Uitspraak
vonnis
RECHTBANK DORDRECHT
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 96942 / KG ZA 12-40
Vonnis in kort geding van 15 maart 2012
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[X] HANDELMAATSCHAPPIJ ZUIDLAND B.V.,
gevestigd te Zuidland,
eiseres,
advocaat mr. A.H. Vermeulen,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[Y] GROEP B.V.,
gevestigd te Zwijndrecht,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BON BEHEER B.V.,
gevestigd te Nootdorp,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
HOLDING [Z] B.V.,
gevestigd te Zwijndrecht,
gedaagden,
advocaat mr. M.V.C. Dornstedt.
Eiseres zal hierna [eiseres] worden genoemd. Gedaagden zullen (separaat) [Y Groep], Bon Beheer en Holding [Z] worden genoemd.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de producties
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van [eiseres]
- de pleitnota van gedaagden.
2. De feiten
2.1. [Y Groep] is opgericht door [eiseres], Bon Beheer en Holding [Z]. De aandelen zijn als volgt verdeeld: [eiseres] houdt 37,5 % van de aandelen in [Y Groep] en Bon Beheer en Holding [Z] houden ieder 31,25 %. [eiseres] is aandeelhouder maar geen statutair bestuurder van [Y Groep]. Bon Beheer en Holding [Z] zijn aandeelhouder en statutair bestuurder van [Y Groep].
2.2. Tussen de drie aandeelhouders is een schriftelijke aandeelhoudersovereenkomst gesloten op 10 september 2008. In de aandeelhoudersovereenkomst staat onder meer:
“OVERNAMERECHT AANDELEN
Artikel 5
1. (….)
2. De vennootschap heeft een voorkeursrecht op alle aandelen van [betrokkene 1] (directeur-grootaandeelhouder van [betrokkene 1] Holding B.V., die op haar beurt directeur en enig aandeelhouder is van [eiseres], toevoeging advocaat).
AANBIEDING EN OVERNAME GEWONE (…) AANDELEN
Artikel 6
1. Aanbieding kan slechts plaatsvinden voor 1 juli van ieder kalenderjaar.
2. Levering dient vervolgens plaats te vinden binnen 6 maanden na het aanbieden van de aandelen en met terugwerkende kracht tot 1 januari van het lopende kalenderjaar.
VERPLICHTE AANBIEDING EN AFNAME
Artikel 7
1. Uiterlijk per 1 januari 2014 moet [betrokkene 1] al zijn aandelen aanbieden aan de vennootschap die verplicht is deze aandelen aan te nemen tegen vergoeding van de waarde.
2. Indien inkoop van de aandelen door de vennootschap door omstandigheden niet mogelijk is, zijn de overige aandeelhouders verplicht de aandelen van [betrokkene 1] over te nemen.
OVERDRACHTSPRIJS EN WAARDE
Artikel 8
1. (…)
2. de totale waarde van de gewone aandelen is gelijk aan de zichtbaar intrinsieke waarde per 1 januari van het jaar waarin aanbieding plaatsvindt, vermeerderd met de winst (na vennootschapsbelasting) over de drie jaren voorafgaand aan het
jaar waarin overdracht plaatsvindt.”
2.3. Bij brief van 3 januari 2012 heeft [eiseres] haar aandelen te koop aangeboden aan [Y Groep]. De brief gaat vergezeld van een voorlopige berekening van de accountant van [eiseres], waarin staat dat deze aandelen ongeveer € 6.600.000,-- waard zijn.
3. Het geschil
3.1. [eiseres] vordert, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. gedaagden te bevelen de aandeelhoudersovereenkomst d.d. 10 september 2008 volledig na te komen en daartoe uiterlijk 1 juli 2012 de aandelen die [eiseres] in [Y Groep] houdt van haar af te nemen tegen betaling aan [eiseres] van de conform artikel 8 van de aandeelhoudersovereenkomst berekende waarde, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 50.000, althans een zodanig bedrag als de Voorzieningenrechter in goede justitie zal vermenen te behoren, voor elke dag of dagdeel dat gedaagden daarmee in gebreke blijven;
II. [Y Groep] te bevelen binnen tien dagen na betekening van het vonnis aan [eiseres] ter hand te stellen de volledige cumulatieve cijfers over het boekjaar 2011, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 25.000, althans een zodanig bedrag als de Voorzieningenrechter in goede justitie zal vermenen te behoren, voor elke dag of dagdeel dat [Y Groep] daarmee in gebreke blijft;
III. [Y Groep] te bevelen binnen tien dagen na betekening van het vonnis een door [eiseres] aan te wijzen registeraccountant volledige toegang te verschaffen tot de boeken van [Y Groep] alsmede haar administratie, zo vaak de desbetreffende registeraccountant zulks nuttig of nodig acht, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 25.000, althans een
zodanig bedrag als de Voorzieningenrechter in goede justitie zal vermenen te behoren, voor elke dag of dagdeel dat [Y Groep] daarmee in gebreke blijft;
IV. [Y Groep] te bevelen binnen tien dagen na betekening van het vonnis de door de directie van [Y Groep] getekende jaarstukken betreffende de jaren 2009 en 2010 alsmede de getekende notulen van de AVA’s van [Y Groep] in de jaren 2010 en 2011 af te geven aan [eiseres] op straffe van verbeurte van een dwangsom, van € 25.000, althans een zodanig bedrag als de Voorzieningenrechter in goede justitie zal menen te behoren, voor elke dag of dagdeel dat [Y Groep] daarmee in gebreke blijft;
V. Gedaagden te veroordelen in de kosten van het geding, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf twee weken na de uitspraak van het vonnis, alsmede in de nakosten ad € 131 zonder betekening of € 199 met betekening, eveneens te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf twee weken na de uitspraak van het te dezer zake te
wijzen vonnis.
[eiseres] stelt daartoe het volgende.
3.2. Bon Beheer heeft verkondigd dat [eiseres] inmiddels al genoeg heeft verdiend met haar aandelen en dat daarom de cijfers van [Y Groep] over de jaren 2011 tot en met 2013 zullen worden gemanipuleerd, zodat er niet of nauwelijks nog winst lijkt te worden gemaakt. Bon Beheer en Holding [Z] hebben zonder overleg met [eiseres] besloten allerlei nieuwe activiteiten buiten [Y Groep] te gaan ontplooien, waardoor de winst uit die projecten niet aan [Y Groep] ten goede zal komen. Daarop heeft [eiseres] besloten haar aandelen in [Y Groep] af te stoten. Ten onrechte weigeren gedaagden te voldoen aan hun contractuele plicht uit hoofde van de aandeelhoudersovereenkomst, om de aandelen over te nemen en te betalen. Zij nemen het onjuiste standpunt in dat de aandelen uiterlijk pas op 1 juli 2014 hoeven te worden overgenomen.
3.3. De jaarstukken over 2011 zijn niet gereed maar de cumulatieve cijfers over dit jaar wel. Als aandeelhouder heeft [eiseres] recht op die cijfers, temeer vanwege de aangekondigde manipulatie van cijfers. Het volstaat niet om af te gaan op de cijfers van de
-partijdige- huisaccountant van [Y Groep].
3.4. [eiseres] wil inzage in de boeken van [Y Groep], op grond van art. 843 a Rv. en art. 3:15 j BW. Ook verlangt [eiseres] de beschikking te krijgen over de genoemde notulen en jaarstukken.
3.5. Gedaagden voeren verweer.
3.6. Op de (verdere) stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Het spoedeisend belang volgt uit de stellingen van [eiseres].
4.2. In art. 6 lid 2 van de aandeelhoudersovereenkomst staat een plicht tot afname van de aandelen door (in beginsel) [Y Groep], en wel binnen zes maanden na aanbieding daarvan door [eiseres]. Deze bepaling is duidelijk. Het standpunt van gedaagden dat geen afnameplicht van de aandelen bestaat vóór 1 juli 2014, is in strijd met deze -duidelijke- tekst in de aandeelhoudersovereenkomst. Gedaagden hebben geen verklaringen of verklaringen gesteld die zouden kunnen rechtvaardigen dat er in de aandeelhoudersovereenkomst iets anders staat dan er is bedoeld. Mitsdien is op voorhand voldoende aannemelijk dat de aandelen afgenomen moeten worden binnen zes maanden na aanbieding. Vordering sub I zal derhalve worden toegewezen, zij het met dien verstande dat de aandelen pas 3 juli 2012 en niet 1 juli 2012 moeten worden afgenomen. De aanbieding is geschied per brief van 3 januari 2012 en niet van 1 januari 2012. De dwangsom zal op na te melden wijze worden gemaximeerd. Voorts zal de dwangsom slechts worden toegewezen voor zover het niet een vordering tot betaling van een geldsom betreft; op betaling van de koopsom zal dus geen dwangsom worden opgelegd.
4.3. De reden voor [eiseres] om te besluiten haar aandelen aan te bieden is irrelevant, nu de afnameplicht van de aandelen contractueel niet afhankelijk is gesteld van het al dan niet hebben van een valide reden. Als [eiseres] haar aandelen nu te gelde wil maken omdat haar aandelen vanwege de bouwcrisis nu meer waard zijn dan in 2014, dan maakt dat voor de beoordeling geen verschil.
4.4. Volgens de aandeelhoudersovereenkomst is in beginsel [Y Groep] verplicht de aandelen in te kopen. Als dat “door omstandigheden” (art. 7 lid 2) niet mogelijk is, dan zijn de andere aandeelhouders, Bon Beheer en Holding [Z], tot die koop verplicht.
4.5. Gedaagden hebben zich niet uitgelaten over de vraag of [Y Groep] door omstandigheden niet in staat is de aandelen af te nemen. Daarom zal de vordering om de aandelen over te nemen jegens alle gedaagden worden toegewezen, met dien verstande dat als [Y Groep] de aandelen tijdig mocht afnemen, Bon Beheer en Holding [Z] daardoor zullen zijn bevrijd van de verplichtingen uit hoofde van dit vonnis.
4.6. [eiseres] is een aandeelhouder aan wie het contractuele recht toekomt om haar
aandelen te leveren aan gedaagden. Dit rechtvaardigt, gelet op art. 843a Rv., toewijzing van
haar vordering inzake overlegging, en inzage, van de door haar verlangde
bescheiden. Ter zitting heeft [eiseres] gesteld inmiddels al enige bescheiden in bezit te
hebben gekregen, maar het is niet duidelijk geworden welke documenten dat precies zijn.
Zekerheidshalve zal de vordering integraal worden toegewezen. [eiseres] zal dan zelf
moeten bepalen welke stukken zij nog nodig heeft.
4.7. De dwangsom zal ook hier worden gemaximeerd op na te melden wijze.
4.8. Gedaagden zullen, als de in het ongelijk te stellen partijen, worden veroordeeld in
de proceskosten van [eiseres]. Deze kosten worden begroot op € 575 aan griffierecht en
€ 816 aan salaris advocaat. Samen is dit € 1.391. De gevorderde nakosten komen voor vergoeding in aanmerking op na te melden wijze. De voorzieningenrechter neemt aan dat wettelijke rente over de proceskosten slechts wordt gevorderd tot aan de datum van volledige betaling daarvan en niet ad infinitum. Wettelijke rente vanaf twee weken na de datum van uitspraak van het vonnis over de nakosten zal niet worden toegewezen, aangezien niet vast staat dat alsdan het verzuim zal zijn ingetreden.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter:
5.1. beveelt gedaagden de aandeelhoudersovereenkomst de dato 10 september 2008 volledig na te komen en daartoe uiterlijk 3 juli 2012 de aandelen die [eiseres] in [Y Groep] houdt van haar af te nemen tegen betaling aan [eiseres] van de conform artikel 8 van de aandeelhoudersovereenkomst berekende waarde, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 40.000 voor elke dag dat gedaagden daarmee in gebreke blijven, met een maximum van € 6.600.000, en met dien verstande dat:
- als [Y Groep] de aandelen tijdig zal afnemen, Bon Beheer en Holding [Z] daardoor zullen zijn bevrijd van hun verplichtingen uit hoofde van dit vonnis,
- de dwangsom geen betrekking heeft op betaling van de koopprijs;
5.2. beveelt [Y Groep] binnen tien dagen na betekening van het vonnis aan [eiseres] ter hand te stellen de volledige cumulatieve cijfers over het boekjaar 2011, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 25.000 voor elke dag dat [Y Groep] daarmee in gebreke blijft, met een maximum van € 2.000.000;
5.3. beveelt [Y Groep] binnen tien dagen na betekening van het vonnis een door [eiseres] aan te wijzen registeraccountant volledige toegang te verschaffen tot de boeken van [Y Groep] alsmede haar administratie, zo vaak de desbetreffende registeraccountant zulks nuttig of nodig acht, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 25.000 voor elke dag of dagdeel dat [Y Groep] daarmee in gebreke blijft, met een maximum van € 2.000.000;
5.4. beveelt [Y Groep] binnen tien dagen na betekening van het vonnis de door de directie van [Y Groep] getekende jaarstukken betreffende de jaren 2009 en 2010 alsmede de getekende notulen van de AVA’s van [Y Groep] in de jaren 2010 en 2011 af te geven aan [eiseres] op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 25.000 voor elke dag of dagdeel dat gedaagde [Y Groep] daarmee in gebreke blijft, met een maximum van € 2.000.000;
5.5. veroordeelt gedaagden in de kosten van het geding, tot op heden begroot op € 1.391, vermeerderd met de wettelijke rente daarover vanaf twee weken na de uitspraak van het vonnis tot aan de dag van volledige voldoening;
5.6. veroordeelt gedaagden in de kosten die na dit vonnis zullen ontstaan, begroot op
€ 205 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden en gedaagden niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis hebben voldaan, met een bedrag van € 68 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak;
5.7. wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. E.D. Rentema en in het openbaar uitgesproken op 15 maart 2012.?