ECLI:NL:RBGEL:2022:6589

Rechtbank Gelderland

Datum uitspraak
22 november 2022
Publicatiedatum
28 november 2022
Zaaknummer
10062745
Instantie
Rechtbank Gelderland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Ontslag op staande voet wegens onrechtmatige downloads van datasets door werknemer

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Gelderland op 22 november 2022 uitspraak gedaan in een geschil tussen een werknemer, aangeduid als [verzoekende partij], en zijn werkgever, Ocean APS. De werknemer was op 1 april 2022 in dienst getreden als Senior Account Executive, maar zijn dienstverband werd op 21 juni 2022 op staande voet beëindigd. De werkgever stelde dat de werknemer zonder werkgerelateerde reden een grote hoeveelheid datasets had gedownload van het Ocean.io platform, wat leidde tot het vermoeden dat hij deze gegevens zou gebruiken voor een andere partij, Ennoventure, waar hij inmiddels mee in gesprek was. De werknemer betwistte de rechtmatigheid van het ontslag en verzocht om een billijke vergoeding.

De procedure begon met een verzoekschrift van de werknemer op 22 augustus 2022, gevolgd door een verweerschrift van Ocean. Tijdens de mondelinge behandeling op 25 oktober 2022 werd de zaak verder toegelicht. De kantonrechter oordeelde dat er sprake was van een dringende reden voor het ontslag, omdat de werknemer op 8 en 13 juni 2022 datasets had gedownload zonder dat daar een legitieme werkgerelateerde reden voor was. De kantonrechter concludeerde dat de werkgever op basis van de omstandigheden en het gedrag van de werknemer in redelijkheid niet kon worden gevergd om het dienstverband voort te zetten.

Uiteindelijk werd het verzoek van de werknemer om een billijke vergoeding afgewezen, evenals zijn andere nevenverzoeken. De kantonrechter veroordeelde de werknemer in de proceskosten van de werkgever. Deze uitspraak benadrukt de strikte eisen die aan een ontslag op staande voet worden gesteld, evenals de noodzaak voor werknemers om zich bewust te zijn van de gevolgen van hun handelen in een professionele context.

Uitspraak

beschikking
RECHTBANK GELDERLAND
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaakgegevens 10062745 \ HA VERZ 22-109 \ 42693 \ 28195
uitspraak van 22 november 2022
beschikking
in de zaak van
[verzoekende partij]
wonende te [woonplaats]
verzoekende partij
gemachtigde mr. N.R. Schaap
en
de besloten vennootschap onder Deens recht
Ocean APS
gevestigd te Kopenhagen
verwerende partij
gemachtigde mr. G.L. Wife
Partijen worden hierna [verzoekende partij] en Ocean genoemd.

1.De procedure

1.1.
[verzoekende partij] heeft op 22 augustus 2022 een verzoekschrift tevens houdende incidentele vordering ex artikel 223 Rv en nevenvorderingen met producties 1 tot en met 6 ingediend gericht tegen Ocean.
1.2.
Ocean heeft een verweerschrift met producties 1 tot en met 11 ingediend.
1.3.
De mondelinge behandeling heeft op 25 oktober 2022 plaatsgevonden. Voorafgaand aan de mondelinge behandeling heeft de gemachtigde van [verzoekende partij] de aanvullende producties 7 tot en met 11 en twee geluidsfragmenten ingediend. De gemachtigde van Ocean heeft voorafgaand aan de mondelinge behandeling een vernieuwde versie van productie 9 ingediend.
1.4.
De beschikking is bepaald op heden.

2.De feiten

2.1.
[verzoekende partij], geboren op [geboortedatum], is op 1 april 2022 voor de duur van 6 maanden in dienst getreden bij Ocean als Senior Account Executive, tegen een salaris van € 6.000,00 bruto per maand exclusief 8% vakantietoeslag.
2.2.
Ocean is een data-platform dat zich richt op het optimaliseren van de verkoop en marketing binnen bedrijven door middel van een eigen ontwikkelde algoritme en haar eigen database. Klanten kunnen door het afsluiten van een abonnement met Ocean toegang krijgen tot het data-platform.
2.3.
Op 8 juni 2022 heeft een telefoongesprek tussen [betrokkene], COO van Ocean, en [verzoekende partij] plaatsgevonden. [betrokkene] heeft tijdens dit gesprek tegen [verzoekende partij] gezegd dat Ocean de arbeidsovereenkomst met hem na 30 september 2022 niet zou gaan verlengen. [betrokkene] heeft [verzoekende partij] in overweging gegeven om de arbeidsovereenkomst per direct te beëindigen en heeft hem daarbij drie maanden loon als beëindigingsvergoeding aangeboden.
2.4.
Op 9 juni 2022 heeft er een telefonisch vervolggesprek tussen [betrokkene] en [verzoekende partij] plaatsgevonden over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Afgesproken is dat Ocean een concept vaststellingsovereenkomst zou gaan opstellen.
2.5.
Ocean heeft op 20 juni 2022 geconstateerd dat met het account van [verzoekende partij] op 8 juni 2022 en 13 juni 2022 een grote hoeveelheid datasets is gedownload.
2.6.
Ocean heeft [verzoekende partij] op 21 juni 2022 op staande voet ontslagen. Ocean heeft dit bij brief van dezelfde dag aan [verzoekende partij] bevestigd. Deze brief luidt als volgt:
(…)
On June 20, 2022, one of our Danish employees discovered that you had downloaded a significant amount of account data from the Ocean.io platform. This is a highly unusual occurrence and is not part of any work-related task. Moreover, you were exempt from work, so there was no reason at all to download data.
(…)
Downloading datasets from the Ocean.io platform for any other purpose than to be used for the business of Ocean.io and possibly providing it to third parties is absolutely not allowed.
(…)
You knew and should have known that your behavior is impermissible. Downloading and seeking to distribute this data without Ocean’s permission could seriously jeopardize Ocean’s business operations. Since you have downloaded about 30,000 data sets (in total), representing a total value of EUR 75,000, there is a real chance that damage has occurred. (…)
We have also noticed that you LinkedIn profile lists you as being a self-employed ambassador for Ennoventure since June, 2022. Ennoventure is a prospect of Ocean.io and you have been in discussions with Ennoventure about Ennoventure becoming a customer of Ocean.io. We suspect that you may have wanted to use the downloaded data for this new work. (…)
(…)

3.Het verzoek en het verweer in de hoofdzaak

3.1.
[verzoekende partij] verzoekt na wijziging van het verzoek ter zitting, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
primair:
a. Ocean te veroordelen tot betaling van een billijke vergoeding conform artikel 7:681 Burgerlijk Wetboek (BW) ter hoogte van € 40.000,00 bruto, dan wel een door de kantonrechter in goede justitie te bepalen bedrag, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
subsidiair:
b. Ocean te veroordelen tot betaling van € 25.920,00 bruto, een bedrag gelijk aan het bedrag van het in geld vastgestelde loon over de termijn dat de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging had behoren voort te duren / van rechtswege zou zijn geëindigd, dan wel een door de kantonrechter in goede justitie te bepalen bedrag, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
c. Ocean te veroordelen tot betaling van de transitievergoeding van € 1.080,00 bruto dan wel een door de kantonrechter in goede justitie te bepalen bedrag, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
d. Ocean te veroordelen tot betaling van de buitengerechtelijke incassokosten conform de staffel Buitengerechtelijke incassokosten, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
primair en subsidiair:
voor zover de voorlopige voorziening zoals verzocht bij incident geen doorgang kan vinden:
e. Ocean te veroordelen tot doorbetaling van het verschuldigde salaris van € 6.000,00 bruto per maand vermeerderd met alle emolumenten, waaronder vakantietoeslag, vanaf de datum waarop Ocean is gestopt met de betaling daarvan tot 21 juni 2022, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
f. Ocean te veroordelen tot verstrekking van de salarisspecificaties waarin de betalingen van sub e zijn verwerkt;
g. Ocean te veroordelen tot betaling van de wettelijke verhoging wegens vertraging over de aan [verzoekende partij] toekomende loon ex artikel 7:625 BW, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
h. Ocean te veroordelen tot betaling van de buitengerechtelijke incassokosten conform de staffel Buitengerechtelijke incassokosten, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van dit bedrag tot de dag der algehele voldoening;
i. Ocean te veroordelen in de kosten van deze procedure, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 14 dagen na betekening van deze beschikking.
3.2.
[verzoekende partij] legt – kort samengevat – aan zijn verzoeken ten grondslag dat een geldige dringende reden ontbreekt voor het door Ocean op 21 juni 2022 gegeven ontslag op staande voet , althans deze dringende reden niet onverwijld is medegedeeld, waarmee het ontslag op staande voet onterecht is gegeven.
3.3.
Ocean voert gemotiveerd verweer. Ocean verwijt [verzoekende partij] dat hij – zonder werkgerelateerde reden – op 8 juni 2022 en op 13 juni 2022 een buitengewone hoeveelheid datasets heeft gedownload en Ocean vermoedt daarbij dat hij deze gedownloade gegevens wilde gebruiken voor zijn werk bij Ennoventure.

4.De beoordeling

vooraf
4.1.
Aangezien [verzoekende partij] geen vernietiging van de opzegging van de arbeidsovereenkomst door Ocean (meer) verzoekt, maar toekenning van een billijke vergoeding op grond van artikel 7:681 BW, staat vast dat de arbeidsovereenkomst op 21 juni 2022 is geëindigd.
toetsingscriterium
4.2.
Kern van het geschil is de vraag of sprake is van een dringende reden als bedoeld in artikel 7:677 lid 1 BW, op grond waarvan Ocean de arbeidsovereenkomst zonder instemming van [verzoekende partij] onverwijld heeft mogen opzeggen. Voor de werkgever worden als dringende redenen beschouwd zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijze niet kan gevergd worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren (artikel 7:678 lid 1 BW). Bij de beoordeling van de vraag of van een dringende reden sprake is, moeten alle omstandigheden van het geval, in onderling verband en samenhang, in aanmerking worden genomen.
dringende reden
4.3.
De kantonrechter is van oordeel dat sprake is van een dringende reden. Het volgende is redengevend.
gedownloade datasets op 8 en 13 juni 2022
4.4.
Ocean heeft de stelling dat [verzoekende partij] op 8 en 13 juni 2022 datasets heeft gedownload onderbouwd met informatie van een derde partij. [verzoekende partij] heeft erkend op 8 juni 2022 datasets te hebben gedownload, hij betwist alleen de hoeveelheid downloads. Daarnaast betwist [verzoekende partij] dat hij op 13 juni 2022 datasets zou hebben gedownload. De kantonrechter heeft geen aanleiding om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de derde partij of de door deze partij aangeleverde onderbouwing van de betrokkenheid van [verzoekende partij] bij het downloaden van de datasets. Aangezien vaststaat dat [verzoekende partij] op 8 juni 2022 datasets heeft gedownload en door Ocean op basis van dezelfde onderliggende gegevens is onderbouwd dat hij op 13 juni 2022 wederom datasets heeft gedownload, is daartegenover door [verzoekende partij] onvoldoende gemotiveerd weersproken dat hij op 13 juni 2022 eveneens datasets heeft gedownload. Ook de hoeveelheid gedownloade datasets is gelet op de beschikbare gegevens van Ocean onvoldoende weersproken.
Dit maakt dat in deze procedure is komen vast te staan dat [verzoekende partij] op 8 juni 2022 een hoeveelheid van 1.272 datasets en vervolgens op 13 juni 2022 een hoeveelheid van 28.349 datasets heeft gedownload.
geen rechtvaardiging
4.5.
[verzoekende partij] heeft over de downloads op 8 juni 2022 verklaard dat hij – nadat hij werd geconfronteerd met zijn mogelijke baanverlies – het proces van het downloaden in een CSV-bestand onder de knie wilde krijgen, zodat hij sneller klanten kon werven en zich alsnog jegens Ocean kon bewijzen. In de eerste plaats is deze verklaring opmerkelijk omdat Ocean Gravensteijn in het telefoongesprek van 8 juni 2022 duidelijk maakte dat het dienstverband hoe dan ook niet zou worden voortgezet (
it’s a fact). In de tweede plaats geeft deze reden voor de downloads van 8 juni 2022 nog geen verklaring voor a) de downloads op 13 juni 2022 alsmede b) de omvang het aantal datasets dat die dag is gedownload. Ocean heeft over dit laatste element naar voren gebracht dat dat aantal echt opvallend hoog is door het aantal downloads te vergelijken met wat collega’s van [verzoekende partij] normaal gesproken downloaden in de uitoefening van hun functie. Die collega’s (die respectievelijk op 1 september 2021 en 1 december 2021 in dienst zijn getreden) hebben - zo is onderbouwd betoogd en niet bestreden - een beduidend lagere hoeveelheid datasets gedownload in de uitoefening van hun
geheledienstverband (in totaal 792 datasets respectievelijk 402 datasets). Naar het oordeel van de kantonrechter is er, mede door de buitengewone hoeveelheid downloads, geen legitieme rechtvaardiging voor het handelen door [verzoekende partij].
vermoeden van mogelijke misbruik gedownloade datasets
4.6.
Door [verzoekende partij] is terecht aangevoerd dat Ocean het ontslag op staande voet heeft gegeven op basis van het
vermoedendat [verzoekende partij] de gedownloade datasets voor zijn werk bij Ennoventure zal gaan gebruiken dan wel mogelijk aan derden zal gaan verstrekken. Ocean heeft ook niet gesteld en evenmin is gebleken dat [verzoekende partij] de (informatie uit de) downloads heeft gebruikt of aan derden heeft verstrekt. Dat is echter niet vereist voor een dringende reden; het moet gaan om gedragingen van de werknemer die tot gevolg hebben dat van de werkgever redelijkerwijze niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.
4.7.
Ocean had naar het oordeel van de kantonrechter een gegrond vermoeden dat [verzoekende partij] de datasets zou gaan of kunnen gaan gebruiken. [verzoekende partij] verklaart in de eerste plaats dat hij al op 30 maart 2022 als zelfstandige een overeenkomst met Ennoventure had gesloten, maar dat hij – in ieder geval voor de duur van de arbeidsovereenkomst met Ocean – de uitvoering van deze overeenkomst heeft opgeschort. Na het gesprek van 9 juni 2022 is hij op ‘14, 15 of 16 juni 2022’ gestart als corporate ambassador bij Ennoventure, aldus [verzoekende partij]. Daarnaast is ter zitting door Ocean toegelicht dat de downloads van 13 juni 2022 healthcare and pharmaceutical industry gegevens betroffen, die aansluiten bij de doelgroep van Ennoventure. Ook uit de combinatie van deze gegevens volgt dat de door [verzoekende partij] bij Ocean (ten tijde van het ontslag op staande voet) gewekte argwaan voor het vermoeden van het gebruik of het verstrekken van de informatie uit de gedownloade datasets aan Ennoventure gegrond was.
volgorde gedragingen [verzoekende partij]
4.8.
De eerste downloads hebben plaatsgevonden direct na het eerste gesprek over het einde van de dienstbetrekking. De tweede downloads vonden plaats in de periode dat [verzoekende partij] in afwachting was van de vaststellingsovereenkomst. Daarbij was voor Ocean op 21 juni 2022 al bekend dat [verzoekende partij] op dat moment op zijn LinkedIn-pagina had vermeld dat hij vanaf juni 2022 als corporate ambassador bij Ennoventure is betrokken. Ennoventure was een mogelijke klant voor Ocean. Tijdens het gesprek op 21 juni 2022 waarbij Ocean [verzoekende partij] hiermee heeft geconfronteerd, heeft [verzoekende partij] geen logische uitleg gegeven voor zijn downloads op 8 juni 2022 en de downloads op 13 juni 2022 ontkend, terwijl de kantonrechter van oordeel is dat [verzoekende partij] eveneens verantwoordelijk is voor de downloads van die dag, zoals hierboven ook reeds is overwogen.
conclusie
4.9.
De combinatie van de hoeveelheid gedownloade datasets, de tijdstippen van deze downloads, de betrokkenheid van [verzoekende partij] bij Ennoventure én het ontbreken van een deugdelijke uitleg van [verzoekende partij], maakt dat op het moment van het ontslag op staande voet voldoende gegronde argwaan bij Ocean is gewekt over de gedragingen van [verzoekende partij] dat van Ocean in redelijkheid niet kon worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.
onverwijld gegeven
4.10.
[verzoekende partij] heeft aangevoerd dat het ontslag op staande voet niet onverwijld is gegeven, omdat hij de downloads van 8 juni 2022 reeds bij zijn leidinggevende had gemeld. Door Ocean is weersproken dat [verzoekende partij] dit met zijn leidinggevende heeft besproken. In deze procedure stelt de kantonrechter dan ook vast dat Ocean pas op 20 juni 2022 van de downloads op de hoogte is geraakt en daarom is de arbeidsovereenkomst (één dag later op 21 juni 2022) wel degelijk onverwijld opgezegd.
ten slotte
4.11.
De kantonrechter komt, gelet op voorgaande overwegingen, tot de conclusie dat sprake is van een dringende reden voor ontslag op staande voet en dat de arbeidsovereenkomst onverwijld is opgezegd. Ook de persoonlijke omstandigheden van [verzoekende partij] (het inkomensverlies in combinatie met zijn gevorderde leeftijd) in beschouwing genomen, maar afgezet tegen de aard en ernst van de dringende reden, leidt tot de slotsom dat een onmiddellijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst is gerechtvaardigd. Ocean was daarom bevoegd de arbeidsovereenkomst met [verzoekende partij] onverwijld op te zeggen. Het verzoek tot toekenning van een billijke vergoeding op grond van artikel 7:681 BW wordt afgewezen.
overige verzoeken in de hoofdzaak
4.12.
Ten aanzien van de overige verzoeken van [verzoekende partij] oordeelt de kantonrechter als volgt. De primaire nevenverzoeken en de subsidiaire verzoeken (rechtsoverweging 3.1. sub b t/m h) zijn eveneens gebaseerd op de stelling dat het ontslag op staande voet ten onrechte zou zijn gegeven. Aangezien – zoals hiervoor is overwogen – Ocean de arbeidsovereenkomst met [verzoekende partij] onverwijld heeft mogen opzeggen, worden deze vorderingen ook afgewezen. Ook is gesteld noch gebleken dat Ocean het loon (met emolumenten) tot aan 21 juni 2022 niet heeft betaald, zodat het verzoek om die loondoorbetaling evenmin toewijsbaar is. Dit betekent dat alle verzoeken in de hoofdzaak zullen worden afgewezen.
4.13.
[verzoekende partij] zal, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten van Ocean worden veroordeeld.

5.Het incident

Nu in deze beschikking al een beslissing wordt gegeven over de verzoeken van [verzoekende partij] in de hoofdzaak, is er geen reden meer om met toepassing van artikel 223 Rv een voorlopige voorziening te treffen. Een voorlopige voorziening op grond van dat artikel kan immers alleen worden getroffen voor de duur van het geding. De kantonrechter ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling in het incident.

6.De beslissing

De kantonrechter
6.1.
wijst de verzoeken af;
6.2.
veroordeelt [verzoekende partij] in de proceskosten, tot aan deze uitspraak aan de zijde van Ocean begroot op € 996,00 aan salaris voor de gemachtigde.
Deze beschikking is gegeven door de kantonrechter mr. S.E. Sijsma en in het openbaar uitgesproken door kantonrechter mr. A.J. Weerkamp-Beens op 22 november 2022.