Uitspraak
RECHTBANK GELDERLAND
Team strafrecht
Zittingsplaats Arnhem
Parketnummer: 05/720372-17
Datum uitspraak : 16 november 2021
Tegenspraak
vonnis van de meervoudige kamer
in de zaak van
de officier van justitie
tegen
[verdachte],
geboren op [geboortedag] 1969 in [geboorteplaats] ,
zonder vaste woon- of verblijfplaats in Nederland.
Raadsman: mr. P.E. van Zon, advocaat in Eindhoven.
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de openbare terechtzittingen van
5 november 2019, 21 mei 2021 en 2 november 2021.
1.De inhoud van de tenlastelegging
Aan verdachte is, na toewijzing van een vordering tot wijziging van de tenlastelegging, ten laste gelegd dat:
hij in of omstreeks de periode van 21 december 2015 tot en met 14 juni 2016 te Nijmegen, althans in Nederland tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een of meerdere onderdelen van onderstaande auto's te weten:
-Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 1] en/of
-Volkswagen Golf TDI met kenteken [kenteken 2] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 3] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 4] en/of
-Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 5] en/of
-Volkswagen Touran met kenteken [kenteken 6] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 7] en/of
-Seat Ibiza met kenteken [kenteken 8] en/of
-Volkswagen Golf Plus met kenteken [kenteken 9] en/of
-Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] en/of
-Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 11] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 12] en/of
-Volkswagen Touran met kenteken [kenteken 13] en/of
-Skoda Octavia met kenteken [kenteken 14] en/of
-Seat Leon met kenteken [kenteken 15] en/of
-Seat Ibiza met kenteken [kenteken 16] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 17] en/of
-Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 18] en/of
-Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 19] en/of
-Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 20] en/of
-Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 21] en/of
-Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 22] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 23] ,
althans een of meer auto-onderdelen en/of een auto te weten een Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] ,
heeft verworven, voorhanden gehad en/of overgedragen, terwijl hij en/of zijn mededader(s) (telkens) ten tijde van de verwerving of het voorhanden krijgen van deze goederen wist(en), althans redelijkerwijs hadden moeten vermoeden dat het een door misdrijf verkregen goed betrof.
2. Overwegingen ten aanzien van het bewijs [1]
De feiten
Op grond van de bewijsmiddelen wordt het volgende, dat verder ook niet ter discussie staat, vastgesteld.
Op 14 juni 2016 heeft [slachtoffer 1] aangifte gedaan van de diefstal van zijn Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] . De auto is diezelfde dag tussen 00:30 en 06:00 uur weggenomen in Oss. De auto had geen schade. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [2]
Op 14 juni 2016 rond 23:30 uur werd het voertuig van [slachtoffer 1] door de politie aangetroffen in een parkeervak aan de Voorstenkamp, 19e straat, in Nijmegen. Er is op 15 juni 2020 om 01:38 uur een technisch hulpmiddel op het voertuig aangebracht. [3]
Op 16 juni 2016 om 06:59 uur werd middels het technisch hulpmiddel waargenomen dat het voertuig in beweging was gekomen. Het voertuig kwam tot stilstand aan de Rouwenboschweg in Nijmegen. Hierna bleef het hulpmiddel enkele keren in beweging komen, maar de locatie bleef hetzelfde. Het was volgens de politie zeer aannemelijk dat het voertuig gedemonteerd werd binnen een loods, waardoor het technisch hulpmiddel bewoog. De persoon die het voertuig bestuurd had in de richting van de loods, [medeverdachte 1] , werd later aangehouden. Hij had een geldbedrag van 700 euro bij zich.
Toen de verbalisanten het terrein opliepen waar volgens het technisch hulpmiddel het gestolen voertuig zou staan, kwam verdachte [verdachte] de loods uitlopen. Hij liep in de richting van de verbalisanten. Toen de verbalisanten uitlegden waarvoor zij kwamen zei [verdachte] : “Dit is mijn loods, die huur ik. Loop maar mee, die auto staat hier achter.”. Achter op het terrein in de loods troffen de verbalisanten een half gedemonteerde Volkswagen Polo aan. Aan de hand van het chassisnummer werd geconstateerd dat dit het gestolen voertuig met kenteken [kenteken 10] betrof. In de loods werden meerdere auto-onderdelen aangetroffen, voornamelijk van de VAG-groep (o.a. Volkswagen, Skoda en Seat). [4]
De verhuurder van de loods, [getuige] , heeft verklaard dat verdachten [verdachte] en [medeverdachte 2] de loods sinds 1 januari 2016 huurden. Toen zij het pand in gebruik namen, was het pand op een aantal spullen en een auto na leeg. [5] De beide huurders waren ten tijde van het tekenen van het huurcontract aanwezig. [6]
De onderneming van verdachten [verdachte] en [medeverdachte 2] bestaat sinds 22 oktober 2015. [7]
Op 16 juni 2016 heeft een oppervlakkige doorzoeking plaatsgevonden in het pand aan de [adres] in Nijmegen dat [verdachte] en [medeverdachte 2] huurden. Hierbij werden de volgende goederen aangetroffen die te herleiden zijn naar gestolen voertuigen:
- De gestolen Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] . De kentekenplaten en het kentekenbewijs lagen vlakbij het voertuig;
- Een keuringsrapport van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 1] . Deze lag in een vuilnisbak in het midden van de loods;
- Een serviceboekje en een onderhoudskaart van de Volkswagen Golf met kenteken
[kenteken 19] op de werkbank achter in de loods;
- Een kentekenbewijs van de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 20] in een stelling in de middenruimte van de loods;
- Een identificatiesticker van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 17] achter in de loods;
- Een identificatiesticker van de Seat Ibiza met kenteken [kenteken 16] op de werkbank;
- Een identificatiesticker van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 11] op de werkbank;
- Een identificatiesticker van de Seat Leon met kenteken [kenteken 15] op de werkbank;
- Een identificatiesticker van de Seat Ibiza met kenteken [kenteken 8] op de werkbank;
- Een identificatiesticker van de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 18] op de werkbank.
Verbalisanten [verbalisant 1] , behorende tot de Forensische Opsporing van het team Verkeersongevallenanalyse van de politie en [verbalisant 2] , deskundige forensisch voertuigidentificatieonderzoek van het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (hierna: LIV) hebben op 23 juni 2016 een onderzoek ingesteld naar 26 in de loods aangetroffen auto-onderdelen. Al deze onderdelen konden aan de hand van de unieke kenmerken worden gekoppeld aan gestolen voertuigen. [9]
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het ten laste gelegde feit, met uitzondering van het medeplegen daarvan en van de heling van de onderdelen van de voertuigen met kentekens [kenteken 21] , [kenteken 22] en [kenteken 23] .
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft bepleit dat verdachte van het ten laste gelegde feit dient te worden vrijgesproken, nu behoedzaam dient te worden omgegaan met de bewijswaarde van de rapportage van de Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit Derden (hierna VbV Derden) en niet kan worden vastgesteld dat verdachte wist of redelijkerwijs had moeten vermoeden dat de op ambtseed bevestigde onderdelen van enig misdrijf afkomstig waren. De raadsman heeft zich met betrekking tot de heling van de auto met kenteken [kenteken 10] gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.
Beoordeling door de rechtbank
Het onderzoek door VbV Derden
VbV Derden heeft alle 1.766 in de loods aangetroffen goederen gefotografeerd en beschreven. Het onderzoek heeft in drie stappen plaatsgevonden:
De politie-identificatie;
Registratie en fabrieksuitvraag via het LIV;
Fabrieksinformatie via de Deutsche Auto Treuhand (DAT).
De politie-identificatie heeft aan de hand van de onderzochte onderdelen de identiteit van 24 gestolen voertuigen aangetoond. Het betreft met name voertuigen die in de 12 maanden vóór het onderzoek zijn gestolen. Daarvan is twee derde binnen een straal van 25 kilometer rondom de [adres] te Nijmegen gestolen. Opvallend was dat op het buitenterrein van de loods 53 overwegend Engelse autowrakken stonden van diverse merken die daar al lange tijd inactief leken te staan. Binnen in de loods zijn overwegend onderdelen aangetroffen van jonge voertuigen van het VAG-concern. Van 32 onderdelen zijn de door de fabrikant aangebrachte unieke kenmerken verwijderd of onleesbaar gemaakt. In totaal zijn er onderdelen van 24 gestolen en 11 legale voertuigen aangetroffen. Verder zijn van 57 voertuigen die nog actief zijn belangrijke onderdelen aangetroffen. Er zijn 328 geïdentificeerde onderdelen aangetroffen van gestolen voertuigen en 24 onderdelen waarvan de identificatie was verwijderd en niet meer kon worden vastgesteld. Er zijn verder 14 onderdelen van legale voertuigen aangetroffen en 68 belangrijke onderdelen van voertuigen die nog actief zijn. 1.332 onderdelen zijn niet te koppelen. Van de 18 onderzochte airbags was 72% afkomstig van een gestolen voertuig, 11% niet identificeerbaar doordat de identificatie was verwijderd en de rest mogelijk legaal. Van de 9 dashboards was 56% afkomstig van een gestolen voertuig, 18% niet identificeerbaar doordat de identificatie was verwijderd en de rest mogelijk legaal. [10]
In de aanvullende rapportage van 30 januari 2020 heeft VbV Derden nader gerapporteerd over de aangetroffen onderdelen. Door de raadsman van verdachte is van 27 onderdelen betwist dat kan worden vastgesteld dat deze van gestolen voertuigen afkomstig zijn. Naar aanleiding hiervan heeft VbV Derden geconcludeerd dat acht onderdelen (mogelijk) ten onrechte gekoppeld zijn aan gestolen voertuigen. De overige 19 onderdelen zijn terecht gekoppeld. Na correctie zijn er 39 onderdelen die met 100% zekerheid kunnen worden gekoppeld aan gestolen voertuigen (de rechtbank classificeert dit als categorie A), 53 onderdelen (exterieurdelen) die hoogstwaarschijnlijk gekoppeld kunnen worden aan gestolen voertuigen (de rechtbank classificeert dit als categorie B), 95 onderdelen die voldoende waarschijnlijk kunnen worden gekoppeld aan gestolen voertuigen (de rechtbank classificeert dit als categorie C) en 143 onderdelen die vermoedelijk gekoppeld kunnen worden aan gestolen voertuigen (de rechtbank classificeert dit als categorie D). In totaal gaat het om 330 onderdelen (kennelijk 2 meer dan het eerder genoemde aantal van 328) van 24 gestolen voertuigen. Van alle 24 voertuigen kan minimaal één onderdeel met 100% zekerheid worden gekoppeld. [11]
Betrouwbaarheid rapportages VbV Derden
De raadsman heeft bepleit dat alleen de op ambtseed bevestigde bevindingen van VbV Derden voor het bewijs mogen worden gebezigd, omdat VbV Derden er een belang bij heeft zo veel mogelijk onderdelen aan gestolen voertuigen te koppelen zodat in een civiele procedure een zo hoog mogelijke vordering aanhangig kan worden gemaakt tegen de verdachten. Bovendien blijkt niet dat het Openbaar Ministerie de bevindingen van VbV Derden heeft gecontroleerd. Ook is onduidelijk welke conclusies de politie zelf heeft getrokken en welke conclusies zijn overgenomen van VbV Derden. De administratie van de onderneming van verdachten is verder niet onderzocht, terwijl verdachte [medeverdachte 2] heeft aangegeven dat deze sluitend is.
De rechtbank overweegt dat het onderzoek op 16 juni 2016 is aangevangen doordat de politie de loods van verdachten is binnengegaan. Toen de gestolen Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] werd aangetroffen, is de situatie ter plaatse door de politie bevroren. De officier van justitie heeft vervolgens toestemming gegeven het pand te doorzoeken. Voertuigspecialisten van de politie en van VbV Derden hebben de loods vervolgens oppervlakkig doorzocht. De loods is hierna afgesloten en verzegeld omdat er erg veel motoronderdelen lagen die mogelijk van diefstal afkomstig waren. [12]
Op 23 juni 2016 hebben verbalisant [verbalisant 1] van de politie en verbalisant [verbalisant 2] van het LIV onderzoek ingesteld naar de identiteit van 26 voertuigonderdelen. Deze bleken alle van gestolen voertuigen afkomstig te zijn. [13]
Op 7 juli 2016 is ten behoeve van de in beslag genomen goederen een bewaardersovereenkomst gesloten tussen de officier van justitie en VbV Derden. [14] Op 23 juni 2016 is VbV Derden gemachtigd de in beslag genomen goederen te verkopen of te vernietigen. [15]
De rechtbank stelt, gelet op het voorgaande, vast dat VbV Derden is ingeschakeld om de politie te assisteren bij het onderzoek naar de in beslag genomen voertuigonderdelen. Het is niet zo dat VbV Derden het onderzoek heeft gedaan en dat de politie dit klakkeloos heeft overgenomen. De politie heeft immers in samenwerking met het LIV in eerste instantie al geconcludeerd dat er veel onderdelen in de loods waren aangetroffen die (mogelijk) afkomstig waren van gestolen voertuigen, waarna VbV Derden nader onderzoek heeft verricht.
De rechtbank overweegt verder dat VbV Derden in haar aanvullende rapportage een nader onderscheid heeft gemaakt in de mate van waarschijnlijkheid waarmee bepaalde onderdelen aan gestolen voertuigen gekoppeld konden worden, mede naar aanleiding van de gewijzigde jurisprudentie. Dat leidt evenwel niet tot de conclusie dat de eerdere bevindingen van VbV Derden onbetrouwbaar zijn gebleken. Datzelfde geldt voor de omstandigheid dat uit de nadere rapportage is gebleken dat acht onderdelen mogelijk onjuist gekoppeld waren. Bij de grote hoeveelheid aangetroffen onderdelen is het mogelijk dat er fouten worden gemaakt bij het onderzoek. Deze fouten zijn naar het oordeel van de rechtbank niet zodanig dat getwijfeld moet worden aan de juistheid van alle bevindingen van VbV Derden. VbV Derden is door de Minister aangewezen als belangenbehartiger van de autobranche. VbV Derden kan derhalve geacht worden over de vereiste kennis en kunde te beschikken waar het gaat om het onderzoek aan voertuig(onderdelen). Voorts is op grond van het dossier op geen enkele wijze gebleken dat VbV Derden er belang bij heeft in deze zaak onjuist te rapporteren. De rechtbank heeft geen reden te twijfelen aan de bevindingen van VbV Derden en zal de rapportages dus in hun geheel tot het bewijs bezigen.
De voertuigen
[slachtoffer 2] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 1] op 14 juni 2016 in Rosmalen. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en alle sleutels nog in zijn bezit. [16] Van dit voertuig zijn in de loods 26 onderdelen aangetroffen (5x categorie A, 1x categorie B en 20x categorie D). [17]
[slachtoffer 3] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf TDI met kenteken [kenteken 2] op 21 december 2015 in Malden. De auto had geen schade. Het kentekenbewijs lag niet in de auto en aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [18] Van dit voertuig zijn in de loods 13 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 2x categorie B en 10x categorie D). [19]
[slachtoffer 4] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 3] tussen 17 en 18 mei 2016 in Zaltbommel. [20] Van dit voertuig zijn in de loods 10 onderdelen aangetroffen (2x categorie A, 4x categorie B, 2x categorie C en 2x categorie D). [21]
[slachtoffer 5] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 4] op 21 april 2016 in Bennekom. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en de beide sleutels nog in zijn bezit. [22] Van dit voertuig zijn in de loods 15 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 3x categorie C en 11x categorie D). [23]
[slachtoffer 6] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 5] op 21 maart 2016 in Zaltbommel. [24] Van dit voertuig zijn in de loods 12 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 2x categorie B, 6x categorie C en 3x categorie D). [25]
[slachtoffer 7] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Touran met kenteken [kenteken 6] op 10 januari 2016 in Malden. De auto was onbeschadigd. [26] Van dit voertuig zijn in de loods 17 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 4x categorie B, 9x categorie C en 3x categorie D). [27]
[slachtoffer 8] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 7] tussen 17 en 18 april 2016 in Wijchen. De auto had een barst in de voorruit, krassen aan de rechterzijde van het spatbord aan de voorzijde en een deuk achter het rechtervoorwiel. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [28] Van dit voertuig zijn in de loods 4 onderdelen aangetroffen (1x categorie A en 3x categorie B). [29]
[slachtoffer 9] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Seat Ibiza met kenteken [kenteken 8] tussen 1 en 2 juni 2016 in Berghem. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en alle sleutels nog in zijn bezit. [30] Van dit voertuig zijn in de loods 19 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 4x categorie B, 11x categorie C en 3x categorie D). [31]
[slachtoffer 10] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf Plus met kenteken [kenteken 9] op 14 april 2016 in Hoevelaken. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en alle sleutels nog in zijn bezit. [32] Van dit voertuig zijn in de loods 18 onderdelen aangetroffen (4x categorie A, 4x categorie B, 5x categorie C en 5x categorie D). [33]
[slachtoffer 11] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 11] op 6 april 2016 in Boxmeer. De auto had geen schade. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [34] Van dit voertuig zijn in de loods 23 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 2x categorie B, 5x categorie C en 15x categorie D). [35]
[slachtoffer 12] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 12] op 11 april 2016 in Zaltbommel. De auto had geen schade. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [36] Van dit voertuig zijn in de loods 20 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 4x categorie B, 3x categorie C en 12x categorie D). [37]
[slachtoffer 13] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Touran met kenteken [kenteken 13] op 2 februari 2016 in Arnhem. De auto had geen schade. Aangeefster had alle sleutels nog in haar bezit. [38] Van dit voertuig zijn in de loods 13 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 3x categorie B, 2x categorie C en 7x categorie D). [39]
[slachtoffer 14] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Skoda Octavia met kenteken [kenteken 14] op 4 februari 2016 in Rhenen. De auto had kleine schades aan het bestuurdersportier en aan de bumper. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [40] Van dit voertuig zijn in de loods 12 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 2x categorie B, 6x categorie C en 3x categorie D). [41]
[slachtoffer 15] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Seat Leon met kenteken [kenteken 15] tussen 16 en 17 maart 2016 in Berghem. De auto had geen schade. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [42] Van dit voertuig zijn in de loods 14 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 7x categorie B, 3x categorie C en 3x categorie D). [43]
[slachtoffer 16] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Seat Ibiza met kenteken [kenteken 16] tussen 16 en 17 mei 2016 in Rosmalen. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en alle sleutels nog in zijn bezit. [44] Van dit voertuig zijn in de loods 9 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 2x categorie B, 5x categorie C en 1x categorie D). [45]
[slachtoffer 17] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 17] op 1 juni 2016 in Zaltbommel. De auto had geen schade. Aangeefster had alle sleutels nog in haar bezit. [46] Van dit voertuig zijn in de loods 20 onderdelen aangetroffen (2x categorie A, 3x categorie B, 1x categorie C en 14x categorie D). [47]
[slachtoffer 18] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 18] tussen 22 en 23 mei 2016 in Oss. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en alle sleutels nog in zijn bezit. [48] Van dit voertuig zijn in de loods 12 onderdelen aangetroffen (2x categorie A, 2x categorie B, 7x categorie C en 1x categorie D). [49]
[slachtoffer 19] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 19] op 5 januari 2016 in Arnhem. De auto had geen schade. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [50] Van dit voertuig zijn in de loods 29 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 3x categorie B, 12x categorie C en 13x categorie D). [51]
[slachtoffer 20] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 20] tussen 9 en 10 juli 2015 in Arnhem. De auto had geen schade. Aangever had alle sleutels nog in zijn bezit. [52] Van dit voertuig zijn in de loods 11 onderdelen aangetroffen (1x categorie A, 7x categorie C en 3x categorie D). [53]
[slachtoffer 21] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 21] op 22 februari 2016 in Wijchen. De auto had geen schade. Aangeefster had alle sleutels nog in haar bezit. [54] Van dit voertuig is in de loods één onderdeel (categorie A) aangetroffen. [55]
[slachtoffer 22] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 22] op 18 februari 2016 in Rhenen. De auto had geen schade. Aangever had het kentekenbewijs en alle sleutels nog in zijn bezit. [56] Van dit voertuig zijn in de loods twee onderdelen (categorie A) aangetroffen. [57]
[slachtoffer 23] heeft aangifte gedaan van diefstal van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 23] op 24 november 2015 in Arnhem. [58] Van dit voertuig zijn in de loods 15 onderdelen aangetroffen (1x categorie A en 14x categorie D). [59]
Van de Volkswagen Polo van aangever [slachtoffer 1] met kenteken [kenteken 10] zijn in de loods 10 onderdelen aangetroffen (5x categorie A en 5x categorie C). [60]
Tussenconclusie
Gelet op het voorgaande, stelt de rechtbank vast dat in de loods van verdachten van de 23 op de tenlastelegging voorkomende gestolen voertuigen één of meerdere onderdelen zijn aangetroffen. Verdachte was (mede-)eigenaar van de onderneming en (mede)huurder van de loods en had de beschikking over deze onderdelen. De vraag die de rechtbank vervolgens dient te beantwoorden, is of verdachte ten tijde van het voorhanden krijgen van deze onderdelen wist of redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het door een misdrijf verkregen goederen betrof.
Wetenschap verdachte
Op 16 juni 2016 heeft verdachte de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] naar eigen zeggen voor een bedrag van 800 euro gekocht van [medeverdachte 1] . Bij het voertuig zaten geen papieren. [61] Voor datzelfde voertuig is door de verzekeraar een bedrag van 9.000 euro uitgekeerd aan de eigenaar van het voertuig. [62] Het voertuig had geen schade en aangever [slachtoffer 1] beschikte na de diefstal nog over de beide sleutels die bij het voertuig hoorden. [63]
Het is een feit van algemene bekendheid dat verzekeraars bij diefstal over het algemeen de dagwaarde van het gestolen voertuig uitkeren. De dagwaarde van het voertuig van [slachtoffer 1] bedroeg ten tijde van de diefstal dus ongeveer 9000 euro. Verdachte heeft een fractie van dat bedrag betaald, namelijk 800 euro. Dit verschil is niet logischerwijs te verklaren. Het moge zo zijn dat sloopauto’s minder opleveren dan reguliere auto’s, maar een bedrag van 800 euro voor een auto uit 2010 met een dagwaarde van 9000 euro is niet redelijk, zeker niet als het voertuig geen schade heeft. Bovendien heeft verdachte van het voertuig dat in de vroege ochtend van 16 juni 2016 aan zijn bedrijf werd aangeboden niet de bij het voertuig behorende sleutels en papieren gekregen, zodat ook op grond daarvan voor hem - zeker als handelaar in de autobranche, een branche waarin het risico op gestolen goederen op de loer ligt - duidelijk moest zijn dat het voertuig van een misdrijf afkomstig was.
Uit bovenstaande feiten en omstandigheden leidt de rechtbank af dat verdachte wist dat de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] van enig misdrijf afkomstig was, en hij zich dus schuldig heeft gemaakt aan de opzetheling van (onderdelen van) dat voertuig.
De vraag die de rechtbank vervolgens dient te beantwoorden, is of verdachte eveneens wetenschap had van de criminele herkomst van de overige in de loods aangetroffen auto-onderdelen die van gestolen voertuigen afkomstig bleken te zijn.
Verdachte heeft verklaard dat hij zorgdroeg voor de demontage van de voertuigen. Hij demonteerde enkel complete auto’s, veelal uit Engeland. Hij ruilde sommige onderdelen wel eens in voor Nederlandse auto-onderdelen. [64] Hij kocht ook losse onderdelen van venters die deze bij het bedrijf kwamen aanbieden, maar dat gebeurde per stuk en dus niet in grote hoeveelheden. [65]
De rechtbank overweegt dat met deze verklaring geen aannemelijk alternatief scenario is gepresenteerd voor de in de loods van verdachten aangetroffen onderdelen van gestolen voertuigen. Van een groot aantal van diefstal afkomstige voertuigen zijn in de loods meerdere onderdelen aangetroffen. Het is niet aannemelijk dat deze door ruil zijn verkregen. Verdachte heeft immers verklaard dat hij onderdelen wel eens inruilde, maar niet dat dit frequent gebeurde. Evenmin kocht hij grotere partijen onderdelen (meer dan één onderdeel). Hij heeft bovendien verklaard dat hij enkel complete auto’s demonteerde. De onderneming hield geen inkoopregister bij, hetgeen zij op grond van artikel 437 van het Wetboek van Strafrecht wel verplicht was.
De rechtbank stelt vast dat 20 van de 23 ten laste gelegde voertuigen gestolen zijn in de periode dat verdachten hun onderneming voerden vanuit de [adres] te Nijmegen. Twee derde van de diefstallen vond bovendien plaats binnen een straal van 25 kilometer rondom dit adres.
Verder acht de rechtbank relevant dat de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 1] op 14 juni 2016 in Rosmalen is gestolen. Na 16 juni 2016 is aan de inhoud van de loods niets meer veranderd omdat deze afgesloten en verzegeld was. Van dit voertuig zijn in de loods 26 onderdelen aangetroffen (5x categorie A, 1x categorie B en 20x categorie D). Het is niet aannemelijk dat verdachten binnen twee dagen 26 onderdelen van een gestolen auto via ruilhandel of (incidentele) aankoop hebben verkregen.
Bovendien stelt de rechtbank vast dat van de Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] , waarvan vaststaat dat verdachte deze (half) heeft gedemonteerd, in de loods 10 te koppelen onderdelen zijn aangetroffen (5x categorie A en 5x categorie C). Van de meeste gestolen voertuigen zijn evenveel of zelfs meer onderdelen aangetroffen, hetgeen meer aannemelijk maakt dat ook die voertuigen in de loods zijn gedemonteerd.
De rechtbank stelt, gelet op het voorgaande, vast dat verdachte de gestolen voertuigen waarvan onderdelen zijn aangetroffen zelf heeft gedemonteerd. Met de officier van justitie is zij van oordeel dat dit niet (met voldoende zekerheid) geldt voor de Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 21] en de Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 22] . Van deze voertuigen zijn te weinig (één respectievelijk twee) onderdelen aangetroffen om ervan uit te kunnen gaan dat verdachte deze demonteerde. Hetzelfde geldt voor de onderdelen van de Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 23] . Hiervan is slechts één onderdeel met 100% zekerheid gekoppeld en dat betreft de TomTom die in het voertuig lag. Dat, in combinatie met 14 ‘vermoedelijke’ koppelingen is naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende om ervan uit te kunnen gaan dat verdachte dit voertuig heeft gedemonteerd.
De rechtbank stelt vast dat de meeste voertuigen op het moment van diefstal geen of slechts zeer beperkte schade hadden. Bij de meeste voertuigen hadden de eigenaars bovendien alle sleutels en/of het kentekenbewijs nog in hun bezit. Door de verzekeraars zijn voor de relatief jonge gestolen voertuigen bedragen variërend tussen € 6.000 en € 14.250 uitgekeerd. [66] Verdachte moet hebben geweten dat hij auto’s inkocht die in principe niet geschikt waren voor de sloop. Het is in beginsel niet lucratief een auto met een dergelijke dagwaarde te demonteren en in onderdelen te verkopen, zeker niet indien de auto in goede staat is. Gelet hierop, concludeert de rechtbank dat verdachte bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat hij voertuigen kocht die van enig misdrijf afkomstig waren. Hetzelfde geldt daarom voor de onderdelen die verdachte van deze voertuigen heeft gedemonteerd.
De rechtbank acht de ten laste gelegde opzetheling dan ook wettig en overtuigend bewezen.
Medeplegen
De laatste vraag die de rechtbank dient te beantwoorden, is of verdachte de opzetheling tezamen en in vereniging met medeverdachte [medeverdachte 2] heeft gepleegd.
De rechtbank stelt vast dat zowel verdachte als [medeverdachte 2] vennoten waren van de vennootschap onder firma ‘ [naam] ’. [67] Dit betreft een autodemontagebedrijf. [68] Verdachte beheerde voornamelijk het terrein en [medeverdachte 2] deed voornamelijk het computerwerk. [69] Beide verdachten werkten zes dagen in de week. [70] Over het algemeen was het zo dat verdachte de voertuigen demonteerde en dat [medeverdachte 2] zich vervolgens bezighield met de verkoop van de onderdelen via het internet en de administratieve verwerking daarvan. [71]
Uit het voorgaande blijkt dat de beide verdachten een bijdrage van voldoende materieel gewicht hebben geleverd om van medeplegen te kunnen spreken. Zij waren beiden zes dagen in de week aanwezig op de zaak en hadden een duidelijke onderlinge taakverdeling. Daarvoor was overleg en afstemming nodig, ook over de ten laste gelegde auto-onderdelen. Dit duidt op een nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachten, en daarmee op medeplegen.
De rechtbank acht het ten laste gelegde feit dan ook wettig en overtuigend bewezen.
3.De bewezenverklaring
Naar het oordeel van de rechtbank is wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het ten laste gelegde heeft begaan, te weten dat:
hij in of omstreeks de periode van 21 december 2015 tot en met 14 juni 2016 te Nijmegen
, althans in Nederlandtezamen en in vereniging met een ander
of anderen, althans alleen, een ofmeerdere onderdelen van onderstaande auto's te weten:
, althans in Nederlandtezamen en in vereniging met een ander
of anderen, althans alleen, een ofmeerdere onderdelen van onderstaande auto's te weten:
-Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 1] en
/of
/of
-Volkswagen Golf TDI met kenteken [kenteken 2] en
/of
/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 3] en
/of
/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 4] en
/of
/of
-Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 5] en
/of
/of
-Volkswagen Touran met kenteken [kenteken 6] en
/of
/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 7] en
/of
/of
-Seat Ibiza met kenteken [kenteken 8] en
/of
/of
-Volkswagen Golf Plus met kenteken [kenteken 9] en
/of
/of
-Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10] en
/of
/of
-Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 11] en
/of
/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 12] en
/of
/of
-Volkswagen Touran met kenteken [kenteken 13] en
/of
/of
-Skoda Octavia met kenteken [kenteken 14] en
/of
/of
-Seat Leon met kenteken [kenteken 15] en
/of
/of
-Seat Ibiza met kenteken [kenteken 16]
9en
/of
9en
/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 17] en
/of
/of
-Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 18] en
/of
/of
-Volkswagen Golf 5 met kenteken [kenteken 19] en
/of
/of
-Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 20]
en/of
en/of
-Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 21] en/of
-Volkswagen Jetta met kenteken [kenteken 22] en/of
-Volkswagen Golf met kenteken [kenteken 23],
althans een of meer auto-onderdelenheeft
verworven,voorhanden gehad
en/of overgedragenterwijl hij en
/ofzijn mededader
(s) (telkens)ten tijde van
de verwerving ofhet voorhanden krijgen van deze goederen wist
(en
), althans redelijkerwijs hadden moeten vermoedendat het
eendoor misdrijf verkregen goed
erenbetrof
verworven,voorhanden gehad
en/of overgedragenterwijl hij en
/ofzijn mededader
(s) (telkens)ten tijde van
de verwerving ofhet voorhanden krijgen van deze goederen wist
(en
), althans redelijkerwijs hadden moeten vermoedendat het
eendoor misdrijf verkregen goed
erenbetrof
en
hij
in ofomstreeks de periode van 21 december 2015 tot en met 14 juni 2016 te Nijmegen
, althans in Nederland tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,een auto te weten een Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10]
,heeft verworven
,envoorhanden gehad
en/of overgedragen, terwijl hij
en/of zijn mededader(s) (telkens)ten tijde van de verwerving
of het voorhanden krijgenvan
deze goederendit goedwist
(en), althans redelijkerwijs hadden moeten vermoedendat het een door misdrijf verkregen goed betrof.
in ofomstreeks de periode van 21 december 2015 tot en met 14 juni 2016 te Nijmegen
, althans in Nederland tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,een auto te weten een Volkswagen Polo met kenteken [kenteken 10]
,heeft verworven
,envoorhanden gehad
en/of overgedragen, terwijl hij
en/of zijn mededader(s) (telkens)ten tijde van de verwerving
of het voorhanden krijgenvan
deze goederendit goedwist
(en), althans redelijkerwijs hadden moeten vermoedendat het een door misdrijf verkregen goed betrof.
Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.
Wat meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor bewezen is verklaard, is niet bewezen.
Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.
4.De kwalificatie van het bewezenverklaarde
Het bewezenverklaarde levert op:
medeplegen van opzetheling, meermalen gepleegd
en
opzetheling.
5.De strafbaarheid van de feiten
De feiten zijn strafbaar.
6.De strafbaarheid van de verdachte
Verdachte is strafbaar, nu geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk is geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit.
7.De overwegingen ten aanzien van straf
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 maanden, met aftrek van de tijd die door verdachte in verzekering is doorgebracht en een taakstraf van 240 uren, te vervangen door 120 dagen hechtenis.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft bepleit dat, mocht de rechtbank tot een bewezenverklaring komen, aan verdachte geen onvoorwaardelijke gevangenisstraf dient te worden opgelegd.
De beoordeling door de rechtbank
De rechtbank heeft bij de bepaling van de op te leggen straf rekening gehouden met de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard en de omstandigheden waaronder dit is begaan. De rechtbank heeft verder rekening gehouden met de persoon en de omstandigheden van verdachte.
Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het medeplegen van opzetheling door gedurende een periode van ruim een half jaar een grote hoeveelheid gestolen voertuigen in te kopen en te demonteren om ze vervolgens - naar de rechtbank aanneemt - uit het oogpunt van geldelijk gewin in onderdelen te verkopen. Verdachte heeft hiermee bijgedragen aan het in stand houden van een afzetmarkt voor gestolen auto’s en auto-onderdelen. Bovendien heeft verdachte hiermee de rechtmatige eigenaren van de voertuigen schade toegebracht en overlast bezorgd. Daarnaast hebben de verzekeraars een bedrag van bijna € 150.000 uitgekeerd aan de eigenaars, hetgeen veel maatschappelijke schade oplevert. Het betreft een ernstig en ondermijnend feit.
De rechtbank houdt er rekening mee dat geen sprake is van relevante recidive. Verder houdt de rechtbank rekening met de overschrijding van de redelijke termijn. De strafzaak heeft gedurende ruim vijf jaren als een grote last op de schouders van verdachte gerust en hem belemmerd in het opbouwen van zijn onderneming.
Gelet op de grote hoeveelheid aangetroffen auto-onderdelen en de grote hoeveelheid gestolen auto’s waarvan deze afkomstig zijn, kan normaliter geen andere straf dan een onvoorwaardelijke gevangenisstraf in deze zaak aan de orde zijn. Gelet op de zeer forse overschrijding van de redelijke termijn ziet de rechtbank echter aanleiding in dit specifieke geval af te zien van de oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Wel zal de rechtbank aan verdachte de maximale taakstraf opleggen in combinatie met een voorwaardelijke gevangenisstraf, om verdachte ervan te weerhouden opnieuw in de fout te gaan.
Alles overwegende, acht de rechtbank een voorwaardelijke gevangenisstraf van 4 maanden met een proeftijd van twee jaar en met aftrek van de tijd die verdachte in verzekering heeft doorgebracht in combinatie met een taakstraf van 240 uren passend en geboden. De rechtbank acht het - vanwege het tijdsverloop - niet langer passend een onvoorwaardelijke gevangenisstraf aan verdachte op te leggen zoals door de officier van justitie is gevorderd.
8.De beoordeling van het beslag
De rechtbank zal beslissen dat de onder verdachten in beslag genomen onderdelen waarvan de identificatie is verwijderd en die van zodanige aard zijn dat het ongecontroleerde bezit daarvan in strijd is met het algemeen belang en de wet worden onttrokken aan het verkeer, nu deze bij gelegenheid van het onderzoek naar het door verdachten begane feit zijn aangetroffen en deze voorwerpen kunnen dienen tot het begaan of de voorbereiding van soortgelijke feiten, dan wel tot de belemmering van de opsporing daarvan.
Van de onderdelen die door de politie en/of VbV Derden zijn gekoppeld aan de voertuigen waarvan bewezen is verklaard dat verdachte daar onderdelen van voorhanden heeft gehad (dus niet de onderdelen die zijn gekoppeld aan de voertuigen met kentekens [kenteken 21] , [kenteken 22] en [kenteken 23] ) zal de rechtbank de teruggave aan de rechthebbende gelasten omdat geen strafvorderlijk belang zich daartegen verzet. Voor zover aan de voormalige eigenaars van de voertuigen reeds verzekeringspenningen zijn uitgekeerd, is dat de verzekeraar. Voor zover dat niet het geval is, zijn dat de voormalige eigenaars van de voertuigen.
Van de onderdelen die toebehoren aan auto’s die nog actief zijn, zal de rechtbank de teruggave aan verdachten gelasten. Uit het dossier blijkt immers niet dat deze onderdelen van enig misdrijf afkomstig zijn of aan een ander dan verdachten toebehoren, noch verzet enig strafvorderlijk belang zich tegen teruggave.
Van de onderdelen die door de politie en/of VbV Derden niet zijn gekoppeld aan de voertuigen waarvan bewezen is verklaard dat verdachten daar onderdelen van voorhanden hebben gehad zal de rechtbank eveneens de teruggave aan verdachten gelasten, omdat geen strafvorderlijk belang zich daartegen verzet.
9.De toegepaste wettelijke bepalingen
De oplegging van de straf en maatregel is gegrond op de artikelen 9, 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 36b, 36d, 47 en 416 van het Wetboek van Strafrecht.
10.De beslissing
De rechtbank:
verklaart bewezen dat verdachte het ten laste gelegde, zoals vermeld onder ‘De bewezenverklaring’, heeft begaan;
verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven bewezen is verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij;
verstaat dat het aldus bewezenverklaarde oplevert het strafbare feit zoals vermeld onder ‘De kwalificatie van het bewezenverklaarde’;
verklaart verdachte hiervoor strafbaar;
veroordeelt verdachte wegens het bewezenverklaarde tot
een gevangenisstraf voor de duur van 4 (vier) maanden;
een gevangenisstraf voor de duur van 4 (vier) maanden;
bepaalt dat deze gevangenisstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat verdachte zich voor het einde van de proeftijd van twee jaren schuldig maakt aan een strafbaar feit;
beveelt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;
legt op een
taakstraf van 240 (tweehonderdveertig) uren, met bevel dat indien deze straf niet naar behoren wordt verricht vervangende hechtenis zal worden toegepast voor de duur van
120 (honderdtwintig) dagen;
taakstraf van 240 (tweehonderdveertig) uren, met bevel dat indien deze straf niet naar behoren wordt verricht vervangende hechtenis zal worden toegepast voor de duur van
120 (honderdtwintig) dagen;
beveelt de onttrekking aan het verkeer van de onderdelen waarvan de identificatie is verwijderd;
gelast de teruggave aan de rechthebbende van de onderdelen die door de politie en/of VbV Derden zijn gekoppeld aan de voertuigen waarvan bewezen is verklaard dat verdachten daar onderdelen van voorhanden hebben gehad;
gelast de teruggave aan verdachten van de onderdelen die toebehoren aan auto’s die nog actief zijn;
gelast de teruggave aan verdachten van de onderdelen die door de politie en/of VbV Derden niet zijn gekoppeld aan de voertuigen waarvan bewezen is verklaard dat verdachten daar onderdelen van voorhanden hebben gehad.
Dit vonnis is gewezen door mr. H.C. Leemreize (voorzitter), mr. J.M. Graat en mr. M.W.R. Koch, rechters, in tegenwoordigheid van mr. M Draaijers, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 16 november 2021.
De jongste rechter is buiten staat dit vonnis te ondertekenen