Uitspraak
vonnis
RECHTBANK HAARLEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 186265 / KG ZA 11-477
Vonnis in kort geding van 9 december 2011
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
RSVO ONLINE B.V.,
gevestigd te Zaandam,
eiseres,
advocaat mr. M. Bonefaas te Hoorn,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SAM BEHEER B.V.,
gevestigd te Waalre,
2. [X],
wonende te Zaandam,
gedaagden,
advocaat mr. V.C. Audiffred te Zaandam.
Partijen zullen hierna enerzijds RSVO Online en anderzijds Sam Beheer en [X] genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van RSVO Online
- de pleitnota van Sam Beheer en [X].
1.2. Ter zitting is de behandeling van de zaak op verzoek van partijen pro froma aangehouden teneinde te bezien of het geschil in der minne zou kunnen worden beslecht. Bij brief van 23 november 2011, met kopie aan mr. Audiffred, heeft mr. Bonefaas de rechtbank bericht dat partijen geen overeenstemming hebben kunnen bereiken omtrent een regeling in der minne en verzocht vonnis te wijzen.
2. De feiten
2.1. RSVO Online, opgericht op 7 oktober 2008, is een online marktonderzoek- en communicatiebureau dat panels voor het uitvoeren van marktonderzoek beheert. In het oprichtingsakte van RSVO Online staan onder meer de volgende statutaire bepalingen:
“(…)
Bestuur
Artikel 16
(…)
5. De bezoldiging en de verder arbeidsvoorwaarden worden voor iedere bestuurder afzonderlijk vastgesteld door de algemene vergadering.
Vertegenwoordiging
Artikel 17
1. Het bestuur vertegenwoordigt de vennootschap. De bevoegdheid tot vertegenwoordiging komt mede toe aan twee gezamenlijk handelde bestuurders.
2. In alle gevallen waarin de vennootschap een tegenstrijdig belang heeft met één of meer bestuurders wordt de vennootschap niettemin op de hiervoor gemelde wijze vertegenwoordigd.
3. Aan de voorafgaande goedkeuring van de algemene vergadering van aandeelhouders zijn onderworpen alle besluiten van het bestuur omtrent:
(…)
k. het optreden in rechte, waaronder begrepen het voeren van arbitrale procedures, doch met uitzondering van het nemen van die rechtsmaatregelen die geen uitstel kunnen lijden;
(…)”
2.2. Sam Beheer wordt bestuurd door [X] en is enig aandeelhouder in [RSVO] (hierna te noemen: RSVO), een marktonderzoekbureau dat [X] heeft overgenomen van zijn moeder. [A] Beheer BV (hierna te noemen: [A Beheer]) wordt bestuurd door [A] (hierna te noemen: [A]) en is samen met [B] (hierna te noemen: [B]) aandeelhouder in Centron BV (hierna te noemen: Centron), een online marktonderzoekbureau dat [A] en [B] in 2008 hebben opgericht. RSVO en Centron maken voor hun diensten gebruik van de diensten van RSVO Online.
2.3. Sam Beheer voert de financiële administratie voor RSVO Online. [A Beheer] verricht feitelijke werkzaamheden voor RSVO Online, zoals het bijeenbrengen van panelleden, het ontwikkelen van software en het aantrekken van opdrachtgevers.
2.4. Op 12 november 2010 heeft een algemene vergadering van aandeelhouders van RSVO Online plaatsgevonden. In de notulen staat onder meer de volgende passage:
“Besproken wordt de ontstane situatie waarin beide aandeelhouders, Sam Beheer B.V. vertegenwoordigd door de heer [X] en [A Beheer] vertegenwoordigd door de heer [A], hebben aangegeven de thans bestaande samenwerking in deze vennootschap te beëindigen per 31 december 2010. Beide partijen spreken uit dat dit op zo’n prettig mogelijk en voor ieder partij op zich aanvaardbare manier dient te geschieden.”
2.5. [A Beheer] ontving t/m december 2010 voor de door haar verrichte werkzaamheden voor RSVO Online maandelijks een bedrag van € 8.952,- inclusief BTW. Deze vergoeding werd door Sam Beheer namens RSVO Online aan [A Beheer] betaald. Over de maanden januari t/m mei 2011 heeft [A Beheer] zelf voor de overboeking van voornoemde managementvergoeding zorg gedragen.
2.6. Sam Beheer heeft in de maanden september en oktober 2011 namens RSVO Online in totaal een bedrag van € 57.850,- op haar rekening overgemaakt onder vermelding van “voorschot management fee”.
2.7. [A] heeft namens [A Beheer] op 19 oktober 2011 een document met de titel “Besluit van het bestuur van RSVO Online B.V. tot het instellen van een incassovordering en het leggen van conservatoir beslag tot zekerheid voor de voldoening van die vordering” ondertekend (hierna te noemen: het bestuursbesluit). In het besluit staan onder meer de volgende bepalingen opgenomen:
“(…)
Besluit als volgt:
1. Mr. Bonefaas, advocaat van Van Diepen Van der Kroef Advocaten te Hoorn, opdracht te geven tot het in gang zetten van de incassoprocedure tegen Sam Beheer B.V. ter invordering van de per saldo vordering ad EURO 57.850,- zo mogelijk door middel van het aanhangig maken van een incasso kort geding;
2. tot bevestiging van de opdracht aan mr. M. Bonefaas voornoemd door middel van het leggen van beslag ten laste van Sam Beheer B.V. het verhaal van de onder 1 genoemde vordering te verzekeren.”
2.8. Na verkregen verlof heeft RSVO Online op 21 oktober 2011 ten laste van Sam Beheer conservatoir derdenbeslag laten leggen onder de Rabobank te Zaandam.
3. Het geschil
3.1. RSVO Online vordert dat de voorzieningenrechter Sam Beheer en [X] hoofdelijk, des de een betalende de ander zal zijn bevrijd, veroordeelt tot betaling van € 57.850,-, alsmede tot betaling van de proceskosten, waaronder de beslagkosten van € 466,47.
3.2. RSVO Online legt aan haar vordering ten grondslag dat Sam Beheer onrechtmatig heeft gehandeld dan wel haar taak als bestuurder onbehoorlijk heeft vervuld door in de maanden september en oktober 2011 onverplicht en zonder rechtsgrond in totaal een bedrag van € 57.850,- te onttrekken aan de bankrekening van RSVO Online. Volgens RSVO Online is [X], als bestuurder van Sam Beheer, op grond van artikel 2:11 BW, hoofdelijk aansprakelijk voor de schade van RSVO Online. RSVO Online heeft een spoedeisend belang bij terugbetaling van dat bedrag omdat door de onttrekkingen de liquiditeitspositie van de onderneming in gevaar is gebracht en zij niet langer aan haar lopende verplichtingen jegens derden kan voldoen waardoor een faillissement onafwendbaar lijkt.
3.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Sam Beheer en [X] hebben als meest verstrekkend verweer aangevoerd dat RSVO Online niet-ontvankelijk moet worden verklaard in haar vordering omdat zij niet rechtsgeldig is vertegenwoordigd. Zij hebben daartoe aangevoerd dat [A Beheer] en Sam Beheer op grond van artikel 17 lid 2 van de statuten van RSVO Online alleen gezamenlijk bevoegd zijn RSVO Online te vertegenwoordigen. [A Beheer] was daarom niet bevoegd om zelfstandig, zonder daartoe gemachtigd te zijn door Sam Beheer, aan mr. Bonefaas opdracht te geven namens RSVO Online Sam Beheer en [X] in rechte te betrekken. Om diezelfde reden is mr. Bonefaas niet rechtsgeldig namens RSVO Online verschenen, aldus Sam Beheer en [X].
4.2. Dit verweer slaagt. In gevolge artikel 2:240 BW vertegenwoordigt het bestuur de vennootschap en komt die vertegenwoordigingsbevoegdheid mede aan iedere bestuurder toe, tenzij de statuten bepalen dat die bevoegdheid behalve aan het bestuur slechts toekomt aan één of meer bestuurders. De statuten van RSVO Online bepalen in artikel 17 lid 1 dat de vertegenwoordigingsbevoegdheid aan twee gezamenlijk handelende bestuurders toekomt en in lid 2 van dat artikel dat in alle gevallen waarin de vennootschap een tegenstrijdig belang heeft met één of meer bestuurders de vennootschap niettemin alleen door twee gezamenlijk handelende bestuurders kan worden vertegenwoordigd. Op grond van de statuten kan RSVO Online dus niet vertegenwoordigd worden door één bestuurder, ook niet als de vennootschap een tegenstrijdig belang heeft met één of meer bestuurders.
4.3. Het argument van RSVO Online, althans [A Beheer], dat een redelijke uitleg van de statuten moet inhouden dat er gezien de ontstane situatie, waarbij niet meer sprake is van drie bestuurders (hetgeen bij de oprichting wel het geval was) doch van twee, toch rechtsgeldige vertegenwoordiging van de vennootschap kan plaatsvinden als één bestuurder namens de vennootschap optreedt kan, gaat niet op. De tekst van de statutaire bepalingen is duidelijk en laat geen andere uitleg toe dan dat de vennootschap alleen door twee gezamenlijk handelende bestuurders kan worden vertegenwoordigd. De omstandigheid dat de statuten niet aan de nieuwe situatie zijn aangepast kan dan ook niet tot de conclusie leiden dat daarom, in afwijking van de statuten, één bestuurder voor RSVO Online kan optreden. Daaraan doet niet af dat het in de oorspronkelijke situatie ging om een meerderheid van de bestuurders (twee van de drie) zodat, in het geval sprake was van een conflict tussen het belang van één van de bestuurders en het belang van de vennootschap, de andere twee namens RSVO Online konden optreden. In de huidige situatie kan er gewoonweg nooit sprake zijn van een meerderheid en zullen de twee bestuurders dus gezamenlijk moeten optreden namens RSVO Online. Zoals Sam Beheer terecht heeft opgemerkt zou een andere uitleg er toe leiden dat ook zij een bestuursbesluit zou kunnen uitlokken om het onder 2.7 genoemde besluit weer ongedaan te maken.
4.4. Vast staat dat tussen [A Beheer] en Sam Beheer een conflict is ontstaan, dat gaat over de hoogte van de door RSVO aan RSVO Online verschuldigde facturen, over de mate van inspanning die beide partijen leveren aan de onderneming (en de daarvoor te ontvangen en opgenomen managementvergoedingen) en over de vraag of [A Beheer] opdrachten van opdrachtgevers van RSVO Online via Centron heeft gefactureerd en/of via Centron opdrachten heeft verstrekt aan voormalige opdrachtgevers van RSVO Online. Voorst kan worden vastgesteld dat [A Beheer] en Sam Beheer van mening verschillen over de vraag welke (rechts)handelingen in het belang zijn van RSVO Online. Immers, [A Beheer] stelt dat zij in het belang van RSVO Online handelt door namens de vennootschap in rechte op te treden en de door Sam Beheer opgenomen bedragen ter zake van een voorschot op de managementvergoeding terug te vorderen. Sam Beheer daarentegen stelt dat zij juist in het belang van RSVO Online heeft gehandeld door bedoelde bedragen op haar eigen rekening over te boeken omdat zij daarmee frustreert dat [A Beheer] met (onverantwoorde) opnames het voortbestaan van RSVO Online in gevaar brengt. Nu sprake is van een conflict tussen de (enige) twee bestuurders en zij van mening verschillen over de vraag welke (rechts)handelingen in het belang van RSVO Online zijn, zullen zij hun conflict onderling moeten oplossen dan wel voorleggen aan de Ondernemingskamer.
4.5. [A Beheer] heeft nog aangevoerd dat, indien geoordeeld moet worden dat zij buiten haar vertegenwoordigingsbevoegdheid treedt door namens RSVO Online te handelen, geconcludeerd moet worden dat een dergelijke overtreding van bevoegdheid slechts interne werking heeft en niet af doet aan de externe vertegenwoordigingsbevoegdheid. Dit betoog kan niet worden gevolgd. De door [A Beheer] aangehaalde jurisprudentie ziet op de situatie waarbij de vennootschap in rechte optrad tegen een derde. In dat geval heeft te gelden dat de derde onder omstandigheden ervan uit mag gaan dat de vennootschap rechtsgeldig was vertegenwoordigd en heeft de statutaire beperking van de vertegenwoordigingsbevoegdheid alleen interne werking. In het onderhavige geval heeft de ene bestuurder namens de vennootschap niet een derde, maar de andere bestuurder in rechte betrokken vanwege een intern conflict, terwijl die andere bestuurder stelt juist in het belang van de vennootschap te hebben gehandeld.
4.6. Gelet op het voorgaande zal RSVO Online niet-ontvankelijk worden verklaard in haar vordering en worden veroordeeld in de proceskosten. Het verzoek om niet RSVO Online maar [A Beheer] in de kosten te veroordelen is niet toewijsbaar, nu laatstgenoemde geen procespartij is in deze procedure. Wel is duidelijk dat deze kosten in de interne verhouding tussen de beide bestuurders ten laste van [A Beheer] dienen te komen omdat zij ten onrechte meende RSVO Online (in rechte) te kunnen vertegenwoordigen.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. verklaart RSVO Online niet-ontvankelijk in haar vordering;
5.2. veroordeelt RSVO Online in de kosten van dit geding aan de zijde van Sam Beheer en [X] tot op heden begroot op € 1.181,- aan verschotten en € 816,- aan salaris voor de advocaat;
5.3. verklaart dit vonnis voor wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad;
5.4. wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. Th.S. Röell en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier op 9 december 2011.?