ECLI:NL:RBGEL:2021:8225

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Zutphen

zaaknummer / rolnummer: C/05/372575 / HZ ZA 20-276

Vonnis van 12 mei 2021

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

CHIQUITA EUROPE B.V.,

gevestigd te Gorinchem,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mr. E.M. Tjon-En-Fa te 's-Gravenhage,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

PARTNERS NETWORK FRUIT B.V.,

gevestigd te Nunspeet,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mr. A.H. de Haas van Dorsser te Amsterdam.

Partijen zullen hierna Chiquita Europe B.V. en Partners Network Fruit B.V. genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het tussenvonnis van 14 oktober 2020

- de akte overlegging producties van Chiquita Europe B.V. van 17 februari 2021

- de akte overlegging aanvullende producties ten behoeve van de mondelinge behandeling van Partners Network Fruit B.V. van 17 februari 2021

- de akte overlegging aanvullende producties van Chiquita Europe B.V. van 1 maart 2021

- het proces-verbaal van mondelinge behandeling van 4 maart 2021.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Een rechtsvoorganger van Chiquita Europe B.V., de vennootschap naar Grieks recht Chiquita Hellas SA, is in 2014 begonnen met het leveren van fruit (met name bananen) aan Partners Network B.V., een onderneming die deel uitmaakt van hetzelfde concern als Partners Network Fruit B.V.

2.2.

Na een fusie heeft Chiquita Hellas SA haar activiteiten voorgezet onder de naam Chiquita Banana Company B.V. Deze laatste vennootschap heeft op enig moment haar naam gewijzigd in Chiquita Europe B.V.

2.3.

Tussen 2014 en augustus 2017 heeft Chiquita Hellas SA, en later Chiquita Europe B.V., overeenkomsten over verkoop en levering van fruit gesloten met twee vennootschappen die deel uitmaken van het Partners Network concern, te weten Partners Network B.V. en Partners Network West Europe B.V.

2.4.

Op verzoek van de Partners Network Groep is met Chiquita Europe B.V. overeengekomen dat vanaf augustus 2017 de orders voor inkoop van fruit nog enkel zouden worden geplaatst door Partners Network Fruit B.V. en dat de facturen aan deze vennootschap zouden worden gericht.

2.5.

De markt voor dit soort levensmiddelen (bananen) kenmerkt zich onder andere door grote schommelingen in vraag en aanbod en daarmee gepaard gaande prijsschommelingen tussen het moment van inkoop en (door)verkoop. Ook is er sprake van een tijdsverloop van enkele weken tussen het moment van het plaatsen van een order en het moment van aflevering en betaling. Tussen Partners Network Fruit B.V. en Chiquita Europe B.V. was bovendien sprake van een vrijwel voortdurende, wekelijkse reeks van (omvangrijke) orders voor bananen. Vanwege deze omstandigheden stond Chiquita Europe B.V. Partners Network Fruit B.V. toe dat de betalingen niet één op één in de pas liepen met leveranties door Chiquita Europe B.V. In de praktijk betekende dit dat Partners Network Fruit B.V., zodra zij over voldoende liquiditeiten beschikte, een (groot) afgerond bedrag betaalde, zonder dat daarbij werd aangegeven op welke facturen dat zag. Chiquita Europe B.V. spreekt in dat verband over een “informeel leverancierskrediet” voor Partners Network Fruit B.V.; er zijn geen afspraken tussen partijen vastgelegd over bijvoorbeeld de maximale kredietruimte of de opeisbaarheid van het krediet.

2.6.

Teneinde overzicht te houden over de hoeveelheid geleverd fruit en de door Partners Network Fruit B.V. verrichte betalingen, maakte Chiquita Europe B.V. gebruik van zogeheten “balance statements” die zij op regelmatige basis toezond aan Partners Network Fruit B.V. Voorbeelden van dergelijke balance statements zijn door Partners Network Fruit B.V. als productie P4 overgelegd. De balance statements zijn door Chiquita Europe B.V. per bestemming en per jaar opgemaakt. In de balance statement is door Chiquita Europe B.V. aangegeven hoeveel er ten behoeve van die bestemming tot dan toe in het betreffende jaar aan Partners Network Fruit B.V. is geleverd, wat daarvan is betaald en wat nog niet. Het is een dynamisch document in die zin dat het een weergave is van het verloop van orders en betalingen van Partners Network Fruit B.V. gedurende een jaar en ten aanzien van een bepaalde bestemming.

2.7.

Alle door Partners Network Fruit B.V. bij Chiquita Europe B.V. geplaatste orders werden door Chiquita Europe B.V. bevestigd met een standaardformulier van één pagina, het zogeheten “Contract Order Confirmation”, hierna afgekort als COC. De COC vermeldt de belangrijkste gegevens van de verkoop, zoals de hoeveelheid te leveren fruit, de kwaliteit, de prijs, de bestemming en enkele betalingsvoorwaarden (zie productie 1 bij dagvaarding). Voorts staat op de COC de volgende voorgedrukte tekst:

“
Chiquita shall in no event be responsible for indirect, consequential or incidental damages, including but not limited to loss of profits, use, production, business or any financial or economic prejudice, even if such damages could have been reasonably foreseen. In no event shall either party’s liability for claims made under or related to this Agreement exceed the price paid by the buyer and received by Chiquita for the concerned order.”

Hoewel het bedoeling was dat Partners Network Fruit B.V. een COC ondertekend retour zou sturen aan Chiquita Europe B.V., gebeurde dat regelmatig niet. Het niet-ondertekenen en retour sturen van een COC had in de praktijk geen consequenties voor de uitvoering van de betreffende order.

2.8.

Partijen hebben met enige regelmaat gecorrespondeerd over de omvang en inlossing van het openstaande saldo. Zo bespraken partijen in e-mails van augustus 2018 (productie C-3 van Chiquita Europe B.V.) een op dat moment volgens Chiquita Europe B.V. openstaand saldo van $ 954.992,85 en daarop in mindering te brengen bedragen in verband met creditering en tussen partijen getroffen (compensatie-)regelingen. In november 2018 maakt Chiquita Europe B.V. in een e-mail melding van een “
open pending balance” van “
900K” waarop Partners Network Fruit B.V. reageert met: “
I try to collect more money and Monday will pay you more” (productie C-6 van Chiquita Europe B.V.). In een brief van 12 november 2018 verzoekt Chiquita Europe B.V. Partners Network Fruit B.V. om voor overleg naar Zwitserland te komen, in verband met “
significant outstanding balance” en “
to agree an effective payment plan” (productie C-7 van Chiquita Europe B.V.). In reactie op deze brief schrijft Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. “
About our pending balance, we inform u every second day the situation, u know it. (…) If the market will finally improve now, we will definitely improve our payments”.

2.9.

In een e-mail van 29 november 2018 van Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. (productie C-12 van Chiquita Europe B.V.) staat onder meer:

“
We don’t have 1.1 mio outstanding now. We have 500!

(…)

Anyway, we will close 2018 (…) but we are not going to pay extra invoiced amounts. Never! And we are not going to pay for rotten/delayed fruits (…)

Even acc to your balance from today, 950k-70k we paid today-310k (recalculation)-20k deadfreight- amount for claims of Panama (..) and claims for 2017 Poti (…) acc to us it’s not 1100Mil- it’s 500k.”

2.10.

In een e-mail van 10 januari 2019 vraagt Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. wat het uitstaande bedrag is (productie 3 e van Partners Network Fruit B.V.). Eveneens op 10 januari 2019 reageert Chiquita Europe B.V. als volgt: “
It is$ 724,788.66”.

2.11.

In een e-mail van 5 april 2019 van Partners Network Fruit B.V. aan Chiquita Europe B.V. (productie 8 van Partners Network Fruit B.V.) staat: “
Acc to our calculations, we closed the balance 2018”. Vervolgens bevat de e-mail de volgende opsomming: uitgaande van het openstaande bedrag van “724.788”, daarop in mindering te brengen bedragen in verband met claims van Partners Network Fruit B.V. en door Partners Network Fruit B.V. nog verrichte betalingen sluit het saldo op nul. Door Chiquita Europe B.V. is niet op deze e-mail gereageerd, althans niet inhoudelijk. Tussen partijen staat als onweersproken vast dat ten aanzien van bestellingen door Partners Network Fruit B.V. bij Chiquita Europe B.V. van na 5 april 2019 er geen betalingsachterstanden zijn ontstaan.

2.12.

Ter zitting is door Partners Network Fruit B.V. bevestigd dat de hiervoor genoemde e-mails van 10 januari en 5 april 2019 enkel betrekking hebben op het saldo dat ziet op leveringen met bestemming St. Petersburg. Partners Network Fruit B.V. heeft daarbij aangetekend dat het fruit vanuit St. Petersburg naar Kazachstan werd doorgevoerd en voorts dat door Chiquita Europe B.V. niet is gecorrespondeerd over een openstaand saldo voor andere bestemmingen dan St. Petersburg.

2.13.

In afwijking van de gebruikelijke gang van zaken - te weten wekelijkse bestellingen fruit van wisselende omvang tegen de dan geldende marktprijs (ook wel: spot-price) - zijn partijen eind 2017 overeengekomen dat Partners Network Fruit B.V. vanaf 2018 wekelijks 15 containers bananen van Chiquita Europe B.V. zou afnemen tegen een vooraf overeengekomen vaste prijs. Deze afspraak is bevestigd in een e-mail van 15 januari 2018 (productie P13 van Partners Network Fruit B.V.). In de loop van het eerste kwartaal bleek Chiquita Europe B.V. niet in staat de overeengekomen vaste hoeveelheid fruit per week te kunnen leveren. Vanaf het tweede kwartaal van 2018 zijn partijen vervolgens weer gaan handelen zoals daarvoor, dus wekelijks wisselende hoeveelheden fruit op basis van de geldende dagprijzen.

2.14.

Omdat Chiquita Europe B.V. niet in staat bleek te zijn om in eerste kwartaal van 2018 de wekelijks overeengekomen hoeveelheid bananen te leveren, hebben partijen gesproken over een in verband daarmee aan Partners Network Fruit B.V. toe te kennen compensatie, door hen wel aangeduid als de “difference in price claim”. In een e-mail van Partners Network Fruit B.V. van 15 mei 2018 (productie 6 van Partners Network Fruit B.V.) staat dat de aan Partners Network Fruit B.V. in rekening gebrachte vaste prijs zou worden (her-)berekend naar de marktprijs (spot-price). Partners Network Fruit B.V. heeft dat verschil berekend op een $ 325.830. In de hiervoor bij 2.11. genoemde e-mail van 5 april 2019 heeft Partners Network Fruit B.V. (onder andere) dit bedrag verrekend met het voor 2018 nog aan Chiquita Europe B.V. verschuldigde bedrag van $ 724.778.

2.15.

In een brief aan Partners Network Fruit B.V. van 9 september 2019 (productie 13 van Chiquita Europe B.V.) schrijft Chiquita Europe B.V.:

“
Since 2014 we are selling to PARTNERS banana (…). During all these years, every year, there has been an open balance in our favor which has been reported and increased years after year. Now our record indicates that you have an outstanding balanceof 1’015’528.00 USDas mentioned in Appendix 1 (the “Due Amount”).”

Chiquita Europe B.V. sommeert Partners Network Fruit B.V. tot betaling van dit bedrag uiterlijk op 30 september 2019 bij gebreke waarvan zij rechtsmaatregelen aankondigt. In de bij de brief gevoegde “Appendix 1” wordt in 6 kolommen voor de jaren 2014 tot en met 2019 aangegeven wat er (volgens Chiquita Europe B.V.) in totaal is gefactureerd, wat Partners Network Fruit B.V. heeft betaald en wat er onbetaald is gebleven (kolom “outstanding balance”).

2.16.

Naar aanleiding van de sommatie heeft Partners Network Fruit B.V. (onder andere in een als productie 16 door Chiquita Europe B.V. overgelegde e-mail) aangegeven dat de door Chiquita Europe B.V. genoemde bedragen haar onbekend zijn, dat Chiquita Europe B.V. die voor het eerst noemt en dat zij daar niet mee instemt: “
We haven’t received any email with figures you claim us, and we reject them (…) Acc to our figures, we don’t have any outstanding balance to Chiquita” aldus Partners Network Fruit B.V. in een e-mail van 11 oktober 2019 (productie C-17 van Chiquita Europe B.V.). Ook in deze e-mail, beroept Partners Network Fruit B.V. zich op enkele verrekenbare claims, waaronder (als grootste post) de difference in price-claim.

2.17.

In een e-mail van 20 december 2019 (productie C-19 van Chiquita Europe B.V.) heeft Partners Network Fruit B.V. haar standpunt dat zij niets meer verschuldigd is onderbouwd met overzichten van de door haar ingekochte bananen, de prijs en de door haar betaalde bedragen in de jaren 2018 en 2019. Chiquita Europe B.V. reageert daarop met een e-mail van 8 januari 2020: “
Please do the same exercise for the year 2016 and 2017. These are the years we are the most interesting in where we have overdue amounts.”.

2.18.

In een brief van 14 februari 2020 (productie C-23 van Chiquita Europe B.V.) schrijft de advocaat van Chiquita Europe B.V. aan Partners Network Fruit B.V.: “
The total amount that has been invoiced by Chiquita to Partners from 2014 up to and including 2019 is USD 66.750.898, whereas the total amount paid by Partners during that period is USD 65.735.371. Therefore, it is to be concluded that Partners left invoices with an aggregate value of USD 1.015.528 unpaid. (…) spreadsheets that have been sent by Chiquita employees over the course of the cooperation (…) merely provide a snapshot of the transactions referenced in that particular spreadsheet and in no way reflect the complete financial situation between Chiquita and Partners.”

Over de difference in price claim wordt in de brief opgemerkt: “
From Chiquita’s own administration, it follows that the difference between the set price and the actual spot price at which Chiquita sold its fruit during those weeks, amounts to a total of USD 106.246” waarbij Chiquita Europe B.V. aangeeft bereid te zijn - als minnelijke regeling - $ 107.000 op het openstaande saldo in mindering te brengen. Ook voor andere (lagere) claims van Partners Network Fruit B.V. worden in de brief voorstellen gedaan om tot een minnelijke regeling te komen.

2.19.

In augustus 2019 is er een laatste order voor bananen geweest van Partners Network Fruit B.V. (zie dagvaarding bij 2.19). Daarna hebben partijen geen zaken meer met elkaar gedaan.

3.Het geschil

in conventie

3.1.

Chiquita Europe B.V. vordert - samengevat - dat de rechtbank bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

I. voor recht verklaart dat de verrekenverklaringen van Partners Network Fruit B.V. geen rechtsgevolgen teweeg hebben gebracht zodat de opeisbare vorderingen van Chiquita Europe B.V. op Partners Network Fruit B.V. van totaal USD 929.504,00, althans een in goede justitie te bepalen bedrag, onbetaald zijn gebleven;

II. Partners Network Fruit B.V. veroordeelt tot betaling van USD 929.504,00, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf de dagvaardingsdatum (22 juni 2020) tot aan de dag van algehele voldoening en

III. een bedrag van USD 121.405,00 aan reeds verschenen wettelijke handelsrente over de onbetaalde facturen;

IV. Partners Network Fruit B.V. te veroordelen tot betaling van EUR 6.775,00 aan buitengerechtelijke incassokosten, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf zeven dagen na het wijzen van vonnis tot aan de dag van algehele voldoening;

V. Partners Network Fruit B.V. veroordeelt in de proceskosten, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf zeven dagen na het wijzen van het vonnis tot de dag van algehele voldoening;

en
voorwaardelijk, voor het geval de rechtbank oordeelt dat Chiquita Europe B.V. verplicht was om in het eerste kwartaal van 2018 wekelijks een bepaalde hoeveelheid fruit aan Partners Network Fruit B.V. te leveren:

VI. voor recht verklaart dat Partners Network Fruit B.V. verplicht was om in diezelfde periode wekelijks eenzelfde hoeveelheid fruit van Chiquita Europe B.V. af te nemen tegen betaling en dat Partners Network Fruit B.V. in die betalingsverplichting toerekenbaar tekort is geschoten jegens Chiquita Europe B.V.;

VII. Partners Network Fruit B.V. veroordeelt de schade te vergoeden die door Chiquita Europe B.V. is geleden ten gevolge van het onder VI omschreven tekortschieten, op te maken bij staat en te vermeerderen met wettelijke rente vanaf 8 januari 2018, althans vanaf de data waarop Partners Network Fruit B.V. aan haar wekelijkse betalingsverplichting had moeten voldoen, tot aan de dag van algehele voldoening.

3.2.

Partners Network Fruit B.V. voert verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

in reconventie

3.4.

Partners Network Fruit B.V. vordert veroordeling van Chiquita Europe B.V., bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, tot betaling van:

I. USD 364.500,00;

II. USD 57.611,00;

III. beide bedragen vermeerderd met wettelijke rente, primair vanaf 15 april 2020, subsidiair vanaf de datum dagvaarding en meer subsidiair vanaf een in goede justitie te bepalen datum;

IV. de kosten van de procedure, met inbegrip van de nakosten, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 14 dagen na datum van het vonnis.

3.5.

Chiquita Europe B.V. voert verweer.

3.6.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

in conventie

4.1.

De rechtbank zal eerst de vordering en de verweren bespreken die zien op het nog openstaand saldo.

4.2.

Chiquita Europe B.V. vordert betaling voor aan Partners Network Fruit B.V. geleverd maar onbetaald gelaten fruit in de periode 2014 tot en met augustus 2019. Door Chiquita Europe B.V. is als productie 25 een spreadsheet overgelegd van alle bestellingen en betalingen gedurende die periode. Daarop zijn oranje gemarkeerd de bedragen die volgens Chiquita Europe B.V. nog niet zijn betaald door Partners Network Fruit B.V. Als productie 26 heeft Chiquita Europe B.V. kopieën overgelegd van de COC’s (orderbevestigingen), facturen en leveringsdocumentatie horende bij de in productie 25 opgenomen bestellingen. De totale waarde van de facturen die Partners Network Fruit B.V. volgens dat overzicht onbetaald heeft gelaten sluit op $ 929.504,00. In 2019 is er geen nieuwe betalingsachterstand ontstaan, aldus Chiquita Europe B.V. Partners Network Fruit B.V. heeft in 2019 $ 448.104,00 méér betaald dan hetgeen zij aan Chiquita Europe B.V. voor de in dat jaar geplaatste bestellingen verschuldigd was. Het bedrag van $ 448.104,00 is door Chiquita Europe B.V. reeds in mindering gebracht op het openstaande saldo tot en met 2018 (zie spreekaantekeningen Chiquita Europe B.V. bij nr. 23).

Bestellingen in de periode vóór augustus 2017

4.3.

Partners Network Fruit B.V. heeft in de eerste plaats als verweer tegen de vordering aangevoerd dat zij niet eerder dan vanaf 1 augustus 2017 orders heeft geplaatst bij Chiquita Europe B.V. terwijl de vordering mede is gebaseerd op fruit dat door andere PNF vennootschappen bij Chiquita Europe B.V., of althans een Chiquita vennootschap, in de periode van 2014 tot augustus 2017 is besteld en al dan niet onbetaald is gebleven. Er werd per bestelling een overeenkomst (COC) opgesteld en er is geen raamovereenkomst of iets dergelijks waaruit volgt dat Partners Network Fruit B.V. zou moeten instaan voor betaling van bestellingen door andere PNF-vennootschappen.

4.4.

Dit verweer slaagt. Ten aanzien van bestellingen in de periode vóór augustus 2017 is niet gebleken van enige afspraak tussen Chiquita Europe B.V. en Partners Network Fruit B.V. of van een contractuele gebondenheid die meebrengt dat Partners Network Fruit B.V. gehouden is te betalen voor fruit dat werd besteld door andere PNF-vennootschappen. Voor zover Chiquita Europe B.V. dit heeft bedoeld te onderbouwen met een verwijzing naar de imputatieregel van artikel 6:43 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek (BW) gaat dat al niet op nu die regel betrekking heeft op verbintenissen tussen dezelfde schuldeiser en schuldenaar. Ter zitting heeft Chiquita Europe B.V. nog een beroep gedaan op schuldoverneming (art. 6:155 BW) maar daarvoor is nodig overeenstemming tussen de schuldenaar en de derde die de schuld overneemt, in dit geval Partners Network Fruit B.V. Die overeenstemming is gesteld noch gebleken, zodat het beroep op schuldoverneming reeds om die reden wordt gepasseerd.

4.5.

Het voorgaande heeft tot gevolg dat Chiquita Europe B.V. geen vordering op Partners Network Fruit B.V. heeft voor de betalingsachterstand die is ontstaan in de periode vóór augustus 2017 aangezien Partners Network Fruit B.V. tot augustus 2017 niet de contractspartij van Chiquita Europe B.V. was. Voor zover Chiquita Europe B.V. het van Partners Network Fruit B.V. gevorderde bedrag op die periode heeft gebaseerd, dient dat buiten beschouwing te blijven. Dat Chiquita Europe B.V. die periode heeft meegenomen bij de begroting van het (volgens haar) door Partners Network Fruit B.V. verschuldigde bedrag is door haar op de zitting erkend - het daarmee gemoeide bedrag is door haar toen schattenderwijs begroot op $ 250.000,00 - en volgt ook uit de Appendix 1, die bij haar brief van 9 september 2019 is gevoegd (zie hiervoor bij 2.15). Dat het grootste deel van de vordering van Chiquita Europe B.V. betrekking zou hebben op de jaren 2016 en 2017 zodat om die reden al geen vordering meer van Chiquita Europe B.V. resteert, zoals Partners Network Fruit B.V. heeft gesteld (conclusie van antwoord, bij randnummer 55) en Chiquita Europe B.V. heeft betwist, kan niet zonder meer worden aangenomen. Partners Network Fruit B.V. heeft dat afgeleid uit het hiervoor (bij 2.17) aangehaalde citaat uit de e-mail van Chiquita Europe B.V. van 20 december 2019 maar bedoeld citaat is onvoldoende duidelijk voor die gevolgtrekking. Bovendien geldt dat in 2017, waar Chiquita Europe B.V. in die e-mail naar verwijst, vanaf augustus de bestellingen wel voor rekening van Partners Network Fruit B.V. zijn.

Rechtsverwerking?

4.6.

Partners Network Fruit B.V. stelt dat zij door de handelwijze van Chiquita Europe B.V. er gerechtvaardigd op heeft mogen vertrouwen dat er geen aanspraak meer bestond op betaling voor door haar geplaatste orders. Mocht er nog sprake zijn van niet betaalde orders dan staat de redelijkheid en billijkheid eraan in de weg dat Chiquita Europe B.V. alsnog haar vorderingsrecht te gelde maakt. Partners Network Fruit B.V. wijst met name op haar e-mail van 5 april 2019 (zie bij 2.11.), waarin zij heeft voorgerekend dat het nog verschuldigde saldo nul is. Chiquita Europe B.V. heeft dat niet betwist en is overgegaan tot “business as usual” en heeft ook niet toegelicht waarom die berekening niet zou kloppen. Gelet ook op de door Chiquita Europe B.V. jaarlijks aan Partners Network Fruit B.V. verzonden balansen (balance statements) mocht Partners Network Fruit B.V. ervan uitgaan dat zij bij was met de betalingen. Door de gang van zaken is Partners Network Fruit B.V. onredelijk benadeeld in haar bewijspositie aangezien zij nu niet meer alle relevante informatie heeft over haar betalingen in de periode 2014 – 2019.

4.7.

De rechtbank passeert het beroep op rechtsverwerking. Van rechtsverwerking kan sprake zijn indien de schuldeiser zich heeft gedragen op een wijze die naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onverenigbaar is met het alsnog geldend maken van het recht in kwestie. Er moet sprake zijn van bijzondere omstandigheden op grond waarvan bij de wederpartij het gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat de rechthebbende zijn aanspraak niet meer geldend zal maken, of waardoor de positie van de wederpartij onredelijk benadeeld zou worden indien de schuldeiser zijn aanspraak alsnog geldend zou maken. Ter zitting is duidelijk geworden dat de zogeheten balance statements waar Partners Network Fruit B.V. stelt een gerechtvaardigd vertrouwen aan te hebben ontleend, een weergave zijn van het jaarlijkse verloop van bestellingen en betalingen door Partners Network Fruit B.V., steeds ten aanzien van één bestemming. Dat geldt ook voor de balance statement waarop de berekening in de e-mail van 5 april 2019 is gebaseerd. Dit betrof de balance statement voor de bestemming St. Petersburg, zo is door Partners Network Fruit B.V. ter zitting bevestigd. Hoewel het de rechtbank niet duidelijk is hoe de bestemming St. Petersburg zich, qua omzet, heeft verhouden tot andere bestemmingen, is het feit dat de balance statement van 2018 voor St. Petersburg volgens Partners Network Fruit B.V. sloot op nul onvoldoende om op grond daarvan te mogen verwachten dat er in het geheel geen vordering van Chiquita Europe B.V. meer openstond. Bovendien geldt dat er, anders dan Partners Network Fruit B.V. heeft gesteld (bijvoorbeeld bij 71 conclusie van antwoord), geen aanwijzingen zijn dat er jaarlijks sprake was van een eindsaldo voor alle bestemmingen tezamen dat door Partners Network Fruit B.V. werd afgelost waarna partijen vervolgens in het nieuwe jaar weer op nul begonnen. Er is geen documentatie of correspondentie overgelegd, waaruit dit kan worden afgeleid. Ter zitting is daarentegen door partijen aangegeven dat er sprake was van een, niet contractueel vastgelegd, “informeel leverancierskrediet” in de zin dat Chiquita Europe B.V. toestond dat Partners Network Fruit B.V. bestellingen niet direct bij levering betaalde. Partners Network Fruit B.V. maakte op willekeurige momenten ronde bedragen over aan Chiquita Europe B.V., steeds wanneer zij over voldoende middelen beschikte. Deze gang van zaken blijkt ook uit correspondentie die hiervoor (zie bij 2.8.) is aangehaald waarin Chiquita Europe B.V. spreekt van “
significant outstanding balance” en Partners Network Fruit B.V. aangeeft op zoek te gaan naar “
money” of aangeeft dat, wanneer de markt verbetert “
we will definitely improve our payments”. Bij een dergelijke wijze van zakendoen, met een doorlopend, onbepaald leverancierskrediet, ligt het ook niet voor de hand dat partijen een jaar steeds op nul afsloten.

4.8.

Voorts geldt dat in de berekening zoals Partners Network Fruit B.V. die in de e-mail van 5 april 2019 heeft opgesteld ook claims van Partners Network Fruit B.V. op het saldo (St. Petersburg) in mindering worden gebracht waarover tussen partijen op dat moment nog geen overeenstemming bestond of althans die Chiquita Europe B.V. nog niet met zoveel woorden had erkend. Dit laatste mogelijk tot irritatie van Partners Network Fruit B.V., die Chiquita Europe B.V. meermaals heeft verzocht haar standpunt over deze claims kenbaar te maken, maar Partners Network Fruit B.V. mocht er niet zonder meer op vertrouwen dat Chiquita Europe B.V. volledig met die claims instemde. Chiquita Europe B.V. heeft, weliswaar pas expliciet bij brief van 14 februari 2020 (zie bij 2.18.), aangegeven dat zij met de claims niet (geheel) instemde en bijvoorbeeld de zogeheten difference in price-claim op een veel lager bedrag berekende ($ 106.246) dan het door Partners Network Fruit B.V. genoemde bedrag ($ 325.830). Het enkele feit dat Chiquita Europe B.V. haar standpunt over de claims pas na lang aandringen door Partners Network Fruit B.V. bekend maakte, is onvoldoende om te concluderen dat op grond van de redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat Chiquita Europe B.V. daar alsnog bezwaar tegen maakte of dat Partners Network Fruit B.V. er gerechtvaardigd op heeft mogen vertrouwen dat zij die bedragen mocht verrekenen. Het valt zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, ook niet in te zien dat Partners Network Fruit B.V. door de trage reactie van Chiquita Europe B.V. op dit punt op onredelijke wijze in haar bewijspositie is benadeeld.

4.9.

Chiquita Europe B.V. heeft haar recht niet verwerkt.

Omvang van het openstaande saldo

4.10.

Chiquita Europe B.V. heeft het openstaande bedrag onderbouwd met de in de producties 25 en 26 overgelegde stukken. Aanvullend heeft Chiquita Europe B.V. ook nog overzichten van alle van Partners Network Fruit B.V. ontvangen bijschrijvingen in de jaren 2016 tot en met 2019 overgelegd (producties C-36 tot en met C-39). Ter zitting heeft Chiquita Europe B.V. gesteld dat het door Partners Network Fruit B.V. nog verschuldigde bedrag eenvoudig is vast te stellen door de som van alle betalingen die door of namens de PNF-groep zijn gedaan af te trekken van de som van alle door Chiquita Europe B.V. aan de PNF-groep gestuurde facturen (zie spreekaantekeningen, bij 8). Chiquita Europe B.V. heeft die som berekend op een bedrag van, afgerond, € (bedoeld zal zijn $) 930.000. Hoewel er wat te zeggen valt voor de door Chiquita Europe B.V. voorgestelde methodiek om te berekenen welk bedrag nog openstaat, heeft Chiquita Europe B.V. ten onrechte in die berekening ook gegevens over bestellingen van vóór augustus 2017 betrokken. Het bedrag waar Chiquita Europe B.V. op uitkomt, kan al om die reden niet gevolgd worden.

4.11.

Partners Network Fruit B.V. heeft gesteld dat Chiquita Europe B.V. het gevorderde bedrag onvoldoende heeft onderbouwd, dat de daartoe overgelegde stukken voor haar niet goed te verifiëren zijn, dat een steekproefsgewijze controle diverse discrepanties en onjuistheden aan het licht heeft gebracht en dat ook niet alle betalingen van Partners Network Fruit B.V. daarin zijn opgenomen. Partners Network Fruit B.V. stelt dat er geen openstaand saldo is en wijst erop dat dit door Chiquita Europe B.V. in een e-mail van 10 januari 2019 (productie P3.e van Partners Network Fruit B.V.) is bevestigd.

4.12.

Wat betreft de e-mail van 10 januari 2019 – waarin Chiquita Europe B.V. in reactie op een vraag van Partners Network Fruit B.V. naar het openstaande saldo schrijft dat het $ 724.788,66 is – geldt dat dit enkel betrekking had op het saldo voor de bestemming St. Petersburg. Het is derhalve niet uitgesloten dat er sprake is van leveringen voor andere bestemmingen die nog niet zijn betaald. Bovendien is tussen partijen weliswaar niet in geschil dat Partners Network Fruit B.V. op het saldo dat in de e-mail van 5 april 2019 wordt genoemd in totaal $ 368.823,70 heeft betaald, maar Partners Network Fruit B.V. heeft het restant van het saldo verrekend met haar claims waarvan niet gezegd kan worden dat Chiquita Europe B.V. die heeft geaccepteerd (zie ook hiervoor, bij het onderwerp rechtsverwerking). De stelling van Partners Network Fruit B.V. dat uit de e-mails van 10 januari en 5 april 2019 volgt dat er geen openstaand saldo meer was, wordt dan ook niet gevolgd.

4.13.

Voor zover Partners Network Fruit B.V. haar verweer heeft ontleend aan de door Chiquita Europe B.V. aan haar verzonden “balance statements” gaat dat niet op omdat, anders dan Partners Network Fruit B.V. stelt, die “balance statements” geen totaaloverzicht geven van het nog door Partners Network Fruit B.V. verschuldigde bedrag maar voor de verschillende bestemmingen een momentopname geven van de stand van zaken in een bepaald jaar tot dan toe. De rechtbank heeft ter zitting begrepen dat die balance statements gedurende het gehele jaar werden aangepast aan de hand van leveringen en betalingen en steeds aan Partners Network Fruit B.V. werden toegezonden. Zoals hiervoor is geoordeeld, is niet gebleken dat partijen hun positie jaarlijks afsloten met een soort “
general updated balance” waarna, na betaling van het openstaande saldo, de teller aan het begin van het nieuwe jaar op nul werd gezet.

4.14.

Partners Network Fruit B.V. stelt dat uit een steekproef is gebleken dat de door Chiquita Europe B.V. overgelegde administratie een onjuist en onvolledig beeld geeft van de betalingen. Uit de door Partners Network Fruit B.V. gegeven uitwerking van deze stelling (conclusie van antwoord, nrs. 77 tot en met 80) volgt dat de steekproef betrekking heeft op betalingen in 2016 en januari 2017, derhalve in de periode dat Partners Network Fruit B.V. nog geen zaken deed met Chiquita Europe B.V. (dat was pas vanaf augustus 2017). De steekproef is derhalve niet relevant voor de vraag welk bedrag Partners Network Fruit B.V. nog aan Chiquita Europe B.V. verschuldigd is. De rechtbank zal derhalve aan deze stellingen voorbij gaan.

4.15.

In beginsel is het aan Chiquita Europe B.V. om haar stelling over de omvang van het nog openstaande saldo te onderbouwen en, bij betwisting, te bewijzen. Wel geldt dat de schuldenaar in het algemeen de bewijslast draagt van de stelling dat zij heeft betaald. Tussen partijen staat in dit geval echter vast dat betalingen niet geschiedden per factuur, maar in ronde bedragen en dat er sprake was van een onbegrensd leverancierskrediet. Die omstandigheden brengen mee dat het in de eerste plaats aan Chiquita Europe B.V. is om het nog niet afgeloste deel van het krediet te onderbouwen. De rechtbank zal daarbij de door Chiquita Europe B.V. gedane suggestie ter zitting volgen. Teneinde vast te stellen of en in hoeverre Chiquita Europe B.V. nog bedragen tegoed heeft voor door Partners Network Fruit B.V. besteld fruit zal Chiquita Europe B.V. derhalve, aan de hand van haar administratie, moeten aantonen wat zij vanaf augustus 2017 aan Partners Network Fruit B.V. heeft gefactureerd en wat er door Partners Network Fruit B.V., of derden namens Partners Network Fruit B.V., aan Chiquita Europe B.V. is betaald. Chiquita Europe B.V. zal daartoe in de gelegenheid worden gesteld, waartoe de zaak voor akte aan de zijde van Chiquita Europe B.V. naar de rol zal worden verwezen. Partners Network Fruit B.V. krijgt vervolgens de gelegenheid om bij antwoordakte daarop te reageren.

Verrekenbare claims van Partners Network Fruit B.V.

4.16.

Door Partners Network Fruit B.V. is gesteld dat zij bedragen tegoed heeft van Chiquita Europe B.V. die zij met het openstaande saldo heeft verrekend. Het gaat om drie claims, door haar aangeduid als de (eerdergenoemde) difference in price-claim (groot

$ 325.830), de dead freight-claim (groot $ 20.000) en de Poti-claim (groot $ 10.134). Partners Network Fruit B.V. heeft de bedragen van de drie claims in mindering gebracht op het openstaande saldo 2018 voor St. Petersburg in de hiervoor reeds aangehaalde e-mail van 5 april 2019. Chiquita Europe B.V. heeft de verschuldigdheid van deze claims (ten dele) betwist en gesteld dat Partners Network Fruit B.V. geen beroep op verrekening toekomt aangezien zij in schuldeisersverzuim verkeert.

De difference in price-claim

4.17.

Deze claim vloeit voort uit een afspraak tussen partijen dat Partners Network Fruit B.V., in het eerste kwartaal van 2018, wekelijks vaste hoeveelheden bananen (“16.200 boxes”) tegen een vaste prijs van Chiquita Europe B.V. zou afnemen, in plaats van tegen de zogeheten spot-price. Partners Network Fruit B.V. heeft gewezen op een e-mail van 15 januari 2018 (productie P13) waarin de afspraak zou zijn vastgelegd. Tussen partijen staat vast dat Chiquita Europe B.V. in die periode niet in staat bleek de overeengekomen hoeveelheden bananen te leveren. Chiquita Europe B.V. stelt dat dit te maken had met slechte weersomstandigheden in de fruit producerende landen, stakingen en plantenziekten. Partners Network Fruit B.V. heeft Chiquita Europe B.V. in gebreke gesteld en partijen hebben vervolgens overleg gevoerd. Partners Network Fruit B.V. stelt dat Chiquita Europe B.V. heeft toegezegd dat zij Partners Network Fruit B.V. zou compenseren. Partners Network Fruit B.V. wijst op een e-mail van haar aan Chiquita Europe B.V. 15 mei 2018 (productie P6) waarin die afspraak zou zijn bevestigd. In deze e-mail staat: “
As we agreed during our meeting last week in our office, in order to be inline for 2018 figures, we recalculate 2018 contract prices to SPOT prices, we inserted based on your table 1 column (marked red), where u see the SPOT price that LW and price for premium segment.” Deze afspraak betekent volgens Partners Network Fruit B.V. dat Chiquita Europe B.V. aan haar zou vergoeden het verschil tussen de overeengekomen vaste prijs die werd gehanteerd in het eerste kwartaal van 2018 en de toen geldende spot-price. Partners Network Fruit B.V. heeft dit prijsverschil berekend op $ 325.830,00.

4.18.

Chiquita Europe B.V. heeft in de dagvaarding erkend dat zij bereid was het prijsverschil te crediteren, echter uitgaande van de toen geldende spot-price voor premium bananen (dagvaarding bij nr. 4.38). Chiquita Europe B.V. stelt dat Partners Network Fruit B.V. ten onrechte is uitgegaan van de spot-price voor fruit van gemiddelde kwaliteit. Aangezien die spot-price lager is dan voor premium kwaliteit, valt het prijsverschil in het voordeel van Partners Network Fruit B.V. hoger uit. Ook heeft Partners Network Fruit B.V. volgens Chiquita Europe B.V. de “estimated price” verkeerd berekend, namelijk niet op basis van de toen geldende spot-price voor Chiquita-fruit. Chiquita Europe B.V. heeft op basis van de door haar genoemde criteria het prijsverschil berekend op $ 106.247. Dit bedrag was Chiquita Europe B.V. bereid te vergoeden (crediteren), echter die vergoeding heeft zij opgeschort totdat Partners Network Fruit B.V. het openstaande saldo heeft voldaan.

4.19.

Partners Network Fruit B.V. heeft gesteld dat zij wel degelijk de spot-price voor premium fruit heeft gehanteerd in haar berekening in de e-mail van 15 mei 2018 (conclusie van antwoord, nr. 90). Dit zou blijken uit de bij de e-mail gevoegde tabel, echter de rechtbank kan dit niet uit die tabel afleiden. Nu tussen partijen vast staat dat ter begroting van de difference in price-claim de spot-price voor premium Chiquita bananen gehanteerd moet worden zal Partners Network Fruit B.V., gelet op het verweer van Chiquita Europe B.V., worden toegelaten bewijs te leveren van haar stelling dat zij het prijsverschil heeft berekend op basis van de spot-price voor premium Chiquita bananen. De zaak zal daartoe naar de rol worden verwezen voor een akte aan de zijde van Partners Network Fruit B.V. Indien dit voor de bewijslevering nodig blijkt te zijn, mag van Chiquita Europe B.V. verlangd worden dat zij inzage geeft in de spot-price van haar premium bananen in de relevante periode. De rechtbank wijst erop dat partijen op dit punt ook zouden kunnen afzien van bewijslevering gelet op het feit dat zij het met elkaar eens zijn dat de spot-price voor premium Chiquita bananen moet worden gehanteerd en het er dus op lijkt dat zij dit in onderling overleg zouden moeten kunnen oplossen.

De dead freight-claim

4.20.

Partners Network Fruit B.V. claimt vergoeding van $ 20.000 voor door haar gereserveerde vrachtruimte die zij niet heeft kunnen benutten omdat Chiquita Europe B.V. een order te laat heeft geannuleerd. Chiquita Europe B.V. stelt primair dat zij aansprakelijkheid voor dit soort schade heeft uitgesloten in de COC (geciteerd bij 2.7.). In het kader van een regeling was zij wel bereid om dit bedrag aan Partners Network Fruit B.V. te vergoeden, maar op voorwaarde dat Partners Network Fruit B.V. het openstaande saldo zou voldoen en een betalingsbewijs zou overleggen. Aan beide voorwaarden heeft Partners Network Fruit B.V. niet voldaan.

4.21.

De rechtbank is van oordeel dat in dit specifieke geval het beroep van Chiquita Europe B.V. op de uitsluiting van haar aansprakelijkheid naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. In de eerste plaats betreft het een duidelijke nalatigheid aan de zijde van Chiquita Europe B.V. (te laat annuleren) die de schade bij Partners Network Fruit B.V. heeft veroorzaakt. Kennelijk heeft Chiquita Europe B.V. dat ook ingezien omdat zij bereid was, onder genoemde condities, het bedrag aan Partners Network Fruit B.V. te vergoeden. Bovendien had Chiquita Europe B.V., zo begrijpt de rechtbank de stellingen van partijen, de order moeten annuleren. Indien de order was geannuleerd, zou de daarmee samenhangende COC zijn gelding hebben verloren en dus ook de daarin opgenomen exoneratie.

4.22.

Chiquita Europe B.V. betwist het door Partners Network Fruit B.V. overgelegde bewijs van betaling. Partners Network Fruit B.V. heeft als productie 14 een kopie van een document genaamd “
freight invoice” overgelegd waarop staat “
10 reefer 40’ containers deadfreight Chiquita 20,000 USD”. Het als pagina 2 van deze productie overgelegde bewijs van betaling voldoet echter niet. Zo is onduidelijk door wie dit stuk is opgesteld en wat de betekenis is van de daarin opgenomen regel “Dead freight Baltic Spring”. Chiquita Europe B.V. heeft er op gewezen dat die regel tussen twee transacties van 28 januari 2019 is geplaatst, terwijl de factuur van Baltic Reefers gedateerd is op 16 november 2018. Partners Network Fruit B.V. zal in de gelegenheid worden gesteld bewijs te leveren van betaling van de genoemde “freight invoice”, waartoe de zaak naar de rol zal worden verwezen. Indien zij in dat bewijs slaagt, is in voldoende mate aangetoond dat zij, in verband met deze claim, recht heeft op een vergoeding van $ 20.000. Niet valt in te zien dat Partners Network Fruit B.V. in dat geval dit bedrag niet in mindering zou mogen brengen op het door haar nog aan Chiquita Europe B.V. verschuldigde saldo (zie ook hierna).

De Poti-claim

4.23.

Door vertraging van de levering van een partij bananen bleek het fruit bij aflevering aan Partners Network Fruit B.V. van onvoldoende kwaliteit. Chiquita Europe B.V. heeft in verband daarmee het aankoopbedrag gecrediteerd alsmede extra kosten van Partners Network Fruit B.V. vergoed. Partners Network Fruit B.V. stelt dat het fruit dermate in kwaliteit achteruit was gegaan dat het moest worden vernietigd. Zij vordert vergoeding van een bedrag van $ 10.134 voor de kosten van vernietiging. Chiquita Europe B.V. stelt dat haar aansprakelijkheid voor dergelijke kosten contractueel is uitgesloten. Voorts betwist zij dat Partners Network Fruit B.V. deze schade daadwerkelijk heeft geleden; Partners Network Fruit B.V. heeft tot op heden geen factuur en betalingsbewijs kunnen overleggen.

4.24.

Door Partners Network Fruit B.V. is niet betwist dat zij niet in staat is een factuur en een betalingsbewijs van de vernietigingskosten over te leggen (conclusie van antwoord nr. 98). Partners Network Fruit B.V. stelt, met een verwijzing naar de hierover gevoerde correspondentie (productie P 15), dat dit te wijten is aan het feit dat door Chiquita Europe B.V. pas in een heel laat stadium werd verzocht om een certificaat van vernietiging, dat kennelijk werd verlangd door de verzekeraar van Chiquita Europe B.V. Dat certificaat kon zij niet meer krijgen, aldus Partners Network Fruit B.V. Onduidelijk is echter waarom het niet kunnen beschikken over dat certificaat in de weg staat aan het kunnen tonen van een factuur en/of betalingsbewijs. Chiquita Europe B.V. betwist, bij gebreke aan factuur en/of betalingsbewijs, dat Partners Network Fruit B.V. deze kosten heeft gemaakt. Nu na deze betwisting door Chiquita Europe B.V. Partners Network Fruit B.V. de vordering niet nader heeft onderbouwd, ontbeert de Poti-claim voldoende feitelijke onderbouwing. Deze (verreken-)post wordt dan ook afgewezen. Aan het verweer van Chiquita Europe B.V. gebaseerd op de aansprakelijkheidsbeperking in de COC, kan de rechtbank voorbijgaan.

Verrekening

4.25.

Chiquita Europe B.V. stelt dat artikel 6:137 BW (6:136 BW?) in de weg staat aan verrekening van het nog verschuldigde saldo met de vorderingen die Partners Network Fruit B.V. meent te hebben op Chiquita Europe B.V. Gelet op voorgaande overwegingen echter zal de omvang en verschuldigdheid van claims van Partners Network Fruit B.V. in deze procedure worden vastgesteld en voor zover dat het geval is, valt niet in te zien dat de artikelen 6:136 en 6:137 BW aan verrekening in de weg staan. Voor zover Chiquita Europe B.V. bedoeld heeft dat de verrekenverklaring van Partners Network Fruit B.V. in haar e-mail van 5 april 2019 geen effect heeft gesorteerd, kan die stelling wel gevolgd worden aangezien de omvang van de claims nog niet vaststaat en ook niet op eenvoudige wijze is vast te stellen.

4.26.

Chiquita Europe B.V. stelt voorts dat Partners Network Fruit B.V. op grond van 6:58, althans 6:59 BW, in schuldeisersverzuim verkeert en dat dit aan een beroep op verrekening in de weg staat. Chiquita Europe B.V. stelt dat Partners Network Fruit B.V. sinds 2016 doorlopend in verzuim is geweest aangezien zij gedurende de hele periode nadien een of meer facturen niet uiterlijk op de vervaldatum had voldaan. Deze stelling gaat niet op omdat, zoals hiervoor is overwogen, sprake was van een leverancierskrediet wat in de praktijk inhield dat niet per factuur werd betaald maar onregelmatig en er, mede afhankelijk van de financiële positie van Partners Network Fruit B.V., ronde bedragen werden betaald. Deze wijze van zakendoen brengt met zich dat Chiquita Europe B.V. heeft toegestaan dat haar facturen onbetaald bleven zonder dat gezegd kan worden dat Partners Network Fruit B.V. daardoor in verzuim was.

Wettelijke handelsrente

4.27.

De vordering van Chiquita Europe B.V. tot vergoeding van wettelijke handelsrente, door haar tot en met 22 juni 2020 berekend op $ 121.405, wordt om dezelfde reden als in de vorige rechtsoverweging genoemd, afgewezen. Er was sprake van een ongedefinieerde kredietruimte en er is niet per gefactureerde bestelling om betaling verzocht of gesommeerd. Onder die omstandigheden heeft Chiquita Europe B.V. onvoldoende gesteld dat ten aanzien van het openstaande saldo sprake was van niet tijdige betaling van hetgeen Partners Network Fruit B.V. aan haar verschuldigd was. Derhalve is er geen grondslag voor een schadevergoeding die verschuldigd is wegens de vertraging in voldoening van een geldsom.

Voorwaardelijke eis

4.28.

De rechtbank komt niet tot aan een beoordeling van deze eis aangezien de daaraan verbonden voorwaarde niet wordt vervuld. Zoals hierna blijkt wordt door de rechtbank geen oordeel gegeven over de vraag of Chiquita Europe B.V. verplicht was in het eerste kwartaal van 2018 wekelijks 16.200 dozen fruit te leveren.

4.29.

Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

in reconventie

Difference in price-claim en winstderving

4.30.

Partners Network Fruit B.V. vordert in reconventie vergoeding van misgelopen winst ten gevolge van het feit dat Chiquita Europe B.V. in het eerste kwartaal van 2018 niet wekelijks de overeengekomen, vaste hoeveelheid fruit heeft geleverd. Zij heeft haar schade berekend op $ 364.500. Chiquita Europe B.V. heeft, naast diverse andere verweren, gesteld dat zij in de COC haar aansprakelijkheid voor misgelopen winst heeft uitgesloten. Dit verweer slaagt.

4.31.

Als onbetwist staat vast dat partijen jarenlang, vaak meerdere malen per week bestellingen overeenkwamen en dat die bestellingen bevestigd werden met een COC. Op een COC, een formulier van een pagina, staat voorgedrukt dat Chiquita Europe B.V. geen aansprakelijkheid accepteert voor, onder meer, “
indirect, consequential or incidental damages including but not limited to loss of profits (…)”. Ook is onbetwist dat gedurende het eerste kwartaal van 2018, toen partijen een nieuwe werkwijze overeenkwamen, orders met eenzelfde COC werden bevestigd. Gesteld noch gebleken is dat Partners Network Fruit B.V. op enig moment heeft aangegeven niet met deze voorwaarde te kunnen instemmen of aanpassing daarvan wenste. Zowel Chiquita Europe B.V. als Partners Network Fruit B.V. zijn, naar eigen zeggen, grote spelers op de wereldmarkt van fruit, in dit geval bananen. Het is ook niet gebleken dat een dergelijke uitsluiting van aansprakelijkheid in deze branche uitzonderlijk of zeer ongebruikelijk is. Gelet op de aard van het product - vers fruit dat over grote afstanden moet worden vervoerd en waarvan de productie meer dan normaal onderhevig is aan externe omstandigheden zoals weersomstandigheden - is een uitsluiting van aansprakelijkheid voor winstderving ook niet buitenissig te noemen. Immers, ook Chiquita Europe B.V. loopt, gelet op die omstandigheden, een niet onaanzienlijk risico op verliezen (waaronder winstderving) door buiten haar macht gelegen omstandigheden.

4.32.

Partners Network Fruit B.V. heeft gesteld dat Chiquita Europe B.V. niet heeft aangetoond dat de betreffende aansprakelijkheidsbeperking deel uitmaakt van alle orders waarop deze vordering van Partners Network Fruit B.V. betrekking heeft. Chiquita Europe B.V. heeft echter gesteld en ter zitting herhaald dat voor alle orders aan Partners Network Fruit B.V. een COC is verzonden op welke stelling Partners Network Fruit B.V. niet meer heeft gereageerd. Dat de bepaling niet in alle COC’s voorkomt, zoals Partners Network Fruit B.V. lijkt te stellen, is niet waarschijnlijk; het betreft immers een voorgedrukt standaard formulier dat steeds opnieuw werd gebruikt, en is ook niet door Partners Network Fruit B.V. onderbouwd. Indien het COC formulier in het eerste kwartaal van 2018 de betreffende clausule niet vermeldt dan was dat voor Partners Network Fruit B.V. eenvoudig aan te tonen geweest. Nu zij dat niet heeft gedaan, heeft zij haar stelling dat de betreffende bepaling mogelijk niet voorkomt op de COC’s die betrekking hebben op de bestelling in het eerste kwartaal van 2018, onvoldoende onderbouwd. Dat Chiquita Europe B.V. niet per bestelling heeft aangetoond dat zij haar aansprakelijkheid voor (onder andere) winstderving uitsloot, hoeft aan de werking van een dergelijke clausule niet in de weg te staan. Partijen hadden een bestendige zakelijke relatie met wekelijkse bestellingen en onbetwist is gebleven dat ten aanzien van een groot deel van de orders melding is gemaakt van deze exoneratie. Partners Network Fruit B.V. heeft derhalve moeten begrijpen en geweten hebben dat Chiquita Europe B.V. voor deze orders geen aansprakelijkheid zou accepteren voor (onder andere) winstderving. Van een grote professionele partij als Partners Network Fruit B.V. mag verwacht worden dat, indien zij daar niet mee instemde, zij dat aan Chiquita Europe B.V. kenbaar zou hebben gemaakt zodat partijen daarover in overleg zouden kunnen treden.

4.33.

Partners Network Fruit B.V. heeft in dit verband ook nog gesteld dat haar schade bij tekortschieten van haar leverancier disproportioneel uitvalt zodat om die reden de exoneratie onaanvaardbaar moet worden geacht. Partners Network Fruit B.V. heeft de gestelde disproportionaliteit echter niet onderbouwd of toegelicht zodat de rechtbank daaraan voorbij zal gaan.

4.34.

Partners Network Fruit B.V. stelt voorts dat Chiquita Europe B.V. willens en weten heeft gekozen voor niet nakoming van haar leveringsverplichting en dus de schade van Partners Network Fruit B.V. bewust of opzettelijk heeft veroorzaakt. Dat maakt het beroep op de contractuele aansprakelijkheidsbeperking naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar, aldus Partners Network Fruit B.V. Chiquita Europe B.V. heeft gesteld dat er in het eerste kwartaal van 2018 sprake was van uitzonderlijke omstandigheden, met name slechte weersomstandigheden, stakingen en plantenziekten, waardoor het aanbod van fruit beduidend lager was dan normaal. Ter onderbouwing van die omstandigheden heeft zij als productie C-28 een “Banana Market Review” 2018 overgelegd waarin onder andere melding wordt gemaakt van “adverse weather” resulterend in “considerable difficulties in obtaining supplies” (p.4-5). Partners Network Fruit B.V. heeft, tegenover deze onderbouwing, onvoldoende gesteld op grond waarvan kan worden geoordeeld dat Chiquita Europe B.V. in die periode opzettelijk minder fruit aan Partners Network Fruit B.V. heeft geleverd en om die reden geen beroep kan doen op uitsluiting van haar aansprakelijkheid.

Panama-origin-claim

4.35.

Deze claim hangt samen met de gebrekkige kwaliteit van een lading door Chiquita Europe B.V. geleverde bananen. Chiquita Europe B.V. heeft in verband daarmee Partners Network Fruit B.V. $ 33.615 aan compensatie betaald. Partners Network Fruit B.V. vordert vergoeding van gederfde winst, door haar berekend op een bedrag van $ 25.272. Dit deel van de vordering treft hetzelfde lot als de vorige vordering. Chiquita Europe B.V. heeft haar aansprakelijkheid voor gederfde winst in de COC uitgesloten; de rechtbank volstaat met een verwijzing naar haar overwegingen bij de vorige vordering.

4.36.

Een ander onderdeel van deze vordering is een bedrag van $ 40.500 als compensatie voor de mindere kwaliteit van het fruit. Dat bedrag, zo begrijpt de rechtbank, is een vergoeding voor het teveel betaalde voor het geleverde fruit omdat het aan Partners Network Fruit B.V. geleverde fruit niet, zoals was overeengekomen, premium quality was. Zoals Chiquita Europe B.V. heeft gesteld, mist dit deel van de vordering echter voldoende onderbouwing nu zij Partners Network Fruit B.V. al heeft gecompenseerd en Partners Network Fruit B.V. niet met stukken onderbouwd heeft aangetoond dat zij door het kwaliteitsverschil meer schade heeft geleden dan de reeds ontvangen compensatie. Dat brengt mee dat dit deel van de vordering moet worden afgewezen.

4.37.

Het resterende deel van de vordering, groot een bedrag $ 25.454, betreft een claim voor “days in port”. De rechtbank begrijpt uit de stellingen van partijen dat het gaat om kosten die door de haven van St. Petersburg aan Partners Network Fruit B.V. in rekening zijn gebracht. Partners Network Fruit B.V. stelt dat weliswaar in de betreffende COC’s is opgenomen de voorwaarde “0 days in port” maar dat een dergelijke bepaling in de branche zowel ongebruikelijk als ongunstig is. Een dergelijke voorwaarde heeft Chiquita Europe B.V. met “de shipping line” gemaakt en niet afgestemd met Partners Network Fruit B.V. Ook dit deel van de vordering wordt afgewezen. Zoals Chiquita Europe B.V. heeft gesteld en door Partners Network Fruit B.V. is erkend, is ten aanzien van deze levering in de COC geen “free days in port” maar “0 days in port” overeengekomen. Voor zover Partners Network Fruit B.V. dat over het hoofd heeft gezien komt dat, als professionele partij, voor haar risico.

4.38.

Partners Network Fruit B.V. zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Chiquita Europe B.V. worden begroot op € 4.982,00 (2 punten × tarief VI, € 2.491,00 per punt).

5.De beslissing

De rechtbank

in conventie

5.1.

bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
9 juni 2021voor het nemen van een akte door Chiquita Europe B.V. over hetgeen is vermeld onder 4.15 en het nemen van een akte door Partners Network Fruit B.V. over hetgeen is vermeld onder 4.19 en 4.22, waarna beide partijen op de rol van vier weken daarna in een antwoordakte kunnen reageren op de door de andere partij genomen akte,

5.2.

houdt iedere verdere beslissing aan,

in reconventie

5.3.

wijst de vorderingen af,

5.4.

veroordeelt Partners Network Fruit B.V. in de proceskosten, aan de zijde van Chiquita Europe B.V. tot op heden begroot op € 4.982,00, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang vanaf de zevende dag na dit vonnis tot de dag van volledige betaling,

5.5.

verklaart dit vonnis in reconventie wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. P.F.A. Bierbooms, mr. S.A.M. Vrendenbarg-Elsbeek en mr. K.H.A. Heenk en in het openbaar uitgesproken op 12 mei 2021.

PB/Vr/KH

Vordering tot betaling van openstaande facturen en verrekenbare claims tussen Chiquita Europe B.V. en Partners Network Fruit B.V.

Uitspraak

RECHTBANK GELDERLAND

1.De procedure

2.De feiten

3.Het geschil

in conventie

4.De beoordeling

in conventie

5.De beslissing