ECLI:NL:RBGEL:2023:6299

Rechtbank Gelderland

Datum uitspraak
1 november 2023
Publicatiedatum
17 november 2023
Zaaknummer
C/05/417244 / HA ZA 23-142
Instantie
Rechtbank Gelderland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht; Goederenrecht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Burengeschil over erfgrens en verwijdering van overbouw

In deze zaak, die zich afspeelt in de Rechtbank Gelderland, betreft het een burengeschil over de erfgrens tussen twee percelen. De eiser in conventie, die sinds 15 oktober 2021 eigenaar is van een woning, vordert dat de rechtbank de kadastrale grens, vastgesteld door het Kadaster op 17 juni 2022, als de erfgrens erkent. Hij stelt dat een berging van de gedaagde, die op zijn perceel staat, verwijderd moet worden. De gedaagde, eigenaar van een aangrenzend perceel sinds 16 oktober 2019, betwist de vordering en stelt dat de berging deels op zijn perceel staat. De rechtbank heeft op 1 november 2023 vonnis gewezen, waarbij de procedure verder wordt voortgezet met een mondelinge behandeling. De rechtbank heeft vastgesteld dat er een aantal belangrijke punten zijn die tijdens deze behandeling aan de orde moeten komen, waaronder de vraag of de gedaagde te goeder trouw is geweest bij de aankoop van zijn perceel en de noodzaak van een nadere instructie met betrekking tot de grensreconstructies. De partijen zijn uitgenodigd om te verschijnen en hun standpunten verder toe te lichten, met de mogelijkheid om tot een minnelijke regeling te komen.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaaknummer / rolnummer: C/05/417244 / HA ZA 23-142
Vonnis van 1 november 2023
in de zaak van
[eis.conv./verw.reconv.],
wonende te [plaats] ,
eiser in conventie,
verweerder in reconventie,
advocaat mr. S. Kievit te Breda,
tegen
[ged.conv./eis.reconv.],
wonende te [plaats] ,
gedaagde in conventie,
eiser in reconventie,
advocaat mr. K. Megens-van Mierlo te Oss.
Partijen zullen hierna [eis.conv./verw.reconv.] en [ged.conv./eis.reconv.] genoemd worden.

1.De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
  • het tussenvonnis van 14 juni 2023
  • de conclusie van antwoord in reconventie
  • de door [ged.conv./eis.reconv.] bij bericht van 5 juli 2023 overgelegde productie 5
  • het proces-verbaal van descente van 19 juli 2023.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.
[ged.conv./eis.reconv.] is op 16 oktober 2019 eigenaar geworden van een perceel grond met twee houten tuinbergingen, gelegen achter en naast de woning [adres+plaats] , kadastraal bekend gemeente [kad.gegevens 1] .
Hij heeft deze percelen gekocht van de heer [betrokkene 1] (hierna: [betrokkene 1] ).
2.2.
[eis.conv./verw.reconv.] is volgens eigendomsinformatie van het Kadaster sinds 15 oktober 2021 eigenaar van de woning, gelegen aan de [adres+plaats] , kadastraal bekend gemeente Hedel, sectie H nummers [2 x perceelnr.] , totaal 4 are en 26 centiare.
[eis.conv./verw.reconv.] heeft deze woning gekocht van [betrokkene 1] .
2.3.
Tegen de achtermuur van de woning van [eis.conv./verw.reconv.] bevindt zich een berging/schuur (hierna: de berging). De achterdeur van [eis.conv./verw.reconv.] bevindt zich in de berging.
2.4.
Op verzoek van [eis.conv./verw.reconv.] heeft het Kadaster op 17 juni 2022 in bijzijn van partijen een grensreconstructie uitgevoerd.
2.5.
[eis.conv./verw.reconv.] heeft bij brief van 11 augustus 2022 [ged.conv./eis.reconv.] medegedeeld dat de berging op zijn, [eis.conv./verw.reconv.] ’, perceel staat en [ged.conv./eis.reconv.] gesommeerd om de berging te verwijderen dan wel te verplaatsen. [ged.conv./eis.reconv.] heeft niet aan deze sommatie voldaan.
2.6.
Ook na herhaalde sommatie is [ged.conv./eis.reconv.] niet overgegaan tot verwijdering of verplaatsing van de berging.
3. De vordering in conventie
3.1.
[eis.conv./verw.reconv.] vordert -zakelijk weergegeven- dat de rechtbank bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
a. voor recht zal verklaren dat de kadastrale grens, zoals door het Kadaster op 17 juni 2022 vastgesteld, de erfgrens vormt en dat derhalve sprake is van overbouw,
b. [ged.conv./eis.reconv.] zal veroordelen om over te gaan tot verwijdering van al hetgeen is overgebouwd, op straffe van verbeurte van een dwangsom,
c. [ged.conv./eis.reconv.] zal veroordelen om medewerking te verlenen aan de plaatsing van een nieuwe, volledig afgesloten erfscheiding in lijn met de kadastrale erfgrens, waarbij partijen in gelijke delen zullen bijdragen in de kosten, op straffe van verbeurte van een dwangsom,
een en ander met veroordeling van [ged.conv./eis.reconv.] in de kosten van deze procedure alsmede in de nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente.
3.2.
[eis.conv./verw.reconv.] baseert zijn vordering tegen de achtergrond van de vaststaande feiten op de navolgende stellingen.
Uit het relaas van bevindingen van de grensreconstructie van 17 juni 22 kan worden afgeleid dat de berging geheel staat op perceel [perceel 3] , dat aan hem in eigendom toebehoort. Deze berging is tussen 2019 en 2021 door [ged.conv./eis.reconv.] gebouwd.
[ged.conv./eis.reconv.] maakt inbreuk op zijn eigendomsrecht.
[ged.conv./eis.reconv.] heeft de achterdeur van hem vastgeschroefd, zodat [eis.conv./verw.reconv.] de achterdeur niet meer kan gebruiken.
Als eigenaar van zijn perceel is hij bevoegd om het perceel af te sluiten. [ged.conv./eis.reconv.] is op grond van artikel 5:49 BW gehouden zijn medewerking te verlenen aan het plaatsen van een erfafscheiding op de juridische erfgrens.

4.Het verweer in conventie

4.1.
[ged.conv./eis.reconv.] concludeert tot niet-ontvankelijkheid van [eis.conv./verw.reconv.] , dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [eis.conv./verw.reconv.] met zijn uitvoerbaar bij voorraad te verklaren veroordeling in de kosten van deze procedure, te vermeerderen met de wettelijke rente.
4.2.
[ged.conv./eis.reconv.] stelt dat hij op 13 augustus 2018, voorafgaande aan koop van de percelen, door de makelaar een kadastrale meting heeft laten uitvoeren. Het resultaat daarvan is vastgelegd in productie 7 van [eis.conv./verw.reconv.] . Hierop is gearceerd welke percelen [ged.conv./eis.reconv.] uiteindelijk heeft gekocht. Na de eigendomsoverdracht mocht [ged.conv./eis.reconv.] er te goeder trouw vanuit gaan dat de gehele strook, bestaande uit de perceelnummers [2 x perceelnr.] tot zijn eigendom behoorde. Hij heeft op 2 december 2022 een grensreconstructie laten uitvoeren, waarbij de uitkomst gelijk is aan de uitkomst van de grensreconstructie van 13 augustus 2018. Hieruit blijkt dat de berging deels op zijn perceel en deels op het perceel van [eis.conv./verw.reconv.] staat. De resultaten van de grensreconstructie van 17 juni 2022 zijn niet juist. Om die reden kan de erfgrens niet worden bepaald overeenkomstig die grensreconstructie. Onzeker is wat de precieze erfgrens is tussen de percelen van partijen.
Hij betwist dat hij de achterdeur van [eis.conv./verw.reconv.] heeft vastgeschroefd.
De berging heeft een oppervlakte van circa 5 m². Het verwijderen van de berging en het realiseren van een nieuwe berging inclusief het verleggen van de leidingen voor de nutsvoorzieningen van de huidige berging kost € 38.379,44. In de grond onder de berging zijn leidingen voor nutsvoorzieningen gelegen en hij heeft van de Nuon begrepen dat er niets aan deze voorzieningen onder de grond mag worden gewijzigd. [eis.conv./verw.reconv.] kan niets met deze kleine strook grond en hij kan de grond niet voor andere doeleinden gebruiken.
Het verwijderen van de berging en het bouwen van een nieuwe berging zou voor [ged.conv./eis.reconv.] aanzienlijke meer schade opleveren dan dat dit daadwerkelijk baten voor [eis.conv./verw.reconv.] oplevert.
[eis.conv./verw.reconv.] maakt met zijn vordering tot verwijdering van de berging misbruik van zijn bevoegdheid.
4.3.
Op de overige verweren van [ged.conv./eis.reconv.] zal hierna, voor zover nodig, hierna nader worden ingegaan.

5.De vordering in reconventie

5.1.
[ged.conv./eis.reconv.] vordert -zakelijk weergegeven- dat de rechtbank bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
a. de grens zal bepalen tussen de percelen van partijen,
b. indien daaruit volgt dat de berging van [ged.conv./eis.reconv.] (deels) op een perceel van [eis.conv./verw.reconv.] staat, [eis.conv./verw.reconv.] zal bevelen om ten behoeve de berging van [ged.conv./eis.reconv.] een recht van erfdienstbaarheid tot het handhaven van de bestaande toestand te vestigen op zijn perceel, althans [eis.conv./verw.reconv.] zal bevelen om het gedeelte van zijn perceel waar de berging deels op staat aan [ged.conv./eis.reconv.] over te dragen,
c. [eis.conv./verw.reconv.] zal bevelen de bouwmaterialen (waaronder de pallets), de auto en de aanhanger van het perceel van [ged.conv./eis.reconv.] te verwijderen, op straffe van verbeurte van een dwangsom,
een en ander met veroordeling van [eis.conv./verw.reconv.] in de kosten van deze procedure, te vermeerderen met de wettelijke rente.
5.2.
Het verweer van [ged.conv./eis.reconv.] in conventie vormt tevens de grondslag van de reconventionele vordering.
Daarnaast voert [ged.conv./eis.reconv.] het volgende aan.
Hij gebruikt zijn perceel [perceel ged.conv./eis.reconv.] als oprit. Vanaf de bungalow (perceel [perceel eis.conv./verw.reconv.] ) van [eis.conv./verw.reconv.] is er een carport die voor een deel boven perceel [perceel ged.conv./eis.reconv.] hangt. Hij is bevoegd verwijdering van de carport (overbouw) te vorderen voor zover deze boven zijn perceel hangt.
Op zijn perceel [perceel ged.conv./eis.reconv.] staan geruime tijd bouwmaterialen (waaronder allerlei pallets), een auto met het kenteken [kenteken 1] en een aanhanger met het kenteken [kenteken 2] geparkeerd. [eis.conv./verw.reconv.] is nog niet overgegaan tot verplaatsing of verwijdering daarvan. Hiermee maakt [eis.conv./verw.reconv.] inbreuk op zijn eigendomsrecht.

6.Het verweer in reconventie

6.1.
[eis.conv./verw.reconv.] concludeert tot niet-ontvankelijkheid van [ged.conv./eis.reconv.] , dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [ged.conv./eis.reconv.] met zijn uitvoerbaar bij voorraad te verklaren veroordeling in de kosten van deze procedure.
6.2.
Op het verweer van [eis.conv./verw.reconv.] zal hierna, voor zover nodig, hierna nader worden ingegaan.

7.De beoordeling in conventie en in reconventie

7.1.
Gelet op de samenhang tussen de vorderingen in conventie en de vorderingen in reconventie zullen de geschillen tezamen worden behandeld.
de descente
7.2.
Tijdens de descente zijn partijen voor de duur van deze procedures overeengekomen dat [ged.conv./eis.reconv.] een kopie van de sleutel van de berging aan [eis.conv./verw.reconv.] zal overhandigen en dat [eis.conv./verw.reconv.] zijn schutting voorlopig niet zal dichtbouwen, zodat beide partijen de berging kunnen bereiken.
Voorts is met partijen afgesproken dat zij zullen onderzoeken of zij tot een minnelijke regeling kunnen komen, ook gelet op de bestuursrechtelijke procedure waarbij [ged.conv./eis.reconv.] betrokken is. Bij dit laatste is van belang of de gemeente alsnog akkoord gaat met de aanwezige aanbouw. De zaak is daartoe aangehouden.
7.3.
[eis.conv./verw.reconv.] heeft bij e-mail van 22 september 2023 aan de rechtbank laten weten dat de gemeente niet zal meewerken aan een gedoogconstructie en partijen niet tot een minnelijke regeling zijn gekomen. [ged.conv./eis.reconv.] heeft zich bij die conclusie aangesloten.
wie is eigenaar van perceel [perceel 3] ?
7.4.
Het meest verstrekkende verweer van [ged.conv./eis.reconv.] is dat hij te goeder trouw mocht menen dat hij ook eigenaar is van perceel [perceel 3] .
7.5.
De vraag of iemand bij de levering van een onroerende zaak te goeder trouw is, is slechts van belang in het kader van een beroep op verjaring. Dat speelt in deze zaak niet.
7.6.
Beslissend in deze is enkel of aan [ged.conv./eis.reconv.] ook perceel [perceel 3] in eigendom is overgedragen. Uit de door [ged.conv./eis.reconv.] als productie 5 overgelegde fotokopie van de notariële akte van levering van 16 oktober 2019 blijkt dat echter niet. In deze akte worden aan [ged.conv./eis.reconv.] geleverd de percelen [3 x perceelnr.] .
Aan deze akte is geen kopie gehecht waaruit de loop van de perceelsgrenzen in kwestie zou kunnen worden afgeleid.
7.7.
Op grond van het vorenstaande kan niet worden geoordeeld dat [ged.conv./eis.reconv.] eigenaar is van perceel [perceel 3] . Dit betekent dat in het verlengde daarvan niet kan worden geoordeeld (en [ged.conv./eis.reconv.] stelt dit overigens ook niet) dat de berging op het perceel van [ged.conv./eis.reconv.] staat.
de berging
7.8.
Uit de stellingen van partijen, voor zover deze niet over en weer zijn betwist, volgt dat de berging al aanwezig was toen [eis.conv./verw.reconv.] eigenaar werd van de percelen met de nummers [2 x perceelnr.] .
Anders dan [ged.conv./eis.reconv.] kennelijk heeft bedoeld te stellen betekent dit niet dat [eis.conv./verw.reconv.] niet jegens [ged.conv./eis.reconv.] , niet zijnde de verkoper van de aan [eis.conv./verw.reconv.] geleverde percelen, zou mogen opkomen tegen de aanwezigheid van de berging voor zover deze zich op het perceel van [eis.conv./verw.reconv.] bevindt.
7.9.
[ged.conv./eis.reconv.] betwist dat hij de berging tussen 2019 en 2021 heeft gebouwd. [betrokkene 1] heeft dit laten doen. [ged.conv./eis.reconv.] stelt dat de berging in ieder geval niet door hem of in zijn opdracht is gebouwd. [ged.conv./eis.reconv.] heeft daaraan echter niet de conclusie verbonden dat hij om die reden niet kan worden verplicht een einde te maken aan de overbouw, zodat de rechtbank aan deze betwisting en stelling van [ged.conv./eis.reconv.] verder voorbij zal gaan.
hoe loopt de erfgrens?
7.10.
Productie 7 van [eis.conv./verw.reconv.] , waarnaar [ged.conv./eis.reconv.] verwijst, is een kopie van een uittreksel van het Kadaster d.d. 13 augustus 2018.
Uit dit stuk blijkt niet dat dit het resultaat is van een grensreconstructie.
7.11.
Dit betekent dat [ged.conv./eis.reconv.] aan deze productie vooralsnog geen steun kan ontlenen voor zijn stelling dat de grensreconstructie van 17 juni 2022 niet juist is. Bij gelegenheid van de hierna te bevelen mondelinge behandeling zal dit uittreksel nog aan de orde komen.
7.12.
Voorts verwijst [ged.conv./eis.reconv.] naar het relaas van bevindingen van de grensreconstructie van 2 december 2022. De rechtbank kan op dit moment nog geen oordeel geven over de vraag of dit laatste stuk (relevant) afbreuk doet aan de inhoud van het relaas van bevindingen van de grensreconstructie van 17 juni 2022.
de nadere instructie van beide procedures
7.13.
De rechtbank acht een mondelinge behandeling noodzakelijk voor het verkrijgen van nadere inlichtingen.
7.14.
Bij de mondelinge behandeling zullen in ieder geval de volgende punten aan de orde komen.
a. De rechtbank wenst van [ged.conv./eis.reconv.] te vernemen of hij tijdens de grensreconstructie van 17 juni 2022 de betreffende ambtenaar van het Kadaster heeft gewezen op het uittreksel van het Kadaster d.d. 13 augustus 2018. [ged.conv./eis.reconv.] wordt in dit verband verzocht om te reageren op de inhoud van de door [eis.conv./verw.reconv.] als productie 8 overgelegde e-mail van zijn advocaat aan de advocaat van [ged.conv./eis.reconv.] van 14 oktober 2022 waarin dit uittreksel aan de orde komt.
b. De rechtbank heeft aan de hand van zwart-wit fotokopieën geconstateerd dat de grenslijn tussen de percelen [2 x perceelnr.] in het relaas van bevindingen van de grensreconstructie van 17 juni 2022 recht loopt en in het relaas van bevindingen van de grensreconstructie van 2 december 2022 licht afbuigt op het punt waar de berging is gesitueerd. Om deze afwijkingen op waarde te kunnen schatten is het noodzakelijk dat de rechtbank kennis kan nemen van het origineel (in kleur) van het relaas van bevindingen van de grensreconstructies van 17 juni 2022 en van 2 december 2022. Uit ambtshalve bij het Kadaster ingewonnen informatie is immers gebleken dat de grens op het origineel door middel van een rode lijn is aangegeven, hetgeen de leesbaarheid ten goede komt.
Zo nodig zal ter zitting telefonisch aan het Kadaster worden gevraagd om een toelichting te geven op de verschillen die uit beide grensreconstructies naar voren zijn gekomen. De griffie van de rechtbank zal daarover met het Kadaster contact opnemen.
c. [eis.conv./verw.reconv.] stelt in zijn conclusie van antwoord in reconventie dat tijdens de kadastrale meting in december 2022 de betreffende medewerker van het Kadaster heeft aangegeven dat er geen aanleiding is om af te wijken van het relaas van bevindingen zoals gebleken uit de meting in juni 2022.
[ged.conv./eis.reconv.] wordt uitgenodigd om op die stelling van [eis.conv./verw.reconv.] te reageren.
d. [eis.conv./verw.reconv.] stelt in zijn conclusie van antwoord in reconventie dat er bij deze rechtbank een bestuursrechtelijke procedure loopt die betrekking heeft op het feit dat [ged.conv./eis.reconv.] een woning heeft gebouwd zonder vergunning. [eis.conv./verw.reconv.] voegt daaraan toe dat uit het besluit van de gemeente blijkt dat [ged.conv./eis.reconv.] moet overgaan tot het afbreken van de bebouwing en de bijbehorende fundering. De rechtbank wenst van [ged.conv./eis.reconv.] te vernemen of die juist is en, zo ja, wat de stand van zaken is van de bestuursrechtelijke procedure. Het verdient daarbij aanbeveling als [ged.conv./eis.reconv.] het procesdossier met betrekking tot de bestuursrechtelijke procedure meeneemt.
e. Op basis van de kadastrale stukken lijkt vooralsnog geconcludeerd te moeten worden dat het wat betreft [ged.conv./eis.reconv.] gaat om een zeer gering deel van de eigen grond, ook in verhouding tot het deel dat bij het perceel van [eis.conv./verw.reconv.] hoort. Welk belang heeft [ged.conv./eis.reconv.] bij dat stuk grond? Waarom kan die kleine strook niet tegen betaling worden overgedragen aan [eis.conv./verw.reconv.] , die uiteraard wel belang heeft bij zijn deel, ook omdat zijn slaapkamer aansluit bij deze berging en hij op deze wijze via de slaapkamerdeur achter op zijn perceel kan komen.
Aan de voorzijde loopt een pad (over perceelnummer [perceelnr.] ) dat bij de straatzijde ter hoogte van de carport van [eis.conv./verw.reconv.] schuin afloopt. Ligt het niet voor de hand de grens hier recht te trekken, uiteraard ook tegen betaling van de waarde van de grond. Het stuk lijkt voor [ged.conv./eis.reconv.] niet nodig om met auto’s zijn perceel op een gemakkelijke wijze te bereiken, terwijl de schuine hoek aan de zijde van [eis.conv./verw.reconv.] nogal ‘in de weg ligt’.
f. De rechtbank wenst van [ged.conv./eis.reconv.] te vernemen of [eis.conv./verw.reconv.] de auto, de aanhangwagen en de bouwmaterialen blijvend heeft weggehaald.
g. [ged.conv./eis.reconv.] stelt zich in zijn conclusie van eis in reconventie op het standpunt dat hij de bevoegdheid heeft om verwijdering van een gedeelte van de carport (overbouw) te vorderen. [ged.conv./eis.reconv.] heeft evenwel geen daartoe strekkende vordering ingesteld. Dit probleem kan worden opgelost in het voorstel onder e.
h. Tot slot zal de rechtbank onderzoeken of partijen tot een minnelijke regeling kunnen komen.
7.15.
Het vorenstaande leidt tot na te melden beslissing.

8.De beslissing

De rechtbank
in conventie en in reconventie
8.1.
beveelt een mondelinge behandeling en verschijning van partijen, bijgestaan door hun advocaten, voor het geven van inlichtingen en het beproeven van een minnelijke regeling (een en ander als hiervoor in r.o. 7.14 is weergegeven), door mr. D. Vergunst, in het paleis van justitie te Arnhem, Walburgstraat 2-4, op een door de rechtbank vast te stellen datum en tijd,
8.2.
bepaalt dat partijen dan in persoon aanwezig moeten zijn met medeneming van de originele stukken in kleur als hiervoor in r.o. 7.14 onder b is omschreven,
8.3.
bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
woensdag 15 november 2023voor het opgeven van de verhinderdagen van de partijen en hun advocaten in de maanden
december 2023tot en met
maart 2024, waarna dag en uur van de mondelinge behandeling zullen worden bepaald,
8.4.
bepaalt dat bij gebreke van de gevraagde opgave(n) de rechtbank het tijdstip van de mondelinge behandeling zelfstandig zal bepalen,
8.5.
bepaalt dat na de vaststelling van het tijdstip van de mondelinge behandeling dit in beginsel niet zal worden gewijzigd,
8.6.
wijst partijen er op, dat voor de mondelinge behandeling
90 minutenzal worden uitgetrokken,
8.7.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. D. Vergunst en in het openbaar uitgesproken op
1 november 2023.