Uitspraak
vonnis
RECHTBANK LIMBURG
Burgerlijk recht
Zittingsplaats Maastricht
zaaknummer: C/03/278121 / HA ZA 20-270
Vonnis bij vervroeging van 18 augustus 2021
in de zaak van
[eiseres],
wonende te [woonplaats 1] ,
eiseres,
advocaat mr. J.M.H. Devis,
tegen
1.
[gedaagde sub 1] , handelend pro sé en als gevolmachtigde van gedaagden sub 2, 3 en 4,
[gedaagde sub 1] , handelend pro sé en als gevolmachtigde van gedaagden sub 2, 3 en 4,
wonende te [woonplaats 1] ,
gedaagde,
advocaat mr. R.P. Küffen,
2.
[gedaagde sub 2],
[gedaagde sub 2],
wonende te [woonplaats 1] ,
gedaagde,
advocaat mr. R.P. Küffen,
3.
[gedaagde sub 3],
[gedaagde sub 3],
wonende te [woonplaats 1] ,
gedaagde,
advocaat mr. M.H.J.M. Stassen,
4.
[gedaagde sub 4],
[gedaagde sub 4],
wonende te [woonplaats 2] ,
gedaagde,
advocaat mr. M.H.J.M. Stassen,
5.
[gedaagde sub 5] handelend in haar hoedanigheid van bewindvoerder over de erfdelen van gedaagden sub 3 en 4,
[gedaagde sub 5] handelend in haar hoedanigheid van bewindvoerder over de erfdelen van gedaagden sub 3 en 4,
wonende te [woonplaats 3] ,
gedaagde,
advocaat mr. R.P. Küffen.
1.Het verloop van de procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met 14 producties;
- de door gedaagden sub 1, 2 en 5 genomen conclusie van antwoord tevens houdende eis in reconventie met 17 producties;
- de door gedaagden sub 3 en 4 genomen conclusie van antwoord met drie producties;
- de conclusie van antwoord in reconventie;
- de bij brief van 21 juni 2021 door gedaagden sub 3 en 4 overgelegde producties vier tot en met zes;
- de door eiseres bij brief van 24 juni 2021 overgelegde producties 15 tot en met 22;
- het proces-verbaal van mondelinge behandeling van 1 juli 2021, waarin per abuis geen melding is gemaakt van de instemming van partijen dat de hiervoor bij brieven van 21 juni en 24 juni 2021 overgelegde producties deel uitmaken van het procesdossier.
1.2.
Vervolgens is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1
Op [overlijdensdatum 1] is overleden de heer [erflater] . Op [overlijdensdatum 2] is overleden mevrouw [erflaatster] , weduwe van [erflater] (hierna ook de moeder).
2.2
[erflater] en [erflaatster] hadden drie kinderen en wel eiseres en gedaagden sub 1 en 2. Gedaagden sub 3 en 4 zijn de kinderen van eiseres. Gedaagde sub 5 is een zus van de moeder.
2.3
De moeder heeft bij testament eiseres onterfd en bepaald dat de afstammelingen van eiseres, gedaagden sub 3 en 4, wel bij wege van plaatsvervulling tot haar nalatenschap zullen worden geroepen. De bij testament benoemde executeur was al overleden toen de moeder overleed. Er is geen andere executeur-testamentair benoemd.
2.4
Eiseres heeft in elk geval bij brief van 14 februari 2020 (productie 5 dagvaarding) laten weten dat zij haar legitieme portie wil berekenen en daarvoor alle noodzakelijke gegevens van de erfgenamen wil hebben.
3.Het geschil
3.1
Na vermindering van eis vordert eiseres, zo begrijpt de rechtbank voorshands, dat de rechtbank bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
I. bepaalt dat tot de nalatenschap van de moeder behoorde:
A. de inboedel bestaande uit diverse eiken vitrinekasten, lederen bankstel 3 zit bank, 2 fauteuils waarvan 1 elektrische relaxfauteuil, eiken kasteeltafel 6 pers. 8 cm massief blad, 6 eiken kasteelstoelen, eiken salontafel 10 cm massief blad, eiken slagerstafel, complete slaapkamer, elektrische lattenbodems, tuinset teak, antieke Chinese plantenbak doorsnede 1 m., 2 x olieverfschilderij 80 cm x 70 cm gesigneerd, baroklijst, antiek eiken/koper wandtelefoon, functioneel, antiek koper vloerkandelaar hoog 1.20 m., geode Amethist 90 cm x 90 cm x70 cm., antiek Franse goedlopende comtoise klok koper, bloemslinger, origineel incl. gewichten en sleutel, bladgoud barok console met barok spiegel, bladgoud Chanel stijl/Hollywood Regency hanglamp, 2x Art Deco tafellamp, Art Deco plateel staande klok (roofvogel op rots), 2x Art Deco wit porseleinen olifant, 2x koffie- en eetservies 12 persoons, waarvan lx antiek bloemafbeelding, antiek koffieservies P. Regout Old England, MC Alfa Metalcraft Corporation pannen, 1 uitgebreid compleet set aangevuld met meerdere losse pannen zoals braadslede, grote wok, messenset, waterketel etc.. etc., hobbykamer/naaikamer diverse naaimachines en overlocks, waaronder Singer Patchwork, coupeuse accessoires en diverse rollen
stof Editex groothandel, kwalitatief hoogwaardig elektrisch materiaal in de garage ter waarde van ongeveer € 1.500,-, iPad, iPhone, Philips Oled tv 1.20 m., Philips Ambilight tv 1 m., Desk-top pc, fotoprinter/scanner, Bosch 8kg wasmachine, Bosch 8kg droger, een AMC Cookware pannen- en messenset ter waarde van € 5.000,- met ongeveer 30 pannen;
B. een dames Cartierhorloge Panthere/Cougar goud, een dames Cartierhorloge Tank goud met bruien lederen krokodilband in originele doos met certificaat, Cartier herenhorloge, diverse 18 karaat gouden kettingen, armbanden, ringen en oorbellen, al dan niet met edelstenen, waaronder briljanten voorzien van GIA certificaat IF en GIA colourgrading D, diverse parelkettingen met gouden sloten;
C. verzameling edelstenen, halfedelstenen en mineralen met een geschatte waarde van € 3000,-, waarvan onder andere: Amitrine, Laps Lazulli, Amethist, Alexandrite, Citrien, Robijn, Aquamarijn, Toermalijn, Peridot, Turquoise, Tanzaniet, Granaat, Saffier, Vuur Opaal, Tsavoriet, Smaragd, Chrysocolla, Ruwe diamant, Onyx, Maansteen.
D. verzameling Caterpillar en Komatsu schaalmodellen van +/- 30 stuks uit 1970 tot 1989 onder andere bestaande uit diverse verschillende schaalmodellen shovel/wielladers, “wel als niet” met rupsen, diverse verschillende schaalmodellen graafmachines, “wel als niet”
met rupsen, zandauto’s verschillende uitvoeringen en schaalmodellen, betonmixer, dieplader;
E. in de kluis liggend contant bedrag van € 75.000,-;
II. bepaalt dat bij de berekening van haar legitieme portie rekening wordt gehouden met de waarde van de onder I. genoemde zaken en overigens wordt gehandeld als partijen in de vaststellingsovereenkomst van 1 juli 2021 (proces-verbaal van mondelinge behandeling) zijn overeengekomen;
III. gedaagde sub 1 veroordeelt in de kosten van de procedure.
Eiseres legt hieraan ten grondslag dat de in 3.1 onder I genoemde zaken tot de te verdelen nalatenschap van moeder behoren en dus moeten worden meegenomen bij de berekening van haar legitieme portie.
3.1.1
Gedaagden sub 3 en 4 erkennen dat de in rov. 3.1 genoemde zaken allen tot de nalatenschap behoren en bij de verdeling moeten worden betrokken.
3.2.2
Gedaagden 1, 2 en 5 voeren aan dat van niet meer sprake was dan een normale inboedel. De waarde van de inboedelbestanddelen antieke comtoise klok en sieradendoos is nog niet bekend (productie 16 dagvaarding: nnb), verkocht zijn een damesfiets, loop/sportband, de mineralen verzameling, betonnen bloembakken en de slaapkamer voor in totaal € 435,- (genoemde productie 16) en de rest van de inboedel is tegen transportkosten van € 326,70 naar de kringloop gegaan (genoemde productie 16). Een dure pannen- en messenset zoals gesteld, was niet aanwezig; de keuken van de moeder was zelfs niet ruim genoeg voor het door eiseres genoemde aantal pannen.
De moeder had niet veel sieraden en zeker geen gouden of diamanten sieraden.
De verzameling edelstenen was verkregen door rommelmarktaankopen van per stuk niet meer dan enkele euro’s. De verzameling is verkocht voor € 175,- (productie 16 conclusie van antwoord).
Een verzameling Caterpillar en Komatsu-schaalmodellen van enige waarde was niet aanwezig.
De kluis bevatte bij overlijden van de moeder geen contant geld.
4.De beoordeling
4.1
De reconventionele vordering is tijdens de mondelinge behandeling ingetrokken zodat daarover niet zal worden geoordeeld. Partijen hebben afgesproken dat de kosten van de reconventie tussen hen worden gecompenseerd. Ook daarover hoeft dus niet te worden geoordeeld.
de in rov. 3.1 onder I A genoemde zaken
4.2
Eiseres is onterfd en daarmee dus geen erfgenaam van de moeder. Gedaagden één tot en met vier zijn erfgenamen van moeder. Eiseres heeft in elk geval bij brief van 14 februari 2020, dus vier maanden en 14 dagen na overlijden van de moeder, haar legitieme portie opgeëist. De stelling van gedaagden sub 3 en 4 dat gedaagden sub 1 en/of 2 hen niet betrekken bij de afwikkeling van de nalatenschap, is onvoldoende gemotiveerd betwist, zodat daarvan moet worden uitgegaan. De aldus bestaande nalatenschap wordt mede geregeerd door de goede trouw. Die brengt met zich dat in elk geval in de verhouding tussen gedaagden sub 3 en 4 enerzijds en gedaagden sub 1 en 2 anderzijds en, vanaf het moment dat bekend werd dat eiseres haar legitieme wilde hebben, tussen alle procespartijen en met inachtneming van het feit dat geen executeur-testamentair is aangewezen, geen beschikkingsdaden worden verricht zonder behoorlijke beraadslaging vooraf tussen alle betrokkenen. In elk geval mag worden verwacht dat de andere betrokkenen in kennis worden gesteld van het voornemen om beschikkingsdaden te verrichten. Voor zover beschikkingsdaden worden verricht, kan zonder enige moeite van de betreffende zaak een foto worden gemaakt aan de hand waarvan mogelijke ruzies kunnen worden beslecht. Een erfgenaam die anders handelt en zonder overleg en/of foto’s inboedelzaken overdraagt of wegbrengt, dient daarvan de gevolgen te dragen. Waar gedaagden sub 1 en 2 zonder behoorlijk overleg met gedaagden 3 en 4 en eiseres kennelijk de complete inboedel hebben weggedaan (behalve kennelijk de antieke comtoise klok en sieradendoos), zonder daarvan bijvoorbeeld foto’s te nemen, dragen zij van dat gedrag de gevolgen. De gevolgen die de rechtbank daaraan verbindt zijn dat de waarde van de inboedel wordt geschat met als uitgangspunt de door gedaagden sub 1 en 2 vermelde vervangingswaarde van € 66.000,- (nr. 3.3, pag. 12 van hun conclusie van antwoord). De rechtbank schat de waarde van de inboedel in de onderhavige verhouding tussen de erfgenamen op € 15.000,-. Dit is het bedrag dat bij de vaststelling van de nalatenschap als positief vermogensbestanddeel moet worden opgenomen.
de in rov. 3.1 onder I B genoemde zaken
4.3
Gedaagden sub 1, 2 en 5 hebben gesteld dat de sieraden waren verzekerd tegen diefstal voor € 2.500,-. Daarmee heeft als uitgangspunt te gelden dat in elk geval dit bedrag in de verdeling moet worden betrokken.
Gelet op de betwisting door in elk geval gedaagden sub 1 en 2 dat de moeder bezat een dames Cartierhorloge Panthere/Cougar goud, een dames Cartierhorloge Tank goud met bruine lederen krokodilband in originele doos met certificaat, Cartier herenhorloge, diverse 18 karaat gouden kettingen, armbanden, ringen en oorbellen, al dan niet met edelstenen, waaronder briljanten voorzien van GIA certificaat IF en GIA colourgrading D, diverse parelkettingen met gouden sloten, zal eiseres in de gelegenheid worden gesteld om te bewijzen dat deze sieraden in bezit waren van de moeder ten tijde van haar overlijden.
de in rov. 3.1 onder I C genoemde zaken
4.4
Gedaagden sub 1, 2 en 5 hebben gesteld dat de verzameling edelstenen niet veel waard was, want telkens voor enkele euro’s per stuk gekocht op de rommelmarkt.
Eiseres wordt in staat gesteld te bewijzen dat de moeder ten tijde van haar overlijden bezat halfedelstenen en mineralen met een geschatte waarde van € 3000,-, waarvan onder andere: Amitrine, Laps Lazulli, Amethist, Alexandrite, Citrien, Robijn, Aquamarijn, Toermalijn,
Peridot, Turquoise, Tanzaniet, Granaat, Saffier, Vuur Opaal, Tsavoriet, Smaragd, Chrysocolla, Ruwe diamant, Onyx, Maansteen.
Peridot, Turquoise, Tanzaniet, Granaat, Saffier, Vuur Opaal, Tsavoriet, Smaragd, Chrysocolla, Ruwe diamant, Onyx, Maansteen.
Onder verwijzing naar rov. 4.2 en gelet op het feit dat gedaagden sub 1 en 2 de “Mineralen verzameling” zonder overleg met eiseres hebben verkocht voor € 175,- wordt de waarde van de verzameling ongeacht de uitkomst van de bewijslevering in elk geval bepaald op € 1.500,-.
de in rov. 3.1 onder I D genoemde zaken
4.5
Gedaagden sub 1, 2 en 5 hebben betwist dat een waardevolle verzameling Caterpillar en Komatsu schaalmodellen van +/- 30 stuks uit 1970 tot 1989 tot de inboedel behoorde. Gelet op die betwisting had van eiseres enige onderbouwing van haar stelling mogen worden verwacht. Zo had zij bijvoorbeeld foto’s kunnen overleggen waarop dergelijke zich in het huis van de moeder bevindende schaalmodellen te zien zijn. Dergelijke foto’s zijn, alleen al uit verzekeringsaspect, niet ongebruikelijk. Eiseres heeft het gelaten bij een kale stelling, die, gelet op de betwisting, wordt gepasseerd. Aan bewijs wordt, wegens de niet gegeven onderbouwing, niet toegekomen.
de in rov. 3.1 onder I E genoemde zaken
4.6
Gelet op de betwisting door gedaagden sub 1, 2 en 5 dat er in de kluis een contant bedrag van € 75.000,- lag, zal eiseres worden toegelaten tot het bewijs van haar stelling dat ten tijde van het overlijden van moeder € 75.000,- in die kluis lag.
4.7
Elke andere beslissing zal worden aangehouden.
5.De beslissing
De rechtbank:
5.1
laat eiseres toe te bewijzen dat ten tijde van het overlijden van de moeder op
[overlijdensdatum 2] tot de boedel van moeder behoorde:
[overlijdensdatum 2] tot de boedel van moeder behoorde:
a. een dames Cartierhorloge Panthere/Cougar goud, een dames Cartierhorloge Tank goud met bruine lederen krokodilband in originele doos met certificaat, Cartier herenhorloge, diverse 18 karaat gouden kettingen, armbanden, ringen en oorbellen, al dan niet met edelstenen, waaronder briljanten voorzien van GIA certificaat IF en GIA colourgrading D, diverse parelkettingen met gouden sloten;
b. halfedelstenen en mineralen met een geschatte waarde van € 3000,-, waarvan onder andere: Amitrine, Laps Lazulli, Amethist, Alexandrite, Citrien, Robijn, Aquamarijn, Toermalijn, Peridot, Turquoise, Tanzaniet, Granaat, Saffier, Vuur Opaal, Tsavoriet, Smaragd, Chrysocolla, Ruwe diamant, Onyx, Maansteen;
c. € 75.000,- aan in de kluis liggende contanten;
5.2
bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
15 september 2021voor uitlating door eiseres of zij bewijs wil leveren door het overleggen van bewijsstukken, door het horen van getuigen en/of door een ander bewijsmiddel;
15 september 2021voor uitlating door eiseres of zij bewijs wil leveren door het overleggen van bewijsstukken, door het horen van getuigen en/of door een ander bewijsmiddel;
5.3
bepaalt dat eiseres, indien zij geen bewijs door getuigen wil leveren maar wel bewijsstukken wil overleggen, die stukken direct in het geding moet brengen;
5.4
bepaalt dat eiseres, indien zij getuigen wil laten horen, de getuigen en de verhinderdagen van de partijen en hun advocaten in de maanden mei tot en met augustus 2022 direct moet opgeven, waarna dag en uur van het getuigenverhoor zullen worden bepaald;
5.5
bepaalt dat dit getuigenverhoor zal plaatsvinden ter terechtzitting ten overstaan van een rechter in het gerechtsgebouw te Maastricht aan het adres Sint Annadal 1;
5.6
bepaalt dat alle partijen uiterlijk twee weken voor het eerste getuigenverhoor alle beschikbare bewijsstukken aan de rechtbank en de wederpartij moeten toesturen;
5.7
houdt iedere verdere beslissing aan;
Dit vonnis is gewezen door mr. J.R. Sijmonsma, rechter, en in het openbaar uitgesproken op 18 augustus 2021.