ECLI:NL:RBGEL:2021:8226

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Zutphen

zaaknummer / rolnummer: C/05/372575 / HZ ZA 20-276

Vonnis van 27 oktober 2021

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

CHIQUITA EUROPE B.V.,

gevestigd te Gorinchem,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mrs. E.M. Tjon-En-Fa en W. Kroeze te 's-Gravenhage,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

PARTNERS NETWORK FRUIT B.V.,

gevestigd te Nunspeet,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mrs. A.H. de Haas van Dorsser en J.M. van den Hil te Amsterdam.

Partijen zullen hierna Chiquita Europe B.V. en Partners Network Fruit B.V. genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het tussenvonnis van 25 augustus 2021

- de akte na tussenvonnis van Chiquita Europe B.V.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De verdere beoordeling

in conventie

Het procesverloop

2.1.

Chiquita Europe B.V. is in het vorige tussenvonnis in de gelegenheid gesteld te reageren op een aantal nieuwe stellingen van Partners Network Fruit B.V. Dat heeft Chiquita Europe B.V. gedaan bij akte na tussenvonnis. In deze akte heeft Chiquita Europe B.V. één productie overgelegd die zij nog niet eerder in het geding had gebracht (productie C-48) en van enkele eerder overlegde producties heeft zij delen nogmaals overgelegd om daar extra de aandacht op te vestigen.

2.2.

Het verzoek van Partners Network Fruit B.V. om naar aanleiding van de laatste akte van Chiquita Europe B.V. een antwoordakte te mogen nemen, is geweigerd aangezien in het vorige tussenvonnis was overwogen dat het schriftelijk debat na de akte van Chiquita Europe B.V. in beginsel geëindigd zou zijn. Dat neemt vanzelfsprekend niet weg dat voor zover de laatste akte van Chiquita Europe B.V. noopt tot nadere bewijslevering partijen daartoe in de gelegenheid zullen worden gesteld.

2.3.

Op grond van het vorige tussenvonnis resteren nog vier onderwerpen waarover Chiquita Europe B.V. zich mocht uitlaten. De rechtbank zal deze hierna puntsgewijs bespreken.

Factuur 17005433

2.4.

Chiquita Europe B.V. stelt in haar laatste akte dat deze factuur inderdaad niet verzonden had mogen worden maar dat de factuur is gecrediteerd en dat deze creditering is meegenomen in de berekening van het nog openstaande saldo. Ter onderbouwing wijst Chiquita Europe B.V. op de eerder door haar reeds overgelegde creditfactuur die zij nog eens heeft uitgelicht als productie C-47. De rechtbank acht daarmee voldoende aannemelijk dat Chiquita Europe B.V. het op de creditfactuur genoemde bedrag - ten voordele van Partners Network Fruit B.V. - heeft meegenomen in de berekening van het nog openstaande saldo. De creditfactuur betreft hetzelfde bedrag als bij factuur 17005433 in rekening is gebracht ($ 13.500) en op de factuur staat vermeld het schip [schip] en klant [betrokken partij 1] . Zoals Partners Network Fruit B.V. zelf heeft gesteld (bij nr. 9 in haar antwoordakte na tussenvonnis 12 mei 2021) moet daaruit volgen dat het om dezelfde order gaat. De stellingen van Partners Network Fruit B.V. op dit punt vormen geen aanleiding om het door Chiquita Europe B.V. gevorderde saldo met dit bedrag te verminderen.

Factuur 17006453

2.5.

Partners Network Fruit B.V. heeft haar stelling dat het met deze factuur (d.d. 25 oktober 2017) in rekening gebrachte bedrag niet $ 157.896 maar $ 139.320 had moeten zijn, en haar dus $ 18.576 teveel in rekening is gebracht, gebaseerd op het feit dat op de zogeheten “balance sheet”, die als bijlage was gevoegd bij een e-mail van 5 januari 2018 (productie P4.e), het bedrag van $ 139.320 is opgenomen. Chiquita Europe B.V. betwist niet dat het in de betreffende balance sheet opgenomen lagere bedrag ziet op deze levering maar stelt dat Partners Network Fruit B.V. aan de balance sheet geen rechten kan ontlenen. De verklaring voor het hogere, gefactureerde bedrag is gelegen in het feit dat Partners Network Fruit B.V. in eerste instantie 16.200 dozen bananen had besteld - dat is 15 containers - voor een bedrag van $ 139.320 maar dat zij diezelfde bestelling enkele dagen later heeft vermeerderd tot 18.360 dozen bananen, 2 extra containers. Gelet op een overeengekomen prijs van $ 8,60 per doos leidt dat tot een totale koopsom van $ 157.896. Dat enige tijd later in de balance sheet per ongeluk het bedrag voor 15 containers is vermeld, betekent niet dat Partners Network Fruit B.V. niet voor die extra twee containers zou hoeven te betalen, aldus Chiquita Europe B.V. Die balance sheets waren bedoeld om het overzicht te bewaren over geplaatste orders en ontvangen betalingen; fouten daarin bevrijden Partners Network Fruit B.V. niet. Ter onderbouwing van haar stellingen wijst Chiquita Europe B.V. op de in productie C-48 overgelegde correspondentie alsmede de voor deze order opgemaakte COC en factuur.

2.6.

Op het COC formulier voor deze bestelling staat inderdaad dat het ging om een bestelling van 18.360 dozen bananen voor een prijs van $ 8,60 per doos. Het daarmee corresponderende bedrag van $ 157.896 is bij factuur van 25 oktober 2017 aan Partners Network Fruit B.V. in rekening gebracht; ook deze factuur vermeldt 18.360 dozen. Beide stukken, de COC en de factuur, zijn al eerder door Chiquita Europe B.V. in het geding gebracht. Op grond van deze stukken is voldoende aannemelijk dat Partners Network Fruit B.V. 18.360 dozen bananen heeft besteld voor een prijs van $ 8,60 per doos. Dat de later opgemaakte balance sheet iets anders vermeldt zou een vergissing kunnen zijn, Chiquita Europe B.V. heeft daar redenen voor gegeven, maar fouten in die balance sheet doen niet af aan de bewijskracht van de COC, het orderformulier dat hier te gelden heeft als het primaire contract document. Daar komt bij dat ook niet is gebleken dat Partners Network Fruit B.V. bezwaar heeft gemaakt tegen de COC of de daaropvolgende factuur voor 18.360 dozen bananen à $ 157.896. Van Partners Network Fruit B.V. mag verwacht worden dat indien de COC en de daaropvolgende factuur een in aanzienlijke mate onjuiste hoeveelheid door haar gekochte bananen vermeldt, zij Chiquita Europe B.V. daar op zou hebben gewezen.

2.7.

De stellingen van Partners Network Fruit B.V. op dit punt zijn dan ook geen aanleiding om het nog verschuldigde saldo te verminderen met een bedrag van $ 18.576.

Niet-verwerkte betaling?

2.8.

Partners Network Fruit B.V. stelt dat een derde, [betrokken partij 2] , namens haar op
3 november 2018 aan Chiquita Europe B.V. een betaling heeft gedaan van $ 15.660 die door Chiquita Europe B.V. niet is meegenomen in een overzichtslijst van door of namens Partners Network Fruit B.V. verrichte betalingen. In haar laatste akte stelt Chiquita Europe B.V., onder verwijzing naar een overzicht van alle op die datum op de bankrekening van Chiquita Europe B.V. verrichte transacties, dat de betreffende betaling is gedaan door Planet Fruit Importers Ltd, die niet is gelieerd aan de Partners Network-groep. Chiquita Europe B.V. stelt voorts dat Partners Network Fruit B.V. geen enkel bewijs heeft overgelegd van een voor haar gedane betaling door [betrokken partij 2] .

2.9.

De stelling van Partners Network Fruit B.V. strandt reeds op dit laatste punt. Er zijn door Partners Network Fruit B.V. geen stukken overgelegd waaruit blijkt van een betaling van een bedrag groot $ 15.660 op 3 november 2018, verricht door een partij genaamd [betrokken partij 2] en ook is niet gebleken dat [betrokken partij 2] de betaling deed ter kwijting van Partners Network Fruit B.V. ten opzichte van Chiquita Europe B.V. Partners Network Fruit B.V. heeft haar stelling dan ook onvoldoende onderbouwd.

Betalingen door derden

2.10.

Wat betreft betalingen door derden waarvan Partners Network Fruit B.V. stelt dat die in mindering strekken op hetgeen zij aan Chiquita Europe B.V. verschuldigd is, maken partijen onderscheid tussen betalingen door enerzijds PN en PNWE (Partners Network B.V. en Partners Network West Europe B.V.) en anderzijds betalingen door andere derden. De rechtbank zal dat onderscheid hierna volgen.

PN/PNWE betalingen

2.11.

Partners Network Fruit B.V. heeft in haar akte van 7 juli 2021 (antwoordakte na tussenvonnis 12 mei 2021, bij nrs. 16 en 17) gesteld dat Chiquita Europe B.V. in het door haar als productie C37 overgelegde overzicht betalingen door PN tot een bedrag van
$ 501.372 ten onrechte niet heeft toegerekend aan bestellingen van Partners Network Fruit B.V. In een bij deze akte overgelegd overzicht (productie P31) heeft Partners Network Fruit B.V. gespecificeerd dat deze PN-betalingen gealloceerd zijn aan bestellingen van Partners Network Fruit B.V. en dus in mindering moeten worden gebracht op het nog openstaande saldo. Partners Network Fruit B.V. stelt dat zij per e-mail aan Chiquita Europe B.V. zogeheten “allocatie-instructies” gaf inhoudend dat zij per betaling aangaf aan welke containers die betaling moest worden toegerekend.

2.12.

De rechtbank merkt in de eerste plaats op dat zij de door Partners Network Fruit B.V. gegeven toelichting op deze stelling, zoals uitgewerkt in haar productie P31, moeilijk te doorgronden vindt. De in die productie overgelegde bijlage is een opsomming van ordernummers, e-mails, administratieve gegevens van Chiquita Europe B.V. en dergelijke die (kennelijk) verderop in diezelfde productie of in andere, reeds eerder overgelegde producties van Partners Network Fruit B.V. of Chiquita Europe B.V. terug te vinden zouden zijn. Dit is weinig toegankelijk. Uit de bijgevoegde e-mails is ook niet steeds eenvoudig af te leiden wie de afzender is of namens wie de e-mail wordt verstuurd. Uit deze bijlage is dan ook niet direct klip en klaar af te leiden hoe daarmee de stelling over allocatie van betalingen wordt onderbouwd.

2.13.

Uit de stellingen van Partners Network Fruit B.V. in haar akte van 7 juli 2021 meent de rechtbank wel te kunnen afleiden dat het toerekenen van betalingen van PN aan bestellingen van Partners Network Fruit B.V. gebeurde door of namens Partners Network Fruit B.V. In haar laatste akte stelt Chiquita Europe B.V. dat niets er op wijst dat PN zelf heeft aangegeven dat haar betalingen bestemd waren ter kwijting van schulden van Partners Network Fruit B.V. Uit hetgeen Partners Network Fruit B.V. daarover heeft gesteld kan de rechtbank niet afleiden of PN heeft beoogd de betalingsverplichtingen van Partners Network Fruit B.V. te voldoen, hetgeen bij nakoming door een derde vereist is (art. 6:30 BW). De als productie P31 door Partners Network Fruit B.V. overgelegde bijlage geeft daarover geen uitsluitsel. Evenmin is duidelijk of Chiquita Europe B.V. ermee instemde dat betalingen door PN/PNWE in mindering zouden worden gebracht op schulden van Partners Network Fruit B.V. Dit leidt ertoe dat de stelling dat betalingen door PN/PNWE tot een bedrag van
$ 501.372 bedoeld waren om de schuld van Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. in te lossen, als onvoldoende onderbouwd wordt gepasseerd. Dit bedrag kan dan ook niet in mindering komen op het door Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. nog verschuldigde saldo.

Betalingen door andere derden

2.14.

Partners Network Fruit B.V. heeft in haar akte van 7 juli 2021 gesteld dat ook betalingen door derden moeten worden toegerekend aan bestellingen van Partners Network Fruit B.V. en dat Chiquita Europe B.V. daar bij de berekening van de omvang van het verschuldigde saldo geen rekening mee heeft gehouden. Volgens Partners Network Fruit B.V. heeft de rechtbank in haar tussenvonnis van 12 mei 2021 Chiquita Europe B.V. opgedragen “aan te tonen” wat er door Partners Network Fruit B.V. of door derden namens Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. is betaald. Voor zover Partners Network Fruit B.V. daarmee heeft bedoeld dat Chiquita Europe B.V. de bewijslast draagt van betalingen door derden voor schulden van Partners Network Fruit B.V. is dat onjuist. In het tussenvonnis (overweging 4.15.) wordt uitdrukkelijk overwogen dat de schuldenaar - hier Partners Network Fruit B.V. - in het algemeen de bewijslast draagt van de stelling dat zij heeft betaald. Om praktische redenen is geoordeeld dat Chiquita Europe B.V. in de gelegenheid zou worden gesteld om de van Partners Network Fruit B.V. ontvangen betalingen vanaf augustus 2017 aan te tonen. Chiquita Europe B.V. had ter zitting namelijk aangegeven dat het openstaande saldo op zeer eenvoudige wijze zou kunnen worden vastgesteld door de som van alle betalingen die door of namens Partners Network Fruit B.V. zijn gedaan, af te trekken van de som van alle door Chiquita Europe B.V. aan Partners Network Fruit B.V. verstuurde facturen (spreekaantekeningen bij 8). Chiquita Europe B.V. deed in dat verband de suggestie om daartoe haar administratieve gegevens over te leggen, mede omdat Partners Network Fruit B.V. niet over een deugdelijke administratie leek te beschikken, welke suggestie de rechtbank heeft gevolgd. Anders dan Partners Network Fruit B.V. in haar akte van 7 juli 2021 stelt, betekent dat nog niet dat Chiquita Europe B.V. de betalingen door derden voor bestellingen van Partners Network Fruit B.V. moet bewijzen en al zeker niet dat Chiquita Europe B.V. zou moeten onderbouwen waarom betalingen van derden al of niet aan Partners Network Fruit B.V. zouden kunnen worden toegerekend. Die bewijslast rust op Partners Network Fruit B.V.

2.15.

Ter onderbouwing van de door derden namens haar gedane betalingen heeft Partners Network Fruit B.V. in productie P32 van haar akte van 7 juli 2021 van een viertal betalingen stukken overgelegd waaruit dit zou blijken. Door Chiquita Europe B.V. is daarover in haar laatste akte gesteld dat, naast deze vier betalingen die “mogelijk wel aan specifieke orders zijn toegerekend”, er geen bewijs is van andere betalingen door derden die aan bestellingen van Partners Network Fruit B.V. kunnen worden toegerekend. Chiquita Europe B.V. wordt op dat punt gevolgd; behoudens de vier betalingen in productie P32 ontbreekt de specificering van betalingen door derden zodat bij berekening van de omvang van openstaande saldo daar geen rekening mee kan worden gehouden.

2.16.

Van de vier door Partners Network Fruit B.V. genoemde betalingen staat vast dat ze betrekking hebben op specifieke orders vanaf april 2018. Door Chiquita Europe B.V. wordt dit met zoveel woorden in haar laatste akte erkend (bij 3.19). Aangezien ook vast staat dat vanaf augustus 2017, en derhalve dus ook vanaf april 2018, orders aan Chiquita Europe B.V. nog slechts geplaatst werden door Partners Network Fruit B.V. en niet door een van de andere Partners Network- vennootschappen, acht de rechtbank, anders dan Chiquita Europe B.V. in haar laatste akte heeft gesteld, voldoende aannemelijk dat deze vier betalingen betrekking hadden op door Partners Network Fruit B.V. bij Chiquita Europe B.V. bestelde bananen. Uit de in productie P32 overgelegde stukken leidt de rechtbank af dat het gaat om de volgende bedragen: $ 63.405 (nota d.d. 10/04/2018), $ 20.330 (nota d.d. 03.10.2018), $ 8.640 (nota d.d. 04.06.2019) en $ 13.000 (nota d.d. 18.07.2019), derhalve in totaal een bedrag van $ 105.375. Dit bedrag komt in mindering op het door Partners Network Fruit B.V. verschuldigde saldo.

Derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid

2.17.

Chiquita Europe B.V. stelt in haar laatste akte dat een beroep van Partners Network Fruit B.V. op artikel 6:43 BW naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is vanwege de daar genoemde omstandigheden. Zoals hiervoor is geoordeeld komt de rechtbank niet toe aan toerekening van betalingen op grond van artikel 6:43 BW, zodat deze stelling buiten beschouwing kan blijven.

Transactiekosten

2.18.

Partners Network Fruit B.V. stelt dat een, door haar schattenderwijs begroot, bedrag van $ 5.460 in mindering moet worden gebracht op hetgeen Partners Network Fruit B.V. nog aan Chiquita Europe B.V. verschuldigd is (akte van 7 juli 2021, nrs. 20-25). Het zou gaan om ten onrechte door Chiquita Europe B.V. aan Partners Network Fruit B.V. berekende transactiekosten. Chiquita Europe B.V. heeft zich, om proceseconomische redenen, gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank. De rechtbank had partijen opgeroepen hierover een regeling te treffen maar dat is kennelijk niet gelukt. Bij die stand van zaken zal dit bedrag in mindering worden gebracht op het door Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. verschuldigde saldo.

Slotsom

2.19.

Door Chiquita Europe B.V. is het door Partners Network Fruit B.V. nog verschuldigde saldo aan de hand van haar administratie berekend op $ 712.854 (zie tussenvonnis van 25 augustus 2021). Op grond van voorgaande beoordeling dient dat saldo gecorrigeerd te worden tot een bedrag van $ 602.019 ($ 712.854 min $ 105.375 min
$ 5.460). Op dat bedrag moet voorts in mindering worden gebracht een bedrag van
$ 106.247 vanwege de “difference in price” afspraak (tussenvonnis van 25 augustus 2021, overweging 2.17). Daarmee komt het aan Chiquita Europe B.V. toe te wijzen bedrag op
$ 495.772. Over dit bedrag is Partners Network Fruit B.V., conform hetgeen is gevorderd, wettelijke rente verschuldigd vanaf de dag van dagvaarding (22 juni 2020). Voor het overige zijn de vorderingen in de eerdere tussenvonnissen al afgewezen.

Buitengerechtelijke incassokosten, proceskosten

2.20.

Chiquita Europe B.V. vordert een bedrag van € 6.775,00 aan buitengerechtelijke incassokosten, primair op grond van artikel 6:96 lid 2 sub c BW op basis van de zogeheten BIK-staffel en subsidiair op grond van hetgeen partijen daarover zijn overeengekomen, te weten de vermelding op de COC: “
We reserve the right to charge a fee for late payment”. De rechtbank zal deze vordering toewijzen conform artikel 6:96 lid 2 sub c BW en het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten (het Besluit). Het staat vast dat Chiquita Europe B.V. meermaals met Partners Network Fruit B.V. heeft gecorrespondeerd over het nog openstaande saldo, dat zij Partners Network Fruit B.V. tot betaling daarvan heeft gesommeerd en dat betaling is uitgebleven. In die situatie heeft Chiquita Europe B.V. in redelijkheid kunnen overgaan tot de door haar verrichte incassohandelingen en is Partners Network Fruit B.V. de volgens het Besluit genormeerde vergoeding verschuldigd (vgl. HR 13 juni 2014, ECLI:NL:2014:1405).

2.21.

Partners Network Fruit B.V. zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Chiquita Europe B.V. worden begroot op € 11.249 voor het salaris advocaat (3,5 punt × tarief VII, € 3.214,00 per punt),
€ 4.131,00 voor het griffierecht en € 87,89 deurwaarderskosten, derhalve in totaal

€ 15.467,89.

3.De beslissing

De rechtbank

in conventie

3.1.

veroordeelt Partners Network Fruit B.V. om aan Chiquita Europe B.V. te betalen een bedrag van $ 495.772,00 (vierhonderdvijfennegentig duizendzevenhonderdtweeënzeventig USD), vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over het toegewezen bedrag met ingang van 22 juni 2020 tot de dag van volledige betaling,

3.2.

veroordeelt Partners Network Fruit B.V. om aan Chiquita Europe B.V. een bedrag van € 6.775,00 te betalen ten titel van buitengerechtelijke incassokosten, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang van de zevende dag na dit vonnis tot de dag van volledige betaling,

3.3.

veroordeelt Partners Network Fruit B.V. in de proceskosten, aan de zijde van Chiquita Europe B.V. tot op heden begroot op € 15.467,89, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang van de zevende dag na dit vonnis tot de dag van volledige betaling,

3.4.

verklaart dit vonnis in conventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

3.5.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. P.F.A. Bierbooms, mr. S.A.M. Vrendenbarg-Elsbeek en mr. K.H.A. Heenk en in het openbaar uitgesproken op 27 oktober 2021.

PB/VR/KH