ECLI:NL:RBLIM:2014:4979

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK LIMBURG

Burgerlijk recht

Zittingsplaats Roermond

zaaknummer / rolnummer: C/03/190401 / KG ZA 14-204

Vonnis in kort geding van 5 juni 2014

in de zaak van

[eiser],

wonende te [woonplaats eiser],

eiser,

advocaat mr. J.M. Pals,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

HANOS HEERLEN B.V.,

gevestigd te Hoensbroek,

gedaagde,

advocaat mr. M.P.A. Bos.

Partijen zullen hierna [eiser] en Hanos genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding met bijlagen, op 2 mei 2014 aan Hanos betekend;

- de brief van de advocaat van Hanos van 20 mei 2014 met als bijlage een incidentele conclusie tot onbevoegdheid van de voorzieningenrechter;

- de brief van de advocaat van Hanos van 20 mei 2014 met bijlagen;

- de mondelinge behandeling van 22 mei 2014;

- de pleitnota van [eiser];

- de pleitnota van Hanos.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

[eiser] is op 4 februari 2013 in de functie van junior accountmanager tegen een salaris van € 2.250,00 bruto per maand in dienst getreden van Hanos. De schriftelijke arbeidsovereenkomst werd aangegaan voor de duur van 12 maanden.

2.2.

In de arbeidsovereenkomst was het volgende non-concurrentiebeding opgenomen:

Artikel 15. Non-concurrentiebeding

15.1.

Het is Werknemer verboden binnen een tijdvak van één jaar na beëindiging van deze arbeidsovereenkomst in Nederland en België zelf in enigerlei vorm een onderneming, gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan de onderneming van Werkgever en/of die van aan Werkgever gelieerde ondernemingen, te vestigen, te drijven, mede te drijven of te doen drijven, hetzij direct hetzij indirect, alsook financieel, of in welke vorm dan ook, direct of indirect belang te hebben in een dergelijke onderneming, of daarvoor op enige wijze werkzaam te zijn, hetzij tegen vergoeding hetzij om niet, of daarin een aandeel van welke aard dan ook te hebben.

15.2.

Bij overtreding van bovengenoemd verbod verbeurt Werknemer ten behoeve van Werkgever een onmiddellijk opeisbare boete van € 20.000,00 voor iedere gebeurtenis en € 2.000,00 voor elke dag waarop deze gebeurtenis wordt voortgezet, zonder dat hiertoe nadere ingebrekestelling noodzakelijk is, onverminderd het recht van Werkgever om volledige schadevergoeding te vorderen van Werknemer indien de schade meer mocht belopen.

2.3.

Op 12 december 2013 heeft Hanos [eiser] met onmiddellijke ingang uit zijn functie als junior accountmanager ontheven en hem tot het einde van de arbeidsovereenkomst tewerkgesteld op haar wijnafdeling.

2.4.

De arbeidsovereenkomst is op 4 februari 2014 geëindigd.

2.5.

Op 10 maart 2014 is [eiser] in dienst getreden bij Deli XL (hierna: Deli). Hanos en Deli zijn ieder een groothandel op het gebied van onder meer (fresh)food en non-food en zij bedienen onder meer (potentiële) klanten in de horeca, catering, bedrijvensector en instellingen. Hanos en Deli zijn dus directe concurrenten van elkaar.

3.Het geschil

3.1.

Samengevat vordert [eiser]:

primair:

het non-concurrentiebeding te vernietigen, althans de werking daarvan te schorsen in die zin dat Hanos daarop geen beroep meer kan doen vanaf 10 maart 2014, althans 10 mei 2014;

subsidiair:

Hanos te veroordelen om over de gehele periode, gedurende welke zij handhaving van het non-concurrentiebeding verlangt, aan [eiser] een vergoeding te betalen van € 2.450,00 bruto per vier weken, althans € 2.250,00 bruto per maand of het netto equivalent van die bedragen;

met (zowel primair als subsidiair) veroordeling van Hanos in de proceskosten.

[eiser] onderbouwt zijn vordering als volgt.

[eiser] heeft bezwaar tegen de handhaving van het non-concurrentiebeding. Bij handhaving van het non-concurrentiebeding wordt [eiser] onbillijk benadeeld. Het beding tast zijn vrijheid van arbeidskeuze aan. [eiser] is feitelijk slechts ruim 10 maanden als junior accountmanager in dient van Hanos werkzaam geweest. [eiser] heeft slechts met 20 á 25 klanten van Hanos contact gehad. [eiser] is nauwelijks op de hoogte van specifieke klant- en/of bedrijfsgegevens van Hanos, die derden niet kennen of kunnen kennen. [eiser] beschikt ook niet over vertrouwelijke gegevens. [eiser] is aangewezen op een WW-uitkering als hij zijn werkzaamheden voor Deli niet kan voortzetten. [eiser] verdient bij Deli bijna 20% meer salaris voor 10% minder werkuren. [eiser] heeft de eerste drie maanden van zijn dienstverband bij Deli een interne opleiding gevolgd. [eiser] is gedurende deze opleiding niet voor Deli naar buiten opgetreden en hij heeft ook geen contact met klanten gehad. Gezien deze omstandigheden in verhouding tot het te beschermen belang van Hanos is het onredelijk dat Hanos (nog langer) een beroep doet op het non-concurrentiebeding. Van schade aan de zijde van Hanos is niet gebleken. [eiser] houdt zich volledig aan het geheimhoudingsbeding, waarmee de belangen van Hanos reeds voldoende zijn veilig gesteld.

3.2.

Hanos voert verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

4.1.

De exceptie van onbevoegdheid

4.2.

De rolrechter heeft op de incidentele conclusie tot onbevoegdheid, zoals ingediend bij brief van 20 mei 2014 op uitdrukkelijk verzoek van de advocaat van Hanos vóór de mondelinge behandeling - en wel op 21 mei 2014 - een beslissing genomen. De rolrechter heeft de exceptie van relatieve onbevoegdheid van de voorzieningenrechter verworpen. Tijdens de mondelinge behandeling heeft Hanos de voormelde exceptie wederom opgeworpen. Daartoe heeft zij gesteld dat de behandeling van dit kort geding in strijd is met het bepaalde in het zaakverdelingsreglement rechtbank Limburg. De voorzieningenrechter oordeelt als volgt.

4.3.

De relatieve onbevoegdheid van de voorzieningenrechter is hier niet aan de orde. Sinds 1 januari 2013 zijn de voormalige rechtbanken Maastricht en Roermond samengevoegd tot de rechtbank Limburg, die sindsdien bevoegd is in de voormalige arrondissementen Maastricht en Roermond. De gemeente Heerlen, de vestigingsplaats van de gedaagde Hanos, behoorde tot 1 januari 2013 tot het rechtsgebied van de toenmalige rechtbank Maastricht en vanaf die datum tot het rechtsgebied van de rechtbank Limburg. Voor zover de relatieve bevoegdheid van de rechtbank Limburg moet worden bepaald op basis van de woon- of vestigingsplaats van de gedaagde - en dat is in de onderhavige zaak het geval -, is de (voorzieningenrechter van de) rechtbank Limburg in de onderhavige zaak relatief bevoegd. De vordering tot onbevoegdverklaring van de voorzieningenrechter locatie Roermond kan dan ook niet voor toewijzing in aanmerking komen.

4.4.

De rechtbank Limburg kent twee zittingslocaties: Maastricht en Roermond. Met het oog op een evenwichtige verdeling van zaken over beide zittingslocaties is een regeling vereist met betrekking tot de vraag op welke zittingslocatie een rechtszaak binnen het rechtsgebied van de rechtbank Limburg berecht moet worden. In het zaakverdelingsreglement van de rechtbank Limburg wordt per zaakcategorie en regio bepaald op welke locatie de behandeling van een zaak op de zitting in beginsel plaatsvindt.

4.5.

Het zaakverdelingsreglement rechtbank Limburg bepaalt - voor zover thans van belang - het volgende:

-
Heeft de gedaagde partij woonplaats in de gemeentes Brunssum, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Maastricht, Meerssen, Nuth, Simpelveld, Vaals, Valkenburg aan de Geul en Voerendaal (hierna: regio Zuid) dan dient in kantonzaken (ook in kort geding) gedagvaard te worden voor de zittingsplaats Maastricht.

-
In bijzondere gevallen kan de behandelend rechter gemotiveerd van de bepalingen in dit reglement afwijken.

4.6.

De voorzieningenrechter overweegt dat voornoemd zaakverdelingsreglement, hoewel gepubliceerd, niet kan gelden als een wettelijke regeling. Het zaakreglement beoogt een handvat te geven aan partijen waar zij hun zaak kunnen aanbrengen en waar de behandeling (zo mogelijk) zal plaatsvinden. Voorts legt het aan de rechtbank een zekere verplichting op om zaken die bij de andere locatie zijn aangebracht, door te verwijzen naar de juiste locatie. In onderhavig geschil is juist dat Hanos is gevestigd in de gemeente Heerlen en dat de onderhavige zaak, waarin een individuele arbeidsovereenkomst aan de orde is, is aan te merken als een kantonzaak. In beginsel had Hanos dan ook in kort geding gedagvaard moeten worden op de zittingslocatie Maastricht. De zaak draagt evenwel een spoedeisend karakter en vereist een onmiddellijke voorziening bij voorraad. De zaak thans overdragen aan de zittingslocatie Maastricht betekent dat een spoedige behandeling en beslissing vertraging oploopt, waardoor een dergelijke voorziening geweld wordt aangedaan. Partijen, hun advocaten en de voorzieningenrechter hebben de zaak voor de zitting van 22 mei 2014 voorbereid. Overdracht aan de zittingslocatie Maastricht zou betekenen dat partijen en hun advocaten op de zitting van 22 mei 2014 vergeefs zijn verschenen en dat de voorzieningenrechter in Roermond dit kort geding vergeefs heeft voorbereid. Niemand van de betrokkenen bij deze zaak is dan ook gebaat met een overdracht van de zaak aan de zittingslocatie Maastricht. De voorzieningenrechter acht deze omstandigheden voldoende bijzonder om van de bepalingen van het zaakverdelingsreglement af te wijken en de zaak thans op de zittingslocatie Roermond (verder) te behandelen.

4.7.

De vordering tot vernietiging van het non-concurrentiebeding

4.8.

De rechter kan een non-concurrentiebeding geheel of gedeeltelijk vernietigen op de grond dat de werknemer, in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, door dat beding onbillijk wordt benadeeld.

4.9.

[eiser] heeft primair de vernietiging van het non-concurrentiebeding gevorderd. Toewijzing van deze vordering zou neerkomen op het geven van een declaratoire beslissing. Het karakter van een kort geding, dat strekt tot het treffen van een voorlopige voorziening, verzet zich echter tegen het geven van een declaratoire beslissing; een declaratoire beslissing is immers naar haar aard niet voorlopig. De toewijsbaarheid van de vordering tot vernietiging moet reeds op het voorgaande afstuiten.

4.10.

De vordering tot schorsing van het non-concurrentiebeding

4.11.

[eiser] heeft primair als alternatief de schorsing van (de werking van) het non-concurrentiebeding gevorderd; een dergelijke vordering kan in een kort geding wel aan de orde komen, zij het dat in het kader van een kort geding de vraag beoordeeld dient te worden of het zeer waarschijnlijk is dat een over dezelfde feiten oordelende bodemrechter het non-concurrentiebeding geheel of gedeeltelijk buiten werking zal stellen. Met andere woorden: voor een schorsing van een non-concurrentiebeding bestaat pas grond wanneer in kort geding zonder meer aannemelijk is dat de bodemrechter met een voldoende mate van zekerheid zal oordelen dat het beding niet onverminderd in stand zal kunnen blijven.

4.12.

Ook de schorsing van een non-concurrentiebeding dient beoordeeld te worden aan de hand van de vraag of de werknemer, in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, door dat beding onbillijk wordt benadeeld. Daarbij komt het dan neer op een afweging van de belangen van partijen.

4.13.

Tegenover het door [eiser] gestelde belang bij schorsing van het non-concurrentiebeding, zoals hiervoor onder 3.1. is weergegeven, heeft Hanos gesteld dat zij [eiser] vrijwel al haar vertrouwelijke informatie over haar hele bedrijfsdebiet ter beschikking heeft gesteld opdat [eiser] zijn functie als junior accountmanager zou kunnen uitoefenen. Volgens Hanos had [eiser] het beheer over een eigen klantenportefeuille, had hij veelvuldig contact met zijn klanten en had hij inzage in alle informatie over klanten, zoals afspraken over prijzen, kortingen, assortiment en eventuele bijzonderheden en was hij op de hoogte van omzetcijfers per klant en van de omzetcijfers van Hanos. [eiser] was binnen zijn werkgebied verantwoordelijk voor acquisitie en in dat verband maakte hij offertes; hij kende de strategieën van Hanos en had inzage in alle inkoopprijzen en marges om offertes te kunnen maken. [eiser] heeft ook vertrouwelijke bedrijfsinformatie ontvangen over concepten die Hanos gebruikte en over samenwerkingsverbanden met andere organisaties. [eiser] heeft weliswaar aangevoerd dat hij nauwelijks op de hoogte was van specifieke klant- en/of bedrijfsgegevens van Hanos, die derden niet kenden of konden kennen, maar onbetwist staat vast dat [eiser] een eigen klantenportefeuille had en dat hij veelvuldig contact met zijn klanten had.

4.14.

Het komt de voorzieningenrechter aannemelijk voor dat [eiser] om zijn functie van accountmanager behoorlijk te kunnen uitoefenen, moest (kunnen) beschikken over de hiervoor door Hanos gestelde informatie, waarvan niet is betwist dat dit bedrijfsgevoelige informatie betrof. De voorzieningenrechter acht het vooralsnog dan ook onaannemelijk dat [eiser] nauwelijks op de hoogte was van specifieke klant- en/of bedrijfsgegevens van Hanos, een stelling die [eiser] ook niet nader heeft onderbouwd. Het feit dat [eiser] slechts ruim 10 maanden als junior accountmanager in dienst van Hanos werkzaam is geweest, is op zichzelf onvoldoende om van de stelling van [eiser] uit te gaan. Dat de bedrijfsgevoelige informatie thans niet meer actueel zou zijn omdat [eiser] al sinds 12 december 2013 niet meer als accountmanager bij Hanos werkzaam is, is onvoldoende aannemelijk geworden. Dit betekent dat voorshands voldoende aannemelijk is dat Hanos een zwaarwegend belang heeft [eiser] te houden aan zijn non-concurrentiebeding.

4.15.

Hanos heeft daarnaast de stelling van [eiser] dat hij bij Deli zijn positie aanmerkelijk heeft verbeterd, betwist. Hanos heeft onbetwist gesteld, dat [eiser] bij haar een tantième ontving, dat ook tot het salaris gerekend moet worden en als daarmee rekening wordt gehouden is het nog maar de vraag of er van een positieverbetering sprake is, aldus Hanos. Volgens Hanos had [eiser] de door hem gestelde positieverbetering moeten onderbouwen met bescheiden. Alsdan had de stelling van [eiser] op juistheid geverifieerd kunnen worden. De voorzieningenrechter is van oordeel dat op grond van de enkele stelling van [eiser] niet aannemelijk is geworden dat hij zijn positie bij Deli heeft kunnen verbeteren.

4.16.

Dat [eiser] de eerste drie maanden van zijn dienstverband bij Deli een interne opleiding heeft gevolgd en toen geen contact met klanten van Deli heeft gehad, is geen omstandigheid die bij de belangenafweging een rol kan spelen. Dit feit laat onverlet dat de door [eiser] bij Hanos verkregen vertrouwelijke bedrijfsinformatie toch bij de concurrent van Hanos kan zijn terechtgekomen, waartegen nu juist het non-concurrentiebeding bescherming beoogt te bieden.

4.17.

Hanos heeft verklaard - en [eiser] heeft deze verklaring niet betwist - dat alleen het uit zes personen bestaande commerciële team van Hanos, onder wie [eiser], geautoriseerd was tot kennisneming van de geautomatiseerde systemen. [eiser] was als accountmanager dus in een specifieke functie werkzaam, een functie ook die als een sleutelfunctie kan worden aangemerkt. Juist bij een dergelijke functie weegt het voordeel voor de werkgever bij een non-concurrentiebeding, dat immers het bedrijfsdebiet van de werkgever beoogt te beschermen, op tegen het nadeel voor de werknemer. Aan de effectiviteit van het non-concurrentiebeding, dat qua duur niet extreem lang is, zou sterk afbreuk worden gedaan, indien de werking daarvan zou worden geschorst.

4.18.

De voorzieningenrechter kan uit hetgeen hiervoor is overwogen vooralsnog geen andere conclusie trekken dan dat het belang van Hanos bij handhaving van het non-concurrentiebeding zwaarder dient te wegen dan het belang van [eiser] bij indiensttreding bij Deli of een andere concurrent van Hanos. Vooralsnog is niet aannemelijk dat [eiser] door handhaving van het beding onbillijk benadeeld wordt, in verhouding tot het te beschermen belang van Hanos.

4.19.

De vrije arbeidskeuze, waarop [eiser] zich heeft beroepen, is een grondrecht. Het feit dat die keuze een grondrecht is, staat er niet aan in de weg dat die keuzevrijheid contractueel beperkt kan worden. De wetgever heeft door de regeling van het non-concurrentiebeding in artikel 7:653 van het Burgerlijk Wetboek op te nemen bewust getracht de spanning weg te nemen tussen het grondrecht op vrijheid van arbeidskeuze enerzijds en de rechtmatige bescherming van de bedrijfsbelangen van de werkgever anderzijds. Gesteld noch gebleken is dat er voor [eiser] nauwelijks of geen mogelijkheden zijn om werk te vinden bij andere bedrijven dan die genoemd in het non-concurrentiebeding. Dat dit wel zo zou zijn, wordt niet aannemelijk gemaakt met de verklaring van [eiser] tijdens de mondelinge behandeling dat hij sinds zijn vertrek bij Hanos 30 á 35 keer zonder succes heeft gesolliciteerd. [eiser] heeft deze - overigens door Hanos betwiste - verklaring niet nader onderbouwd noch met bescheiden gestaafd. Het beroep op de vrije arbeidskeuze is in algemene bewoordingen en zonder nadere onderbouwing gedaan en kan daarom niet in dit kort geding in de belangenafweging worden betrokken.

4.20.

De kans dat het non-concurrentiebeding in een bodemprocedure in stand zal worden gelaten acht de voorzieningenrechter op dit moment beduidend groter dan dat aan dit beding de werking zal worden ontnomen. Er bestaat thans dan ook onvoldoende aanleiding om het beding bij wege van voorlopige voorziening geheel of gedeeltelijk te schorsen ten gunste van [eiser].

4.21.

Tijdens de mondelinge behandeling heeft [eiser] er nog op gewezen dat de Wet werk en zekerheid, die op 1 juli 2014 in werking zal treden, niet meer toestaat dat een non-concurrentiebeding in een tijdelijke arbeidsovereenkomst wordt opgenomen. Voor het geval [eiser] daarmee wenst te betogen dat thans reeds op de inhoud van die wet moet worden geanticipeerd, dan bestaat hiervoor naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen grond. Genoemde wet bepaalt dat artikel 7:653 BW, zoals dat luidt op de dag vóór het tijdstip van inwerkingtreding van die wet, van toepassing blijft op arbeidsovereenkomsten die tot stand zijn gekomen vóór dat tijdstip. Daarmee heeft de wetgever eerbiedigende werking toegekend aan artikel 7:653 BW (oud) en is er om die reden - zeker niet in een kort geding - geen grond om door middel van anticipatie van de opvatting van de wetgever af te wijken.

4.22.

De subsidiaire vordering tot toekenning van een vergoeding

4.23.

Als een non-concurrentiebeding de werknemer in belangrijke mate belemmert om anders dan in dienst van de werkgever werkzaam te zijn, kan de rechter bepalen dat de werkgever voor de duur van de beperking aan de werknemer een vergoeding moet betalen.

4.24.

Als onderbouwing voor deze vordering heeft [eiser] slechts gesteld dat hij in belangrijke mate wordt belemmerd om anders dan in dienst van Hanos werkzaam te zijn als het non-concurrentiebeding blijft gehandhaafd. Hanos heeft de onderhavige vordering gemotiveerd betwist. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter heeft [eiser] met die - blote - stelling onvoldoende aannemelijk gemaakt dat hij gelet op zijn leeftijd, opleiding en werkervaring buiten de ondernemingen die in het non-concurrentiebeding zijn genoemd, geen werkzaamheden zal kunnen verrichten en evenmin dat hij niet in staat is een salaris te verdienen dat vergelijkbaar is met het door hem gestelde salaris bij Deli. Ook overigens zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die meebrengen dat [eiser] door handhaving van het non-concurrentiebeding in belangrijke mate wordt benadeeld. De voorzieningenrechter acht de kans dat een dergelijke vergoeding in een bodemprocedure wordt toegekend vooralsnog niet aannemelijk.

4.25.

Ten slotte

4.26.

Gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen, dienen de vorderingen van [eiser] afgewezen te worden.

4.27.

[eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van Hanos worden begroot op:

- griffierecht € 608,00

- salaris advocaat
€ 816,00

Totaal € 1.424,00

5.De beslissing

De voorzieningenrechter:

5.1.

wijst af het gevorderde;

5.2.

veroordeelt [eiser] in de proceskosten, aan de zijde van Hanos tot op heden begroot op € 1.424,00;

5.3.

verklaart dit vonnis ten aanzien van de veroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. K.A.J.C.M. van den Berg Jeths-van Meerwijk en in het openbaar uitgesproken op 5 juni 2014.

lgh
c