ECLI:NL:RBLIM:2016:9643

• Datum uitspraak: 10 november 2016
• Publicatiedatum: 9 november 2016
• Zaaknummer: 04/990009-12
• Instantie: Rechtbank Limburg
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: V.P. van Deventer; C.A.M. Schaap-Meulemeester; P.M.S. Dijks
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vrijspraak van economische uitbuiting en bewezenverklaring van valsheid in geschrifte in de zaak tegen de verdachte met betrekking tot salarisspecificaties van Poolse champignonpluksters

In deze zaak heeft de Rechtbank Limburg op 10 november 2016 uitspraak gedaan in een strafzaak tegen de verdachte, die werd beschuldigd van mensenhandel in de vorm van arbeidsuitbuiting en valsheid in geschrifte. De rechtbank heeft de verdachte vrijgesproken van de beschuldiging van economische uitbuiting van Poolse champignonpluksters, omdat er onvoldoende bewijs was dat de verdachte hen had uitgebuit. De rechtbank oordeelde dat de verdachte onvoldoende intellectuele en materiële bijdrage had geleverd aan de uitbuitingssituatie, en dat er geen causaal verband was tussen de door hem gepleegde fraude en de uitbuiting van de pluksters.

Echter, de rechtbank heeft wel bewezen verklaard dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan valsheid in geschrifte. Dit betrof de salarisspecificaties van de Poolse pluksters, die valselijk waren opgemaakt door het manipuleren van het tijdregistratiesysteem. De verdachte had een leidinggevende functie binnen het bedrijf en had de afroommodules in het systeem geïmplementeerd, waardoor de gewerkte uren van de pluksters werden afgeroomd. De rechtbank oordeelde dat de verdachte, door deze handelingen, een wezenlijke bijdrage had geleverd aan de valsheid in geschrifte.

De rechtbank heeft de verdachte veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 maanden, met aftrek van de duur van het voorarrest, en heeft rekening gehouden met de overschrijding van de redelijke termijn ex artikel 6 EVRM. De rechtbank benadrukte de ernst van de gepleegde feiten en de gevolgen voor de Poolse champignonpluksters, die door de valsheid in geschrifte waren benadeeld.

Uitspraak

RECHTBANK LIMBURG

Zittingsplaats Roermond

Strafrecht

Parketnummer: 04/990009-12

Tegenspraak

Vonnis van de meervoudige kamer d.d. 10 november 2016

in de strafzaak tegen

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] ,

wonende te [adresgegevens verdachte] .

De verdachte wordt bijgestaan door mr. M.P.J.C. Heuvelmans, advocaat kantoorhoudende te Venlo.

1. Onderzoek van de zaak

De zaak is inhoudelijk behandeld op de zittingen van 21 maart 2016, 24 maart 2016,

22 september 2016 en 23 september 2016. De rechtbank heeft het onderzoek ter terechtzitting vervolgens gesloten op de zitting van 28 oktober 2016.

De verdachte en zijn raadsman zijn op de zittingen van 21 maart 2016, 24 maart 2016,

22 september 2016 en 23 september 2016 verschenen. De officier van justitie en de verdediging hebben hun standpunten kenbaar gemaakt.

2. De tenlastelegging

De tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht. De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat de verdachte:

Feit 1: zich samen met een ander of anderen heeft schuldig gemaakt aan mensenhandel (in de vorm van arbeidsuitbuiting) van 16 Poolse champignonpluksters;

Feit 2: samen met een ander of anderen meermalen valsheid in geschrift heeft gepleegd ter zake van een aantal salarisspecificaties van Poolse medewerksters;

Feit 3: samen met een ander of anderen meermalen valsheid in geschrift heeft gepleegd ter zake van (delen van) de bedrijfsadministratie van [medeverdachte 1] B.V en/of [medeverdachte 2] B.V.

Voor zover in de tenlastelegging kennelijke schrijffouten of misslagen voorkomen, zijn die in de weergave van de tenlastelegging door de rechtbank verbeterd. De verdachte is door deze verbetering, zoals uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken, niet in de verdediging geschaad.

3. De beoordeling van het bewijs

3.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld - zoals vervat in het door haar overgelegde schriftelijk requisitoir met bijlagen - dat de feiten 1, 2 en 3 wettig en overtuigend bewezen kunnen worden verklaard.

3.2

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft bepleit dat de verdachte van feit 1 moet worden vrijgesproken. Ter zake van de tenlastegelegde ‘sub 1 variant’ en ‘sub 4 variant’ van artikel 273f, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht heeft de raadsman aangevoerd dat de enkele door verdachte gepleegde fraude niet reeds uitbuiting oplevert, maar dat het oogmerk dan tevens gericht dient te zijn op een ernstige inbreuk van de lichamelijk en geestelijke integriteit van anderen en/of diens persoonlijke vrijheden. Hiervoor is geen bewijs. De intentie van de verdachte was gericht op het verbeteren van de situatie van de Poolse champignonpluksters. Bovendien is er geen wettig en overtuigend bewijs dat de verdachte personen heeft geworven, tewerkgesteld, vervoerd of gehuisvest, om welke reden evenmin kan worden geconcludeerd dat de verdachte mensen heeft uitgebuit. Tussen de door de verdachte gepleegde fraude en de uitbuiting van de op de tenlastelegging genoemde pluksters kan geen causaal verband worden vastgesteld. Evenmin is er wettig en overtuigend bewijs voor het medeplegen van de verdachte van uitbuiting van Poolse champignonpluksters, nu de verdachte geen wezenlijke of substantiële bijdrage daaraan heeft geleverd.

De raadsman heeft aangevoerd dat de verdachte moet worden vrijgesproken van valsheid in geschrift van de drie salarisspecificaties uit 2009, zoals genoemd onder feit 2. De verdachte heeft immers pas vanaf 2010 aanpassingen in het kloksysteem doen aanbrengen. Tevens dient de verdachte te worden vrijgesproken van de salarisspecificaties 4, 5 en 6 over 2011 van [slachtoffer 13] , nu de klokophaalpercentagemodule de eerste helft van 2011 op 100% heeft gestaan. Ten aanzien van deze specificaties is dus geen sprake van valsheid, nu er geen uren zijn afgeroomd. Voor het overige heeft de raadsman zich ter zake de feiten 2 en 3 gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

3.3

Het oordeel van de rechtbank ^[1]

Ten aanzien van feit 1

De rechtbank dient de vraag te beantwoorden of de 16 Poolse werknemers, zoals genoemd in de tenlastelegging, door de verdachte, al dan niet samen met anderen, economisch zijn uitgebuit in de zin van artikel 273f lid 1 sub 1, sub 4 of sub 6 van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr), door het verrichten van in totaal 25 uitvoeringshandelingen jegens deze 16 Poolse werknemers.

De gedragingen van de verdachte

De rechtbank stelt op basis van het procesdossier vast dat de verdachte, in zijn functie van groepscontroller, binnen het bedrijf ‘ [medeverdachte 1] ’ betrokken was bij de salariëring van de Poolse champignonpluksters. Uit het procesdossier volgt dat de verdachte afroommodules in het tijdregistratiesysteem heeft laten opnemen, teneinde de door de Poolse champignonpluksters gewerkte uren af te romen. De verdachte heeft het gebruik van deze modules beheerd. De verdachte was zich bewust van het onderscheid in verloning tussen de Poolse en Nederlandse champignonpluksters van ‘ [medeverdachte 1] ’. Voorts stelt de rechtbank op basis van het procesdossier vast dat de verdachte de intentie had om de inrichting van de champignonteelt, meer in het bijzonder de personeelskosten, te drukken. Zo heeft de verdachte onder meer voorgesteld om trainingsbv’s op te richten voor de opleiding van nieuwe personeel om de opleidingskosten op anderen dan [medeverdachte 1] af te wentelen..

Bewezenverklaring?

De rechtbank is van oordeel dat de gedragingen van de verdachte kunnen worden gekwalificeerd als het medeplegen van valsheid in geschrifte, zoals hieronder ter zake van de feiten 2 en 3 zal worden overwogen. De rechtbank stelt vast dat deze gedragingen niet aangemerkt kunnen worden als ‘dwang’, ‘misleiding’, ‘misbruik van uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht’ of ‘misbruik van een kwetsbare positie’ in de zin van artikel 273, lid 1, sub 1 en sub 4, Sr. Deze gedragingen kunnen wel als ‘fraude’ worden aangemerkt. De rechtbank is echter van oordeel dat uit geen der bewijsmiddelen volgt dat de verdachte door middel van deze fraude de in de tenlastelegging genoemde personen heeft geworven, vervoerd, overgebracht of gehuisvest (sub 1) of hen daardoor heeft gedwongen of bewogen om zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van arbeid (sub 4). De door de verdachte gepleegde valsheid in geschrifte heeft immers plaatsgevonden als sluitstuk van de uitbuitingssituatie van de Poolse champignonpluksters. Nu er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs is voor dit tenlastegelegde causaal verband, zal de rechtbank de verdachte vrijspreken van de tenlastegelegde ‘sub 1-variant’ en ‘sub 4-variant’.

De rechtbank dient vervolgens de vraag te beantwoorden of de verdachte middels zijn frauduleuze gedragingen in nauwe en bewuste samenwerking met een ander of anderen de Poolse champignonpluksters heeft uitgebuit. De rechtbank is van oordeel dat de verdachte als zodanig een onvoldoende intellectuele en materiële bijdrage bij de samenwerking met een ander of anderen heeft gehad om de gedragingen van de verdachte te kunnen kwalificeren als medeplegen met het oogmerk van uitbuiting. Weliswaar had de verdachte wetenschap van de aftrek van kosten voor verplichte huisvesting, verplichte maaltijden en verplichte reiskosten, dat maakt nog niet dat hij, gelet op zijn positie binnen het bedrijf, invloed kon uitoefenen op deze aspecten van de verloning van de Poolse champignonpluksters. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de verdachte zijn werkzaamheden verrichtte op het kantoor in Venlo en niet op een van de pluklocaties. Voorts beschikte hij niet over zodanige bevoegdheden binnen de organisatie dat hij aan deze misstanden, voor zover hij hier kennis van droeg anders dan dat deze kosten in rekening moesten worden gebracht, een einde kon maken. Voorts blijkt niet uit enig positief bewijsmiddel dat verdachte kennis droeg van de onvrijwilligheid aan de zijde van de Pools pluksters. Om deze reden zal de rechtbank de verdachte vrijspreken van (het medeplegen van) de tenlastegelegde ‘sub 1-variant’ en ‘sub 4-variant’ van economische uitbuiting.

Ter zake van de aan de verdachte tenlastegelegde ‘sub 6-variant’ van economische uitbuiting overweegt de rechtbank dat niet is gebleken dat de verdachte op enigerlei wijze, ook niet als medepleger, voordeel heeft genoten uit de uitbuiting van de Poolse champignonpluksters. Om deze reden zal de rechtbank de verdachte ook vrijspreken van (het medeplegen van) de tenlastegelegde ‘sub 6-variant’ van economische uitbuiting.

Conclusie

Gelet op het voorgaande zal de rechtbank de verdachte vrijspreken van het aan hem tenlastegelegde feit 1.

Ten aanzien van de feiten 2 en 3

Bewijsmiddelen

I. Het tijdregistratiesysteem van ‘ [medeverdachte 1] ’

Op 7 augustus 2012 is zowel de fysieke als de digitale administratie van ‘ [medeverdachte 1] ’ inbeslaggenomen. Door de bedrijven [medeverdachte 1] B.V., gevestigd te [adres 7] in de gemeente Horst aan de Maas, en [medeverdachte 2] B.V., gevestigd te Venlo, werd gebruik gemaakt van een door [naam rechtspersoon 3] B.V. (hierna: [naam rechtspersoon 3] ) ontwikkeld tijdregistratiesysteem. De Inspectie SZW, directie Opsporing (hierna: de opsporingsdienst) heeft vastgesteld dat dit tijdregistratiesysteem bestond uit 3 hoofdmodules, zijnde de tijd-, project- en weegregistratie. De module tijdregistratie werd gebruikt om de werktijden van de werknemers te registreren. ^[2]

De opsporingsdienst heeft onderzoek gedaan naar de bedrijfsstructuur van ‘ [medeverdachte 1] ’ en heeft daarover als volgt gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat onder meer de rechtspersonen [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V. tot een groep gelieerde vennootschappen van de [medeverdachte 1] -groep behoren. Deze [medeverdachte 1] -groep betreft een groot aantal vennootschappen dat zich bezig houdt met het telen van champignons. De rechtspersoon [medeverdachte 1] B.V. legt zich onder meer toe op het kweken van champignons. Binnen deze rechtspersoon vinden alle oogsthandelingen plaats. De activiteiten van rechtspersoon [medeverdachte 2] B.V. zien onder meer op ondersteunende activiteiten uit ten behoeve van de tot de [medeverdachte 1] groep behorende bedrijven. Deze activiteiten behelzen onder andere de administratieve verwerking van de financiële administratie, personeel- en organisatie-activiteiten, de ICT-activiteiten en ondersteuning bij overige staffuncties. De opsporingsdienst heeft voorts gerelateerd dat de enig bestuurder van de verdachte rechtspersoon [medeverdachte 1] B.V. de rechtspersoon [medeverdachte 2] B.V. is. De enig bestuurder van de rechtspersoon [medeverdachte 2] B.V. is de rechtspersoon [naam rechtspersoon 1] B.V. De enig bestuurder van de rechtspersoon [naam rechtspersoon 1] B.V. is de rechtspersoon [naam rechtspersoon 2] B.V. En de enig bestuurder van de rechtspersoon [naam rechtspersoon 2] B.V. is de natuurlijk persoon medeverdachte [hoofdverdachte] . ^[3]

De verdachte heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat hij binnen ‘ [medeverdachte 1] ’ de functie van groepscontroller had. ^[4] De verdachte heeft voorts verklaard, zakelijk weergegeven, dat de directie van [medeverdachte 1] B.V. tot februari 2010 uit twee personen bestond, te weten [naam oprichter] als financieel directeur en [hoofdverdachte] als algemeen directeur. Daarna was [hoofdverdachte] de enige directeur. Volgens de verdachte wist iedereen dat er correcties in het tijdregistratiesysteem plaatsvonden. ^[5]

De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat hij werkzaam is voor [naam rechtspersoon 3] en dat hij vanuit die hoedanigheid werkzaamheden heeft verricht voor ‘ [medeverdachte 1] ’, maar hij weet niet precies voor welke B.V. van ‘ [medeverdachte 1] ’. [hoofdverdachte] zwaait er volgens [medeverdachte 4] de scepter, maar zijn contactpersoon bij ‘ [medeverdachte 1] ’ was [verdachte] . De belangrijkste werkzaamheden van de verdachte waren de ontwikkeling van het tijd- en kiloregistratiesysteem van [naam rechtspersoon 3] . Hij heeft het tijd- en kiloregistratiesysteem geïmplementeerd en de software op maat gemaakt en onderhouden. ^[6] De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat hij uit gemak het ‘master key’ wachtwoord aan [verdachte] heeft gegeven, zodat hij bij ‘ [medeverdachte 1] ’ zelf alles kon inrichten. ^[7]

II. Het kloksysteem (‘profiel 13’)

De opsporingsdienst heeft gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat er per productielocatie van ‘ [medeverdachte 1] ’ een tijdregistratie aanwezig was. Per tijdregistratie was het mogelijk om de modules verschillend in te stellen, maar de werkwijze was bij alle vier de productielocaties van [medeverdachte 1] gelijk. ^[8] De opsporingsdienst heeft voorts gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat het tijdregistratiesysteem opnieuw is ingericht voor het klokken van de Poolse pluksters. Er zijn voor de Poolse pluksters een aantal maatwerkmodules ontwikkeld en ingevoerd, te weten de klokophaalpercentagemodule, de vaste pauzemodule en de pluktijdcorrectiemodule. ^[9]

De verdachte heeft bij de opsporingsdienst verklaard, zakelijk weergegeven, dat hij in voorjaar 2010 is begonnen met het klokken. ^[10] De Poolse pluksters klokten vanaf dat moment op de in- en uitgangsklok, terwijl de Nederlandse pluksters projectklokkingen boekten. ^[11] Vóór invoering van de klok bestond er geen kloksysteem voor de Poolse pluksters, maar een kiloregistratie. De Poolse pluksters kregen dus per kilo uitbetaald. Volgens de verdachte werd er maar één vast profiel gebruikt voor de Poolse pluksters. ^[12] De verdachte heeft verklaard dat hij in 2008 bij ‘ [medeverdachte 1] ’ is begonnen en toen eerst het financiële vlak heeft opgepakt. Vervolgens heeft hij de loonadministratie aangepakt. In het voorjaar 2010 is hij begonnen met het klokken, omdat hij geen uren als onderbouwing had voor de verloonde uren. Om deze reden wilde de verdachte een urenregistratie. Zonder de toestemming van [hoofdverdachte] was er volgens de verdachte geen urenregistratie geweest. De verdachte heeft het initiatief genomen om een urenregistratie in te voeren. Dit initiatief is niet gestimuleerd, maar ook niet tegengehouden. ^[13]

De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat de Poolse werknemers onder profiel 13 vallen. Voor de loonberekening van de Poolse werknemers zijn alleen de geplukte kilo’s van belang. ^[14] De maatwerkmodules zijn in 2009 of 2010 ingevoerd. ^[15] De daadwerkelijk gewerkte tijden van de Poolse pluksters worden overschreven als de modules worden gedraaid. De daadwerkelijk geklokte uren zijn dan niet meer terug te zien in het systeem. ^[16] [medeverdachte 4] heeft het overschrijven van de originele data met [verdachte] besproken, maar deze vond dit geen probleem. ^[17]

III. De maatwerkmodules

III-A. De vaste pauze module

De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat er een module voor de vaste pauzes was. Er was een ingangsklok en een uitgangsklok, maar er werden geen pauzes geklokt. Op verzoek van ‘ [medeverdachte 1] ’ heeft [medeverdachte 4] een module ingebouwd die in de totale kloktijd de vaste pauzes verdeelt. ^[18]

De verdachte heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat de pauzes vastzitten in het tijdregistratiesysteem. Deze worden automatisch van de geklokte tijd afgehaald, waarna de netto werktijd uit het systeem rolt. ^[19]

Uit onderzoek van de opsporingsdienst aan het tijdregistratiesysteem volgt, zakelijk weergegeven, dat er een scherm instellingen bestaat, geheten ‘Werktijden en pauzetijden tabel t.b.v. berekenen klokrecords’. De opsporingsdienst heeft de daarin aangetroffen werk- en pauzetijden van de vier productielocaties verwerkt in overzichten. Uit deze overzichten volgt dat in het tijdregistratiesysteem het volgende werkschema is ingesteld voor een werknemer die om 06:00 uur begint te werken, zakelijk weergegeven, namelijk:

Werktijd 06:00 tot 08:30 Pauzetijd 25 minuten

08:55 tot 11:25 45 minuten

12:10 tot 14:10 25 minuten

14:35 tot 16:35 45 minuten

17:20 tot 19:20 25 minuten

19:45 tot 21:45 45 minuten. ^[20]

De opsporingsdienst heeft gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat zij tijdens de doorzoeking op 7 augustus 2012 op de productielocatie aan de [adres 5] een overzicht heeft aangetroffen met als titel “Afspraken Pauze tijden”. In dit overzicht staan de volgende tijden:

Minder dan 4 uur werken is 15 minuten pauze.

Tussen 4 en 6 uur werken is 30 minuten pauze.

Tussen 6 en 7 uur werken is 45 minuten pauze.

Tussen 7 en 9 uur werken is 60 minuten pauze.

Tussen 9 en 12 uur werken is 75 minuten pauze. ^[21]

De opsporingsdienst heeft in de inbeslaggenomen digitale bedrijfsadministratie tevens een document aangetroffen, geheten ‘Bedrijfsregels Oogstmedewerkers’, opgeslagen onder de naam ‘ [adres 7] bedrijfsregels.doc’. ^[22] Hierin staat opgemerkt, zakelijk weergegeven:

Houd je aan de afgesproken pauzetijden.

Pauzetijden:

Aanvang 07:00 uur: 09:30 – 09:45 uur 12:00 – 12:30 uur 14.30 – 14:45 uur

Aanvang 06.00 uur: 08:30 – 08:45 uur 11:30 – 12:00 uur 14:15 – 14:30 uur

Aanvang 09:00 uur: 09:30 – 09:45 uur 12:00 – 12:30 uur. ^[23]

Gelet op het verschil tussen de pauzetijden in het tijdregistratiesysteem en de op de pluklocaties aangetroffen documentatie over de pauzetijden, heeft de opsporingsdienst het gemiddelde percentage van de teveel berekende pauzetijden berekend. Daarover heeft de opsporingsdienst gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat het percentage van teveel berekende pauzetijd ten opzichte van de werktijd 6% bedraagt. ^[24]

III-B. De klokophaalpercentagemodule

De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat er een tweede module was waarbij er een percentage van de klokuren werd ingekort. De opgehaalde tijd werd met een bepaald percentage gekort, zodat bijvoorbeeld 10 gewerkte uren met een percentage van 10% gekort werden tot 9 uur ^[25] ‘ [medeverdachte 1] ’ kon de klokophaalfactor zelf instellen en zelf het percentage bepalen. De ophaalfactor is instelbaar gemaakt zodat [medeverdachte 1] maximale controle kon hebben. ^[26]

De verdachte heeft bij de opsporingsdienst verklaard, zakelijk weergegeven, dat hij in opdracht van de directie de klok van het tijdregistratiesysteem standaard op 90% heeft ingesteld. In 2012 heeft de verdachte de klok tweemaal, op twee dagen, ingesteld op 85%. De verdachte heeft verklaard dat hij een sms van de bedrijfsleider krijgt, als er langer wordt gewerkt dan 19.00 uur of 20.00 uur. De verdachte logt dan in op het werk, hetgeen hij ook vanuit huis kan, om de prikklok aan te passen. De correctie van 10% wordt toegepast op de in- en uitgangsklok van de pluksters. De andere medewerkers, zijnde alle medewerkers behalve de pluksters, doen projectklokkingen in hetzelfde registratiesysteem, maar deze uren kunnen niet worden gecorrigeerd. Volgens de verdachte is dit in 2010 ontstaan. Indien ‘ [medeverdachte 1] ’ winst zou maken, dan zou de aanpassing van 10% eerder teruggedraaid worden. De verdachte heeft verklaard dat ze inmiddels twee jaar verder zijn en dat de klok nog steeds op 90% staat. ^[27]

Getuige [getuige 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat de aanstuurders [naam 13] of [naam 2] contact opnamen met [verdachte] als zij zagen dat er langer doorgewerkt moest worden. [verdachte] had de mogelijkheid om het tijdregistratiesysteem aan te passen. ^[28] [getuige 4] had de opdracht om de klokgegevens alleen ’s ochtends op te halen, vermoedelijk omdat [verdachte] dan ’s avonds nog de klok kon aanpassen op een klokpercentage. Na het ophalen van de klokgegevens, kunnen deze gegevens niet meer worden aangepast. Deze gegevens worden dan verplaatst naar gereed zijnde klokrecords. Na het ophalen van de gegevens kon [verdachte] deze dus niet meer aanpassen. ^[29]

De opsporingsdienst heeft voorts gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat zij in het tijdregistratiesysteem van ‘ [medeverdachte 1] ’ heeft onderzocht hoe de klokophaalpercentages op 7 augustus 2012 stonden ingesteld. De opsporingsdienst heeft geconstateerd dat het klokophaalpercentage op 7 augustus 2012 op de pluklocaties [adres 7] , [adres 4] en [adres 6] stond ingesteld op 90% en op de pluklocatie [adres 5] op 95%. ^[30]

III-C. De pluktijdcorrectiemodule

De verdachte heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat het systeem automatisch de geplukte kilogrammen per soort maal het tarief volgens arbeidsovereenkomst berekent. Uit deze berekening volgt een positieve of negatieve plukprestatie. Als de plukprestatie (geplukte kilogrammen x tarief per kilo) positief is, wordt het meerdere als prestatietoeslag uitbetaald. Als een plukprestatie negatief is, dan worden de gewerkte uren uitbetaald. Ongeveer 20% à 30% van de pluksters ontvangt een prestatietoeslag vanwege hun positieve plukprestatie. Daarnaast bestaat er een negatieve plukprestatie, welke met 30% in mindering wordt gebracht op het salaris. De 30% correctie voor de negatieve plukprestatie rekent de verdachte zelf uit, waarna deze in dezelfde periode in mindering wordt gebracht. Deze correctie voert de verdachte zelf door in het tijdregistratiesysteem. ^[31] De verdachte heeft voorts verklaard dat er een pluknorm was bepaald door de heren [hoofdverdachte] en [naam 1] . ^[32] Deze pluknorm bedroeg 30,7 kilo per uur. Het behalen van het minimumloon is volgens de verdachte haalbaar als de plukprestatie zou toenemen. De pluknorm had bijgesteld moeten worden maar dit is niet gebeurd, omdat het bedrijfsresultaat slecht was. ^[33]

De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat er tevens een module is die een deel van het verschil van de daadwerkelijk gewerkte uren en de kilo uren afroomt. [medeverdachte 4] heeft hierbij het voorbeeld gegeven dat als iemand ‘daadwerkelijk’ 150 uur heeft gewerkt (waarvan al 10% afgeroomd is), terwijl er op basis van de geplukte kilo’s 100 uur gewerkt zou moeten zijn een correctie wordt toegepast voor de 50 uren die ‘te lang’ zijn gewerkt. In het voorbeeld bedraagt het verschil 50 uren. Als de correctiefactor op 40% staat, gaan hier voor de uitbetaling dus 20 uur vanaf. De uren die deze persoon krijgt betaald zijn dan 100 + 30 = 130 uren, zijnde een verschil met 20 uur van de ‘daadwerkelijk’ gewerkte uren. ^[34]

Uit onderzoek van de opsporingsdienst is gebleken, zakelijk weergegeven, dat de pluktijdcorrectiemodule van de verschillende productielocatie op 7 augustus 2012 als volgt was ingesteld:

Locatie [adres 7] Correctiefactor: 40% ^[35]

Locatie [adres 4] Correctiefactor: 40% ^[36]

Locatie [adres 6] Correctiefactor: 40% ^[37]

Locatie [adres 5] Correctiefactor: 30% ^[38]

De opsporingsdienst heeft onderzocht hoeveel Poolse champignonpluksters een positieve of negatieve plukprestatie hebben gehaald. Uit dit onderzoek over de salarisperiodes, gelegen tussen de periodes 4-2011 tot en met 7-2012, volgt, zakelijk weergegeven, het navolgende overzicht:

Productielocatie Totaal aantal Negatieve Positieve

pluksters plukprestatie plukprestatie

[adres 7] 263 200 63

[adres 4] 114 94 20

[adres 5] 48 0 48

[adres 6] 153 110 43

Totaal 578 404 174

Procentueel 100,0% 69,9% 30,1% ^[39]

IV. Valsheid van de salarisspecificaties genoemd in de tenlastelegging

De verdachte heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat de werkelijke gewerkte uren niet op de loonstroken staan. De loonstroken zijn dus niet correct, want ze geven niet de werkelijkheid weer. ^[40]

De getuige [getuige 4] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat de uren die de Poolse pluksters daadwerkelijk hebben gemaakt niet klopten met uren die op de salarisstroken staan. ^[41]

IV-A. Salarisstroken over 2010, 2011 en 2012

In het procesdossier bevinden zich de navolgende salarisspecificaties, waaruit volgt, zakelijk weergegeven, dat er door [medeverdachte 1] B.V. is uitgekeerd:

 een bedrag van € 83,70 over 113 gewerkte uren en 12,58 overuren, voor de salarisperiode 12 2010 (zijnde 8 november 2010 tot en met 5 december 2010) aan oogstmedewerker [slachtoffer 9] , ^[42]

 een bedrag van € 120,09 over 123,60 gewerkte uren en 5,48 overuren, voor de salarisperiode 12 2010 (zijnde 8 november 2010 tot en met 5 december 2010) aan oogstmedewerker [slachtoffer 5] , ^[43]

 een bedrag van € 1.113,41 over 160,00 gewerkte uren en 29,17 overuren, voor de salarisperiode 4 2011 (zijnde 28 maart 2011 tot en met 24 april 2011) aan oogstmedewerker [slachtoffer 13] , ^[44]

 een bedrag van € 223,36 over 160 gewerkte uren en 29,52 overuren, voor de salarisperiode 5 2011 (zijnde 25 april 2011 tot en met 22 mei 2011) aan oogstmedewerkster [slachtoffer 13] , ^[45]

 een bedrag van € 1.220,65 over 160 gewerkte uren, voor de salarisperiode 6 2011 (zijnde 23 mei 2011 tot en met 19 juni 2011) aan oogstmedewerkster [slachtoffer 13] , ^[46]

 een bedrag van € 1.363,32 over 160 gewerkte uren en 47,75 overuren, voor de salarisperiode 7 2011 (zijnde 20 juni 2011 tot en met 17 juli 2011) aan oogstmedewerkster [slachtoffer 13] , ^[47]

 een bedrag van € 1.058,47 over 149,50 gewerkte uren en 11,25 overuren, voor de salarisperiode 8 2011 (zijnde 18 juli 2011 tot en met 14 augustus 2011) aan oogstmedewerkster [slachtoffer 13] , ^[48]

 een bedrag van € 1.292,19 over 159,25 gewerkte uren en 24,92 overuren, voor de salarisperiode 9 2011 (zijnde 15 augustus 2011 tot en met 11 september 2011) aan oogstmedewerkster [slachtoffer 13] , ^[49]

 een bedrag van € 1.341,79 over 160 uren en 28,75 overuren, voor de salarisperiode 10 2011 (zijnde 12 september 2011 tot en met 9 oktober 2011) aan oogstmedewerkster [slachtoffer 13] , ^[50]

 een bedrag van € 1.031,48 over 151,48 gewerkte uren en 19,92 overuren, voor de salarisperiode 5 2012 (zijnde 23 april 2012 tot en met 20 mei 2012) aan oogstmedewerker [naam 15] (D-034-67, pagina 4336), ^[51]

 een bedrag van € 756,85 over 137,83 gewerkte uren en 6,58 overuren, voor de salarisperiode 1 2012 (zijnde 2 januari 2012 tot en met 29 januari 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] , ^[52]

 een bedrag van € 840,51 over 142,25 gewerkte uren en 4,83 snipperuren, voor de salarisperiode 2 2012 (zijnde 30 januari 2012 tot en met 26 februari 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] , ^[53]

 een bedrag van € 478,44 over 86,67 gewerkte uren en 5,92 overuren, voor de salarisperiode 3 2012 (zijnde 27 februari 2012 tot en met 25 maart 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] , ^[54]

 een bedrag van € 1.013,38 over 160 gewerkte uren en 23 overuren, voor de salarisperiode 4 2012 (zijnde 26 maart 2012 tot en met 22 april 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] , ^[55]

 een bedrag van € 612,00 over 96 gewerkte uren en 7,92 overuren, voor de salarisperiode 5 2012 (zijnde 23 april 2012 tot en met 20 mei 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] , ^[56]

 een bedrag van € 260,06 over 36,75 gewerkte uren en 3,50 overuren, voor de salarisperiode 6 2012 (zijnde 21 mei 2012 tot en met 17 juni 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] , ^[57]

 een bedrag van € 775,04 over 140,42 gewerkte uren en 9,25 overuren, voor de salarisperiode 7 2012 (zijnde 18 juni 2012 tot en met 15 juli 2012) aan oogstmedewerker [naam 16] . ^[58]

De getuige [slachtoffer 9] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat zij de Poolse nationaliteit heeft en dat zij van 4 november 2010 tot en met 8 december 2010 voor ‘ [medeverdachte 1] ’ heeft gewerkt als champignonplukster. ^[59] Ook de getuige [slachtoffer 5] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat zij de Poolse nationaliteit heeft. Zij heeft vanaf 3 november 2010 als champignonplukster voor ‘ [medeverdachte 1] ’ gewerkt. ^[60] De getuige [slachtoffer 13] heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat zij de Poolse nationaliteit heeft. ^[61]

IV-B. Salarisstroken over 2009

De verdachte heeft verklaard dat de Poolse pluksters vóór invoering van het kloksysteem per kilo en dus veel slechter kregen uitbetaald. De kilo’s uit de kiloregistratie zijn de daadwerkelijk geplukte kilo’s. ^[62]

De opsporingsdienst heeft over de urenregistratie van de Poolse pluksters vóór de invoering van het kloksysteem in het voorjaar van 2010 gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat er voor de Poolse champignonpluksters geen urenregistratie via klokking heeft plaatsgevonden, voordat de arbeidsuren van de Poolse champignonpluksters via een urenregistratie werden bijgehouden. In de periode vóór invoering van het klokken werkten de Poolse pluksters op basis van kiloloon bij [medeverdachte 1] . ^[63]

In het procesdossier bevinden zich de navolgende salarisspecificaties, waaruit volgt, zakelijk weergegeven, dat er door [medeverdachte 1] B.V. is uitgekeerd:

 een bedrag van € 1.140,78 over 153,71 gewerkte uren en 23,07 overuren, voor de salarisperiode 3 2009 (zijnde 23 februari 2009 tot en met 22 maart 2009) aan oogstmedewerker [slachtoffer 12] , ^[64]

 een bedrag van € 710,05 over 132,53 gewerkte uren en 16,47 overuren, voor de salarisperiode 4 2009 (zijnde 23 maart 2009 tot en met 19 april 2009) aan oogstmedewerker [slachtoffer 16] , ^[65]

 een bedrag van € 1.228,46 over 156,00 gewerkte uren en 65,67 overuren, voor de salarisperiode 10 2009 (zijnde 7 september 2009 tot en met 4 oktober 2009) aan oogstmedewerker [slachtoffer 13] . ^[66]

De getuige [slachtoffer 12] heeft bij de opsporingsdienst verklaard, zakelijk weergegeven, dat zij de Poole nationaliteit heeft en dat zij vanaf 7 februari 2008 bij ‘ [medeverdachte 1] ’ werkzaam was. ^[67] De getuige [slachtoffer 16] heeft zich op 27 september 2012 bij de opsporingsdienst gelegitimeerd met een geldige Poolse identiteitskaart. Zij heeft verklaard, zakelijk weergegeven, dat zij vanaf maart 2008 tot en met februari 2010 voor ‘ [medeverdachte 1] ’ heeft gewerkt als champignonplukster. ^[68] De getuige [slachtoffer 13] heeft bij de opsporingsdienst verklaard, zakelijk weergegeven, dat zij de Poolse nationaliteit heeft. ^[69]

Ter zake van de salarisspecificatie over salarisperiode 3 2009 op naam van [slachtoffer 12] heeft de opsporingsdienst als volgt gerelateerd:

Op het overzicht ‘Kilo per verpakking’, door ons gecodeerd D-034-68 (pagina 4337 en pagina 4338) zie ik, verbalisant, de cellen, de verpakkingen, de sorteringen, de kwaliteit, het aantal en de kilo’s dat per sortering in de cellen is geplukt in de periode 23-02-2009 tot en met 22-03-2009. Onderaan zie ik, verbalisant, in de tabel ‘Totaal’ het totale aantal kilo’s die [slachtoffer 12] per sortering heeft geplukt. Ik, verbalisant, zie dat [slachtoffer 12] volgens de kiloregistratie van [medeverdachte 1] in salarisperiode 3 2009 in totaal 4.767,2 kilo champignons heeft geplukt. Het totale aantal kilo’s per sortering in de tabel ‘totaal’ heb ik vermenigvuldigd met het door [medeverdachte 1] gehanteerde kilotarief. De vermenigvuldiging van het aantal kilo’s met het desbetreffende tarief levert een kiloloon op van € 1.257,72.

Uit nader onderzoek in het tijdregistratiesysteem is gebleken dat [slachtoffer 12] in onderhavige salarisperiode naast het plukken van champignons ook andere werkzaamheden heeft verricht. Via het pad: Projectregistratie => Overzicht instellingen zijn de volgende instellingen gekozen:


Uren van projecten


Unit


Periode jaar 2009

Periode 3


Selectie werknemer

Dit heeft het overzicht ‘Uren van Projecten’ uit het tijdregistratiesysteem opgeleverd. Een afdruk van de scherminstelling is door ons gecodeerd D-034-69 (p. 4339).

Op het overzicht ‘uren van projecten’ door ons gecodeerd D-034-69 (p. 4339) zie ik, verbalisant, dat het overzicht betrekking heeft op:


Golabek, Ktarazyna


periode 23-2-2009 / 22-3-2009 (per 3)

Het totaal aantal gewerkte uren is als volgt opgebouwd:


‘Plukken’ 156,86 uren


‘Ziekzoeken’ 19,92 uren

Onder ‘totalen overzicht’ zie ik, verbalisant, in de kolom ‘Uren’ dat [slachtoffer 12] in de periode 23-2-2009 / 22-3-2009 (per 3) in totaal 176,78 uren heeft gewerkt.

[slachtoffer 12] heeft de door haar gewerkte uren ook zelf bijgehouden. Kopieën van de aantekeningen, die betrekking hebben op salarisperiode 3 2009 zijn door ons gecodeerd D-004-07-20 tot en met D-004-07-24.

Vorenbedoelde aantekeningen zijn door mij, verbalisant, uitgewerkt in de applicatie ‘Excel’ rekening houdend met de door [slachtoffer 12] opgegeven pauzes. De Excel uitwerking is door ons gecodeerd D-004-09A.

Op de Excel uitwerking zie ik, verbalisant, dat [slachtoffer 12] volgens haar aantekeningen na aftrek van de genoten pauzes 240,29 uur heeft gewerkt. Voorts zie ik in de uitwerking staan dat [slachtoffer 12] volgens haar aantekeningen in totaal 5.115 kilo champignons heeft geplukt. In de kiloregistratie van [medeverdachte 1] staat dat [slachtoffer 12] in totaal 4.767,20 kilo champignons heeft geplukt. Dit is een verschil van 347,8 kilo ten opzichte van de aantekeningen van [slachtoffer 12] . Dit is een verschil van 6,8% ten opzichte van de aantekeningen van [slachtoffer 12] . Mogelijk kan het verschil worden verklaard door correcties uit de kilocorrectiemodule (zie hoofdstuk 14, AMB-025091, p. 0758), gewichtsverlies als gevolg van vochtverlies en/of een foutmarge in de aantekeningen van [slachtoffer 12] .

Op de salarisspecificatie ‘Salarisperiode 3’ 2009 op naam van [slachtoffer 12] , door ons gecodeerd D-004-09, zie ik, verbalisant, onder meer staan:

OMSCHRIJVING BETALING

Gewerkt 153,71

Overwerk 100% 23,07

Plukprestatietoeslag 2,82

VASTE GEGEVENS

Basissalaris 8,00

Terugrekening salaris op basis van kiloloon naar kiloloon

Om het kiloloon volgens de administratie van [medeverdachte 1] te kunnen vergelijken met het op de salarisspecificatie verantwoorde salaris, heb ik, verbalisant, in het geval van [slachtoffer 12] onderscheid gemaakt tussen de plukuren en overig (Ziekzoeken), te weten:

Salarisspecificatie

Gewerkt 153,71 uren

Overwerk 100% 23,07 uren

176,78 uren

Ziekzoeken -/- 19,92 (overzicht ‘uren van projecten’ tijdregistratiesysteem)

Totaal 156,86 (champignons plukken)

Na aftrek van de uren ‘Ziekzoeken’ zie ik, verbalisant, dat 156,86 arbeidsuren overblijven, die zijn verantwoord als plukuren van champignons.

156,86 uren x € 8,00 ‘Basissalaris’ = € 1.254,88 (uurloon) - € 1.257,72 (kiloloon)

= € 2,84. De plukprestatietoeslag is € 2,82.

Op een afrondingsverschil na kan uit bovenstaande worden opgemaakt dat [slachtoffer 12] in salarisperiode 3 2009 op basis van kiloloon is uitbetaald door [medeverdachte 1] . Ervan uitgaande dat [slachtoffer 12] haar arbeidsuren correct heeft bijgehouden, zou dit inhouden, dat op de salarisspecificatie salarisperiode 3 2009 van [slachtoffer 12] in totaal niet is verantwoord:

240,29 – 156,86 = 83,43 uren x € 8,00 ‘Basissalaris’= € 667,36. ^[70]

Ter zake van de salarisspecificatie over salarisperiode 4 2009 op naam van [slachtoffer 16] heeft de opsporingsdienst als volgt gerelateerd, zakelijk weergegeven:

Op het overzicht ‘Kilo per verpakking’, door ons gecodeerd D-034-71 (pagina 4342 en pagina 4343) zie ik, verbalisant, de cellen, de verpakkingen, de sorteringen, de kwaliteit, het aantal en de kilo’s dat per sortering in de cellen is geplukt in de periode 23-03-2009 tot en met 19-04-2009.

Onderaan zie ik, verbalisant, in de tabel ‘Totaal’ het totale aantal kilo’s dat [slachtoffer 16] per sortering heeft geplukt. Ik, verbalisant, zie dat [slachtoffer 16] volgens de kiloregistratie van [medeverdachte 1] in salarisperiode 3 2009 in totaal 3.883,4 kilo champignons heeft geplukt. Het totale aantal kilo’s per sortering in de tabel ‘totaal’ heb ik vermenigvuldigd met het door [medeverdachte 1] gehanteerde kilotarief. De vermenigvuldiging van het aantal kilo’s met het desbetreffende tarief levert een kiloloon op van € 1.035,18.

Op de salarisspecificatie ‘Salarisperiode 3’ 2009 op naam van [slachtoffer 12] , door ons gecodeerd D-004-09 [noot griffier: de rechtbank leest hier ‘Salarisperiode 3 2009 van [slachtoffer 16] , door ons gecodeerd D-019-04] zie ik verbalisant onder meer staan:

OMSCHRIJVING BETALING

Gewerkt 132,53

Overwerk 100% 16,47

Plukprestatietoeslag 21,97

VASTE GEGEVENS

Basissalaris 6,80

Terugrekening salaris op basis van kiloloon naar kiloloon

Eerder in dit proces-verbaal is te lezen dat [medeverdachte 1] voor de invoering van het tijdregistratiesysteem het salaris van de Poolse champignonpluksters vermoedelijk op basis van kiloloon werd berekend. Het brutoloon van [slachtoffer 16] voor het plukken van champignons is:

Salarisspecificatie

Gewerkt 132,53 uren

Overwerk 100% 16,47 uren

Totaal 149,00 uren

149 uren x € 6,80 ‘Basissalaris’ = € 1.013,20 (uurloon) - € 1.035,18 (kiloloon)

= € 21,98. De plukprestatietoeslag is € 21,97.

Op een afrondingsverschil na kan uit bovenstaande worden opgemaakt dat [slachtoffer 16] in salarisperiode 4 2009 vermoedelijk op basis van kiloloon is uitbetaald door [medeverdachte 1] . De grootte van benadeling voor [slachtoffer 16] is niet berekend, omdat het onderzoeksteam Lagos niet heeft beschikt over door A.A Lepka bijgehouden uren. ^[71]

Ter zake van de salarisspecificatie over salarisperiode 10 2009 op naam van [slachtoffer 13] heeft de opsporingsdienst als volgt gerelateerd, zakelijk weergegeven:

Op het overzicht ‘Kilo per verpakking’, door ons gecodeerd D-034-70 (pagina 4340 en pagina 4341) zie ik, verbalisant, de cellen, de verpakkingen, de sorteringen, de kwaliteit, het aantal en de kilo’s dat per sortering in de cellen is geplukt in de periode 07-09-2009 tot en met 04-10-2009. Onderaan zie ik, verbalisant, in de tabel ‘Totaal’ het totale aantal kilo’s die [slachtoffer 13] per sortering heeft geplukt. Ik, verbalisant, zie dat [slachtoffer 13] volgens de kiloregistratie van [medeverdachte 1] in salarisperiode 10 2009 in totaal 6.426,0 kilo champignons heeft geplukt. Het totale aantal kilo’s per sortering in de tabel ‘totaal’ heb ik vermenigvuldigd met het door [medeverdachte 1] gehanteerde kilotarief. De vermenigvuldiging van het aantal kilo’s met het desbetreffende tarief levert een kiloloon op van € 1.864,95.

[slachtoffer 13] heeft de door haar gewerkte uren zelf bijgehouden. Een kopie van de aantekeningen, die betrekking hebben op salarisperiode 10 2009 is door ons gecodeerd D-005-27A.

Vorenbedoelde aantekeningen zijn door mij, verbalisant, uitgewerkt in de applicatie ‘Excel’ rekening houdend met de door [slachtoffer 13] opgegeven pauzes. De Excel uitwerking is door ons gecodeerd D-005-27B. Op de Excel uitwerking zie ik, verbalisant, dat [slachtoffer 13] volgens haar aantekeningen netto 264,58 uur heeft gewerkt. Voorts zie ik in de uitwerking staan dat [slachtoffer 13] volgens haar aantekeningen in totaal 6.357 kilo champignons heeft geplukt. In de kiloregistratie van [medeverdachte 1] staat dat [slachtoffer 13] in totaal 6.357 kilo champignons heeft geplukt. Dit is een verschil van 69 kilo ten opzichte van de aantekeningen van Jaskulska. Dit is een minimaal verschil van 1% ten opzichte van de kiloregistratie van [medeverdachte 1] , inhoudende dat [slachtoffer 13] vrij nauwkeurig is geweest in het bijhouden van haar kilo’s. Vermoedelijk kan hetzelfde worden gezegd over het bijhouden van haar uren.

Op de salarisspecificatie ‘Salarisperiode 10’ 2009 op naam van [slachtoffer 13] , door ons gecodeerd D-004-09 [noot griffier: de rechtbank leest hier en hieronder D-005-12], zie ik, verbalisant, onder meer staan:

OMSCHRIJVING BETALING

Gewerkt 156,00

Overwerk 100% 65,57

Plukprestatietoeslag 76,12

VASTE GEGEVENS

Basissalaris 8,07

Terugrekening salaris op basis van kiloloon naar kiloloon

Om het kiloloon volgens de administratie van [medeverdachte 1] te kunnen vergelijken met het op de salarisspecificatie verantwoorde salaris, heb ik, verbalisant, de volgende berekening gemaakt:

Salarisspecificatie

Gewerkt 156,00 uren

Overwerk 100% 65,67 uren

Totaal 221,67 uren

221,67 uren x € 8,07 ‘Basissalaris’ = € 1.788,88 (uurloon) - € 1.864,95 (kiloloon) = € 76,07. De plukprestatietoeslag is € 76,12.

Op een afrondingsverschil na kan uit bovenstaande worden opgemaakt dat [slachtoffer 13] in salarisperiode 10 2009 vermoedelijk op basis van kiloloon is uitbetaald door [medeverdachte 1] . Ervan uitgaande dat [slachtoffer 13] haar arbeidsuren correct heeft bijgehouden, zou dit inhouden, dat op de salarisspecificatie salarisperiode 10 2009 van [slachtoffer 13] in totaal niet is verantwoord:

264,58 – 221,67 = 42,91 uren x 8,07 ‘Basissalaris’= € 346,58. ^[72]

V. De Loonoverzichten op basis van kilo’s vóór en na correctie

De opsporingsdienst heeft in de digitale administratie een aantal documenten aangetroffen, genaamd ‘Loon op basis van kilo’s voor correctie’ en ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’. De opsporingsdienst heeft over de inhoud van deze overzichten gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat er van de verdachte in het onderzoek aan de digitale administratie van [medeverdachte 1] B.V. verschillende versies van overzichten ‘Loon op basis van kilo’s’ zijn aangetroffen. Hierop zijn de positieve dan wel de negatieve plukprestaties van de Poolse champignonpluksters zichtbaar. In het geval van een negatieve plukprestatie is een bijstelling van de klokuren naar beneden via de pluktijdcorrectiemodule van toepassing op de desbetreffende Poolse champignonplukster’. ^[73]

Over de onder de verdachte aangetroffen overzichten heeft de opsporingsdienst als volgt gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat er 110 overzichten van de verdachte zijn gevonden, die respectievelijk betrekking hebben op verschillende vestigingen van [medeverdachte 1] B.V. over de salarisperioden 1-2011 tot en met 7-2012. Van deze overzichten zijn van de meeste salarisperiodes twee verschillende versies aangetroffen. ^[74] De opsporingsdienst heeft voorts over deze overzichten ‘Loon op basis van kilo’s’ gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat op de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s voor correctie’ en ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’ zichtbaar is dat de klokuren naar beneden zijn bijgesteld. Het tijdregistratiesysteem geeft namelijk geen feitelijk overzicht van de door de Poolse champignonpluksters gewerkte uren, omdat de oorspronkelijke uren in het tijdregistratiesysteem worden overschreven zodra de correctiemodule(s) worden gedraaid. ^[75]

De opsporingsdienst heeft voorts ter zake van deze overzichten ‘Loon op basis van kilo’s’ gerelateerd, zakelijk weergegeven, deze zowel fysiek als digitaal zijn aangetroffen in de inbeslaggenomen bedrijfsadministratie van [medeverdachte 1] . Overzichten betreffende het jaar 2009 zijn niet aangetroffen. De Poolse pluksters zijn pas vanaf begin 2010 begonnen met klokken. Overzichten betreffende het jaar 2010 zijn maar mondjesmaat aangetroffen. Vanaf januari 2011 zijn bijna alle overzichten digitaal aangetroffen. Dit had er kennelijk mee te maken dat de verdachte vanaf deze periode de werkwijze heeft aangepast. Dit impliceert dat de verdachte meestal één overzicht uitdraaide met de gegevens vóór de correctie van de plukprestatie en één nadat de plukprestatiecorrectie had plaatsgevonden. ^[76]

De verdachte heeft over de op zijn naam aangetroffen overzichten verklaard, zakelijk weergegeven, dat in deze overzichten de negatieve prestatietoeslag staat verwerkt. ^[77] Het systeem berekent automatisch de geplukte kilogrammen per soort maal het tarief volgens arbeidsovereenkomst. Hieruit komt een positieve of negatieve plukprestatie. De 30% correctie voor de negatieve plukprestatie rekent verdachte zelf uit en deze wordt dan in dezelfde periode in mindering gebracht. Deze correctie voert hij vervolgens door in het tijdregistratiesysteem. ^[78]

VI. De IPS Totaal-overzichten

De opsporingsdienst heeft gerelateerd, zakelijk weergegeven, dat de loongegevens van [medeverdachte 1] B.V. via het systeem People Online worden aangeleverd bij de [naam rechtspersoon 4] B.V. (hierna: [naam rechtspersoon 4] ) te Venray. Deze gegevens worden door de [naam rechtspersoon 4] niet veranderd of aangevuld. De loongegevens worden in opdracht van [medeverdachte 2] / [medeverdachte 1] direct in het BIS (Business Information System) ingelezen en verwerkt tot salarisspecificaties. In het tijdregistratiesysteem is een koppeling gemaakt met het IPS (Internet Personnel Services) loonsysteem. De afdeling P&O haalt periodiek een verloningsheet uit het tijdregistratiesysteem. Op dit overzicht, genaamd ‘IPS Totaal overzicht’, staan de gewerkte uren, overuren, plukprestatietoeslag en overige salariscomponenten. De toegepaste correcties op de klokuren en rekenformules zijn daarin niet zichtbaar voor P&O. Voor de loonbetalingen wordt door de afdeling P&O met behulp van een loonbatch een importdocument gemaakt voor de [naam rechtspersoon 4] (tot 1 januari 2012) zodat de gegevens op het ‘IPS Totaal overzicht’ kunnen worden geüpload ten behoeve van de opmaak van salarisspecificaties en de aangiftes van loonheffingen. In de ‘image’ van het tijdregistratiesysteem zijn ‘IPS Totaal overzichten’ aangetroffen over, onder meer, de periode 1-2011 tot en met 7-2012. ^[79]

De verdachte heeft verklaard dat de salarisadministratie door [medeverdachte 1] B.V. is uitbesteed aan de [naam rechtspersoon 4] . De afdeling P&O levert de gegevens voor de salarisadministratie. [naam 6] stuurt de IPS totaalsheet door aan de [naam rechtspersoon 4] (tot 1 januari 2012 People Online). ^[80] De afdeling P&O haalt de verloningssheet uit het tijdregistratiesysteem. Op dit overzicht staan niet de rekenformules en daarbij behorende correcties vermeld. Op de verloningssheet staan de gewerkte uren, overuren, prestatietoeslag, dagen voor huisvesting, dagen voor de maaltijden, de snipperuren en eventuele andere vergoedingen. Dit overzicht wordt vervolgens door de afdeling P&O verzonden naar [naam rechtspersoon 4] (People Online) en zij maken dan de loonstroken. ^[81]

De medeverdachte [medeverdachte 4] heeft bij de opsporingsdienst verklaard, zakelijk weergegeven, dat de gegevens voor de verloning uit het tijdregistratiesysteem kwamen. ^[82] De IPS module wordt gevuld met een urentabel uit de database. De database bevat onder andere twee tabellen, een voor de geplukte kilo’s per persoon per dag en een tabel voor de uren per persoon per dag. De urentabel is afhankelijk van de modules die zijn gedraaid. Indien een bepaalde module is gedraaid dan worden de uren in deze tabel overschreven en de originele uren zijn dan overschreven en niet meer terug te vinden. . ^[83]

Overwegingen

Valsheid salarisspecificaties (feit 2)

Op alle in de tenlastelegging genoemde loonstroken staat ‘oogstmedewerker’ als functieomschrijving. Gelet op de verklaringen van [slachtoffer 9] , [slachtoffer 5] en [slachtoffer 16] verstaat de rechtbank hieronder de functie ‘champignonplukster’. De salarisspecificatie 12 2010 van [slachtoffer 9] (D-008-08, p. 3393), de salarisspecificatie 12 2010 van [slachtoffer 5] (D-013-01, p. 3415), de salarisspecificaties (7) 4 tot en met 10 2011 van [slachtoffer 13] (D-043-01 t/m D-043-07, pagina 4753 t/m 4759), de salarisspecificatie 5 2012 op naam van [naam 15] (D-034-67, pagina 4336) en de salarisspecificaties (7) 1 tot en met 7 2012 op naam van [naam 16] (D-043-36 t/m D-043-42, pagina 4788 t/m 4794) zijn derhalve alle opgemaakt ten behoeve van Poolse champignonpluksters (profiel 13), en wel ná het invoeren van het klokken en de afroommodules in het tijdregistratiesysteem. Om deze reden is de rechtbank van oordeel dat voornoemde salarisspecificaties dus vals zijn, ongeacht of de klokophaalpercentagemodule in 2011 al dan niet enige tijd op 100% heeft gestaan. Gedurende deze periode werden de uren van de Poolse champignonpluksters immers nog altijd afgeroomd door de vaste pauzemodule en de pluktijdcorrectiemodule. Het verweer van de raadsman faalt aldus.

De rechtbank stelt op basis van het voorgaande vast dat de Poolse champignonpluksters, vóór de invoering van de urenregistratie door klokkingen, op basis van kiloloon hebben gewerkt. Dit loon werd vastgesteld aan de hand van de door de pluksters ingevulde pluklijsten. Uit de bewijsmiddelen, in het bijzonder uit de berekeningen van de opsporingsdienst, volgt dat ook de salarisspecificatie 3 2009 van [slachtoffer 12] (D-004-09), de salarisspecificatie 4 2009 van [slachtoffer 16] (D-019-04) en de salarisspecificatie 10 2009 van [slachtoffer 13] (D-005-12) vals zijn.

Valsheid delen van bedrijfsadministratie (feit 3)

Uit de bewijsmiddelen volgt dat de in de bedrijfsadministratie aangetroffen ‘Loon op basis van kilo’s vóór correctie’ vals zijn, nu is gebleken dat in deze overzichten de door de vaste pauzemodule en klokhaalpercentagemodule gemanipuleerde arbeidstijden van de Poolse champignonpluksters worden opgenomen. In de aangetroffen overzichten ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’ zijn de arbeidstijden van de pluksters met een negatieve plukprestatie ook nog eens gemanipuleerd door de pluktijdcorrectiemodule. De gegevens omtrent de pluktijdcorrectiefactor uit deze overzichten ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’ werden vervolgens door de verdachte ingevoerd in het tijdregistratiesysteem. De rechtbank stelt daarmee vast dat de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s vóór correctie’ en de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’ een wezenlijk onderdeel vormden van de bedrijfsadministratie en dienden ter onderbouwing van de berekening van de pluktijdcorrectiefactor. De rechtbank is, gelet op de werkwijze van de verdachte, van oordeel dat alle 110 overzichten, aangetroffen op de directory van de verdachte, vals zijn.

Uit de bewijsmiddelen volgt bovendien dat de in de bedrijfsadministratie aangetroffen ‘IPS Totaal overzichten’ vals zijn, nu is gebleken dat in het ‘IPS Totaal overzicht’ de door de correctiemodules gemanipuleerde arbeidstijden van de Poolse champignonpluksters worden opgenomen. De inhoud van deze ‘IPS Totaal overzichten’ wordt vervolgens aan de [naam rechtspersoon 4] verstrekt, teneinde op grond daarvan de salarisspecificaties van de Poolse champignonpluksters te doen opmaken. De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat er ten aanzien van deze documenten valsheid in geschrifte is gepleegd. De rechtbank overweegt in dit verband nog dat in de tenlastelegging wordt verwezen naar overzichten, zoals opgenomen in de bijlagen D-045-01, D-045-02 en D-045-03 bij het document AMB-039-01. Er bevinden zich in het procesdossier evenwel geen processtukken met deze doornummering. De rechtbank is echter van oordeel dat, nu de hiervoren omschreven werkwijze gangbaar was ten aanzien van alle Poolse champignonpluksters, alle ‘IPS Totaal overzichten’ ten aanzien van de Poolse champignonpluksters vals zijn.

Medeplegen van valsheid in geschrifte

De rechtbank dient de vraag te beantwoorden of de verdachte zich, gelet op de aard van zijn gedragingen, heeft schuldig gemaakt aan het medeplegen van valsheid in geschrifte van de salarisspecificaties van de Poolse champignonpluksters (feit 2) en delen van de salarisadministratie (feit 3).

De rechtbank is van oordeel dat uit de bewijsmiddelen volgt dat de verdachte vanaf het voorjaar 2010 het initiatief heeft genomen tot het herinrichten van het tijdregistratiesysteem en daarin verschillende afroommodules heeft laten implementeren. De verdachte heeft verklaard dat hij in opdracht van de directie de klokophaalpercentagemodule heeft ingesteld op 90%, en soms op 85%. Voorts heeft hij verklaard dat hij de correctiefactor van 30% op de negatieve plukprestatie zelf heeft berekend en deze heeft ingevoerd in het tijdregistratiesysteem. De rechtbank is voorts van oordeel dat uit de verklaringen van de verdachte ter zake van de salarisspecificaties, de ‘IPS Totaaloverzichten’ en de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s
voor correctie’ en ‘Loon op basis van kilo’s
na correctie’ volgt dat hij wetenschap had van de valsheid van deze documenten. Ook heeft hij verklaard dat hij de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s voor correctie’ en ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’ heeft opgesteld om de pluktijdcorrectiefactor te berekenen en deze vervolgens in te voeren in het tijdregistratiesysteem.

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de opzet van de verdachte bij deze gedragingen gericht was op het plegen van de valsheid in geschrifte onder feit 2 en 3. De rechtbank dient vervolgens de vraag beantwoorden of de verdachte de feiten 2 en 3 tezamen en in vereniging met een of meer natuurlijke personen en/of rechtspersonen heeft gepleegd.

De rechtbank stelt vast dat de Poolse champignonpluksters werkzaam waren op één van de vier teeltlocaties van de medeverdachte [medeverdachte 1] B.V. De afdeling P&O, die valt onder de rechtspersoon [medeverdachte 2] B.V., heeft vervolgens de ‘IPS-overzichten’ aan de [naam rechtspersoon 4] overgedragen ten behoeve van de salariëring van de Poolse champignonpluksters. Uit de in de tenlastelegging genoemde salarisspecificaties volgt dat de Poolse champignonpluksters vervolgens werden uitbetaald door de medeverdachte [medeverdachte 1] B.V., zijnde hun werkgever. De uren van de Poolse champignonpluksters werden door klokkingen op de teeltlocaties geregistreerd in het tijdregistratiesysteem van de medeverdachte [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V., waarna er in dit tijdregistratiesysteem mutaties plaatsvonden door middel van de toepassing van diverse modules.

Een rechtspersoon in de zin van artikel 51 van het Wetboek Strafrecht kan worden aangemerkt als dader van een strafbaar feit indien de desbetreffende gedraging redelijkerwijs aan hem kan worden toegerekend. Uit de gebezigde bewijsmiddelen blijkt dat het manipuleren van het tijdregistratiesysteem, en de dientengevolge optredende valsheid in geschrifte van salarisspecificaties en delen van de bedrijfsadministratie (te weten de IPS Totaal Overzichten, de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s voor correctie’ en ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’), is verworden tot een gedraging die past binnen de normale bedrijfsvoering van de rechtspersoon. De verdachte heeft immers verklaard, zakelijk weergegeven, dat iedereen wist dat er correcties in het tijdregistratiesysteem plaatsvonden. De valsheid in geschrifte voornoemd is bovendien dienstbaar geweest in het door de rechtspersoon uitgeoefende bedrijf. Door de valsheid in geschrifte kon de rechtspersoon immers haar arbeidskosten verlagen en daarmee haar verliezen beperken, dan wel een faillissement afwenden. De verdachte heeft, als werknemer in dienst bij de rechtspersoon, het initiatief genomen tot het herinrichten van het tijdregistratiesysteem en heeft, in opdracht van de rechtspersoon, de klokophaalpercentagemodule ingesteld op 90%. Bovendien was die module voor de rechtspersoon ontworpen. Aldus is de rechtbank van oordeel dat de tenlastegelegde valsheid in geschrifte onder feit 2 en 3 aan de rechtspersonen [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V. redelijkerwijs kan worden toegerekend.

De rechtbank stelt vast dat de medeverdachte [hoofdverdachte] sinds 2006 deelnam aan de directie van [medeverdachte 1] B.V. en vanaf 2010 de enige vennoot, en daarmee de enig statutair algemeen directeur, van [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V. was. Uit de hiervoor genoemde bewijsmiddelen volgt dat medeverdachte [hoofdverdachte] wist dat de klokophaalpercentagemodule standaard op 90% stond ingesteld. Uit de notitie van de medeverdachte [medeverdachte 4] omtrent de aanpassing van de tijdregistratie, alsook uit de aangetroffen e-mailwisseling en de in de ‘inbox’ van het e-mailaccount van de medeverdachte [hoofdverdachte] aangetroffen overzichten ‘Loon op basis van kilo’s wk 48’ en ‘Loon op basis van kilo’s wk 48 na corr’ volgt bovendien dat de medeverdachte [hoofdverdachte] , als leidinggevende van [medeverdachte 1] B.V., wetenschap had van het bestaan van deze overzichten. De rechtbank concludeert op basis van het voorgaande dat het niet anders kan dan dat medeverdachte [hoofdverdachte] , en daarmee de rechtspersoon, wist wat de gevolgen van deze frauduleuze handelingen voor de salarisspecificaties en delen van de bedrijfsadministratie zou zijn. De rechtbank acht derhalve wettig en overtuigend bewezen dat het opzet van de medeverdachte [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V. gericht was op het plegen van de valsheid in geschrifte onder de feiten 2 en 3.

De verdachte heeft de klokophaalpercentagemodule in opdracht van de rechtspersoon [medeverdachte 1] B.V. op 90% ingesteld; soms heeft hij deze module op 85% ingesteld en hij heeft de correctiefactor van 30% op de negatieve plukprestatie zelf berekend en ingevoerd in het tijdregistratiesysteem. Vóór de invoering van het kloksysteem wist de verdachte dat de salarisspecificaties van de Poolse pluksters niet klopten, destijds had hij dezelfde functie als ná het invoeren van het kloksysteem. Ook heeft hij de overzichten ‘Loon op basis van kilo’s voor correctie’ en ‘Loon op basis van kilo’s na correctie’ opgesteld om de pluktijdcorrectiefactor te berekenen en deze vervolgens in te voeren in het tijdregistratiesysteem. De rechtbank is van oordeel dat de verdachte daarmee een wezenlijke intellectuele en materiële bijdrage heeft geleverd aan het plegen van de valsheid in geschrifte, zoals ten laste gelegd onder de feiten 2 en 3 en dat er aldus sprake is van medeplegen.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de verdachte tezamen en in vereniging met de rechtspersonen [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V. valsheid in geschrifte heeft gepleegd ter zake van de salarisspecificaties van de Poolse pluksters (feit 2) en delen van de bedrijfsadministratie (feit 3).

3.4

De bewezenverklaring

De rechtbank acht bewezen dat de verdachte

2.

op tijdstippen in de periode van 1 maart 2009 tot en met 31 juli 2012, in Horst aan de Maas en/of Venlo en/of elders in Nederland, telkens tezamen en in vereniging met rechtspersonen, meermalen, telkens

een aantal salarisspecificaties, waaronder

de salarisspecificatie periode 3 2009 op naam van [slachtoffer 12] (D-004-09, pagina 3117) en

de salarisspecificatie periode 4 2009 op naam van [slachtoffer 16] (D-019-04, pagina 3470) en

de salarisspecificatie periode 10 2009 op naam van [slachtoffer 13] (D-005-12, pagina 3139) en

de salarisspecificatie periode 12 2010 op naam van [slachtoffer 9] (D-008-08, pagina 3393) en de salarisspecificatie periode 12 2010 op naam van [slachtoffer 5] (D-013-01, pagina 3415) en

de salarisspecificaties (7) over de periode 4 tot en met 10 2011 op naam van [slachtoffer 13] (D-043-01 t/m D-043-07, pagina 4753 t/m 4759) en

de salarisspecificatie over de periode 5 2012 op naam van [naam 15] (D-034-67, pagina 4336) en

de salarisspecificaties (7) over de periode 1 tot en met 7 2012 op naam van [naam 16] (D-043-36 t/m D-043-42, pagina 4788 t/m 4794),

elk zijnde een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, valselijk heeft doen opmaken,

immers hebben hij, verdachte en zijn mededader(s) toen aldaar (telkens) valselijk en in strijd met de waarheid -zakelijk weergegeven- op die salarisspecificatie(s) voornoemd, minder uren doen vermelden dan door de hierop genoemde Poolse werkneemsters/pluksters in werkelijkheid in de desbetreffende salarisperiode waren gewerkt,

zulks telkens met het oogmerk om die geschriften als echt en onvervalst te gebruiken en door (een) ander(en) te doen gebruiken;

3.

op tijdstippen in de periode van 1 april 2011 tot en met 7 augustus 2012, in Horst aan de Maas en/of Venlo en/of elders in Nederland, telkens tezamen en in vereniging met rechtspersonen, meermalen, telkens een deel van de bedrijfsadministraties van [medeverdachte 1] B.V. en [medeverdachte 2] B.V. -zijnde dat deel van die

bedrijfsadministraties voornoemd telkens een samenstel van geschriften dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen- (telkens) valselijk heeft opgemaakt,

immers hebben hij, verdachte, en één of meer van zijn mededader(s) toen aldaar telkens valselijk en in strijd met de waarheid -zakelijk weergegeven- in dat deel van die bedrijfsadministratie(s) voornoemd opgenomen en verwerkt,

overzichten "Loon op basis van kilo's voor correctie" en overzichten "Loon op basis van kilo's na correctie" en IPS Totaal overzichten, op welke overzichten voornoemd telkens minder uren waren vermeld dan door de hierop genoemde Poolse werkneemsters/pluksters in werkelijkheid in de desbetreffende salarisperioden waren gewerkt, zulks telkens met het oogmerk om die geschriften als echt en onvervalst te gebruiken en door (een) ander(en) te doen gebruiken;

De rechtbank acht niet bewezen hetgeen meer of anders is ten laste gelegd. De verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

4. De strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezenverklaarde levert de volgende strafbare feiten op:

Ten aanzien van feit 2:

medeplegen van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd

Ten aanzien van feit 3:

medeplegen van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de feiten uitsluiten.

5. De strafbaarheid van de verdachte

De verdachte is strafbaar, omdat geen feiten of omstandigheden aannemelijk zijn geworden die zijn strafbaarheid uitsluiten.

6. De straf

6.1

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft op grond van hetgeen zij bewezen heeft geacht gevorderd aan de verdachte op te leggen een gevangenisstraf voor de duur van 30 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van 2 jaren en met aftrek van de duur van het voorarrest. De officier van justitie heeft bij de formulering van haar strafeis rekening gehouden met het professionele en geraffineerde karakter van de consistent doorgevoerde en veel verhullende valsheid in geschrifte. Voorts heeft zij rekening gehouden met de aard, ernst, duur, omvang en gevolgen van de gepleegde valsheid in geschrifte. Het vertrouwen dat in het maatschappelijk verkeer gesteld moet kunnen worden in de juistheid van geschriften is ernstig geschaad. Tenslotte heeft de officier van justitie acht geslagen op de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, alsook op de onderlinge rol tussen de verdachte en diens medeverdachten, en zijn taken, verantwoordelijkheden, handelingen, mate van medewerking aan het onderzoek en al dan niet getoond inzicht.

6.2

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft aangevoerd dat de strafeis van de officier van justitie disproportioneel is en dat er geen aanleiding bestaat voor het opleggen van gevangenisstraf of een voorwaardelijk strafdeel. De raadsman heeft in dit verband gewezen op de coöperatieve houding van de verdachte bij de opsporingsdienst en ter terechtzitting, alsook op diens pogingen om de salariëring van Poolse werknemers binnen ‘ [medeverdachte 1] ’ te verbeteren. Voorts heeft de raadsman aangevoerd dat er sprake is van overschrijding van de redelijke termijn ex artikel 6 EVRM, hetgeen verdisconteerd dient te worden in de strafmaat.

6.3

Het oordeel van de rechtbank

Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezenverklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.

Hoewel de rechtbank de verdachte zal vrijspreken van (het medeplegen van) de economische uitbuiting van Poolse champignonpluksters binnen ‘ [medeverdachte 1] ’, heeft de verdachte gedurende ruim drie jaar een voorname rol gespeeld bij het medeplegen van valsheid in geschrifte binnen die organisatie. Op initiatief van de verdachte zijn er modules in het tijdregistratiesysteem opgenomen, waarmee de door Poolse champignonpluksters gewerkte uren op verschillende manieren werden afgeroomd. Dit leidde tot de valsheid van de op basis van deze afgeroomde uren opgemaakte salarisspecificaties, en daarmee tot onderbetaling van de Poolse champignonpluksters. Deze valsheid in geschrift heeft niet enkel de in de tenlastelegging genoemde Polen getroffen, maar alle binnen het bedrijf werkzame Poolse champignonpluksters. Binnen ‘ [medeverdachte 1] ’ paste het gebruik van de afroommodules namelijk binnen de normale bedrijfsvoering, waardoor iedere Poolse champignonplukster – in ieder geval na invoering van de klokkingen en de afroommodules in 2010 tot het uitschakelen daarvan in augustus 2012 – in meer of mindere mate is getroffen door het afromen van de door haar gewerkte uren. Ook delen van de bedrijfsadministratie, gebaseerd op deze afgeroomde uren, werden door de werking van deze afroommodules vals.

De rechtbank twijfelt er niet aan dat de verdachte de intentie had om de salariëring van de Poolse champignonpluksters te verbeteren door de invoering van het kloksysteem. Dit laat echter onverlet dat de verdachte willens en wetens is overgegaan tot het doen implementeren en het gebruik van verschillende afroommodules in het tijdregistratiesysteem ten behoeve van de verbetering van de financiële situatie van een groot bedrijf. Uit hoofde van zijn leidinggevende functie heeft de verdachte daarbij een grote rol gespeeld, en wel in dier voege dat hij dikwijls in hoogsteigen persoon de afroommodules heeft bediend. De rechtbank is van oordeel dat de verdachte zich hierbij onvoldoende rekenschap heeft gegeven van de gevolgen die deze afroming zou hebben voor de Poolse champignonpluksters. Deze valsheid in geschrifte vormde immers het sluitstuk van de economische uitbuiting van deze werkneemsters.

Gelet op het stelselmatig karakter van de door de verdachte gepleegde feiten, de periode waarin hij deze gepleegd heeft en de ernst van de inbreuk die deze feiten op de rechten van de Poolse champignonpluksters veroorzaakten, is de rechtbank van oordeel dat de oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf aan de orde is.

De rechtbank slaat in het voordeel van de verdachte acht op diens coöperatieve houding, die de verdachte vanaf het moment van zijn aanhouding heeft getoond. Bovendien heeft de verdachte er blijk van gegeven dat hij de laakbaarheid van zijn gedragingen inziet. De rechtbank houdt voorts rekening met de omstandigheid dat verdachte blijkens het uittreksel uit de Justitiële Documentatie niet eerder ter zake van soortgelijke feiten is veroordeeld, alsmede met de persoonlijke omstandigheden van verdachte, zoals die zijn gebleken tijdens het onderzoek ter terechtzitting.

Verder is de rechtbank van oordeel dat de redelijke termijn is aangevangen op het tijdstip van de inverzekeringstelling van verdachte op 7 augustus 2012. Het eindproces-verbaal is gesloten op 25 juli 2013. Tussen het tijdstip van de inverzekeringstelling van de verdachte en de einduitspraak van de rechtbank ligt een periode van 4 jaar en 95 dagen. De rechtbank is van oordeel dat de redelijke termijn, als bedoeld in artikel 6 EVRM, met een periode van 2 jaar en 95 dagen fors is overschreden, terwijl niet van bijzondere omstandigheden is gebleken. De rechtbank zal dit verdisconteren in de door haar te bepalen strafmaat.

Alles overwegende acht de rechtbank de oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden, met aftrek van de duur van het voorarrest van de verdachte, passend en geëigend.

7. De wettelijke voorschriften

De beslissing berust op de artikelen 47, 57 en 225 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze artikelen luidden ten tijde van het bewezenverklaarde.

8. De beslissing

De rechtbank:

Vrijspraak

- spreekt de verdachte vrij van het onder 1 tenlastegelegde feit;

Bewezenverklaring

• verklaart het tenlastegelegde bewezen zoals hierboven onder
• spreekt de verdachte vrij van wat meer of anders is ten laste gelegd;

Strafbaarheid

• verklaart dat het bewezenverklaarde de strafbare feiten oplevert zoals hierboven onder
• verklaart de verdachte strafbaar;

Straf

• veroordeelt de verdachte voor de feiten 2 en 3 tot een
• beveelt dat de tijd die door de veroordeelde vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van deze gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht.

Dit vonnis is gewezen door mr. V.P. van Deventer, voorzitter, mr. C.A.M. Schaap-Meulemeester en mr. P.M.S. Dijks, rechters, in tegenwoordigheid van mr. I.K. Bakker, griffier, en uitgesproken ter openbare zitting van 10 november 2016.

Buiten staat

mr. P.M.S. Dijks is niet in de gelegenheid dit vonnis mede te ondertekenen.

BIJLAGE I: De tenlastelegging

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat

1.

hij op één of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 juli 2009

tot en met 7 augustus 2012, in de gemeente(n) Horst aan de Maas en/of Venlo

en/of elders in Nederland en/of te Opole en/of Ozimek (beide in Polen) en/of

elders in Polen, (telkens) tezamen en in vereniging met een of meer

rechtsperso(o)n(en) en/of natuurlijke perso(o)n(en), althans alleen, (telkens)

(lid 1 sub 1)

(een) ander(en), genaamd

[slachtoffer 1] (G-002) en/of

[slachtoffer 2] (G-003) en/of

[slachtoffer 3] (G-004) en/of

[slachtoffer 4] (G-006) en/of

[slachtoffer 5] (G-007) en/of

[slachtoffer 6] (G-008) en/of

[slachtoffer 7] (G-009) en/of

[slachtoffer 8] (G-010) en/of

[slachtoffer 9] (G-012) en/of

[slachtoffer 10] (G-013) en/of

[slachtoffer 11] (G-014) en/of

[slachtoffer 12] (G-015) en/of

[slachtoffer 13] (G-019) en/of

[slachtoffer 14] (G-028) en/of

[slachtoffer 15] (G-030) en/of

[slachtoffer 16] (G-031)

(telkens) door dwang en/of fraude en/of misleiding en/of door misbruik van

uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht en/of door misbruik van

een kwetsbare positie voornoemde perso(o)n(en) heeft geworven en/of vervoerd

en/of overgebracht en/of gehuisvest (telkens) met het oogmerk van uitbuiting

van voornoemde perso(o)n(en)

en/of

(lid 1 sub 4)

(een) ander(en), genaamd

[slachtoffer 1] (G-002) en/of

[slachtoffer 2] (G-003) en/of

[slachtoffer 3] (G-004) en/of

[slachtoffer 4] (G-006) en/of

[slachtoffer 5] (G-007) en/of

[slachtoffer 6] (G-008) en/of

[slachtoffer 7] (G-009) en/of

[slachtoffer 8] (G-010) en/of

[slachtoffer 9] (G-012) en/of

[slachtoffer 10] (G-013) en/of

[slachtoffer 11] (G-014) en/of

[slachtoffer 12] (G-015) en/of

[slachtoffer 13] (G-019) en/of

[slachtoffer 14] (G-028) en/of

[slachtoffer 15] (G-030) en/of

[slachtoffer 16] (G-031)

(telkens) door dwang en/of fraude en/of misleiding en/of misbruik van uit

feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht en/of misbruik van een

kwetsbare positie heeft gedwongen en/of bewogen zich beschikbaar te stellen

tot het verrichten van arbeid en/of diensten, dan wel onder voornoemde

omstandigheden enige handeling(en) heeft ondernomen, waarvan verdachte en/of

(een of meer van) zijn medeverdachte(n) wist(en) of redelijkerwijs moest(en)

vermoeden dat voornoemde perso(o)n(en) zich daardoor beschikbaar stelde(n) tot

het verrichten van arbeid en/of diensten

en/of

(lid 1 sub 6)

(telkens) opzettelijk voordeel heeft getrokken uit de uitbuiting van (een)

ander(en), genaamd

[slachtoffer 1] (G-002) en/of

[slachtoffer 2] (G-003) en/of

[slachtoffer 3] (G-004) en/of

[slachtoffer 4] (G-006) en/of

[slachtoffer 5] (G-007) en/of

[slachtoffer 6] (G-008) en/of

[slachtoffer 7] (G-009) en/of

[slachtoffer 8] (G-010) en/of

[slachtoffer 9] (G-012) en/of

[slachtoffer 10] (G-013) en/of

[slachtoffer 11] (G-014) en/of

[slachtoffer 12] (G-015) en/of

[slachtoffer 13] (G-019) en/of

[slachtoffer 14] (G-028) en/of

[slachtoffer 15] (G-030) en/of

[slachtoffer 16] (G-031),

immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of (een of meer van) zijn

medeverdachte(n) toen aldaar -zakelijk weergegeven-

voornoemde perso(o)n(en), terwijl die, zoals hij, verdachte, en/of (een of

meer van) zijn medeverdachte(n) wist(en), althans redelijkerwijs moest(en)

vermoeden in een kwetsbare positie verkeerde(n), doordat zij (doorgaans) tot

een oudere leeftijdscategorie behoorde(n), te weten tussen 45 en 55 jaar als

gevolg waarvan zij in haar/hun land van herkomst (Polen) moeilijk aan werk

kon(den) komen en/of de Nederlandse taal niet machtig was/waren en/of niet

bekend was/waren met de Nederlandse wet- en regelgeving en/of afhankelijk

was/waren van haar/hun inkomen in verband met het onderhouden van (zieke)

familieleden in Polen en/of de inlossing van persoonlijke schulden, bij [medeverdachte 1]

B.V. en/of [medeverdachte 2] B.V.

1.(Gemiddeld) 6 of 7 dagen per week werkzaamheden laten verrichten

(champignons laten plukken), zonder, althans nagenoeg zonder recht op

vakantiedagen en/of verlof en/of

2.Gedurende gemiddeld 10 tot 13 uur per dag laten werken, waarbij de eindtijd

van de werkdag nooit van tevoren vaststond en/of

3.Verplicht laten overwerken, zonder recht op overwerkvergoeding en/of

4.Laten werken onder slechte en/of deels onveilige en/of ongezonde

arbeidsomstandigheden en/of

5.Door manipulatie van het tijdregistratiesysteem minder uren uitbetaald dan

voornoemde perso(o)nen in werkelijkheid had(den) gewerkt en/of

6.Door manipulatie van het tijdregistratiesysteem minder dan het wettelijk

minimumloon uitbetaald en/of

7.Te weinig vakantietoeslag en/of toeslag voor snipperuren uitbetaald en/of

8.Pluknormen gehanteerd die door het merendeel van voornoemde personen niet

konden worden gehaald, waardoor het hen onmogelijk was om een salaris te

verdienen gelijk aan het wettelijk vastgestelde minimumloon en/of

9.Sancties, onder andere boetes in het vooruitzicht gesteld, onder meer bij

voortijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst en/of gedreigd met ontslag

en/of daadwerkelijk tot ontslag overgegaan, onder meer in geval van

ondermaatse plukprestaties en/of

10.Geïntimideerd door te vernederen en/of te beledigen en/of schelden en/of te

schreeuwen en/of te vloeken en/of zich tegenover voornoemde perso(o)n(en)

vrouwonvriendelijk te gedragen en/of

11.Onder druk gezet door regelmatig lijsten met goede en slechte

plukprestaties voor iedereen zichtbaar op te hangen en/of

12.Onder druk gezet door waarschuwingsgesprekken te voeren in geval voornoemde

perso(o)n(en) de kilonorm niet haalde(n) en/of gedreigd met ontslag bij het

uitblijven van verbetering en/of

13.Tijdens het werk vrijwel voortdurend laten controleren en/of

14.Verplicht gehuisvest in door [medeverdachte 1] B.V. gehuurde woningen

en/of

15.(Hoge) kosten, te weten 7,50 euro per dag voor huisvesting op het loon van

voornoemde perso(o)n(en) ingehouden en/of

16.Gehuisvest, terwijl voornoemde perso(o)n(en) met meerdere personen kleine

(slaap)ruimtes moest(en) delen en/of een zolder zonder raam en/of een kelder

met weinig licht en/of frisse lucht en/of over weinig tot geen privacy

beschikte(n) en/of een groot aantal personen slechts een klein aantal douches

en/of een klein aantal toiletten ter beschikking had en/of slechts een beperkt

deel van de dag de beschikking had(den) over warm water en/of

17.(Gemiddeld) wekelijks, dan wel tweewekelijks de huisvesting, daaronder soms

begrepen privézaken, gecontroleerd, (doorgaans) buiten aanwezigheid en/of

zonder toestemming en/of medeweten van voornoemde perso(o)n(en), zijnde de

bewoner(s) en/of

18.Gedreigd met het opleggen van een boete bij overtreding van de huisregels

en/of deze daadwerkelijk opgelegd en/of

19.Gedreigd met het geven van een schriftelijke waarschuwing en/of ontslag bij

overtreding van de huisregels en/of daadwerkelijk een schriftelijke

waarschuwing gegeven en/of ontslagen en/of

20.In een sociaal isolement gebracht door de werk-/woonsituatie en het gebrek

aan voldoende vrije tijd en/of

21.Een dagelijkse maaltijd verplicht gesteld, onder inhouding van een bedrag

van 3,50 euro per dag op het loon van voornoemde perso(o)n(en), ook als

hiervan geen gebruik was gemaakt en/of

22.Maaltijden verstrekt van onvoldoende kwaliteit en/of

23.Klachten over onder andere de huisvesting en/of de kwaliteit van de

maaltijden en/of het verplichte karakter daarvan en/of de werktijden en/of de

werkdruk en/of de onjuiste beloning en/of het niet krijgen van verlof en/of de

onheuse bejegening (doorgaans) naast zich neergelegd, dan wel afgedaan met een

sanctie, waaronder ontslag en/of

24.Bij de werving in Polen een ander c.q. rooskleuriger beeld geschetst van de

huisvesting en/of de werktijden en/of de verloning en/of de

arbeidsomstandigheden in Nederland en/of

25.Gelet op het vorenstaande bewerkstelligd dat bovenvermelde perso(o)n(en)

van hem, verdachte, en/of (een of meer van) zijn medeverdachte(n) afhankelijk

was/waren, in welke afhankelijkheidssituatie bovenvermelde perso(o)n(en) zich

(telkens) niet kon(den) en/of durfde(n) (te) verzetten en/of (te) onttrekken

tegen/aan die voornoemde (financiële) uitbuiting en/of opgedragen arbeid en/of

diensten;

Artikel 273f, le lid, sub 1, 4 en 6, 2e lid jo artikel 47 Wetboek van Strafrecht

2.

hij op één of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 maart 2009

tot en met 31 juli 2012, althans op meerdere tijdstippen, althans enig

tijdstip, gelegen in of omstreeks het/de ja(a)(r)(en) 2009 en/of 2010 en/of

2011 en/of 2012 in de gemeente(n) Horst aan de Maas en/of Venlo en/of elders

in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met een of meer natuurlijke

perso(o)n(en) en/of rechtspers(o)on(en), althans alleen, meermalen, althans

eenmaal, (telkens)

een aantal salarisspecificaties (D-045-01, bijlage 1 bij AMB-039-01),

waaronder

de salarisspecificatie periode 3 2009 op naam van [slachtoffer 12] (D-004-09,

pagina 3117) en/of

de salarisspecificatie periode 4 2009 op naam van [slachtoffer 16] (D-019-04, pagina

3470) en/of

de salarisspecificatie periode 10 2009 op naam van [slachtoffer 13] (D-005-12,

pagina 3139) en/of

de salarisspecificatie periode 12 2010 op naam van [slachtoffer 9] (D-008-08,

pagina 3393) en/of

de salarisspecificatie periode 12 2010 op naam van [slachtoffer 5] (D-013-01, pagina

3415) en/of

de salarisspecificaties (7) over de periode 4 tot en met 10 2011 op naam van

[slachtoffer 13] (D-043-01 t/m D-043-07, pagina 4753 t/m 4759) en/of

de salarisspecificatie over de periode 5 2012 op naam van [naam 15] (D-034-67,

pagina 4336) en/of

de salarisspecificaties (7) over de periode 1 tot en met 7 2012 op naam van

[naam 16] (D-043-36 t/m D-043-42, pagina 4788 t/m 4794),

(elk) zijnde een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te

dienen, valselijk heeft opgemaakt en/of doen opmaken en/of vervalst en/of doen

vervalsen,

immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of (één of meer van) zijn

mededader(s) toen aldaar (telkens) valselijk en/of in strijd met de

waarheid -zakelijk weergegeven- op die salarisspecificatie(s) voornoemd,

minder uren vermeld en/of doen vermelden dan door de hierop genoemde Poolse

werkne(e)m(st)er(s)/plukster(s) in werkelijkheid in de desbetreffende

salarisperiode waren gewerkt,

zulks (telkens) met het oogmerk om dat/die geschrift(en) als echt en

onvervalst te gebruiken en/of door (een) ander(en) te doen gebruiken;

3.

hij op één of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 april 2011

tot en met 7 augustus 2012, althans op meerdere tijdstippen, althans enig

tijdstip, gelegen in of omstreeks het/de ja(a)(r)(en) 2011 en/of 2012 in de

gemeente(n) Horst aan de Maas en/of Venlo en/of elders in Nederland,

(telkens) tezamen en in vereniging met een of meer natuurlijke perso(o)n(en)

en/of rechtspers(o)on(en), althans alleen, meermalen, althans eenmaal,

(telkens) (een deel van) de (bedrijfs)administratie(s) van [medeverdachte 1]

B.V. en/of [medeverdachte 2] B.V. -zijnde (dat deel van) die

(bedrijfs)administratie(s) voornoemd (telkens) een (samenstel van)

geschrift(en) dat/die bestemd was/waren om tot bewijs van enig feit te

dienen- (telkens) valselijk heeft opgemaakt en/of doen opmaken en/of vervalst

en/of doen vervalsen,

immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of (één of meer van) zijn

mededader(s) toen aldaar (telkens) valselijk en/of in strijd met de

waarheid -zakelijk weergegeven- in (dat deel van) die

(bedrijfs)administratie(s) voornoemd opgenomen en/of verwerkt, althans doen

opnemen en/of verwerken,

een aantal (14) overzichten "Loon op basis van kilo's voor correctie"

(D-045-02, bijlage 2 bij AMB-039-01) en/of een aantal (14) overzichten "Loon

op basis van kilo's na correctie" (D-045-02, bijlage 2 bij AMB-039-01) en/of

een aantal (14) IPS Totaal overzichten (D-045-03, bijlage 3 bij AMB-039-01),

op welk(e) overzicht(en) voornoemd (telkens) minder uren zijn/waren vermeld

dan door de hierop genoemde Poolse werkne(e)m(st)er(s)/plukster(s) in

werkelijkheid in de desbetreffende salarisperiode(n) waren gewerkt,

zulks (telkens) met het oogmerk om dat/die geschrift(en) als echt en

onvervalst te gebruiken en/of door (een) ander(en) te doen gebruiken;

Art. 225 lid 1 jo art. 47 Wetboek van Strafrecht

Voetnoten

1. Waar hierna wordt verwezen naar paginanummers, wordt - tenzij anders vermeld - gedoeld op paginanummers uit het proces-verbaal van Inspectie SZW, directie Opsporing, kantoor Arnhem, proces-verbaalnummer 6640/2010/000167, gesloten d.d. 25 juli 2013, doorgenummerd van pagina 1 tot en met pagina 4836.

2. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0789 (AMB-025-01) en relaas p-v d,d, 25 juli 2013, p. 0007.

3. Relaas p-v d.d. 25 juli 2013, p. 0012 en 0013, p. 0012 en 0013;

4. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 14 augustus 2012, p. 1557 (V-008-06).

5. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 19 januari 2013, p. 1571 en 1578 (V-008-08).

6. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1600 (V-009-01).

7. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 29 januari 2013, p. 1610 (V-009-03).

8. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0715 (AMB-025-01).

9. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0715 (AMB-025-01).

10. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 13 augustus 2012, p. 1550 (V-008-05).

11. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 9 augustus 2012, p. 1544 (V-008-03).

12. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 19 januari 2013, p. 1569 en 1571 (V-008-08).

13. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 13 augustus 2012, p. 1550 en 1552 (V-008-05).

14. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 29 januari 2013, p. 1611 en 1612 (V-009-03).

15. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 29 januari 2013, p. 1611 (V-009-03).

16. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1607 (V-009-02).

17. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 29 januari 2013, p. 1610 (V-009-03).

18. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1601 (V-009-01).

19. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 7 augustus 2012, p. 1561 (V-008-07).

20. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0743 en 0744 (AMB-025-01).

21. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0744 (AMB-025-01); “Overzicht afspraken pauzetijden en e-mails”, p. 4076 tot en met 4078 (D-028-01).

22. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0745 (AMB-025-01).

23. Bedrijfsregels oogstmedewerkers, p. 4281 (D-034-38).

24. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0750 en 0751 (AMB-025-01).

25. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1601 (V-009-01).

26. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 29 januari 2013, p. 1615 en 1616 (V-009-03).

27. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 9 augustus 2012, p. 1544 en 1545 (V-008-03).

28. P-v van verhoor getuige [getuige 4] , d.d. 7 augustus 2012, p. 1079 en 1080, G-021-01.

29. P-v van verhoor getuige [getuige 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1086 (G-021-02).

30. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0754 (AMB-025-01).

31. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 9 augustus 2012, p. 1545 en 1546 (V-008-03).

32. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 17 augustus 2012, p. 1564 (V-008-07).

33. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 19 januari 2013, p. 1569 en 1570 (V008-08).

34. Proces-verbaal van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1602 (V-009-01).

35. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0215 en Printscreen instellingen plukrecord verwerking locatie [adres 7] , p. 4206 (D-034-03).

36. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0215 en Printscreen instellingen plukrecord verwerking locatie [adres 4] , p. 4274 (D-034-31).

37. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0215 en Printscreen instellingen plukrecord verwerking locatie [adres 6] , p. 4277 (D-034-34).

38. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0215 en Printscreen instellingen plukrecord verwerking locatie [adres 5] , p. 4280 (D-034-37).

39. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0776 (AMB-025-01).

40. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 19 januari 2013, p. 1578 (V-008-08).

41. P-v van verhoor van getuige [getuige 4] d.d. 30 januari 2013, p. 1098 (G-021-03).

42. Salarisspecificatie 12 2010 op naam van [slachtoffer 9] , p. 3393 (D-008-08).

43. Salarisspecificatie 12 2010 op naam van [slachtoffer 5] , p. 3415 (D-013-01).

44. Salarisspecificatie 4 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4753 (D-043-01).

45. Salarisspecificatie 5 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4754 (D-043-02).

46. Salarisspecificatie 6 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4755 (D-043-03).

47. Salarisspecificatie 7 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4756 (D-043-04).

48. Salarisspecificatie 8 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4757 (D-043-05).

49. Salarisspecificatie 9 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4758 (D-043-06).

50. Salarisspecificatie 10 2011 op naam van [slachtoffer 13] , p. 4759 (D-043-07).

51. Salarisspecificatie 5 2012 op naam van [naam 15] , p. 4336 (D-034-67).

52. Salarisspecificatie 1 2012 op naam van [naam 16] , p. 4788 (D-043-36).

53. Salarisspecificatie 2 2012 op naam van [naam 16] , p. 4789 (D-043-37).

54. Salarisspecificatie 3 2012 op naam van [naam 16] , p. 4790 (D-043-38).

55. Salarisspecificatie 4 2012 op naam van [naam 16] , p. 4791 (D-043-39).

56. Salarisspecificatie 5 2012 op naam van [naam 16] , p. 4792 (D-043-40).

57. Salarisspecificatie 6 2012 op naam van [naam 16] , p. 4793 (D-043-41).

58. Salarisspecificatie 7 2012 op naam van [naam 16] , p. 4794 (D-043-42).

59. P-v van verhoor getuige [slachtoffer 9] d.d. 7 juni 2011, p. 0963 en 0964 (G-012-01).

60. P-v van verhoor getuige [slachtoffer 5] d.d. 11 mei 2011, p. 0899, 0900 en 0904 (G-007-01).

61. P-v van verhoor getuige [slachtoffer 13] d.d. 28 juni 2012, p. 1063 (G-019-01).

62. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 19 januari 2013, p. 1569 en 1570 (V-008-08).

63. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0222 en 0259.

64. Salarisspecificatie 3 2009 op naam van [slachtoffer 12] , p. 3117 (D-004-09).

65. Salarisspecificatie 4 2009 op naam van [slachtoffer 16] , p. 3470 (D-019-04).

66. Salarisspecificatie 10 2009 op naam van [slachtoffer 13] , p. 3139 (D-005-12).

67. P-v van verhoor getuige [slachtoffer 12] d.d. 2 april 2012, p. 1.003 en 1.005 (G-015-01).

68. P-v van verhoor getuige [slachtoffer 16] d.d. 27 september 2012, p. 1202, 1207 en 1209 (G-031-01).

69. P-v van verhoor getuige [slachtoffer 13] d.d. 28 juni 2012, p. 1063 (G-019-01).

70. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0261 tot en met 0264. Document ‘Kilo’s per verpakking 23-2-09 / 22-3-09 (per 3)’, p. 4337 en 4338 (D-034-68).

71. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0266 en 0267.

72. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0264 en 0265.

73. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0216 en 0217.

74. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0216 en 0217.

75. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0219, 0220 en 0222.

76. P-v van bevindingen inzake tijdregistratiesysteem d.d. 26 juni 2013, p. 0770 (AMB-025-01).

77. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 19 januari 2013, p. 1570 en 1578 (V-008-08).

78. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 9 augustus 2012, p. 1546 (V-008-03).

79. Relaas p-v, ‘zaaksdossier 2: Valsheid in geschrifte’ d.d. 11 juli 2013, p. 0222 en 0223.

80. P-v van verhoor getuige [verdachte] d.d. 7 augustus 2012, p. 1073 (G-020-01).

81. P-v van verhoor verdachte [verdachte] d.d. 9 augustus 2012, p. 1546 (V-008-03).

82. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 28 januari 2013, p. 1600 (V-009-01).

83. P-v van verhoor verdachte [medeverdachte 4] d.d. 29 januari 2013, p. 1611 (V-009-03).