hypothecaire lasten en andere eigenaarslasten van de woning niet meer volledig voldoet, terwijl hij wel nog woonachtig is in de woning, aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] een gebruiksvergoeding van 2% over de overwaarde te betalen, totdat hij de woning zal hebben verlaten en ontruimd;

5.16.

verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;

5.17.

compenseert de proceskosten aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt;

5.18.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. I.M. Etman en in het openbaar uitgesproken op

2 november 2022. ^[1]

Voetnoten

1. type: AP