Uitspraak
RECHTBANK GELDERLAND
Team strafrecht
Zittingsplaats Arnhem
Parketnummer: 05.282428.22
Datum uitspraak : 20 april 2023
Tegenspraak
vonnis van de meervoudige kamer
in de zaak van
de officier van justitie
tegen
[verdachte],
geboren op [geboortedatum] in [geboorteplaats] ,
op dit moment gedetineerd in de P.I. [P.I.] .
Raadsvrouw: mr. M.J. van de Laar, advocaat in Eindhoven.
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op openbare terechtzittingen.
1.De inhoud van de tenlastelegging
Aan verdachte is ten laste gelegd dat:
1
hij in op of omstreeks de periode van 25 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, (telkens)
om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden en/of te bevorderen, te weten
- het opzettelijk binnen en/of buiten het grondgebied van Nederland brengen,
- het opzettelijk bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken en/of vervoeren, en/of
- het opzettelijk vervaardigen van amfetamine(olie), in elk geval een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid van de Opiumwet
- een ander heeft getracht te bewegen om dat feit te plegen, te doen plegen, mede te plegen en/of uit te lokken, om daarbij behulpzaam te zijn en/of om daartoe gelegenheid, middelen en/of inlichtingen te verschaffen,
- zich en/of een ander gelegenheid, middelen en/of inlichtingen tot het plegen van dat feit heeft getracht te verschaffen,
- voorwerpen, vervoermiddelen, stoffen, gelden en/of andere betaalmiddelen voorhanden heeft gehad, waarvan hij, verdachte en/of zijn mededader(s), wist(en) of ernstige reden had(den) om te vermoeden dat zij bestemd waren tot het plegen van dat feit,
door
- een (gedeelte van een) loods en/of gebouw, althans een locatie, te regelen/huren (te weten
op/aan de [adres] ) alwaar men (gezamenlijk) amfetamine/synthetische
drugs kon produceren
- ( anderen aan te sturen om) deze locatie(s) in te richten teneinde deze te gebruiken voor de
productie van amfetamine/synthetische drugs en/of
- een of meer personen aan te sturen die op en/of heeft vervoerd naar deze locatie om die
amfetamine/synthetische drug(s) te produceren, waaronder maar niet enkel, één of meerdere
koks en/of schoonmaker(s)
en/of
het voorhanden hebben van
- een of meerdere stoffen en/of chemicaliën waaronder een hoeveelheid caustic soda, mierenzuur, N-formylalamfetamine, formamide, BMK(-glycidezuur) en/of fosforzuur en/of
- een of meerdere ketel(s), waaronder (RVS) destillatieketel(s) al dan niet met destillatiebuis(zen), (RVS) (reflux)koeler(s), (RVS) (druk)reactieketel(s) al dan niet met (reflux)buis/koeler en/of stoomketel(s) al dan niet gebruikt als reactievat en/of
- een of meer (andere) benodigdheden voor een synthetisch drugslab, waaronder gaswasser(s), IBC-bak(ken), jerrycan(s), klemdekselvat(en), scheitrechter(s), gasfles(sen), compressor(s), maatbeker(s), gasbrander(s), (RVS) koelbuizen, maatbeker(s) en/of gelaatsmasker(s) al dan niet met bijbehorende filter(s);
2
hij in op of omstreeks de periode van 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
(telkens) opzettelijk bereid en/of bewerkt en/of verwerkt en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerd, in elk geval een hoeveelheid van een materiaal
bevattende amfetamine(olie) zijnde amfetamine(olie) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;
3
hij op of omstreeks 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, opzettelijk aanwezig heeft gehad ongeveer 640 liter amfetamine-base (olie) bevattende amfetamine(olie) zijnde amfetamine(olie), een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet.
2. Overwegingen ten aanzien van het bewijs [1]
Gelet op de onderlinge samenhang zal de rechtbank de ten laste gelegde feiten tegelijk beoordelen waarbij elk bewijsmiddel wordt gebruikt voor het feit waarop het blijkens zijn inhoud ziet.
De feiten
Op grond van de bewijsmiddelen wordt het volgende, dat verder ook niet ter discussie staat, vastgesteld.
Door de Landelijke Faciliteit Ondersteuning Ontmantelen (LFO) werd op 15 juli 2022 een loods aan de [adres] doorzocht.
In de loods werden diverse met elkaar verbonden ruimtes aangetroffen, die (mede) in gebruik waren als opslagruimte (ruimte O en ruimte C), verblijfs-/slaapruimte (ruimte S) en/of productieruimte (ruimte C en ruimte P). De productieruimte P was ingericht en in gebruik als productieruimte voor de vervaardiging van amfetamine middels de Leuckart-Loogmethode. In alle ruimtes was de typerende geur van amfetamineachtige stoffen goed te ruiken. [2]
Bij de doorzoeking werden medeverdachten [medeverdachte 1] (hierna: [medeverdachte 1] ) en [medeverdachte 2] (hierna: [medeverdachte 2] ) in de ruimte S aangetroffen en aangehouden. [3]
In deze ruimtes is een aantal goederen aangetroffen, waaronder:
in ruimte O:
- gebruikte gasflessen (propaan/butaan);
- 1000 liter containers (IBC’s) met 2500 liter aan amfetamine vervaardiging gerelateerd afval, met behulp van de Forensische Dienst (hierna: FD) indicatief vastgesteld als N-formylamfetamine en 2000 liter aan BenzylMethylKeton (hierna: BMK)-vervaardiging gerelateerd afval, met behulp van de FD vastgesteld indicatief vastgesteld als BMK;
in ruimte C:
- 4000 liter aan BMK vervaardiging gerelateerd afval, indicatief BMK vastgesteld met behulp van de FD;
- 3400 liter aan amfetamine vervaardiging gerelateerd afval, indicatief N-formylamfetamine vastgesteld met behulp van de FD;
- jerrycans met restanten chemicaliën met gebruikte hulpstoffen, namelijk 1380 liter formamide, 1240 liter mierenzuur, 2050 liter fosforzuur, 1825 liter van een nog onbekende zuur;
- verpakkingen gevuld met voorraad chemicaliën, namelijk 824 liter mierenzuur en 200 kilogram caustic soda (natrium hydroxide);
- jerrycans met 74 liter BMK, grondstof van (met)amfetamine;
- een maatbeker gevuld met 400 milliliter amfetamine-base (olie), netto, (indicatief, FD);
- een maatbeker (vriezer koelkast) met 230 gram netto amfetaminesulfaat (pasta)(indicatief, FD);
- 6 gebruikte scheitrechters vervuild met resten amfetamine-base olie;
in ruimte P:
- 2 gedemonteerde gebruikte en vervuilde stoom destillatieopstellingen bestaande uit 2 rvs destillatieketels van 628 liter en 2 rvs stoomketels van 690 liter met bijbehorende rvs koelbuizen. Beide destillatieketels waren vervuild met een hoeveelheid destillatieafval van amfetamine;
- jerrycans met ongeveer 140 liter destillatieafval van amfetamine;
- een rechthoekige rvs reactieketel, inhoudsmaat 3500 liter, op het moment van ontdekking ongeveer 1/3 gevuld met een warm reactiemengsel, 73 °C, en aan de onderzijde voorzien van 20 gasbranders gekoppeld aan 10 gasflessen. De rvs (reflux-)koeler van deze ketel was middels 2 rvs buizen aangesloten op een gaswasser, bestaande uit een 1000 liter IBC gevuld met 800 liter basische vloeistof. Op het moment van ontdekking werd deze reactieketel afgetapt. Met behulp van een speciekuip, geplaatst onder de aftapkraan van de reactieketel, met daarin geplaatst een dompelpomp, werd een deel van de sterk basische reactievloeistof in een voor de ketel geplaatste 10.000 liter container (IBC) overgepompt. Deze container was gevuld met 800 liter sterk basische vloeistof met een temperatuur van 81 °C. Tijdens de ontdekking was het overpompen in bedrijf en liep de basische reactievloeistof over waardoor een deel van deze vloeistof op de vloer terecht kwam. De RVS ketel bleek na onderzoek nog gevuld te zijn met 1020 liter reactievloeistof waarvan 640 liter bestond uit donkerbruine olieachtige basische vloeistof. (indicatief amfetamine-base (olie). [4]
De LFO heeft de aangetroffen goederen en chemicaliën onderzocht en indien van toepassing bemonsterd. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft in het onderzoeksmateriaal amfetamine, amfetamineolie en amfetaminesulfaat aangetoond. Verder is BMK, N-formylamfetamine, formamide, mierenzuur, fosforzuur en BMK-glycidezuur aangetoond. In relatie tot drugs is de methylester van BMK-glycidezuur een grondstof voor BMK. BMK en formamide zijn grondstoffen en mierenzuur is een hulpstof voor de vervaardiging van amfetamine met de Leuckart-methode. N-formylamfetamine is het tussenproduct bij deze vervaardiging. Fosforzuur wordt gebruikt bij de vervaardiging en/of bewerking van diverse drugs en drugsprecursoren. De aangetroffen goederen en chemicaliën zijn typisch goederen en chemicaliën welke aangetroffen worden op locaties waar synthetische drugs vervaardigd of bewerkt worden. [7]
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de ten laste gelegde feiten.
Het standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft zich primair op het standpunt gesteld dat verdachte dient te worden vrijgesproken van alle ten laste gelegde feiten. Zij heeft daartoe aangevoerd dat verdachte enkel bouwwerkzaamheden heeft uitgevoerd in de loods en geen enkele betrokkenheid heeft gehad bij de productie van drugs. Uit het dossier blijkt niet dat verdachte de daarin als ‘ [bijnaam verdachte] ’ of ‘de [bijnaam verdachte] ’ aangeduide persoon is. De verklaringen van medeverdachte [medeverdachte 1] zijn niet zonder meer te gebruiken voor het bewijs. Subsidiair heeft zij aangevoerd dat de rol van verdachte bij het productieproces dermate klein was dat niet gesproken kan worden van medeplegen.
Beoordeling door de rechtbank
Drugslab
De rechtbank stelt voorop dat in de loods de hiervoor genoemde goederen en stoffen zijn aangetroffen. Zowel de LFO als het NFI hebben gerapporteerd dat er amfetamine is aangetroffen en dat de overige aangetroffen stoffen worden gebruikt bij de productie van amfetamine. Gezien bovenstaande bevindingen en analyseresultaten concludeert de rechtbank dat de productieplaats was ingericht en in gebruik was ten behoeve van het op zeer grote schaal vervaardigen en/of bewerken van BMK en amfetamine middels de Leuckart-Loogmethode met behulp van de aanwezige en gebruikte chemicaliën en productiemiddelen.
Vaststaat voorts dat op het moment van ontdekking de productie van amfetamine gaande was nu de rvs reactieketel op het moment van ontdekking was gevuld met een warm reactiemengsel. Eveneens staat vast dat een hoeveelheid van 640 liter amfetamine-base (olie) is aangetroffen.
Verklaringen
Medeverdachte [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij op 31 mei 2022 is begonnen met werkzaamheden in het lab. Hij wist dat in het lab drugs werd gemaakt. Hij heeft ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’, ‘(de) [bijnaam verdachte] ’, ‘ [bijnaam onbekend persoon] ’ en ‘ [medeverdachte 2] ’, met wie hij [medeverdachte 2] bedoelt, die samen met hem is aangehouden, ook in het lab gezien. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij om de week - de ene week wel en de andere week niet - in het lab werkte, telkens gedurende een periode van vier dagen. Voor zijn werkzaamheden heeft hij € 250,00 per dag, dus € 1.000,00 per week, verdiend. Hij heeft vier periodes in het lab gewerkt. In totaal heeft hij € 3.000,00 verdiend. Voor de laatste keer heeft hij geen geld gekregen. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat ‘(de) [bijnaam verdachte] ’ zo werd genoemd vanwege zijn Belgische tongval, dat heeft [medeverdachte 2] hem verteld. De [bijnaam verdachte] wist wat er allemaal moest gebeuren met het vuur en vertelde [medeverdachte 2] wat hij moest doen. De [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] leken de bazen. Het leek erop dat de [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] partners waren, eigenaren van de zaak. De [bijnaam verdachte] werkte ook in het lab. Hij en de [bijnaam onbekend persoon] controleerden de vloeistoffen uit het kraantje van de ketel om te kijken of het eindproduct klaar was. [medeverdachte 2] , de [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] maakten de drugs. [medeverdachte 2] hield het vuur in de gaten. [medeverdachte 2] was de baas van [medeverdachte 1] ; hij vertelde [medeverdachte 1] wat er moest gebeuren en betaalde hem. [medeverdachte 2] haalde [medeverdachte 1] telkens op bij station Lelylaan in Amsterdam. Samen reden ze naar de kerk in Velddriel, alwaar zij werden opgehaald door ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ en naar het lab gebracht. ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ kocht ook producten en bracht deze naar het lab. Hij bracht bijvoorbeeld handschoenen, eten, gasflessen, zakken, ethanol en blauwe ‘gallons’. ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ bracht ook het afval en de afvalstoffen weg en repareerde soms dingen. Hij regelde het apparaat dat de lucht naar buiten blies, ‘de airco’. Als het eindproduct klaar was bracht [medeverdachte 1] dat naar de bus van ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’. [medeverdachte 2] en ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ hielpen hem soms. ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ bracht het eindproduct weg in een aanhanger achter zijn busje. [medeverdachte 1] maakte schoon. Hij verplaatste blauwe tonnen en maakte ze schoon met acid. Hij heeft verder het eten klaargemaakt en het eindproduct ingeladen. Ook heeft hij het vuur gecontroleerd. [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] sliepen in het lab. De [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] bepaalden dat zij niet thuis mochten slapen. Naast [medeverdachte 2] , [bijnaam medeverdachte 3] , de [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] heeft [medeverdachte 1] geen andere personen in het lab gezien, hij heeft daar één keer nog een man van rond de 50 jaar gezien die rond keek en toen weer ging. [medeverdachte 1] is een foto van medeverdachte [medeverdachte 3] (hierna: [medeverdachte 3] ) getoond en herkende hem als de door hem genoemde ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’. [8]
[medeverdachte 3] heeft verklaard dat hij een gedeelte van de loods aan de [adres] huurde vanaf maart 2020. Hij heeft vanaf eind mei met zijn bus mensen van de parkeerplaats bij de Lidl in Kerkdriel naar het lab gebracht. [9]
Ter terechtzitting heeft verdachte verklaard dat hij in België heeft gewoond en een Belgische identiteitskaart bezit. Verder heeft hij verklaard dat hij meerdere keren in het drugslab is geweest. [10]
Bij tactisch onderzoek aan de telefoon van [medeverdachte 1] zijn verscheidene filmpjes en video’s gevonden, waarop achtergronden en producten te zien zijn die grote overeenkomsten vertonen met (afbeeldingen van) het aangetroffen drugslab. In video OLIVC01-01, gemaakt op 1 juni 2022, komen de doorzichtige plastic lamellen, de wand met het elektriciteitswerk en het gat daarboven overeen. In video OLIVC01-02, gemaakt op 2 juni 2022, zijn IBC’s en ketels voor de productie van synthetische drugs te zien, evenals een temperatuurmeter gelijkend op de temperatuurmeter zoals aangetroffen in het drugslab. Video OLIVC01-03, gemaakt op 31 mei 2022, laat de doorzichtige plastic lamellen en ketels voor de productie van synthetische drugs zien. Op de video’s OLIVC 01-04, gemaakt op 6 juli 2022, en OLIVC 01-05, gemaakt op 12 juli 2022, zijn dezelfde ketels, vloer en plafond te zien als die in het drugslab zijn aangetroffen. Op OLIVC 01-06, gemaakt op 2 juni 2022, is [medeverdachte 1] te zien met een luchtmasker, gelijkend op de luchtmaskers die zijn aangetroffen in het drugslab. Er zijn meerdere foto’s aangetroffen van [medeverdachte 1] met een luchtmasker, dat sterk lijkt op de luchtmaskers die zijn aangetroffen in het drugslab. [13]
Bij de doorzoeking van de loods zijn bij het toilet waar [medeverdachte 2] zich tijdens zijn aanhouding bevond een iPhone 7 en een Oppo telefoon aangetroffen die op elkaar lagen. In het telefoonhoesje van de iPhone 7 bevonden zich een kentekenbewijs en een Nederlandse Identiteitskaart op naam van [medeverdachte 2] . [14] Bij uitlezen van de telefoons is vastgesteld dat de Oppo telefoon is gekoppeld aan een user account op naam, van
[accountnaam]tel + [telefoonnummer] en dat de IPhone is gekoppeld aan Apple ID
[accountnaam]en dat het laatst gekoppelde nummer + [telefoonnummer] was dat is gekoppeld aan een WhatsAppaccount op naam van [medeverdachte 2] . [15] De genoemde nummers+ [telefoonnummer] en + [telefoonnummer] zijn in de adressenlijst van de telefoon van [medeverdachte 1] aangetroffen onder respectievelijk de naam [medeverdachte 2] en [medeverdachte 2] .
[accountnaam]tel + [telefoonnummer] en dat de IPhone is gekoppeld aan Apple ID
[accountnaam]en dat het laatst gekoppelde nummer + [telefoonnummer] was dat is gekoppeld aan een WhatsAppaccount op naam van [medeverdachte 2] . [15] De genoemde nummers+ [telefoonnummer] en + [telefoonnummer] zijn in de adressenlijst van de telefoon van [medeverdachte 1] aangetroffen onder respectievelijk de naam [medeverdachte 2] en [medeverdachte 2] .
De rechtbank concludeert dat deze telefoons en telefoonnummers in gebruik waren bij [medeverdachte 2] .
In de Oppo telefoon van [medeverdachte 2] is een contact met het telefoonnummer + [telefoonnummer] opgeslagen onder de naam ‘ [bijnaam verdachte] ’. Tussen 29 mei 2022 en 14 juli 2022 werd verscheidene keren gebeld met nummer + [telefoonnummer] naar + [telefoonnummer] met de contactnaam ‘ [bijnaam verdachte] ’. [16]
Enige tijd voor de ten laste gelegde feiten, te weten op 8 december 2021, heeft verdachte aangifte gedaan van vernieling (brandstichting) aan zijn auto voor zijn woning aan de [adres] . Hij heeft melding gemaakt van de brand bij de politie met het telefoonnummer + [telefoonnummer] . [17]
Onderzoek naar de historische verkeersgegevens van de telefoonnummers + [telefoonnummer] en + [telefoonnummer] laat zien dat met het nummer + [telefoonnummer] het meest contact was met het nummer + [telefoonnummer] . Dit nummer is geraadpleegd in de politiesystemen en blijkt te zijn van [partner verdachte] , de partner van [verdachte] , wonende op voornoemd adres aan de [adres] . Het nummer + [telefoonnummer] wordt 16 juli 2022 niet meer gebruikt. Het telefoonnummer waarmee met het nummer + [telefoonnummer] op een na het meest contact is geweest is + [telefoonnummer] . Dit telefoonnummer is in gebruik bij [medeverdachte 2] .
Het nummer + [telefoonnummer] wordt (ook) na 15 juli 2022 niet meer gebruikt.
Voor beide telefoonnummers is de meest gebruikte zendmast de zendmast op de locatie [adres] . [18]
Gelet op de aangifte van verdachte in 2021, het frequente contact met zijn partner [partner verdachte] en gezien het feit dat het nummer veelvuldig cell-id’s aanstraalde rond de woning van verdachte, concludeert de rechtbank dat het nummer + [telefoonnummer] gebruikt werd door verdachte.
De rechtbank concludeert voorts dat ook het nummer + [telefoonnummer] van verdachte is, nu dat is opgeslagen onder de contactnaam ‘ [bijnaam verdachte] ’ in de telefoon van [medeverdachte 2] en ook dit nummer veelvuldig cell-id’s aanstraalde rond de woning van verdachte.
Uit onderzoek van de telecom historische verkeersgegevens blijkt dat de door verdachte en medeverdachten gebruikte telefoon(nummer)s op onderstaande data gebruik hebben gemaakt van cell-id’s die dekking bieden in de omgeving van de plaats delict: [19]
1 juni 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en verdachte
2 juni 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2]
14 juni 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en verdachte
15 juni 2022
[medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en verdachte
5 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en verdachte
12 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2]
13 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2]
14 juli 2022
[medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en verdachte
Aangetroffen DNA
In de productieplaats van het drugslab is een aantal goederen bemonsterd en van SIN-nummers voorzien. [20]
SIN-nummer
Voorwerp
AAOT1502NL
Kraanhendels ketel
AAPY9002NL
Rechter oranje handschoen
AAOT0656NL
Dop van een Edding stift
AAPY9001NL
Mondkapje
Op de kraanhendels van de ketel, de rechter oranje handschoen, de dop van de Edding stift werd een DNA-mengprofiel aangetroffen afkomstig van celmateriaal van minimaal drie donoren, van wie zeker een man. [verdachte] (verdachte) is een mogelijke donor van celmateriaal.
Op het mondkapje is een mengprofiel aangetroffen waarvan één hoofdprofiel is afgeleid van een man. [verdachte] is mogelijke donor van het celmateriaal (hoofdprofiel). De frequentie van het gevonden hoofdprofiel is kleiner dan één op één miljard. [21]
De bewijswaarde van de mengprofielen van de kraanhendels van de ketel, de rechter oranje handschoen, de dop van de Edding stift was in eerste instantie niet berekend. Uit aanvullend forensisch onderzoek is het volgende gebleken: [22]
Kraanhendels ketel AAOT1502NL
Hypothese 1: de bemonstering van het spoor bevat DNA van verdachte [verdachte] en twee onbekende, niet verwante personen.
Hypothese 2: de bemonstering van het spoor bevat DNA van drie onbekende, niet verwante personen.
De resultaten van het onderzoek zijn zeer veel waarschijnlijker wanneer hypothese 1 juist is dan wanneer hypothese 2 juist is.
Rechter oranje handschoen AAPY9002NL
Hypothese 1: de bemonstering van het spoor bevat DNA van verdachte [verdachte] en twee onbekende, niet verwante personen.
Hypothese 2: de bemonstering van het spoor bevat DNA van drie onbekende, niet verwante personen.
De resultaten van het onderzoek zijn zeer veel waarschijnlijker wanneer hypothese 1 juist is dan wanneer hypothese 2 juist is.
Periode / aantal producties
Op basis van de verklaringen van [medeverdachte 1] , die worden ondersteund door gegevens uit de telefoon van [medeverdachte 1] en de telecom historische verkeersgegevens, stelt de rechtbank vast dat de drugsproductie in het lab (en de daarmee gepaard gaande voorbereidingen voor een volgende productie) heeft (hebben) plaatsgevonden in de periode tussen 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij vier keer vier dagen heeft gewerkt in het lab, waarbij hij voor de vierde periode van vier dagen geen betaling heeft gekregen. Ten tijde van de inval van de politie op 15 juli 2022 was nog een productieproces gaande. De rechtbank leidt hieruit af dat het drie keer tot een voltooide productie is gekomen. Het vierde productieproces is vanwege de inval onderbroken.
De rol van verdachte bij het drugslab
Verdachte bekent dat hij een aantal maal in de loods en in het lab is geweest. [23]
Telefoongegevens laten zien dat verdachte daar meermalen is geweest, op dezelfde data als medeverdachten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] . Verdachte heeft in de ten laste gelegde periode verscheidene keren contact gehad met [medeverdachte 2] , bij wie zijn nummer is opgeslagen onder de naam ‘ [bijnaam verdachte] ’. Gelet hierop, gelet op de (voormalige) woonplaats van verdachte in België en zijn Belgische identiteitskaart en gelet op de omstandigheid dat volgens [medeverdachte 1] naast ‘de [bijnaam verdachte] ’, ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ (die hij aan de hand van een foto identificeerde als [medeverdachte 3] ), [medeverdachte 2] , ‘de [bijnaam onbekend persoon] ’ en nog een man van vijftig jaar oud die maar één keer is komen kijken, niemand in het lab is geweest komt de rechtbank tot de conclusie dat verdachte de persoon is die in de verklaringen van [medeverdachte 1] met ‘ [bijnaam verdachte] ’/ de [bijnaam verdachte] wordt aangeduid.
Uit het forensisch onderzoek leidt de rechtbank af dat het celmateriaal dat is bemonsterd op het aangetroffen mondkapje, de kraanhendels van de ketel en de handschoen afkomstig is van verdachte. Het aangetroffen DNA ondersteunt de verklaringen van [medeverdachte 1] dat de [bijnaam verdachte] , dus verdachte, actief betrokken was bij het maken en controleren van het drugsproces. Ter terechtzitting heeft verdachte verklaard dat zijn celmateriaal in het drugslab terecht moet zijn gekomen omdat hij daar bouwwerkzaamheden heeft verricht. De rechtbank acht deze verklaring ongeloofwaardig nu dit geen enkele ondersteuning vindt in het dossier.
Integendeel, de rechtbank leidt uit het dossier juist af dat verdachte actief bij het drugslab betrokken was. Uit de verklaringen van [medeverdachte 1] leidt de rechtbank af dat verdachte een sturende, leidende rol heeft gehad in de organisatie van het drugslab.
Voor zover de raadsvrouw de betrouwbaarheid van de verklaringen van [medeverdachte 1] heeft betwist, is de rechtbank van oordeel dat, mede gelet op het feit dat [medeverdachte 1] ook belastend heeft verklaard ten aanzien van zichzelf, en gelet op het feit dat de verklaringen van [medeverdachte 1] ondersteuning vinden in andere bewijsmiddelen, de verklaringen van [medeverdachte 1] betrouwbaar kunnen worden geacht en als bewijsmiddel kunnen worden gebruikt.
De rechtbank merkt tot slot op, anders dan de raadsvrouw heeft betoogd, dat het feit dat daadwerkelijk geproduceerd is niet afdoet aan de ten laste gelegde voorbereidingshandelingen, nu sprake is van een doorlopend proces waarbij telkens (opnieuw) voorbereidingen worden getroffen voor de (volgende) productie.
Overwegingen medeplegen
Verdachte en medeverdachten hadden wetenschap van het drugslab en de drugsproductie. Zij hadden allen betrokkenheid bij het drugslab. Hoewel de precieze rolverdeling niet vast is komen te staan, is uit de bewijsmiddelen gebleken dat sprake was van een hiërarchische organisatie waarbinnen eenieder eigen taken vervulde. Gezamenlijke aanwezigheid in het drugslab laat zien dat verdachten in gezamenlijkheid opereerden. Er was sprake van een nauwe en bewuste samenwerking ten aanzien van het runnen van het lab, evenals de voorbereidingshandelingen en het aanwezig hebben van drugs.
Daarmee acht de rechtbank het tenlastegelegde medeplegen ten aanzien van alle feiten bewezen.
Conclusie
De rechtbank acht op basis van de bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan.
Eendaadse samenloop
De bewezen verklaarde gedragingen leveren in die mate een samenhangend, zich in dezelfde periode en in dezelfde plaats afspelend feitencomplex op dat verdachte daarvan in wezen één verwijt wordt gemaakt, terwijl de strekking van de desbetreffende strafbepalingen slechts enigszins uiteenloopt. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat met betrekking tot de ten laste gelegde feiten sprake is van eendaadse samenloop als bedoeld in artikel 55, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht.
3.De bewezenverklaring
Naar het oordeel van de rechtbank is wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1, 2 en 3 tenlastegelegde heeft begaan, te weten dat:
1
hij in
op of omstreeksde periode van 25 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen,
althans alleen, (telkens
)om een feit, bedoeld in het vierde
of vijfdelid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden en/of te bevorderen, te weten
op of omstreeksde periode van 25 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen,
althans alleen, (telkens
)om een feit, bedoeld in het vierde
of vijfdelid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden en/of te bevorderen, te weten
- het opzettelijk binnen en/of buiten het grondgebied van Nederland brengen,
- het opzettelijk bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken en/of vervoeren, en/of
- het opzettelijk vervaardigen van amfetamine(olie), in elk geval een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I,
dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid van de Opiumwet
dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid van de Opiumwet
- een ander heeft getracht te bewegen om dat feit te plegen, te doen plegen, mede te plegen en/of uit te lokken, om daarbij behulpzaam te zijn en/of om daartoe gelegenheid, middelen en/of inlichtingen te verschaffen,
- zich en
/ofeen ander gelegenheid en middelen
en/of inlichtingentot het plegen van dat feit heeft getracht te verschaffen,
/ofeen ander gelegenheid en middelen
en/of inlichtingentot het plegen van dat feit heeft getracht te verschaffen,
- voorwerpen, vervoermiddelen
,stoffen,
gelden en/of andere betaalmiddelenvoorhanden heeft gehad, waarvan hij, verdachte en
/ofzijn mededader
(s
), wist
(en
) of ernstige reden had(den) om te vermoedendat zij bestemd waren tot het plegen van dat feit,
,stoffen,
gelden en/of andere betaalmiddelenvoorhanden heeft gehad, waarvan hij, verdachte en
/ofzijn mededader
(s
), wist
(en
) of ernstige reden had(den) om te vermoedendat zij bestemd waren tot het plegen van dat feit,
door
- een
(gedeelte van een
)loods
en/of gebouw, althans een locatie,te
regelen/huren
(te weten
(gedeelte van een
)loods
en/of gebouw, althans een locatie,te
regelen/huren
(te weten
op/aan de [adres]
)alwaar men
(gezamenlijk
)amfetamine/synthetische
)alwaar men
(gezamenlijk
)amfetamine/synthetische
drugs kon produceren
-
(anderen aan te sturen om
)deze locatie
(s)in te richten teneinde deze te gebruiken voor de
(anderen aan te sturen om
)deze locatie
(s)in te richten teneinde deze te gebruiken voor de
productie van amfetamine/synthetische drugs en
/of
/of
-
een of meerpersonen aan te sturen die op en/of heeft vervoerd naar deze locatie om die
een of meerpersonen aan te sturen die op en/of heeft vervoerd naar deze locatie om die
amfetamine/synthetische drug(s) te produceren, waaronder maar niet enkel,
één of meerdere
één of meerdere
koks en
/ofeen schoonmaker
(s
)
/ofeen schoonmaker
(s
)
en
/of
/of
het voorhanden hebben van
-
een of meerderestoffen en
/ofchemicaliën waaronder een hoeveelheid caustic soda, mierenzuur, N-formylamfetamine, formamide, BMK(-glycidezuur) en
/offosforzuur en
/of
een of meerderestoffen en
/ofchemicaliën waaronder een hoeveelheid caustic soda, mierenzuur, N-formylamfetamine, formamide, BMK(-glycidezuur) en
/offosforzuur en
/of
-
een of meerdereketel
(s
), waaronder
(RVS
)destillatieketel
(s
)al dan niet met destillatiebui
s(zen
), (RVS) (reflux)koeler(s),
(RVS
)(druk)reactieketel
(s) al dan nietmet
(reflux)buis/koeler en
/ofstoomketel
(s
)al dan niet gebruikt als reactievat
een of meerdereketel
(s
), waaronder
(RVS
)destillatieketel
(s
)al dan niet met destillatiebui
s(zen
), (RVS) (reflux)koeler(s),
(RVS
)(druk)reactieketel
(s) al dan nietmet
(reflux)buis/koeler en
/ofstoomketel
(s
)al dan niet gebruikt als reactievat
en
/of
/of
-
een of meer (andere)benodigdheden voor een synthetisch drugslab, waaronder gaswasser
(s
), IBC-bak
(ken
), jerrycan
(s
), klemdekselvat
(en
), scheitrechter
(s
),
een of meer (andere)benodigdheden voor een synthetisch drugslab, waaronder gaswasser
(s
), IBC-bak
(ken
), jerrycan
(s
), klemdekselvat
(en
), scheitrechter
(s
),
gasfles
(sen
),
compressor(s),maatbeker
(s
), gasbrander
(s
),
(RVS
)koelbuizen,
(sen
),
compressor(s),maatbeker
(s
), gasbrander
(s
),
(RVS
)koelbuizen,
maatbeker(s)en
/ofgelaatsmasker
(s
)al dan niet met bijbehorende filter
(s
);
/ofgelaatsmasker
(s
)al dan niet met bijbehorende filter
(s
);
2
hij in
op of omstreeksde periode van 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen,
althans alleen,
op of omstreeksde periode van 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen,
althans alleen,
(telkens
)opzettelijk bereid en/of bewerkt en/of verwerkt
en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekten/of vervoerd, in elk geval een hoeveelheid van een materiaal
)opzettelijk bereid en/of bewerkt en/of verwerkt
en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekten/of vervoerd, in elk geval een hoeveelheid van een materiaal
bevattende amfetamine(olie) zijnde amfetamine(olie) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I
, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;
, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;
3
hij op
of omstreeks15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen
, althans alleen,opzettelijk aanwezig heeft gehad
ongeveer640 liter amfetamine-base (olie) bevattende amfetamine(olie) zijnde amfetamine(olie), een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I
, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet.
of omstreeks15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen
, althans alleen,opzettelijk aanwezig heeft gehad
ongeveer640 liter amfetamine-base (olie) bevattende amfetamine(olie) zijnde amfetamine(olie), een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I
, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet.
Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.
Wat meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor bewezen is verklaard, is niet bewezen.
Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.
4.De kwalificatie van het bewezenverklaarde
Het bewezenverklaarde levert op:
de eendaadse samenloop van
feit 1:
om een feit bedoeld in het vierde lid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden of te bevorderen, zich en een ander gelegenheid en middelen tot het plegen van dat feit trachten te verschaffen en voorwerpen, vervoermiddelen en stoffen voorhanden hebben, waarvan hij weet dat zij bestemd zijn tot het plegen van dat feit, gepleegd door twee of meer personen;
feit 2:
het medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2 onder B van de Opiumwet gegeven verbod, meermalen gepleegd;
feit 3:
het medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder C van de Opiumwet gegeven verbod.
5.De strafbaarheid van de feiten
De feiten zijn strafbaar.
6.De strafbaarheid van de verdachte
Verdachte is strafbaar, nu geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk is geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit.
7.De overwegingen ten aanzien van straf en maatregel
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte zal worden veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 5,5 jaren met aftrek van de tijd die verdachte reeds in detentie heeft doorgebracht. Daarnaast heeft de officier van justitie gevorderd dat aan verdachte de maatregel kostenverhaal ex artikel 13d van de Opiumwet zal worden opgelegd. De totale kosten van € 80.149,96 dienen middels een pondspondsverdeling te worden verhaald op verdachte en de medeverdachten. Aan iedere (mede)verdachte dient een gelijk bedrag van € 20.037,49 te worden opgelegd.
Het standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft bepleit dat de strafeis van de officier van justitie aanzienlijk gematigd dient te worden, gelet op jurisprudentie in soortgelijke zaken en mede gelet op het feit dat verdachte voorzien is van werk zodra hij terugkeert in de maatschappij. Ten aanzien van de maatregel kostenverhaal ex artikel 13d van de Opiumwet heeft de raadsvrouw gewezen op de schadebeperkingsplicht van de overheid. De overheid heeft verzuimd meerdere offertes op te vragen en ten onrechte btw meegerekend.
De beoordeling door de rechtbank
De rechtbank heeft bij de bepaling van de op te leggen straf rekening gehouden met de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard en de omstandigheden waaronder dit is begaan. De rechtbank heeft verder rekening gehouden met de persoon en de omstandigheden van verdachte.
Verdachte heeft zich samen met de medeverdachten schuldig gemaakt aan de productie van amfetamine en het aanwezig hebben van amfetamineolie. Ook heeft hij met de medeverdachten strafbare voorbereidings- en bevorderingshandelingen gepleegd, gericht op de productie van amfetamine. Amfetamine is een harddrug die zeer verslavend en schadelijk voor de volksgezondheid is. Bovendien gaat de productie van amfetamine veelal gepaard met schade aan de natuur, veroorzaakt door illegale dumpingen van chemisch afval.
Verdachte en de medeverdachten hebben zich geen rekenschap gegeven van de schadelijke gevolgen van hun handelen voor anderen en voor het milieu. Productie van amfetamine is een lucratieve en specialistische bezigheid. Verdachte en de medeverdachten hebben zich bij hun keuze voor deze criminele branche enkel laten leiden door geldelijk gewin. Zij hebben door hun handelen een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het in stand houden van de productie van harddrugs, met alle gevolgen van dien, zoals druggerelateerd geweld en een aanzuigende werking van internationale drugskartels en georganiseerde criminaliteit. Ten tijde van het betreden van de productieplaats bleek dat een deel van het productieproces nog in werking was.
De rechtbank heeft er bij het bepalen van de straf rekening mee gehouden dat het een groot drugslab betrof, dat bedoeld was om grote hoeveelheden amfetamine-base (olie) te maken (600 liter per cyclus) en waarmee ook al, in drie cycli, een grote hoeveelheid (1800 liter) amfetamine-base is geproduceerd. Verdachte had in het lab een significante, coördinerende rol. Hij werd gezien als een van de bazen van de medeverdachten. De aard en ernst van het bewezenverklaarde rechtvaardigen naar het oordeel van de rechtbank een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van lange duur. De rechtbank heeft bij de bepaling van de hoogte van de straf gelet op de oriëntatiepunten van straftoemeting van het LOVS en rechterlijke uitspraken in soortgelijke zaken.
Daarbij houdt de rechtbank ook rekening met de justitiële documentatie van verdachte, waaruit blijkt dat hij in 2018 in België nog is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar voor onder meer het vervaardigen van verdovende middelen en deelname aan een criminele organisatie. De eerder opgelegde lange vrijheidsstraf heeft hem er kennelijk niet van weerhouden opnieuw soortgelijke ernstige feiten te plegen.
Alles overwegend acht de rechtbank een onvoorwaardelijk
gevangenisstraf voor de duur van 5 jaar en zes maandenpassend.
gevangenisstraf voor de duur van 5 jaar en zes maandenpassend.
Tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat verdachte in aanmerking komt voor deelname aan een penitentiair programma, als bedoeld in artikel 4 Penitentiaire beginselenwet, dan wel de regeling van voorwaardelijke invrijheidstelling, als bedoeld in artikel 6:2:10 Wetboek van Strafvordering, aan de orde is.
Maatregel Kostenverhaal
Op 1 juli 2022 is de Maatregel Kostenverhaal in werking getreden. De maatregel is van toepassing op strafbare feiten die na de inwerkingtredingsdatum worden opgespoord en vervolgd. Deze maatregel maakt het mogelijk dat de kosten die ten laste van de staat komen in verband met de vernietiging van voorwerpen die ernstig gevaar opleveren voor de leefomgeving of voor de volksgezondheid, worden verhaald op degene die wordt veroordeeld ter zake van een strafbaar feit dat in verband staat met het voorwerp. De Maatregel Kostenverhaal is opgenomen in artikel 13d van de Opiumwet.
Bij de stukken bevindt zich een rekening voor het ontmantelen van het drugslab, inclusief de afvoer van chemicaliën en restafval en inclusief het vernietigen van hardware. De gemaakte kosten zijn vastgesteld op € 80.149,96 (zie ZD01-521 en ZD01-522).
Verder zit bij de stukken een proces-verbaal van de LFO waaruit blijkt dat productieplaatsen van synthetische drugs een ernstig gevaar voor de leefomgeving of voor de gezondheid opleveren. In het drugslab aan de [adres] waren vele brandbare stoffen en chemicaliën aanwezig. Een grote voorraad chemicaliën en vervaardigd afval van eerdere batches stonden door elkaar opgeslagen. De wijze waarop de aanwezige chemicaliën, het aanwezige afval en de besmette productiemiddelen waren opgeslagen voldeed niet aan de geldende wet- en regelgeving. Er werd in het lab gewerkt met een zelfgeproduceerde ketel die met behulp van gasbranders werd verwarmd. Deze gasbranders waren via gasslangen aangesloten op gasflessen, die tussen de aanwezige chemicaliën waren opgeslagen. De kans dat bij een dergelijke werkwijze brand ontstaat is geenszins ondenkbaar. Door de aanwezigheid van de productieplaats was niet uit te sluiten dat er op enig moment een ernstig gevaar voor de leefomgeving, voor de gezondheid van bewoners en het aanwezige personeel of voor bezoekers van de kaasmakerij, de geiten en het overig vee aanwezig op het perceel kon ontstaan (ZD01-82 en ZD01-83).
De rechtbank overweegt dat vast is komen te staan dat in het lab gevaarlijke goederen aanwezig waren. Eveneens is vast komen te staan dat kosten zijn gemaakt om het lab te ontmantelen, inclusief de btw. Ten aanzien van de hoogte van het gevorderd totaalbedrag overweegt de rechtbank dat deze kosten niet irreëel voorkomen. De raadsvrouw heeft niet onderbouwd dat en zo ja in hoeverre de overheid haar schadebeperkingsplicht heeft geschonden. De rechtbank zal, anders dan de officier van justitie heeft gevorderd, bij de verdeling van de kosten rekening houden met de verschillende rollen die verdachten in het geheel hebben gehad, waaronder de sturende, leidende rol van verdachte bij de organisatie van het drugslab. De rechtbank komt daarbij tot de volgende verdeling:
verdachte
€ 30.149,96
[medeverdachte 3]
€ 20.000,00
[medeverdachte 2]
€ 20.000,00
[medeverdachte 1]
€ 10.000,00
Als dit bedrag niet wordt betaald, kunnen 602 dagen gijzeling worden toegepast zonder dat de betalingsverplichting vervalt.
8.De beoordeling van het beslag
De rechtbank zal de teruggave van de telefoon van het merk Oppo aan verdachte gelasten, omdat geen strafvorderlijk belang zich daartegen verzet.
9.De toegepaste wettelijke bepalingen
De oplegging van de straf en maatregel is gegrond op de artikelen:
- 47 en 55 van het Wetboek van Strafrecht;
- 2, 10, 10 a en 13d van de Opiumwet.
10.De beslissing
De rechtbank:
verklaart bewezen dat verdachte het tenlastegelegde, zoals vermeld onder ‘De bewezenverklaring’, heeft begaan;
verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven bewezen is verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij;
verstaat dat het aldus bewezenverklaarde oplevert de strafbare feiten zoals vermeld onder ‘De kwalificatie van het bewezenverklaarde’;
verklaart verdachte hiervoor strafbaar;
veroordeelt verdachte wegens het bewezenverklaarde tot een onvoorwaardelijke
gevangenisstraf voor de duur van 5 jaar en 6 maanden;
gevangenisstraf voor de duur van 5 jaar en 6 maanden;
beveelt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;
legt op de Maatregel Kostenverhaal tot een bedrag van € 30.149,96;
bepaalt de duur van de gijzeling die ten hoogste door de officier van justitie kan worden gevorderd op 602 dagen.
gelast de teruggave van de telefoon van het merk Oppo aan verdachte.
Dit vonnis is gewezen door mr. T.P.E.E. van Groeningen (voorzitter), mr. M.W.R. Koch en mr. R.D. Leen, rechters, in tegenwoordigheid van mr. H.J. Damen, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 20 april 2023.