Uitspraak
RECHTBANK GELDERLAND
Team strafrecht
Zittingsplaats Arnhem
Tegenspraak
Parketnummer : 05.178370.22 (ontneming)
Datum uitspraak : 20 april 2023
uitspraak van de meervoudige kamer
in de zaak van
de officier van justitie
tegen
[veroordeelde],
geboren op [geboortedatum] in [geboorteplaats/-land] ,
wonende aan de [adres] ,
op dit moment gedetineerd in de P.I. [P.I.] .
Raadsman: mr. F.L.L. Vermeeren, advocaat in Nieuwkuijk.
1.De inhoud van de vordering
De officier van justitie vordert dat de rechtbank het bedrag vaststelt waarop het wederrechtelijk verkregen voordeel als bedoeld in artikel 36e, vijfde lid, van het Wetboek van Strafrecht wordt geschat en de veroordeelde de verplichting oplegt tot betaling aan de Staat van het geschatte voordeel, welk voordeel door de officier van justitie is geschat op € 657.803,59.
2.De procedure
De zaak is op een openbare terechtzitting onderzocht. Daarbij zijn veroordeelde en zijn raadsman verschenen.
3.De beoordeling van de vordering
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de ontnemingsvordering dient te worden toegewezen.
Het standpunt van de verdediging
De verdediging heeft zich primair op het standpunt gesteld dat het uitgesloten is dat veroordeelde het uitzonderlijk hoge voordeel zoals gevorderd door de officier van justitie heeft genoten. De raadsman heeft hiertoe aangevoerd dat veroordeelde een ondergeschikte rol heeft gehad in het drugslab. Concrete aanwijzingen dat door veroordeelde daadwerkelijk grote verdiensten zijn gemaakt ontbreken. Bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel is bovendien uitgegaan van vier personen die betrokken waren bij het drugslab. Het dossier doet echter vermoeden dat er veel meer, niet aangehouden betrokkenen zijn. De raadsman heeft gewezen op het reparatoire karakter van de ontnemingsmaatregel. Voorts heeft de raadsman een draagkrachtverweer ex artikel 36e lid 5 van het Wetboek van Strafrecht gevoerd en bijlagen overgelegd ter onderbouwing van dit verweer.
Beoordeling door de rechtbank
Op basis van het ter terechtzitting gehouden onderzoek in samenhang met de inhoud van het procesdossier, het vonnis van heden in de onderliggende strafzaak en de daaraan ontleende bewijsmiddelen, stelt de rechtbank vast dat veroordeelde zich - onder meer - schuldig heeft gemaakt aan het tezamen en in vereniging opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2, onder B en C van de Opiumwet gegeven verbod, terwijl het feit betrekking heeft op een grote hoeveelheid amfetamine.
In het vonnis worden [medeverdachte 1] (hierna: [medeverdachte 1] ), [medeverdachte 2] (hierna: [medeverdachte 2] ) en [medeverdachte 3] (hierna: [medeverdachte 3] ) als medeverdachten van veroordeelde genoemd.
De rechtbank is van oordeel dat aannemelijk is dat veroordeelde wederrechtelijk voordeel heeft genoten en baseert zich op de volgende bewijsmiddelen. [1]
Op 15 juli 2022 is in de loods aan de [adres] een drugslab aangetroffen. Op het moment van de ontdekking van het drugslab was een productieproces gaande. In de RVS reactieketel, die op dat moment werd afgetapt, werd na onderzoek 640 liter amfetamine-base (olie) aangetroffen. In de loods is verder een groot aantal 1000-liter-containers (IBC’s) aangetroffen met amfetamine en BMK gerelateerd afval en amfetamine en BMK gerelateerde hulpstoffen. Gezien de hoeveelheid gebruikte hulp- en grondstoffen, de hoeveelheid productie gerelateerd afval, komt de Landelijke Faciliteit Ontmantelen tot de conclusie dat met behulp van de aanwezige productiemiddelen meerdere batches moeten zijn vervaardigd. [2]
[medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij sinds 31 mei 2022 werkzaam is het lab. Hij heeft om de week gewerkt, de ene week wel en de andere week niet, gedurende een periode van vier dagen. Hij heeft € 250,00 per dag verdiend. Per keer heeft hij dus € 1.000,00 verdiend. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij in de periode tussen 31 mei 2022 en 15 juli 2022 in totaal € 3.000,00 heeft verdiend. [3]
Uit onderzoek van de telecom historische verkeersgegevens blijkt dat de door veroordeelde en medeverdachten gebruikte telefoon(nummer)s op onderstaande data gebruik hebben gemaakt van cell-id’s die dekking bieden in de omgeving van de plaats delict: [4]
1 juni 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [veroordeelde] en [medeverdachte 2]
2 juni 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [veroordeelde]
14 juni 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [veroordeelde] en [medeverdachte 2]
15 juni 2022
[medeverdachte 1] , [veroordeelde] en [medeverdachte 2]
5 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [veroordeelde] en [medeverdachte 2]
12 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [veroordeelde]
13 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [veroordeelde]
14 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [veroordeelde] en [medeverdachte 2]
Uit het onderzoek naar de historische verkeersgegevens volgt dat veroordeelde en overige betrokkenen herhaaldelijk op dezelfde dag (met ten minste drie personen) in het lab waren.
Ten aanzien van de betrouwbaarheid van de verklaringen van [medeverdachte 1] oordeelt de rechtbank, gelet op het feit dat [medeverdachte 1] met zijn verklaringen niet alleen overige betrokkenen, maar ook zichzelf heeft belast en gelet op het feit dat zijn verklaringen steun vinden in overige bewijsmiddelen, dat deze verklaringen betrouwbaar zijn.
De rechtbank gaat er op grond van deze bewijsmiddelen van uit dat in de periode van 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 – naast de productiecyclus die de 640 liter amfetamineolie heeft opgeleverd die is aangetroffen bij de ontdekking van het drugslab – in drie eerdere cycli in totaal drie batches amfetamine zijn vervaardigd. Gelet op de hoeveelheid van 640 liter amfetamineolie die was aangetroffen bij de ontdekking van het drugslab, wat de opbrengst was van de vierde productiecyclus, gaat de rechtbank uit van een hoeveelheid van (ten minste) 600 liter amfetamineolie per batch/productieweek.
Het gezamenlijk door veroordeelde en zijn medeverdachten wederrechtelijk verkregen voordeel uit de drugsproductie kan worden gesteld op de aldus geproduceerde 1.800 liter amfetamineolie, althans op het geldbedrag dat overeenstemt met de (groothandels)waarde daarvan, na aftrek van de daarvoor gemaakte kosten.
Er is onderzoek ingesteld naar het wederrechtelijk verkregen voordeel van betrokkenen. Hiervan is een rapport opgemaakt. In het rapport wordt uitgegaan van het volgende.
Opbrengsten
In totaal is 1.800 liter amfetamine-base (olie) vervaardigd. In de eerste helft van 2022 bedroeg de aflab-/groothandelprijs voor amfetamineolie € 1.700,00 per liter. In totaal zijn de opbrengsten van het drugslab vastgesteld op 1.800 liter x € 1.700,00 =
€ 3.060.000,00.
€ 3.060.000,00.
Kosten
Bij de berekening van de kosten wordt uitgegaan van benodigde chemicaliën en hardware. In het proces-verbaal onkosten amfetamineproductie 2021 wordt ervan uitgegaan dat de kostprijs aan benodigde stoffen/chemicaliën voor de omzetting van 1 liter BMK in 0,95 liter amfetamineolie € 201,47 betreft (uitgaande van zelf geproduceerde BMK). Voor 1.800 liter amfetamine-base (olie) is 1895 liter BMK nodig. De kosten voor de benodigde chemicaliën worden vastgesteld op € 201,47 x 1895 liter = € 381.785,65.
In het drugslab zijn twee gedemonteerde gebruikte en bevuilde stoomdestillatie-opstellingen aangetroffen. Ook is een reactieketel aangetroffen met een inhoudsmaat van 3.500 liter.
Voor de hardware zijn de kosten berekend zoals opgenomen in onderstaande tabel.
Reactievat/ketel (3.500 liter)
€ 17.500,00
(stoom) destillatieopstelling (2 keer)
€ 25.000,00
Overig (laboratorium) materiaal en vaatwerk
€ 3.500,00
Overig klein materiaal / gereedschap
€ 1.000,00
Totaal
€ 47.000,00
De totale kosten voor chemicaliën en hardware komen daarmee op
€ 428.785,65.
€ 428.785,65.
Wederrechtelijk verkregen voordeel
Het totale wederrechtelijk verkregen voordeel is vastgesteld op (opbrengst minus kosten) € 3.060.000,00 - € 428.785,65 =
€ 2.631.214,35. [5]
€ 2.631.214,35. [5]
De rechtbank volgt het rapport en komt tot vaststelling van het totaal wederrechtelijk verkregen voordeel van € 2.631.214,35, te weten (de waarde op basis van de aflab-/groothandelprijs van) de in drie cycli geproduceerde 1800 liter amfetamineolie met aftrek van de productiekosten.
Verdeling
De rechtbank is op basis van de verklaringen van [medeverdachte 1] van oordeel dat [medeverdachte 1] niet heeft meegedeeld in de opbrengst van het drugslab, maar dat hij slechts € 3.000,00 aan voordeel heeft genoten, het geld dat hij voor zijn werkzaamheden heeft gekregen en wat hem is uitbetaald door veroordeelde. Dit stemt overeen met zijn meer ondergeschikte rol. Dat de opbrengst voor [medeverdachte 1] niet meer dan € 3.000,00 was, vindt bevestiging in de in zijn telefoon aangetroffen Whatsapp-gesprekken met zijn vriendin waarin hij schrijft dat hij voor zijn werk in het lab € 1.000,00 per week krijgt betaald. [6]
Voorts ziet de rechtbank aanknopingspunten dat nog één, niet opgespoorde en aangehouden persoon betrokkenheid bij het drugslab had, die in het daarmee gepaard gaand voordeel heeft gedeeld, te weten de door [medeverdachte 1] genoemde ‘ [bijnaam] ’/‘ [bijnaam] ’.
Er zijn geen aanwijzingen dat nog meer personen in de opbrengst hebben gedeeld. Uit de enkele omstandigheid dat er volgens de verklaringen van [medeverdachte 1] nog een keer een man in het drugslab is geweest, die daar heeft rondgekeken en op vriendschappelijke voet heeft gesproken met de aanwezigen kan niet worden afgeleid dat hij heeft gedeeld in de opbrengst van de amfetamine-base productie. Niet uitgesloten kan voorts worden dat (al dan niet naast) veroordeelde, [medeverdachte 2] , [medeverdachte 3] en ‘ [bijnaam] ’ andere personen betrokken zijn geweest bij de verdere verwerking van de amfetamineolie (tot bijvoorbeeld amfetamine-pasta of pillen) of de verdere verkoop/distributie daarvan. Er zijn echter geen aanwijzingen dat die personen dan naast hun deel uit de bij die verdere verwerking of verkoopactiviteiten te behalen marges ook nog zouden delen in het hier berekende voordeel uit de amfetamineolieproductie.
Uit de verklaring van [medeverdachte 1] volgt dat [medeverdachte 2] en [bijnaam] een sturende, coördinerende rol hadden en ook in het lab werkten en het eindproduct controleerden, dat veroordeelde de ‘baas’ van [medeverdachte 1] was, hem opdrachten gaf en uitbetaalde en het grootste deel van het productiewerk uitvoerde en dat [medeverdachte 3] , naast dat hij de huurder was van de ruimte, hulpmiddelen en grondstoffen naar het lab aanvoerde en afval en eindproducten daaruit afvoerde. [7] Dat veroordeelde, zoals de raadsman heeft betoogd, slechts een ondergeschikte rol had in het drugslab is naar het oordeel van de rechtbank gelet op de hiervoor genoemde bewijsmiddelen niet aannemelijk. De rechtbank verwerpt dan ook het verweer van de raadsman.
Uit bovenstaande taakverdeling kan niet worden afgeleid wat de verdeling was van het in vereniging wederrechtelijk verkregen voordeel.
De rechtbank overweegt dat veroordeelde en medeverdachten, behalve [medeverdachte 1] , ieder hun betrokkenheid bij het drugslab hebben ontkend of gebagatelliseerd en geen inzicht hebben gegeven in de werkwijze en rolverdeling binnen het drugslab en geen aanknopingspunten hebben gegeven over de verdeling van het gezamenlijk behaalde voordeel.
Gelet hierop zal het (resterende) voordeel, na aftrek van de opbrengst van/betaling aan [medeverdachte 1] , van € 2.628.214,35 (€ 2.631.214,35 - € 3.000,00) in gelijke delen worden gedeeld over vier andere betrokkenen, te weten veroordeelde, [medeverdachte 2] , [medeverdachte 3] en ‘ [bijnaam] ’. Dit komt voor veroordeelde neer op een wederrechtelijk verkregen voordeel van € 657.053,59.
Op grond van de aangehaalde bewijsmiddelen is de rechtbank van oordeel dat veroordeelde wederrechtelijk voordeel heeft verkregen tot een bedrag van € 657.053,59 en zal hem veroordelen tot betaling van dit bedrag aan de Staat.
Uit de enkele namens veroordeelde genoemde omstandigheid dat hij dit jaar 53 wordt en zijn stelling dat hij niet over een groot inkomen kan beschikken kan niet worden geconcludeerd dat de huidige en redelijkerwijs te verwachten toekomstige draagkracht van veroordeelde, mede rekening houdend met zijn leeftijd, werkervaring en overige persoonlijke omstandigheden, niet toereikend zal zijn om het te betalen bedrag te voldoen, terwijl daarvoor mogelijk ook de opbrengst van de - mogelijk reeds in geld omgezette - in vereniging geproduceerde 1800 liter amfetamineolie kan worden gebruikt.
Bij het opleggen van een ontnemingsmaatregel bepaalt de rechter ex art. 36e lid 11 Sr de duur van de gijzeling die met toepassing van art. 6:6:25 Sv ten hoogste kan worden gevorderd. De rechtbank heeft daarbij gelet op de uitgangspunten zoals geformuleerd door het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht. De duur van de gijzeling zal dan ook worden bepaald op 1080 dagen.
4.De toegepaste wettelijke bepalingen
De beslissing is gegrond op artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht.
5.De beslissing
De rechtbank:
- stelt het bedrag waarop het wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat vast op een bedrag van € 657.053,59;
- legt de veroordeelde de verplichting op tot betaling aan de staat ter ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel van dit bedrag;
- bepaalt de duur van de gijzeling die ten hoogste door de officier van justitie kan worden gevorderd met toepassing van artikel 6:6:25 van het Wetboek van Strafvordering op 1080 dagen.
Aldus gegeven door mr. T.P.E.E. van Groeningen (voorzitter), mr. M.W.R. Koch en mr. R.D. Leen, rechters, in tegenwoordigheid van mr. H.J. Damen, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 20 april 2023.