ECLI:NL:RBGEL:2014:3840

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Arnhem

zaaknummer / rolnummer: C/05/233818 / HA ZA 12-649

Vonnis van 11 juni 2014

in de zaak van

de vennootschap naar het recht van Kazachstan

ZHARKOL-007 LTD.,

gevestigd te Kostanay, Kazachstan,

eiseres,

advocaat mr. A.G.W. Leysen te Nijmegen,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

GO4AGRI INTERNATIONAL B.V.,

gevestigd te Bemmel, gemeente Lingewaard,

gedaagde,

advocaat mr. R.J. Verweij te Nijmegen.

Partijen zullen hierna Zharkol en Go4agri worden genoemd.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het tussenvonnis van 19 februari 2014 waarin een comparitie van partijen is bevolen

- het proces-verbaal van comparitie van 4 april 2014.

1.2.

Ten slotte is opnieuw vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Het geschil houdt verband met de financiering van een project genaamd “Ölmühle”, te weten een door Zharkol te bouwen en te exploiteren fabriek in Kazachstan die zich zou gaan bezighouden met de productie van plantaardige olie.

2.2.

Productie 4 bij conclusie van antwoord omvat een stuk, gedateerd 17 mei 2010, van Go4agri aan Zharkol. Het luidt onder meer als volgt:

Project name: Ölmühle Kazachstan

[…]

QUOTATION/ORDERCONFIRMATION

Dear Sirs,

I have the pleasure to send you an quotation without engagement, to order to Investlease GmbH for opening a Notariel trust account concerning your project as mentioned above.

[…]

Direct after receiving this confirmation signed back, the Trust account will be opened. Than the account number will be transmitted to you so that you are able to make the first orderprepayment on this mentioned account.

2.3.

Als productie 3 bij antwoord is overgelegd een stuk, voorzien van twee handtekeningen en bedrijfsstempels en gedateerd 18 mei 2010, met als opschrift “Letter of Intention (LOI)”, dat onder meer luidt als volgt:

Parties:1.Go4Agri International BV, Bemmel, The Netherlands,Represented by [naam 1].2.LLP “Zharkol-007”. Oblast Kostanay, KazakhstanRepresented by [naam 2].

Based on the contact between above mentioned parties, parties have agreed as follow:

1.
Go4Agri International BV (Party 1) and his cooperated financial partner (Invest-lease GmbH) confirm the intention/willingness and capability for further collaboration with LLP “Zharkol-007” (Party 2) concerning the “Ölmuhle” Project in Kazakhstan.

2.
The mentioned projects will be further worked out in a Master contract with their individual stages to create a separate general contract for:* Stage 1: “Ölmuhle” project including their belongings Part 1.* Stage 2: “Ölmuhle” project including their belongings Part 2.

3.
Party 1 will act as a Turn key operator of the above projects, Party 2 will act as the initiator of the above projects (Customer)

4.
To activate Stage 1, Party 2 has to make project prepayment as written in the Master contract of Stage 1, During 10 days secured approval time Party 1 will finance the 70% with his partner to cover the whole 100% financial load of the project volume of stage 1.

5.
To secure the prepayment amount during the approval time a trust account will be opened on behalf of the project including a Allianz insurance for back payment in case the project is not approved.

6.
Parties agree that after signing this LOI further relevant documentation will be provided and the content to be agreed separately.

2.4.

Als productie 2 bij antwoord is overgelegd een stuk van Go4agri gericht aan Zharkol, gedateerd 19 mei 2010 en ondertekend door [naam 1] namens Go4agri en [naam 2] namens Zharkol, dat onder meer als volgt luidt:

We have the pleasure to send you an offer / orderconfirmation without engagement, for delivery of an “Ölmühle” project including their infrastructure and belongings with a long term financial solution.

[…]

Payment conditions: (with financing solution)

Go4Agri International B.V. in combination with Investlease GmbH

30% of the full amount at order confirmation to Go4Agri International B.V. (as mentioned below in table)

70% in combination and under responsibility of Investlease GmbH with the following restrictions ; (as mentioned below in table)

[…]

For approval please sign this as a order confirmation and return it to us by mail and by fax nr: […]

2.5.

Als productie 1 bij dagvaarding is overgelegd een stuk in het Engels en Russisch, gedateerd 19 mei 2010, dat onder meer luidt als volgt:

Loan contract

[…]

Go4Agri International B.V. The Netherlands, hereinafter referred to as “Investment company”, […] and “Zharkol-007” […], hereinafter referred to as “Borrower”, […] have concluded the agreement as follows:

1.Subject of the contract and a duty of the parties.

1.1.

For project realisation “Olmuhle” in the total cost 1153307 euro, the Investment company undertake to give to the Borrower in 2010 a credit to the amount of 1153307 euro […] which is used by the Borrower during the term specified in the present contract for realisation of the project “Olmuhle”- factory buildings on manufacture of vegetable oil and flour manufacture. The borrower participates by own means in the sum 224894,87 euro […].

1.2.

Credit allocation occurs in two stages.At the first stage (number of the order 101182) allocated 576653,50 euro […]. At the second stage (number 20192) allocated 576653,50 euro […].

Conditions of allocation of credit resources the following:

-Borrower is obliged to bring into the account of the notary in Commerzbank Frankfurt Treuhandkonto Notar [naam 3] means in the sum 224894.87 euro that makes 39% from the sum of the first stage, preliminary having paid services of the notary in the sum 3094 euro […]

The credit allocated with two stages:At the first stage in three months and at the second stage in six months after contract signing.

Het stuk is ondertekend door [naam 1] namens Go4agri en [naam 2] namens Zharkol.

2.6.

Productie 5 bij antwoord is een stuk met als opschrift “Treuhandvertrag”, gedateerd 21 mei 2010. Dit Treuhandvertrag vermeldt Notar-& Anwaltsbüro Wiegand [naam 3] Striehter als “Treuhänder” enerzijds en Investlease GmbH als “Treugeber” anderzijds. Het Treuhandvertrag luidt verder onder meer als volgt:

Präambel

Der Treugeber beabsichtigt, den Erwerb des Projekt M 10182 – Ölmühle Kazachstan, das zukünftig noch zu errichten ist und an LLP Zharkol-007 […] finanziert werden soll. Vor dem Hintergrund dieses Erwerbs ist es zunächst erforderlich, dass der finanzierenden Bank einen Nachweis über das vorhanden sein von 30 % des Kapitalaufwands (Eigenkapitalnachweis) für die Finanzierung des Projekts Ölmühle Kazachstan angezeigt wird.

Der Abschluss dieses Treuhandvertrages und der dann enthaltenen Anzeige des Kapitaleingangs auf dem Treuhandkonto gegenüber dem Treugeber, dient dem Treugeber (Investlease GmbH) gegenüber der der Anlage finanzierenden Bank als Eigenkapitalnachweis bzw. als Nachweis für den uneingeschränkten Kapitalabruf in Höhe des eingezahlten Betrages (30% des Kaufpreises).

§ 1 Vertragsgegenstand

[…]

2. Der Treuhänder richtet ein Treuhandkonto bei der Commerzbank Frankfurt […] ein.

3. Der Treuegeber wird einen Betrag in Höhe von EUR 224.894,87,- € auf das unter Ziffer 2 genannte eingerichtete Treuhandkonto überweisen.

2.7.

Op 24 mei 2010 heeft Go4agri aan Zharkol een factuur gezonden ter hoogte van € 224.894,87, met als omschrijving: ““Ölmuhle” project including their belongings under G 10182” en “prepayment of Phase 1” (productie 2 bij dagvaarding). Onderaan de factuur staat onder meer vermeld:

On behalf of the mentioned project a Trust account is opened by Investlease GmbH for the prepayment amount known as:Treuhandkonto Notar [naam 3]

Commerzbank Frankfurt

[…]

Zharkol heeft het betreffende bedrag overgemaakt op het Treuhandkonto.

2.8.

In september 2010 heeft Zharkol met het oog op de bouw van de fabriek een geldleningsovereenkomst gesloten met JSC “Cooperatie voor Sociaal Ondernemerschap “Tobol”” voor een bedrag van (omgerekend) € 215.571,00. De rente bedroeg 10% per jaar. Tevens moest Zharkol met ingang van oktober 2011 de lening aflossen met een bedrag van (omgerekend) € 4.416,62 per maand.

2.9.

Bij brief van 12 oktober 2010 (productie 7 bij antwoord) heeft Monopol Finance Services LP in Nieuw-Zeeland aan Go4agri onder meer geschreven:

Subject: Confirmation of financing

[…]

The payment of the project Ölmühle Kazachstan, has been registered on 9/29/2010.

We confirm the financing of 100% for the project M 10182 Phase 1, which Monopol Finance Services LP makes available.

2.10.

In december 2010 heeft Zharkol aan de firma Energoremont Ltd de opdracht verstrekt een aanvang te maken met de bouw van de fabriek dan wel de renovatie van de bestaande gebouwen. Tussen partijen was een aanneemsom van (omgerekend) € 35.000,00 overeengekomen. Omdat Zharkol haar betalingsverplichtingen jegens Energoremont Ltd niet meer kon nakomen, heeft deze firma haar werkzaamheden gestaakt dan wel opgeschort.

2.11.

In reactie op een brief van Go4agri aan Zharkol van 15 februari 2011 heeft Zharkol schriftelijk aan Go4agri meegedeeld dat zij de samenwerking wil continueren, mits Go4agri uiterlijk op 25 februari 2011 een bedrag van € 576.653,50 zou voldoen (productie 3 bij dagvaarding). Daarbij heeft Zharkol Go4agri erop gewezen dat, door het niet nakomen van de gemaakte afspraken door Go4agri, al een aanzienlijke vertraging in de realisatie van het project is ontstaan. Daarnaast heeft zij aan Go4agri meegedeeld dat zij overeenkomsten die zij – met het oog op de bouw van de fabriek – met derden had gesloten niet kan nakomen omdat haar daartoe vanwege het verzuim van Go4agri de nodige financiële middelen ontbraken.

2.12.

Go4agri is naar aanleiding van deze brief niet tot betaling overgegaan. Zharkol heeft daarop de zaak in handen van haar raadsman gesteld. Deze heeft bij brief van 14 maart 2011 (productie 4 bij dagvaarding) Go4agri verzocht dan wel gesommeerd om het bedrag van € 229.558,84, vermeerderd met kosten, uiterlijk op 22 maart 2011 op zijn derdenrekening te storten en Go4agri aansprakelijk gesteld voor alle schade die Zharkol heeft geleden en nog zal lijden als gevolg van het tekortschieten van Go4agri.

2.13.

Bij brief van 3 juni 2011 (productie 5 bij dagvaarding) heeft Zharkol aan Go4agri onder meer geschreven:

In view of infringement of you terms of financing of the project “Olmuhle”, “Zharkol-007” LLC terminates the contract of the contract of debt between the investment company “Go4Agri International B.V.” […] and “Zharkol-007” LLC […] signed on May, 19th, 2010.

According to treaty provisions of debt, “Zharkol-007” LLC has carried out all obligations, having paid account opening in the sum 3094 euro and having transfered tot his account at September 2010, 224898,87 euro that makes 39 % from the sum of means of the first stage. (The contract of debt from May, 19th, 2010 point 1.2 “Condition of allocation of credit resources”).

According to conditions of the basic contract of debt, the investment company “Go4Agri International B.V.” has broken the obligations on transfer of means at the first stage in the sum 576653,5 euro into “Zharkol-007” LLC account in three months after signing of the contract and the second sum 576653,5 euro in six months after signing the contract of debt. (The contract of debt from May, 19th, 2010, point 1.2 “Condition of allocation of credit resources”). It has passed already more than 12 months after signing of the contract of debt, but there is no transfer of means from the investment company “Go4Agri International B.V.” to the account of “Zharkol-007” LLC. You break all terms of financing on the project.

[…]

“Zharkol-007” LLC demands to return money resources in the sum 224894,87 euro transfered on the account in Commerzbank Frankfurt Treuhandkonto Notar RA Hartman and to compensate financial costs suffered by our company on account opening in the sum 3094 euros till June 20th, 2011.

In case of default of our requirements before the named date the lawyer of “Zharkol-007” LLC brings an action the judicial claim to the investment company “Go4Agri International B.V.” in court of the Netherlands under indemnification of all material and moral expenses suffered by our company, and also the sums of the lost benefit.

2.14.

Bij brief van 1 juli 2011 (productie 11 bij antwoord) heeft Monopol Finance Services LP aan Go4agri onder meer geschreven:

Subject: Confirmation of Cancellation

[…]

We herewith confirm cancellation of financing the Ölmühle Kazachstan project as specified under no. 010182.

In accordance to the financing contract and as a result of the cancellation costs incurred, enclosed please find the balancing amount due.

We await your agreement and confirmation of the balance amount due.

2.15.

Productie 12 bij antwoord omhelst de “Balance account” waarop Monopol Finance Services doelt in productie 11 bij antwoord. Het stuk vermeldt als “Back payment amount” een bedrag van € 185.492,77.

2.16.

Als productie 13 heeft Zharkol in het geding gebracht een brief van Notar [naam 3] van 6 september 2011 aan de Notarkammer Frankfurt am Main, die onder meer luidt als volgt:

Erst im Zuge des Schriftverkehres hat mich die Treugeberin darüber informiert, dass es bei der Vertragsabwicklung der vorgenannten Parteien dergestalt zu Schwierigkeiten gekommen ist, dass die Mandantin des Kollegen Leysen ihren Zahlungspflichten aus dem Vertragsverhältnis nicht nachgekommen ist. Ausgezahlte Gelder sind wegen entstandenem Verzugsschaden einbehalten worden.

2.17.

Productie 1 bij antwoord is een stuk, gedateerd 13 december 2011 en ondertekend door [naam 1], directeur van Go4agri en [naam 4], in hoedanigheid van directeur van Monopol Finance Services en president van Investlease GmbH. Het stuk luidt onder meer als volgt:

Clarification connection Investlease GmbH & Monopol Finance Services LP

Go4Agri International B.V. acting as a general technical coordinator is writing on request of the project beneficiary the clarification regarding the financing member and contract partners.

Basic characters:


Investlease GmbH is as member of the financing group responsible for the financial procedure and the direct contract partner of Notar- & Anwaltsburo [naam 3] Streiter which will act as the trust account manager for the down payments as mentioned in the master contract.


Monopol Finance Services LP is directly responsible for the creation of the total required financing amount. Therefore Monopol Finance Services LP is the main contract partner for the financing group as written in the master contract.


Go4Agri International B.V. is the general technical coordinator and responsible for the controlling and coordination of the technical part of the master contract and will act as communicator between the involved parties regarding the financing.

Confirmation Go4Agri International B.V. / Monopol Finance Services / Investleas GmbH:


We herewith state that Investlease GmbH and Monopol Finance Services LP are directly connected to each other and as members of the financing group responsible for the credit agreement which is part of the master contract.

2.18.

Op 31 augustus 2012 heeft Zharkol ten laste van Go4agri conservatoir beslag doen leggen onder de Rabobank Oost Betuwe U.A. en ING Bank N.V.

3.Het geschil

3.1.

Zharkol vordert veroordeling van Go4agri:

tot betaling aan Zharkol van € 224.894,87, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf 22 maart 2011 tot aan de dag van de algehele voldoening;

tot betaling aan Zharkol van € 71.318,02, vermeerderd met de maandelijkse termijnen en rente die Zharkol vanaf juli 2012 ter zake van de door haar afgesloten lening aan de Kazachstaanse vennootschap JSC Cooperatie voor Sociaal Ondernemerschap “Tobol” moet voldoen;

tot betaling aan Zharkol van € 8.160,00, zijnde de inmiddels gerezen buitengerechtelijke kosten, vermeerderd met de wettelijke rente daarover vanaf de dag van de dagvaarding tot aan de dag van de algehele voldoening;

tot vergoeding van alle verdere schade die Zharkol als gevolg van de aan Go4agri toe te rekenen tekortkoming heeft geleden dan wel nog zal lijden, welke schade moet worden opgemaakt bij staat en vereffend volgens de wet;

in de proceskosten.

3.2.

Zharkol legt aan haar vorderingen ten grondslag dat Go4agri jegens haar toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst, door haar verplichting tot het op de overeengekomen data fourneren van benodigde gelden voor de realisatie van het project niet na te komen. Om die reden heeft Zharkol de overeenkomst buitengerechtelijk ontbonden (zie onder 2.13). Zharkol houdt Go4agri op grond van artikel 6:74 Burgerlijk Wetboek (BW) aansprakelijk voor de schade die zij als gevolg van de tekortkoming heeft geleden en/of nog zal lijden. Op de comparitie heeft Zharkol nader toegelicht dat als gevolg van de ontbinding een ongedaanmakingsverbintenis rust op Go4agri, bestaande uit terugbetaling van het bedrag van € 224.894,87 dat Zharkol op de derdenrekening van Notar/Rechtsanwalt [naam 3] heeft gestort. Daarnaast betreft de schade als gevolg van de ontbinding een bedrag van (omgerekend) € 71.318,02, te weten het bedrag dat Zharkol tot juli 2012 heeft betaald aan de Kazachstaanse vennootschap JSC “Cooperatie voor Sociaal Ondernemerschap “Tobol”” (zie onder 2.8). Indien Go4agri de overeenkomst perfect zou zijn nagekomen, zou Zharkol deze lening met “Tobol” niet zijn aangegaan, maar had zij kunnen financieren uit de gelden die zij had gekregen van Go4agri. Verder bestaat de gestelde schade uit gederfde winst en gemaakte opslagkosten waarmee Zharkol is geconfronteerd doordat zij de oogst niet kon verwerken en zij geen plantaardige olie en meel kon verkopen.

3.3.

Go4agri voert verweer. Zij stelt zich op het standpunt dat zij niet is tekortgeschoten in de nakoming van enige verplichting en volstrekt ten onrechte in deze kwestie wordt aangesproken, gebaseerd op de onjuiste vertaling van originele documenten die de daadwerkelijke rechtsrelatie tussen partijen beschrijven. Go4agri voert aan dat zij met betrekking tot het project “Ölmühle” jegens Zharkol is opgetreden als intermediair en niet als financier of aannemer. Niet Go4agri, maar Investlease GmbH is als financier in dit project opgetreden. Er is volgens Go4agri dan ook geen grond voor haar aansprakelijkheid. Op de comparitie heeft Go4agri verklaard dat, aangezien er voor haar geen verplichting bestond tot het verstrekken van gelden, ontbinding een zinloze actie is. Indien er wel verplichtingen tot het verstrekken van gelden op Go4agri zouden rusten, dan vat zij de brief van Zharkol van 3 juni 2011 (zie onder 2.13) op als een ontbinding. Ten overvloede betwist Go4agri dat Zharkol schade heeft geleden, althans voert zij aan dat Zharkol schade lijdt door haar eigen optreden dan wel nalaten, en dat Zharkol dit niet op derden kan afwentelen. Tot slot beroept Go4agri zich op een exoneratieclausule in de overeenkomst.

3.4.

De rechtbank zal in het navolgende nader ingaan op de stellingen van partijen, voor zover van belang voor de beoordeling.

4.De beoordeling

Bevoegdheid en toepasselijk recht

4.1.

Gelet op de vestigingsplaats van Zharkol heeft deze zaak een internationaal karakter. Nu Go4agri is gevestigd in Bemmel, gemeente Lingewaard, is de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Arnhem, bevoegd van het geschil kennis te nemen.

4.2.

Partijen hebben op de comparitie gekozen voor toepassing van Nederlands recht. De rechtbank zal het geschil dan ook naar Nederlands recht beoordelen.

De overeenkomst

4.3.

De vorderingen van Zharkol zijn gebaseerd op haar stelling dat op 19 mei 2010 tussen partijen een overeenkomst tot stand is gekomen, uit hoofde waarvan Go4agri zich heeft verplicht om aan Zharkol een geldlening te verstrekken van € 1.153.307,00. Deze zou worden betaald in twee tranches: de eerste tranche drie maanden en de tweede tranche zes maanden na ondertekening. Door deze verplichting niet na te komen, is Go4agri volgens Zharkol tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst en om die reden heeft Zharkol de overeenkomst ontbonden.

4.4.

Ingevolge artikel 6:265 lid 1 BW geeft iedere tekortkoming van een partij in de nakoming van één van haar verbintenissen aan de wederpartij de bevoegdheid om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt.

4.5.

Go4agri betwist dat zij is tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst. Zij stelt zich op het standpunt dat zij jegens Zharkol niet als financier is opgetreden, maar dat zij slechts de functie had van intermediair.

4.6.

Zharkol echter onderbouwt haar stelling – dat Go4agri uit hoofde van de overeenkomst was gehouden gelden aan haar te verstrekken – door te verwijzen naar het “Loan contract” van 19 mei 2010 (zie onder 2.5). Daarin wordt Go4agri expliciet aangeduid als “Investment company” en Zharkol als “Borrower”. Verder vermeldt artikel 1.1 expliciet dat de “Investment company”, Go4agri dus, aan de “Borrower”, dus aan Zharkol, een bedrag van € 1.153.307,00 zal verstrekken ten behoeve van het project “Ölmühle”. Artikel 1.2 vermeldt de twee tranches waarin het bedrag ter beschikking zal worden gesteld. Het stuk is ondertekend door [naam 1] namens Go4agri en [naam 2] namens Zharkol. Volgens het “Loan contract” zou Go4agri dus wel degelijk als financier van Zharkol optreden en niet slechts als intermediair.

4.7.

Het “Loan contract” kwalificeert als een onderhandse akte. Ingevolge artikel 157 lid 2 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) levert een onderhandse akte ten aanzien van de verklaring van een partij omtrent hetgeen de akte bestemd is ten behoeve van de wederpartij te bewijzen, tussen partijen dwingend bewijs op van de waarheid van die verklaring, tenzij dit zou kunnen leiden tot een rechtsgevolg dat niet ter vrije bepaling van partijen staat. Tegenbewijs staat vrij (artikel 151 lid 2 Rv). Daarbij is voldoende dat Go4agri de juistheid van de in de akte opgenomen verklaring – die inhoudt dat Go4agri zich uit hoofde van de overeenkomst tussen partijen heeft verplicht om aan Zharkol een geldlening te verstrekken van € 1.153.307,00, te betalen in twee tranches: de eerste tranche drie maanden en de tweede tranche zes maanden na ondertekening – ontzenuwt.

4.8.

Naar het oordeel van de rechtbank is de door Go4agri genoemde “Master Agreement” (zie hiervoor onder 2.4) onvoldoende om de in de akte opgenomen verklaring te ontzenuwen. Dit is gelegen in het feit dat het stuk is ondertekend door Go4agri en niet door Investlease GmbH en nog spreekt van betaling door Go4agri, al dan niet in combinatie met of onder verantwoordelijkheid van Investlease GmbH. Op geen enkele wijze is duidelijk hoe Investlease GmbH hieraan gebonden is geraakt. Ook het “Clarification Document” (zie hiervoor onder 2.17) biedt Go4agri geen soelaas, nu dit dateert van ver na het “Loan Contract” en gesteld noch gebleken is dat Zharkol voor het aangaan van het “Loan Contract” heeft kennisgenomen van, laat staan ingestemd met, de inhoud van het “Clarification Document”.

4.9.

Op andere stukken beroept Go4agri zich niet. Dan blijft over haar enkele stelling dat wat in het “Loan contract” staat niet is wat partijen zijn overeengekomen. Go4agri heeft echter niet gesteld hoe en wanneer Zharkol had moeten begrijpen dat niet Go4agri, maar Investlease GmbH haar investeerder zou zijn. Uit het “Loan Contract” had Zharkol dat in ieder geval niet hoeven begrijpen, want daarin komt de naam Investlease GmbH niet voor. Gesteld noch gebleken is dat Investlease GmbH bij de onderhandelingen tussen Zharkol en Go4agri betrokken is geweest. Evenmin is gesteld of gebleken dat Go4agri op een later moment, met mededeling aan en instemming van Zharkol, haar verplichtingen uit hoofde van het “Loan Contract” op enige manier heeft overgedragen aan Investlease GmbH. Nu Go4agri haar stelling dat Investlease GmbH, en niet zijzelf, investeerder van Zharkol zou zijn op geen enkele andere wijze heeft onderbouwd, bestaat geen grond haar toe te laten tot het bovenbedoelde tegenbewijs.

4.10.

Daarmee staat in rechte vast dat Go4agri zich uit hoofde van de overeenkomst tussen partijen heeft verplicht om aan Zharkol een geldlening te verstrekken van € 1.153.307,00, te betalen in twee tranches: de eerste tranche drie maanden en de tweede tranche zes maanden na ondertekening. Daarmee staat tevens vast dat Go4agri is tekortgeschoten in de nakoming van haar verbintenis uit de overeenkomst en dat de overeenkomst met de brief van Zharkol van 3 juni 2011 rechtsgeldig is ontbonden.

4.11.

Het beroep van Go4agri op een exoneratieclausule in de overeenkomst gaat niet op, nu zonder nadere onderbouwing, die Go4agri niet heeft gegeven, van het bestaan van enige exoneratieclausule in de overeenkomst niet is gebleken en Go4agri ter zitting heeft verklaard dat zij haar beroep op die vermeende clausule ook niet kan onderbouwen.

4.12.

De rechtbank komt dan toe aan de beoordeling van de door Zharkol gestelde schadeposten.

4.13.

Het betreft ten eerste terugbetaling van het bedrag van € 224.894,87 dat Zharkol op de derdenrekening van Notar/Rechtsanwalt [naam 3] heeft gestort. Deze vordering is toewijsbaar als ongedaanmakingsverbintenis als gevolg van de ontbinding. Dat het geld niet op een rekening van Go4agri zelf is gestort, maakt dit niet anders. Go4agri heeft zelf het rekeningnummer van Notar/Rechtsanwalt [naam 3] aan Zharkol opgegeven, dus zal zij ook moeten zorgdragen voor terugbetaling van het op die rekening betaalde bedrag aan Zharkol.

De gevorderde wettelijke rente over dit bedrag zal als niet weersproken eveneens worden toegewezen.

4.14.

Daarnaast betreft de schade een bedrag van (omgerekend) € 71.318,02. Dit is het bedrag dat Zharkol tot juli 2012 stelt te hebben betaald aan de Kazachstaanse vennootschap JSC “Cooperatie voor Sociaal Ondernemerschap “Tobol””. Zharkol stelt dat zij, indien Go4agri de overeenkomst perfect zou zijn nagekomen, deze lening met “Tobol” niet zou zijn aangegaan, maar had kunnen financieren uit de gelden die zij dan had gekregen van Go4agri. Dit komt de rechtbank aannemelijk voor. Go4agri heeft als verweer uitsluitend aangevoerd dat zij niet kan nagaan dat Zharkol een lening heeft afgesloten en dat deze een oorzakelijk verband heeft met de tussen partijen gesloten overeenkomst. Go4agri wijst erop dat het haar vreemd voorkomt dat een lening wordt afgesloten voor de verbouwing van de bedrijfsactiviteiten en voor de aanschaf van vaste en vlottende activa voor een bedrijfsgebouw dat nog moet worden opgericht. Tegenover de met stukken (productie 6 bij dagvaarding) onderbouwde stellingen van Zharkol, waaruit het bestaan van de lening met “Tobol” en het verband met de bouw van de fabriek blijkt, heeft Go4agri haar verweer onvoldoende onderbouwd. De rechtbank verwerpt daarom het verweer. Ook het verweer dat Zharkol de schade aan zichzelf heeft te wijten en deze dus niet op derden kan afwentelen, wordt als onvoldoende onderbouwd verworpen. Voor zover de stelling dat Zharkol haar verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst niet is nagekomen moet worden aangemerkt als onderbouwing, is dit geen toereikende onderbouwing. Go4agri heeft namelijk op de comparitie ook verklaard dat de verplichtingen die Zharkol volgens haar niet is nagekomen met betrekking tot het project bestonden jegens Investlease GmbH en dat Go4agri daaraan geen rechtsgevolgen kan verbinden. Gezien het voorgaande zal de rechtbank de vordering met betrekking tot de lening van “Tobol” toewijzen, inclusief de wettelijke termijnen en rente die Zharkol vanaf juli 2012 ter zake van de lening aan “Tobol” moet voldoen.

4.15.

Zharkol heeft verder gesteld buitengerechtelijke kosten te hebben gemaakt en ter zake daarvan ten eerste een bedrag gevorderd van € 5.160,00, gebaseerd op de tarieven van Rapport Voor-werk II. Naar het oordeel van de rechtbank heeft Zharkol echter, mede gelet op de betwisting door Go4agri, onvoldoende onderbouwd gesteld dat de verrichtingen meer hebben omvat dan een enkele (eventueel herhaalde) sommatie of het enkel doen van een niet aanvaard schikkingsvoorstel, het inwinnen van eenvoudige inlichtingen of het op gebruikelijke wijze samenstellen van het dossier. Het enkele gespecificeerde overzicht van de door Zharkols raadsman aan de zaak bestede tijd (productie 7 bij dagvaarding) is in dit kader ontoereikend. De betreffende kosten moeten, nu een geding is gevolgd, worden aangemerkt als betrekking hebbende op verrichtingen waarvoor de in de artikelen 237 tot en met 240 Rv bedoelde kosten een vergoeding plegen in te sluiten. De rechtbank zal de betreffende vordering dan ook afwijzen.

4.16.

Zharkol wenst daarnaast in het kader van de buitengerechtelijke kosten een bedrag van € 3.000,00 op Go4agri te verhalen in verband met de kosten van het inwinnen van advies bij een Oostenrijkse advocaat teneinde te bepalen welk recht op de overeenkomst van toepassing is. Dit onderdeel van de vordering zal eveneens worden afgewezen, omdat het uiteindelijk aan de rechtbank is om vast te stellen welk recht op de overeenkomst van toepassing is. Voor het op Go4agri afwentelen van kosten die Zharkol in dit verband uit eigen beweging heeft gemaakt bestaat geen grond.

4.17.

Ten slotte vordert Zharkol vergoeding van de schade, op te maken bij staat, die zij stelt te hebben geleden doordat zij – nu als gevolg van de tekortkoming van Go4agri de fabriek niet kon worden (af)gebouwd – de oogst niet kon verwerken en zij niet alleen de winst die zij uit de verkoop van de plantaardige olie en meel zou kunnen realiseren heeft gederfd, maar ook met opslagkosten werd geconfronteerd. Verder bestaat de gestelde schade uit gederfde winst en gemaakte opslagkosten waarmee Zharkol is geconfronteerd doordat zij de oogst niet kon verwerken en zij geen plantaardige olie en meel kon verkopen.

4.18.

De mogelijkheid dat Zharkol als gevolg van de tekortkoming van Go4agri schade heeft geleden is voldoende aannemelijk, alleen al doordat de fabriek niet kon worden (af)gebouwd. Go4agri heeft dit op zichzelf ook niet betwist. De vordering tot vergoeding van die schade, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet, zal dan ook worden toegewezen.

4.19.

Go4agri wordt grotendeels in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten dragen. Daartoe behoren ook de kosten van het vrijwaringsincident, waarin Zharkol geen verweer heeft gevoerd zodat aan haar zijde in zoverre geen kosten zijn gevallen.

De kosten aan de zijde van Zharkol worden begroot op:

- dagvaarding € 76,17

- griffierecht 3.621,00

- salaris advocaat
4.000,00(2,0 punten × tarief € 2.000,00)

Totaal € 7.697,17

5.De beslissing

De rechtbank

5.1.

veroordeelt Go4agri om aan Zharkol te betalen een bedrag van € 224.894,87 (tweehonderdvierentwintigduizend achthonderdvierennegentig euro en zevenentachtig cent), vermeerderd met de wettelijke rente daarover met ingang van 22 maart 2011 tot de dag van volledige betaling,

5.2.

veroordeelt Go4agri om aan Zharkol te betalen een bedrag van € 71.318,02 (eenenzeventigduizend driehonderdachttien euro en twee cent), vermeerderd met de wettelijke termijnen en rente die Zharkol vanaf juli 2012 ter zake van de door haar afgesloten lening aan de Kazachstaanse vennootschap JSC Coöperatie voor Sociaal Ondernemerschap “Tobol” dient te voldoen,

5.3.

veroordeelt Go4agri tot vergoeding van alle verdere schade die Zharkol als gevolg van de aan Go4agri toe te rekenen tekortkoming heeft geleden en nog zal lijden, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet,

5.4.

veroordeelt Go4agri in de proceskosten, aan de zijde van Zharkol tot op heden begroot op € 7.697,17,

5.5.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

5.6.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. G.J. Meijer en in het openbaar uitgesproken op 11 juni 2014.

Coll.: JC

Vordering tot schadevergoeding na ontbinding van een overeenkomst van geldlening met betrekking tot het project Ölmühle in Kazachstan

Uitspraak

RECHTBANK GELDERLAND

1.De procedure

2.De feiten

1.Subject of the contract and a duty of the parties.

3.Het geschil

4.De beoordeling

Bevoegdheid en toepasselijk recht

5.De beslissing