Uitspraak
RECHTBANK Gelderland
Civiel recht
Zittingsplaats Zutphen
Zaaknummer: C/05/432127 / KZ ZA 24-20
Vonnis in kort geding van 5 juni 2024
in de zaak van
[eiseres in conv/verweerster in reconv],
te [woonplaats] ,
eisende partij in conventie,
verwerende partij in reconventie,
hierna te noemen: [eiseres in conv/verweerster in reconv] ,
advocaat: mr. J.L.J. Leijendekker,
tegen
[gedaagde in conv/eiser in reconv],
te Laren, gemeente [woonplaats] ,
gedaagde partij in conventie,
eisende partij in reconventie,
hierna te noemen: [gedaagde in conv/eiser in reconv] ,
advocaat: mr. W.F.A. Zwart-Peters.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met de producties 1 t/m 6
- de producties van [gedaagde in conv/eiser in reconv]
- de producties van [gedaagde in conv/eiser in reconv]
- de producties 7 en 8 aan de zijde van [eiseres in conv/verweerster in reconv]
- de brief van 5 maart 2024 aan de zijde van [eiseres in conv/verweerster in reconv] met daarin de vermindering van eis en verzoek uitstel mondelinge behandeling
- de brief van 6 mei 2024 aan de zijde van [eiseres in conv/verweerster in reconv] met het verzoek om een nieuwe mondelinge behandeling te plannen
- de producties 14 t/m 17 aan de zijde van [gedaagde in conv/eiser in reconv] met de aankondiging van de eis in reconventie
- het bericht van [gedaagde in conv/eiser in reconv] van 21 mei 2024 met daarin de eis in reconventie
- de mondelinge behandeling van 22 mei 2024
- de pleitnota van [gedaagde in conv/eiser in reconv]
- de mondelinge behandeling van 22 mei 2024
- de pleitnota van [gedaagde in conv/eiser in reconv]
2.De feiten
2.1.
Partijen zijn met elkaar gehuwd geweest. Op 6 juli 2018 heeft [gedaagde in conv/eiser in reconv] een verzoek tot echtscheiding ingediend. Bij beschikking van 2 juli 2019 van deze rechtbank is de echtscheiding tussen partijen uitgesproken. Tussen partijen zijn in het kader van de afhandeling van de echtscheiding diverse procedures gevoerd. Het hoger beroep in de echtscheidingsbeschikking is geëindigd in een vaststellingsovereenkomst vastgelegd in een beschikking van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 3 november 2020. In de vaststellingsovereenkomst is ten aanzien van de voormalige echtelijke woning aan de [adres woning] (hierna: de woning), voor zover in deze zaak van belang, het volgende opgenomen:
“
4. De vrouw[Vzr: [eiseres in conv/verweerster in reconv] ]
zal haar volledige medewerking verlenen aan alle verkoopactiviteiten met betrekking tot de woning. Daartoe zal zij in ieder geval op 6 november 2020 de set sleutels inleveren bij de makelaar, de verkoopopdracht getekend hebben en meewerken aan het maken van foto’s. De man[Vzr: [gedaagde in conv/eiser in reconv] ]
heeft de regie in samenwerking met de makelaar over de verkoopactiviteiten, waaronder het bepalen van de vraag- en laatprijs en het voeren van verkooponderhandelingen.
4. De vrouw[Vzr: [eiseres in conv/verweerster in reconv] ]
zal haar volledige medewerking verlenen aan alle verkoopactiviteiten met betrekking tot de woning. Daartoe zal zij in ieder geval op 6 november 2020 de set sleutels inleveren bij de makelaar, de verkoopopdracht getekend hebben en meewerken aan het maken van foto’s. De man[Vzr: [gedaagde in conv/eiser in reconv] ]
heeft de regie in samenwerking met de makelaar over de verkoopactiviteiten, waaronder het bepalen van de vraag- en laatprijs en het voeren van verkooponderhandelingen.
Door de makelaar geadviseerde investeringen zijn voor rekening van de man.
De vrouw zal op eerste verzoek van de makelaar haar medewerking verlenen aan bezichtigingen.(…)
7. Bij gelegenheid van de levering van de woning zal de vrouw een bedrag van € 20.000,00 netto ineens ontvangen. Voor het overige komt de opbrengst aan de man toe.”
2.2.
[eiseres in conv/verweerster in reconv] is bij vonnis van 22 februari 2023 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant -samengevat- veroordeeld om haar volledige medewerking te verlenen aan de levering van (haar aandeel in) de woning aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] . In dit vonnis is door de rechtbank bepaald dat overdracht van de woning aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] valt onder nakoming van de vaststellingsovereenkomst van 3 november 2023.
2.3.
Per e-mail van 25 september 2023 heeft de raadsvrouwe van [gedaagde in conv/eiser in reconv] aan [eiseres in conv/verweerster in reconv] geschreven, voor zover in deze zaak van belang, dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] zijn notaris opdracht heeft gegeven om op de kortst mogelijke termijn de overdracht van de woning aan hem te verzorgen conform het vonnis van 22 februari 2023 tegen betaling van € 20.000,00 aan [eiseres in conv/verweerster in reconv] .
2.4.
Op maandag 18 december 2023 heeft de raadsman van [eiseres in conv/verweerster in reconv] aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] bericht dat als [eiseres in conv/verweerster in reconv] niet uiterlijk de tweede week van januari 2024 heeft vernomen dat zij definitief uit de hoofdelijkheid wordt ontslagen, [eiseres in conv/verweerster in reconv] een kort gedingprocedure zal starten. Op maandag 26 februari 2024 is namens [gedaagde in conv/eiser in reconv] gereageerd dat het hem niet lukt om de woning te herfinancieren en dat hij uiterlijk aan het einde van de week de verkoopdracht zal ondertekenen, met het verzoek aan [eiseres in conv/verweerster in reconv] om de al opgestarte kort gedingprocedure in te trekken.
2.5.
Op 28 februari 2024 heeft [gedaagde in conv/eiser in reconv] een opdracht tot dienstverlening ondertekend met [makelaar] (hierna: de makelaar) waarbij [gedaagde in conv/eiser in reconv] aan de makelaar de opdracht geeft tot het verlenen van diensten bij verkoop van de woning. In de opdracht is geen vraag- en laatprijs bepaald. Verder is opgenomen dat als [gedaagde in conv/eiser in reconv] de opdracht intrekt of opschort, hij de makelaar een bedrag van € 1.000,00 moet betalen.
2.6.
Op 29 februari 2024 heeft de raadsman van [eiseres in conv/verweerster in reconv] per e-mail aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] geschreven dat [eiseres in conv/verweerster in reconv] niet bereid is om de kort gedingprocedure in te trekken omdat [eiseres in conv/verweerster in reconv] geen garantie heeft dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] de verkoopopdracht niet intrekt.
2.7.
Op 5 maart 2024 heeft de raadsman van [eiseres in conv/verweerster in reconv] deze rechtbank verzocht om aanhouding van de mondelinge behandeling van 6 maart 2024 omdat, onder andere, het volgende overeen is gekomen:
“
2. Partij [gedaagde in conv/eiser in reconv] zal het ertoe leiden dat daadwerkelijk de verkoopopdracht aan de makelaar zal worden geeffectueerd, dat het OG[Vzr: de woning]
in kwestie met de vraagprijs op Funda wordt geplaatst en partij [gedaagde in conv/eiser in reconv] de verkoopopdracht aan de makelaar tot verkoop van het OG niet intrekt.”
2. Partij [gedaagde in conv/eiser in reconv] zal het ertoe leiden dat daadwerkelijk de verkoopopdracht aan de makelaar zal worden geeffectueerd, dat het OG[Vzr: de woning]
in kwestie met de vraagprijs op Funda wordt geplaatst en partij [gedaagde in conv/eiser in reconv] de verkoopopdracht aan de makelaar tot verkoop van het OG niet intrekt.”
2.8.
Op 2 mei 2024 is de woning op Funda geplaatst.
2.9.
Op 6 mei 2024 heeft de raadsman van [eiseres in conv/verweerster in reconv] deze rechtbank verzocht om voortzetting van de procedure omdat de woning niet op Funda is geplaatst en in de vrije verkoop is genomen.
3.Het geschil
in conventie
3.1.
[eiseres in conv/verweerster in reconv] vordert, na wijziging van eis - samengevat - dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
beveelt dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] alle benodigde medewerking verleent aan de verkoop van de woning en [gedaagde in conv/eiser in reconv] beveelt binnen één week na dit vonnis een NVM-makelaar opdracht te geven als verkopend makelaar op te treden, waarbij deze makelaar zowel de vraag- als laatprijs bepaalt en bepaalt dat na verkoop uit de verkoopprijs - na voldoening van de verkoopkosten en de schuld aan de hypotheeknemer - uit het resterend bedrag eerst [eiseres in conv/verweerster in reconv] wordt voldaan (een bedrag van € 20.000,00).
op straffe van een dwangsom.
met veroordeling van [gedaagde in conv/eiser in reconv] in de kosten van de procedure.
3.2.
[eiseres in conv/verweerster in reconv] legt aan de vordering het volgende ten grondslag. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft al eerder een keer een verkoopopdracht ingetrokken en [eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft geen garantie dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] deze verkoopopdracht niet ook intrekt. Uit de verkoopopdracht blijkt dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] de opdracht tegen betaling kan intrekken en er is geen vraag- en laatprijs bepaald. [gedaagde in conv/eiser in reconv] vertraagt het ontslag uit hoofdelijke aansprakelijkheid van [eiseres in conv/verweerster in reconv] . [gedaagde in conv/eiser in reconv] zou in eerste instantie de woning overnemen, maar heeft daartoe weinig actie ondernomen en pas in een heel laat stadium laten weten dat hij daartoe toch niet in staat was. Dat wist [gedaagde in conv/eiser in reconv] al eerder. Ook daarna ondernam [gedaagde in conv/eiser in reconv] weinig actie. [eiseres in conv/verweerster in reconv] is daarom nog steeds niet ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypotheek. Hierdoor kan [eiseres in conv/verweerster in reconv] niet voor een huurwoning of anderszins voor een woning in aanmerking komen.
3.3.
[gedaagde in conv/eiser in reconv] voert verweer. [gedaagde in conv/eiser in reconv] concludeert tot niet-ontvankelijkheid van [eiseres in conv/verweerster in reconv] , dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [eiseres in conv/verweerster in reconv] , met veroordeling van [eiseres in conv/verweerster in reconv] in de kosten van deze procedure.
3.4.
[gedaagde in conv/eiser in reconv] voert het volgende aan. [eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft geen belang bij de procedure. [gedaagde in conv/eiser in reconv] had al voorafgaande aan het starten van de kort gedingprocedure de verkoopopdracht getekend en de woning stond wel degelijk op Funda toen [eiseres in conv/verweerster in reconv] om voortzetting van de procedure vroeg. De woning is inmiddels ook (mondeling) verkocht. Het is juist [eiseres in conv/verweerster in reconv] die verkoop c.q. overdracht van de woning tegenwerkt. [eiseres in conv/verweerster in reconv] is al in meerdere procedures door meerdere instanties veroordeeld om mee te werken aan de verkoop c.q. overdracht aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] van de woning. [gedaagde in conv/eiser in reconv] had een offerte op basis waarvan hij in 2021 de woning kon overnemen. [eiseres in conv/verweerster in reconv] wilde niet meewerken aan overdracht. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft daarom de procedure moeten starten die heeft geleid tot het vonnis van 22 februari 2023 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Hierdoor was de offerte verlopen. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft daarna wel degelijk getracht om de woning nog zelf over te nemen, maar dat kon uiteindelijk niet meer. Toen bleek dat overname niet zou lukken, heeft [gedaagde in conv/eiser in reconv] de verkoopopdracht getekend. Omdat [eiseres in conv/verweerster in reconv] recht heeft op een vast bedrag van € 20.000,00 bij overdracht van de woning, heeft zij geen belang bij haar vordering dat de makelaar de vraag- en laatprijs dient te bepalen. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft op grond van de vaststellingsovereenkomst de regie over de verkoop.
3.5.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
in reconventie
3.6.
[gedaagde in conv/eiser in reconv] vordert -samengevat- in reconventie dat de voorzieningenrechter bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
I. [eiseres in conv/verweerster in reconv] veroordeelt om, na betekening van dit vonnis, haar volledige en onvoorwaardelijke medewerking te verlenen aan de ondertekening van de koopovereenkomst en de medewerking aan de notariële levering van de woning aan de kopers van de genoemde woning, op 1 november 2024, althans op een nader tussen koper en verkoper overeen te komen datum, op straffe van een dwangsom,
II. bepaalt dat, in het geval [eiseres in conv/verweerster in reconv] de verzochte medewerking niet (volledig) verleent, dit vonnis op de voet van artikel 3:300 BW in de plaats komt van de noodzakelijke toestemming en/of wilsverklaring en/of handtekeningen van [eiseres in conv/verweerster in reconv] voor zover noodzakelijk voor de notariële levering van de woning aan koper(s),
III. met veroordeling van [eiseres in conv/verweerster in reconv] in de kosten van de procedure.
3.7.
[gedaagde in conv/eiser in reconv] legt aan de vordering het volgende ten grondslag. [gedaagde in conv/eiser in reconv] verwacht dat [eiseres in conv/verweerster in reconv] opnieuw niet zal meewerken aan de levering van de woning. [eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft dat immers nooit gedaan. Het vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant biedt geen titel omdat de veroordeling alleen gaat over levering aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] en nu betreft het levering aan een derde. De vaststellingsovereenkomst bevat geen 3:300 BW bepaling en de echtscheidingsbeschikking van 2 juli 2019 is vernietigd omdat daar de beschikking met de vaststellingsovereenkomst voor in de plaats kwam. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft daarom nog geen titel voor de medewerking van [eiseres in conv/verweerster in reconv] .
3.8.
[eiseres in conv/verweerster in reconv] voert verweer. [eiseres in conv/verweerster in reconv] concludeert tot niet-ontvankelijkheid van [gedaagde in conv/eiser in reconv] , dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [gedaagde in conv/eiser in reconv] , met veroordeling van [gedaagde in conv/eiser in reconv] in de kosten van deze procedure.
3.9.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
in conventie
4.1.
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter heeft [eiseres in conv/verweerster in reconv] geen belang meer bij haar vorderingen en heeft zij onnodig de procedure voortgezet. Bij voorzetting van de procedure was de verkoopopdracht met de makelaar getekend en stond de woning op Funda. Hiermee voldeed [gedaagde in conv/eiser in reconv] aan wat er was gevorderd wat betreft de medewerking aan de verkoop van de woning. Voor zover [eiseres in conv/verweerster in reconv] stelt dat zij onvoldoende zekerheid heeft dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] niet alsnog de opdracht aan de makelaar intrekt, is een toekomstige omstandigheid niet een belang dat in rechte maakt dat haar vordering alsnog moet worden toegewezen. Het enkele feit dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] eerder de woning uit de verkoop heeft gehaald, is gezien de geschillen destijds tussen partijen en het verloop sindsdien waarbij [gedaagde in conv/eiser in reconv] nog heeft getracht de woning over te nemen, onvoldoende om [gedaagde in conv/eiser in reconv] te verplichten om op voorhand meer zekerheid te geven dan het in de verkoop zetten van de woning. Omdat [eiseres in conv/verweerster in reconv] geen recht heeft op een deel van de verkoopprijs, maar op een vast bedrag, heeft zij geen belang bij de vordering dat de makelaar een vraag- en laatprijs bepaalt. Een verkoopopdracht wordt ook niet onvoorwaardelijk als deze een vraag- en laatprijs bevat en in de rechtsverhouding met [eiseres in conv/verweerster in reconv] is [gedaagde in conv/eiser in reconv] niet gehouden om akkoord te gaan met een bepaalde laatprijs.
4.2.
De stelling van [eiseres in conv/verweerster in reconv] dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] de verkoop van de woning frustreert, leidt niet tot een ander oordeel. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft gemotiveerd betwist dat hij niet meewerkt en partijen hebben elkaar over en weer in diverse procedures betrokken waarbij verkoop van de woning (ook) voorlag. In deze procedures is [eiseres in conv/verweerster in reconv] herhaaldelijk veroordeeld om mee te werken aan verkoop en levering van de woning. Er kan daarom niet vastgesteld worden dat de vertraging in het ontslag van de hoofdelijke aansprakelijkheid van [eiseres in conv/verweerster in reconv] te wijten is aan [gedaagde in conv/eiser in reconv] .
4.3.
[gedaagde in conv/eiser in reconv] betwist niet dat hij bij verkoop van de woning € 20.000,00 aan [eiseres in conv/verweerster in reconv] dient te vergoeden. Deze vordering is echter pas opeisbaar als de woning is verkocht en geleverd. [eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft niet, althans onvoldoende, aangevoerd waarom zij op voorhand veroordeling van [gedaagde in conv/eiser in reconv] vordert. Ook bij dit deel van de vordering heeft [eiseres in conv/verweerster in reconv] daarom geen belang.
4.4.
[eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft ter zitting nog aangevoerd dat het bedrag van € 20.000,00 eerder opeisbaar is omdat [gedaagde in conv/eiser in reconv] de vaststellingsovereenkomst niet is nagekomen. Voor zover dit ziet op het feit dat [gedaagde in conv/eiser in reconv] de woning in eerste instantie zelf wilde overnemen, geldt dat deze discussie al uitgebreid gevoerd is in de procedure bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant waarbij [eiseres in conv/verweerster in reconv] in het ongelijk is gesteld. [eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft verder niet onderbouwd waarom [gedaagde in conv/eiser in reconv] niet heeft voldaan aan de vaststellingsovereenkomst en waarom dat ertoe zou leiden dat zij eerder dan bij levering van de woning recht heeft op betaling van € 20.000,00.
4.5.
De vordering van [gedaagde in conv/eiser in reconv] om [eiseres in conv/verweerster in reconv] te veroordelen in de reële proceskosten van € 5.658,56 wordt afgewezen omdat de kosten door [gedaagde in conv/eiser in reconv] niet zijn onderbouwd. Wel wordt [eiseres in conv/verweerster in reconv] , in afwijking van het gebruik bij een procedure tussen ex-echtgenoten, veroordeeld in de proceskosten en wordt een hoger tarief begroot voor het salaris van de advocaat omdat [eiseres in conv/verweerster in reconv] [gedaagde in conv/eiser in reconv] onnodig bij de voortzetting in deze procedure heeft betrokken.
4.6.
De proceskosten van [gedaagde in conv/eiser in reconv] worden begroot op:
- griffierecht
€
1.325,00
- salaris advocaat
€
1.661,00
- nakosten
€
139,00
(plus de verhoging zoals vermeld in de beslissing)
Totaal
€
3.125,00
4.7.
De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.
in reconventie
4.8.
Volgens [eiseres in conv/verweerster in reconv] heeft [gedaagde in conv/eiser in reconv] al een titel voor medewerking verkoop van [eiseres in conv/verweerster in reconv] . Het vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant voorziet echter niet in medewerking van [eiseres in conv/verweerster in reconv] aan verkoop van de woning aan een derde. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft daarom voldoende belang bij zijn vordering. Omdat de woning op dit moment in de verkoop staat en [gedaagde in conv/eiser in reconv] al in een vergevorderd overleg is met potentiële kopers, is het belang van [gedaagde in conv/eiser in reconv] ook voldoende spoedeisend. De vorderingen onder I en II worden daarom toegewezen.
4.9.
De vordering om de veroordeling tot medewerking van [eiseres in conv/verweerster in reconv] op straffe van een dwangsom uit te spreken wordt afgewezen. [gedaagde in conv/eiser in reconv] heeft met de veroordeling van de vordering onder II al een dwangmiddel waarmee levering van de woning kan worden bewerkstelligd als [eiseres in conv/verweerster in reconv] niet meewerkt.
4.10.
In reconventie ziet de voorzieningenrechter geen redenen om af te wijken van het uitgangspunt dat de proceskosten gezien de voormalige relatie tussen partijen worden gecompenseerd, in die zin dat elke partij de eigen kosten draagt.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
5.1.
wijst de vorderingen van [eiseres in conv/verweerster in reconv] af,
5.2.
veroordeelt [eiseres in conv/verweerster in reconv] in de proceskosten van € 3.125,00, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen met € 92,00 plus de kosten van betekening als [eiseres in conv/verweerster in reconv] niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend,
5.3.
veroordeelt [eiseres in conv/verweerster in reconv] tot betaling van de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over de proceskosten als deze niet binnen veertien dagen na aanschrijving zijn betaald,
5.4.
verklaart dit vonnis wat betreft de onder 5.2 en 5.3 genoemde beslissingen uitvoerbaar bij voorraad,
in reconventie
5.5.
veroordeelt [eiseres in conv/verweerster in reconv] om, na betekening van dit vonnis, haar volledige en onvoorwaardelijke medewerking te verlenen aan de ondertekening van de koopovereenkomst en de medewerking aan de notariële levering van de woning aan de [adres woning] , aan de kopers van genoemde woning, op 1 november 2024, althans op een nader tussen koper en verkoper overeen te komen datum,
5.6.
bepaalt dat, in geval [eiseres in conv/verweerster in reconv] de verzochte medewerking niet (volledig) verleent, dit vonnis op de voet van artikel 3:300 BW in de plaats komt van de noodzakelijke toestemming en/of wilsverklaring en/of handtekeningen van [eiseres in conv/verweerster in reconv] voor zover noodzakelijk voor de notariële levering van de woning aan koper(s),
5.7.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.8.
compenseert de proceskosten, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt,
5.9.
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.F.A. Bierbooms en in verband met afwezigheid in het openbaar uitgesproken en ondertekend door mr. K.H.A. Heenk op 5 juni 2024.
LS/KH