ECLI:NL:RBDHA:2025:7291

Rechtbank Den Haag

Datum uitspraak
15 april 2025
Publicatiedatum
30 april 2025
Zaaknummer
C/09/678557 / KG ZA 25-31
Instantie
Rechtbank Den Haag
Type
Uitspraak
Procedures
  • Kort geding
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Aanbestedingsrecht en beoordeling van inschrijvingen voor leegstandbeheer van vastgoed door de gemeente Den Haag

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 15 april 2025 uitspraak gedaan in een kort geding tussen Bewaakt & Bewoond B.V. en de Gemeente Den Haag. De zaak betreft een aanbesteding voor het leegstandbeheer van vastgoed van de gemeente. Bewaakt & Bewoond, die niet als winnaar was geselecteerd, heeft de gemeente aangeklaagd omdat zij meent dat de gunningsbeslissing onterecht is. De gemeente had een Europese openbare aanbesteding georganiseerd voor het sluiten van een raamovereenkomst met drie partijen voor het beheer van 55 leegstaande objecten. De beoordeling van de inschrijvingen was gebaseerd op de economisch meest voordelige inschrijving, waarbij kwaliteit en prijs een rol speelden. Bewaakt & Bewoond heeft 500 punten behaald, terwijl de winnende partijen 800 punten behaalden. In de procedure heeft Bewaakt & Bewoond aangevoerd dat de motivering van de gunningsbeslissing niet deugdelijk was en dat er onterecht kritiekpunten waren geformuleerd door het beoordelingsteam. De voorzieningenrechter heeft geoordeeld dat de kritiekpunten van het beoordelingsteam niet of niet zonder meer te volgen zijn en dat de motivering van de gunningsbeslissing de uitkomst niet kan dragen. De gemeente is verboden om over te gaan tot gunning van de aanbesteding en moet de gunningsbeslissing intrekken. Tevens moet de gemeente de inschrijvingen opnieuw laten beoordelen door een nieuw beoordelingsteam. De gemeente is in de proceskosten veroordeeld tot een bedrag van € 2.121,35.

Uitspraak

Rechtbank den haag

Team handel - voorzieningenrechter
zaak- / rolnummer: C/09/678557 / KG ZA 25-31
Vonnis in kort geding van 15 april 2025
in de zaak van
Bewaakt & Bewoond B.V.te Den Haag,
eiseres,
advocaat mr. P. Heijnsbroek te Rotterdam,
tegen:
Gemeente Den Haagte Den Haag,
gedaagde,
advocaat mr. N.B. de Neef te Den Haag.
Partijen worden hierna respectievelijk aangeduid als ‘Bewaakt & Bewoond’ en ‘de gemeente’.

1.De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 15 januari 2025 met producties;
- de conclusie van antwoord van de zijde van de gemeente;
- de op 25 maart 2025 gehouden mondelinge behandeling, waarbij van de zijde van eiseres pleitnotities zijn overgelegd.
1.2.
De datum voor vonnis is nader bepaald op heden.

2.De feiten

Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting wordt in dit geding van het volgende uitgegaan.
2.1.
De gemeente heeft een Europese openbare aanbesteding georganiseerd voor het sluiten van een raamovereenkomst met drie partijen met betrekking tot leegstandbeheer van vastgoed dat in eigendom is van de gemeente. Het doel van het leegstandbeheer is om leegstaande panden en percelen goed te benutten door een invulling met maatschappelijke initiatieven waardoor ongewenste situaties als vandalisme, illegale bewoning en verloedering in en rond leegstaande objecten wordt voorkomen. In bepaalde gevallen heeft de gemeente de wens om het leegstaand vastgoed in te zetten voor (kortdurende) specifieke maatschappelijke initiatieven. De opdracht ziet momenteel op 55 objecten en/of percelen. De gemeente wenst een raamovereenkomst aan te gaan met drie inschrijvers voor een initiële looptijd van twee jaar. Na het verstrijken van die periode wordt de raamovereenkomst, uitsluitend als de gemeente dat wenst, tweemaal verlengd, telkens voor een periode van één jaar. Binnen de raamovereenkomst worden door de gemeente nadere opdrachten verstrekt. Deze nadere opdrachten worden verdeeld onder maximaal drie opdrachtnemers.
2.2.
Als gunningscriterium hanteert de gemeente de economisch meest voordelige inschrijving op basis van de beste prijs-kwaliteitverhouding. Voor de prijs wordt een vaste afdracht van € 50,- per gebruiker van het beheerde object gehanteerd. Bepalend voor de beoordeling is de kwaliteit van de inschrijvingen van de aanbesteding. Daarvoor zijn twee subgunningscriteria gegeven: 1) beheerplan en 2) maatschappelijke initiatieven. Hierover is in de aanbestedingsstukken onder meer het volgende opgenomen:
2.3.
Voor de beoordeling van elk van beide subgunningscriteria wordt gebruik gemaakt van een scoringstabel. Per criterium wordt een onvoldoende, matig, voldoende, goed of uitstekend toegekend. Voor het eerste criterium waren maximaal 600 punten te verdienen. Voor het tweede criterium maximaal 400 punten. Bij een gelijke score tussen inschrijvers geven achtereenvolgens de (hoogste) score op de kwalitatieve subgunningscriteria 1 en 2 de doorslag. In het uiterste geval wordt er geloot.
2.4.
Acht partijen, waaronder Bewaakt & Bewoond, hebben ingeschreven op de aanbesteding. Bij brief van 10 december 2024 heeft de gemeente Bewaakt & Bewoond geïnformeerd dat haar inschrijving niet is geselecteerd als de economisch meest voordelige inschrijving, op basis van beste prijs-kwaliteitverhouding. De gemeente heeft de inschrijvingen van F.M.T. Beheer B.V., Ad Hoc Beheer B.V. en Livable B.V. als de economisch meest voordelige inschrijvingen aangemerkt. Deze partijen hebben elk een totaalscore van 800 punten behaald. De gemeente heeft te kennen gegeven voornemens te zijn om de opdracht aan deze partijen te verlenen. Bewaakt & Bewoond heeft opgeteld 500 punten behaald (300 voor criterium 1 en 200 voor criterium 2), daarmee is zij vierde geworden.
2.5.
Bewaakt & Bewoond heeft bij brief van 16 december 2024 een klachtbrief naar de gemeente gestuurd, met daarin een toelichting waarom zij meent dat de motivering bij de gunningsbeslissing op een groot aantal punten feitelijk onjuist of onbegrijpelijk is. Zij heeft verzocht om een gesprek. Dat gesprek heeft op 18 december 2024 plaatsgehad. De gemeente heeft onder meer te kennen gegeven meer tijd nodig te hebben voor een inhoudelijke reactie op de klachtbrief van Bewaakt & Bewoond. De gemeente heeft de bezwaartermijn verlengd. Op 8 januari 2025 heeft de gemeente Bewaakt & Bewoond in summiere bewoordingen bericht dat het beoordelingsteam meent dat de beoordeling van de inschrijving van Bewaakt & Bewoond geen onjuistheden bevat en begrijpelijk is. Daarbij is bericht dat de gemeente niet tot herbeoordeling over zal gaan.

3.Het geschil

3.1.
Bewaakt & Bewoond vordert bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
de gemeente te verbieden om tot gunning over te gaan op basis van de gunningsbeslissing;
de gemeente te gebieden om de gunningsbeslissing in te trekken;
de gemeente te gebieden om, indien zij de raamovereenkomst nog wenst te gunnen, tot herbeoordeling over te gaan van alle inschrijvingen, althans van de inschrijving van Bewaakt & Bewoond, door een nieuw beoordelingsteam en met inachtneming van het te wijzen vonnis;
te bepalen dat elke gebod en verbod van dit petitum aan de gemeente wordt opgelegd op straffe van verbeurte van een direct opeisbare dwangsom van € 50.000,- per dag, althans van een door de voorzieningenrechter te bepalen bedrag;
de gemeente te veroordelen in de kosten van deze procedure, een tegemoetkoming in de door Bewaakt & Bewoond gemaakte kosten van juridische bijstand en de nakosten daaronder begrepen.
3.2.
Daartoe voert Bewaakt & Bewoond – samengevat – het volgende aan.
De gunningsbeslissing van de gemeente bevat zodanige onjuistheden dat deze niet in stand kan blijven en de gemeente niet op basis daarvan tot gunning over kan gaan. De door de gemeente verstrekte motivering is deels onjuist en kan de verstrekte beoordeling niet dragen. Dit geldt voor de beoordeling van beide subgunningscriteria. Bewaakt & Bewoond heeft daarom recht op en belang bij een nieuwe beoordeling door een nieuwe beoordelingscommissie, die ook de andere inschrijvingen moet beoordelen.
3.3.
De gemeente voert verweer, dat hierna, voor zover nodig, zal worden besproken.

4.De beoordeling van het geschil

4.1.
De vraag is of de gemeente gehouden is alle acht inschrijvingen, althans de inschrijving van Bewaakt & Bewoond, voor de aanbesteding voor het leegstandbeheer van vastgoed van de gemeente opnieuw te laten beoordelen. Bewaakt & Bewoond richt zich tegen de beoordeling van zowel subgunningscriterium beheerplan als subgunningscriterium maatschappelijke initiatieven. Bewaakt & Bewoond meent dat vrijwel alle punten bij die beoordelingen die als ‘minder positief’ zijn beoordeeld feitelijk onjuist zijn of in ieder geval niet tot een slechtere beoordeling kunnen leiden. Door het wegvallen van deze als ‘minder positief’ genoemde punten zou Bewaakt & Bewoond voor beide onderdelen een hogere score behaald moeten hebben (uitstekend of goed), zodat zij een van de drie partijen zou zijn die in aanmerking komt voor de raamovereenkomst met de gemeente.
4.2.
Voor wat betreft de toetsing van de kwalitatieve gunningscriteria geldt als uitgangspunt dat de voorzieningenrechter slechts een beperkte beoordelingsvrijheid heeft. De voorzieningenrechter moet uitgaan van de deskundigheid van het beoordelingsteam. Aan het beoordelingsteam moet de nodige vrijheid worden gegund, mede omdat de rechter niet beschikt over specifieke deskundigheid die nodig is voor een goede beoordeling van inhoudelijke aspecten van de aanbesteding. Slechts wanneer sprake is van een onbegrijpelijke beoordeling, dan wel procedurele of evidente inhoudelijke feilen aan het licht komen die meebrengen dat de gunningsbeslissing duidelijk niet overtuigt, is plaats voor ingrijpen door de rechter.
4.3.
Bij dagvaarding heeft Bewaakt & Bewoond haar bezwaren langs de lijn van de beoordeling door het beoordelingsteam uiteengezet. Deze bezwaren zullen hierna stuk voor stuk worden besproken. In dat verband is van belang dat het in de rede ligt dat de punten die het beoordelingsteam als ‘minder positief’ – dus nog niet eens zozeer als ‘onvoldoende’ – heeft beoordeeld, weldegelijk een relevante factor zijn geweest die maakt dat de inschrijving van Bewaakt & Bewoond niet als opgeteld ‘goed’ is beoordeeld. In de hierna volgende beoordeling zullen de door het beoordelingsteam als ‘minder positief’ genoemde punten daarom eveneens als ‘kritiekpunten’ worden aangeduid.
Subgunningscriterium 1: Beheerplan
Ordentelijk gebruik binnen- en buitenruimten
4.4.
Het beoordelingsteam heeft allereerst als minder positief beoordeeld dat de inschrijving onduidelijk is voor wat betreft de verantwoordelijkheden van gebruiker(s). Bewaakt & Bewoond heeft aangevoerd dat dit kritiekpunt in tegenstrijd is met het juist als positief beoordeelde punt dat bij aanvang duidelijke afspraken worden gemaakt met gebruikers. Verder heeft Bewaakt & Bewoond aangevoerd dat zij de verantwoordelijkheden weldegelijk heeft beschreven. Zo heeft zij verwezen naar de passage in haar inschrijving waarin staat vermeld dat haar methode voor ordentelijk gebruik van binnen- en buitenruimte is gebaseerd op het principe van goed huisvaderschap, waarbij gebruikers actief betrokken worden bij het onderhoud en de netheid van de ruimtes die zij in gebruik hebben. De voorzieningenrechter is van oordeel dat Bewaakt & Bewoond op dit punt terecht naar voren heeft gebracht dat de onduidelijkheid die het beoordelingsteam benoemt, zich niet verhoudt met het oordeel dat het juist positief is dat er met gebruikers “duidelijke afspraken” worden gemaakt. Ook stelt de voorzieningenrechter vast dat Bewaakt & Bewoond er met juistheid op heeft gewezen dat zij concreet heeft gemaakt dat er met gebruikers afspraken worden gemaakt, onder meer door het bieden van een lijst van vereisten, waaronder schoonmaak- en onderhoudstaken. Ook staat in de inschrijving vermeld dat er protocollen doorgenomen worden met gebruikers. Dit eerste kritiekpunt op de beoordeling is in zoverre terecht voorgedragen.
4.5.
Het tweede en derde punt van kritiek van het beoordelingsteam zien erop dat i) de opvolging van zaken die niet in orde blijken tijdens controle zouden ontbreken, en ii) de werkwijze van Bewaakt & Bewoond niet concreet uitgewerkt en geborgd zou zijn. Met Bewaakt & Bewoond is de voorzieningenrechter van oordeel dat deze aspecten weldegelijk terug zijn te vinden in haar inschrijving. Zo heeft Bewaakt & Bewoond uiteengezet dat haar controledienst maandelijks uitgebreide inspecties uitvoert van de binnen- en buitenruimten van elk pand dat zij beheert. Daarbij is vermeld dat bevindingen in het CRM-systeem worden gedocumenteerd en dat deze worden gerapporteerd. Verder staat vermeld dat bij problemen, zoals het achterlaten van afval of schade door gebruikers, er een gesprek volgt, waarbij actiepunten worden vastgelegd, die worden opgevolgd. De conclusie dat er geen opvolging zou zijn van zaken die niet in orde blijken, kan dan ook niet worden onderschreven. De conclusie dat de werkwijze niet uitgewerkt en geborgd zou zijn, kan evenmin onverkort worden onderschreven.
4.6.
Met Bewaakt & Bewoond is de voorzieningenrechter verder van oordeel dat het kritiekpunt dat
“Goed huisvaderschap”vanuit de wet is voorgeschreven, niet begrijpelijk is. Bewaakt & Bewoond heeft in haar inschrijving vermeld dat zij haar methode voor ordentelijk gebruik van binnen- en buitenruimte baseert op het principe van goed huisvaderschap, waarbij gebruikers actief worden betrokken bij het onderhoud en de netheid van de ruimtes. Bewaakt & Bewoond heeft met juistheid aangevoerd dat dit begrip in de wet niet nader is uitgewerkt. De discussie zou kunnen gaan over de door Bewaakt & Bewoond voorgestelde uitwerking, maar daarover heeft het beoordelingsteam niets naar voren gebracht, zodat kritiek daar niet op kan zien. Het enkele vermelden van het voor Bewaakt & Bewoond leidende principe van goed huisvaderschap, kan zonder nadere toelichting – die er niet is - niet in haar nadeel uitvallen.
Veiligheid
4.7.
Het beoordelingsteam heeft voor dit onderdeel als eerste kritiekpunt genoemd dat Bewaakt & Bewoond nagenoeg niet ingaat op de openbare veiligheid. Bewaakt & Bewoond heeft aangevoerd dat dit weldegelijk een onderdeel is van haar beheerplan. De voorzieningenrechter ziet dat Bewaakt & Bewoond het punt van openbare orde wel noemt in haar inschrijving. Zij vermeldt in dat verband dat zij nauwe samenwerking onderhoudt met lokale autoriteiten. Dit neemt niet weg dat het oordeel van het beoordelingsteam dat dit onderdeel nagenoeg geen plaats heeft gekregen in de inschrijving, niet onbegrijpelijk is.
4.8.
Als tweede punt heeft het beoordelingsteam genoemd dat het in samenspraak met de eigenaar informeren van de brandweer niet wenselijk is, en dat het informeren van de brandweer een taak van de leegstandbeheerder is. Bewaakt & Bewoond heeft aangevoerd dat uit de inschrijving duidelijk blijkt dat zij – als leegstandbeheerder – de brandweer informeert, en dat het dus niet de gemeente is die dat doet. De voorzieningenrechter is van oordeel dat ook op dit onderdeel het kritiekpunt van het beoordelingsteam niet onbegrijpelijk is. In de inschrijving staat het volgende vermeld:
“(…) Bij elk pand dat wij beheren, implementeren wij een reeks preventieve veiligheidsmaatregelen om risico’s zoals brand, inbraak en vandalisme te minimaliseren en de beheerkosten te beperken. Bij aanvang van de Nadere Overeenkomst inventariseren we wat er nodig is om de veiligheid in en rondom het pand te borgen. In samenspraak met de eigenaar informeren we de brandweer over het tijdelijke gebruik van het pand. (…)”
Bewaakt & Bewoond heeft toegelicht dat zij de partij is die de brandweer informeert over het tijdelijke gebruik van het pand. Dit mag zo zijn, en het is ook niet ondenkbaar dat de gemeente ook heeft begrepen dat het Bewaakt & Bewoond is die de brandweer informeert over het tijdelijke gebruik, maar dat doet er niet aan af dat het oordeel van de gemeente dat de
samenspraakop dit punt niet wenselijk is vanuit het oogpunt van efficiëntie, niet onbegrijpelijk is.
4.9.
Het derde punt van kritiek is dat de jaarlijkse audit niet concreet is uitgewerkt. Bewaakt & Bewoond heeft een passage uit haar inschrijving aangehaald op grond waarvan zij aanvoert dat dit weldegelijk een uitwerking van de audit bevat. Dit is door Bewaakt & Bewoond met juistheid aangevoerd. In de inschrijving staat over de audit het volgende vermeld:
“Naast onze reguliere veiligheidscontroles, voeren wij twee keer per jaar een audit uit op het gebied van brandveiligheid, waarbij we alle panden steekproefsgewijs controleren. Tijdens deze audits controleren wij onder andere de werking van brandmeldinstallaties, nooduitgangen en vluchtwegen. Bij geconstateerde gebreken tijdens een audit, ondernemen wij direct actie om deze te verhelpen en de veiligheid van het pand te waarborgen.
Bewaakt & Bewoond noemt uitdrukkelijk dat tijdens de audit controles van brandmeldinstallaties, nooduitgangen en vluchtwegen plaatsvinden. Dat de audit niet concreet is uitgewerkt, is dan ook een onbegrijpelijk oordeel. De gemeente heeft nog aangevoerd dat de uitwerking niet concreet
genoegis, omdat de reikwijdte van de steekproef onduidelijk is, zodat niet is na te gaan hoe betrouwbaar deze is. Met Bewaakt & Bewoond is de voorzieningenrechter van oordeel dat deze bij conclusie van antwoord gegeven nadere onderbouwing van de gemeente niet toelaatbaar is. Over de reikwijdte van de steekproef heeft het beoordelingsteam in zijn beoordeling helemaal niets vermeld. Het is onjuist om dit nieuwe punt op te werpen als invulling van het oordeel dat de jaarlijkse audit niet concreet is uitgewerkt.
4.10.
Als vierde kritiekpunt staat vermeld dat het markeren van blusmiddelen die niet voldoen weliswaar akkoord is, maar dat het direct vervangen daarvan wenselijk is. Bewaakt & Bewoond heeft aangevoerd dat dit punt getuigt van een onjuiste lezing van de inschrijving. Zij heeft erop gewezen dat in haar beantwoording staat vermeld dat zij nieuwe brandblussers installeert
(“We installeren rookmelders, brandblussers en koolmonoxidemelders …)”en dat de passage waarop de het beoordelingsteam wijst ziet op gebouwgebonden installaties, zoals brandhaspels. Dat het beoordelingsteam zonder meer had moeten begrijpen dat het hier om gebouwgebonden installaties gaat, ziet de voorzieningenrechter niet in. In de inschrijving staat in algemene zin vermeld dat blusmiddelen die niet gekeurd zijn, worden gemarkeerd met een duidelijk label. In zoverre wekt het geen verbazing dat het beoordelingsteam hierbij heeft aangetekend dat vervanging als wenselijk werd gezien.
Energie
4.11.
Als eerste punt van kritiek staat vermeld dat inschrijver weliswaar aangeeft het energiegebruik te analyseren, maar dat het onduidelijk is wat deze analyse inhoudt (meer dan het controleren van de meterstanden) en wat daarmee wordt gedaan. Bewaakt & Bewoond heeft in haar inschrijving het volgende vermeld:
“Iedere maand controleren wij de meterstanden van elk pand dat wij beheren, noteren het in ons CRM-systeem en analyseren het energieverbruik. Indien het verbruik hoger is dan verwacht (dit is afhankelijk van de grote van het pand en de hoeveelheid gebruikers), gaan we het gesprek aan met de bruiklener over de mogelijke oorzaken van het energieverbruik. Door onze monitoring kunnen we snel inspelen op afwijkingen en zo de energiekosten onder controle houden. Als blijkt dat het gedrag van de gebruiker verantwoordelijk is voor de hoge kosten, gaan we in overleg hoe we dit omlaag kunnen krijgen. Als de meterstanden hoog blijven uitvallen dan kunnen wij in het uiterste geval de bruiklener overplaatsen.”
Met Bewaakt & Bewoond is de voorzieningenrechter van oordeel dat in ieder geval de enkele conclusie dat onduidelijk is wat er met de analyse van het energiegebruik wordt gedaan, onjuist is. Bewaakt & Bewoond heeft uiteengezet dat bij hoger dan verwacht gebruik het gesprek met de bruiklener wordt aangegaan en dat er overleg plaatsvindt om het verbruik zo nodig omlaag te krijgen. Ook staat genoemd dat in het uiterste geval tot overplaatsing wordt overgegaan. Het kritiekpunt van het beoordelingsteam is dan ook in ieder geval ten dele onjuist.
4.12.
Het tweede punt van kritiek luidt dat Bewaakt & Bewoond aangeeft het gesprek aan te gaan met gebruiker over energieverbruik, maar dat niet is omschreven welke concrete maatregelen inschrijver neemt om het energieverbruik terug te dringen. Bewaakt & Bewoond heeft erop gewezen dat zij concrete maatregelen heeft genoemd:
“(…) Door gebruikers actief te informeren dragen wij bij aan lagere energiekosten en een duurzamere stad. Bij aanvang maken wij gebruikers bewust van energie-efficiënt gedrag, zoals het gebruik van energiezuinige verlichting, het instellen van de verwarming op een constant lage stand en het vermijden van onnodig energieverbruik. Wij verstrekken gebruikers praktische tips, zoals het gebruik van krimpfolie voor ramen met enkel glas en het correct afsluiten van deuren en ramen om warmteverlies te minimaliseren.
(…)
Ook technische aanpassingen kunnen bijdragen aan kostenbesparing. Wanneer we het pand in leegstandsbeheer nemen lopen we samen met u alles na, en controleren daarbij onder andere het functioneren van de verwarmingsinstallaties. Actiepunten die hieruit voortkomen lossen we op een kostenefficiënte manier op. (…)”
Uit de hiervoor geciteerde passages blijkt dat Bewaakt & Bewoond concrete maatregelen neemt om het energieverbruik terug te dringen. Dat het enkel om advies en tips zou gaan, zoals de gemeente heeft aangevoerd, is onjuist. Voor zover het kritiekpunt niet in algemene zin geldt, maar alleen begrepen moet worden voor de situatie dat Bewaakt & Bewoond met de gebruiker in gesprek gaat over het energieverbruik, dan geldt, zoals bij punt 1 al overwogen, dat in ieder geval staat vermeld dat in het uiterste geval tot overplaatsing overgegaan wordt.
4.13.
Het derde punt van kritiek ziet erop dat het inzichtelijk maken van energieverbruik voor en terugkoppeling aan de gemeente volledig ontbreekt. Hoewel het juist is dat het de leegstandbeheerder is die verantwoordelijk is voor de beheersing van het energieverbruik en de energiekosten, is het niet onbegrijpelijk dat de gemeente als punt van kritiek heeft gegeven dat er op dit punt geen terugkoppeling plaatsvindt.
Wet- en regelgeving
4.14.
Bewaakt & Bewoond heeft de twee door het beoordelingsteam opgeworpen kritiekpunten weersproken. Het eerste punt ziet erop dat onduidelijk is gebleken wat Bewaakt & Bewoond bedoelt met het contact houden met de gemeente inzake veranderingen in het Haagse. Bewaakt & Bewoond voert aan dat in de inschrijving duidelijk is beschreven dat het gaat om ontwikkelingen in wet- en regelgeving. Zij heeft toegelicht dat die ontwikkelingen zich zowel kunnen voordoen binnen de gemeente, de provincie en het Rijk (allemaal: de wetgevende macht in het Haagse). Bewaakt & Bewoond heeft in haar inschrijving op het punt van wet- en regelgeving onder meer het volgende vermeld:
“Door onze deelname aan de Vereniging van Leegstandbeheer Nederland (VLBN), KLB, tijdschriften, nieuwsbrieven, beurzen en seminars over vastgoedontwikkelingen zijn we altijd op de hoogte van nieuwe wet-, regelgeving, technieken, methoden, trends en ontwikkelingen in de branche. Bovendien onderhouden we regelmatig contact met de gemeente om op de hoogte te blijven van veranderingen in het Haagse en denken we mee over nieuwe kansen. Daardoor hebben we meerdere malen succesvol geanticipeerd op ontwikkelingen in wet- en regelgeving. (…)”
Dat het beoordelingsteam niet duidelijk was dat Bewaakt & Bewoond met “
het contact over veranderingen in het Haagse” heeft gedoeld op veranderende wet- en regelgeving op zowel centraal als decentraal niveau, acht de voorzieningenrechter begrijpelijk
4.15.
Het tweede punt van kritiek is dat alles wat Bewaakt & Bewoond volgt concreet is gemaakt, maar dat vervolgens niet toegelicht wordt wat zij uit deze informatiebronnen haalt. Bewaakt & Bewoond heeft in haar inschrijving onder meer het volgende opgenomen:
“Ook onze medewerkers houden we goed op de hoogte met actuele wet- en regelgeving. Ze volgen trainingen, seminars, beurzen en workshops over actuele wet- en regelgeving rondom de Wet Kraken en leegstand, Asbestverwijderingsbesluit, Besluit huurprijzen woonruimte, Wet milieubeheer, etc. en boekhouding (voor de kostenbeheersing). Bij onze vergaderingen bespreken we regelmatig de activiteiten van VLBN, en we zorgen ervoor dat iedereen goed op de hoogte is via e-mailupdates. Via e-mail en informatieve brieven in de panden informeren we de gebruikers over eventuele nieuwe rechten en plichten en relevante veranderingen in de markt.”
Bewaakt & Bewoond heeft toegelicht dat zij anticipeert op nieuwe ontwikkelingen, zorgt voor kennisoverdracht en dat zij gebruikers informeert over nieuwe rechten en plichten en relevante veranderingen in de markt. Voor zover het beoordelingsteam met zijn kritiek erop doelt dat Bewaakt & Bewoond onvoldoende voorbeelden heeft gegeven van wat zij uit de informatiebronnen haalt, dan geldt dat zij dat duidelijker had moeten uitvragen. Het ligt logischerwijs in de rede dat Bewaakt & Bewoond met het volgen van trainingen en seminars op diverse gebieden van wet – regelgeving (kraken, asbest, huurprijzen) ook op die terreinen ontwikkelingen in kaart brengt. Op dit punt is het kritiekpunt van het beoordelingsteam niet terecht.
Klachten
4.16.
Het enige punt van kritiek op dit onderdeel houdt in dat het contact met directeur of manager na contact met bewoner niet voor iedere situatie relevant is. Daarbij is genoteerd dat het onduidelijk is of alleen in specifieke situaties contact met directeur of manager wordt opgenomen. Bewaakt & Bewoond heeft in haar inschrijving het volgende vermeld:
“(…) Daarvoor hanteren we een gestandaardiseerd klachtenproces, waarbij elke klacht binnen 24 uur wordt geregistreerd in ons CRM-systeem en binnen 5 dagen door de manager wordt opgevolgd (streven ernaar dat deze binnen 24 zijn opgelost en zeker binnen 5 dagen afgerond). Hij neemt contact op met de betrokken partijen, voert een inspectie van het pand uit en overlegt met de directeur of andere managers om tot een oplossing te komen. (…)”
Bewaakt & Bewoond heeft toegelicht dat het oordeel van het beoordelingsteam op een verkeerde lezing berust. Zij heeft toegelicht dat de manager die de klacht behandelt, contact opneemt met de bewoner (gebruiker) en niet de directeur of andere managers, zoals het beoordelingsteam heeft aangenomen. De voorzieningenrechter volgt Bewaakt & Bewoond niet op dit punt. In de inschrijving is vermeld dat de manager contact opneemt met betrokken partijen, een inspectie uitvoert en overlegt met de directeur of andere managers. Dat het beoordelingsteam oordeelt dat niet voor alle situaties relevant is dat de manager eerst nog contact opneemt met directeur of manager, is begrijpelijk. De voorzieningenrechter volgt het beoordelingsteam daarom in de visie dat dit, aangenomen dat dit het vaste protocol is, als een minder efficiënte wijze van het oplossen van klachten moet worden gezien.
Subgunningscriterium 2: Maatschappelijke initiatieven
Netwerk
4.17.
Het eerste kritiekpunt ziet erop dat Bewaakt & Bewoond aangeeft een uitgebreid netwerk te hebben, maar niet aangeeft waar dit netwerk uit bestaat (met uitzondering van het kunstenaarscollectief). Bewaakt & Bewoond heeft in haar inschrijving het volgende over haar netwerk opgenomen:
“Een van onze troeven is ons uitgebreide netwerk van maatschappelijke organisaties, culturele instellingen, lokalen ondernemers en gemeentelijke instanties in het Haagse. (…)”
Zo hebben we goede samenwerkingen met kunstenaarscollectieven en broedplaatsen, zoals Stroom, Kunstkoffer, Podium Noord en Cultuurvlonder en met Kunstacademies. (…)”
Bewaakt & Bewoond heeft aangevoerd dat het kritiekpunt van het beoordelingsteam feitelijk onjuist is, waarbij niet valt in te zien wat de toegevoegde waarde zou zijn van het specificeren van dit netwerk. De gemeente heeft aangevoerd dat het onduidelijk blijft waar het netwerk uit bestaat. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het niet onbegrijpelijk is dat het beoordelingsteam heeft geoordeeld dat Bewaakt & Bewoond haar netwerk meer concreet had kunnen weergeven. Dat dit geen toegevoegde waarde zou hebben, zoals Bewaakt & Bewoond heeft aangevoerd, valt niet in te zien nu zij haar netwerk van de kunstenaarscollectieven juist wel heeft geconcretiseerd. Hoewel er een grens zit in de mate waarin een netwerk concreet gemaakt kan worden, is niet onbegrijpelijk dat op dit punt enige verdere invulling wenselijk werd geacht.
4.18.
Het tweede punt van kritiek betreft het gebruik van sociale media. In de beoordeling is aangetekend dat Bewaakt & Bewoond sociale media inzet wanneer geen invulling voor leegstand te vinden is, maar dat onduidelijk is hoe de controle daarop is vormgegeven. Het beoordelingsteam tekent aan dat er een veiligheidsrisico is in verband met openbare aankondiging van een leegstaand pand. In de inschrijving staat over het gebruik van sociale media:
“Wanneer we via ons netwerk geen invulling kunnen vinden voor een pand, maken we gebruik van onze sociale media kanalen om snel nieuwe partners/initiatieven te vinden en zo leegstand en overlast te voorkomen.”De gemeente heeft aangevoerd dat zij, anders dan Bewaakt & Bewoond bij dagvaarding uiteen heeft gezet, op dit punt geen aannames heeft gedaan over de inzet van sociale media. Daarin volgt de voorzieningenrechter de gemeente niet. Het beoordelingsteam heeft sociale media als een risico benoemd in verband met een openbare aankondiging van een leegstaand pand. Dat impliceert in ieder geval dat de gemeente ervan uit is gegaan dat Bewaakt & Bewoond sociale media inzetten om het beschikbare pand aan te bieden (bekend te maken). Dat valt niet per definitie te destilleren uit de inschrijving, waarin genoemd wordt dat er
gebruikgemaakt wordt van sociale media. Daaronder kan ook het zoeken van relevante partijen worden verstaan.
Diversiteit
4.19.
Over het thema diversiteit heeft het beoordelingsteam als kritiekpunt genoemd dat categorisering ontbreekt van de huidige maatschappelijke initiatieven die Bewaakt & Bewoond op dit moment tijdelijk onderdak biedt. Bewaakt & Bewoond heeft met juistheid aangevoerd dat deze categorisering weldegelijk is gegeven. Binnen de categorieën ‘cultureel, educatief, sportief, sociaal en duurzaamheid’ heeft Bewaakt & Bewoond in ieder geval veertien concrete maatschappelijke initiatieven genoemd (onder meer: beeldende kunst, muziek, film, huiswerkbegeleiding, sportscholen, exposities, circulair afvalbeheer, hergebruik van kleding). Het oordeel van het beoordelingsteam op dit punt is dan ook, ook naar het oordeel van de voorzieningenrechter, niet begrijpelijk. Dat Bewaakt & Bewoond in haar inschrijving niet concreet heeft uitgewerkt hoe de diversiteit wordt nagestreefd, zoals de gemeente in haar conclusie van antwoord heeft aangevoerd, is een geheel nieuw punt van kritiek, en kan niet dienen als nadere invulling van het eerder ten onrechte opgeworpen punt van kritiek.
Transparantie en objectiviteit
4.20.
Het eerste punt van kritiek houdt in dat Bewaakt & Bewoond niet ingaat op de situatie wanneer de gemeente een partij aandraagt. In de inschrijving staat op dit punt het volgende vermeld:
“Wanneer we verzoeken ontvangen vanuit de gemeente Den Haag om mee te denken over de maatschappelijke invulling van een pand, voelen we ons vereerd dat we onze expertise mogen inzetten. Maar ook dan blijft onze houding objectief én transparant. Wanneer we van mening zijn dat een voorgestelde invulling niet passend is voor de locatie en het pand, geven we u dat eerlijk en beargumenteerd aan. Indien u wilt doorzetten, zullen we het initiatief uiteraard in uw pand plaatsen en ze dezelfde toewijding en voorwaarden tonen als onze andere gebruikers.”
Met Bewaakt & Bewoond is de voorzieningenrechter van oordeel dat zij terecht heeft aangevoerd dat zij juist een hele alinea heeft gewijd aan de situatie dat de gemeente een partij aandraagt. Zij spreekt immers over het geval dat zij
verzoekenvan de gemeente ontvangt, waarbij zij de door de gemeente
voorgestelde invullingniet passend vindt. Zij noemt daarbij dat zij het initiatief wel in pand zal plaatsen als de gemeente het wil doorzetten, en dat zij dan dezelfde toewijding en voorwaarden zal tonen als bij haar
andere gebruikers. Dit wijst er juist weldegelijk op dat de situatie wordt besproken dat de gemeente een partij (initiatief) aandraagt. Dat Bewaakt & Bewoond niet ingaat op het proces als bijvoorbeeld de gemeente een gebruiker
in een reeds bewoond of gebruikt pandwenst, kan haar niet worden tegengeworpen. Dit punt is voor het eerst bij conclusie van antwoord opgeworpen en kan niet betrokken worden bij de beoordeling. Het is overigens ook niet begrijpelijk. Niet gebleken is dat in de aanbestedingsstukken specifieke aandacht is gevraagd voor dit zeer specifieke punt. Overigens geldt dat Bewaakt & Bewoond met juistheid heeft bepleit dat niet valt in te zien dat haar uiteengezette beleid voor die situatie niet toereikend zou zijn.
4.21.
Het tweede punt van kritiek betreft het gebruik van sociale media, en is hierboven reeds besproken, zodat het geen nieuwe beoordeling behoeft.
Conclusie
4.22.
Uit hetgeen hierboven is beoordeeld volgt dat het beoordelingsteam een aanzienlijk aantal kritiekpunten heeft geformuleerd die evident niet of niet zonder meer te volgen zijn en die maken dat de motivering van de gunningsbeslissing de uitkomst niet kan dragen. Het wegvallen daarvan zou binnen de gegeven beoordeling tot hogere scores op de afzonderlijke subgunningscriteria hebben moeten leiden, zodat niet valt uit te sluiten dat daarmee ook een hogere totaalscore wordt gehaald die leidt tot een (opgeteld) ‘goed’ in plaats van een ‘voldoende’.
4.23.
Bewaakt & Bewoond heeft gevorderd dat het de gemeente wordt verboden om over te gaan tot gunning van de aanbesteding, dat de gunningsbeslissing wordt ingetrokken, en dat, voor zover de gemeente na intrekking van de gunningsbeslissing alsnog tot gunning over wil gaan, de herbeoordeling uitgevoerd moet worden door een nieuw te benoemen beoordelingsteam. De gemeente heeft weliswaar verweer gevoerd tegen de conclusie dat de beoordeling van de inschrijving onjuist en onbegrijpelijk is, maar tegen de afzonderlijke vorderingen als zodanig – dus in geval de voorzieningenrechter tot het oordeel zou komen dat de beoordeling wél onjuist en/of onbegrijpelijk is – heeft zij geen verweer gevoerd. De vorderingen van Bewaakt & Bewoond zullen dan ook worden toegewezen. Het gelijkheidsbeginsel brengt verder mee dat alle acht inschrijvingen daarmee opnieuw beoordeeld dienen te worden door het nieuwe beoordelingsteam met de nieuwe samenstelling.
4.24.
Er bestaat geen aanleiding te veronderstellen dat de gemeente dit vonnis niet vrijwillig zal nakomen. Oplegging van een dwangsom is dan ook niet aan de orde. De daartoe strekkende vordering zal worden afgewezen.
4.25.
De gemeente is in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. De proceskosten van Bewaakt & Bewoond worden begroot op:
- dagvaarding € 122,35
- griffierecht € 714,00
- salaris advocaat € 1.107
- nakosten € 178,00 (plus de verhoging zoals vermeld in de
beslissing)
Totaal € 2.121,35

5.De beslissing

De voorzieningenrechter:
5.1.
verbiedt de gemeente om over te gaan tot gunning van de aanbesteding Raamovereenkomst met betrekking tot leegstandbeheer van vastgoed dat in eigendom is van de gemeente Den Haag;
5.2.
gebiedt de gemeente om de gunningsbeslissing van 10 december 2024 in te trekken;
5.3.
gebiedt de gemeente, indien zij de raamovereenkomst zoals genoemd onder 5.1 nog wenst te gunnen, tot herbeoordeling – door een nieuwe beoordelingscommissie – over te gaan van zowel de inschrijving van Bewaakt & Bewoond als de overige inschrijvingen;
5.4.
veroordeelt de gemeente in de proceskosten van € 2.121,35, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe. Als de gemeente niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend, dan moet de gemeente € 92,00 extra betalen, plus de kosten van betekening;
5.5.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
5.6.
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. H.J. Vetter en in het openbaar uitgesproken op 15 april 2025.
ddg