ECLI:NL:RBLIM:2016:8664

• Datum uitspraak: 28 september 2016
• Publicatiedatum: 6 oktober 2016
• Zaaknummer: C03/217768/HA ZA 16-132
• Instantie: Rechtbank Limburg
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: G.M. Drenth
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verdeling van huwelijksgoederengemeenschap na echtscheiding met betrekking tot hypotheek, woning en andere activa

In deze zaak, die voor de Rechtbank Limburg is behandeld, betreft het een echtscheiding tussen twee partijen die op 29 september 2000 in gemeenschap van goederen zijn getrouwd. De eiseres heeft op 22 mei 2015 een verzoekschrift tot echtscheiding ingediend, waarna de echtscheidingsbeschikking op 28 september 2015 is ingeschreven. De rechtbank heeft op 28 september 2016 een tussenvonnis gewezen met betrekking tot de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap. De partijen hebben verschillende vorderingen ingediend met betrekking tot de verdeling van activa, waaronder de echtelijke woning, levensverzekeringen, bankrekeningen en voertuigen. De rechtbank heeft vastgesteld dat de woning privé-eigendom is van de gedaagde, die deze heeft gekocht met geschonken geld. De eiseres heeft geen recht op de overwaarde van de woning, omdat de hypotheeklasten als consumptieve uitgaven worden beschouwd. De rechtbank heeft ook geoordeeld dat de hypotheek een schuld is die aan de gedaagde toebehoort, en dat de eiseres niet aansprakelijk is voor deze schuld. De rechtbank heeft de vorderingen van de eiseres tot betaling van bedragen aan de huwelijksgoederengemeenschap afgewezen. Daarnaast zijn er beslissingen genomen over de verdeling van de levensverzekering, bankrekeningen en voertuigen, waarbij de rechtbank heeft bepaald dat de activa gelijkelijk verdeeld moeten worden, met inachtneming van de verplichtingen die voortvloeien uit de verdeling. De zaak is aangehouden voor verdere beslissingen over de pensioenrechten en andere activa.

Uitspraak

RECHTBANK LIMBURG

Burgerlijk recht

Zittingsplaats Maastricht

zaaknummer / rolnummer: C/03/217768 / HA ZA 16-132

Vonnis van 28 september 2016

in de zaak van

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ,

wonende te [woonplaats] ,

eiseres in conventie, verweerster in reconventie,

advocaat mr. R.F. Cohen te Sittard,

tegen

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ,

wonende te [woonplaats] ,

gedaagde in conventie, eiser in reconventie,

advocaat mr. G.M.O. Puddu te Sittard.

Partijen zullen hierna [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] genoemd worden.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding
• de conclusie van antwoord tevens conclusie van eis in reconventie
• de conclusie van antwoord in reconventie
• de rolbeschikking waarbij een comparitie van partijen is bepaald
• het proces-verbaal van comparitie van 5 juli 2016.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn op 29 september 2000 in gemeenschap van goederen getrouwd. [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] heeft een verzoekschrift tot echtscheiding ingediend op 22 mei 2015. De echtscheidingsbeschikking van 28 september 2015 is op 21 december 2015 ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.

2.2.

De echtelijke woning, gelegen aan de [adres] te [woonplaats] , is privé-eigendom van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] omdat deze is gebouwd op een perceel dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] (voor het huwelijk met [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ) heeft gekocht met geld dat aan hem is geschonken onder een uitsluitingsclausule. Op de woning rust een hypotheek van € 174.000,-, waarvoor [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] beiden hoofdelijk aansprakelijk zijn.

3. Het geschil

In conventie

3.1.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] vordert, na wijziging eis bij de gelijktijdig genomen conclusie van antwoord in reconventie en ter gelegenheid van de comparitie, dat de rechtbank bij vonnis, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

primair:

- [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt:

o tot betaling van € 345.662,- (de waarde van de woning plus de door de huwelijksgoederengemeenschap betaalde hypotheekrente) aan de huwelijksgoederengemeenschap dan wel € 172.831,- aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] , te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 22 mei 2015

o om met [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] over te gaan tot verdeling van de levensverzekering, afgesloten bij Erasmus Levens N.V. met polisnummer: [polisnummer]

o om met [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] over te gaan tot verdeling van de banksaldi per 22 mei 2015

o tot betaling van € 2.000,- aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] (de helft van de waarde van de aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toebedeelde auto, merk Mercedes), te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum van dagvaarding

o tot betaling van € 2.710,- aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] (de helft van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ontvangen verzekeringspenningen), te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum van dagvaarding

o om met [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] over te gaan tot verdeling van de belastingrechten en verplichtingen IB/PVV2015, op last van een dwangsom

o om met [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] over te gaan tot verevening van de tijdens het huwelijk opgebouwde pensioenrechten conform de Wet Verevening Pensioenrechten bij echtscheiding, op last van een dwangsom

o tot betaling van de proceskosten

subsidiair:

• de verdeling vaststelt van de ontbonden huwelijksgoederengemeenschap van partijen
• [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] veroordeelt om:

o zijn medewerking te verlenen aan de verdeling

o de verdeling te gedogen

o te gedogen dat de rechtbank een deskundige benoemt om de omvang en de waarde van de ontbonden huwelijksgemeenschap vast te stellen voor zover de partijen daaromtrent geen overeenstemming hebben bereikt, op last van een dwangsom

o de proceskosten te betalen.

3.2.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert verweer.

in reconventie

3.3.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert dat de rechtbank bij vonnis, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] veroordeelt tot betaling van € 87.000,- (de helft van de openstaande hypotheekschuld) aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , evenals de helft van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] sinds het uiteengaan van partijen betaalde eigenaarslasten, waaronder de kosten van de hypothecaire geldlening, kosten rechtens.

3.4.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert verweer.

4. De beoordeling

Aanhoudingsverzoek

4.1.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat partijen zich, alvorens de rechtbank een uitspraak kan doen, eerst tot een notaris moeten wenden, omdat de rechtbank anders niet bevoegd is ingevolge artikel 678 Rv.

4.2.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert aan dat aanhouding van de zaak alleen zal leiden tot extra kosten en tijdverlies omdat partijen het niet eens zullen worden.

4.3.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] antwoordt dat partijen wellicht wel tot een vergelijk kunnen komen bij de notaris, omdat zij de notaris uit eigen zak zullen moeten betalen en omdat een notaris zijn zienswijze kan geven.

4.4.

De rechtbank constateert dat de stellingen van partijen haaks op elkaar staan. De notaris heeft slechts beperkte middelen ter beschikking om partijen (alsnog) tot overeenstemming te brengen. Het is derhalve aannemelijk dat partijen niet tot overeenstemming zullen komen. De rechtbank heeft ter gelegenheid van de comparitie haar voorlopig oordeel over de zaak gegeven en dit heeft partijen niet tot elkaar gebracht, zodat onaannemelijk is dat de zienswijze van een notaris tot een ander resultaat zal leiden. De rechtbank zal het verzoek tot aanhouding onder die omstandigheden dan ook afwijzen.

De woning

4.5.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert het volgende aan. De woning is van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in privé. Aangezien op de hypotheek niet wordt afgelost, heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] geen vergoedingsrecht. Zij kan ook geen aanspraak maken op de overwaarde. De betaalde hypotheekrente komt niet voor vergoeding in aanmerking omdat dit consumptieve betalingen zijn.

4.6.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert aan dat zij recht heeft op de helft van de woning minus de waarde van de grond, en op de helft van de betaalde hypotheekrente.

4.7.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] heeft niet gesteld dat in de woning meer is geïnvesteerd dan de hypothecaire lening van € 174.000,-, waarop niet is afgelost maar waarover enkel de rente is betaald. Rente is een consumptieve uitgave (zie bijvoorbeeld ECLI:NL:HR:2010:BM4649) en valt derhalve onder 1:84 BW (kosten van de huishouding). Dit betekent dat er geen bedrag aan de gemeenschap is onttrokken ten behoeve van de woning, zodat in beginsel ook geen vergoedingsrecht bestaat. Op grond van de eisen van redelijkheid en billijkheid kan hierop een uitzondering worden gemaakt, echter feiten en omstandigheden die hiertoe aanleiding zouden kunnen geven, zijn door [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] niet gesteld. De vordering van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] tot betaling van € 345.662,- aan de huwelijksgoederengemeenschap dan wel € 172.831,- aan haar zal derhalve worden afgewezen.

De hypotheek

4.8.

Volgens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en hij zowel in de interne als in de externe verhoudingen voor de helft draagplichtig ten aanzien van de hypotheek.

4.9.

Volgens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] kan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in ieder geval niet eerder iets van haar vorderen dan als hij meer dan de helft van de hypotheek heeft afgelost, wat niet het geval is, en dan alleen voor dat meerdere. Bovendien is het een schuld die alleen [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aangaat, aangezien de woning waarop de hypotheek rust van hem is.

4.10.

Jegens Obvion zijn [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , die gezamenlijk een hypotheekovereenkomst hebben afgesloten, hoofdelijk aansprakelijk. Pas indien [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] meer voldoet dan in de interne verhouding voor zijn rekening komt, kan hij of regres nemen op [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en dan enkel voor het te veel betaalde (artikel 6:10 BW). Reeds hierom kan de vordering van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet worden toegewezen. Hij heeft immers op de hypotheek in het geheel nog niet afgelost. Bovendien is de vraag wat de interne verhouding is. De hypotheek rust immers op een goed dat aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in privé toebehoort en dat dus buiten de gemeenschap valt. De rechtbank oordeelt daarom dat de hypotheek een schuld is die aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] verknocht is, zodat ook deze niet in de gemeenschap valt (artikel 1:94 eerste lid BW). [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] is hiervoor in de interne verhouding derhalve niet aansprakelijk.

De hypotheekrente en de hypotheekrenteaftrek

4.11.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert de helft van de door hem alleen gedragen hypotheekrente terug van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] .

4.12.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert aan dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de alimentatieprocedure heeft laten meenemen dat hij de hypotheekrente alleen betaalde, zodat hij geen beroep meer kan doen op betaling hiervan. Zij vordert wel dat het hypotheekvoordeel bij helfte wordt verdeeld.

4.13.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] erkent dat de betalingen zijn meegenomen bij het vaststellen van de alimentatie en stelt dat, als [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] niet hoeft bij te dragen aan de hypotheekrente, zij ook geen recht heeft op de hierover toegekende hypotheekrenteaftrek.

4.14.

Tussen partijen staat vast dat bij de vaststelling van de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te betalen alimentatie rekening is gehouden met de volledige hypotheeklasten, die een negatief effect hebben op de voor de alimentatie beschikbare draagkracht. Hierdoor heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] minder alimentatie ontvangen. Op grond hiervan concludeert de rechtbank dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] haar aandeel in de woonlasten de facto al heeft voldaan. De rechtbank zal de vordering in reconventie afwijzen. Of [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] nog recht heeft op de helft van de hypotheekrenteaftrek, hangt af van de vraag of in de alimentatieprocedure bij de berekening van de draagkracht is uitgegaan van de netto- of de bruto-lasten. In het eerste geval heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] hier geen recht op, omdat dit dan heeft geleid tot grotere draagkracht aan de zijde van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en dus meer alimentatie, zodat, overeenkomstig de hypotheekrente, [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] de rente de facto al heeft ontvangen. In het tweede geval heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] dus nog wel recht op de helft van de aftrek. De rechtbank zal partijen opdragen zich hierover bij akte uit te laten.

Levensverzekering

4.15.

Partijen zijn het erover eens dat de waarde van de levensverzekering op de datum van verdeling hen ieder voor de helft toekomt. De rechtbank zal aldus beslissen.

Bankrekening

4.16.

Tussen partijen staat vast dat het saldo van de gezamenlijke bankrekening op de peildatum (22 mei 2015) € 1.000,- bedroeg. Hierna heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] € 2.500,- gepind waardoor een roodstand van € 1.500,- is ontstaan, die door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is aangevuld.

4.17.

Volgens [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] komt haar de helft van € 1.000,- toe. Het gepinde bedrag heeft zij uitgegeven aan de inrichting en huur van haar nieuwe appartement die zij heeft betrokken nadat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] haar had verzocht de woning te verlaten.

4.18.

Volgens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] moet bij de verdeling rekening gehouden worden met de opname. Van de opgenomen € 1.000,- was de helft van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , zodat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] hiervan € 500,- moet terugbetalen aan hem. De door haar veroorzaakte roodstand moet zij helemaal vergoeden, omdat zij die heeft doen ontstaan terwijl [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] die heeft aangevuld.

4.19.

De rechtbank oordeelt als volgt. Het saldo van de bankrekening op 22 mei 2015, te weten € 1.000,- komt partijen ieder voor de helft toe, zodat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] , nu zij het gehele saldo heeft gepind, € 500,- aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] moet terugbetalen. Daarnaast heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] door te pinnen een schuld aan de bank doen ontstaan. Nu die schuld is ontstaan na ontbinding van de huwelijksgoederengemeenschap, is dit geen gemeenschapsschuld, maar een privéschuld. Het bestaan van een privéschuld van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] kan echter niet van invloed zijn op de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap. Wel zou geoordeeld kunnen worden dat vanwege het aanvullen van de roodstand door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] , [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] ongerechtvaardigd is verrijkt en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ongerechtvaardigd is verarmd, maar [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft hieromtrent geen vordering ingesteld, zodat de rechtbank buiten de grenzen van de rechtsstrijd zou treden door [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] toch te veroordelen tot betaling van € 1.500,- aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] . De rechtbank zal de bankrekening aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] toebedelen onder de verplichting van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] om € 500,- aan hem te betalen.

Mercedes

4.20.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] vordert dat de Mercedes aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] wordt toebedeeld tegen een waarde van € 4.000,-, zodat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] € 2.000,- moet voldoen.

4.21.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert aan dat de waarde van de Mercedes € 1.667,- is en niet € 4.000,-.

4.22.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] vordert dat, als de rechtbank inderdaad uitgaat van een waarde van € 1.667,-, de Mercedes aan haar wordt toebedeeld. Zij overlegt een advertentie van Autotrader waarin € 7.750,- gevraagd wordt voor een Mercedes uit 1998.

4.23.

[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] reageert hierop dat de auto voor hem meer waard is dan € 1.667,-, maar zeker geen € 7.750,-. Op Autotrader staat volgens hem een Mercedes cabrio uit 2000 met een vraagprijs van € 4.200,- en volgens hem is een cabrio altijd meer waard dan een coupé.

4.24.

Nu [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] gemotiveerd stelt dat de Mercedes in ieder geval € 4.000,- waard is, en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] die stelling gemotiveerd betwist, kan de waarde van de Mercedes vooralsnog niet in rechte worden vastgesteld. Dit betekent dat, als partijen het niet eens kunnen worden over de waarde, een deskundige de waarde zal moeten bepalen. De rechtbank zal partijen opdragen zich bij akte uit te laten over de waarde van de auto en, voor het geval ze het niet eens worden, over het aantal en de persoon van de te benoemen deskundige(n), evenals over het maximaal acceptabele voorschot en de draaglast hiervan.

Suzuki Alto

4.25.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] wil dat de Suzuki Alto van omstreeks 1996 aan haar wordt toebedeeld tegen een waarde van € 100,-, zodat zij € 50,- aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] moet voldoen.

4.26.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert aan dat vergelijkbare Suzuki worden aangeboden voor prijzen tussen de € 790 en € 1.450,-, en dat de Suzuki moet worden gewaardeerd op € 1.000,-. Ter onderbouwing van zijn stelling heeft hij een overzicht van autowereld.nl overgelegd met hierop een aantal te koop staande Suzuki Alto uit 1997 (productie 6 bij conclusie van antwoord in conventie).

4.27.

[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] blijft erbij dat de Suzuki niet meer dan € 100,- waard is.

4.28.

Tegenover het gemotiveerde verweer van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] mocht [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] niet volstaan met de blote stelling dat de Suzuki niet meer dan € 100,- waard is, hetgeen zij wel heeft gedaan. De rechtbank stelt in rechte vast dat de Suzuki € 1000,- waard is en zal hem aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] toebedelen, onder de verplichting dat zij de helft van de waarde aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] betaalt.

Verzekeringspenningen

4.29.

Partijen zijn het erover eens dat de verzekeringspenningen van € 5.450,-, die aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn uitbetaald, bij helfte verdeeld moeten worden. De rechtbank zal de penningen toedelen aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] onder de verplichting hiervan de helft aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te voldoen.

Pensioen

4.30.

Partijen zijn het erover eens dat de opgebouwde pensioenrechten moeten worden verevend conform de Wet Verevening Pensioenrechten. De rechtbank zal dit daarom zo bepalen.

Overig

4.31.

Gelet op het overwogene onder 4.14. en 4.24., zal de rechtbank iedere verdere beslissing aanhouden.

5. De beslissing

De rechtbank

in conventie en in reconventie

5.1.

verwijst de zaak naar de rolzitting van
26 oktober 2016 voor akte aan de zijde van beide partijen om zich uit te laten over hetgeen is overwogen onder 4.14. en 4.24.,

5.2.

verstaat dat partijen elkaar één week voor deze datum de concept-akten zullen toesturen zodat zij in de definitieve akte al kunnen reageren op elkaars standpunten,

5.3.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. G.M. Drenth en in het openbaar uitgesproken.

type: GD