Uitspraak
RECHTBANK GELDERLAND
Zittingsplaats Arnhem
Bestuursrecht
zaaknummer: AWB 17/5694
uitspraak van de meervoudige kamer van
in de zaak tussen
[eiseres] , te [woonplaats] , eiseres
en
de Autoriteit persoonsgegevens te Den Haag, verweerder.
Als derde-partij heeft aan het geding deelgenomen:
[derde-partij], te [woonplaats] .
Procesverloop
Bij besluit van 27 januari 2017 heeft verweerder geweigerd tot handhaving van de Wet bescherming persoonsgegevens tegen [zorgverzekeraar] over te gaan.
Bij besluit van 19 september 2017 (het bestreden besluit) heeft verweerder het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard.
Eiseres heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Op 19 juli 2018 heeft de derde-partij als rechtsopvolger van [zorgverzekeraar] gebruik gemaakt van de gelegenheid om als derde-partij aan het geding deel te nemen.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 30 oktober 2018. Eiseres is verschenen. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. C.S. Smit-Bongertman en E. Nijhof. Namens de derde-partij is verschenen mr. E. van Daal, bijgestaan door [derde-partij] .
Overwegingen
1. De relevante wet- en regelgeving zoals deze luidde ten tijde van het bestreden besluit is opgenomen in de bijlage bij deze uitspraak.
Achtergrond van het geschil
2.1.
In 2015 is eiseres door haar huisarts doorverwezen naar de Belgische internist [internist] . Haar zorgverzekeraar [zorgverzekeraar] , een van de rechtsvoorgangers van de derde partij, hierna [zorgverzekeraar] , heeft op 1 mei 2015 de vergoeding van de kosten van de door [internist] uitgevoerde behandeling geweigerd, omdat de behandelingen door [internist] als niet gebruikelijk in de kring van beroepsgenoten wordt beschouwd. Nadat eiseres had aangegeven het hier niet mee eens te zijn, heeft [zorgverzekeraar] op 5 juni 2015 ten behoeve van haar medisch adviseur aanvullende informatie opgevraagd, meer in het bijzonder de anamnese, het onderzoek, de bevindingen en de indicatie voor de onderzoeken door [internist] alsmede de bevindingen van eerder uitgevoerd internistisch onderzoek in Nederland. Eiseres heeft dit geweigerd. Op 18 augustus 2015 heeft eiseres het hierdoor ontstane geschil voorgelegd aan de Geschillencommissie Zorgverzekeringen (SKGZ). Deze commissie heeft in verband met de behandeling van dit geschil advies gevraagd aan het Zorginstituut Nederland (ZiN). Het ZiN heeft op 13 november 2015 en op 29 januari 2016 advies aan deze commissie uitgebracht. Op 2 maart 2016 heeft deze commissie bij niet-bindend advies het verzoek om te bepalen dat [zorgverzekeraar] gehouden is de aanspraak alsnog in te willigen ten laste van de zorgverzekering afgewezen.
2.2.
Eiseres heeft op 9 september 2016 aan verweerder verzocht om handhavend op te treden tegen [zorgverzekeraar] in verband met het niet naleven van de privacywetgeving. Dat verzoek baseert zij op de stelling dat [zorgverzekeraar] meer medische detailinformatie heeft opgevraagd dan noodzakelijk is voor de beoordeling van haar claim tot betaling van de kosten die haar in rekening zijn gebracht door de Belgische internist [internist] . Verweerder heeft vervolgens een onderzoek ingesteld naar de wijze waarop ten aanzien van gegevensverwerking toepassing wordt gegeven aan het bepaalde bij of krachtens de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). [1]
3. In geschil is of verweerder in redelijkheid het verzoek van eiseres kon afwijzen om over te gaan tot handhaving tegen [zorgverzekeraar] van de Wet bescherming persoonsgegevens.
Standpunt verweerder.
4. Verweerder acht de door [zorgverzekeraar] opgevraagde gegevens noodzakelijk voor de uitvoering van de zorgverzekering. Het gaat hier niet om de materiële controle die [zorgverzekeraar] moet uitvoeren, maar om de formele controle. De formele controle (behoort de verleende zorg tot de stand van de wetenschap en praktijk en daarmee tot verzekerde zorg) kan in dit geval evenwel niet geheel los worden gezien van de materiële controle (is de in rekening gebrachte prestatie gezien de gezondheidstoestand van verzekerde het meest aangewezen). De vraag welke informatie noodzakelijk is om te bepalen of zorg behoort tot het verzekerde pakket is in hoge mate afhankelijk van een medisch-inhoudelijke beoordeling. Het ZiN heeft advies uitgebracht met betrekking tot het geschil dat aan de Geschillencommissie Zorgverzekeringen is voorgelegd. Verweerder mag er in navolging van deze commissie van uitgaan dat het ZiN bij uitstek over de vereiste medische-inhoudelijke expertise beschikt. Ook [zorgverzekeraar] heeft aan dit advies het nodige gewicht mogen toekennen. Hij heeft in de bezwaargronden van eiseres geen aanleiding gezien dat [zorgverzekeraar] zich op basis van het advies van het ZIN niet op het standpunt heeft mogen stellen dat de door haar opgevraagde stukken noodzakelijk zijn ter beoordeling van de vraag of er sprake is van verzekerde zorg.
Standpunt van eiseres.
5. Eiseres heeft een uitgebreid gemotiveerd beroepschrift ingediend. Samengevat heeft zij zich op het standpunt gesteld dat uit de door haar aan [zorgverzekeraar] overgelegde verwijsbrief van haar huisarts en nota’s van onderzoeken de indicatie van doorverwijzing en voor de onderzoeken blijken en dat de op 5 juni 2015 door [zorgverzekeraar] gevraagde gegevens niet nodig zijn om te kunnen beoordelen of diagnostisch onderzoek, waar het hier over gaat, behoort tot de stand van de wetenschap. Verder is zij van opvatting dat de medisch adviseur van [zorgverzekeraar] niet ter zake kundig is om deze gegevens te kunnen interpreteren en waarderen. Het overleggen van de gewenste gegevens gaat te ver en is een ontoelaatbare schending van haar recht op privacy, aldus eiseres.
Standpunt [zorgverzekeraar].
6. [zorgverzekeraar] sluit zich aan bij het standpunt van verweerder.
Beoordeling door de rechtbank.
7.1.
Verweerder kan ambtshalve of op verzoek van een belanghebbende een onderzoek instellen naar de wijze waarop ten aanzien van gegevensverwerking toepassing wordt gegeven aan het bepaalde bij of krachtens de Wbp. [2] Verweerder is bevoegd tot het opleggen van een last onder dwangsom ter handhaving van bij of krachtens de Wbp gestelde verplichtingen. [3]
7.2.
De verwerking van persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid is verboden. [4] Dit verbod geldt niet voor zorgverzekeraars voorzover dat noodzakelijk is voor de uitvoering van de overeenkomst van verzekering. [5] In de Zorgverzekeringswet is bepaald dat een ieder op verzoek van de zorgverzekeraar alle inlichtingen en gegevens, waaronder persoonsgegevens als bedoeld in Wbp verstrekt, die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de zorgverzekeringen of van deze wet. [6] Verweerder heeft beoordeeld of [zorgverzekeraar] de gevraagde gegevens nodig had voor de formele controle, in dit geval het onderzoek waarbij de zorgverzekeraar nagaat of het tarief dat door een zorgaanbieder voor een prestatie in rekening is gebracht een prestatie betreft, die behoort tot het verzekerde pakket van de verzekerde. [7] Of de prestatie tot het verzekerde pakket van de verzekerde behoort, wordt mede bepaald door de stand van de wetenschap en praktijk en, bij ontbreken van een zodanige maatstaf, door hetgeen in het betrokken vakgebied geldt als verantwoorde en adequate zorg en diensten. [8]
7.3.
Voorop staat dat dit beroep niet gaat over de rechtmatigheid van de weigering van [zorgverzekeraar] om de zorgkosten te vergoeden. Wel kan in deze procedure de vraag aan de orde komen of het opvragen van de gegevens noodzakelijk is voor de uitvoering van de zorgverzekering. [zorgverzekeraar] achtte de opgevraagde gegevens noodzakelijk voor de uitvoering van de zorgverzekering van eiseres. Nadat [zorgverzekeraar] aanvankelijk had geweigerd om de kosten voor vergoeding in aanmerking te brengen heeft zij in reactie op bezwaren van eiseres deze gegevens opgevraagd om te kunnen beoordelen of zij alsnog tot vergoeding van deze kosten overgaat. Daartoe is zij overgegaan tot de formele controle of de prestatie naar de stand van de wetenschap en de praktijk tot het verzekerde pakket van eiseres behoort.
7.4.
Of de gevraagde informatie noodzakelijk is, is in de eerste plaats aan de zorgverzekeraar om te beoordelen. Indien eiseres de informatie niet wenst te verstrekken en daarom de gevraagde zorg niet wordt vergoed, kan zij het geschil daarover voorleggen aan de Geschillencommissie Zorgverzekeringen. Zij heeft dat ook gedaan. Deze commissie beoordeelt vervolgens eveneens of zij deze gegevens noodzakelijk acht. De commissie wint daarbij het advies in van het ZiN. In dit geval zijn zowel de zorgverzekeraar als de Geschillencommissie Zorgverzekeringen in navolging van het ZiN gemotiveerd tot het standpunt gekomen dat zij deze gegevens noodzakelijk achten voor de beslissing over de toekenning.
7.5.
Nadat verweerder het handhavingsverzoek had ontvangen, heeft zij een onderzoek ingesteld. Zij heeft bij de beoordeling of deze gegevens noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de zorgverzekering uitdrukkelijk betrokken dat Delta Lloyds opvatting wordt ondersteund door het ZiN. Het ZiN is onafhankelijk en in Nederland bij uitstek deskundig als het gaat om de vraag of zorg voor vergoeding in aanmerking komt en welke gegevens voor de beantwoording van deze vraag noodzakelijk zijn. Nu het advies van het ZiN zorgvuldig tot stand is gekomen en de rechtbank niet onjuist voorkomt, mocht verweerder dit advies een zwaarwegende rol laten spelen in haar eigen beoordeling of sprake is van handelen in strijd met de Wbp. Tegenover het advies van het ZiN heeft eiseres alleen haar eigen – weliswaar grondig onderbouwde – opvatting geplaatst, maar zij heeft niet een ander deskundigenadvies laten uitbrengen. Dat is onvoldoende om te concluderen dat verweerder niet van het advies van het ZiN heeft mogen uitgaan. Aan de hand van dit advies heeft verweerder er van mogen uitgaan dat sprake was van een formele controle, waarvoor de opgevraagde gegevens noodzakelijk waren. Op basis hiervan mocht verweerder afzien van handhaving.
7.6.
Het voorgaande leidt tot het oordeel dat verweerder in redelijkheid heeft mogen afzien van inwilliging van het handhavingsverzoek.
8. Het beroep is ongegrond. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan door mr. W.P.C.G. Derksen, voorzitter, mr. D.J. Post en mr. L.M. Vogel, rechters, in tegenwoordigheid van R. van Diest, griffier.
De beslissing is in het openbaar uitgesproken op:
griffier
rechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzieningenrechter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening of om het opheffen of wijzigen van een bij deze uitspraak getroffen voorlopige voorziening.
Bijlage: Relevante wet- en regelgeving ten tijde van het bestreden besluit.
Wet bescherming persoonsgegevens
Artikel 16
De verwerking van persoonsgegevens betreffende iemands godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven, alsmede persoonsgegevens betreffende het lidmaatschap van een vakvereniging is verboden behoudens het bepaalde in deze paragraaf. Hetzelfde geldt voor strafrechtelijke persoonsgegevens en persoonsgegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag in verband met een opgelegd verbod naar aanleiding van dat gedrag.
Artikel 21, eerste lid, aanhef en onder b.
1. Het verbod om persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid te verwerken als bedoeld in artikel 16, is niet van toepassing indien de verwerking geschiedt door:
b. verzekeraars als bedoeld in artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht en financiële dienstverleners die bemiddelen in verzekeringen als bedoeld in artikel 1:1 van die wet, voorzover dat noodzakelijk is voor:
1°. de beoordeling van het door de verzekeraar te verzekeren risico en de betrokkene geen bezwaar heeft gemaakt; of
2°. de uitvoering van de overeenkomst van verzekering;
Artikel 60
1.Het College kan ambtshalve of op verzoek van een belanghebbende, een onderzoek instellen naar de wijze waarop ten aanzien van gegevensverwerking toepassing wordt gegeven aan het bepaalde bij of krachtens de wet.
2. Het College brengt zijn voorlopige bevindingen ter kennis van de verantwoordelijke of de groep van verantwoordelijken die bij het onderzoek zijn betrokken en stelt hen in de gelegenheid hun zienswijze daarop te geven. Houden de voorlopige bevindingen verband met de uitvoering van enige wet, dan brengt het College deze tevens ter kennis van Onze Minister die het aangaat.
3. In geval van een onderzoek, ingesteld op verzoek van een belanghebbende, doet het College aan deze mededeling van zijn bevindingen, tenzij zodanige mededeling onverenigbaar is met het doel van de gegevensverwerking of de aard van de persoonsgegevens, dan wel gewichtige belangen van anderen dan de verzoeker, de verantwoordelijke daaronder begrepen, daardoor onevenredig zouden worden geschaad. Indien het mededeling van zijn bevindingen achterwege laat, zendt het de belanghebbende zodanig bericht als hem geraden voorkomt.
Artikel 65
Het College is bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang ter handhaving van de bij of krachtens deze wet gestelde verplichtingen.
Zorgverzekeringswet
Artikel 88, eerste en vierde lid
1. Een ieder verstrekt op verzoek aan de zorgverzekeraars, het Zorginstituut, de zorgautoriteit, Onze Minister, de rijksbelastingdienst, het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen, de Sociale verzekeringsbank, het college van burgemeester en wethouders, het CAK, of aan een daartoe door of vanwege een van deze zorgverzekeraars of instanties aangewezen persoon kosteloos alle inlichtingen en gegevens, waaronder persoonsgegevens als bedoeld in de Algemene verordening gegevensbescherming, die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de zorgverzekeringen of van deze wet.
4. Bij ministeriële regeling kunnen nadere regels worden gesteld met betrekking tot het eerste, tweede of derde lid.
Besluit zorgverzekering
Artikel 2.1, tweede lid
2. De inhoud en omvang van de vormen van zorg of diensten worden mede bepaald door de stand van de wetenschap en praktijk en, bij ontbreken van een zodanige maatstaf, door hetgeen in het betrokken vakgebied geldt als verantwoorde en adequate zorg en diensten.
Regeling zorgverzekering
Artikel 1, aanhef en onder t en u
1. Deze regeling verstaat onder:
t.
formele controle: een onderzoek waarbij de zorgverzekeraar nagaat of het tarief dat door een zorgaanbieder voor een prestatie in rekening is gebracht:
formele controle: een onderzoek waarbij de zorgverzekeraar nagaat of het tarief dat door een zorgaanbieder voor een prestatie in rekening is gebracht:
1°. een prestatie betreft, welke is geleverd aan een bij die zorgverzekeraar verzekerde persoon;
2°. een prestatie betreft, welke behoort tot het verzekerde pakket van die persoon,
3°. een prestatie betreft, tot levering waarvan de zorgaanbieder bevoegd is, en
4°. het tarief betreft, dat voor die prestatie krachtens de Wet marktordening gezondheidszorg is vastgesteld of een tarief is dat voor die prestatie met de zorgaanbieder is overeengekomen;
u. materiële controle: een onderzoek waarbij de zorgverzekeraar nagaat of de door de zorgaanbieder in rekening gebrachte prestatie is geleverd en die geleverde prestatie het meest was aangewezen gezien de gezondheidstoestand van de verzekerde.
Artikel 7.1, eerste en tweede lid, aanhef en onder b
1. Als persoonsgegevens, waaronder persoonsgegevens betreffende de gezondheid als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens, die voor een zorgverzekeraar noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de zorgverzekering of van de Zorgverzekeringswet worden aangemerkt de in artikel 7.2 bedoelde persoonsgegevens.
2. Een zorgverzekeraar mag de in het eerste lid bedoelde gegevens gebruiken voor het verrichten van formele controle dan wel materiële controle ten behoeve van:
b. de geheel of gedeeltelijke vergoeding aan een verzekerde van het in rekening gebrachte tarief voor aan een verzekerde geleverde prestatie.
Artikel 7.2. aanhef en onder g
De zorgverzekeraar beschikt ten behoeve van de in het voorgaande artikel aangegeven doelen en van de uitvoering van artikel 7.4a, over de volgende gegevens van de verzekerde:
g. de gegevens die noodzakelijk zijn om vast te stellen of de prestatie behoort tot het verzekerde pakket van die verzekerde.