ECLI:NL:RBLIM:2021:3186

Rechtbank Limburg

Datum uitspraak
7 april 2021
Publicatiedatum
12 april 2021
Zaaknummer
C/03/277515 / HA ZA 20-246
Instantie
Rechtbank Limburg
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Aannemingsovereenkomst en tekortkomingen in de uitvoering van bouwwerkzaamheden met betrekking tot een woning

In deze zaak, die voor de Rechtbank Limburg is behandeld, betreft het een geschil tussen twee partijen over een aannemingsovereenkomst voor de verbouwing van een woning. De eiser, die samen met zijn partner de opdracht had gegeven aan de gedaagde aannemer, heeft de gedaagde aangeklaagd wegens tekortkomingen in de uitvoering van de werkzaamheden. De overeenkomst werd op 19 december 2018 ondertekend, en de werkzaamheden zijn op 4 februari 2019 gestart. De eiser heeft diverse gebreken geconstateerd, waaronder constructieve tekortkomingen en esthetische gebreken, en heeft de gedaagde meerdere keren in gebreke gesteld. De gedaagde heeft de werkzaamheden opgeschort en uiteindelijk de overeenkomst eenzijdig beëindigd. De eiser vorderde schadevergoeding voor de herstelkosten, die door een deskundige zijn geraamd op € 149.500,00, en andere kosten die voortvloeien uit de gebreken. De rechtbank heeft vastgesteld dat de gedaagde tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst en heeft geoordeeld dat de eiser recht heeft op schadevergoeding. De rechtbank heeft de gedaagde veroordeeld tot betaling van een totaalbedrag van € 159.741,00, inclusief proceskosten.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK LIMBURG

Burgerlijk recht
Zittingsplaats Maastricht
zaaknummer / rolnummer: C/03/277515 / HA ZA 20-246
Vonnis van 7 april 2021
in de zaak van

1.[eiser in conventie, verweerder in reconventie sub 1] ,

2.
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 2],
beiden wonende te [woonplaats] ,
eisers in conventie,
verweerders in reconventie,
advocaat mr. B.J.P. Komen,
tegen
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie],
h.o.d.n. [handelsnaam]
,
wonende te Brunssum,
gedaagde in conventie,
eiser in reconventie,
advocaat mr. C. Mohr.
Eisers in conventie, tevens verweerders in reconventie, zullen hierna afzonderlijk genoemd worden de [eiser in conventie, verweerder in reconventie sub 1] en [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 2] en gezamenlijk (in mannelijk enkelvoud) worden aangeduid als [eisers in conventie, verweerders in reconventie] . Gedaagde in conventie, tevens eiser in reconventie, zal hierna [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] genoemd worden.

1.De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
  • de dagvaarding van 24 april 2020 met producties 1 tot en met 17
  • de conclusie van antwoord tevens eis in reconventie met producties 1 tot en met 20
  • de conclusie van antwoord in reconventie met producties 18 tot en met 24
  • de beslissing van 29 juli 2020 waarbij een mondelinge behandeling is bepaald
  • de akte vermeerdering eis van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] met producties 25 tot en met 30
  • de e-mail van mr. Komen met de producties 31-32 en de reeds ingediende producties 4, 11, 25 en 27 in kleur
  • het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 19 januari 2021.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.
Tussen [eisers in conventie, verweerders in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is een overeenkomst, getiteld “overeenkomst bouw uitvoering” (hierna: de overeenkomst) gesloten voor het verbouwen van de woning van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] (hierna: de woning) en het realiseren van een aanbouw/opbouw aan de achterzijde van de woning (productie 2 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] , productie 1 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ). [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft de overeenkomst op 19 december 2018 ondertekend en [eisers in conventie, verweerders in reconventie] op 3 januari 2019. De totale “begrotingssom/aanneemsom incl. 21 % btw” bedroeg € 81.481,02. Op de overeenkomst zijn de algemene voorwaarden van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] van toepassing.
2.2.
Op 4 februari 2019 is [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gestart met de bouwwerkzaamheden.
2.3.
Op 19 augustus 2019 heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een (aangetekende) brief gestuurd (productie 3 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) met - voor zover in deze zaak van belang - de volgende inhoud:

Betreft: Mededeling Opschorting eenzijdige beëindiging 2018-12-R103
(…)
Ik kan en wil dit niet meer accepteren, het laatste restje vertrouwen in u als opdrachtgever is dan ook compleet verdwenen gezien uw onheuse wijze van overleg en handelen.
De onderlinge verhoudingen zijn dusdanig verstoord dat er mijnerzijds een onwerkbare situatie, vertrouwensbreuk is ontstaanIk schors dan ook als reeds op eerdere datum aangegeven vanaf heden 19 augustus 2019 het werk op om vervolgens over te gaan tot eenzijdige opzegging c.q. beëindiging van de overeenkomst 2018-12-R103.
(…)
Gezien we nu in een juridische fase zijn terecht gekomen waarbij ik mijn besluit expliciet niet meer zal wijzigen, zal ik niet meer ingaan op telefonische en/of mondelinge benadering, mails en apps in welke vorm dan ook. Die fase is gepasseerd.
Ik zal enkel nog reageren op schriftelijke aangetekende stukken uwerzijds, e.e.a. Om eventuele misverstanden te voorkomen inzake inhoudelijkheid in deze.
Diezelfde dag heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn materialen en spullen ingeladen, de sleutels afgegeven en is hij vertrokken met de mededeling aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie sub 2] dat hij ermee stopte en niet meer terug zou komen.
2.4.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft daarna herhaaldelijk tevergeefs contact gezocht met [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] .
2.5.
Op 30 augustus 2019 heeft (de advocaat van) [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een aangetekende brief aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gestuurd (productie 5 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ). Daarin maakt hij melding van diverse gebreken en geeft hij [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een termijn voor het voltooien van de werkzaamheden en herstel van de gebreken. Deze brief is tevens per e-mail verzonden aan [e-mailadres 1] . [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet gereageerd op die brief.
2.6.
Bij brief van 12 september 2019, aangetekend verzonden op 13 september 2019, (productie 8 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ; productie 8 en 16 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ), heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] [eisers in conventie, verweerders in reconventie] – kort gezegd – verzocht om twee openstaande facturen (hierna: de openstaande facturen) uiterlijk op 20 september 2019 te voldoen, namelijk:
  • factuur 2019-08-438 van 2 augustus 2019 ad € 1.876,95 (de 16de termijn conform overeenkomst, productie 15 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ) en
  • factuur 2019-07-442 van 29 juli 2019 ad € 856,52 (meerwerk elektra, productie 14 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ),
in totaal € 2.733,47.
2.7.
Bij brief van 13 september 2019 heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] in totaal 10 meerwerkfacturen (productie 10 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , hierna: de meerwerkfacturen) gestuurd, die alle gedateerd zijn op 12 september 2019:
  • factuurnummer 2019-09-443 ad € 1.737,15,
  • factuurnummer 2019-09-444 ad € 1.136,26,
  • factuurnummer 2019-09-445 ad € 0.725,59,
  • factuurnummer 2019-09-446 ad € 0.046,77,
  • factuurnummer 2019-09-447 ad € 0.624,47,
  • factuurnummer 2019-09-448 ad € 0.444,77,
  • factuurnummer 2019-09-449 ad € 0.103,15,
  • factuurnummer 2019-09-450 ad € 0.081,75,
  • factuurnummer 2019-09-451 ad € 0.693,09,
  • factuurnummer 2019-09-452 ad € 2.205,59.
2.8.
Op 16 september 2019 (productie 7 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) heeft (de advocaat van) [eisers in conventie, verweerders in reconventie] [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een (niet aangetekende) brief/e-mail (per e-mail aan de adressen [e-mailadres 2] en [e-mailadres 1] ) gestuurd en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een laatste termijn gesteld om alsnog te voldoen aan “de sommatie”. Bij deze e-mail was een kopie van de brief van 30 augustus 2019 gevoegd. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet gereageerd op deze brief.
2.9.
Op 23 september 2019 (productie 9 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) heeft (de advocaat van) [eisers in conventie, verweerders in reconventie] aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een (niet aangetekende) brief/e-mail gestuurd (aan het adres [e-mailadres 2] ). In die brief maakt [eisers in conventie, verweerders in reconventie] aanspraak op schadevergoeding, meldt hij dat hij betaling van de openstaande facturen heeft opgeschort en betwist hij opdracht te hebben gegeven voor meerwerk.
2.10.
Bij brieven van 1 oktober 2019, verzonden 2 oktober 2019, stuurt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] herinneringen voor de meerwerkfacturen en de openstaande facturen (productie 18 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ). Bij brief van 15 oktober 2019, verzonden 17 oktober 2019, stuurt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een “14-daagse aanmaning” voor de meerwerkfacturen (productie 19 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ). Tot slot verstuurt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een “laatste aanmaning / mededeling”, gedateerd 5 november 2019, verzonden 8 november 2019, voor de openstaande facturen en meerwerkfacturen (productie 20 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ).
2.11.
Op 15 oktober 2019 heeft [eisers in conventie, verweerders in reconventie] kosten gemaakt (€ 907,50) voor werkzaamheden aan de cv-ketel. De installateur schrijft op de factuur van 15 oktober 2019 (productie 15 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ):

Bij deze sturen we u de factuur van de herstelwerkzaamheden aan de installatie tbv de cv ketel, en de keuken.
Onze bevindingen hiervan zijn dat deze zeer slecht waren uitgevoerd, en zelfs bij de cv ketel zeer onveilig, dit door buizen voor de rookgassen aan te leggen die er niet geschikt voor zijn, afgezaagd zijn waardoor de pasvorm niet meer juist is en zelfs de rubber afdichting niet meer erin zit, waardoor de rookgassen makkelijk kunnen ontsnappen.
Het leidingwerk voor de cv ketel aan te sluiten was zodanig uit de vloer gebracht dat het mooi recht kon worden aangesloten. Dit was echter rampzalig met verkeerde materialen en koppelingen.
Leidingwerk van de keuken niet goed aangelegd waardoor de kast ingezaagd moest worden, terwijl de tekening duidelijk was en ook klopte.
2.12.
Op verzoek van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] is op 25 oktober 2019 een bouwkundig onderzoek aan en in de woning verricht. De rechtsbijstandsverzekering van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft Hanselman Groep B.V. (hierna: Hanselman) aangewezen om dit onderzoek uit te voeren. [naam schade-expert] (hierna: [naam schade-expert] ), werkzaam als schade-expert bij Hanselman, heeft het onderzoek uitgevoerd. Bij e-mailbericht van 21 oktober 2019 (verzonden aan het e-mailadres [e-mailadres 2] en in cc aan [e-mailadres 1] ) heeft (de advocaat van) [eisers in conventie, verweerders in reconventie] [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] uitgenodigd daarbij aanwezig te zijn (productie 10 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ). [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is niet aanwezig geweest.
2.13.
Hanselman concludeert in antwoord op onderzoeksvragen in een rapport gedateerd 13 november 2019 (productie 11 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] , hierna: (het) rapport (van) Hanselman):

1. Zijn de door partij 2(rechtbank: Hanselman duidt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan als partij 2)
verrichte (constructieve) werkzaamheden, conform de goedgekeurde bouwtekening gerealiseerd? Zo niet, welke gebreken zijn er?
Nee.Tijdens ons onderzoek constateerden wij de volgende onregelmatigheden ten opzichte van de goedgekeurde bouwtekeningen.
(…)
Wij merken op dat partij 2 de aangeleverde bouwtekeningen in eigen beheer heeft gemaakt. De verschillen in de uitvoering, ten opzichte van de uitgebrachte offerte en de goedgekeurde bouwtekeningen is in die zin opvallend groot.
(…)
3. Wat zijn de herstelkosten welke gemaakt dienen te worden, indien er geen vakkundig en deugdelijk werk is verricht?
Gezien de omvang van de bouwkundige gebreken en de vele wijzigingen in toegepaste materialen ten opzichte van de goedgekeurde bouwtekeningen zijn de herstelkosten en werkzaamheden groot en ingrijpend. Er zal een groot deel van de afwerking aan binnen- en buitenzijde van de aanbouw verwijderd moeten worden om deze gebreken op te lossen. Wij verwachten dan ook dat tijdens deze werkzaamheden meerdere bouwkundige gebreken zichtbaar zullen worden, omdat ons onderzoek enkel een visuele inspectie betrof. Hierdoor konden wij gezien de status van het werk grote delen van het werk niet beoordelen. Partij 1 zal tijdens dit herstel geen gebruik van de woning kunnen maken en elders moeten verblijven. Deze kosten zijnnietmeegerekend in de herstelkosten.
Op 6 oktober 2019 heeft partij 1(rechtbank: Hanselman duidt [eisers in conventie, verweerders in reconventie] aan partij 1)
ons gemeld dat de aangelegde elektra-installatie niet naar behoren werkt. Bij gebruik van een keukenstopcontact, schakelt de groep zich automatisch uit waar ook de cv-ketel op aangesloten is. Dit wijst erop dat er te veel stroom door een groep met apparaten gaat. De elektra-installatie dient daarom gekeurd te worden, en indien nodig te worden aangepast.
De nodige herstel-/afrondingskosten ramen wij vooralsnog op minimaal € 47.500,00 exclusief btw.
Voor een exacte kostenbegroting adviseren wij een offerte bij een gerenommeerd bouwbedrijf op te vragen.
(…)
4. Is er reeds te veel betaald aan partij 2, gezien de status van de werkzaamheden?
Ja, op basis van onze huidige bevindingen schatten wij dat minimaal € 57.500,00 exclusief btw te veel is betaald aan partij 2.
Hanselman heeft € 2.904,00 in rekening gebracht (productie 17 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ).
2.14.
Bij (niet aangetekende) brief/e-mail van 21 januari 2020 (per e-mail aan [e-mailadres 1] en in cc aan [e-mailadres 2] ) heeft (de advocaat van) [eisers in conventie, verweerders in reconventie] het rapport Hanselman toegezonden aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] (productie 12 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ). [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is nogmaals in gebreke gesteld en verzocht uiterlijk binnen 2 maanden op deugdelijke wijze uitvoering te geven aan het advies van Hanselman. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet gereageerd op die brief.
2.15.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft op advies van Hanselman een kostenbegroting opgevraagd bij een bouwbedrijf, Bouwbedrijf Passief Huis Plus (hierna: PassiefHuis), die op 19 maart 2020 (productie 13 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) is ontvangen. PassiefHuis schrijft in de “vrijblijvende kostenraming”, voor zover in deze zaak van belang:

Hanselman heeft bijna 50 tekortkomingen geconstateerd/waargenomen....
(…)
Op basis van bovengenoemd rapport(rechtbank: PassiefHuis verwijst naar rapport Hanselman)
en eigen waarnemingen komt het casco van deze aanbouw, niet voor herstel in aanmerking omdat er teveel strijdigheden zijn tussen de stukken van de (1)omgevingsvergunning, (2)de offerte van [handelsnaam] en de (3)daadwerkelijke uitvoering. Daarnaast is de kwaliteit, zo heeft ook Hanselman geconstateerd op bijna 50 punten, zeer slecht en ons inziens onherstelbaar slecht.Kortom de waargenomen gebreken zijn (1)constructief, (2)esthetisch en (bouwfysisch van aard. Al deze 3 hebben raakvlakken, hetgeen betekend dat de (slechte)kwaliteit van het een invloed heeft/ kan/ zal hebben op de kwaliteit van de ander(e) twee.
De kosten van herstel raamt PassiefHuis op € 149.500,00 inclusief btw.
2.16.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft een offerte opgevraagd voor het demonteren, opslaan en opnieuw monteren van de keuken die in de aanbouw is geplaatst en voor de huur van een verblijf elders voor de periode dat de herstelwerkzaamheden aan de woning plaatsvinden. Bij een verbouwing van 12 weken bedragen de totale kosten voor de keuken € 5.818,00 (productie 14 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] : € 4.918,00 voor (de)montage en een nieuw werkblad + € 75,00 per week voor opslag) en voor een simpel chalet € 2.850,00 (productie 16 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] : de kosten per maand zijn € 950,00).
2.17.
In de woning is meerdere keren een lekkage geconstateerd. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft een dakinspectie laten uitvoeren door Dakenaudit (productie 25 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ). In het rapport van Dakenaudit van 21 september 2020 staat - voor zover in deze zaak van belang -:

Geconstateerde verschillen en tekortkomingen
  • De aan te brengen isolatie tussen de balkenlaag wekt verwarring.
  • De tekening omschrijft “Isolatie 200mm EPS-SE met een Rc waarde van 6,2 m2K/W”
  • De Offerte-Overeenkomst omschrijft Isover Rolisol Plus 100 mm. Deze heeft echter maar een isolatiewaarde van 2,5 m2K/W
  • De aangebrachte isolatie is glaswol, Foto 19-20. Het exacte type en dikte kon tijdens de visuele inspectie niet worden vastgesteld.
  • De aan te brengen isolatie op de dakvloer (tussen dakbeschot en dakbedekking) zou volgens tekening een afschot plaat Ecotherm Topline (PiRschuim) afschotplaat met een afschot van 0 tot 42 mm en een Rc van 2,6 m2K/W moeten zijn. Er is bovendaks echter geen isolatie aangebracht.
  • De aan te brengen dakdoorvoeren dienen conform Offerte-Overeenkomst van aluminium te zijn. Ze zijn uitgevoerd in enkelwandig PVC
  • Voor de aansluiting van het platdak tegen de gevel is in de Offerte-Overeenkomst lood omschreven. Er is een aluminium knelprofiel met kitvoeg toegepast.
  • Naast de verschillen in het uitgevoerde werk zijn er ook verschillen/tegentrijdigheden in de Offerte-Overeenkomst
  • In technisch opzicht zijn er ook diverse op- en aanmerkingen zoals:
  • In bitumen daken worden geen enkelwandige PVC dakdoorvoeren toegepast, maar dubbelwandige aluminium dakdoorvoeren. Foto 2-4-6-7
  • Doorvoeren voor Airco worden dubbelwandig uitgevoerd, deugdelijk waterdicht ingewerkt en de ruimte tussen leidingen en dakdoorvoer worden afgedicht . Foto 17
  • In bitumen daken worden aluminium of loden wateruitlopen toegepast met een rondom gesloten uitstroombuis en beslist géén PVC met een open uitloop. Foto 14-15
  • Als er een hemelwaterafvoerbuis van 100 mm is geplaatst dan is de wateruitloop ook 100 mm en geen 80 mm.
  • Gevelindekkingen worden (zeker daar waar het leefruimtes betreft) waterdicht aangesloten met loodindekkingen welke voldoende diep in het metselwerk worden ingewerkt. Dit om te voorkomen dat water welke tijdens regenbuien door het metselwerk worden opgenomen kan uitzakken naar de onderliggen woonruimte.
  • Het onderdaks aanbrengen van isolatie is ten sterkste af te raden. De voorgestelde dakopbouw in zowel Offerte-Overeenkomst als ook op tekening, getuigd van weinig vakkennis.
  • Een kouddak (waarbij de isolatie onder het dakbeschot is aangebracht) kan /mag alleen worden toegepast bij een gegarandeerd dampdichte laag tussen plafond en isolatie. Dit is gezien de vele doorbrekingen voor verlichting in de aanwezige plafonds niet te garanderen.
  • Te oordelen naar het zichtbaar aantal bevestigers in het dakvlak, langs dakranden en rondom lichtkoepel Foto 5-6-7 is aan te nemen dat de dakbedekking niet is bevestigd conform regelgeving. Een en ander is te toetsen middels in de bijgevoegde Windlastberekening, zie Bijlage.
  • Door het ontbreken van een goed afschot blijft er veel water op het dak staan.
Overige bevindingen:
  • De dakbedekking is voorzien van een te kleine wateruitloop, welke bovendien is uitgevoerd met een open uitloop.
  • Het water van het pannendak loopt ook af via het platdak en moet dus eveneens via deze gebrekkige wateruitloop naar het riool worden afgevoerd.
  • Het lijkt er op dat bij hevige regenbuien het hemelwater over deze te kleine open uitloop in de gevel/wand terecht komt en daar een flinke lekkage kan veroorzaken.
  • De dakbedekking ziet er visueel goed uit en is behoudens de genoemde onderdelen strak en netjes uitgevoerd. Of alle detailleringen aan opstanden en doorbrekingen ook conform voorschriften zijn uitgevoerd kan met een visuele inspectie achteraf niet worden vastgesteld.
Conclusie:
  • Voor een leek zijn de tegenstrijdigheden en incorrecte constructies niet te doorgronden.
  • Voor een bouwbedrijf dienen de principes van luchtdichte en bouwfysisch correcte constructies bekend te zijn. De dakopbouw zoals deze momenteel is uitgevoerd, voldoet niet aan de te stellen eisen.
  • De totale isolatiewaarde Rc 8,80 m2K/W (6,20 onderdaks + 2,60 bovendaks) zoals op de tekening is aangegeven is niet aanwezig.
  • De ‘ingebakken’ fouten zijn niet zomaar aan te passen.
De kosten van de rapportage bedroegen € 479,99.
2.18.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] bij e-mail van 29 oktober 2020 verzocht om de lekkage aan het dak te verhelpen (productie 27 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ). [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft bij brief van 2 november 2020 (productie 28 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) het volgende geantwoord:

Op 29 oktober 2020 heeft u melding gedaan van een lekkage incl. foto’s. Hierbij deel ik u mede dat ik de dak dekker meteen opdracht heb gegeven het dak terplekke te doen inspecteren en indien nodig binnen de garantie van de gesloten overeenkomst 2018-12-R103 te doen herstellen.
Op zaterdag 7 november 2020 in de middag zal ik de inspectie en eventueel herstel binnen de garantie als hierboven omschreven laten plaatsvinden. Hij heeft hierover direct melding gedaan aan u.(…)
Overigens viel mij op dat de foto’s kennelijk van enkele maanden/ vele maanden geleden zijn. Wat aangeeft dat u de klacht vrij laat / te laat heeft gedaan. Ik sta dan ook niet garant voor verdere gevolgschade hierin.
Wel zal ik nog nader onderzoek doen naar de juistheid van deze melding daar door de melding niet duidelijk mag zijn welke datums de vernoemd/vermeende lekkages hebben plaatsgevonden en welke oorzaak daar aan ten grondslag mag liggen.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] noch zijn dakdakker is bij [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ter plaatse geweest. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] laten weten dat hij zich vrij acht om de lekkage zelf te herstellen en de kosten te verhalen (productie 29 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ).
2.19.
Jaro Dakbedekkingen heeft de lekkage hersteld. De factuur bedroeg € 665,50 (productie 30 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ).

3.Het geschil

in conventie

3.1.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] vordert – na vermeerdering van eis – dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
primair
voor recht verklaart dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aansprakelijk is voor de door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] geleden schade ten gevolge van de aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] (de rechtbank begrijpt: [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ) toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de aannemingsovereenkomst;
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen het bedrag aan vervangende schadevergoeding ten aanzien van de herstelkosten van de gebreken, zijnde een bedrag van € 159.075,50, althans een bedrag van € 130.807,50, althans een bedrag van € 61.232,50, of zoveel meer of zoveel minder als de rechtbank in redelijkheid en billijkheid meent te moeten vaststellen;
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen het bedrag van (aanvullende) vervangende schadevergoeding ten aanzien van de herstelkosten van de gebreken, zijnde een bedrag van € 665,50 incl. btw.
subsidiair
de aannemingsovereenkomst tussen [eisers in conventie, verweerders in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] (gedeeltelijk) ontbindt;
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen bedrag aan – blijkens het rapport van Hanselman – teveel betaalde termijnen, zijnde een bedrag van € 69.575,00, of zoveel meer of minder als de rechtbank in redelijkheid en billijkheid meent te moeten vaststellen.
primair en subsidiair
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen het bedrag van de expertisekosten van € 2.904,- inclusief btw op de voet van artikel 6:96 lid 2 sub b BW, of zoveel meer of minder als de rechtbank in redelijkheid en billijkheid meent te moeten vaststellen.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te veroordelen om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen het bedrag van € 479,99 inclusief btw op de voet van artikel 6:96 lid 2 sub b BW, of zoveel meer of minder als de rechtbank in redelijkheid en billijkheid meent te moeten vaststellen.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt tot betaling van de kosten van dit geding en – voor het geval voldoening van de proceskosten niet binnen de gestelde termijn plaatsvindt – te vermeerderen met de wettelijke rente over de proceskosten te rekenen vanaf bedoelde termijn voor voldoening;
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt tot betaling van de nakosten ten belope van € 131,- zonder betekening, dan wel € 199,- in geval van betekening, een en ander te voldoen binnen veertien dagen na dagtekening van het vonnis, en – voor het geval van voldoening van de proceskosten niet binnen de gestelde termijn plaatsvindt – te vermeerderen met de wettelijke rente over de proceskosten te rekenen vanaf bedoelde termijn voor voldoening.
3.2.
Aan die vorderingen legt [eisers in conventie, verweerders in reconventie] het volgende ten grondslag. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is jegens [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tekortgeschoten in de nakoming van de verplichtingen uit hoofde van de aannemingsovereenkomst. Uit het rapport van Hanselman blijkt dat er vele gebreken zijn. Deze tekortkoming is aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toe te rekenen. Hij is er de oorzaak van dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] met een aanbouw zit die zeer veel gebreken heeft en niet gereed is. Daardoor heeft [eisers in conventie, verweerders in reconventie] schade geleden die voor rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dient te komen. Het herstel van de gebreken moet plaatsvinden door sloop van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gerealiseerde aan-/opbouw en herbouw daarvan. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is niet bereid gebleken om werkzaamheden te hervatten, uit te voeren en het werk op te leveren. De vordering tot nakoming is omgezet in een vordering tot vervangende schadevergoeding. De gevorderde herstelkosten bestaan uit:
  • Herstelkosten aanbouw volgens begroting Passief Huis ad € 149.500,00 (productie 13 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] )
  • Herstelkosten keuken ad € 5.818,00 (productie 14 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] )
  • Kosten cv conform factuur van 15 oktober 2019 ad € 907,50 (productie 15 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] )
  • Kosten van verblijf elders tijdens herstelwerkzaamheden ad € 2.850,00 (productie 16 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] )
Totaal: € 159.075,50.
De reeds gemaakte kosten (aan Jaro Dakbedekkingen), bedragen € 665,50 (productie 30 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ).
Subsidiair doet [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een beroep op (gedeeltelijke) ontbinding van de aannemingsovereenkomst.
Tevens vordert [eisers in conventie, verweerders in reconventie] , zowel primair als subsidiair, de in redelijkheid gemaakte redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid, bestaande uit de kosten voor het rapport van Hanselman ad € 2.904,- (productie 17 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ) en de kosten voor de dakinspectie door Dakenaudit ad € 479,99 (productie 25 [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ).
3.3.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert verweer. Hij erkent dat er van alles is misgegaan, maar legt de oorzaak daarvan bij [eisers in conventie, verweerders in reconventie] . Verder betwist hij dat hij de overeenkomst heeft opgezegd en het werk niet conform afspraak is gemaakt. Omdat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn werkzaamheden heeft opgeschort op 6 augustus 2019, kan men slechts spreken van kleine onderdelen van werken die nog niet gereed zijn. Hij wijst er verder op dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tijdens de bouwwerkzaamheden nimmer een klacht heeft neergelegd bij [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zoals overeengekomen en de 48-uur-termijn ex artikel 4 lid 2 en 10 lid 9 van de overeenkomst niet heeft gerespecteerd. Volgens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is het rapport van Hanselman niet juist en zijn Hanselman en Dakenaudit niet onafhankelijk.
in reconventie
3.4.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert dat de rechtbank bij vonnis, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] veroordeelt tot betaling van een geldsom ad € 10.532,06 binnen veertien dagen na dagtekening van het vonnis, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 september 2019, althans vanaf 1 oktober 2019, althans 15 oktober 2019, althans 5 november 2019, althans na een in goede justitie te bepalen datum;
II. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] veroordeelt in de kosten van deze procedure, alsmede de gevorderde nakosten, met uitdrukkelijke bepaling dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] de wettelijke rente over de proceskosten verschuldigd zal zijn als hij de proceskosten niet binnen veertien dagen na dagtekening van het ten deze te wijzen vonnis zal hebben betaald.
3.5.
Aan die vorderingen legt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] het volgende ten grondslag. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft de openstaande facturen en diverse meerwerkfacturen onbetaald gelaten. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft meerdere keren herinneringen en aanmaningen gestuurd (producties 16, 18, 19 en 20 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ). [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft niet betaald of gereageerd. Er is sprake van wanprestatie aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] . Het totaal van de openstaande facturen en het meerwerk bedraagt € 10.532,06. Het gaat om de volgende posten:
- “ “elektra installatie” [1] ,
- “16 “16e ter mijn conform overeenkomst” [2] ,
- “ “afwerkvloer 3 naar 5cm” [3] ,
- “ “aanpassingen rolluiken” [4] ,
- “ “uitbouw penant, eis gemeente” [5] ,
- “ “perilex wanddoos en stekker” [6] ,
- “ “ventilatieleidingen en hulpstukken plafond” [7] ,
- “ “waterleidingen” [8] ,
- “ “splitsing hemelwaterafvoer tussen uitbouw en buren” [9] ,
- “ “glas defect CV-ruimte” [10] ,
- “ “verwijderen/herplaatsen toiletreservoir” [11] en
- “ “niet uitgevoerde sloopwerkzaamheden door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ” [12] .
De grondslag voor de meerwerkfacturen is de aannemingsovereenkomst. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft de sloopwerkzaamheden en overige werkzaamheden niet en/of te laat uitgevoerd. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft geprobeerd de aanvraag van de sloopvergunning en schoongrondverklaring te bespoedigen in de vorm van meerwerk. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet voorzien van alle benodigde informatie. Daardoor kon [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn werk alleen met vertraging uitvoeren.
3.6.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] beroept zich op opschorting, betwist opdracht te hebben gegeven voor het meerwerk dat op 12 september 2019 voor het eerst is gefactureerd en voert aan dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] hem had moeten waarschuwen, maar dat niet heeft gedaan.

4.De beoordeling

in conventie en in reconventie

4.1.
Tussen partijen is een aannemingsovereenkomst tot stand gekomen in de zin van titel 7.12 BW. Op grond daarvan zou [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet alleen de aan-/opbouw aan de woning van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] realiseren, maar daartoe tevens het tekenwerk verrichten. Op grond van artikel 7:750 BW moest [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] het overeengekomen werk tot stand brengen en opleveren. Omdat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zelf zorgdroeg voor het ontwerp, moet het werk voldoen aan de eisen van goed en deugdelijk vakwerk, geschikt zijn voor zijn normale bestemming en beantwoorden aan eventuele nadere kwaliteitseisen die [eisers in conventie, verweerders in reconventie] bij de verlening van de opdracht heeft gesteld. Aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ontstond een verplichting tot betaling van de aanneemsom.
in conventie
4.2.
De rechtbank zal hierna beoordelen of het door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gerealiseerde werk voldoet aan de maatstaf van goed en deugdelijk vakwerk, het gerealiseerde werk geschikt is als woning en of het beantwoordt aan eventuele nadere kwaliteitseisen die [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft gesteld. Als de conclusie luidt dat aan (een van) deze elementen niet is voldaan, is [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tekortgeschoten in de nakoming van de aannemingsovereenkomst.
Ontvangst van niet aangetekende brieven en e-mails door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
4.3.
Vooraf merkt de rechtbank op dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft betwist de niet aangetekende brieven en de e-mails die door en namens [eisers in conventie, verweerders in reconventie] in de periode van 16 september 2019 tot en met (in ieder geval) 21 januari 2020 te hebben ontvangen. Tijdens de mondelinge behandeling is aangevoerd dat mails in de spam terecht zijn gekomen, welke stelling niet te rijmen is met de bij conclusie van antwoord ingenomen stelling [13] dat de brieven en e-mails (waaronder de uitnodiging voor de deskundigenschouw en het rapport van Hanselman) nimmer door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn ontvangen. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] kan niet verklaren waarom die e-mails in de spam terecht zijn gekomen. Waarom hij poststukken niet ontvangen zou hebben, is door hem op geen enkele manier onderbouwd.
4.4.
Dat het postadres van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is gewijzigd of dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] het verkeerde postadres heeft gebruikt, is niet gesteld, noch gebleken. Zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, volgt de rechtbank [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dan ook niet in zijn stelling dat hij de niet aangetekende of digitaal verzonden berichten van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] niet heeft ontvangen. Het lijkt er veel meer op dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] uit principe niet heeft gereageerd op die e-mails/brieven, omdat hij immers had “bedongen slechts te reageren op aangetekende brieven”. De rechtbank gaat er daarom bij de beoordeling vanuit dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de brieven/e-mails van 16 september 2019, 23 september 2019, 21 oktober 2019 en 21 januari 2020 wel heeft ontvangen.
De waarde van het rapport Hanselman en van Dakenaudit
4.5.
Hanselman heeft op verzoek van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] een rapport uitgebracht. In zoverre is het juist dat sprake is van een partijdeskundige, zoals [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] betoogt. Dat maakt echter nog niet dat het rapport
daaromvan geen waarde is bij de beoordeling van deze zaak. In dat kader is van belang dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] onweersproken heeft gesteld dat zijn rechtsbijstandsverzekering Hanselman heeft aangewezen als in te schakelen expertisebureau en dat de factuur van Hanselman ook door zijn rechtsbijstandsverzekering is betaald. De rechtbank stelt daarom vast dat het niet de persoonlijke voorkeur van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] is geweest die maakt dat Hanselman de werkzaamheden van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft beoordeeld. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft geen argumenten aangedragen, anders dan dat Hanselman door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] is ingeschakeld en betaald, op basis waarvan geconcludeerd zou moeten worden dat Hanselman haar werkzaamheden niet op onafhankelijke wijze zou hebben uitgevoerd. Bovendien had [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de mogelijkheid om bij de inspectie aanwezig te zijn en daarvan heeft hij geen gebruik gemaakt. Dat de uitnodiging daartoe in zijn spam-box is beland en hij er daarom mogelijk te laat kennis van heeft genomen, is een omstandigheid die voor zijn risico komt. Daar komt nog bij dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] het rapport heeft ontvangen, maar daarop niet eerder dan bij conclusie van antwoord heeft gereageerd.
4.6.
Hetzelfde geldt voor het rapport van Dakenaudit. Weliswaar is Dakenaudit door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] ingeschakeld en is [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet uitgenodigd om bij de inspectie aanwezig zijn, maar dat maakt nog niet dat
daaromaan het rapport geen waarde toegekend kan worden. Dakenaudit voert zelf geen reparaties uit en heeft dus geen kenbaar financieel belang bij het opmaken van een onjuist rapport. Bovendien is [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] daarna uitgenodigd om een lekkage te inspecteren en te verhelpen en had hij zelf de staat van het dak kunnen waarnemen. Hij is echter niet ingegaan op die uitnodiging, ondanks dat hij had toegezegd dat wel te doen. Ten slotte merkt de rechtbank in dit verband op dat het rapport van Dakenaudit zeker niet haaks op het rapport Hanselman staat, zoals de advocaat van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tijdens de mondelinge behandeling heeft betoogd. Het rapport Hanselman vermeldt dat naar verwachting nog meer gebreken ontdekt zullen worden en het rapport van Dakenaudit sluit daarop aan.
4.7.
Het rapport van Hanselman en het rapport van Dakenaudit vinden steun in de kostenraming van PassiefHuis, waarin PassiefHuis onder meer op basis van eigen waarnemingen oordeelt dat de kwaliteit van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gerealiseerde aan-/opbouw zeer slecht is. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft die kostenraming niet besproken laat staan weersproken. Al deze omstandigheden maken dat de rechtbank de door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] gestelde tekortkomingen zal beoordelen aan de hand van de constateringen en onderbouwingen van Hanselman en Dakenaudit, afgezet tegen de betwisting daarvan door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] .
Aard van de verwijten, herstelkosten volgens PassiefHuis € 149.500,00
4.8.
Uit het rapport van Hanselman maakt de rechtbank op dat volgens haar deels ingrijpende en constructieve gebreken aan de orde zijn en deels (ondergeschikte) esthetische gebreken. Omdat de – door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet weersproken - conclusie van PassiefHuis luidt dat de aan-/opbouw op de fundering na gesloopt en herbouwd zal moeten worden, zal de rechtbank alleen die gebreken beoordelen waarvan evident is dat deze van zo ingrijpende aard zijn, dat de conclusie van PassiefHuis daarin bevestiging vindt. Daarmee komt immers de noodzaak van de geraamde herstelkosten vast te staan. In dat geval zal de rechtbank ook beoordelen (1) of die gebreken te wijten zijn aan de (2) terechte opschorting of beëindiging van de werkzaamheden door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] . Als dat niet zo is, komt de vordering van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] in zoverre voor toewijzing in aanmerking, omdat de kostenraming van PassiefHuis door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] evenmin is weersproken.
4.9.
De door Hanselman aangeduide gebreken waarvan algemeen bekend is dat deze van zo constructieve aard zijn en herstel zo ingrijpend zal zijn dat herstel alleen door sloop en herbouw van het gerealiseerde casco kan plaatsvinden, zijn de volgende:
  • De wandopbouw is niet volgens het SIPS-bouwsysteem en behaalt niet de in de bouwtekeningen beschreven isolatiewaarde van Rc 5,6 m2 K/W (door Hanselman aangeduid met nummer 1 en 47).
  • De dampremmende en dampdoorlatende folies op de constructie zijn niet op de juiste manier toegepast (door Hanselman aangeduid met nummer 2).
  • De beschreven plafondisolatie is niet toegepast (door Hanselman aangeduid met nummer 3) en hangt los (door Hanselman aangeduid met nummer 17).
  • De verdiepingsvloer buigt door en kraakt bij belasting middels lopen, de vloerplaten zijn gespijkerd in plaats van geschroefd (door Hanselman aangeduid met nummer 13, 18, 24), de verdiepingsvloer behaalt niet de berekende stijfheid (door Hanselman aangeduid met nummer 4).
  • Het peil van de afgewerkte vloer heeft de verkeerde maatvoering (door Hanselman aangeduid met nummer 9 en 35), de smeervloer is niet waterpas (door Hanselman aangeduid met nummer 33).
Ook de door Dakenaudit gerapporteerde uitvoering van het dak is in dit kader van belang.
4.10.
Wandopbouw: prefab of in het werk en isolatiewaarde
4.10.1.
Hanselman concludeert dat de wandopbouw niet volgens het SIPS-bouwsysteem is uitgevoerd, maar als traditionele houtskelet (HSB) wandopbouw. HSB bezit niet de eigenschappen van een SIPS-systeem qua isolatiewaarde en comfort, aldus Hanselman.
4.10.2.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat de wanden zijn uitgevoerd conform tekening, berekening van de goedgekeurde tekening, constructieberekeningen en de omschrijving als overeengekomen in de aannemingsovereenkomst en extra zijn versterkt. Volgens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] blijkt uit de tekening dat de samenstelling zou worden uitgevoerd op het werk.
4.10.3.
De vraag is wat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] mocht verwachten: prefab elementen of - zo begrijpt de rechtbank de stellingen van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] [14] - in het werk samengestelde houtskeletbouw. Partijen zijn het erover eens dat SIP/SIPS voor prefab-elementen (isolerende sandwichpanelen) staat en HSB voor traditionele houtskeletbouw die in het werk wordt samengesteld. De rechtbank stelt vast dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zowel de term SIP/SIPS als HSB heeft gebruikt in de stukken die hij heeft uitgewisseld met [eisers in conventie, verweerders in reconventie] . Zo staat in de overeenkomst “HSB/SIP systeem” en op tekening “Prefab Hemsec SIP 151 mm”. De tekst van de schriftelijke stukken biedt dus geen aanknopingspunt voor beantwoording van de vraag wat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] mocht verwachten. Beide bouwmethoden staan immers genoemd en onduidelijk is welke beschrijving prevaleert. Duidelijk is wel dat uitsluitend HSB is toegepast.
4.10.4.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft ter zitting verklaard dat hij met [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] had afgesproken dat hij zou werken met prefab elementen en dat hij het verschil tussen de termen HSB en SIPS niet kende. Die stelling is door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet weersproken. De rechtbank gaat er daarom vanuit dat partijen overeengekomen zijn dat SIPS zou worden toegepast en dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] daar geen gevolg aan heeft gegeven. Daar komt nog bij dat een onduidelijkheid over de toe te passen bouwmethode voor rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] als aannemer komt. Hij heeft immers de overeenkomst opgesteld en de tekeningen gemaakt en hij had het dus in de hand om de juiste terminologie consequent te hanteren.
4.10.5.
Als onweersproken staat eveneens vast dat HSB niet de eigenschappen van een SIPS-systeem bezit qua comfort. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] mocht het comfort van SIPS-wanden verwachten. De opbouw van de wanden van de aanbouw voldoet dus niet aan hetgeen tussen partijen is overeengekomen. Alle wanden zullen daarom opnieuw opgebouwd moeten worden.
4.11.
Dampremmende en -doorlatende folies (nummer 2)
4.11.1.
Hanselman concludeert dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan de buitenzijde dampdichte folie heeft aangebracht, terwijl die aan de binnenzijde hoort te zitten. Een verkeerde toepassing van folies leidt tot vochtproblemen in de constructie en/of het isolatiemateriaal. Vocht in de isolatie zal de isolatiewaarde sterk verminderen en de constructie van de woning aantasten. De in de overeenkomst omschreven Niofol Active folie is niet toegepast.
4.11.2.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert het volgende aan. Aan de binnenzijde van de constructie is dezelfde folie aangebracht als aan de buitenzijde. [15] Aan beide zijden is een dampdichte folie aangebracht, namelijk Nopisol eenzijdig voorzien van aluminiumfolie. Dat is de folie conform tekening en het effect is hetzelfde. Hanselman gaat uit van aannames en onjuiste foto’s. [16]
4.11.3.
De rechtbank stelt allereerst vast dat in de overeenkomst (pagina 7) staat: “dampremmende folie t.b.v. buitenzijde Sip systeem (Miofol Active)” en op de tekening (digitale pagina 16) aan de buitenzijde van de wanden “Waterkerende damp-open folie 0,2 mm naaddicht” is ingetekend. Hanselman heeft uitgelegd waarom aan de binnenzijde een dampdichte folie moet worden aangebracht. Uit de stelling van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] volgt dat aan de buitenzijde van de constructie geen dampopen folie is aangebracht. Dat daardoor de vochtproblemen in de constructie/het isolatiemateriaal ontstaan, de isolatiewaarde sterk vermindert en de constructie van de woning wordt aangetast, is door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet weersproken. Ongeacht of [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is afgeweken van de overeenkomst door Nopisol in plaats van Miofol aan te brengen, heeft hij in dit opzicht geen goed en deugdelijk vakwerk geleverd. Alle wanden zullen voorzien moeten worden van de juiste folies en voor zover de constructie en/of isolatie al is aangetast, zal daar de constructie en/of isolatie vervangen moeten worden.
4.12.
Plafondisolatie
4.12.1.
Hanselman rapporteert dat in de offerte een plafondisolatieplaat EPS 200 staat beschreven, maar Isover rol isolatie is toegepast, die de in de bouwtekeningen genoemde isolatiewaarde niet behaalt. Die rol isolatie hangt bovendien los en is niet meer strak bevestigd tussen de balken. Daardoor is de werking als warmte isolator en geluidswerende werking tenietgedaan.
4.12.2.
[eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft ter zitting uitgelegd dat de plafondisolatie overal los ligt en dat hij daarom uit veiligheidsoogpunt geen spots durft aan te brengen.
4.12.3.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat de plafondisolatie correct is aangebracht en gelijkwaardig is uitgevoerd met een waarde van de EPS 200, omdat anders de ventilatieafvoer en overige leidingen niet naar behoren verwerkt konden worden. Hij kan niet verklaren hoe de isolatie los is gekomen.
4.12.4.
Voor zover toepassing van de overeengekomen EPS 200 niet mogelijk was, komt dat voor rekening van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] . Hij heeft immers ook de tekeningen gemaakt. Verder stelt de rechtbank voorop dat isolatie, ongeacht of het EPS 200 betreft of rol isolatie, niet al enkele maanden na de bouw los mag komen. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] volgend in zijn stelling dat hij de isolatie wel correct had aangebracht, was in ieder geval geen sprake van deugdelijke verwerking. Verwacht mag worden dat isolatie langdurig juist bevestigd blijft. Dat heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet gerealiseerd. De door Hanselman beschreven effecten van losliggende isolatie zijn door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet weersproken. Van een nieuwe aan-/opbouw mag verwacht worden dat warmte geïsoleerd wordt en geluid wordt geweerd. Daar voldoet de losliggende isolatie niet aan. Er is dus geen sprake van goed en deugdelijk vakwerk. Ook alle plafondisolatie zal dus opnieuw aangebracht moeten worden.
4.13.
Omdat hiervoor al is geoordeeld dat de plafondisolatie niet goed en deugdelijk is aangebracht, komt de rechtbank niet meer toe aan de stelling dat de toegepaste isolatie niet over dezelfde (isolatie)waarde beschikt als de overeengekomen isolatie, welke stelling geen voldoende onderbouwde bevestiging vindt in het rapport Hanselman
4.14.
Verdiepingsvloer
4.14.1.
Hanselman concludeert dat in afwijking van de constructieberekeningen geen 18 mm underlayment/multiplex op de balklaag is geschroefd maar OSB-platen zijn gespijkerd, waardoor vering optreedt in de constructie. De stijfheid van de constructie is niet meer zoals berekend en goedgekeurd.
4.14.2.
Ter zitting is door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] nader uitgelegd dat, zo begrijpt de rechtbank zijn betoog, het om de stijfheid van de constructie gaat en niet om het toegepaste materiaal van de vloerplaten.
4.14.3.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat hij de verdiepingsvloer heeft uitgevoerd middels geschroefde 18 mm OSB-platen met mes en groef, zoals omschreven op de vergunning, tekening en aannemingsovereenkomst. Ter zitting heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aangevuld dat die platen constructief geschikt zijn.
4.14.4.
De rechtbank stelt voorop dat het niet aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is om te bepalen welke materialen constructief geschikt zijn. Hij moet zich in beginsel houden aan de geoffreerde materialen die in de constructieberekeningen zijn betrokken. Wel volgt de rechtbank de stelling van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dat hij conform de tekening en overeenkomst OSB-platen heeft toegepast. Nergens blijkt dat hij underlayment had moeten gebruiken. Zowel in de overeenkomst (pagina 6) als op tekening (digitale pagina 19) en de constructieberekening (digitale pagina 113) staat een 18 mm OSB-plaat als vloerplaat beschreven. Waar het [eisers in conventie, verweerders in reconventie] echter om gaat, is de constructieve stijfheid. Hanselman heeft vering in de constructie waargenomen. Hij wijt dat ook aan het spijkeren in plaats van schroeven van de vloerplaten. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft geen onderbouwing gegeven voor zijn stelling dat de platen wel zijn geschroefd en de stijfheid van de constructie meer dan voldoende is. Het lag wel op de weg van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om voldoende onderbouwing voor zijn betwisting te geven of aan te geven waarom de waarneming van Hanselman mogelijk niet juist was of zijn onderzoek niet voldoende was. Bij gebrek aan een dergelijke onderbouwing gaat de rechtbank uit van de juistheid van de waarneming van Hanselman dat de vloerplaten niet zijn geschroefd maar gespijkerd. Uit de stellingen van partijen volgt dat schroeven of spijkeren relevant is voor de stijfheid. Hanselman heeft waargenomen dat de verdiepingsvloer doorbuigt en kraakt wanneer deze belast wordt middels het lopen over de vloer. Dit in samenhang met de vaststelling dat de vloerplaten niet zijn geschroefd, maakt dat de rechtbank van oordeel is dat de vloerconstructie niet voldoende stijf is. Ook in dit opzicht heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dus, hoewel hij het juiste type vloerplaat heeft toegepast, geen goed en deugdelijk vakwerk geleverd. Ook de verdiepingsvloer zal dus vervangen moeten worden.
4.15.
Peil
4.15.1.
Hanselman schrijft in zijn rapport dat de smeervloer niet waterpas gelegd is, tijdens de opbouw van het nieuwe vloersysteem een fout is gemaakt met het uitzetten van het peil en het terugrekenen van de vloerdikte, waardoor de vloer in de gang/entree verhoogd moet worden. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft aangevuld dat het verschil in peilmaat 1 tot 1,5 centimeter is.
4.15.2.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat de verkeerde peilmaat is veroorzaakt door de tegelzetter die [eisers in conventie, verweerders in reconventie] zelf heeft ingeschakeld. Hij heeft te veel en onnodig egaline gebruikt. De cementdekvloer lag wel waterpas. Toen de cementdekvloer van 3 cm dikte al was gelegd, heeft [eisers in conventie, verweerders in reconventie] gekozen voor vloerverwarming, waardoor de vloerdikte 5 cm moest worden.
4.15.3.
De rechtbank stelt vast dat uit de overeenkomst (pagina 9 en 12) en de tekening (digitale pagina 16) blijkt dat vloerverwarming zou worden toegepast. Uit niets blijkt dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] daar pas na het storten van de cementdekvloer voor heeft gekozen. De rechtbank volgt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dan ook niet dat hij door keuzes van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] achteraf 5 in plaats van 3 cm (dus 2 cm extra) moest storten. In het verlengde daarvan ligt dat het niet aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te wijten is dat de uiteindelijke vloer 1 tot 1,5 cm te hoog ligt. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] had van meet af aan rekening moeten houden met een vloer waar vloerverwarming in verwerkt moest kunnen worden, dus 5 cm in de optiek van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] . Dat het opgetreden hoogteverschil van 1-1,5 door een te dikke egalinelaag is ontstaan, past daar niet bij en is niet onderbouwd. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft ook op dit punt geen goed en deugdelijk vakwerk geleverd. De vloeren moeten verwijderd en opnieuw opgebouwd worden.
4.16.
Dak
4.16.1.
Dakenaudit heeft het door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gerealiseerde dak geïnspecteerd. De in rechtsoverweging 2.17 geciteerde conclusie sterkt ertoe dat het dak niet vakkundig en bovendien in afwijking van de tekening en overeenkomst is gemaakt.
4.16.2.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat Dakenaudit het dak alleen visueel heeft geïnspecteerd en de gerapporteerde bevindingen niet terug te zien zijn op de foto’s. Hij betwist – zonder nadere onderbouwing – dat de voorgestelde dakopbouw van weinig vakkennis getuigt.
4.16.3.
Dakenaudit heeft expliciet opgenomen dat bepaalde onderdelen van het gerealiseerde werk met een visuele inspectie achteraf niet te controleren zijn en daar ook geen conclusies aan verbonden. Dat de gerapporteerde bevindingen wellicht niet terug te zien zijn op de foto’s, wil nog niet zeggen dat de bevindingen niet juist zijn. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet aangevoerd dat en waarom de bevindingen van de visuele inspectie niet juist zouden zijn. Evenmin heeft hij aangevoerd dat de door Dakenaudit geconstateerde afwijkingen van de tekeningen en overeenkomst niet van dien aard zijn dat daarmee gezegd kan worden dat hij ten onrechte van de overeenkomst is afgeweken of dat de technische uitvoering als goed en deugdelijk vakwerk moet worden gekwalificeerd. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] laat dus in het midden wat hij precies betwist, nog daargelaten dat het aan enige onderbouwing ontbreekt. De rechtbank heeft daarom geen aanleiding om te twijfelen van de conclusies van Dakenaudit en stelt vast dat het dak niet in overeenstemming met de overeenkomst, noch deugdelijk en vakkundig is gemaakt.
4.16.4.
Dat er daadwerkelijk lekkages aan het dak zijn opgetreden, ligt dan ook in de rede. Er is geen aanleiding om aan te nemen dat de lekkages door een andere oorzaak dan door de ondeugdelijke en onvakkundige uitvoering door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn ontstaan. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft ook niet onderbouwd dat er een storm is geweest en dat c.q. hoe die stormschade zou hebben veroorzaakt. Het lag ook hier op de weg van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om zijn betwisting voldoende concreet te onderbouwen. Niet ter zake doet daarbij dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , zoals zijn advocaat ter zitting heeft verklaard, pas na zijn toezegging om in actie te zullen komen heeft ontdekt dat de foto’s bij de melding van 29 oktober 2020 van augustus 2020 waren. Uit zijn hiervoor in rechtsoverweging 2.18 geciteerde brief blijkt immers dat hij daar al bij het doen van de toezegging tot inspectie en zo nodig herstel van op de hoogte was. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] verbindt daar in deze procedure geen consequentie aan, anders dan dat de eisvermeerdering “op onjuiste gegevens” is “gestoeld”, zodat de rechtbank aan dat tijdverloop ook geen consequenties aan zal verbinden. Omdat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet zelf is overgegaan tot herstel en hij in verzuim verkeerde, is hij in ieder geval gehouden om de kosten die [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft gemaakt voor herstel door Jaro Dakbedekkingen (€ 665,50) aan hem te betalen.
Noodzaak van sloop en herbouw, verband met opschorting/beëindiging?
4.17.
Uit het voorgaande volgt dat de door Hanselman omschreven gebreken die als constructief zijn aangeduid (rechtsoverweging 4.9) en de gebreken aan het dak inderdaad aan de orde zijn. Daaruit volgt dat voldoende aannemelijk is dat herstel alleen mogelijk is door de sloop van de gerealiseerde aan-/opbouw en herbouw daarvan. Er is sprake van een tekortkoming in de nakoming van de aannemingsovereenkomst. De volgende vraag die de rechtbank dus zal moeten beantwoorden, is of die gebreken verband houden met de opschorting door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] . De rechtbank beantwoordt die vraag ontkennend. Volgens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn slechts kleine onderdelen van werken nog niet gereed, gelet op de opschorting, [17] namelijk:
- aanbrengen van de steenstrips [18] ,
- plaatsing van de natuurstenen onderdorpel onder het gevelkozijn op de begane grond, [19]
- plaatsing van de afzuigventilator in de toiletruimte [20] en
- leveren en aanbrengen van de originele trappen. [21]
Geen van deze onderdelen van het werk zijn hiervoor omschreven als gebreken die van invloed zijn op de constructie. Anders gezegd: de vastgestelde tekortkoming houdt geen verband met het neerleggen van het werk door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] .
Verzuim
4.18.
Verzuim aan de zijde van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is ingetreden door de brief van 30 augustus 2019 van (de advocaat van) [eisers in conventie, verweerders in reconventie] , waarin hem een termijn voor nakoming is gesteld, welke termijn [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ongebruikt heeft laten verstrijken. Het is volstrekt begrijpelijk dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] uit de verklaring en gedraging van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] (als genoemd en geciteerd in rechtsoverweging 2.3) heeft afgeleid dat hij niet meer terug zou komen, terwijl daar geen reden toe was. Dat hij hem desondanks termijnen heeft gesteld om alsnog na te komen, welke termijnen [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet heeft benut, maakt dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] hoe dan ook in verzuim verkeert.
48-uurs termijn
4.19.
Het beroep van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op de 48-uurs termijn maakt het voorgaande niet anders. Die termijn is gekoppeld aan het klagen over door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] geleverde goederen (artikel 4 lid 2 van de algemene voorwaarden) en aan de oplevering (artikel 10 van de algemene voorwaarden). Het gaat hier echter niet om klachten over geleverde goederen, maar om de kwaliteit en uitvoering van de werkzaamheden. Een oplevering heeft nooit plaatsgevonden. De rechtbank passeert dit beroep van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dan ook.
Conclusie ten aanzien van vordering 1 primair
4.20.
Het voorgaande leidt ertoe dat de rechtbank voor recht zal verklaren dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aansprakelijk is voor de door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] geleden schade ten gevolge van de aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de aannemingsovereenkomst. Daaruit volgt dat hij de schade die [eisers in conventie, verweerders in reconventie] daardoor lijdt en die hierna vanaf rechtsoverweging 4.22 beoordeeld zal worden, moet vergoeden.
De omvang van de schade (vorderingen sub 2 en 3 primair)
4.21.
Hanselman heeft de herstelkosten berekend op € 57.475 en de te veel betaalde termijnen op minimaal € 69.575. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat het ongebruikelijk is dat men kosten becijfert zonder deze daadwerkelijk te onderbouwen en stelt dat “alle punten zijn betwist en dat er niet kan worden toegekomen aan een berekening ter zake herstelkosten”. [22]
4.22.
De rechtbank heeft inderdaad geen onderbouwing van de geraamde herstelkosten van Hanselman aangetroffen. De kostenraming van PassiefHuis, waarbij de werkzaamheden wel zijn gespecificeerd en onderbouwd, is door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet besproken laat staan weersproken. In vervolg op rechtsoverweging 4.8 in samenhang met rechtsoverweging 4.17 stelt de rechtbank vast dat de reële geraamde herstelkosten voor de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ondeugdelijk verrichte werkzaamheden € 149.500,00 bedragen.
4.23.
Dat tijdens de sloop en herbouw de keuken gedemonteerd en opgeslagen moet worden en daarna tegen vergoeding van kosten opnieuw opgebouwd moet worden, heeft [eisers in conventie, verweerders in reconventie] voldoende aannemelijk gemaakt en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet weersproken. Hetzelfde geldt voor de kosten om de cv-installatie en het leidingwerk te herstellen, de kosten van verblijf elders tijdens de werkzaamheden en, als hiervoor onder 4.16.4 overwogen, voor de factuur van Jaro Dakbedekkingen. De daarvoor gevorderde kosten zullen worden toegewezen.
Totaal vordering primair sub 2 en 3
4.24.
Het totaalbedrag van de vorderingen primair sub 2 en 3 bedraagt € 159.741,00, bestaande uit
Herstelkosten geraamd door PassiefHuis
149.500,00
Herstelkosten keuken
5.818,00
CV
907,50
Verblijf elders
2.850,00
Gemaakte kosten Jaro Dakbedekkingen
665,50
Totaal
159.741,00
Expertisekosten
4.25.
De rechtbank zal [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] eveneens veroordelen tot het betalen van de expertisekosten (Hanselman ad € 2.904,00 en Dakenaudit ad € 479,99), waarover geen wettelijke rente is gevorderd, zodat ook geen rente zal worden toegewezen.
Proceskosten
4.26.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] worden begroot op:
- dagvaarding
- griffierecht
0.106,47
1.639,00
- salaris advocaat
4.425,00(2,5 punten × (tarief V) € 1.770,00)
Totaal
6.170,47
4.27.
De wettelijke rente over de proceskosten zal op aan de redelijkheid ontleende gronden worden toegewezen met ingang van veertien dagen na betekening van het vonnis.
4.28.
De gevorderde veroordeling in de nakosten is in het kader van deze procedure slechts toewijsbaar voor zover deze kosten op dit moment reeds kunnen worden begroot. De nakosten zullen dan ook worden toegewezen op de wijze zoals in de beslissing vermeld. Over de nakosten is geen wettelijke rente gevorderd, zodat ook geen rente zal worden toegewezen.
in reconventie
4.29.
Uit de onderbouwing van de vordering in reconventie maakt de rechtbank op dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn vordering deels grondt op nakoming van de aannemingsovereenkomst (wat betreft de factuur voor de 16de termijn) en voor het overige op meerwerk. [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft zich op opschorting beroepen en gemotiveerd betwist opdracht te hebben gegeven voor het werk dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] bij wijze van meerwerk voor het eerst in rekening heeft gebracht op 12 september 2019.
4.30.
Uit de conventie volgt dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toerekenbaar tekort is geschoten in de nakoming van de aannemingsovereenkomst. Dat was ook al zo toen [eisers in conventie, verweerders in reconventie] de betaling van de openstaande facturen opschortte. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet aangevoerd dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] daar niet toe gerechtigd was, anders dan dat hij niet tekort is geschoten. Omdat vaststaat dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] wel tekort is geschoten en niet betwist is dat aan de overige vereisten voor opschorting is voldaan, kan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] thans geen aanspraak maken op betaling van de betreffende factuur.
4.31.
Voor wat betreft de meerwerkfacturen stelt de rechtbank het volgende voorop. Op grond van artikel 7:755 BW kan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] betaling van meerwerk vorderen, indien het door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] gewenste toevoegingen of veranderingen in het overeengekomen werk betreffen, mits [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tijdig heeft gewezen op de noodzaak van een daaruit voortvloeiende prijsverhoging. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] hoeft [eisers in conventie, verweerders in reconventie] niet te waarschuwen als [eisers in conventie, verweerders in reconventie] uit zichzelf die noodzaak had moeten begrijpen.
4.32.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet gesteld dat het meerwerk waarvan hij betaling vordert bij de meerwerkfacturen van 12 september 2019, overeengekomen is, noch dat hij [eisers in conventie, verweerders in reconventie] heeft gewaarschuwd dat meerwerk aan de orde was. Evenmin heeft hij aangevoerd dat [eisers in conventie, verweerders in reconventie] dat zelf had moeten begrijpen. Om die reden strandt ook de vordering tot betaling van meerwerk. De gevorderde wettelijke rente deelt dat lot.
4.33.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] worden begroot op € 281,50 (1 x 0,5 punt x (tarief I) € 563,00).
in conventie en in reconventie
Uitvoerbaar bij voorraad
4.34.
De gevorderde uitvoerbaarverklaring bij voorraad zal als niet weersproken worden toegewezen voor zover het betreft veroordelingen tot betaling van een geldsom.

5.De beslissing

De rechtbank
in conventie
5.1.
verklaart voor recht dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aansprakelijk is voor de door [eisers in conventie, verweerders in reconventie] geleden schade ten gevolge van de aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de aannemingsovereenkomst,
5.2.
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen het bedrag van € 159.741,00,
5.3.
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om binnen 14 dagen na dagtekening van het vonnis aan [eisers in conventie, verweerders in reconventie] te betalen het bedrag van € 3.383,99,
5.4.
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de proceskosten, aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tot op heden begroot op € 6.170,47, en indien betaling niet plaatsvindt binnen 14 dagen na betekening van het vonnis, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover met ingang van de vijftiende dag na betekening van het vonnis,
5.5.
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de na die vonnis ontstane kosten, ten bedrage van € 131,00 zonder betekening, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 68,00,
5.6.
wijst af het meer of anders gevorderde,
in reconventie
5.7.
wijst de vorderingen af,
5.8.
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de proceskosten, aan de zijde van [eisers in conventie, verweerders in reconventie] tot op heden begroot op € 281,50,
in conventie en in reconventie
5.9.
verklaart de veroordelingen onder 5.2, 5.3, 5.4, 5.5 en 5.8 uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. M. Driever en in het openbaar uitgesproken op 7 april 2021. [23]

Voetnoten

1.randnummer 29 bij conclusie van eis in reconventie; productie 14 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
2.randnummer 30 bij conclusie van eis in reconventie; productie 15 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
3.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
4.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
5.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
6.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
7.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
8.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
9.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
10.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
11.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
12.randnummer 32 bij conclusie van eis in reconventie; productie 17 [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
13.randnummer 11, 15 en 16 bij conclusie van antwoord in conventie
14.randnummer 1 op pagina 6 van de conclusie van antwoord in conventie
15.proces-verbaal van de mondelinge behandeling
16.randnummer 2 op pagina 6 conclusie van antwoord in conventie
17.randnummer 12 op p. 4 conclusie van antwoord in conventie
18.nummer 5 en 41 van rapport Hanselman, conclusie van antwoord in conventie p. 7 en 16
19.nummer 6 van rapport Hanselman, conclusie van antwoord in conventie p. 7
20.nummer 34 van rapport Hanselman, conclusie van antwoord in conventie p. 13
21.nummer 12 van rapport Hanselman, conclusie van antwoord in conventie p. 9
22.tweede alinea onder randnummer 48 op pagina 17 van de conclusie van antwoord in conventie
23.type: MD