ECLI:NL:RBGEL:2025:2202

Rechtbank Gelderland

Datum uitspraak
20 maart 2025
Publicatiedatum
21 maart 2025
Zaaknummer
051410-24
Instantie
Rechtbank Gelderland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Eerste aanleg - meervoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Veroordeling tot 6 jaar gevangenisstraf voor productie en bezit van synthetische drugs met ontploffing als gevolg

Op 20 maart 2025 heeft de Rechtbank Gelderland in Zutphen uitspraak gedaan in een strafzaak tegen een verdachte die beschuldigd werd van het produceren en in bezit hebben van synthetische drugs, waaronder MDMA en metamfetamine. De verdachte werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 jaar, met aftrek van de tijd in voorarrest doorgebracht. De zaak kwam voort uit een explosie die plaatsvond op 12 februari 2024 in een schuur in [plaats 2], waar de verdachte handelingen verrichtte met stoffen voor de productie van synthetische drugs. De rechtbank oordeelde dat de verdachte opzettelijk handelingen had verricht die leidden tot de ontploffing, waardoor gemeen gevaar voor goederen en levensgevaar voor omwonenden ontstond. De rechtbank achtte het bewezen dat de verdachte samen met anderen betrokken was bij de productie van MDMA en metamfetamine op industriële schaal. De verdachte had ook gevaarlijke afvalstoffen opgeslagen, wat nadelige gevolgen voor het milieu met zich meebracht. De rechtbank legde daarnaast de Maatregel Kostenverhaal op, ter dekking van de kosten voor de ontmanteling van het drugslaboratorium, die op € 69.807,85 werden vastgesteld.

Uitspraak

RECHTBANK GELDERLAND
Team strafrecht
Zittingsplaats Zutphen
Parketnummer: 05/051410-24
Datum uitspraak: 20 maart 2025
Tegenspraak
vonnis van de meervoudige kamer
in de zaak van
de officier van justitie
tegen
[verdachte],
geboren op [geboortedag] 1970 in [geboorteplaats] ,
ingeschreven aan [adres 1] , [postcode] in [plaats 1] ,
op dit moment gedetineerd in de P.I. [verblijfplaats] .
Raadsman: mr. M. Kuipers, advocaat in Arnhem.
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op openbare terechtzittingen.

1.De inhoud van de tenlastelegging

Aan verdachte is, na toewijzing van een vordering tot nadere omschrijving van de tenlastelegging, ten laste gelegd dat:
1.
hij op of omstreeks 12 februari 2024 te [plaats 2] , althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
opzettelijk
een ontploffing teweeg heeft gebracht (in een schuur gelegen aan de
[adres 2] te [plaats 2] )
door in een destillatieketel (bestemd voor de productie van synthetische
drugs) handelingen te verrichten met (vloei)stoffen ten behoeve van de
productie van synthetische drugs,
ten gevolge waarvan de drukopbouw in de ketel (bestemd voor de
productie van synthetische drugs), niet goed werd afgevoerd en
waardoor er een zodanige druk in de ketel ontstond dat de bovenzijde
van de ketel met koelbuis via het pand en/of het dak van het pand is
geëxplodeerd, in elk geval een explosie is ontstaan,
terwijl daarvan
-gemeen gevaar voor goederen, te weten de in die schuur bevindende
goederen en/of de naastgelegen woning aan de [adres 2]
en/of overige omliggende panden en/of
-levensgevaar en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander,
te weten bezoekers en/of bewoners van de naastgelegen woning aan de
[adres 2] en/of in de naaste omgeving aanwezige personen
en/of voorbijgangers en/of gebruikers van de openbare weg
te duchten was;
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling
mocht of zou kunnen leiden:
hij op of omstreeks 12 februari 2024 te [plaats 2] , althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
grovelijk, althans aanmerkelijk onvoorzichtig en/of onoplettend en/of
onachtzaam,
(in een schuur gelegen aan de [adres 2] te [plaats 2] )
in een destillatieketel (bestemd voor de productie van synthetische
drugs) handelingen heeft verricht met (vloei)stoffen ten behoeve van de
productie van synthetische drugs,
ten gevolge waarvan de drukopbouw in de ketel (bestemd voor de
productie van synthetische drugs), niet goed werd afgevoerd en
waardoor er een zodanige druk in de ketel ontstond dat de bovenzijde
van de ketel met koelbuis via het pand en/of het dak van het pand is
geëxplodeerd,
(mede) ten gevolge waarvan het aan zijn en/of zijn mededader(s)
schuld te wijten is geweest, dat er een ontploffing is ontstaan,
en daardoor gemeen gevaar voor de in die schuur bevindende goederen
en/of de naastgelegen woning aan de [adres 2] en/of
overige omliggende panden, in elk geval gemeen gevaar voor goederen
en/of
levensgevaar voor bezoekers en/of bewoners van de naastgelegen
woning aan de [adres 2] en/of in de naaste omgeving
aanwezige personen en/of voorbijgangers en/of gebruikers van de
openbare weg, in elk geval levensgevaar voor een ander of anderen en/of
gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor bewoners en/of bezoekers van
de naastgelegen woning aan de [adres 2] en/of in de naaste
omgeving aanwezige personen en/of voorbijgangers en/of gebruikers
van de openbare weg, in elk geval gevaar voor zwaar lichamelijk letsel
voor een ander of anderen
ontstond;
2.
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari
2024 tot en met 12 februari 2024 te [plaats 2] , althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
(telkens) opzettelijk
(in een schuur gelegen aan de [adres 2] te [plaats 2] )
heeft bereid en/of bewerkt en/of verwerkt en/of verkocht en/of
afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerd en/of vervaardigd
(telkens) een (grote) hoeveelheid van een materiaal bevattende MDMA
en/of een (grote) hoeveelheid van een materiaal bevattende
metamfetamine en/of een of meer ander(e) stoffen vermeld op de bij de
Opiumwet behorende lijst I,
zijnde MDMA en/of metamfetamine, (telkens) een middel als bedoeld in
de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het
vijfde lid van artikel 3a van die wet;
3.
hij op of omstreeks 12 februari 2024 te [plaats 2] , althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
opzettelijk
aanwezig heeft gehad
- ongeveer 75 liter metamfetamine, in elk geval een hoeveelheid van een
materiaal bevattende metamfetamine en/of
- ongeveer 184 kilogram MDMA HCI, in elk geval een hoeveelheid van
een materiaal bevattende MDMA
zijnde MDMA HCI en/of metamfetamine
(telkens) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I,
dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;
4.
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari
2024 tot en met 12 februari 2024 te [plaats 2] , althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de
Opiumwet,
voor te bereiden en/of te bevorderen,
te weten
- het opzettelijk bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren,
verstrekken en/of vervoeren, en/of
- het opzettelijk vervaardigen
van MDMA en/of metamfetamine en/of een of meer ander(e) stoffen
vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I, in elk geval een middel
als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen
krachtens artikel 3a, vijfde lid van de Opiumwet
- voorwerpen, vervoermiddelen en/of stoffen voorhanden heeft gehad,
waarvan hij, verdachte en/of zijn mededader(s), wist(en) of ernstige
reden had(den) om te vermoeden dat zij bestemd waren tot het plegen
van dat feit,
door het voorhanden hebben van (onder andere)
- een (grote) hoeveelheid stof(fen) (te weten)
- ethylester van PMK-glycidezuur,
- methylamine,
- PMK (piperonylmethylketon),
- fosforzuur,
- aceton,
- een of meer waterstofgascilinder(s),
- een of meer gevulde en/of lege butaan/propaan gasfles(sen),
- een of meer 100 liter methylaminegas cilinder(s),
- een of meer koolstoffilter(s),
- een of meer elektromotor(en) voorzien van (rvs-)roerwerk,
- een of meer 2-stages vacuümpomp(en),
- een of meer (hand)vloeistofpomp(en),
- een of meer slakkenhuisventilator(en) in een houtenbekisting,
- een of meer dompelpomp(en),
- een rvs-filtreerunit,
- een of meer klemdekselvaten,
- een of meer vrieskisten,
- een gaswasinstallatie,
- een of meer luchtslangen,
- een of meer (rvs-)destillatieketel(s),
- een of meer gasbranders(s),
- een of meer gasslang(en),
- een of meer rvs-pan(nen),
- een drukreactieketel,
- een of meer rvs-ketel(s),
- een of meer zeven,
- een of meer plastic schep(pen),
- een of meer frequentie- en/of voltregelaar(s) en/of
- een of meer scheitrechter(s),
ten behoeve van de productie van die MDMA, metamfetamine en/of een
of meer ander(e) stoffen vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I;
5.
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari
2024 tot en met 12 februari 2024 te [plaats 2] , althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
al dan niet opzettelijk
(een) handeling(en) met afvalstoffen heeft verricht en/of heeft
nagelaten, waarvan hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) redelijkerwijs
had(den) kunnen weten dat daardoor nadelige gevolgen voor het milieu
ontstonden en/of konden ontstaan,
terwijl hij, verdachte en/of zijn mededader(s) niet aan zijn/ hun
verplichting heeft/hebben voldaan alle maatregelen te nemen die
redelijkerwijs van hem en/of zijn mededader(s) konden worden gevergd,
teneinde die gevolgen zoveel mogelijk te voorkomen en/of te beperken,
immers heeft hij, verdachte en/of zijn mededader(s):
in een schuur met paardenboxen aan de [adres 2] te
[plaats 2] ,
(gevaarlijke) afvalstoffen afkomstig van een drugslaboratorium,
waaronder
1. x een 1000 liter IBC gevuld met een 2-laagse sterk basische vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met een neutrale waterige vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met een neutrale vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met 720 liter sterk basische vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met 750 liter neutrale vloeistof,
1. x een horizontaal gehalveerde 1000 liter IBC gevuld met 50 liter sterk
basische vloeistof en/of
1. x 60 liter scheitrechter gevuld met circa 27 liter neutrale vloeistof,
althans een hoeveelheid (gevaarlijke) afvalstoffen afkomstig van een
drugslaboratorium,
opgeslagen en/of verwerkt en/of overgeslagen en/of gestort en/of
achtergelaten en/of op/in de bodem gebracht.
Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.
2. Overwegingen ten aanzien van het bewijs [1]
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de ten laste gelegde feiten. Ten aanzien van feit 1 heeft de officier van justitie gesteld dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het primair ten laste gelegde feit behoudens het ten laste gelegde medeplegen.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft met betrekking tot feit 1 primair aangevoerd dat de tenlastegelegde gedragingen niet bewezen kunnen worden. Verdachte moet daarom worden vrijgesproken. Subsidiair heeft de raadsman bepleit dat verdachte moet worden vrijgesproken, omdat het opzet op het teweegbrengen van een ontploffing niet bewezen kan worden. Ook het medeplegen kan volgens de raadsman niet worden bewezen. Ten aanzien van feit 1 subsidiair heeft de raadsman aangevoerd dat niet kan worden bewezen dat verdachte de ten laste gelegde gedragingen heeft verricht. Subsidiair heeft hij aangevoerd dat culpoos handelen niet kan worden bewezen. Meer subsidiair heeft de raadsman verzocht verdachte vrij te spreken van de passages uit de tenlastelegging dat met de ontploffing levensgevaar en/of zwaar lichamelijk letsel te duchten zou zijn geweest.
Met betrekking tot feit 2 heeft de raadsman vrijspraak bepleit, omdat niet kan worden vastgesteld dat verdachte zelfstandig drugs heeft vervaardigd en niet kan worden vastgesteld dat verdachte een dusdanige intellectuele en materiële bijdrage heeft geleverd dat van medeplegen kan worden gesproken. Subsidiair heeft de raadsman aangevoerd dat verdachte partieel moet worden vrijgesproken van het vervaardigen van amfetamine, omdat uit het dossier blijkt dat het gaat om vloeibare amfetamine die gebruikt werd bij de productie van MDMA. Ook moet verdachte worden vrijgesproken van de gedragingen bereiden/verwerken/verkopen/afleveren/verstrekken/vervoeren omdat uit niets blijkt dat er daadwerkelijk een eindproduct is verkocht.
Ten aanzien van feit 3 heeft de raadsman vrijspraak bepleit, vanwege het ontbreken van de wetenschap van het voorhanden hebben. Subsidiair heeft de raadsman aangevoerd dat verdachte moet worden vrijgesproken van het aanwezig hebben van metamfetamine en van de specifieke hoeveelheid 184 kilo omdat slechts “een hoeveelheid MDMA” bewezen kan worden geacht.
De raadsman heeft verder aangevoerd dat verdachte moet worden vrijgesproken van het onderdeel “voertuigen” in feit 4, omdat bij voertuigen moet worden gedacht aan het kopen, huren of leasen van een vervoermiddel dat geschikt is gemaakt voor de transport van Opiumwetmiddelen. Dit speelt in het geval van verdachte niet.
Ten aanzien van feit 5 heeft de raadsman vrijspraak bepleit, gelet op het ontbreken van bewijs voor het opzettelijk verrichten van handelingen met nadelige gevolgen voor het milieu. Subsidiair heeft de raadsman verzocht om verdachte vrij te spreken van de onderdelen ‘handelingen verrichten’, ‘nadelige gevolgen ontstonden’, ‘gestort’ en ‘in de bodem brengen’.
Ook heeft de raadsman aangevoerd dat de pleegperiode in de feiten 2 tot en met 5 ingekort dient te worden, gelet op de zendmastgegevens.
Beoordeling door de rechtbank
De rechtbank zal de feiten gelet op de nauwe onderlinge samenhang samen behandelen, waarbij ieder bewijsmiddel wordt gebruikt voor het feit waarop het blijkens zijn inhoud ziet.
Bewijsmiddelen
Op 12 februari 2024 rond 09.15 uur vond in een schuur op de [adres 2] in [plaats 2] een explosie plaats. [2] Door de Landelijke Faciliteit Ontmantelen (LFO) werd diezelfde ochtend waargenomen dat de schuur in gebruik was genomen voor de industriële productie van synthetische drugs, te weten MDMA en metamfetamine. De schuur was opgedeeld in 8 ruimtes. In één van de ruimtes, aangeduid als ruimte P, werd de PMK ter plaatse omgezet vanuit de precursor ethylester van PMK-glycidezuur.
Ruimte S was ingericht als productieruimte. [3] In ruimte V zijn in 6 van de 17 vriezers in 12 klemdekselvaten circa 184 kilo MDMA-kristallen aangetroffen en in 4 jerrycans is circa 75 liter metamfetaminebase aangetroffen. [4]
Door de LFO zijn diverse goederen en stoffen (chemicaliën) aangetroffen die te relateren zijn aan de productie van synthetische drugs, waarbij het volgende wordt genoemd:
Ruimte O (opslag):
- 600 liter methylamine;
- 560 liter fosforzuur;
- 425 kg ethylester van PMK-glycidezuur;
- 11 x een 50 liter waterstofgascilinder;
- 5 x een butaan/propaan gasfles waarvan 1x leeg en 4x geheel gevuld;
- een 100 liter methylaminegas cilinder;
- 3 x een doos met een grote koolstoffilter;
- een elektromotor voorzien van rvs-roerwerk;
- een 2-stages vacuümpomp;
- een handvloeistofpomp;
- 2 x een slakkenhuisventilator in een houten bekisting;
Ruimte P (omzetting):
- 250 kg ethylester van PMK-glycidezuur;
- 10 liter fosforzuur;
Ruimte V (ruimte met vriezers):
- 832 liter aceton;
- 200 liter PMK;
- een dompelpomp;
- een rvs-filtreerunit;
- klemdekselvaten;
- vrieskisten;
- een gaswasinstallatie bestaande uit 4x een gemodificeerde 1000 liter IBC. Alle inwendig voorzien van een sproei installatie en uitwendig aan elkaar gekoppeld middels flexibele luchtslangen welke via slakkenhuisventilatoren uitkwamen bij koolstoffilters.
- 1 x een 1000 liter IBC geheel gevuld met een 2-laagse sterk basische vloeistof;
- 1 x een 1000 liter IBC geheel gevuld met een neutrale waterige vloeistof;
- 1 x een 1000 liter IBC geheel gevuld met een neutrale vloeistof;
- 1 x een 1000 liter IBC gevuld met circa 720 liter sterk basische vloeistof;
- 1 x een 1000 liter IBC gevuld met circa 750 liter neutrale vloeistof;
- 1 x een 60 liter scheitrechter gevuld met circa 27 liter 2-laagse neutrale vloeistof. Bovenlaag circa 22 liter. Onderlaag circa 5 liter;
- 1 x een horizontaal gehalveerde 1000 liter IBC met circa 50 liter donkerbruine sterk basische vloeistof;
Ruimte D (destillatie):
- 380 liter PMK;
- een rvs-destillatieopstelling, bestaande uit een destillatieketel met daaraan een destillatiebuis. Onder de destillatieketel stonden 4 gasbranders welke ieder middels een gasslang gekoppeld waren aan een gasfles;
- 3 x een 100 liter rvs-pan;
- een 40 liter rvs-pan;
Ruimte S (productieruimte):
- 225 liter methylamine;
- 7 liter PMK;
- een zwaar beschadigde ronde rvs-destillatieketel;
- een ronde rvs-drukreactieketel voorzien van een elektrische roermotor met aan de wand een bijbehorende frequentieregelaar die op de wandcontactdoos was aangesloten. De ketel was aan de zijwand voorzien van een koelmantel.
- 2 x een 50 liter waterstofgascilinder. Eén waterstofgascilinder was door middel van een reduceerventiel, met een slang, aan de drukreactieketel aangesloten;
- een vacuümpomp;
- een ronde rvs-ketel;
Ruimte K (keuken):
- enkele zeven;
- enkele plastic scheppen;
- een frequentie regelaar;
Ruimte Z (zolder):
- 2 x een 200 liter witte kunststof scheitrechter. [5]
De explosie heeft plaatsgevonden in ruimte S. Dat is een paardenbox achter in de schuur. Het dak boven deze box was geheel weg. In de ruimte stonden twee ketels. Van de voorste ketel was de deksel weg. Deze is later teruggevonden in het weiland naast de schuur. De gehele ruimte was besmeurd met rode vloeistof. Een soortgelijke rode vloeistof is aangetroffen in de ketel die geëxplodeerd is. In de bomen rondom de schuur hingen diverse stukken van het dak. Uit de informatie van de LFO blijkt dat de explosie vermoedelijk is ontstaan, doordat de drukopbouw in de ketel, die ontstaat bij de productie van de verdovende middelen, niet goed werd afgevoerd. Hierdoor ontstond een zodanige druk in de ketel dat deze uiteindelijk via de deksel explodeerde. [6]
Op het moment van de explosie was het productieproces van MDMA actief bezig. Uit het onderzoek van de LFO blijkt dat de destillatieketel geëxplodeerd is en de inhoud door de gehele ruimte S en V verspreid is. Door de LFO wordt gerapporteerd dat tijdens het destillatieproces altijd iemand in het drugslab aanwezig moet zijn. Tijdens de destillatie wordt de MDMA-olie opgevangen in maatbekers. Wanneer de maatbeker gevuld is, zal deze gewisseld moeten worden voor een lege maatbeker. Om dit proces te bewaken zal er altijd een persoon aanwezig moeten zijn in het drugslab. [7]
Getuige [getuige 1] hoorde op 12 februari 2024 rond 09.15 uur een enorme knal en hij zag een rookpluim opstijgen uit het pand aan de [adres 2] in [plaats 2] . Er kwam een man in een zwarte onderbroek uit het pand waar de ontploffing had plaatsgevonden. De man had een snee onder zijn linker bil. De man liep een aantal keer in en uit het pand, stapte uiteindelijk in een witte Caddy en reed het terrein af. De witte bestelbus was zwart geblakerd en de man was zelf ook in het roet. [8] Getuige [getuige 2] heeft verklaard dat hij een man met een ontbloot bovenlijf in een witte bestelbus met kenteken [kenteken] zag wegrijden. [9]
Verdachte is na een ANPR-hit in de witte bestelbus met voornoemd kenteken aangehouden op de A12. Door de verbalisanten werd waargenomen dat verdachte meerdere wondjes in zijn gezicht had: een zwart/roodkleurige schram op zijn linkerwang ter hoogte van het jukbeen, een wondje op het midden van zijn neus en meerdere wondjes op het voorhoofd. [10] Het viel op dat verdachte bij zijn aanhouding geen schoenen droeg en op sokken liep. De knoop en de rits van zijn broek waren niet dichtgemaakt. Het geheel van de kleding die verdachte droeg en de wijze waarop, maakte de indruk dat hij zich in enige haast had aangekleed. [11] Verdachte werd overgebracht naar het arrestantencomplex en hij gaf op dat moment aan dat hij hoofdpijn had, misselijk was en moeite had met ademen. De verbalisanten zagen dat hij zichtbaar moeite had om zijn ogen open te houden en er kwam bloed uit beide neusgaten. [12]
In het drugslab aan de [adres 2] en in de Opel Combo waarin verdachte is aangehouden zijn overeenkomstige goederen aangetroffen die gebruikt worden voor de productie van synthetische drugs, zoals vloeistofpompen, ventilatoren van het merk Ralight en temperatuurmeters. [13]
In de Opel Combo is een gasmasker (helm) aangetroffen en veiliggesteld voor DNA-onderzoek. Uit het DNA-onderzoek naar sporen op het gasmasker blijkt dat verdachte mogelijk de donor van het aangetroffen DNA is. [14] In het drugslaboratorium zijn in ruimte V en K meerdere (wegwerp)handschoenen aangetroffen. Ook hier is verdachte de mogelijke donor van het DNA dat op de (wegwerp)handschoenen werd aangetroffen. [15] In en op een aantal onderzochte handschoenen en op de helm is metamfetamine, PMK en/of ethylester van PMK-glycidezuur aangetroffen. [16]
Ook is in de Opel Combo een VPN/router aangetroffen met een simkaart van Lebara. Hieraan was een telefoonnummer ( [telefoonnummer] ) gekoppeld. Uit de analyse van de data blijkt dat dit telefoonnummer werd gebruikt in 5 verschillende telefoontoestellen waaronder de in de Opel Combo aangetroffen Google Pixel telefoon. Het telefoonnummer straalde op verschillende data de zendmast [adres 3] in [plaats 2] aan, te weten op: 12 tot en met 14 januari 2024, 2 februari 2024, 7 februari 2024, 8 tot en met 12 februari 2024. [17] Het adres [adres 2] in [plaats 2] bevindt zich binnen het dekkingsgebied van deze zendmast. [18]
Gelet op de bewijsmiddelen stelt de rechtbank vast dat het productieproces van MDMA actief bezig was op het moment van de ontploffing, dat verdachte op dat moment als enige in het drugslab aanwezig was en dat hij op meerdere momenten in de ten laste gelegde periode op de locatie waar het drugslab gevestigd was aanwezig was. Ook is het DNA van verdachte aangetroffen op voorwerpen die verband houden met de werkzaamheden in het drugslab en zijn in de Opel Combo waarin verdachte is aangehouden en in het drugslab overeenkomstige goederen aangetroffen die worden gebruikt voor de productie van synthetische drugs. De rechtbank is daarom van oordeel dat verdachte verantwoordelijk is voor de productie van (een hoeveelheid) MDMA en metamfetamine, alsmede het bezit van de goederen en stoffen die in de schuur ter voorbereiding daarvan zijn aangetroffen en het voorhanden hebben van 184 kilo MDMA-kristallen en 75 liter metamfetaminebase. De rechtbank acht de feiten 2, 3 en 4 dan ook wettig en overtuigend bewezen. De rechtbank merkt hierbij op dat het hier gaat om een drugslab op industriële schaal. Gelet op de omvang en de professionaliteit van het drugslab is de rechtbank van oordeel dat het niet anders kan zijn dan dat verdachte de feiten samen met anderen heeft gepleegd. Bovendien heeft verdachte zelf ter terechtzitting verklaard over minstens twee andere personen. De rechtbank acht daarom wettig en overtuigend bewezen dat verdachte deze feiten in een nauwe en bewuste samenwerking met meerdere onbekend gebleven personen heeft gepleegd. Er is daarmee sprake van medeplegen. Het begin van de pleegperiode stelt de rechtbank vast op 12 januari 2024 omdat de telefoon van verdachte op deze datum voor het eerst de zendmast in de buurt van het drugslaboratorium aanstraalde.
Over feit 1 overweegt de rechtbank als volgt. Op basis van het dossier kan niet worden vastgesteld dat verdachte opzet (ook niet in voorwaardelijke zin) heeft gehad op het teweegbrengen van een ontploffing in de schuur. Uit het dossier blijkt namelijk niet dat verdachte de gevolgen van de ontploffing bewust heeft aanvaard. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van het primair tenlastegelegde.
De rechtbank vindt de subsidiair ten laste gelegde culpoze variant wel bewezen. De ontploffing in de destillatieketel is ontstaan tijdens de productie van synthetische drugs. Het is een feit van algemene bekendheid dat aan het productieproces van MDMA grote gevaren en risico’s zijn verbonden. Onder de ten laste gelegde ‘handelingen’ verstaat de rechtbank zowel het verrichten van handelingen met stoffen voor de productie, als het nalaten te zorgen dat de drukopbouw in de ketel voldoende kon worden afgevoerd. Gelet op de gevaren en risico’s die zijn verbonden aan de productie van synthetische drugs en de hoeveelheid en aard van de goederen die in het lab aanwezig waren, heeft verdachte verwijtbaar aanmerkelijk onvoorzichtig gehandeld door onvoldoende te zorgen voor het reguleren van de drukopbouw in de destillatieketel. Daarom is de ontploffing te wijten aan de schuld van verdachte, waarbij levensgevaar en gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor personen en gemeen gevaar voor goederen is ontstaan. Uit het dossier volgt dat meerdere goederen uit het lab, zoals de deksel van de ketel, en delen van de dak van de schuur na de explosie in de omgeving van het lab zijn aangetroffen. De schuur waar de explosie plaatsvond, is gelegen naast de A50 en op het perceel staat een woning waar op dat moment meerdere personen aanwezig waren. Bovendien blijkt uit het dossier dat kort voor de explosie twee personen het terrein op kwamen en de woning binnen gingen. [19]
Gelet op het voorgaande acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het onder feit 1 subsidiair tenlastegelegde. De rechtbank acht niet bewezen dat verdachte dit feit tezamen en in vereniging met een of meer anderen heeft gepleegd, omdat uit het dossier niet blijkt dat andere personen dan verdachte in het drugslab aanwezig waren op het moment van de ontploffing. De rechtbank zal verdachte van dit onderdeel vrijspreken.
Over feit 5 overweegt de rechtbank als volgt. Verdachte wordt het medeplegen van het overtreden van artikel 10.1 van de Wet Milieubeheer verweten, door in de schuur (gevaarlijke) afvalstoffen van het drugslaboratorium – waarvan hij en zijn mededaders redelijkerwijs hadden kunnen weten dat daardoor nadelige gevolgen voor het milieu konden ontstaan – op te slaan, te verwerken, over te slaan, te storten, achter te laten of in de grond te brengen, terwijl zij geen of niet voldoende maatregelen hebben genomen om de gevolgen te voorkomen of te beperken.
De rechtbank stelt op basis van de bewijsmiddelen vast dat de vloeistoffen zoals genoemd in de tenlastelegging in de schuur, in ruimte V zijn aangetroffen. Uit het proces-verbaal milieuovertredingen blijkt dat het in totaal gaat om 4.547 liter (gevaarlijke) afvalstoffen. [20] De afvalstoffen stonden onbeschermd op de bodem van de schuur die grotendeels uit straatklinkers bestaat. [21] Verdachte heeft hiermee het risico genomen dat nadelige gevolgen voor het milieu konden ontstaan.
Daarbij overweegt de rechtbank dat de tenlastelegging onvoldoende specifiek is om daaruit te kunnen opmaken dat dit ook de stoffen zijn die in de grond zijn aangetroffen zoals in het rapport verkennend bodemonderzoek staat vermeld. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van het overslaan, storten en in de bodem brengen van de stoffen. Wel acht de rechtbank bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het opslaan, verwerken en achterlaten. Met dezelfde redenering als bij feit 1 is de rechtbank van oordeel dat ook sprake is van medeplegen.
De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan feit 5.

3.De bewezenverklaring

Naar het oordeel van de rechtbank is wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder feit 1 subsidiair, feit 2, feit 3, feit 4 en feit 5 tenlastegelegde heeft begaan, te weten dat:
1, subsidiair.
hij op
of omstreeks12 februari 2024 te [plaats 2]
, althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
grovelijk, althansaanmerkelijk onvoorzichtig
en/of onoplettend en/of
onachtzaam,
(in een schuur gelegen aan de [adres 2] te [plaats 2]
)
in een destillatieketel
(bestemd voor de productie van synthetische
drugs
)handelingen heeft verricht met (vloei)stoffen ten behoeve van de
productie van synthetische drugs,
ten gevolge waarvan de drukopbouw in de ketel
(bestemd voor de
productie van synthetische drugs
), niet goed werd afgevoerd en
waardoor er een zodanige druk in de ketel ontstond dat de bovenzijde
van de ketel met koelbuis via
het pand en/ofhet dak van het pand is
geëxplodeerd,
(mede) ten gevolge waarvan het aan zijn
en/of zijn mededader(s)
schuld te wijten is geweest, dat er een ontploffing is ontstaan,
en daardoor gemeen gevaar voor de in die schuur bevindende goederen
en
/ofde naastgelegen woning aan de [adres 2] en
/of
overige omliggende panden,
in elk geval gemeen gevaar voor goederen
en
/of
levensgevaar
of gevaar voor zwaar lichamelijk letselvoor bezoekers en
/of
bewoners van de naastgelegen woning aan de [adres 2] en
/ofin
de naaste omgeving aanwezige personen en
/ofvoorbijgangers en
/of
gebruikers van de openbare weg,
in elk geval levensgevaar voor een ander
of anderen en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor bewoners
en/of bezoekers van de naastgelegen woning aan de [adres 2]
en/of in de naaste omgeving aanwezige personen en/of voorbijgangers en/of
gebruikers van de openbare weg, in elk geval gevaar voor zwaar lichamelijk
letsel voor een ander of anderenontstond;
2.
hij op
een ofmeer tijdstippen in
of omstreeksde periode van
12 januari
2024 tot en met 12 februari 2024 te [plaats 2] ,
althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen,
althans alleen,
(telkens) opzettelijk
(in een schuur gelegen aan de [adres 2] te [plaats 2]
)
heeft bereid en
/ofbewerkt
en/of verwerkt en/of verkocht en/of
afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerden
/ofvervaardigd
(telkens) een
(grote
)hoeveelheid van een materiaal bevattende MDMA
en
/ofeen
(grote
)hoeveelheid van een materiaal bevattende
metamfetamine
en/of een of meer ander(e) stoffen vermeld op de bij de
Opiumwet behorende lijst I,
zijnde MDMA en
/ofmetamfetamine, (telkens) een middel als bedoeld in
de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het
vijfde lid van artikel 3a van die wet;
3.
hij op
of omstreeks12 februari 2024 te [plaats 2] ,
althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen,
althans alleen,
opzettelijk aanwezig heeft gehad
- ongeveer 75 liter metamfetamine,
in elk geval een hoeveelheid van een
materiaal bevattende metamfetamineen
/of
- ongeveer 184 kilogram MDMA HCI, in elk geval een hoeveelheid van
een materiaal bevattende MDMA
zijnde MDMA HCI en
/ofmetamfetamine
(telkens) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I,
dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;
4.
hij op
een ofmeer tijdstippen in
of omstreeksde periode van
12 januari
2024 tot en met 12 februari 2024 te [plaats 2] ,
althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen,
althans alleen,
om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de
Opiumwet,
voor te bereiden en
/ofte bevorderen,
te weten
- het opzettelijk bereiden, bewerken,
verwerken, verkopen, afleveren,
verstrekken en/of vervoeren, en
/of
- het opzettelijk vervaardigen
van MDMA en
/ofmetamfetamine
en/of een of meer ander(e) stoffen
vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I
, in elk geval een middel
als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen
krachtens artikel 3a, vijfde lid van de Opiumwet
- voorwerpen,
vervoermiddelen en/ofstoffen voorhanden heeft gehad,
waarvan hij, verdachte en
/ofzijn mededader
(s
), wist
(en
)of ernstige
reden had
(den
)om te vermoeden dat zij bestemd waren tot het plegen
van dat feit,
door het voorhanden hebben van (onder andere)
- een (grote) hoeveelheid stof
(fen
)(te weten)
- ethylester van PMK-glycidezuur,
- methylamine,
- PMK (piperonylmethylketon),
- fosforzuur,
- aceton,
-
een ofmeer waterstofgascilinder
(s
),
-
een ofmeer gevulde en
/oflege butaan/propaan gasfles
(sen
),
- een
of meer100 liter methylaminegas cilinder
(s),
-
een ofmeer koolstoffilter
(s
),
- een
of meerelektromotor
(en)voorzien van (rvs-)roerwerk,
- een
of meer2-stages vacuümpomp
(en),
- een
of meer(hand)vloeistofpomp
(en),
-
een ofmeer slakkenhuisventilator
(en
)in een houtenbekisting,
-
een ofmeer dompelpomp
(en
),
- een rvs-filtreerunit,
-
een ofmeer klemdekselvaten,
-
een ofmeer vrieskisten,
- een gaswasinstallatie,
-
een ofmeer luchtslangen,
-
een ofmeer (rvs-)destillatieketel
(s
),
-
een ofmeer gasbranders
(s
),
-
een ofmeer gasslang
(en
),
-
een ofmeer rvs-pan
(nen
),
- een drukreactieketel,
-
een ofmeer rvs-ketel
(s
),
-
een ofmeer zeven,
-
een ofmeer plastic schep
(pen
),
- een
of meerfrequentie- en/of voltregelaar
(s
)en
/of
-
een ofmeer scheitrechter
(s
),
ten behoeve van de productie van die MDMA, metamfetamine
en/of een
of meer ander(e) stoffen vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I;
5.
hij op
een ofmeer tijdstippen in of omstreeks de periode van
12 januari
2024 tot en met 12 februari 2024 te [plaats 2] ,
althans in Nederland,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen,
althans alleen,
al dan niet opzettelijk
(een)handeling
(en
)met afvalstoffen heeft verricht en
/ofheeft
nagelaten, waarvan hij, verdachte, en
/ofzijn mededader
(s
)redelijkerwijs
had
(den
)kunnen weten dat daardoor nadelige gevolgen voor het milieu
ontstonden en/of konden ontstaan,
terwijl hij, verdachte en
/ofzijn mededader
(s
)niet aan
zijn/hun
verplichting
heeft/hebben voldaan alle maatregelen te nemen die
redelijkerwijs van hem en
/ofzijn mededader
(s
)konden worden gevergd,
teneinde die gevolgen zoveel mogelijk te voorkomen en
/ofte beperken,
immers heeft hij, verdachte en
/ofzijn mededader
(s
):
in een schuur met paardenboxen aan de [adres 2] te
[plaats 2] ,
(gevaarlijke) afvalstoffen afkomstig van een drugslaboratorium,
waaronder
1. x een 1000 liter IBC gevuld met een 2-laagse sterk basische vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met een neutrale waterige vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met een neutrale vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met 720 liter sterk basische vloeistof,
1. x een 1000 liter IBC gevuld met 750 liter neutrale vloeistof,
1. x een horizontaal gehalveerde 1000 liter IBC gevuld met 50 liter sterk
basische vloeistof en
/of
1. x 60 liter scheitrechter gevuld met circa 27 liter neutrale vloeistof,
althans een hoeveelheid (gevaarlijke) afvalstoffen afkomstig van een
drugslaboratorium,
opgeslagen en
/ofverwerkt en
/of overgeslagen en/of gestort en/of
achtergelaten
en/of op/in de bodem gebracht;
Wat meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor bewezen is verklaard, is niet bewezen.
Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

4.De kwalificatie van het bewezenverklaarde

Het bewezenverklaarde levert op:
feit 1:
aan zijn schuld te wijten zijn van ontploffing, terwijl daardoor gemeen gevaar voor goederen ontstaat
en
aan zijn schuld te wijten zijn van ontploffing, terwijl daardoor levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander ontstaat.
feit 2:
medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder B en D van de Opiumwet gegeven verbod.
feit 3:
medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder C van de Opiumwet gegeven verbod.
feit 4:
medeplegen van om een feit, bedoeld in het vierde lid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden of te bevorderen, door voorwerpen en stoffen voorhanden te hebben, waarvan hij weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat zij bestemd zijn tot het plegen van dat feit.
feit 5:
medeplegen van overtreding van een voorschrift gesteld bij of krachtens artikel 10.1 van de Wet milieubeheer, terwijl het feit opzettelijk is begaan

5.De strafbaarheid van de feiten

De feiten zijn strafbaar.

6.De strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar, nu geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk is geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit.

7.De overwegingen ten aanzien van straf en/of maatregel

Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6,5 jaar, met aftrek van de tijd in voorarrest doorgebracht. Daarnaast heeft de officier van justitie gevorderd dat aan verdachte de Maatregel Kostenverhaal in de zin van artikel 13d van de Opiumwet zal worden opgelegd.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft de rechtbank verzocht om bij een eventuele strafoplegging rekening te houden met de kleinere rol van verdachte, een kortere pleegperiode dan ten laste gelegd en het feit dat verdachte zelf gewond is geraakt. Daarnaast heeft de raadsman verzocht om de Maatregel Kostenverhaal te matigen.
De beoordeling door de rechtbank
De rechtbank heeft bij de bepaling van de op te leggen straf rekening gehouden met de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard en de omstandigheden waaronder dit is begaan. De rechtbank heeft verder rekening gehouden met de persoon en de omstandigheden van verdachte.
Verdachte heeft zich samen met anderen schuldig gemaakt aan de productie van MDMA en metamfetamine, het voorhanden hebben daarvan en het plegen van voorbereidingshandelingen daartoe. Het laboratorium was zeer professioneel opgezet en was geschikt voor de langdurige en grootschalige productie van synthetische drugs. Er is een grote hoeveelheid MDMA-kristallen en metamfetaminebase aangetroffen en uit het rapport van de LFO volgt dat uit de in het laboratorium aanwezige ethylester van PMK-glycidezuur en de PMK in de jerrycans en de destillatieopstelling nog ongeveer 930 kilo MDMA-kristallen vervaardigd had kunnen worden.
Het gebruik van deze synthetische drugs vormt een gevaar voor de volksgezondheid en de productie en handel ervan gaat gepaard met (zware) criminaliteit. Het is algemeen bekend dat de opslag van chemicaliën en de productie van synthetische drugs veiligheidsrisico’s voor de directe omgeving met zich meebrengt, zoals gevaar voor ontploffing. Dat gevaar heeft zich in dit geval in hevige vorm verwezenlijkt. Tijdens de productie van de verdovende middelen is de druk in de ketel dusdanig hoog opgelopen, dat deze uiteindelijk explodeerde. Dat dit is gebeurd, is aan de schuld van verdachte te wijten. Daarnaast stond in het drugslab een grote hoeveelheid gevaarlijk drugsafval opgeslagen, waarmee verdachte het risico heeft genomen dat er nadelige gevolgen voor het milieu konden ontstaan.
De rechtbank heeft kennisgenomen van het strafblad van verdachte. Daaruit volgt dat verdachte eerder is veroordeeld wegens strafbare feiten, waaronder Opiumwet-feiten. De rechtbank weegt dit in het nadeel van verdachte mee.
De rechtbank is van oordeel dat er geen aanleiding is om een andere straf op te leggen dan een langdurige onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Alles afwegende, acht de rechtbank een gevangenisstraf voor de duur van 6 jaren, met aftrek van de tijd in voorarrest doorgebracht, passend en geboden. Een andere of lichtere straf zou geen recht doen aan de ernst van de feiten.
Tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat verdachte in aanmerking komt voor deelname aan een penitentiair programma, als bedoeld in artikel 4 Penitentiaire beginselenwet, dan wel de regeling van voorwaardelijke invrijheidstelling, als bedoeld in artikel 6:2:10 Wetboek van Strafvordering, aan de orde is.
Maatregel Kostenverhaal
Op 1 juli 2022 is de Maatregel Kostenverhaal in werking getreden. De maatregel is van toepassing op strafbare feiten die na de inwerkingtredingsdatum worden opgespoord en vervolgd. Deze maatregel maakt het mogelijk dat de kosten die ten laste van de staat komen in verband met de vernietiging van voorwerpen die ernstig gevaar opleveren voor de leefomgeving of voor de volksgezondheid, worden verhaald op degene die wordt veroordeeld ter zake van een strafbaar feit dat in verband staat met het voorwerp. De Maatregel Kostenverhaal is opgenomen in artikel 13d van de Opiumwet.
Bij de stukken bevindt zich een rekening voor het ontmantelen van het drugslab, inclusief de afvoer van chemicaliën, restafval en hardware ter vernietiging. De gemaakte kosten zijn vastgesteld op € 69.807,85.
Verder zit bij de stukken een proces-verbaal van de LFO waaruit blijkt dat de inbeslaggenomen voorwerpen vernietigd moesten worden, omdat zij een ernstig gevaar opleverden voor de leefomgeving of voor de volksgezondheid.
De rechtbank overweegt dat vast is komen te staan dat in het lab gevaarlijke goederen aanwezig waren. Eveneens is vast komen te staan dat er kosten zijn gemaakt om het lab te ontmantelen. Over de hoogte van het gevorderde totaalbedrag overweegt de rechtbank dat deze kosten reëel voorkomen. De raadsman van verdachte heeft matiging van het toe te wijzen bedrag bepleit, omdat meerdere personen bij het laboratorium betrokken zijn. Dat standpunt verwerpt de rechtbank. Het gaat hier om een vorm van schadevergoeding, waarbij matiging niet aan de orde is. De rechtbank zal daarom de Maatregel Kostenverhaal aan verdachte opleggen voor het gehele bedrag. Het is aan verdachte om een door hem betaald bedrag met de medeplegers te verdelen. Als dit bedrag niet wordt betaald, kunnen 1080 dagen gijzeling worden toegepast zonder dat de betalingsverplichting vervalt.

8.De beoordeling van het beslag

De rechtbank zal de bedrijfsauto ( [kenteken] ), de doos, de thermometer, notitieblok (G3153489) en notitieblok (G3154013), de rekenmachine en het schrijfgerei, met behulp waarvan feit 2 is begaan of voorbereid, verbeurd verklaren.
De rechtbank heeft hierbij rekening gehouden met de draagkracht van verdachte.

9.De toegepaste wettelijke bepalingen

De oplegging van de straf en/of maatregel is gegrond op de artikelen:
- 33, 33 a, 47, 57, 158 van het Wetboek van Strafrecht;
- 2, 10, 10 a, 13d van de Opiumwet;
- 10.1 Wet Milieubeheer;
- 1 a en 2 van de Wet op de economische delicten

10.De beslissing

De rechtbank:
 verklaart bewezen dat verdachte het tenlastegelegde, zoals vermeld onder ‘De bewezenverklaring’, heeft begaan;
 verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven bewezen is verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij;
 verstaat dat het aldus bewezenverklaarde oplevert de strafbare feiten zoals vermeld onder
‘De kwalificatie van het bewezenverklaarde’;
 verklaart verdachte hiervoor strafbaar;
 veroordeelt verdachte tot
een gevangenisstrafvoor de duur van
6 jaren;
 beveelt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;
 legt de Maatregel Kostenverhaal op tot een bedrag van € 69.807,85;
 bepaalt de duur van de gijzeling die ten hoogste door de officier van justitie kan worden gevorderd op 1080;
 verklaart verbeurd de bedrijfsauto ( [kenteken] ), doos, thermometer, twee notitieblokken, rekenmachine en schrijfgerei.
Dit vonnis is gewezen door mr. L.J. Saarloos (voorzitter), mr. M.J. Ouweneel en mr. J.M. Hollebrandse, rechters, in tegenwoordigheid van mr. J. Hut, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 20 maart 2025.

Voetnoten

1.Het bewijs is terug te vinden in het in de wettelijke vorm door [verbalisant] van de politie Oost-Nederland, opgemaakte proces-verbaal, dossiernummer PL0600-2024067084, gesloten op 26 juni 2024 en in de bijbehorende in wettelijke vorm opgemaakte processen-verbaal en overige schriftelijke bescheiden, tenzij anders vermeld. De vindplaatsvermeldingen verwijzen naar de pagina’s van het doorgenummerde dossier, tenzij anders vermeld.
2.Proces-verbaal van forensisch onderzoek, p. 208-210.
3.Proces-verbaal van bevindingen LFO, p. 86-88.
4.Proces-verbaal van bevindingen LFO, p. 87-88 en rapport NFI, p. 692-693.
5.Proces-verbaal van bevindingen LFO, p. 133-140 (inventarisatielijst).
6.Proces-verbaal van bevindingen LFO, p. 88 en proces-verbaal van forensisch onderzoek, p. 208-210.
7.Proces-verbaal van bevindingen, p. 629.
8.Proces-verbaal van verhoor getuige [getuige 1] , p. 367 en 370.
9.Proces-verbaal van verhoor getuige [getuige 2] , p. 364.
10.Proces-verbaal van bevindingen, p. 288.
11.Proces-verbaal van bevindingen, p. 301.
12.Proces-verbaal van bevindingen, p. 292.
13.Proces-verbaal van bevindingen, p. 627.
14.Rapport forensisch DNA-onderzoek, p. 709.
15.Rapport forensisch DNA-onderzoek, p. 709-710.
16.Rapport NFI d.d. 11 juli 2024, p. 1330-1331.
17.Proces-verbaal van bevindingen, p. 716.
18.Proces-verbaal van bevindingen, p. 622.
19.Proces-verbaal van bevindingen, p. 635.
20.Proces-verbaal milieuovertredingen, p. 1094.
21.Proces-verbaal milieuovertredingen, p. 1095.