ECLI:NL:RBLIM:2021:1505

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK LIMBURG

Burgerlijk recht

Zittingsplaats Maastricht

zaaknummer / rolnummer: C/03/272934 / HA ZA 20-22

Vonnis van 17 februari 2021

in de zaak van

de publiekrechtelijke rechtspersoon

GEMEENTE EIJSDEN-MARGRATEN,

zetelend te Margraten, gemeente Eijsden-Margraten,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mr. W. van de Wier te Maastricht-Airport,

tegen

1.[gedaagde in conventie, eiser in reconventie sub 1] ,

2.
[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie sub 2],

beiden wonende te [woonplaats] ,

gedaagden in conventie,

eisers in reconventie,

advocaat mr. K.A.M.J. Horsch te Valkenburg Lb.

Partijen zullen hierna de Gemeente en gezamenlijk [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] (in mannelijk enkelvoud) genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding met twintig producties;
de conclusie van antwoord in conventie tevens voorwaardelijke eis in reconventie met
de dagbepaling van de mondelinge behandeling;
de conclusie van antwoord in voorwaardelijke reconventie;
het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 10 december 2020 met daaraan

gehecht de spreekaantekeningen van mr. Horsch.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft in december 2006 bouwkavel [nummer bouwkavel] groot ca 620 m² gekocht van de Gemeente, destijds kadastraal bekend als een gedeelte van het perceel te Margraten, [kadasternummer 1] voor een koopsom van € 140.696,60 inclusief btw. In de koop-overeenkomst, die door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ondertekend is op 11 december 2006 en door de Gemeente op 19 december 2006, staat:

“
Verkoper draagt in volle en vrije eigendom over aan koper die verklaart in volle en vrije eigendom te aanvaarden een gedeelte van het perceel kadastraal bekend gemeente Margraten, [kadasternummer 1] ter grootte van circa 620m², gelegen in het plangebied [naam plangebied] te [woonplaats] , aangemerkt als kavel [nummer bouwkavel] , zoals op als bijlage 2 aangehechte situatieschets met kenmerk [nummer bouwkavel] -RG is aangegeven, hierna te noemen: “het verkochte cq. onroerende zaak”,(…).”

2.2.

De kavel is geleverd op 28 december 2006 en is nu bekend als Margraten, [kadasternummer 2] . In de akte van levering staat:

“
De comparanten verklaarden dat door verkoper blijkens een met koper aangegane overeenkomst van verkoop en koop, aan koper is verkocht op grond waarvan verkoper verklaarde in eigendom over te dragen aan koper, die blijkens voormelde overeenkomst van verkoper verklaarde te hebben gekocht en bij deze in eigendom aan te nemen, ieder voor de onverdeelde helft:

Gemeente Margraten

perceel bouwterrein in het bestemmingsplan “ [naam plangebied] ” te [woonplaats] , gemeente Margraten, plaatselijk bekend als bouwkavel [nummer bouwkavel] , uitmakend een ter plaatse behoorlijk aangeduid en afgepaald gedeelte ter grootte van ongeveer zes are en twintig centiare, of zo groot als bij latere kadastrale uitmeting zal blijken, van het perceel kadastraal bekend als gemeente Margraten [kadasternummer 1] , hierna ook te noemen het verkochte, door koper te gebruiken als bouwterrein voor de bouw van een woonhuis.”

(…)

“Verkoper en koper verklaarden tot slot nog dat op de onderhavige overdracht van toepassing zijn de bijlagen een (1) tot en met acht (8) zoals vermeld op een bijlage welke gehecht is aan de tussen verkoper en koper getekende overeenkomst van verkoop en koop.”

2.3.

Blijkens de situatieschets bij de koopovereenkomst loopt de oostgrens van het perceel van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ongeveer evenwijdig aan het in die schets ingetekende bouwvlak voor de woning. Hierlangs heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn erfafscheiding geplaatst.

2.4.

Na de levering heeft de aanwijs en de uitmeting van de kadastrale erfgrenzen plaatsgevonden waarbij een vertegenwoordiger van de Gemeente en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aanwezig waren. Daarbij is een groter perceel door partijen aangewezen en gemeten en wel een perceel van 805m², dus 185 m² meer dan de koopakte en de akte van levering vermelden. De kadastrale erfgrens ten oosten van het perceel van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] loopt, in tegenstelling tot de situatieschets zoals aangehecht aan de koopovereenkomst, niet evenwijdig aan het ingetekende bouwvlak voor de woning van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] maar loopt in noordelijke richting breder uit (in trechtervorm).

2.5.

Op 4 november 2015 heeft de Gemeente [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] laten weten dat er volgens haar iets fout gegaan is bij het inmeten van het perceel. Nadien hebben partijen meermaals vruchteloos overleg gepleegd. Op 14 november 2019 heeft de advocaat van de Gemeente [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gesommeerd om mee te werken aan aanpassing van de kadastrale grens.

3.Het geschil

in conventie

3.1.

De Gemeente vordert bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

te verklaren voor recht dat de litigieuze strook grond ter grootte van 185m², zoals geel gearceerd op productie 6 van de dagvaarding (de rechtbank begrijpt dat de Gemeente bedoelt productie 8 van de dagvaarding) aan de Gemeente in eigendom toebehoort;

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te veroordelen om mee te werken aan aanpassing van de kadastrale registratie in die zin dat daaruit blijkt dat de ligitieuze strook grond tot het perceel kadastraal bekend als Margraten, [kadasternummer 3] behoort op straffe van een dwangsom van € 1.000,00 per dag of gedeelte van een dag dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] hiermee in gebreke blijft vanaf de dag nadat het vonnis aan hem is betekend met een maximum van € 100.000,00;

te bepalen dat bij gebreke van medewerking van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan het aanpassen van de kadastrale registratie binnen 100 dagen na dit vonnis, het vonnis dezelfde kracht heeft als een in wettige vorm opgemaakte akte van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , inhoudende dat hij medewerking verleent aan aanpassing van de kadastrale rechtergrens van het perceel Margraten [kadasternummer 2] ;

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te veroordelen in de proceskosten vermeerderd met wettelijke rente en de nakosten.

3.2.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

in reconventie

3.4.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad en voorwaardelijk, dat wil zeggen voor zover hij niet al eigenaar is van de litigieuze strook grond ter grootte van 185 m² (zoals geel gearceerd op productie 8 bij dagvaarding) en de vordering van de gemeente dienaangaande niet is verjaard:

voor recht te verklaren dat de litigieuze strook grond ter grootte van 185 m², zoals geel gearceerd op productie 8 bij dagvaarding, aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in eigendom toebehoort;

de gemeente te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van dit vonnis aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te voldoen de proceskosten vermeerderd met wettelijke rente;

de gemeente te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van dit vonnis aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te voldoen de nakosten.

3.5.

De Gemeente voert verweer.

3.6.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

in conventie en in reconventie

4.1.

Gelet op de samenhang tussen de vorderingen in conventie en reconventie zullen deze gezamenlijk worden beoordeeld.

4.2.

In deze zaak gaat het om de vraag wie eigenaar is van het stuk grond van 185m² zoals door de Gemeente geel ingekleurd op de hieronder ingevoegde productie 8 bij de dagvaarding:

4.3.

De Gemeente stelt zich op het standpunt dat zij van dat stuk grond eigenaar is (gebleven) omdat dit perceel niet aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is verkocht en geleverd. Bedoeld is enkel kavel [nummer bouwkavel] aan hem te verkopen en te leveren. De grootte van deze kavel stond niet precies vast, maar wel stond vast dat deze ongeveer 620m² groot was. Betreffende kavel - en niet meer - is aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] verkocht en geleverd.

4.4.

Volgens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is bedoeld een perceel te verkopen en te leveren waarvan de grenzen en daarmee de precieze grootte nadien door het Kadaster zouden worden ingemeten en vastgesteld. Dat blijkt volgens hem ook voldoende uit de tekst van de akte van levering. Daarin staat immers dat het perceel zo groot is als bij latere kadastrale uitmeting zal blijken. Uit die uitmeting blijkt dat het perceel 805m² groot is zodat hij ook eigenaar is van het stuk van 185m². Aldus is - zoals hij ter zitting heeft betoogd - niet alleen kavel [nummer bouwkavel] verkocht en geleverd maar ook de extra strook van 185m².

4.5.

De rechtbank overweegt als volgt. Er is een verschil tussen de juridische grens en de kadastrale grens. De juridische grens is de grens zoals die tussen partijen is overeengekomen. Daarvoor is bepalend de in de akte van levering tot uitdrukking gebrachte partijbedoeling, die moet worden afgeleid uit de in deze akte opgenomen, naar objectieve maatstaven in het licht van de gehele inhoud van de akte uit te leggen omschrijving van de over te dragen onroerende zaak (Hoge Raad van 8 december 2000, ECLI:NL:HR:2000: AA8901, ook gepubliceerd in NJ 2001, 350 met noot van mr. W.M. Kleijn). Derden moeten op de inschrijving in de registers kunnen vertrouwen en daarbij past geen uitleg naar subjectieve maatstaven, gebaseerd op een uit de leveringsakte niet af te leiden partijbedoeling. De kadastrale grens is de grens die door de landmeter van het Kadaster wordt vastgelegd. Beoogd wordt om de kadastrale grens te laten aansluiten bij de juridische grens. Door omstandigheden kan het echter voorkomen dat achteraf blijkt dat de juridische grens niet aansluit bij de kadastrale grens. In dat geval prevaleert de partijbedoeling in de akte van levering (juridische grens) boven de grens die partijen aan de landmeter van het Kadaster hebben aangewezen (kadastrale grens) (zie ook mr. B.H.J. Roes, WPNR, 12 april 2008/6750).

4.6.

De situering van kavel [nummer bouwkavel] en de omvang van die kavel van circa 620m² staan tussen partijen niet ter discussie. Naar het oordeel van de rechtbank kan er - gelet op de inhoud van de notariële leveringsakte - geen twijfel over bestaan dat enkel bouwkavel [nummer bouwkavel] is geleverd, zijnde een deel van het perceel kadastraal bekend als gemeente Margraten [kadasternummer 1] . Naast deze kavel is geen grond aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] geleverd. Dat er een groter stuk grond (en wel 185m² meer) dan deze kavel is uitgemeten, brengt niet mee dat dit meerdere ook in eigendom is overgedragen. Ook niet als koper en verkoper bij de meting aanwezig waren.

4.7.

Overigens ligt aan dit stuk grond van 185m² ook geen titel, want geen koopovereenkomst, ten grondslag. Immers ook de koopovereenkomst heeft het uitdrukkelijk over kavel [nummer bouwkavel] , zijnde een deel van [kadasternummer 1] met een oppervlakte van circa 620 m² en deze wordt nader aangeduid op de situatieschets bij de koopovereenkomst. Uit deze situatieschets blijkt duidelijk wat de buitengrenzen van kavel [nummer bouwkavel] zijn en daaruit blijkt eveneens dat het extra stuk grond van 185m² daarin niet is begrepen.

4.8.

Het beroep van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op artikel 8 van de koopovereenkomst (over- en ondermaat) gaat niet op. Dat artikel is geschreven voor de situatie dat partijen weten welke kavel zij willen overdragen, maar niet precies weten wat de exacte oppervlakte daarvan is. Tussen partijen bestaat geen discussie over de exacte oppervlakte van kavel [nummer bouwkavel] , maar wel over het antwoord op de vraag wie eigenaar is van de strook grond naast kavel [nummer bouwkavel] .

4.9.

Is [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dan - zoals hij stelt - door verkrijgende verjaring eigenaar van deze strook grond geworden? Daarvoor is vereist dat hij tien jaar onafgebroken bezitter te goeder trouw is van deze grond.

4.10.

Nog afgezien van de vraag of [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] bezitter was van dit stuk grond - daarvoor is vereist dat hij zich heeft gedragen alsof hij eigenaar was van deze grond en dat staat tussen partijen ter discussie - was hij in ieder geval geen bezitter te goeder trouw. Hij kende immers op basis van de inhoud van de leveringsakte de werkelijke eigendomssituatie althans behoorde deze te kennen. Hij is dan ook niet door verkrijgende verjaring eigenaar van dit stuk grond geworden.

4.11.

De conclusie die getrokken kan worden uit de overwegingen hiervoor, is dat de Gemeente eigenaar is (gebleven) van het stuk grond. De vordering onder 1 van de Gemeente is dan ook toewijsbaar. Ook de vordering onder 2 zal worden toegewezen, met dien verstande dat de rechtbank de dwangsom zal matigen op de wijze zoals hieronder in de beslissing is bepaald. De vordering onder 3 is ook toewijsbaar, met dien verstande dat de rechtbank de termijn aanpast naar binnen 100 dagen
na betekeningvan dit vonnis. Nu de vorderingen in conventie op voormelde wijze worden toegewezen, wordt de eis in reconventie afgewezen.

4.12.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in conventie en reconventie worden veroordeeld.

4.12.1.

De kosten in conventie aan de zijde van de Gemeente worden begroot op:

- dagvaarding € 102,39

- griffierecht 656,00

- salaris advocaat
1.126,00(2 punten × € 563,00)

Totaal € 1.884,39

De in conventie gevorderde wettelijke rente over de proceskosten is toewijsbaar vanaf veertien dagen na de betekening van dit vonnis. De gevorderde nakosten zullen worden toegewezen conform het tarief zoals dat geldt per 1 februari 2021.

4.12.2.

De kosten in reconventie aan de zijde van de Gemeente worden begroot op
€ 563,00 salaris advocaat (2 punten × 0,5 x € 563,00).

5.De beslissing

De rechtbank

in conventie

5.1.

verklaart voor recht dat de litigieuze strook grond ter grootte van 185m², zoals geel gearceerd op productie 8 van de dagvaarding aan de Gemeente in eigendom toebehoort;

5.2.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om binnen veertien dagen na betekening van dit vonnis mee te werken aan aanpassing van de kadastrale registratie in die zin dat daaruit blijkt dat de ligitieuze strook grond tot het perceel kadastraal bekend als Margraten, [kadasternummer 3] behoort op straffe van een dwangsom van € 250,00 per dag of gedeelte van een dag dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] hiermee in gebreke blijft met een maximum van € 21.500,00;

5.3.

bepaalt dat bij gebreke van medewerking van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan het aanpassen van de kadastrale registratie binnen 100 dagen na betekening van dit vonnis, het vonnis dezelfde kracht heeft als een in wettige vorm opgemaakte akte van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , inhoudende dat hij medewerking verleent aan aanpassing van de kadastrale rechtergrens van het perceel Margraten [kadasternummer 2] ;

5.4.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de proceskosten, aan de zijde van de Gemeente tot op heden begroot op € 1.884,39, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW met ingang van veertien dagen na de betekening van dit vonnis tot aan de dag van voldoening;

5.5.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 163,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet binnen veertien dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 85,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak;

5.6.

wijst af het meer of anders gevorderde;

in reconventie

5.7.

wijst de vorderingen af;

5.8.

veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de proceskosten, aan de zijde van de Gemeente tot op heden begroot op € 563,00;

in conventie en in reconventie

5.9.

verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad ten aanzien van de beslissingen 5.2. tot en met 5.8.

Dit vonnis is gewezen door mr. I.M. Etman en in het openbaar uitgesproken door
mr. J.R. Sijmonsma op 17 februari 2021.^[1]